• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 郡齋無事好閑眠,粳稻油油綠滿川。

    “郡齋無事好閑眠,粳稻油油綠滿川。”詩句出處:《送從叔牧永州》;是唐朝詩人盧綸的作品。

    五侯軒蓋行何疾,零陵太守登車日。零陵太守淚盈巾,
    此日長安方欲春。虎府龍節照岐路,何苦愁為江海人。
    彼方韶景無時節,山水諸花恣開發。客投津戍少聞猿,
    雁過瀟湘更逢雪。郡齋無事好閑眠,粳稻油油綠滿川。
    浪裡爭迎三蜀貨,月中喧泊九江船。今朝小阮同夷老,
    欲問明年借幾年。

    【註釋】:

    郡:

    古代地方行政區劃。周朝縣大郡小,秦朝郡大縣小,漢朝因之。隋唐後,州郡互稱,至明朝而郡廢。白居易《洛中偶作》:“一年巴郡守,半年南宮郎。”(守、郎:皆官名。)賈誼《過秦論》:“東割膏腴之地,北收要害之郡。”

    齋:

    ①祭祀前整潔身心,以示虛敬。《呂氏春秋·孟春紀》:“天子乃齋。”②信佛的人以素食為齋。白居易《同錢員外題絕糧僧巨川》:“齋時往往聞鐘聲,一食何如不食閑?”③施舍飯食給僧、道等。《清平山堂話本·花燈轎蓮女成佛記》:“每日齋僧佈施,隨喜看經。”④施舍的飯食。釋明概《決對傅奕廢佛僧事》:“寺塔宏壯,齋供充盈。”⑤房舍;屋子。多指書店,學舍。《宋史·徽宗紀一》:“詔諸路州學別置齋舍,以養材武之士。”

    無:

    ①沒有。跟“有”相對。陸遊《遊山西村》:“山重水復疑無路。”②副詞。表示否定,相當於“不”。《商君書·農戰》:“民以此為教,則粟焉得無少,而兵焉得弱也?”③連詞。表示條件,相當於“無論”、“不論”。《詩經·魯頌·灃水》:“不小不大,從公於邁。”④通“毋”。不要。《古詩源·箜篌引》:“公無渡河,公竟渡河。墮河而死,當奈公何!”⑤非;不是。《管子·形勢》:“則國非其國,而民無其民也。”⑥語氣詞。用於疑問句末,表示疑問,相當於“否”。白居易《問劉十九》:“晚來天欲雪,能飲一杯無?”

    事:

    ①職位;職務;官職。《左傳·莊公十四年》:“吾皆許之上大夫之事。”②職業。《史記·樊酈滕灌列傳》:“舞陽侯樊噲(kuài)者,沛人也,以屠狗為事。”(沛:江蘇沛縣。)③事情。《論語·子路》:“言不順則事不成。”④變故;意外事故。《史記·刺客列傳》:“秦有荊軻之事。”蘇軾《徐州上皇帝書》:“今臣於無事之時,屢以盜賊為言……不然,事至而圖之,則已晚矣。”(圖:謀。)⑤實行;從事;做。《論語·顏淵》:“回雖不敏,請事斯語矣。”⑥侍奉;服事。《左傳·隱公元年》:“欲與大叔,巨請事之 ”⑦從師求學。《史記·老子韓非列傳》:“[非]與李斯俱事荀卿,斯自以為不如非。”⑧量詞。用於器物或衣服,相當於“件”。白居易《張常侍池涼夜閑宴贈諸公》:“管弦三兩事。”

    好:

     【好】〔古文〕《唐韻》羊益切。《集韻》《韻會》《正韻》夷益切,音睪。總也,又也。又傍及之詞。又姓。宋開禧進士亦尚節,明參將亦孔昭。又同奕。《詩·周頌》亦服爾耕。《箋》亦,大也。《正義》亦奕義通。 亦本作,象人左右兩腋形。《說文》與掖同。《詩·衡門序》誘掖其君。《釋文》《石經》作亦。亦,古掖字也,左右肘脅之閒曰掖。後從肉作腋。

    閑:

    ① 養馬的圈。《周禮· 夏官·校人》:“天子十有二閑,馬六種。”(有:又。)②一定的范圍。《論語·子張》:“大德不逾閑,小德出入可也。”③防止。《周易·文言》:“閑邪有其誠。”④清閑;空閑。李紳《惘農》之一:“四海無閑田,農夫猶餓死。”⑤安靜。孟浩然《夏日南亭懷辛大》:“散發乘夕涼,開軒臥閑敞。”(軒:窗。)⑥通“嫻。”1. 熟練;熟習。李白《豫章行》:“斬虜素不閑。”(虜:指敵人。)2. 文雅;閑靜。曹植《美女篇》:“美女妖且閑。”

    眠:

    ①睡覺。《後漢書·第五倫傳》:“吾子有疾,雖不省(xǐng)視而竟夕不眠。”(省視:探看。)②某些生物在一段時間內不食不動的生理狀態。庾信《燕歌行》:“二月蠶眠不復久。”③臥倒。袁郊《三輔舊事》:“漢苑中有柳,狀如人形,號曰人柳,一日三眠三起。”④閉上眼裝死。《山海經·東山經》:“有獸……見人則眠。”

    油:

    ①古水名。在湖北省。②動植物體內所含的脂肪物質。張華《博物志·物理》:“武帝泰始中,武庫火,積油所致。”(火:火災。)③用油塗抹。蔡襄《茶錄·色》:“茶色貴白,而餅茶多以珍膏油其面。”[油油]1. 光潤的樣子。《史記·宋微子世傢》:“麥秀漸漸兮,禾黍油油。”(漸漸:揚花吐穗的樣子。)2.流動的樣子。常形容雲氣、水。《史記·司馬相如列傳》:“自我天覆,雲之油油。”劉向《九嘆·惜賢》:“江、湘油油,長流汩兮。”3.和悅恭謹的樣子。《禮記·玉藻》:“記已三爵而油油以退。”(依禮飲三爵而止。)4.悠然自得的樣子。元稹《陽城驛》:“人心良戚戚,我獨樂油油。”5.眾多的樣子;廣大的樣子。《列女傳·柳下惠妻》:“油油之民,將陷於害,吾能已乎。”崔禹錫《奉和聖制送張說巡邊》:“赫赫皇威振,油油聖澤滂。”[油然]1. 興起的樣子。《孟子·梁惠王上》:“天油然作雲,沛然下雨,則苗浡然興之矣。”2. 自然而然地。蘇軾《留侯論》:“油然而不怪。”3.舒緩自如的樣子。《孔子傢語·五儀》:“油然若將可越而終不可及者,此則君子也。”4.悠閑的樣子。蘇軾《次韻答王定國》:“油然獨酌臥清虛。”

    川:

    水道;河流。《周禮·考工記·匠人》:“兩山之間,必有川焉。”《商君書·弱民》:“濟大川而無舡(xiāng)楫。”


  • 郡斋无事好闲眠,粳稻油油绿满川。

    “郡斋无事好闲眠,粳稻油油绿满川。”诗句出处:《送从叔牧永州》;是唐朝诗人卢纶的作品。

    五侯轩盖行何疾,零陵太守登车日。零陵太守泪盈巾,
    此日长安方欲春。虎府龙节照岐路,何苦愁为江海人。
    彼方韶景无时节,山水诸花恣开发。客投津戍少闻猿,
    雁过潇湘更逢雪。郡斋无事好闲眠,粳稻油油绿满川。
    浪里争迎三蜀货,月中喧泊九江船。今朝小阮同夷老,
    欲问明年借几年。

    【注释】:

    郡:

    古代地方行政区划。周朝县大郡小,秦朝郡大县小,汉朝因之。隋唐后,州郡互称,至明朝而郡废。白居易《洛中偶作》:“一年巴郡守,半年南宫郎。”(守、郎:皆官名。)贾谊《过秦论》:“东割膏腴之地,北收要害之郡。”

    斋:

    ①祭祀前整洁身心,以示虚敬。《吕氏春秋·孟春纪》:“天子乃斋。”②信佛的人以素食为斋。白居易《同钱员外题绝粮僧巨川》:“斋时往往闻钟声,一食何如不食闲?”③施舍饭食给僧、道等。《清平山堂话本·花灯轿莲女成佛记》:“每日斋僧布施,随喜看经。”④施舍的饭食。释明概《决对傅奕废佛僧事》:“寺塔宏壮,斋供充盈。”⑤房舍;屋子。多指书店,学舍。《宋史·徽宗纪一》:“诏诸路州学别置斋舍,以养材武之士。”

    无:

    ①没有。跟“有”相对。陆游《游山西村》:“山重水复疑无路。”②副词。表示否定,相当于“不”。《商君书·农战》:“民以此为教,则粟焉得无少,而兵焉得弱也?”③连词。表示条件,相当于“无论”、“不论”。《诗经·鲁颂·沣水》:“不小不大,从公于迈。”④通“毋”。不要。《古诗源·箜篌引》:“公无渡河,公竟渡河。堕河而死,当奈公何!”⑤非;不是。《管子·形势》:“则国非其国,而民无其民也。”⑥语气词。用于疑问句末,表示疑问,相当于“否”。白居易《问刘十九》:“晚来天欲雪,能饮一杯无?”

    事:

    ①职位;职务;官职。《左传·庄公十四年》:“吾皆许之上大夫之事。”②职业。《史记·樊郦滕灌列传》:“舞阳侯樊哙(kuài)者,沛人也,以屠狗为事。”(沛:江苏沛县。)③事情。《论语·子路》:“言不顺则事不成。”④变故;意外事故。《史记·刺客列传》:“秦有荆轲之事。”苏轼《徐州上皇帝书》:“今臣于无事之时,屡以盗贼为言……不然,事至而图之,则已晚矣。”(图:谋。)⑤实行;从事;做。《论语·颜渊》:“回虽不敏,请事斯语矣。”⑥侍奉;服事。《左传·隐公元年》:“欲与大叔,巨请事之 ”⑦从师求学。《史记·老子韩非列传》:“[非]与李斯俱事荀卿,斯自以为不如非。”⑧量词。用于器物或衣服,相当于“件”。白居易《张常侍池凉夜闲宴赠诸公》:“管弦三两事。”

    好:

     【好】〔古文〕《唐韻》羊益切。《集韻》《韻會》《正韻》夷益切,音睪。總也,又也。又傍及之詞。又姓。宋開禧進士亦尚節,明參將亦孔昭。又同奕。《詩·周頌》亦服爾耕。《箋》亦,大也。《正義》亦奕義通。 亦本作,象人左右兩腋形。《說文》與掖同。《詩·衡門序》誘掖其君。《釋文》《石經》作亦。亦,古掖字也,左右肘脅之閒曰掖。後从肉作腋。

    闲:

    ① 养马的圈。《周礼· 夏官·校人》:“天子十有二闲,马六种。”(有:又。)②一定的范围。《论语·子张》:“大德不逾闲,小德出入可也。”③防止。《周易·文言》:“闲邪有其诚。”④清闲;空闲。李绅《惘农》之一:“四海无闲田,农夫犹饿死。”⑤安静。孟浩然《夏日南亭怀辛大》:“散发乘夕凉,开轩卧闲敞。”(轩:窗。)⑥通“娴。”1. 熟练;熟习。李白《豫章行》:“斩虏素不闲。”(虏:指敌人。)2. 文雅;闲静。曹植《美女篇》:“美女妖且闲。”

    眠:

    ①睡觉。《后汉书·第五伦传》:“吾子有疾,虽不省(xǐng)视而竟夕不眠。”(省视:探看。)②某些生物在一段时间内不食不动的生理状态。庾信《燕歌行》:“二月蚕眠不复久。”③卧倒。袁郊《三辅旧事》:“汉苑中有柳,状如人形,号曰人柳,一日三眠三起。”④闭上眼装死。《山海经·东山经》:“有兽……见人则眠。”

    油:

    ①古水名。在湖北省。②动植物体内所含的脂肪物质。张华《博物志·物理》:“武帝泰始中,武库火,积油所致。”(火:火灾。)③用油涂抹。蔡襄《茶录·色》:“茶色贵白,而饼茶多以珍膏油其面。”[油油]1. 光润的样子。《史记·宋微子世家》:“麦秀渐渐兮,禾黍油油。”(渐渐:扬花吐穗的样子。)2.流动的样子。常形容云气、水。《史记·司马相如列传》:“自我天覆,云之油油。”刘向《九叹·惜贤》:“江、湘油油,长流汩兮。”3.和悦恭谨的样子。《礼记·玉藻》:“记已三爵而油油以退。”(依礼饮三爵而止。)4.悠然自得的样子。元稹《阳城驿》:“人心良戚戚,我独乐油油。”5.众多的样子;广大的样子。《列女传·柳下惠妻》:“油油之民,将陷于害,吾能已乎。”崔禹锡《奉和圣制送张说巡边》:“赫赫皇威振,油油圣泽滂。”[油然]1. 兴起的样子。《孟子·梁惠王上》:“天油然作云,沛然下雨,则苗浡然兴之矣。”2. 自然而然地。苏轼《留侯论》:“油然而不怪。”3.舒缓自如的样子。《孔子家语·五仪》:“油然若将可越而终不可及者,此则君子也。”4.悠闲的样子。苏轼《次韵答王定国》:“油然独酌卧清虚。”

    川:

    水道;河流。《周礼·考工记·匠人》:“两山之间,必有川焉。”《商君书·弱民》:“济大川而无舡(xiāng)楫。”


  • jun zhai mo shi hao xian mian ,jing dao you you lu man chuan 。

    “jun zhai mo shi hao xian mian ,jing dao you you lu man chuan 。”shi gou chu chu :《song cong shu mu yong zhou 》;shi tang chao shi ren lu guan de zuo pin 。

    wu hou xuan gai hang he ji ,ling ling tai shou deng che ri 。ling ling tai shou lei ying jin ,
    ci ri chang an fang yu chun 。hu fu long jie zhao qi lu ,he ku chou wei jiang hai ren 。
    bi fang shao jing mo shi jie ,shan shui zhu hua zi kai fa 。ke tou jin shu shao wen yuan ,
    yan guo xiao xiang geng feng xue 。jun zhai mo shi hao xian mian ,jing dao you you lu man chuan 。
    lang li zheng ying san shu huo ,yue zhong xuan bo jiu jiang chuan 。jin chao xiao ruan tong yi lao ,
    yu wen ming nian jie ji nian 。

    【zhu shi 】:

    jun :

    gu dai de fang hang zheng ou hua 。zhou chao xian da jun xiao ,qin chao jun da xian xiao ,han chao yin zhi 。sui tang hou ,zhou jun hu chen ,zhi ming chao er jun fei 。bai ju yi 《luo zhong ou zuo 》:“yi nian ba jun shou ,ban nian na gong lang 。”(shou 、lang :jie guan ming 。)gu yi 《guo qin lun 》:“dong ge gao yu zhi de ,bei shou yao hai zhi jun 。”

    zhai :

    ①ji si qian zheng jie shen xin ,yi shi xu jing 。《lv shi chun qiu ·meng chun ji 》:“tian zi nai zhai 。”②xin fo de ren yi su shi wei zhai 。bai ju yi 《tong qian yuan wai ti jue liang seng ju chuan 》:“zhai shi wang wang wen zhong sheng ,yi shi he ru bu shi xian ?”③shi she fan shi gei seng 、dao deng 。《qing ping shan tang hua ben ·hua deng jiao lian nv cheng fo ji 》:“mei ri zhai seng bu shi ,sui xi kan jing 。”④shi she de fan shi 。shi ming gai 《jue dui fu yi fei fo seng shi 》:“si da hong zhuang ,zhai gong chong ying 。”⑤fang she ;wu zi 。duo zhi shu dian ,xue she 。《song shi ·hui zong ji yi 》:“zhao zhu lu zhou xue bie zhi zhai she ,yi yang cai wu zhi shi 。”

    mo :

    ①mei you 。gen “you ”xiang dui 。liu you 《you shan xi cun 》:“shan chong shui fu yi mo lu 。”②fu ci 。biao shi fou ding ,xiang dang yu “bu ”。《shang jun shu ·nong zhan 》:“min yi ci wei jiao ,ze su yan de mo shao ,er bing yan de ruo ye ?”③lian ci 。biao shi tiao jian ,xiang dang yu “mo lun ”、“bu lun ”。《shi jing ·lu song ·feng shui 》:“bu xiao bu da ,cong gong yu mai 。”④tong “wu ”。bu yao 。《gu shi yuan ·kong hou yin 》:“gong mo du he ,gong jing du he 。duo he er si ,dang nai gong he !”⑤fei ;bu shi 。《guan zi ·xing shi 》:“ze guo fei ji guo ,er min mo ji min ye 。”⑥yu qi ci 。yong yu yi wen gou mo ,biao shi yi wen ,xiang dang yu “fou ”。bai ju yi 《wen liu shi jiu 》:“wan lai tian yu xue ,neng yin yi bei mo ?”

    shi :

    ①zhi wei ;zhi wu ;guan zhi 。《zuo chuan ·zhuang gong shi si nian 》:“wu jie hu zhi shang da fu zhi shi 。”②zhi ye 。《shi ji ·fan li teng guan lie chuan 》:“wu yang hou fan kuai (kuài)zhe ,pei ren ye ,yi tu gou wei shi 。”(pei :jiang su pei xian 。)③shi qing 。《lun yu ·zi lu 》:“yan bu shun ze shi bu cheng 。”④bian gu ;yi wai shi gu 。《shi ji ·ci ke lie chuan 》:“qin you jing ke zhi shi 。”su shi 《xu zhou shang huang di shu 》:“jin chen yu mo shi zhi shi ,lv yi dao zei wei yan ……bu ran ,shi zhi er tu zhi ,ze yi wan yi 。”(tu :mou 。)⑤shi hang ;cong shi ;zuo 。《lun yu ·yan yuan 》:“hui sui bu min ,qing shi si yu yi 。”⑥shi feng ;fu shi 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“yu yu da shu ,ju qing shi zhi ”⑦cong shi qiu xue 。《shi ji ·lao zi han fei lie chuan 》:“[fei ]yu li si ju shi xun qing ,si zi yi wei bu ru fei 。”⑧liang ci 。yong yu qi wu huo yi fu ,xiang dang yu “jian ”。bai ju yi 《zhang chang shi chi liang ye xian yan zeng zhu gong 》:“guan xian san liang shi 。”

    hao :

     【hao 】〔gu wen 〕《tang 韻》yang yi qie 。《ji 韻》《韻會》《zheng 韻》yi yi qie ,yin 睪。總ye ,you ye 。you bang ji zhi 詞。you xing 。song 開xi 進shi yi shang 節,ming 參將yi kong zhao 。you tong yi 。《詩·zhou 頌》yi fu 爾geng 。《箋》yi ,da ye 。《zheng 義》yi yi 義tong 。 yi ben zuo ,xiang ren zuo you 兩ye xing 。《說wen 》與ye tong 。《詩·heng 門xu 》誘ye ji jun 。《釋wen 》《dan 經》zuo yi 。yi ,gu ye zi ye ,zuo you zhou 脅zhi 閒yue ye 。hou cong rou zuo ye 。

    xian :

    ① yang ma de juan 。《zhou li · xia guan ·jiao ren 》:“tian zi shi you er xian ,ma liu chong 。”(you :you 。)②yi ding de fan wei 。《lun yu ·zi zhang 》:“da de bu yu xian ,xiao de chu ru ke ye 。”③fang zhi 。《zhou yi ·wen yan 》:“xian xie you ji cheng 。”④qing xian ;kong xian 。li shen 《wang nong 》zhi yi :“si hai mo xian tian ,nong fu you e si 。”⑤an jing 。meng hao ran 《xia ri na ting huai xin da 》:“san fa cheng xi liang ,kai xuan wo xian chang 。”(xuan :chuang 。)⑥tong “xian 。”1. shou lian ;shou xi 。li bai 《yu zhang hang 》:“zhan lu su bu xian 。”(lu :zhi di ren 。)2. wen ya ;xian jing 。cao zhi 《mei nv pian 》:“mei nv yao ju xian 。”

    mian :

    ①shui jiao 。《hou han shu ·di wu lun chuan 》:“wu zi you ji ,sui bu sheng (xǐng)shi er jing xi bu mian 。”(sheng shi :tan kan 。)②mou xie sheng wu zai yi duan shi jian nei bu shi bu dong de sheng li zhuang tai 。yu xin 《yan ge hang 》:“er yue can mian bu fu jiu 。”③wo dao 。yuan jiao 《san fu jiu shi 》:“han yuan zhong you liu ,zhuang ru ren xing ,hao yue ren liu ,yi ri san mian san qi 。”④bi shang yan zhuang si 。《shan hai jing ·dong shan jing 》:“you shou ……jian ren ze mian 。”

    you :

    ①gu shui ming 。zai hu bei sheng 。②dong zhi wu ti nei suo han de zhi fang wu zhi 。zhang hua 《bo wu zhi ·wu li 》:“wu di tai shi zhong ,wu ku huo ,ji you suo zhi 。”(huo :huo zai 。)③yong you tu ma 。cai xiang 《cha lu ·se 》:“cha se gui bai ,er bing cha duo yi zhen gao you ji mian 。”[you you ]1. guang run de yang zi 。《shi ji ·song wei zi shi jia 》:“mai xiu jian jian xi ,he shu you you 。”(jian jian :yang hua tu sui de yang zi 。)2.liu dong de yang zi 。chang xing rong yun qi 、shui 。《shi ji ·si ma xiang ru lie chuan 》:“zi wo tian fu ,yun zhi you you 。”liu xiang 《jiu tan ·xi xian 》:“jiang 、xiang you you ,chang liu gu xi 。”3.he yue gong jin de yang zi 。《li ji ·yu zao 》:“ji yi san jue er you you yi tui 。”(yi li yin san jue er zhi 。)4.you ran zi de de yang zi 。yuan zhen 《yang cheng yi 》:“ren xin liang qi qi ,wo du le you you 。”5.zhong duo de yang zi ;an da de yang zi 。《lie nv chuan ·liu xia hui qi 》:“you you zhi min ,jiang xian yu hai ,wu neng yi hu 。”cui yu xi 《feng he sheng zhi song zhang shui xun bian 》:“he he huang wei zhen ,you you sheng ze pang 。”[you ran ]1. xing qi de yang zi 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“tian you ran zuo yun ,pei ran xia yu ,ze miao bo ran xing zhi yi 。”2. zi ran er ran de 。su shi 《liu hou lun 》:“you ran er bu guai 。”3.shu huan zi ru de yang zi 。《kong zi jia yu ·wu yi 》:“you ran re jiang ke yue er zhong bu ke ji zhe ,ci ze jun zi ye 。”4.you xian de yang zi 。su shi 《ci yun da wang ding guo 》:“you ran du zhuo wo qing xu 。”

    chuan :

    shui dao ;he liu 。《zhou li ·kao gong ji ·jiang ren 》:“liang shan zhi jian ,bi you chuan yan 。”《shang jun shu ·ruo min 》:“ji da chuan er mo chuan (xiāng)ji 。”