• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 煙波含宿潤,苔蘚助新青。

    “煙波含宿潤,苔蘚助新青。”詩句出處:《和牛相公題姑蘇所寄太湖石兼寄李蘇州》;是唐朝詩人劉禹錫的作品。

    震澤生奇石,沉潛得地靈。初辭水府出,猶帶龍宮腥。
    發自江湖國,來榮卿相庭。從風夏雲勢,上漢古查形。
    拂拭魚鱗見,鏗鏘玉韻聆。煙波含宿潤,苔蘚助新青。
    嵌穴胡雛貌,纖鋩蟲篆銘。孱顏傲林薄,飛動向雷霆。
    煩熱近還散,馀酲見便醒。凡禽不敢息,浮壒莫能停。
    靜稱垂松蓋,鮮宜映鶴翎。忘憂常目擊,素尚與心冥。
    眇小欺湘燕,團圓笑落星。徒然想融結,安可測年齡。
    采取詢鄉耋,搜求按舊經。垂鉤入空隙,隔浪動晶熒。
    有獲人爭賀,歡謠眾共聽。一州驚閱寶,千裡遠揚舲。
    睹物洛陽陌,懷人吳禦亭。寄言垂天翼,早晚起滄溟。

    【註釋】:

    煙:

    (一)①物質燃燒時產生的氣狀物。《國語 · 魯語上》:“既其葬也,焚,煙徹於上。”王維《輞川閑居贈裴秀才迪》:“墟裡上孤煙。”②泛指雲氣、霧靄等煙狀之物。陳子昂《春日登金華觀》:“山川亂雲日,樓榭入煙霄。”杜牧《泊秦淮》:“煙籠寒水月籠沙。”③煙熏所積的灰。可制墨。簡文帝《與湘東王書》:“煙墨不言,受其驅染。”晁貫之《墨經·松》:“墨取廬山松煙。”代指墨。庾肩吾《謝賚銅硯筆格啟》:“煙磨青石。” (二)yīn [煙煴]1.古人指天地未分時的混沌之氣。班固《東都賦》:“降煙煴,調元氣。”2. 為陰陽二氣和合的樣子。張衡《思玄賦》:“天地煙煴,百卉含葩。”3.雲煙彌漫的樣子。江淹《別賦》:“襲青氣之煙煴。”

    波:

    ①波浪,起伏波動的水面。曹操《步出夏門行·觀滄海》:“秋風蕭瑟,洪波湧起。”②水流;水。杜牧《阿房宮賦》:“長橋臥波,未雲何龍? 復道行空,不霽何虹?”③流轉的目光。李白《長相思》:“昔日橫波目,今成流淚泉。”④比喻事情的意外變化。獨孤及《壬辰歲過舊居》:“丈夫隨世波,豈料百年身!”⑤跑。北朝樂府《企喻歌》:“鷂子經天飛,群雀兩向波。”

    含:

    (一)①把東西銜在口中。《韓非子·備內》:“醫善吮人之傷,含人之血,非骨肉之親也,利所加也。”②容納;包含。劉勰《文心雕龍·宗經》:“揚子比雕玉以作器,謂五經之含文也。”(比:比方。文:文彩。)杜甫《絕句四首》:“窗含西嶺千秋雪,門泊東吳萬裡船。”③隱忍;容忍。《左傳·宣公十五年》:“瑾瑜匿瑕,國君含垢。”(匿:隱藏。)④懷藏;心裡藏著。李白《古風五十九首》之四十七:“桃花開東園,含笑誇白日。”於若瀛《山茶》:“丹砂點雕蕊,經月獨含苞。”《莊子·胠篋》:“人含其德,則天下不僻矣。” (二)hàn 古代的一種葬禮,給死者口中放進珠玉米貝等物。字又作“琀”。《戰國策·趙策三》:“鄒魯之臣生則不得事養,死則不得飯含。”(事養:指奉養其君。)

    宿:

    (一)①住宿;過夜。《詩經·邶風·泉水》:“出宿於泲。”《論語·微子》:“止子路宿。”(止:留。)②住宿的地方;住所。《周禮·地官·遺人》:“三十裡有宿,宿有路室。”③夜。《戰國策·趙策三》:“不出宿夕,人必危之矣。”④隔年的。屈原《離騷》:“夕攬洲之宿莽。”《漢書·武帝紀》:“勸有水災郡種宿麥。”⑤素來;一向。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“權既宿服仰備,又睹亮奇雅。”(權:孫權。備:劉備。)⑥年老的;久於其事的。《戰國策·魏第二》:“田朌,宿將也。”⑦有名望的人。《後漢書·朱浮傳》:“辟召州中名宿涿郡王岑之屬。”(辟bì:征召。) (二)xiù星宿,特指二十八宿。《論衡·祀義》:“天有列宿。”

    潤:

    ①滋潤。《尚書·洪范》:“水曰潤下,火曰炎上。”(曰:為。炎:燃燒。)②濕潤;潮濕。《墨子·辭過》:“室高足以辟潤濕。”③水;雨水。《後漢書·鐘離意傳》:“而比日密雲,遂無大潤。”④濕潤;有光澤。《漢書·董仲舒傳》:“良玉不瑑,資質潤美。”⑤裝飾;修飾。曹植《與楊德祖書》:“昔丁敬禮常作小文,使仆潤飾之。”

    蘚:

    隱花之類的植物。莖葉很小,沒有根,生在陰濕之地。李煜《浪淘沙》:“秋風庭院蘚侵階。”

    助:

    (一)①輔助;幫助。《孟子·公孫醜下》:“得道者多助,失道者寡助。”②殷代的一種租賦制度。《孟子·滕文公上》:“夏後氏五十而貢,殷人七十而助,周人百畝而徹。”③增加;增添。徐渭《贈嚴宗源序》:“無一琴以娛,而有諸苦以助窘。” (二)chú 通“鋤”。除去。《莊子·徐無鬼》:“(吳)王顧謂其友顏不疑曰:‘……嗟呼! 無以汝色驕人哉!’顏不疑退而師董梧,以助其色。”(色:意態。)

    新:

    ①剛有的或剛經驗到的。《周易·雜卦》:“革,去故也;鼎,取新也。”②沒有用過的。黃滔《陳侍禦新居》:“幕客開新第,詞人遍有詩。”③指新的人或事物。韓愈《送窮文》:“攜朋挈儔,去故就新。”(攜:帶著。儔:伴侶。)④更新;使變新。《尚書·胤征》:“舊染污俗,咸與維新。”⑤指剛結婚時的(人或物)。⑥副詞。相當於“剛”、“剛才”。《荀子·不茍》:“新浴者振其衣,新沐者彈其冠。”

    青:

    ①深綠色。劉禹錫《陋室銘》:“草色入簾青。”②藍色。《荀子·勸學》:“青,取之於藍而青於藍。”③黑色。《尚書·禹貢》:“厥土青黎。”④青色的東西。《漢書·成帝紀》:“青綠,民所常服。”⑤青州,古州名。先秦為九州之一。在今山東境內。


  • 烟波含宿润,苔藓助新青。

    “烟波含宿润,苔藓助新青。”诗句出处:《和牛相公题姑苏所寄太湖石兼寄李苏州》;是唐朝诗人刘禹锡的作品。

    震泽生奇石,沉潜得地灵。初辞水府出,犹带龙宫腥。
    发自江湖国,来荣卿相庭。从风夏云势,上汉古查形。
    拂拭鱼鳞见,铿锵玉韵聆。烟波含宿润,苔藓助新青。
    嵌穴胡雏貌,纤铓虫篆铭。孱颜傲林薄,飞动向雷霆。
    烦热近还散,馀酲见便醒。凡禽不敢息,浮壒莫能停。
    静称垂松盖,鲜宜映鹤翎。忘忧常目击,素尚与心冥。
    眇小欺湘燕,团圆笑落星。徒然想融结,安可测年龄。
    采取询乡耋,搜求按旧经。垂钩入空隙,隔浪动晶荧。
    有获人争贺,欢谣众共听。一州惊阅宝,千里远扬舲。
    睹物洛阳陌,怀人吴御亭。寄言垂天翼,早晚起沧溟。

    【注释】:

    烟:

    (一)①物质燃烧时产生的气状物。《国语 · 鲁语上》:“既其葬也,焚,烟彻于上。”王维《辋川闲居赠裴秀才迪》:“墟里上孤烟。”②泛指云气、雾霭等烟状之物。陈子昂《春日登金华观》:“山川乱云日,楼榭入烟霄。”杜牧《泊秦淮》:“烟笼寒水月笼沙。”③烟熏所积的灰。可制墨。简文帝《与湘东王书》:“烟墨不言,受其驱染。”晁贯之《墨经·松》:“墨取庐山松烟。”代指墨。庾肩吾《谢赉铜砚笔格启》:“烟磨青石。” (二)yīn [烟煴]1.古人指天地未分时的混沌之气。班固《东都赋》:“降烟煴,调元气。”2. 为阴阳二气和合的样子。张衡《思玄赋》:“天地烟煴,百卉含葩。”3.云烟弥漫的样子。江淹《别赋》:“袭青气之烟煴。”

    波:

    ①波浪,起伏波动的水面。曹操《步出夏门行·观沧海》:“秋风萧瑟,洪波涌起。”②水流;水。杜牧《阿房宫赋》:“长桥卧波,未云何龙? 复道行空,不霁何虹?”③流转的目光。李白《长相思》:“昔日横波目,今成流泪泉。”④比喻事情的意外变化。独孤及《壬辰岁过旧居》:“丈夫随世波,岂料百年身!”⑤跑。北朝乐府《企喻歌》:“鹞子经天飞,群雀两向波。”

    含:

    (一)①把东西衔在口中。《韩非子·备内》:“医善吮人之伤,含人之血,非骨肉之亲也,利所加也。”②容纳;包含。刘勰《文心雕龙·宗经》:“扬子比雕玉以作器,谓五经之含文也。”(比:比方。文:文彩。)杜甫《绝句四首》:“窗含西岭千秋雪,门泊东吴万里船。”③隐忍;容忍。《左传·宣公十五年》:“瑾瑜匿瑕,国君含垢。”(匿:隐藏。)④怀藏;心里藏着。李白《古风五十九首》之四十七:“桃花开东园,含笑夸白日。”于若瀛《山茶》:“丹砂点雕蕊,经月独含苞。”《庄子·胠箧》:“人含其德,则天下不僻矣。” (二)hàn 古代的一种葬礼,给死者口中放进珠玉米贝等物。字又作“琀”。《战国策·赵策三》:“邹鲁之臣生则不得事养,死则不得饭含。”(事养:指奉养其君。)

    宿:

    (一)①住宿;过夜。《诗经·邶风·泉水》:“出宿于泲。”《论语·微子》:“止子路宿。”(止:留。)②住宿的地方;住所。《周礼·地官·遗人》:“三十里有宿,宿有路室。”③夜。《战国策·赵策三》:“不出宿夕,人必危之矣。”④隔年的。屈原《离骚》:“夕揽洲之宿莽。”《汉书·武帝纪》:“劝有水灾郡种宿麦。”⑤素来;一向。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“权既宿服仰备,又睹亮奇雅。”(权:孙权。备:刘备。)⑥年老的;久于其事的。《战国策·魏第二》:“田朌,宿将也。”⑦有名望的人。《后汉书·朱浮传》:“辟召州中名宿涿郡王岑之属。”(辟bì:征召。) (二)xiù星宿,特指二十八宿。《论衡·祀义》:“天有列宿。”

    润:

    ①滋润。《尚书·洪范》:“水曰润下,火曰炎上。”(曰:为。炎:燃烧。)②湿润;潮湿。《墨子·辞过》:“室高足以辟润湿。”③水;雨水。《后汉书·钟离意传》:“而比日密云,遂无大润。”④湿润;有光泽。《汉书·董仲舒传》:“良玉不瑑,资质润美。”⑤装饰;修饰。曹植《与杨德祖书》:“昔丁敬礼常作小文,使仆润饰之。”

    藓:

    隐花之类的植物。茎叶很小,没有根,生在阴湿之地。李煜《浪淘沙》:“秋风庭院藓侵阶。”

    助:

    (一)①辅助;帮助。《孟子·公孙丑下》:“得道者多助,失道者寡助。”②殷代的一种租赋制度。《孟子·滕文公上》:“夏后氏五十而贡,殷人七十而助,周人百亩而彻。”③增加;增添。徐渭《赠严宗源序》:“无一琴以娱,而有诸苦以助窘。” (二)chú 通“锄”。除去。《庄子·徐无鬼》:“(吴)王顾谓其友颜不疑曰:‘……嗟呼! 无以汝色骄人哉!’颜不疑退而师董梧,以助其色。”(色:意态。)

    新:

    ①刚有的或刚经验到的。《周易·杂卦》:“革,去故也;鼎,取新也。”②没有用过的。黄滔《陈侍御新居》:“幕客开新第,词人遍有诗。”③指新的人或事物。韩愈《送穷文》:“携朋挈俦,去故就新。”(携:带着。俦:伴侣。)④更新;使变新。《尚书·胤征》:“旧染污俗,咸与维新。”⑤指刚结婚时的(人或物)。⑥副词。相当于“刚”、“刚才”。《荀子·不苟》:“新浴者振其衣,新沐者弹其冠。”

    青:

    ①深绿色。刘禹锡《陋室铭》:“草色入簾青。”②蓝色。《荀子·劝学》:“青,取之于蓝而青于蓝。”③黑色。《尚书·禹贡》:“厥土青黎。”④青色的东西。《汉书·成帝纪》:“青绿,民所常服。”⑤青州,古州名。先秦为九州之一。在今山东境内。


  • yan bo han su run ,tai xian zhu xin qing 。

    “yan bo han su run ,tai xian zhu xin qing 。”shi gou chu chu :《he niu xiang gong ti gu su suo ji tai hu dan jian ji li su zhou 》;shi tang chao shi ren liu yu xi de zuo pin 。

    zhen ze sheng ji dan ,chen qian de de ling 。chu ci shui fu chu ,you dai long gong xing 。
    fa zi jiang hu guo ,lai rong qing xiang ting 。cong feng xia yun shi ,shang han gu cha xing 。
    bi shi yu lin jian ,keng qiang yu yun ling 。yan bo han su run ,tai xian zhu xin qing 。
    qian xue hu chu mao ,qian mang chong zhuan ming 。can yan ao lin bao ,fei dong xiang lei ting 。
    fan re jin hai san ,yu cheng jian bian xing 。fan qin bu gan xi ,fu ai mo neng ting 。
    jing chen chui song gai ,xian yi ying he ling 。wang you chang mu ji ,su shang yu xin ming 。
    miao xiao qi xiang yan ,tuan yuan xiao la xing 。tu ran xiang rong jie ,an ke ce nian ling 。
    cai qu xun xiang die ,sou qiu an jiu jing 。chui gou ru kong xi ,ge lang dong jing ying 。
    you huo ren zheng he ,huan yao zhong gong ting 。yi zhou jing yue bao ,qian li yuan yang ling 。
    du wu luo yang mo ,huai ren wu yu ting 。ji yan chui tian yi ,zao wan qi cang ming 。

    【zhu shi 】:

    yan :

    (yi )①wu zhi ran shao shi chan sheng de qi zhuang wu 。《guo yu · lu yu shang 》:“ji ji zang ye ,fen ,yan che yu shang 。”wang wei 《wang chuan xian ju zeng pei xiu cai di 》:“xu li shang gu yan 。”②fan zhi yun qi 、wu ai deng yan zhuang zhi wu 。chen zi ang 《chun ri deng jin hua guan 》:“shan chuan luan yun ri ,lou xie ru yan xiao 。”du mu 《bo qin huai 》:“yan long han shui yue long sha 。”③yan xun suo ji de hui 。ke zhi mo 。jian wen di 《yu xiang dong wang shu 》:“yan mo bu yan ,shou ji qu ran 。”chao guan zhi 《mo jing ·song 》:“mo qu lu shan song yan 。”dai zhi mo 。yu jian wu 《xie lai tong yan bi ge qi 》:“yan mo qing dan 。” (er )yīn [yan yun ]1.gu ren zhi tian de wei fen shi de hun dun zhi qi 。ban gu 《dong dou fu 》:“jiang yan yun ,diao yuan qi 。”2. wei yin yang er qi he ge de yang zi 。zhang heng 《sai xuan fu 》:“tian de yan yun ,bai hui han pa 。”3.yun yan mi man de yang zi 。jiang yan 《bie fu 》:“xi qing qi zhi yan yun 。”

    bo :

    ①bo lang ,qi fu bo dong de shui mian 。cao cao 《bu chu xia men hang ·guan cang hai 》:“qiu feng xiao se ,hong bo chong qi 。”②shui liu ;shui 。du mu 《a fang gong fu 》:“chang qiao wo bo ,wei yun he long ? fu dao hang kong ,bu ji he hong ?”③liu zhuai de mu guang 。li bai 《chang xiang sai 》:“xi ri heng bo mu ,jin cheng liu lei quan 。”④bi yu shi qing de yi wai bian hua 。du gu ji 《ren chen sui guo jiu ju 》:“zhang fu sui shi bo ,qi liao bai nian shen !”⑤pao 。bei chao le fu 《qi yu ge 》:“yao zi jing tian fei ,qun qiao liang xiang bo 。”

    han :

    (yi )①ba dong xi xian zai kou zhong 。《han fei zi ·bei nei 》:“yi shan shun ren zhi shang ,han ren zhi xie ,fei gu rou zhi qin ye ,li suo jia ye 。”②rong na ;bao han 。liu xie 《wen xin diao long ·zong jing 》:“yang zi bi diao yu yi zuo qi ,wei wu jing zhi han wen ye 。”(bi :bi fang 。wen :wen cai 。)du fu 《jue gou si shou 》:“chuang han xi ling qian qiu xue ,men bo dong wu mo li chuan 。”③yin ren ;rong ren 。《zuo chuan ·xuan gong shi wu nian 》:“jin yu ni xia ,guo jun han gou 。”(ni :yin cang 。)④huai cang ;xin li cang zhao 。li bai 《gu feng wu shi jiu shou 》zhi si shi qi :“tao hua kai dong yuan ,han xiao kua bai ri 。”yu re ying 《shan cha 》:“dan sha dian diao rui ,jing yue du han bao 。”《zhuang zi ·qu qie 》:“ren han ji de ,ze tian xia bu pi yi 。” (er )hàn gu dai de yi chong zang li ,gei si zhe kou zhong fang jin zhu yu mi bei deng wu 。zi you zuo “han ”。《zhan guo ce ·zhao ce san 》:“ju lu zhi chen sheng ze bu de shi yang ,si ze bu de fan han 。”(shi yang :zhi feng yang ji jun 。)

    su :

    (yi )①zhu su ;guo ye 。《shi jing ·bei feng ·quan shui 》:“chu su yu ji 。”《lun yu ·wei zi 》:“zhi zi lu su 。”(zhi :liu 。)②zhu su de de fang ;zhu suo 。《zhou li ·de guan ·wei ren 》:“san shi li you su ,su you lu shi 。”③ye 。《zhan guo ce ·zhao ce san 》:“bu chu su xi ,ren bi wei zhi yi 。”④ge nian de 。qu yuan 《li sao 》:“xi lan zhou zhi su mang 。”《han shu ·wu di ji 》:“quan you shui zai jun chong su mai 。”⑤su lai ;yi xiang 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“quan ji su fu yang bei ,you du liang ji ya 。”(quan :sun quan 。bei :liu bei 。)⑥nian lao de ;jiu yu ji shi de 。《zhan guo ce ·wei di er 》:“tian ban ,su jiang ye 。”⑦you ming wang de ren 。《hou han shu ·zhu fu chuan 》:“bi shao zhou zhong ming su zhuo jun wang cen zhi shu 。”(bi bì:zheng shao 。) (er )xiùxing su ,te zhi er shi ba su 。《lun heng ·si yi 》:“tian you lie su 。”

    run :

    ①zi run 。《shang shu ·hong fan 》:“shui yue run xia ,huo yue yan shang 。”(yue :wei 。yan :ran shao 。)②shi run ;chao shi 。《mo zi ·ci guo 》:“shi gao zu yi bi run shi 。”③shui ;yu shui 。《hou han shu ·zhong li yi chuan 》:“er bi ri mi yun ,sui mo da run 。”④shi run ;you guang ze 。《han shu ·dong zhong shu chuan 》:“liang yu bu zhuan ,zi zhi run mei 。”⑤zhuang shi ;xiu shi 。cao zhi 《yu yang de zu shu 》:“xi ding jing li chang zuo xiao wen ,shi pu run shi zhi 。”

    xian :

    yin hua zhi lei de zhi wu 。jing xie hen xiao ,mei you gen ,sheng zai yin shi zhi de 。li yu 《lang tao sha 》:“qiu feng ting yuan xian qin jie 。”

    zhu :

    (yi )①fu zhu ;bang zhu 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“de dao zhe duo zhu ,shi dao zhe gua zhu 。”②yan dai de yi chong zu fu zhi du 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“xia hou shi wu shi er gong ,yan ren qi shi er zhu ,zhou ren bai mu er che 。”③zeng jia ;zeng tian 。xu wei 《zeng yan zong yuan xu 》:“mo yi qin yi yu ,er you zhu ku yi zhu jiong 。” (er )chú tong “chu ”。chu qu 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“(wu )wang gu wei ji you yan bu yi yue :‘……jie hu ! mo yi ru se jiao ren zai !’yan bu yi tui er shi dong wu ,yi zhu ji se 。”(se :yi tai 。)

    xin :

    ①gang you de huo gang jing yan dao de 。《zhou yi ·za gua 》:“ge ,qu gu ye ;ding ,qu xin ye 。”②mei you yong guo de 。huang tao 《chen shi yu xin ju 》:“mu ke kai xin di ,ci ren bian you shi 。”③zhi xin de ren huo shi wu 。han yu 《song qiong wen 》:“xie peng qie chou ,qu gu jiu xin 。”(xie :dai zhao 。chou :ban lv 。)④geng xin ;shi bian xin 。《shang shu ·yin zheng 》:“jiu ran wu su ,xian yu wei xin 。”⑤zhi gang jie hun shi de (ren huo wu )。⑥fu ci 。xiang dang yu “gang ”、“gang cai ”。《xun zi ·bu gou 》:“xin yu zhe zhen ji yi ,xin mu zhe dan ji guan 。”

    qing :

    ①shen lu se 。liu yu xi 《lou shi ming 》:“cao se ru 簾qing 。”②lan se 。《xun zi ·quan xue 》:“qing ,qu zhi yu lan er qing yu lan 。”③hei se 。《shang shu ·yu gong 》:“jue tu qing li 。”④qing se de dong xi 。《han shu ·cheng di ji 》:“qing lu ,min suo chang fu 。”⑤qing zhou ,gu zhou ming 。xian qin wei jiu zhou zhi yi 。zai jin shan dong jing nei 。