- 繁体
- 简体
- 拼音
-
高筵談柄一麾拂,講下門徒如醉醒。
“高筵談柄一麾拂,講下門徒如醉醒。”詩句出處:《送僧仲剬東遊兼寄呈靈澈上人》;是唐朝詩人劉禹錫的作品。釋子道成神氣閑,住持曾上清涼山。晴空禮拜見真像,
金毛五髻卿雲間。西遊長安隸僧籍,本寺門前曲江碧。
松間白月照寶書,竹下香泉灑瑤席。前時學得經論成,
奔馳象馬開禪扃。高筵談柄一麾拂,講下門徒如醉醒。
舊聞南方多長老,次第來入荊門道。荊州本自重彌天,
南朝塔廟猶依然。宴坐東陽枯樹下,經行居止故臺邊。
忽憶遺民社中客,為我衡陽駐飛錫。講罷同尋相鶴經,
閑來共蠟登山屐。一旦揚眉望沃州,自言王謝許同遊。
憑將雜擬三十首,寄與江南湯慧休。
【註釋】:
高:
①高。與“低”相對。《荀子·勸學》:“故不登高山,不知天之厚也。”杜荀鶴《春宮怨》:“風暖鳥聲碎,日高花影重。”(重:重疊。)②指高度。杜甫《將赴成都草堂途中有作五首》之四:“新松恨不高千尺,惡竹應須斬萬竿。”③高級;上等;優良。《對楚王問》:“是其曲彌高,其和彌寡。”④歲數大。《左傳·昭公十五年》:“且昔而高祖孫伯黶,司晉之典籍。”⑤高超;高明的。《漢書·晁錯傳》:“對策者百餘人,唯錯為高第。”(對策:對答寫在簡策上的考題。)⑥尊崇。《莊子· 盜蹠》:“世之所高,莫若黃帝。”⑦高尚。《韓非子·五蠹》:“輕辭天子,非高也,勢薄也。”筵:
①竹制的墊席。《左傳·昭公元年》:“圍佈幾筵,告於莊、共之廟而來。”(圍:指楚國的公子圍。莊、共:指楚莊王、楚共王。)《詩經·大雅·公劉》:“蹌蹌濟(jǐ)濟,俾(bǐ)筵俾幾。”(蹌蹌、濟濟:有威儀的樣子。俾:使。幾:矮桌。)②席位;座位。孔稚珪《北山移文》:“爾乃眉軒席次,袂(mèi)聳筵上。”(爾:如此。軒:揚起。席次:座上。袂:衣袖。)③酒席;宴會。李商隱《行次西郊作》詩:“五裡一換馬,十裡一開筵。”談:
①對話;談論。《戰國策·齊策一》:“客從外來,與坐談。”《孟子·離婁下》:“遍國中無與立談者。”②言論;主張;言談。《莊子·天下》:“然惠施之口談,自以為最賢。”《荀子·儒效》:“慎、墨不得進其談。”(慎:慎子。墨:墨子。)柄:
①器物的把兒。賈思勰《齊民要術·耕田》:“剷(chǎn)柄長三尺。”(剷:一種農具。)《世說新語·夙惠》:“火在熨鬥中而柄熱。”②指在言行上被人抓住以供談笑或責難的材料。《二刻拍案驚奇》卷十四:“親眷朋友曉得這事的,把來做瞭笑柄。”③執掌。李白《送權十一序》:“斯、高柄秦。”(斯、高:秦相李斯、趙高。)④權力;權位。《韓非子·問田》:“治天下之柄。”一:
①數詞。《孟子·梁惠王上》:“吾何愛一牛?”(愛:吝惜。)《漢書·律歷志上》:“數者,一、十、百、千、萬也。”又表序數第一。《呂氏春秋·古樂》:“投足以歌八闋:一曰載民,二曰玄鳥。”(八闋:指舞樂的八章。載民、玄鳥:樂曲八章之名。)②專一。《荀子·勸學》:“螾無爪牙之利,筋骨之強,上食埃土,下飲黃泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;滿。《史記·淮陰侯列傳》:“至拜大將,乃韓信也,一軍皆驚。”④統一;使……一致。《史記·秦始皇本紀》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左傳·莊公十二年》:“天下之惡一也。”(惡:指惡人。)⑥整體。賈誼《新書·過秦上》:“合從締交,相與為一。”⑦古代哲學概念。指“道”及“道”所派生的“氣”。⑧副詞。1. 一概;都。《史記·孟嘗君列傳》:“食客數千人,無貴賤一與文等。”2. 一旦。《莊子·徐無鬼》:“一聞人之過,終身不忘。”(過:過失。)3. 乃;竟。《戰國策·齊策一》:“靖郭君之於寡人,一至於此乎?”⑨語氣詞。起加強語氣的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人恥之,願比死者一灑之。”⑩我國民族音樂記音符號之一。[一何]副詞。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,婦啼一何苦!”麾:
①州郡長官所用的旗幟。《周禮·春官·巾車》:“建大麾,以田,以封蕃國。”(田:打獵。)②指揮。葉適《廬州錢公墓志銘》:“公麾諸軍奮擊。”又揮動。全祖望《義武將軍戴少峰畫像記》:“有戴少峰者,佈衣也,舉手一麾,三四千人皆從之。”③同“揮”。用手拂去。蘇軾《答王莊叔二首》之二:“蒸暑麾汗,不能盡意。”[麾下]1. 本指將旗之下,後用以指部下。《後漢書·滕撫傳》:“撫所得賞賜,盡分於麾下。”2. 敬辭,稱將帥。《三國志·吳書·張纮傳》:“願麾下重天授之姿,副四海之望。”拂:
(一)①擦拭;除去灰塵。《楚辭·卜居》:“詹尹乃端策拂龜。”(詹尹:鄭詹尹,太卜名。策:蓍草,占卜用。龜:龜殼,占卜用。)②輕輕擦過;掠過。張衡《思玄賦》:“寒風淒而永至兮,拂穹岫之騷騷。”③抖動;揮動。《逸周書·時訓》:“鳴鳩拂其羽。”④違背;違逆。《韓非子·外儲說左上》:“忠言拂於耳。”⑤擊。劉向《說苑·雜言》:“幹將莫邪,拂鐘不錚。”⑥彈奏。李端《聽箏》:“欲得周郎顧,時時誤拂弦。” (二)bì 通“弼”。輔助。《孟子·告子下》:“入則無法傢拂士,出則無敵國外患者,國恒亡。”講:
①講和;和解。《史記·穰侯列傳》:“今王背楚趙而講秦。”《戰國策·西周策》:“而秦未與魏講也。”②論說;評議。歐陽修《胡先生墓表》:“慶歷四年,天子開天章閣,與大臣講天下事。”《國語·魯語上》:“夫仁者講功。”③講解;解釋。顏元《存學編》卷一:“為學為教,用力於講讀者一、二,加功於習行者八、九。”《梁書·阮孝緒傳》:“後於鐘山聽講。”(於:在。)④研究;商討。《論語·學而》:“德之不修,學之不講。”《史記·太史公自序》:“講業齊魯之都。”⑤演習;練習。《國語·周語上》:“三時務農而一時講武,故征則有威,守則有財。”《禮記·月令》:“天子乃命將帥講武。”⑥謀劃。《左傳·襄公五年》:“講事不令,集人來定。”(令:善。)⑦講求;提倡。《禮記·禮運》:“選賢與能,講信修睦。”下:
①位置在低處的。與“上”相對。《史記·孫子吳起列傳》:“龐涓死於此樹之下。”②等級低的。《戰國策·齊策一》:“能謗議於市朝,聞寡人之耳者,受下賞。”③謙詞。《水滸全傳》第六十三回:“蔡福聽瞭,心中暗喜:如此發放,正中下懷。”④質量低的。陸羽《茶經·五之煮》:“其水用山水,上;江水,中;井水,下。”⑤時間在後的。《孟子·盡心下》:“奮乎百世之上,百世之下,聞者莫不興起也。”⑥次序靠後的。《史記·屈原賈生列傳》:“上稱帝嚳,下道齊桓。”⑦低於;少於。《呂氏春秋·雍塞》:“此不下九石。”⑧表示屬於一定的范圍、情況、條件等。⑨當某個時間或時節;時下。⑩由高處往低處。《論語·微子》:“孔子下,欲與之言。”(11)去;往。常指由西往東,由北往南,由上遊往下遊。彭端淑《為學一首示子侄》:“吾數年來欲買舟而下。”(12)攻克。《呂氏春秋·慎大》:“一朝而兩城下。”(13)退讓。(14)頒佈;下達。《韓非子·內儲說上》:“令下而人皆疾習射,日夜不休。”(15)用;施行。蘇軾《西江月 ·昨夜扁舟京口》:“此景百年幾變,個中下語千難。”(16)動作的次數。林嗣環《口技》:“但聞屏障中撫尺一下。”門:
①建築物的進出口。《詩經·小雅 ·何人斯》:“不入我門。”《木蘭詩》:“開我東閣門。”②關鍵。《老子》第一章:“玄之又玄,眾妙之門。”《商君書·君臣》:“臣聞道民之門,在上所先。”③傢;傢族。《三國志·蜀書·先主傳》:“汝勿妄語,滅吾門也。”④門類;類別。《舊唐書·杜佑傳》:“凡書九門,計二百卷。”⑤派別;學派。《後漢書·鄭玄傳》:“仲尼之門,考以四科。”⑥門第。《北史·劉昶傳》:“唯能是寄,不必拘門。”徒:
①步行。袁宏道《滿井遊記》:“風力雖尚勁,然徒步則汗出浹背。”《周易·賁》:“舍車而徒。”②步兵。《書·武成》:“前徒倒戈。”(前:前面。)③服勞役的犯人。《管子·輕重乙》:“今發徒隸而作之。”④服徭役的百姓。《新唐書·閻立德傳》:“領徒四萬治京城。”⑤弟子;門徒。《孟子·離婁下》:“予未得為孔子徒也。”⑥同夥;同一類人。韓愈《師說》:“郯子之徒,其賢不及孔子。”⑦泛指某一類人(多指壞人)。白居易《紫藤》:“先柔後為害,有似諛佞徒。”⑧罪刑之一。即徒刑(使服勞役)。《新唐書·刑法志》:“用刑有五……三曰徒。”⑨空;一無所有。《爾雅 · 釋訓》:“暴虎,徒搏也。”⑩副詞。1.徒然;白白地。《清稗類鈔·馮婉貞》:“徒糜彈藥,無益吾事。”陸機《文賦》:“言徒靡而弗華。”(靡:美。華:光彩。)2. 隻;僅僅。《史記·孫子吳起列傳》:“王徒好其言,不能用其實。”如:
①順從;依照。《左傳·僖公十五年》:“唯所如之,無不如志。”李朝威《柳毅傳》:“毅如其言,遂至其宮。”②往;到……去。《漢書·燕王傳》:“田生如長安,不見(劉)澤。”③似;像;如同。《詩經·小雅·小旻》:“戰戰兢兢,如臨深淵,如履薄冰。”④及;趕得上。《論語·公冶長》:“弗如也! 吾與女弗如也!”⑤奈。“如……何”,相當於“奈……何”,把……怎麼樣。《孟子·滕文公下》:“一薛居州,獨如宋王何?”(薛居州:人名,宋臣。)《列子·湯問》:“其如土石何?”⑥介詞。相當於“於”。引進比較對象。《呂氏春秋·愛士》:“人之困窮,甚如饑渴。”⑦連詞。1. 相當於“如果”,表示假設。《詩經·秦風·黃鳥》:“如可贖兮,人百其身。”2. 相當於“和”。表示並列。《儀禮·鄉飲酒禮》:“公如大夫入。”(大夫:官名。)3. 相當於“而”。表示轉折。至於;卻。《論語·先進》:“如其禮樂,以俟君子。”4.相當於“或者”。表示選擇。《論語·先進》:“安見方六七十如五六十而非邦也者?”(安:怎。方六七十:指縱橫六七十裡。邦:諸侯封國。)⑧助詞。形容詞後綴,相當於“然”,表示“……的樣子”。《論語·鄉黨》:“孔子於鄉黨,恂恂如也,似不能言者。”[不如]也作“弗如”。比不上。岑參《石犀》:“始知李太守,伯禹亦不如。”(伯禹:大禹。)醉:
①酒醉。《詩經·小雅·賓之初筵》:“賓既醉止,載號載呶(náo)。”(止:語氣詞。呶:喧鬧。)《韓非子·說林上》:“醉寐而亡其裘。”②極端愛好。《莊子·應帝王》:“列子見之而心醉。”宋之問《送趙六貞固詩》:“心醉東郊柳。”醒:
①酒醉之後恢復常態。《左傳·襄公三十年》:“醒而後知之。”②睡眠結束或尚未入睡。梅堯臣《永叔贈酒》:“醒目常不眠。”③醒悟;覺悟。《抱樸子·勖學》:“鹵鈍者醒悟。” -
高筵谈柄一麾拂,讲下门徒如醉醒。
“高筵谈柄一麾拂,讲下门徒如醉醒。”诗句出处:《送僧仲剬东游兼寄呈灵澈上人》;是唐朝诗人刘禹锡的作品。释子道成神气闲,住持曾上清凉山。晴空礼拜见真像,
金毛五髻卿云间。西游长安隶僧籍,本寺门前曲江碧。
松间白月照宝书,竹下香泉洒瑶席。前时学得经论成,
奔驰象马开禅扃。高筵谈柄一麾拂,讲下门徒如醉醒。
旧闻南方多长老,次第来入荆门道。荆州本自重弥天,
南朝塔庙犹依然。宴坐东阳枯树下,经行居止故台边。
忽忆遗民社中客,为我衡阳驻飞锡。讲罢同寻相鹤经,
闲来共蜡登山屐。一旦扬眉望沃州,自言王谢许同游。
凭将杂拟三十首,寄与江南汤慧休。
【注释】:
高:
①高。与“低”相对。《荀子·劝学》:“故不登高山,不知天之厚也。”杜荀鹤《春宫怨》:“风暖鸟声碎,日高花影重。”(重:重叠。)②指高度。杜甫《将赴成都草堂途中有作五首》之四:“新松恨不高千尺,恶竹应须斩万竿。”③高级;上等;优良。《对楚王问》:“是其曲弥高,其和弥寡。”④岁数大。《左传·昭公十五年》:“且昔而高祖孙伯黶,司晋之典籍。”⑤高超;高明的。《汉书·晁错传》:“对策者百余人,唯错为高第。”(对策:对答写在简策上的考题。)⑥尊崇。《庄子· 盗跖》:“世之所高,莫若黄帝。”⑦高尚。《韩非子·五蠹》:“轻辞天子,非高也,势薄也。”筵:
①竹制的垫席。《左传·昭公元年》:“围布几筵,告于庄、共之庙而来。”(围:指楚国的公子围。庄、共:指楚庄王、楚共王。)《诗经·大雅·公刘》:“跄跄济(jǐ)济,俾(bǐ)筵俾几。”(跄跄、济济:有威仪的样子。俾:使。几:矮桌。)②席位;座位。孔稚珪《北山移文》:“尔乃眉轩席次,袂(mèi)耸筵上。”(尔:如此。轩:扬起。席次:座上。袂:衣袖。)③酒席;宴会。李商隐《行次西郊作》诗:“五里一换马,十里一开筵。”谈:
①对话;谈论。《战国策·齐策一》:“客从外来,与坐谈。”《孟子·离娄下》:“遍国中无与立谈者。”②言论;主张;言谈。《庄子·天下》:“然惠施之口谈,自以为最贤。”《荀子·儒效》:“慎、墨不得进其谈。”(慎:慎子。墨:墨子。)柄:
①器物的把儿。贾思勰《齐民要术·耕田》:“刬(chǎn)柄长三尺。”(刬:一种农具。)《世说新语·夙惠》:“火在熨斗中而柄热。”②指在言行上被人抓住以供谈笑或责难的材料。《二刻拍案惊奇》卷十四:“亲眷朋友晓得这事的,把来做了笑柄。”③执掌。李白《送权十一序》:“斯、高柄秦。”(斯、高:秦相李斯、赵高。)④权力;权位。《韩非子·问田》:“治天下之柄。”一:
①数词。《孟子·梁惠王上》:“吾何爱一牛?”(爱:吝惜。)《汉书·律历志上》:“数者,一、十、百、千、万也。”又表序数第一。《吕氏春秋·古乐》:“投足以歌八阕:一曰载民,二曰玄鸟。”(八阕:指舞乐的八章。载民、玄鸟:乐曲八章之名。)②专一。《荀子·劝学》:“螾无爪牙之利,筋骨之强,上食埃土,下饮黄泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;满。《史记·淮阴侯列传》:“至拜大将,乃韩信也,一军皆惊。”④统一;使……一致。《史记·秦始皇本纪》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左传·庄公十二年》:“天下之恶一也。”(恶:指恶人。)⑥整体。贾谊《新书·过秦上》:“合从缔交,相与为一。”⑦古代哲学概念。指“道”及“道”所派生的“气”。⑧副词。1. 一概;都。《史记·孟尝君列传》:“食客数千人,无贵贱一与文等。”2. 一旦。《庄子·徐无鬼》:“一闻人之过,终身不忘。”(过:过失。)3. 乃;竟。《战国策·齐策一》:“靖郭君之于寡人,一至于此乎?”⑨语气词。起加强语气的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人耻之,愿比死者一洒之。”⑩我国民族音乐记音符号之一。[一何]副词。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,妇啼一何苦!”麾:
①州郡长官所用的旗帜。《周礼·春官·巾车》:“建大麾,以田,以封蕃国。”(田:打猎。)②指挥。叶适《庐州钱公墓志铭》:“公麾诸军奋击。”又挥动。全祖望《义武将军戴少峰画像记》:“有戴少峰者,布衣也,举手一麾,三四千人皆从之。”③同“挥”。用手拂去。苏轼《答王庄叔二首》之二:“蒸暑麾汗,不能尽意。”[麾下]1. 本指将旗之下,后用以指部下。《后汉书·滕抚传》:“抚所得赏赐,尽分于麾下。”2. 敬辞,称将帅。《三国志·吴书·张纮传》:“愿麾下重天授之姿,副四海之望。”拂:
(一)①擦拭;除去灰尘。《楚辞·卜居》:“詹尹乃端策拂龟。”(詹尹:郑詹尹,太卜名。策:蓍草,占卜用。龟:龟壳,占卜用。)②轻轻擦过;掠过。张衡《思玄赋》:“寒风凄而永至兮,拂穹岫之骚骚。”③抖动;挥动。《逸周书·时训》:“鸣鸠拂其羽。”④违背;违逆。《韩非子·外储说左上》:“忠言拂于耳。”⑤击。刘向《说苑·杂言》:“干将莫邪,拂钟不铮。”⑥弹奏。李端《听筝》:“欲得周郎顾,时时误拂弦。” (二)bì 通“弼”。辅助。《孟子·告子下》:“入则无法家拂士,出则无敌国外患者,国恒亡。”讲:
①讲和;和解。《史记·穰侯列传》:“今王背楚赵而讲秦。”《战国策·西周策》:“而秦未与魏讲也。”②论说;评议。欧阳修《胡先生墓表》:“庆历四年,天子开天章阁,与大臣讲天下事。”《国语·鲁语上》:“夫仁者讲功。”③讲解;解释。颜元《存学编》卷一:“为学为教,用力于讲读者一、二,加功于习行者八、九。”《梁书·阮孝绪传》:“后于钟山听讲。”(于:在。)④研究;商讨。《论语·学而》:“德之不修,学之不讲。”《史记·太史公自序》:“讲业齐鲁之都。”⑤演习;练习。《国语·周语上》:“三时务农而一时讲武,故征则有威,守则有财。”《礼记·月令》:“天子乃命将帅讲武。”⑥谋划。《左传·襄公五年》:“讲事不令,集人来定。”(令:善。)⑦讲求;提倡。《礼记·礼运》:“选贤与能,讲信修睦。”下:
①位置在低处的。与“上”相对。《史记·孙子吴起列传》:“庞涓死于此树之下。”②等级低的。《战国策·齐策一》:“能谤议于市朝,闻寡人之耳者,受下赏。”③谦词。《水浒全传》第六十三回:“蔡福听了,心中暗喜:如此发放,正中下怀。”④质量低的。陆羽《茶经·五之煮》:“其水用山水,上;江水,中;井水,下。”⑤时间在后的。《孟子·尽心下》:“奋乎百世之上,百世之下,闻者莫不兴起也。”⑥次序靠后的。《史记·屈原贾生列传》:“上称帝喾,下道齐桓。”⑦低于;少于。《吕氏春秋·雍塞》:“此不下九石。”⑧表示属于一定的范围、情况、条件等。⑨当某个时间或时节;时下。⑩由高处往低处。《论语·微子》:“孔子下,欲与之言。”(11)去;往。常指由西往东,由北往南,由上游往下游。彭端淑《为学一首示子侄》:“吾数年来欲买舟而下。”(12)攻克。《吕氏春秋·慎大》:“一朝而两城下。”(13)退让。(14)颁布;下达。《韩非子·内储说上》:“令下而人皆疾习射,日夜不休。”(15)用;施行。苏轼《西江月 ·昨夜扁舟京口》:“此景百年几变,个中下语千难。”(16)动作的次数。林嗣环《口技》:“但闻屏障中抚尺一下。”门:
①建筑物的进出口。《诗经·小雅 ·何人斯》:“不入我门。”《木兰诗》:“开我东阁门。”②关键。《老子》第一章:“玄之又玄,众妙之门。”《商君书·君臣》:“臣闻道民之门,在上所先。”③家;家族。《三国志·蜀书·先主传》:“汝勿妄语,灭吾门也。”④门类;类别。《旧唐书·杜佑传》:“凡书九门,计二百卷。”⑤派别;学派。《后汉书·郑玄传》:“仲尼之门,考以四科。”⑥门第。《北史·刘昶传》:“唯能是寄,不必拘门。”徒:
①步行。袁宏道《满井游记》:“风力虽尚劲,然徒步则汗出浃背。”《周易·贲》:“舍车而徒。”②步兵。《书·武成》:“前徒倒戈。”(前:前面。)③服劳役的犯人。《管子·轻重乙》:“今发徒隶而作之。”④服徭役的百姓。《新唐书·阎立德传》:“领徒四万治京城。”⑤弟子;门徒。《孟子·离娄下》:“予未得为孔子徒也。”⑥同伙;同一类人。韩愈《师说》:“郯子之徒,其贤不及孔子。”⑦泛指某一类人(多指坏人)。白居易《紫藤》:“先柔后为害,有似谀佞徒。”⑧罪刑之一。即徒刑(使服劳役)。《新唐书·刑法志》:“用刑有五……三曰徒。”⑨空;一无所有。《尔雅 · 释训》:“暴虎,徒搏也。”⑩副词。1.徒然;白白地。《清稗类钞·冯婉贞》:“徒糜弹药,无益吾事。”陆机《文赋》:“言徒靡而弗华。”(靡:美。华:光彩。)2. 只;仅仅。《史记·孙子吴起列传》:“王徒好其言,不能用其实。”如:
①顺从;依照。《左传·僖公十五年》:“唯所如之,无不如志。”李朝威《柳毅传》:“毅如其言,遂至其宫。”②往;到……去。《汉书·燕王传》:“田生如长安,不见(刘)泽。”③似;像;如同。《诗经·小雅·小旻》:“战战兢兢,如临深渊,如履薄冰。”④及;赶得上。《论语·公冶长》:“弗如也! 吾与女弗如也!”⑤奈。“如……何”,相当于“奈……何”,把……怎么样。《孟子·滕文公下》:“一薛居州,独如宋王何?”(薛居州:人名,宋臣。)《列子·汤问》:“其如土石何?”⑥介词。相当于“于”。引进比较对象。《吕氏春秋·爱士》:“人之困穷,甚如饥渴。”⑦连词。1. 相当于“如果”,表示假设。《诗经·秦风·黄鸟》:“如可赎兮,人百其身。”2. 相当于“和”。表示并列。《仪礼·乡饮酒礼》:“公如大夫入。”(大夫:官名。)3. 相当于“而”。表示转折。至于;却。《论语·先进》:“如其礼乐,以俟君子。”4.相当于“或者”。表示选择。《论语·先进》:“安见方六七十如五六十而非邦也者?”(安:怎。方六七十:指纵横六七十里。邦:诸侯封国。)⑧助词。形容词后缀,相当于“然”,表示“……的样子”。《论语·乡党》:“孔子于乡党,恂恂如也,似不能言者。”[不如]也作“弗如”。比不上。岑参《石犀》:“始知李太守,伯禹亦不如。”(伯禹:大禹。)醉:
①酒醉。《诗经·小雅·宾之初筵》:“宾既醉止,载号载呶(náo)。”(止:语气词。呶:喧闹。)《韩非子·说林上》:“醉寐而亡其裘。”②极端爱好。《庄子·应帝王》:“列子见之而心醉。”宋之问《送赵六贞固诗》:“心醉东郊柳。”醒:
①酒醉之后恢复常态。《左传·襄公三十年》:“醒而后知之。”②睡眠结束或尚未入睡。梅尧臣《永叔赠酒》:“醒目常不眠。”③醒悟;觉悟。《抱朴子·勖学》:“卤钝者醒悟。” -
gao yan tan bing yi hui bi ,jiang xia men tu ru zui xing 。
“gao yan tan bing yi hui bi ,jiang xia men tu ru zui xing 。”shi gou chu chu :《song seng zhong duan dong you jian ji cheng ling che shang ren 》;shi tang chao shi ren liu yu xi de zuo pin 。shi zi dao cheng shen qi xian ,zhu chi ceng shang qing liang shan 。qing kong li bai jian zhen xiang ,
jin mao wu ji qing yun jian 。xi you chang an li seng ji ,ben si men qian qu jiang bi 。
song jian bai yue zhao bao shu ,zhu xia xiang quan sa yao xi 。qian shi xue de jing lun cheng ,
ben chi xiang ma kai chan jiong 。gao yan tan bing yi hui bi ,jiang xia men tu ru zui xing 。
jiu wen na fang duo chang lao ,ci di lai ru jing men dao 。jing zhou ben zi chong mi tian ,
na chao da miao you yi ran 。yan zuo dong yang ku shu xia ,jing hang ju zhi gu tai bian 。
hu yi wei min she zhong ke ,wei wo heng yang zhu fei xi 。jiang ba tong xun xiang he jing ,
xian lai gong la deng shan ji 。yi dan yang mei wang wo zhou ,zi yan wang xie hu tong you 。
ping jiang za ni san shi shou ,ji yu jiang na shang hui xiu 。
【zhu shi 】:
gao :
①gao 。yu “di ”xiang dui 。《xun zi ·quan xue 》:“gu bu deng gao shan ,bu zhi tian zhi hou ye 。”du xun he 《chun gong yuan 》:“feng nuan diao sheng sui ,ri gao hua ying chong 。”(chong :chong die 。)②zhi gao du 。du fu 《jiang fu cheng dou cao tang tu zhong you zuo wu shou 》zhi si :“xin song hen bu gao qian che ,e zhu ying xu zhan mo gan 。”③gao ji ;shang deng ;you liang 。《dui chu wang wen 》:“shi ji qu mi gao ,ji he mi gua 。”④sui shu da 。《zuo chuan ·zhao gong shi wu nian 》:“ju xi er gao zu sun bai yan ,si jin zhi dian ji 。”⑤gao chao ;gao ming de 。《han shu ·chao cuo chuan 》:“dui ce zhe bai yu ren ,wei cuo wei gao di 。”(dui ce :dui da xie zai jian ce shang de kao ti 。)⑥zun chong 。《zhuang zi · dao zhi 》:“shi zhi suo gao ,mo re huang di 。”⑦gao shang 。《han fei zi ·wu du 》:“qing ci tian zi ,fei gao ye ,shi bao ye 。”yan :
①zhu zhi de dian xi 。《zuo chuan ·zhao gong yuan nian 》:“wei bu ji yan ,gao yu zhuang 、gong zhi miao er lai 。”(wei :zhi chu guo de gong zi wei 。zhuang 、gong :zhi chu zhuang wang 、chu gong wang 。)《shi jing ·da ya ·gong liu 》:“qiang qiang ji (jǐ)ji ,bi (bǐ)yan bi ji 。”(qiang qiang 、ji ji :you wei yi de yang zi 。bi :shi 。ji :ai zhuo 。)②xi wei ;zuo wei 。kong zhi gui 《bei shan yi wen 》:“er nai mei xuan xi ci ,mei (mèi)song yan shang 。”(er :ru ci 。xuan :yang qi 。xi ci :zuo shang 。mei :yi xiu 。)③jiu xi ;yan hui 。li shang yin 《hang ci xi jiao zuo 》shi :“wu li yi huan ma ,shi li yi kai yan 。”tan :
①dui hua ;tan lun 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“ke cong wai lai ,yu zuo tan 。”《meng zi ·li lou xia 》:“bian guo zhong mo yu li tan zhe 。”②yan lun ;zhu zhang ;yan tan 。《zhuang zi ·tian xia 》:“ran hui shi zhi kou tan ,zi yi wei zui xian 。”《xun zi ·ru xiao 》:“shen 、mo bu de jin ji tan 。”(shen :shen zi 。mo :mo zi 。)bing :
①qi wu de ba er 。gu sai xie 《ji min yao shu ·geng tian 》:“chan (chǎn)bing chang san che 。”(chan :yi chong nong ju 。)《shi shui xin yu ·su hui 》:“huo zai yu dou zhong er bing re 。”②zhi zai yan hang shang bei ren zhua zhu yi gong tan xiao huo ze nan de cai liao 。《er ke pai an jing ji 》juan shi si :“qin juan peng you xiao de zhe shi de ,ba lai zuo le xiao bing 。”③zhi zhang 。li bai 《song quan shi yi xu 》:“si 、gao bing qin 。”(si 、gao :qin xiang li si 、zhao gao 。)④quan li ;quan wei 。《han fei zi ·wen tian 》:“zhi tian xia zhi bing 。”yi :
①shu ci 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu he ai yi niu ?”(ai :lin xi 。)《han shu ·lv li zhi shang 》:“shu zhe ,yi 、shi 、bai 、qian 、mo ye 。”you biao xu shu di yi 。《lv shi chun qiu ·gu le 》:“tou zu yi ge ba que :yi yue zai min ,er yue xuan diao 。”(ba que :zhi wu le de ba zhang 。zai min 、xuan diao :le qu ba zhang zhi ming 。)②zhuan yi 。《xun zi ·quan xue 》:“yin mo zhao ya zhi li ,jin gu zhi jiang ,shang shi ai tu ,xia yin huang quan ,yong xin yi ye 。”(yin :tong “yin ”。qiu yin 。)③quan ;man 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“zhi bai da jiang ,nai han xin ye ,yi jun jie jing 。”④tong yi ;shi ……yi zhi 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“yi fa du heng dan zhang che 。”⑤xiang tong 。《zuo chuan ·zhuang gong shi er nian 》:“tian xia zhi e yi ye 。”(e :zhi e ren 。)⑥zheng ti 。gu yi 《xin shu ·guo qin shang 》:“ge cong di jiao ,xiang yu wei yi 。”⑦gu dai zhe xue gai nian 。zhi “dao ”ji “dao ”suo pa sheng de “qi ”。⑧fu ci 。1. yi gai ;dou 。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“shi ke shu qian ren ,mo gui jian yi yu wen deng 。”2. yi dan 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“yi wen ren zhi guo ,zhong shen bu wang 。”(guo :guo shi 。)3. nai ;jing 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jing guo jun zhi yu gua ren ,yi zhi yu ci hu ?”⑨yu qi ci 。qi jia jiang yu qi de zuo yong 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“gua ren chi zhi ,yuan bi si zhe yi sa zhi 。”⑩wo guo min zu yin le ji yin fu hao zhi yi 。[yi he ]fu ci 。biao shi cheng du shen 。du fu 《dan hao li 》:“li hu yi he nu ,fu ti yi he ku !”hui :
①zhou jun chang guan suo yong de qi zhi 。《zhou li ·chun guan ·jin che 》:“jian da hui ,yi tian ,yi feng fan guo 。”(tian :da lie 。)②zhi hui 。xie kuo 《lu zhou qian gong mu zhi ming 》:“gong hui zhu jun fen ji 。”you hui dong 。quan zu wang 《yi wu jiang jun dai shao feng hua xiang ji 》:“you dai shao feng zhe ,bu yi ye ,ju shou yi hui ,san si qian ren jie cong zhi 。”③tong “hui ”。yong shou bi qu 。su shi 《da wang zhuang shu er shou 》zhi er :“zheng shu hui han ,bu neng jin yi 。”[hui xia ]1. ben zhi jiang qi zhi xia ,hou yong yi zhi bu xia 。《hou han shu ·teng fu chuan 》:“fu suo de shang ci ,jin fen yu hui xia 。”2. jing ci ,chen jiang shuai 。《san guo zhi ·wu shu ·zhang hong chuan 》:“yuan hui xia chong tian shou zhi zi ,fu si hai zhi wang 。”bi :
(yi )①ca shi ;chu qu hui chen 。《chu ci ·bo ju 》:“zhan yin nai duan ce bi gui 。”(zhan yin :zheng zhan yin ,tai bo ming 。ce :shi cao ,zhan bo yong 。gui :gui ke ,zhan bo yong 。)②qing qing ca guo ;lve guo 。zhang heng 《sai xuan fu 》:“han feng qi er yong zhi xi ,bi qiong xiu zhi sao sao 。”③dou dong ;hui dong 。《yi zhou shu ·shi xun 》:“ming jiu bi ji yu 。”④wei bei ;wei ni 。《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“zhong yan bi yu er 。”⑤ji 。liu xiang 《shui yuan ·za yan 》:“gan jiang mo xie ,bi zhong bu zheng 。”⑥dan zou 。li duan 《ting zheng 》:“yu de zhou lang gu ,shi shi wu bi xian 。” (er )bì tong “bi ”。fu zhu 。《meng zi ·gao zi xia 》:“ru ze mo fa jia bi shi ,chu ze mo di guo wai huan zhe ,guo heng wang 。”jiang :
①jiang he ;he jie 。《shi ji ·rang hou lie chuan 》:“jin wang bei chu zhao er jiang qin 。”《zhan guo ce ·xi zhou ce 》:“er qin wei yu wei jiang ye 。”②lun shui ;ping yi 。ou yang xiu 《hu xian sheng mu biao 》:“qing li si nian ,tian zi kai tian zhang ge ,yu da chen jiang tian xia shi 。”《guo yu ·lu yu shang 》:“fu ren zhe jiang gong 。”③jiang jie ;jie shi 。yan yuan 《cun xue bian 》juan yi :“wei xue wei jiao ,yong li yu jiang dou zhe yi 、er ,jia gong yu xi hang zhe ba 、jiu 。”《liang shu ·ruan xiao xu chuan 》:“hou yu zhong shan ting jiang 。”(yu :zai 。)④yan jiu ;shang tao 。《lun yu ·xue er 》:“de zhi bu xiu ,xue zhi bu jiang 。”《shi ji ·tai shi gong zi xu 》:“jiang ye ji lu zhi dou 。”⑤yan xi ;lian xi 。《guo yu ·zhou yu shang 》:“san shi wu nong er yi shi jiang wu ,gu zheng ze you wei ,shou ze you cai 。”《li ji ·yue ling 》:“tian zi nai ming jiang shuai jiang wu 。”⑥mou hua 。《zuo chuan ·xiang gong wu nian 》:“jiang shi bu ling ,ji ren lai ding 。”(ling :shan 。)⑦jiang qiu ;di chang 。《li ji ·li yun 》:“shua xian yu neng ,jiang xin xiu mu 。”xia :
①wei zhi zai di chu de 。yu “shang ”xiang dui 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“pang juan si yu ci shu zhi xia 。”②deng ji di de 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“neng bang yi yu shi chao ,wen gua ren zhi er zhe ,shou xia shang 。”③qian ci 。《shui hu quan chuan 》di liu shi san hui :“cai fu ting le ,xin zhong an xi :ru ci fa fang ,zheng zhong xia huai 。”④zhi liang di de 。liu yu 《cha jing ·wu zhi zhu 》:“ji shui yong shan shui ,shang ;jiang shui ,zhong ;jing shui ,xia 。”⑤shi jian zai hou de 。《meng zi ·jin xin xia 》:“fen hu bai shi zhi shang ,bai shi zhi xia ,wen zhe mo bu xing qi ye 。”⑥ci xu kao hou de 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“shang chen di ku ,xia dao ji huan 。”⑦di yu ;shao yu 。《lv shi chun qiu ·yong sai 》:“ci bu xia jiu dan 。”⑧biao shi shu yu yi ding de fan wei 、qing kuang 、tiao jian deng 。⑨dang mou ge shi jian huo shi jie ;shi xia 。⑩you gao chu wang di chu 。《lun yu ·wei zi 》:“kong zi xia ,yu yu zhi yan 。”(11)qu ;wang 。chang zhi you xi wang dong ,you bei wang na ,you shang you wang xia you 。peng duan shu 《wei xue yi shou shi zi zhi 》:“wu shu nian lai yu mai zhou er xia 。”(12)gong ke 。《lv shi chun qiu ·shen da 》:“yi chao er liang cheng xia 。”(13)tui rang 。(14)ban bu ;xia da 。《han fei zi ·nei chu shui shang 》:“ling xia er ren jie ji xi she ,ri ye bu xiu 。”(15)yong ;shi hang 。su shi 《xi jiang yue ·zuo ye bian zhou jing kou 》:“ci jing bai nian ji bian ,ge zhong xia yu qian nan 。”(16)dong zuo de ci shu 。lin si huan 《kou ji 》:“dan wen bing zhang zhong fu che yi xia 。”men :
①jian zhu wu de jin chu kou 。《shi jing ·xiao ya ·he ren si 》:“bu ru wo men 。”《mu lan shi 》:“kai wo dong ge men 。”②guan jian 。《lao zi 》di yi zhang :“xuan zhi you xuan ,zhong miao zhi men 。”《shang jun shu ·jun chen 》:“chen wen dao min zhi men ,zai shang suo xian 。”③jia ;jia zu 。《san guo zhi ·shu shu ·xian zhu chuan 》:“ru wu wang yu ,mie wu men ye 。”④men lei ;lei bie 。《jiu tang shu ·du you chuan 》:“fan shu jiu men ,ji er bai juan 。”⑤pa bie ;xue pa 。《hou han shu ·zheng xuan chuan 》:“zhong ni zhi men ,kao yi si ke 。”⑥men di 。《bei shi ·liu chang chuan 》:“wei neng shi ji ,bu bi ju men 。”tu :
①bu hang 。yuan hong dao 《man jing you ji 》:“feng li sui shang jin ,ran tu bu ze han chu jia bei 。”《zhou yi ·ben 》:“she che er tu 。”②bu bing 。《shu ·wu cheng 》:“qian tu dao ge 。”(qian :qian mian 。)③fu lao yi de fan ren 。《guan zi ·qing chong yi 》:“jin fa tu li er zuo zhi 。”④fu yao yi de bai xing 。《xin tang shu ·yan li de chuan 》:“ling tu si mo zhi jing cheng 。”⑤di zi ;men tu 。《meng zi ·li lou xia 》:“yu wei de wei kong zi tu ye 。”⑥tong huo ;tong yi lei ren 。han yu 《shi shui 》:“tan zi zhi tu ,ji xian bu ji kong zi 。”⑦fan zhi mou yi lei ren (duo zhi huai ren )。bai ju yi 《zi teng 》:“xian rou hou wei hai ,you shi yu ning tu 。”⑧zui xing zhi yi 。ji tu xing (shi fu lao yi )。《xin tang shu ·xing fa zhi 》:“yong xing you wu ……san yue tu 。”⑨kong ;yi mo suo you 。《er ya · shi xun 》:“bao hu ,tu bo ye 。”⑩fu ci 。1.tu ran ;bai bai de 。《qing bai lei chao ·feng wan zhen 》:“tu mei dan yao ,mo yi wu shi 。”liu ji 《wen fu 》:“yan tu mi er fu hua 。”(mi :mei 。hua :guang cai 。)2. zhi ;jin jin 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“wang tu hao ji yan ,bu neng yong ji shi 。”ru :
①shun cong ;yi zhao 。《zuo chuan ·xi gong shi wu nian 》:“wei suo ru zhi ,mo bu ru zhi 。”li chao wei 《liu yi chuan 》:“yi ru ji yan ,sui zhi ji gong 。”②wang ;dao ……qu 。《han shu ·yan wang chuan 》:“tian sheng ru chang an ,bu jian (liu )ze 。”③shi ;xiang ;ru tong 。《shi jing ·xiao ya ·xiao min 》:“zhan zhan jing jing ,ru lin shen yuan ,ru lv bao bing 。”④ji ;gan de shang 。《lun yu ·gong ye chang 》:“fu ru ye ! wu yu nv fu ru ye !”⑤nai 。“ru ……he ”,xiang dang yu “nai ……he ”,ba ……zen me yang 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“yi xue ju zhou ,du ru song wang he ?”(xue ju zhou :ren ming ,song chen 。)《lie zi ·shang wen 》:“ji ru tu dan he ?”⑥jie ci 。xiang dang yu “yu ”。yin jin bi jiao dui xiang 。《lv shi chun qiu ·ai shi 》:“ren zhi kun qiong ,shen ru ji ke 。”⑦lian ci 。1. xiang dang yu “ru guo ”,biao shi jia she 。《shi jing ·qin feng ·huang diao 》:“ru ke shu xi ,ren bai ji shen 。”2. xiang dang yu “he ”。biao shi bing lie 。《yi li ·xiang yin jiu li 》:“gong ru da fu ru 。”(da fu :guan ming 。)3. xiang dang yu “er ”。biao shi zhuai she 。zhi yu ;que 。《lun yu ·xian jin 》:“ru ji li le ,yi qi jun zi 。”4.xiang dang yu “huo zhe ”。biao shi shua ze 。《lun yu ·xian jin 》:“an jian fang liu qi shi ru wu liu shi er fei bang ye zhe ?”(an :zen 。fang liu qi shi :zhi zong heng liu qi shi li 。bang :zhu hou feng guo 。)⑧zhu ci 。xing rong ci hou chuo ,xiang dang yu “ran ”,biao shi “……de yang zi ”。《lun yu ·xiang dang 》:“kong zi yu xiang dang ,xun xun ru ye ,shi bu neng yan zhe 。”[bu ru ]ye zuo “fu ru ”。bi bu shang 。cen can 《dan xi 》:“shi zhi li tai shou ,bai yu yi bu ru 。”(bai yu :da yu 。)zui :
①jiu zui 。《shi jing ·xiao ya ·bin zhi chu yan 》:“bin ji zui zhi ,zai hao zai nao (náo)。”(zhi :yu qi ci 。nao :xuan nao 。)《han fei zi ·shui lin shang 》:“zui mei er wang ji qiu 。”②ji duan ai hao 。《zhuang zi ·ying di wang 》:“lie zi jian zhi er xin zui 。”song zhi wen 《song zhao liu zhen gu shi 》:“xin zui dong jiao liu 。”xing :
①jiu zui zhi hou hui fu chang tai 。《zuo chuan ·xiang gong san shi nian 》:“xing er hou zhi zhi 。”②shui mian jie shu huo shang wei ru shui 。mei yao chen 《yong shu zeng jiu 》:“xing mu chang bu mian 。”③xing wu ;jiao wu 。《bao piao zi ·xu xue 》:“lu dun zhe xing wu 。”
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]

