• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 棹歌能儷曲,墨客競分題。

    “棹歌能儷曲,墨客競分題。”詩句出處:《三月三日與樂天及河南李尹奉陪裴令》;是唐朝詩人劉禹錫的作品。

    洛下今修禊,群賢勝會稽。盛筵陪玉鉉,通籍盡金閨。
    波上神仙妓,岸傍桃李蹊。水嬉如鷺振,歌響雜鶯啼。
    歷覽風光好,沿洄意思迷。棹歌能儷曲,墨客競分題。
    翠幄連雲起,香車向道齊。人誇綾步障,馬惜錦障泥。
    塵暗宮墻外,霞明苑樹西。舟形隨鷁轉,橋影與虹低。
    川色晴猶遠,烏聲暮欲棲。唯馀踏青伴,待月魏王堤。

    【註釋】:

    棹:

    (一)①船槳。曹操《船戰令》:“整持櫓棹,戰士各持兵器就船。”謝靈運《登臨海嶠與從弟惠連》:“騖棹逐驚流。”②用槳劃船。陶潛《歸去來兮辭》:“或棹孤舟。” (二)zhuō ①樹名。《南方草木狀》卷中:“棹,棹樹,幹葉俱似椿。”②桌子。《朱子語類》卷九十:“同人在旅中遇有私忌,於所舍設棹,炷香可否。”(私忌:私傢的忌日。)

    歌:

    ①唱歌;歌唱。《詩經·魏風·園有桃》:“心之憂矣,我歌且謠。”②歌曲;歌謠以及能唱的詩。許渾《夜泊永樂有懷》:“吳娃齊唱采蓮歌。”③贊頌;歌詠。班固《兩都賦·序》:“故皋陶歌虞,奚斯頌魯。”

    能:

    ①能力;才能。《荀子·王制》:“無能不官,無功不賞。”②有能力;有才能。諸葛亮《出師表》:“先帝稱之曰能。”③能夠;勝任。《論語·先進》:“非曰能之,願學焉。”④擅長;善於。蔡元培《圖畫》:“善畫者多工書而能詩。”(書:書法。)⑤和睦,親善。《左傳·襄公二十二年》:“令尹之不能,爾所知也。”⑥如此;這般。杜甫《茅屋為秋風所破歌》:“南村群童欺我老無力,忍能對面為盜賊。”(忍:忍心。)⑦及,達到。王安石《遊褒禪山記》:“蓋餘所至,比好遊者尚不能十一。”⑧副詞。約同“乃”、“於是”。《管子·權修》:“二者不失,則民能可得而官也。”⑨通“耐”。忍耐,禁得起。《淮南子·地形》:“食水者善遊能寒。”(食水:指魚鱉囧鶩等。)

    儷:

    ①配偶。《左傳·成公十一年》:“鳥獸猶不失儷,子將若何?”《晉書·孫楚傳》:“覽之淒然,增伉儷之重。”②雙;兩。《 法言· 君子》:“昔乎顏淵以退為進,天下鮮(xiǎn)儷焉。”《文心雕龍·麗辭》:“則字字相儷。”③附著;依附。左思《吳都賦》:“安可以儷王公附著風烈也。”

    曲:

    (一)①彎;不直。與“直”相對。《荀子·勸學》:“木直中繩,輮以為輪,其曲中規。”②不正;不公正;不正派。《戰國策·秦策五》:“趙王之臣有韓倉者,以曲合於趙王。”陸賈《新語·辨惑》:“懷曲而合邪。”(合:迎合。邪:偏邪。)③局部;一部分。《淮南子·繆稱》:“察一曲者,不可與言化。”④委婉曲折。元結《惡(wù)曲篇》:“未嘗曲氣以轉聲,曲辭以達意。”⑤泛指彎曲之處。吳融《壁畫折竹雜言》:“渭曲逢,湘江別。”(渭:水名。)⑥偏僻之處。嚴忌《哀時命》:“塊獨守此曲隅兮。”(塊:孤獨。隅:角落。) (二)qǔ ①韻文的一種。通常指宋以來的南曲和北曲,同詞的體裁相近,但格式較為自由。分戲曲、散曲兩類,元明以來甚為流行。②歌曲。王褒《長安有狹邪行》:“塗歌楊柳曲,巷飲榴花樽。”(塗:同“途”。樽:酒器。)③樂曲。劉禹錫《楊柳枝詞九首》之一:“請君莫奏前朝曲。”

    墨:

    ①寫字、繪畫用的黑色顏料。《莊子·田子方》:“宋元君將畫圖,眾史皆至,受揖而立舐(shì)紙和(huò)墨,在外者半。”(舐:舔。和:粉狀或粒狀物攙和在一起,或加水攪拌。這裡指研磨。)②黑色。《宋書·禮志五》:“州刺史銅印墨綬。”③指詩文書畫。《史記·蕭相國世傢》:“徒持文墨議論。”④木工用來畫直線的工具。引申為法度、準則。《荀子·禮論》:“故繩墨誠陳矣,則不可欺以曲直。”⑤古代五刑之一。在犯人面部刺字,染以黑色,為懲罰的標記。也稱黥。《尚書·伊訓》:“臣下不匡,其刑墨。”⑥貪污;不廉潔。《左傳·昭公十四年》:“貪以敗官為墨。”⑦墨傢的簡稱。《韓非子·顯學》:“世之顯學,儒墨也。”⑧比喻讀書或識字的能力。⑨通“默”。沉默,不作聲。《漢書·李廣傳附李陵》:“(任立政)微動之,陵墨不應。”(任立政:漢使者,李陵的舊友。微動:用語言暗暗打動。)⑩通“纆”。繩索。《史記·南越列傳》:“成敗之轉,譬若糾墨。”

    客:

    ①賓客;外來人。李斯《諫逐客書》:“臣聞吏議逐客,竊以為過矣。”《詩經·商頌·那》:“我有嘉客,亦不夷懌(yì)。”(夷懌:喜悅。)②門客;食客。《史記·孟嘗君列傳》:“馮驩聞孟嘗君好客。”《戰國策·齊策四》:“孟嘗君出記,問門下諸客。”③旅客。李商隱《滯雨》:“滯雨長安夜,殘燈獨客愁。”④客商。盧綸《晚次鄂州》:“估客晝眠知浪靜,舟人夜語覺潮生。”⑤旅居;寄居。杜甫《去蜀》:“五載客蜀郡,一年居梓州。”⑥為某種目的而奔走活動的人。《後漢書·馬援傳》:“吳王好劍客。”《周易·系辭下》:“重門擊柝(tuò),以禦暴客。”(柝:打更用的梆子。)

    競:

    ①角逐;比賽。《莊子·齊物論》:“有競有爭。”《顏氏傢訓·省事》:“有山東學士與關中太史競歷。”(歷:歷法。)《呂氏春秋·分職》:“以其財賞,而天下皆競。”②強;強勁。《呂氏春秋·審時》:“多枝數節,競葉蕃實。”(數cù:密。蕃:多。)《左傳·宣公二年》:“彼宗競於楚。”(宗:宗族。)③副詞。爭著。《楚辭·離騷》:“眾皆競進以貪婪兮。”

    分:

    (一)①分開;劃分。與“合”相對。《管子·立政》:“分國以為五鄉,鄉為之師;分鄉以為五州,州為之長。”(國:都城。)②從主體分出的部分;分支。《元史·順宗紀五》:“立中書分省於濟寧。”(中書省:中央總管國傢政事的機關。濟寧:在山東省。)③分成;分出。《韓非子·顯學》:“故孔墨之後,儒分為八,墨離為三,取舍相反不同。”④離開;分散。《莊子·漁父》:“嗚呼!遠哉,其分於道也。”⑤分配;給與。《史記·李將軍列傳》:“廣廉,得賞賜輒(zhé)分其麾(huī)下,飲食與士共之。”(輒:總是。麾下:部下。)⑥分擔;分享。揚雄《解嘲》:“分人之祿。”《三國志·吳書·陸瑁傳》:“陳國陳融……等皆單貧有志,就瑁遊處,瑁割少分甘,與同豐約。”(割:分給。約:節儉。)⑦區分;辨別。《莊子·齊物論》:“周與蝴蝶必有分矣。”⑧量詞。《晉書·陶侃傳》:“大禹聖者,乃惜寸陰,至於眾人,當惜分陰。” (二)fèn ①名分;職分。《禮記·禮運》:“故禮達而名定。”②資質;資歷。況周頤《蕙風詞話》卷一:“性靈關天分,書卷關學歷。”③福分;緣分。劉禹錫《寄樂天》:“幸免如斯分非淺,祝君長詠夢熊詩。”④情分;關系或感情。《北齊書·封孝琬傳》:“晚相逢遇,分好遂深。”⑤料想。《漢書·李廣蘇建傳附蘇武》:“自分已死久矣。”⑥甘心;服氣。李肩吾《清平樂》:“燕子可憐人去,海棠不分春寒。”

    題:

    ①額頭。宋玉《招魂》:“雕題黑齒。”②物體的前端。左思《蜀都賦》:“金鋪交映,玉題相暉。”(金鋪:門上獸形環鈕。玉題:椽頭的玉飾。)③書寫;題寫。《世說新語·簡傲》:“題門上作‘鳳’字而去。”④命名;題名。《韓非子·和氏》:“悲夫寶玉而題之以石。”⑤品評。《後漢書·許劭傳》:“每月輒更其品題。”⑥題目。《世說新語·文學》:“謝看題,便各使四坐通。”⑦通“睇”。看;視。《詩經 · 小雅·小宛》:“題彼脊令,載飛載鳴。”[題目]1.命題;題目。杜甫《奉留贈集賢院崔於二學士》詩:“天老書題目。”(天老:指三公。)2.書籍的標目。《南史·王僧虔傳》:“取《三國志》聚置床頭百日許……汝曾未窺其題目。”3.名稱。《北史·念賢傳》:“時行殿初成,未有題目,帝詔近侍各名之。”4.借口;名義。白居易《送呂漳州》詩:“獨醉似無名,借君作題目。”5.品評。《世說新語·政事》:“舉無失才,凡所題目,皆如其言。”


  • 棹歌能俪曲,墨客竞分题。

    “棹歌能俪曲,墨客竞分题。”诗句出处:《三月三日与乐天及河南李尹奉陪裴令》;是唐朝诗人刘禹锡的作品。

    洛下今修禊,群贤胜会稽。盛筵陪玉铉,通籍尽金闺。
    波上神仙妓,岸傍桃李蹊。水嬉如鹭振,歌响杂莺啼。
    历览风光好,沿洄意思迷。棹歌能俪曲,墨客竞分题。
    翠幄连云起,香车向道齐。人夸绫步障,马惜锦障泥。
    尘暗宫墙外,霞明苑树西。舟形随鹢转,桥影与虹低。
    川色晴犹远,乌声暮欲栖。唯馀踏青伴,待月魏王堤。

    【注释】:

    棹:

    (一)①船桨。曹操《船战令》:“整持橹棹,战士各持兵器就船。”谢灵运《登临海峤与从弟惠连》:“骛棹逐惊流。”②用桨划船。陶潜《归去来兮辞》:“或棹孤舟。” (二)zhuō ①树名。《南方草木状》卷中:“棹,棹树,干叶俱似椿。”②桌子。《朱子语类》卷九十:“同人在旅中遇有私忌,于所舍设棹,炷香可否。”(私忌:私家的忌日。)

    歌:

    ①唱歌;歌唱。《诗经·魏风·园有桃》:“心之忧矣,我歌且谣。”②歌曲;歌谣以及能唱的诗。许浑《夜泊永乐有怀》:“吴娃齐唱采莲歌。”③赞颂;歌咏。班固《两都赋·序》:“故皋陶歌虞,奚斯颂鲁。”

    能:

    ①能力;才能。《荀子·王制》:“无能不官,无功不赏。”②有能力;有才能。诸葛亮《出师表》:“先帝称之曰能。”③能够;胜任。《论语·先进》:“非曰能之,愿学焉。”④擅长;善于。蔡元培《图画》:“善画者多工书而能诗。”(书:书法。)⑤和睦,亲善。《左传·襄公二十二年》:“令尹之不能,尔所知也。”⑥如此;这般。杜甫《茅屋为秋风所破歌》:“南村群童欺我老无力,忍能对面为盗贼。”(忍:忍心。)⑦及,达到。王安石《游褒禅山记》:“盖余所至,比好游者尚不能十一。”⑧副词。约同“乃”、“于是”。《管子·权修》:“二者不失,则民能可得而官也。”⑨通“耐”。忍耐,禁得起。《淮南子·地形》:“食水者善游能寒。”(食水:指鱼鳖囧鹜等。)

    俪:

    ①配偶。《左传·成公十一年》:“鸟兽犹不失俪,子将若何?”《晋书·孙楚传》:“览之凄然,增伉俪之重。”②双;两。《 法言· 君子》:“昔乎颜渊以退为进,天下鲜(xiǎn)俪焉。”《文心雕龙·丽辞》:“则字字相俪。”③附着;依附。左思《吴都赋》:“安可以俪王公附著风烈也。”

    曲:

    (一)①弯;不直。与“直”相对。《荀子·劝学》:“木直中绳,輮以为轮,其曲中规。”②不正;不公正;不正派。《战国策·秦策五》:“赵王之臣有韩仓者,以曲合于赵王。”陆贾《新语·辨惑》:“怀曲而合邪。”(合:迎合。邪:偏邪。)③局部;一部分。《淮南子·缪称》:“察一曲者,不可与言化。”④委婉曲折。元结《恶(wù)曲篇》:“未尝曲气以转声,曲辞以达意。”⑤泛指弯曲之处。吴融《壁画折竹杂言》:“渭曲逢,湘江别。”(渭:水名。)⑥偏僻之处。严忌《哀时命》:“块独守此曲隅兮。”(块:孤独。隅:角落。) (二)qǔ ①韵文的一种。通常指宋以来的南曲和北曲,同词的体裁相近,但格式较为自由。分戏曲、散曲两类,元明以来甚为流行。②歌曲。王褒《长安有狭邪行》:“涂歌杨柳曲,巷饮榴花樽。”(涂:同“途”。樽:酒器。)③乐曲。刘禹锡《杨柳枝词九首》之一:“请君莫奏前朝曲。”

    墨:

    ①写字、绘画用的黑色颜料。《庄子·田子方》:“宋元君将画图,众史皆至,受揖而立舐(shì)纸和(huò)墨,在外者半。”(舐:舔。和:粉状或粒状物搀和在一起,或加水搅拌。这里指研磨。)②黑色。《宋书·礼志五》:“州刺史铜印墨绶。”③指诗文书画。《史记·萧相国世家》:“徒持文墨议论。”④木工用来画直线的工具。引申为法度、准则。《荀子·礼论》:“故绳墨诚陈矣,则不可欺以曲直。”⑤古代五刑之一。在犯人面部刺字,染以黑色,为惩罚的标记。也称黥。《尚书·伊训》:“臣下不匡,其刑墨。”⑥贪污;不廉洁。《左传·昭公十四年》:“贪以败官为墨。”⑦墨家的简称。《韩非子·显学》:“世之显学,儒墨也。”⑧比喻读书或识字的能力。⑨通“默”。沉默,不作声。《汉书·李广传附李陵》:“(任立政)微动之,陵墨不应。”(任立政:汉使者,李陵的旧友。微动:用语言暗暗打动。)⑩通“纆”。绳索。《史记·南越列传》:“成败之转,譬若纠墨。”

    客:

    ①宾客;外来人。李斯《谏逐客书》:“臣闻吏议逐客,窃以为过矣。”《诗经·商颂·那》:“我有嘉客,亦不夷怿(yì)。”(夷怿:喜悦。)②门客;食客。《史记·孟尝君列传》:“冯驩闻孟尝君好客。”《战国策·齐策四》:“孟尝君出记,问门下诸客。”③旅客。李商隐《滞雨》:“滞雨长安夜,残灯独客愁。”④客商。卢纶《晚次鄂州》:“估客昼眠知浪静,舟人夜语觉潮生。”⑤旅居;寄居。杜甫《去蜀》:“五载客蜀郡,一年居梓州。”⑥为某种目的而奔走活动的人。《后汉书·马援传》:“吴王好剑客。”《周易·系辞下》:“重门击柝(tuò),以御暴客。”(柝:打更用的梆子。)

    竞:

    ①角逐;比赛。《庄子·齐物论》:“有竞有争。”《颜氏家训·省事》:“有山东学士与关中太史竞历。”(历:历法。)《吕氏春秋·分职》:“以其财赏,而天下皆竞。”②强;强劲。《吕氏春秋·审时》:“多枝数节,竞叶蕃实。”(数cù:密。蕃:多。)《左传·宣公二年》:“彼宗竞于楚。”(宗:宗族。)③副词。争着。《楚辞·离骚》:“众皆竞进以贪婪兮。”

    分:

    (一)①分开;划分。与“合”相对。《管子·立政》:“分国以为五乡,乡为之师;分乡以为五州,州为之长。”(国:都城。)②从主体分出的部分;分支。《元史·顺宗纪五》:“立中书分省于济宁。”(中书省:中央总管国家政事的机关。济宁:在山东省。)③分成;分出。《韩非子·显学》:“故孔墨之后,儒分为八,墨离为三,取舍相反不同。”④离开;分散。《庄子·渔父》:“呜呼!远哉,其分于道也。”⑤分配;给与。《史记·李将军列传》:“广廉,得赏赐辄(zhé)分其麾(huī)下,饮食与士共之。”(辄:总是。麾下:部下。)⑥分担;分享。扬雄《解嘲》:“分人之禄。”《三国志·吴书·陆瑁传》:“陈国陈融……等皆单贫有志,就瑁游处,瑁割少分甘,与同丰约。”(割:分给。约:节俭。)⑦区分;辨别。《庄子·齐物论》:“周与蝴蝶必有分矣。”⑧量词。《晋书·陶侃传》:“大禹圣者,乃惜寸阴,至于众人,当惜分阴。” (二)fèn ①名分;职分。《礼记·礼运》:“故礼达而名定。”②资质;资历。况周颐《蕙风词话》卷一:“性灵关天分,书卷关学历。”③福分;缘分。刘禹锡《寄乐天》:“幸免如斯分非浅,祝君长咏梦熊诗。”④情分;关系或感情。《北齐书·封孝琬传》:“晚相逢遇,分好遂深。”⑤料想。《汉书·李广苏建传附苏武》:“自分已死久矣。”⑥甘心;服气。李肩吾《清平乐》:“燕子可怜人去,海棠不分春寒。”

    题:

    ①额头。宋玉《招魂》:“雕题黑齿。”②物体的前端。左思《蜀都赋》:“金铺交映,玉题相晖。”(金铺:门上兽形环钮。玉题:椽头的玉饰。)③书写;题写。《世说新语·简傲》:“题门上作‘凤’字而去。”④命名;题名。《韩非子·和氏》:“悲夫宝玉而题之以石。”⑤品评。《后汉书·许劭传》:“每月辄更其品题。”⑥题目。《世说新语·文学》:“谢看题,便各使四坐通。”⑦通“睇”。看;视。《诗经 · 小雅·小宛》:“题彼脊令,载飞载鸣。”[题目]1.命题;题目。杜甫《奉留赠集贤院崔于二学士》诗:“天老书题目。”(天老:指三公。)2.书籍的标目。《南史·王僧虔传》:“取《三国志》聚置床头百日许……汝曾未窥其题目。”3.名称。《北史·念贤传》:“时行殿初成,未有题目,帝诏近侍各名之。”4.借口;名义。白居易《送吕漳州》诗:“独醉似无名,借君作题目。”5.品评。《世说新语·政事》:“举无失才,凡所题目,皆如其言。”


  • zhao ge neng li qu ,mo ke jing fen ti 。

    “zhao ge neng li qu ,mo ke jing fen ti 。”shi gou chu chu :《san yue san ri yu le tian ji he na li yin feng pei pei ling 》;shi tang chao shi ren liu yu xi de zuo pin 。

    luo xia jin xiu xi ,qun xian sheng hui ji 。cheng yan pei yu xuan ,tong ji jin jin gui 。
    bo shang shen xian ji ,an bang tao li qi 。shui xi ru lu zhen ,ge xiang za ying ti 。
    li lan feng guang hao ,yan hui yi sai mi 。zhao ge neng li qu ,mo ke jing fen ti 。
    cui wo lian yun qi ,xiang che xiang dao ji 。ren kua ling bu zhang ,ma xi jin zhang ni 。
    chen an gong qiang wai ,xia ming yuan shu xi 。zhou xing sui yi zhuai ,qiao ying yu hong di 。
    chuan se qing you yuan ,wu sheng mu yu qi 。wei yu ta qing ban ,dai yue wei wang di 。

    【zhu shi 】:

    zhao :

    (yi )①chuan jiang 。cao cao 《chuan zhan ling 》:“zheng chi lu zhao ,zhan shi ge chi bing qi jiu chuan 。”xie ling yun 《deng lin hai jiao yu cong di hui lian 》:“wu zhao zhu jing liu 。”②yong jiang hua chuan 。tao qian 《gui qu lai xi ci 》:“huo zhao gu zhou 。” (er )zhuō ①shu ming 。《na fang cao mu zhuang 》juan zhong :“zhao ,zhao shu ,gan xie ju shi chun 。”②zhuo zi 。《zhu zi yu lei 》juan jiu shi :“tong ren zai lv zhong yu you si ji ,yu suo she she zhao ,zhu xiang ke fou 。”(si ji :si jia de ji ri 。)

    ge :

    ①chang ge ;ge chang 。《shi jing ·wei feng ·yuan you tao 》:“xin zhi you yi ,wo ge ju yao 。”②ge qu ;ge yao yi ji neng chang de shi 。hu hun 《ye bo yong le you huai 》:“wu wa ji chang cai lian ge 。”③zan song ;ge yong 。ban gu 《liang dou fu ·xu 》:“gu gao tao ge yu ,xi si song lu 。”

    neng :

    ①neng li ;cai neng 。《xun zi ·wang zhi 》:“mo neng bu guan ,mo gong bu shang 。”②you neng li ;you cai neng 。zhu ge liang 《chu shi biao 》:“xian di chen zhi yue neng 。”③neng gou ;sheng ren 。《lun yu ·xian jin 》:“fei yue neng zhi ,yuan xue yan 。”④shan chang ;shan yu 。cai yuan pei 《tu hua 》:“shan hua zhe duo gong shu er neng shi 。”(shu :shu fa 。)⑤he mu ,qin shan 。《zuo chuan ·xiang gong er shi er nian 》:“ling yin zhi bu neng ,er suo zhi ye 。”⑥ru ci ;zhe ban 。du fu 《mao wu wei qiu feng suo po ge 》:“na cun qun tong qi wo lao mo li ,ren neng dui mian wei dao zei 。”(ren :ren xin 。)⑦ji ,da dao 。wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“gai yu suo zhi ,bi hao you zhe shang bu neng shi yi 。”⑧fu ci 。yao tong “nai ”、“yu shi ”。《guan zi ·quan xiu 》:“er zhe bu shi ,ze min neng ke de er guan ye 。”⑨tong “nai ”。ren nai ,jin de qi 。《huai na zi ·de xing 》:“shi shui zhe shan you neng han 。”(shi shui :zhi yu bie jiong wu deng 。)

    li :

    ①pei ou 。《zuo chuan ·cheng gong shi yi nian 》:“diao shou you bu shi li ,zi jiang re he ?”《jin shu ·sun chu chuan 》:“lan zhi qi ran ,zeng kang li zhi chong 。”②shuang ;liang 。《 fa yan · jun zi 》:“xi hu yan yuan yi tui wei jin ,tian xia xian (xiǎn)li yan 。”《wen xin diao long ·li ci 》:“ze zi zi xiang li 。”③fu zhao ;yi fu 。zuo sai 《wu dou fu 》:“an ke yi li wang gong fu zhe feng lie ye 。”

    qu :

    (yi )①wan ;bu zhi 。yu “zhi ”xiang dui 。《xun zi ·quan xue 》:“mu zhi zhong sheng ,rou yi wei lun ,ji qu zhong gui 。”②bu zheng ;bu gong zheng ;bu zheng pa 。《zhan guo ce ·qin ce wu 》:“zhao wang zhi chen you han cang zhe ,yi qu ge yu zhao wang 。”liu gu 《xin yu ·bian huo 》:“huai qu er ge xie 。”(ge :ying ge 。xie :pian xie 。)③ju bu ;yi bu fen 。《huai na zi ·miao chen 》:“cha yi qu zhe ,bu ke yu yan hua 。”④wei wan qu she 。yuan jie 《e (wù)qu pian 》:“wei chang qu qi yi zhuai sheng ,qu ci yi da yi 。”⑤fan zhi wan qu zhi chu 。wu rong 《bi hua she zhu za yan 》:“wei qu feng ,xiang jiang bie 。”(wei :shui ming 。)⑥pian pi zhi chu 。yan ji 《ai shi ming 》:“kuai du shou ci qu yu xi 。”(kuai :gu du 。yu :jiao la 。) (er )qǔ ①yun wen de yi chong 。tong chang zhi song yi lai de na qu he bei qu ,tong ci de ti cai xiang jin ,dan ge shi jiao wei zi you 。fen hu qu 、san qu liang lei ,yuan ming yi lai shen wei liu hang 。②ge qu 。wang bao 《chang an you xia xie hang 》:“tu ge yang liu qu ,hang yin liu hua zun 。”(tu :tong “tu ”。zun :jiu qi 。)③le qu 。liu yu xi 《yang liu zhi ci jiu shou 》zhi yi :“qing jun mo zou qian chao qu 。”

    mo :

    ①xie zi 、hui hua yong de hei se yan liao 。《zhuang zi ·tian zi fang 》:“song yuan jun jiang hua tu ,zhong shi jie zhi ,shou yi er li shi (shì)zhi he (huò)mo ,zai wai zhe ban 。”(shi :tian 。he :fen zhuang huo li zhuang wu chan he zai yi qi ,huo jia shui jiao ban 。zhe li zhi yan mo 。)②hei se 。《song shu ·li zhi wu 》:“zhou ci shi tong yin mo shou 。”③zhi shi wen shu hua 。《shi ji ·xiao xiang guo shi jia 》:“tu chi wen mo yi lun 。”④mu gong yong lai hua zhi xian de gong ju 。yin shen wei fa du 、zhun ze 。《xun zi ·li lun 》:“gu sheng mo cheng chen yi ,ze bu ke qi yi qu zhi 。”⑤gu dai wu xing zhi yi 。zai fan ren mian bu ci zi ,ran yi hei se ,wei cheng fa de biao ji 。ye chen qing 。《shang shu ·yi xun 》:“chen xia bu kuang ,ji xing mo 。”⑥tan wu ;bu lian jie 。《zuo chuan ·zhao gong shi si nian 》:“tan yi bai guan wei mo 。”⑦mo jia de jian chen 。《han fei zi ·xian xue 》:“shi zhi xian xue ,ru mo ye 。”⑧bi yu dou shu huo shi zi de neng li 。⑨tong “mo ”。chen mo ,bu zuo sheng 。《han shu ·li an chuan fu li ling 》:“(ren li zheng )wei dong zhi ,ling mo bu ying 。”(ren li zheng :han shi zhe ,li ling de jiu you 。wei dong :yong yu yan an an da dong 。)⑩tong “mo ”。sheng suo 。《shi ji ·na yue lie chuan 》:“cheng bai zhi zhuai ,pi re jiu mo 。”

    ke :

    ①bin ke ;wai lai ren 。li si 《jian zhu ke shu 》:“chen wen li yi zhu ke ,qie yi wei guo yi 。”《shi jing ·shang song ·na 》:“wo you jia ke ,yi bu yi yi (yì)。”(yi yi :xi yue 。)②men ke ;shi ke 。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“feng huan wen meng chang jun hao ke 。”《zhan guo ce ·ji ce si 》:“meng chang jun chu ji ,wen men xia zhu ke 。”③lv ke 。li shang yin 《zhi yu 》:“zhi yu chang an ye ,can deng du ke chou 。”④ke shang 。lu guan 《wan ci e zhou 》:“gu ke zhou mian zhi lang jing ,zhou ren ye yu jiao chao sheng 。”⑤lv ju ;ji ju 。du fu 《qu shu 》:“wu zai ke shu jun ,yi nian ju zi zhou 。”⑥wei mou chong mu de er ben zou huo dong de ren 。《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“wu wang hao jian ke 。”《zhou yi ·ji ci xia 》:“chong men ji tuo (tuò),yi yu bao ke 。”(tuo :da geng yong de bang zi 。)

    jing :

    ①jiao zhu ;bi sai 。《zhuang zi ·ji wu lun 》:“you jing you zheng 。”《yan shi jia xun ·sheng shi 》:“you shan dong xue shi yu guan zhong tai shi jing li 。”(li :li fa 。)《lv shi chun qiu ·fen zhi 》:“yi ji cai shang ,er tian xia jie jing 。”②jiang ;jiang jin 。《lv shi chun qiu ·shen shi 》:“duo zhi shu jie ,jing xie fan shi 。”(shu cù:mi 。fan :duo 。)《zuo chuan ·xuan gong er nian 》:“bi zong jing yu chu 。”(zong :zong zu 。)③fu ci 。zheng zhao 。《chu ci ·li sao 》:“zhong jie jing jin yi tan lan xi 。”

    fen :

    (yi )①fen kai ;hua fen 。yu “ge ”xiang dui 。《guan zi ·li zheng 》:“fen guo yi wei wu xiang ,xiang wei zhi shi ;fen xiang yi wei wu zhou ,zhou wei zhi chang 。”(guo :dou cheng 。)②cong zhu ti fen chu de bu fen ;fen zhi 。《yuan shi ·shun zong ji wu 》:“li zhong shu fen sheng yu ji ning 。”(zhong shu sheng :zhong yang zong guan guo jia zheng shi de ji guan 。ji ning :zai shan dong sheng 。)③fen cheng ;fen chu 。《han fei zi ·xian xue 》:“gu kong mo zhi hou ,ru fen wei ba ,mo li wei san ,qu she xiang fan bu tong 。”④li kai ;fen san 。《zhuang zi ·yu fu 》:“wu hu !yuan zai ,ji fen yu dao ye 。”⑤fen pei ;gei yu 。《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“an lian ,de shang ci zhe (zhé)fen ji hui (huī)xia ,yin shi yu shi gong zhi 。”(zhe :zong shi 。hui xia :bu xia 。)⑥fen dan ;fen xiang 。yang xiong 《jie chao 》:“fen ren zhi lu 。”《san guo zhi ·wu shu ·liu mao chuan 》:“chen guo chen rong ……deng jie chan pin you zhi ,jiu mao you chu ,mao ge shao fen gan ,yu tong feng yao 。”(ge :fen gei 。yao :jie jian 。)⑦ou fen ;bian bie 。《zhuang zi ·ji wu lun 》:“zhou yu hu die bi you fen yi 。”⑧liang ci 。《jin shu ·tao kan chuan 》:“da yu sheng zhe ,nai xi cun yin ,zhi yu zhong ren ,dang xi fen yin 。” (er )fèn ①ming fen ;zhi fen 。《li ji ·li yun 》:“gu li da er ming ding 。”②zi zhi ;zi li 。kuang zhou yi 《hui feng ci hua 》juan yi :“xing ling guan tian fen ,shu juan guan xue li 。”③fu fen ;yuan fen 。liu yu xi 《ji le tian 》:“xing mian ru si fen fei jian ,zhu jun chang yong meng xiong shi 。”④qing fen ;guan ji huo gan qing 。《bei ji shu ·feng xiao wan chuan 》:“wan xiang feng yu ,fen hao sui shen 。”⑤liao xiang 。《han shu ·li an su jian chuan fu su wu 》:“zi fen yi si jiu yi 。”⑥gan xin ;fu qi 。li jian wu 《qing ping le 》:“yan zi ke lian ren qu ,hai tang bu fen chun han 。”

    ti :

    ①e tou 。song yu 《qiao hun 》:“diao ti hei chi 。”②wu ti de qian duan 。zuo sai 《shu dou fu 》:“jin pu jiao ying ,yu ti xiang hui 。”(jin pu :men shang shou xing huan niu 。yu ti :chuan tou de yu shi 。)③shu xie ;ti xie 。《shi shui xin yu ·jian ao 》:“ti men shang zuo ‘feng ’zi er qu 。”④ming ming ;ti ming 。《han fei zi ·he shi 》:“bei fu bao yu er ti zhi yi dan 。”⑤pin ping 。《hou han shu ·hu shao chuan 》:“mei yue zhe geng ji pin ti 。”⑥ti mu 。《shi shui xin yu ·wen xue 》:“xie kan ti ,bian ge shi si zuo tong 。”⑦tong “di ”。kan ;shi 。《shi jing · xiao ya ·xiao wan 》:“ti bi ji ling ,zai fei zai ming 。”[ti mu ]1.ming ti ;ti mu 。du fu 《feng liu zeng ji xian yuan cui yu er xue shi 》shi :“tian lao shu ti mu 。”(tian lao :zhi san gong 。)2.shu ji de biao mu 。《na shi ·wang seng qian chuan 》:“qu 《san guo zhi 》ju zhi chuang tou bai ri hu ……ru ceng wei kui ji ti mu 。”3.ming chen 。《bei shi ·nian xian chuan 》:“shi hang dian chu cheng ,wei you ti mu ,di zhao jin shi ge ming zhi 。”4.jie kou ;ming yi 。bai ju yi 《song lv zhang zhou 》shi :“du zui shi mo ming ,jie jun zuo ti mu 。”5.pin ping 。《shi shui xin yu ·zheng shi 》:“ju mo shi cai ,fan suo ti mu ,jie ru ji yan 。”