- 繁体
- 简体
- 拼音
-
函首致宿怨,獻田開版圖。
“函首致宿怨,獻田開版圖。”詩句出處:《詠荊軻》;是唐朝詩人柳宗元的作品。燕秦不兩立,太子已為虞。千金奉短計,匕首荊卿趨。
窮年徇所欲,兵勢且見屠。微言激幽憤,怒目辭燕都。
朔風動易水,揮爵前長驅。函首致宿怨,獻田開版圖。
炯然耀電光,掌握罔正夫。造端何其銳,臨事竟趑趄。
長虹吐白日,倉卒反受誅。按劍赫憑怒,風雷助號呼。
慈父斷子首,狂走無容軀。夷城芟七族,臺觀皆焚污。
始期憂患弭,卒動災禍樞。秦皇本詐力,事與桓公殊。
奈何效曹子,實謂勇且愚。世傳故多謬,太史征無且。
【註釋】:
函:
①匣子;套子。《戰國策·燕策三》:“荊軻奉樊於期頭函,而秦武陽奉地圖匣。”(頭函:盛頭顱的匣子。)《晉書·成都王穎傳》:“以大木函盛石,沉之以系橋。”②信的封套。吳質《答東阿王書》:“發函伸紙。”(發:開。)又指信件。③鎧甲。《周禮·考工記序》:“燕之無函也,非無函也,夫人而能為函也。”(夫:語氣詞。人:人人。)④含;包含;包容。《詩經·周頌·載芟》:“播厥百谷,實函斯活。”⑤函谷關的簡稱。賈誼《過秦論》:“然後以六合為傢,殽函為宮。”首:
①頭;腦袋。《楚辭 · 九歌·國殤》:“帶長劍兮挾秦弓,首身離兮心不懲。”(挾:夾在腋下。秦弓:秦地出產良弓。懲:戒止;警戒。)《左傳·襄公十四年》:“唯餘馬首是瞻。”②首領;統帥者。《周易·乾卦》:“見群龍無首,吉。”③開始;首先。《老子》第二十八章:“夫禮者,忠信之薄而亂之首。”《史記·陳涉世傢》:“陳勝雖已死,其所置遣侯王將相竟亡秦,由涉首事也。”(竟:終於。事:起義。)④第一。《漢書·匡衡傳》:“孔子著之《孝經》首章,蓋至德之本也。”⑤要領。《韓非子·心度》:“刑勝而民靜,賞繁而奸生。故治民者,刑勝,治之首也;賞繁,亂之本也。”(勝:盡。)⑥伏首認罪或揭發。《漢書· 文三王傳》:“置辭驕嫚,不首主令。”⑦向;朝著。司馬遷《報任安書》:“然陵一呼勞軍……北首爭死敵。”(死敵:殺敵。)⑧量詞。用於詩、文、歌曲等。《宋書·謝莊傳》:“所著文章四百餘首,行於世。”致:
①送達。《荀子·解蔽》:“遠方莫不致其珍。”又使送達。《周禮·夏官·懷方氏》:“掌來遠方之民,致方貢,致遠物。”②取得;求得。《荀子·勸學》:“假輿馬者,非利足也,而致千裡。”《禮記·大學》:“致知在格物。”(格物:推究事物之理。格:推究。)③傳達;表達。《晉書·簡文帝紀》:“致意尊公,傢國之事,遂至於此。”《漢書·朱傅傳》:“遣吏存問致意。”④招引;招來。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“此人可就見,不可屈致也。”⑤導致。張居正《答荊州趙知府》:“頑奴犯法,致煩尊慮,惶愧不可言。”⑥獻出;盡。《論語·子張》:“士見危致命,見得思義。”《論語·學而》:“事君能致其身。”⑦竭盡。《荀子·勸學》:“色從,而後可與言道之致。”⑧意態;情趣。《魏書·茹皓傳》:“樹草栽木,頗有野致。”⑨副詞。極。《荀子 · 仲尼》:“非致隆高也。”(隆:高。)⑩招引;引來。《鹽鐵論·本議》:“致市民,聚萬貨。”(11)到。《周髀算經》:“引繩致地而識(zhì志)之。”宿:
(一)①住宿;過夜。《詩經·邶風·泉水》:“出宿於泲。”《論語·微子》:“止子路宿。”(止:留。)②住宿的地方;住所。《周禮·地官·遺人》:“三十裡有宿,宿有路室。”③夜。《戰國策·趙策三》:“不出宿夕,人必危之矣。”④隔年的。屈原《離騷》:“夕攬洲之宿莽。”《漢書·武帝紀》:“勸有水災郡種宿麥。”⑤素來;一向。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“權既宿服仰備,又睹亮奇雅。”(權:孫權。備:劉備。)⑥年老的;久於其事的。《戰國策·魏第二》:“田朌,宿將也。”⑦有名望的人。《後漢書·朱浮傳》:“辟召州中名宿涿郡王岑之屬。”(辟bì:征召。) (二)xiù星宿,特指二十八宿。《論衡·祀義》:“天有列宿。”怨:
①仇恨。《荀子·正論》:“桀紂者,民之怨賊也。”②埋怨;責怪。《荀子·法行》:“怨天者無識。”③哀怨。楊萬裡《聞子規》:“怨笛哀箏總不如,一聲聲徹九天虛。”④通“蘊”。蘊積;積蓄。《荀子·哀公》:“富有天下而無怨財。”獻:
①祭祀宗廟所用之犬。②獻祭。《禮記 · 禮器》:“ 一獻質,三獻文,五獻察,七獻神。”(質:質樸;簡略。文:文飾。察:明。神:指先祖。)③進獻;奉獻。《周禮·夏官·羅氏》:“獻鳩以養國老。”④主人向客人敬酒。《詩經·小雅·楚茨》:“為賓為客,獻酬交錯。”⑤呈露;呈現。《左傳·昭公二十七年》:“羞者獻體改服於門外。”⑥賢人。《尚書·益稷》:“萬邦黎獻,共惟帝臣。”田:
①種植作物的土地。陶淵明《桃花源記》:“有良田美池桑竹之屬。”②耕種田地。《漢書·高帝紀》:“故秦苑囿園池,令民得田之。”③通“畋”。打獵。《韓非子·難一》:“焚林而田,偷取多獸,後必無獸。”④春季打獵和習兵之禮。《周禮 · 春官 · 甸祝》:“甸祝掌四時之田。”⑤古代主管農事的官員,即田峻。《禮記·月令》:“王命佈農事,命田舍東郊。”⑥大鼓。《詩經 · 周頌·有瞽》:“應田縣鼓。”(應:小鼓。)開:
①開門。《呂氏春秋·愛類》:“昔上古龍門未開。”《老子》第二十七章:“善閉,無關楗而不可開。”(關楗:門閂。)②打開;張開。孟浩然《過故人莊》:“開軒面場圃,把酒話桑麻。”(軒:窗。)③舒展;開放。岑參《白雪歌送武判官歸京》:“忽如一夜春風來,千樹萬樹梨花開。”引申為舒展。李白《夢遊天姥吟留別》:“安能摧眉折腰事權貴,使我不得開心顏。”④伸展。杜甫《往在》:“京都不再火,涇渭開愁容。”(火:戰火。)崔玨《哭李商隱》:“一生襟抱未曾開。”(襟抱:抱負。)⑤分開;分離。《呂氏春秋·貴信》:“地不剛,則凍閉不開。”阮籍《大人先生歌》:“天地解兮六合開。”(六合:天地四方。)引申為散開。杜甫《梅雨》:“雲霧密難開。”杜甫《雨》:“蛟龍鬥不開。”⑥切;割。⑦開辟;開發。《韓非子·初見秦》:“開地數千裡,此其大功也。”《晉書· 羊祜傳》:“辟土開疆。”又為開通。《漢書·張騫傳》:“騫開外國道。”李白《望天門山》:“天門中斷楚江開。”引申為擴大,擴展。《荀子·富國》:“節其流,開其源。”杜甫《兵車行》:“武皇開邊意未已。”《史記·秦本紀》:“開地千裡。”《徐霞客遊記·滇遊日記十一》:“南逾山脊,為新開道。”⑧開創。《史記·秦本紀》:“為後世開業。”⑨開始。《詩經·周頌· 武》:“允文文王,克開厥後。”(允文:確實有文德。克:能夠。厥:其。)《論衡·書解》:“商鞅相孝公,為秦開帝業。”《後漢書·馮衍傳下》:“開歲發春兮,百卉含英。”⑩發動或操縱。杜甫《登白馬潭》:“水生春纜沒,日出野船開。”魏源《道光洋艘征撫記上》:“關天培開炮應之,擊斷洋船頭鼻,西兵多落海死。”(11)消散。范仲淹《嶽陽樓記》:“若夫淫雨霏霏,連月不開。”版:
①木板。後作“板”。《墨子·備穴》:“必明令習橐事者,勿令離灶口,連版以穴高下廣陜(狹)為度,令穴者與版俱前。”(橐:冶煉時用的鼓風箱。連版:將洞穴用木板連接起來,以便掘進。穴者:挖洞的人。)《楚辭·招魂》:“紅壁沙版,玄玉梁些。”(沙:丹砂,指用丹砂畫飾。玄:黑色。些:助詞。)②築墻用的夾板。《漢書·韓彭英盧吳傳》:“身負版築。”(築:木杵;築墻時用以夯實土。)③泛指構築工事。杜甫《泥功山》詩:“泥濘非一時,版築勞人功。”④牘,專用於書寫的木板。劉義慶《世說新語·方正》:“謝(安)送版使王(獻之)書之。”⑤名籍;戶籍。柳宗元《梓人傳》:“又其下皆有嗇(sè)夫版尹。”(嗇夫:官名。版尹:管理名冊戶籍的官。)⑥版圖。《周禮·小宰》:“聽閭裡以版圖。”(鄉裡之中對土地有爭議者依照戶籍和地圖判決。聽:判決訴訟。)⑦朝笏(hù);手版。《後漢書·范滂傳》:“投版棄官而去。”⑧印刷底版。古為木版,後有銅版、石版、鉛版等。《宋史·陳良佑傳》:“上發內府白金收換會子,收銅版勿造。”(會子:紙幣名。)⑨版次;出版。劉獻廷《廣陽雜記》卷三:“林益長著有《聲位左編》一冊……其書已經版行,予求之數年,竟不可得。”圖:
①版圖;地圖。嶽飛《五嶽祠盟記》:“取故地上版圖。”《周禮·地官·小司徒》:“凡民訟以地比正之,地訟以圖證之。”(地比:比鄰;鄰居。正:辨別是非。)②畫。《莊子·田子方》:“宋元君將畫圖。”杜甫《詠懷古跡五首》之三:“畫圖省識春風面,環佩空歸月夜魂。”(省識:罕識。環佩:婦女裝飾,借指王昭君。)③繪;畫。《漢書·蘇武傳》:“乃圖畫其人於麒麟閣。”沈括《夢溪筆談》卷一:“直以七彩圖之。”④思慮;謀劃。《左傳·僖公三十年》:“闕秦以利晉,唯君圖之!”(闕:損害。)⑤謀取;圖謀。《三國志 · 蜀書·諸葛亮傳》:“此可以為援而不可圖也。”⑥料想;猜度。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“阿母大拊掌,不圖子自歸。”(拊掌:拍手。這裡表示驚異。)⑦法度。《楚辭·九章·懷沙》:“前圖未改。” -
函首致宿怨,献田开版图。
“函首致宿怨,献田开版图。”诗句出处:《咏荆轲》;是唐朝诗人柳宗元的作品。燕秦不两立,太子已为虞。千金奉短计,匕首荆卿趋。
穷年徇所欲,兵势且见屠。微言激幽愤,怒目辞燕都。
朔风动易水,挥爵前长驱。函首致宿怨,献田开版图。
炯然耀电光,掌握罔正夫。造端何其锐,临事竟趑趄。
长虹吐白日,仓卒反受诛。按剑赫凭怒,风雷助号呼。
慈父断子首,狂走无容躯。夷城芟七族,台观皆焚污。
始期忧患弭,卒动灾祸枢。秦皇本诈力,事与桓公殊。
奈何效曹子,实谓勇且愚。世传故多谬,太史征无且。
【注释】:
函:
①匣子;套子。《战国策·燕策三》:“荆轲奉樊於期头函,而秦武阳奉地图匣。”(头函:盛头颅的匣子。)《晋书·成都王颖传》:“以大木函盛石,沉之以系桥。”②信的封套。吴质《答东阿王书》:“发函伸纸。”(发:开。)又指信件。③铠甲。《周礼·考工记序》:“燕之无函也,非无函也,夫人而能为函也。”(夫:语气词。人:人人。)④含;包含;包容。《诗经·周颂·载芟》:“播厥百谷,实函斯活。”⑤函谷关的简称。贾谊《过秦论》:“然后以六合为家,殽函为宫。”首:
①头;脑袋。《楚辞 · 九歌·国殇》:“带长剑兮挟秦弓,首身离兮心不惩。”(挟:夹在腋下。秦弓:秦地出产良弓。惩:戒止;警戒。)《左传·襄公十四年》:“唯余马首是瞻。”②首领;统帅者。《周易·乾卦》:“见群龙无首,吉。”③开始;首先。《老子》第二十八章:“夫礼者,忠信之薄而乱之首。”《史记·陈涉世家》:“陈胜虽已死,其所置遣侯王将相竟亡秦,由涉首事也。”(竟:终于。事:起义。)④第一。《汉书·匡衡传》:“孔子著之《孝经》首章,盖至德之本也。”⑤要领。《韩非子·心度》:“刑胜而民静,赏繁而奸生。故治民者,刑胜,治之首也;赏繁,乱之本也。”(胜:尽。)⑥伏首认罪或揭发。《汉书· 文三王传》:“置辞骄嫚,不首主令。”⑦向;朝着。司马迁《报任安书》:“然陵一呼劳军……北首争死敌。”(死敌:杀敌。)⑧量词。用于诗、文、歌曲等。《宋书·谢庄传》:“所著文章四百余首,行于世。”致:
①送达。《荀子·解蔽》:“远方莫不致其珍。”又使送达。《周礼·夏官·怀方氏》:“掌来远方之民,致方贡,致远物。”②取得;求得。《荀子·劝学》:“假舆马者,非利足也,而致千里。”《礼记·大学》:“致知在格物。”(格物:推究事物之理。格:推究。)③传达;表达。《晋书·简文帝纪》:“致意尊公,家国之事,遂至于此。”《汉书·朱傅传》:“遣吏存问致意。”④招引;招来。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“此人可就见,不可屈致也。”⑤导致。张居正《答荆州赵知府》:“顽奴犯法,致烦尊虑,惶愧不可言。”⑥献出;尽。《论语·子张》:“士见危致命,见得思义。”《论语·学而》:“事君能致其身。”⑦竭尽。《荀子·劝学》:“色从,而后可与言道之致。”⑧意态;情趣。《魏书·茹皓传》:“树草栽木,颇有野致。”⑨副词。极。《荀子 · 仲尼》:“非致隆高也。”(隆:高。)⑩招引;引来。《盐铁论·本议》:“致市民,聚万货。”(11)到。《周髀算经》:“引绳致地而识(zhì志)之。”宿:
(一)①住宿;过夜。《诗经·邶风·泉水》:“出宿于泲。”《论语·微子》:“止子路宿。”(止:留。)②住宿的地方;住所。《周礼·地官·遗人》:“三十里有宿,宿有路室。”③夜。《战国策·赵策三》:“不出宿夕,人必危之矣。”④隔年的。屈原《离骚》:“夕揽洲之宿莽。”《汉书·武帝纪》:“劝有水灾郡种宿麦。”⑤素来;一向。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“权既宿服仰备,又睹亮奇雅。”(权:孙权。备:刘备。)⑥年老的;久于其事的。《战国策·魏第二》:“田朌,宿将也。”⑦有名望的人。《后汉书·朱浮传》:“辟召州中名宿涿郡王岑之属。”(辟bì:征召。) (二)xiù星宿,特指二十八宿。《论衡·祀义》:“天有列宿。”怨:
①仇恨。《荀子·正论》:“桀纣者,民之怨贼也。”②埋怨;责怪。《荀子·法行》:“怨天者无识。”③哀怨。杨万里《闻子规》:“怨笛哀筝总不如,一声声彻九天虚。”④通“蕴”。蕴积;积蓄。《荀子·哀公》:“富有天下而无怨财。”献:
①祭祀宗庙所用之犬。②献祭。《礼记 · 礼器》:“ 一献质,三献文,五献察,七献神。”(质:质朴;简略。文:文饰。察:明。神:指先祖。)③进献;奉献。《周礼·夏官·罗氏》:“献鸠以养国老。”④主人向客人敬酒。《诗经·小雅·楚茨》:“为宾为客,献酬交错。”⑤呈露;呈现。《左传·昭公二十七年》:“羞者献体改服于门外。”⑥贤人。《尚书·益稷》:“万邦黎献,共惟帝臣。”田:
①种植作物的土地。陶渊明《桃花源记》:“有良田美池桑竹之属。”②耕种田地。《汉书·高帝纪》:“故秦苑囿园池,令民得田之。”③通“畋”。打猎。《韩非子·难一》:“焚林而田,偷取多兽,后必无兽。”④春季打猎和习兵之礼。《周礼 · 春官 · 甸祝》:“甸祝掌四时之田。”⑤古代主管农事的官员,即田峻。《礼记·月令》:“王命布农事,命田舍东郊。”⑥大鼓。《诗经 · 周颂·有瞽》:“应田县鼓。”(应:小鼓。)开:
①开门。《吕氏春秋·爱类》:“昔上古龙门未开。”《老子》第二十七章:“善闭,无关楗而不可开。”(关楗:门闩。)②打开;张开。孟浩然《过故人庄》:“开轩面场圃,把酒话桑麻。”(轩:窗。)③舒展;开放。岑参《白雪歌送武判官归京》:“忽如一夜春风来,千树万树梨花开。”引申为舒展。李白《梦游天姥吟留别》:“安能摧眉折腰事权贵,使我不得开心颜。”④伸展。杜甫《往在》:“京都不再火,泾渭开愁容。”(火:战火。)崔珏《哭李商隐》:“一生襟抱未曾开。”(襟抱:抱负。)⑤分开;分离。《吕氏春秋·贵信》:“地不刚,则冻闭不开。”阮籍《大人先生歌》:“天地解兮六合开。”(六合:天地四方。)引申为散开。杜甫《梅雨》:“云雾密难开。”杜甫《雨》:“蛟龙斗不开。”⑥切;割。⑦开辟;开发。《韩非子·初见秦》:“开地数千里,此其大功也。”《晋书· 羊祜传》:“辟土开疆。”又为开通。《汉书·张骞传》:“骞开外国道。”李白《望天门山》:“天门中断楚江开。”引申为扩大,扩展。《荀子·富国》:“节其流,开其源。”杜甫《兵车行》:“武皇开边意未已。”《史记·秦本纪》:“开地千里。”《徐霞客游记·滇游日记十一》:“南逾山脊,为新开道。”⑧开创。《史记·秦本纪》:“为后世开业。”⑨开始。《诗经·周颂· 武》:“允文文王,克开厥后。”(允文:确实有文德。克:能够。厥:其。)《论衡·书解》:“商鞅相孝公,为秦开帝业。”《后汉书·冯衍传下》:“开岁发春兮,百卉含英。”⑩发动或操纵。杜甫《登白马潭》:“水生春缆没,日出野船开。”魏源《道光洋艘征抚记上》:“关天培开炮应之,击断洋船头鼻,西兵多落海死。”(11)消散。范仲淹《岳阳楼记》:“若夫淫雨霏霏,连月不开。”版:
①木板。后作“板”。《墨子·备穴》:“必明令习橐事者,勿令离灶口,连版以穴高下广陕(狭)为度,令穴者与版俱前。”(橐:冶炼时用的鼓风箱。连版:将洞穴用木板连接起来,以便掘进。穴者:挖洞的人。)《楚辞·招魂》:“红壁沙版,玄玉梁些。”(沙:丹砂,指用丹砂画饰。玄:黑色。些:助词。)②筑墙用的夹板。《汉书·韩彭英卢吴传》:“身负版筑。”(筑:木杵;筑墙时用以夯实土。)③泛指构筑工事。杜甫《泥功山》诗:“泥泞非一时,版筑劳人功。”④牍,专用于书写的木板。刘义庆《世说新语·方正》:“谢(安)送版使王(献之)书之。”⑤名籍;户籍。柳宗元《梓人传》:“又其下皆有啬(sè)夫版尹。”(啬夫:官名。版尹:管理名册户籍的官。)⑥版图。《周礼·小宰》:“听闾里以版图。”(乡里之中对土地有争议者依照户籍和地图判决。听:判决诉讼。)⑦朝笏(hù);手版。《后汉书·范滂传》:“投版弃官而去。”⑧印刷底版。古为木版,后有铜版、石版、铅版等。《宋史·陈良佑传》:“上发内府白金收换会子,收铜版勿造。”(会子:纸币名。)⑨版次;出版。刘献廷《广阳杂记》卷三:“林益长著有《声位左编》一册……其书已经版行,予求之数年,竟不可得。”图:
①版图;地图。岳飞《五岳祠盟记》:“取故地上版图。”《周礼·地官·小司徒》:“凡民讼以地比正之,地讼以图证之。”(地比:比邻;邻居。正:辨别是非。)②画。《庄子·田子方》:“宋元君将画图。”杜甫《咏怀古迹五首》之三:“画图省识春风面,环佩空归月夜魂。”(省识:罕识。环佩:妇女装饰,借指王昭君。)③绘;画。《汉书·苏武传》:“乃图画其人于麒麟阁。”沈括《梦溪笔谈》卷一:“直以七彩图之。”④思虑;谋划。《左传·僖公三十年》:“阙秦以利晋,唯君图之!”(阙:损害。)⑤谋取;图谋。《三国志 · 蜀书·诸葛亮传》:“此可以为援而不可图也。”⑥料想;猜度。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“阿母大拊掌,不图子自归。”(拊掌:拍手。这里表示惊异。)⑦法度。《楚辞·九章·怀沙》:“前图未改。” -
han shou zhi su yuan ,suo tian kai ban tu 。
“han shou zhi su yuan ,suo tian kai ban tu 。”shi gou chu chu :《yong jing ke 》;shi tang chao shi ren liu zong yuan de zuo pin 。yan qin bu liang li ,tai zi yi wei yu 。qian jin feng duan ji ,bi shou jing qing qu 。
qiong nian xun suo yu ,bing shi ju jian tu 。wei yan ji you fen ,nu mu ci yan dou 。
shuo feng dong yi shui ,hui jue qian chang qu 。han shou zhi su yuan ,suo tian kai ban tu 。
jiong ran yao dian guang ,zhang wo wang zheng fu 。zao duan he ji rui ,lin shi jing zi ju 。
chang hong tu bai ri ,cang cu fan shou zhu 。an jian he ping nu ,feng lei zhu hao hu 。
ci fu duan zi shou ,kuang zou mo rong qu 。yi cheng shan qi zu ,tai guan jie fen wu 。
shi ji you huan mi ,cu dong zai huo shu 。qin huang ben zha li ,shi yu huan gong shu 。
nai he xiao cao zi ,shi wei yong ju yu 。shi chuan gu duo miu ,tai shi zheng mo ju 。
【zhu shi 】:
han :
①xia zi ;tao zi 。《zhan guo ce ·yan ce san 》:“jing ke feng fan wu ji tou han ,er qin wu yang feng de tu xia 。”(tou han :cheng tou lu de xia zi 。)《jin shu ·cheng dou wang ying chuan 》:“yi da mu han cheng dan ,chen zhi yi ji qiao 。”②xin de feng tao 。wu zhi 《da dong a wang shu 》:“fa han shen zhi 。”(fa :kai 。)you zhi xin jian 。③kai jia 。《zhou li ·kao gong ji xu 》:“yan zhi mo han ye ,fei mo han ye ,fu ren er neng wei han ye 。”(fu :yu qi ci 。ren :ren ren 。)④han ;bao han ;bao rong 。《shi jing ·zhou song ·zai shan 》:“bo jue bai gu ,shi han si huo 。”⑤han gu guan de jian chen 。gu yi 《guo qin lun 》:“ran hou yi liu ge wei jia ,xiao han wei gong 。”shou :
①tou ;nao dai 。《chu ci · jiu ge ·guo shang 》:“dai chang jian xi jia qin gong ,shou shen li xi xin bu cheng 。”(jia :ga zai ye xia 。qin gong :qin de chu chan liang gong 。cheng :jie zhi ;jing jie 。)《zuo chuan ·xiang gong shi si nian 》:“wei yu ma shou shi zhan 。”②shou ling ;tong shuai zhe 。《zhou yi ·gan gua 》:“jian qun long mo shou ,ji 。”③kai shi ;shou xian 。《lao zi 》di er shi ba zhang :“fu li zhe ,zhong xin zhi bao er luan zhi shou 。”《shi ji ·chen she shi jia 》:“chen sheng sui yi si ,ji suo zhi qian hou wang jiang xiang jing wang qin ,you she shou shi ye 。”(jing :zhong yu 。shi :qi yi 。)④di yi 。《han shu ·kuang heng chuan 》:“kong zi zhe zhi 《xiao jing 》shou zhang ,gai zhi de zhi ben ye 。”⑤yao ling 。《han fei zi ·xin du 》:“xing sheng er min jing ,shang fan er jian sheng 。gu zhi min zhe ,xing sheng ,zhi zhi shou ye ;shang fan ,luan zhi ben ye 。”(sheng :jin 。)⑥fu shou ren zui huo jie fa 。《han shu · wen san wang chuan 》:“zhi ci jiao man ,bu shou zhu ling 。”⑦xiang ;chao zhao 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“ran ling yi hu lao jun ……bei shou zheng si di 。”(si di :sha di 。)⑧liang ci 。yong yu shi 、wen 、ge qu deng 。《song shu ·xie zhuang chuan 》:“suo zhe wen zhang si bai yu shou ,hang yu shi 。”zhi :
①song da 。《xun zi ·jie bi 》:“yuan fang mo bu zhi ji zhen 。”you shi song da 。《zhou li ·xia guan ·huai fang shi 》:“zhang lai yuan fang zhi min ,zhi fang gong ,zhi yuan wu 。”②qu de ;qiu de 。《xun zi ·quan xue 》:“jia yu ma zhe ,fei li zu ye ,er zhi qian li 。”《li ji ·da xue 》:“zhi zhi zai ge wu 。”(ge wu :tui jiu shi wu zhi li 。ge :tui jiu 。)③chuan da ;biao da 。《jin shu ·jian wen di ji 》:“zhi yi zun gong ,jia guo zhi shi ,sui zhi yu ci 。”《han shu ·zhu fu chuan 》:“qian li cun wen zhi yi 。”④qiao yin ;qiao lai 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“ci ren ke jiu jian ,bu ke qu zhi ye 。”⑤dao zhi 。zhang ju zheng 《da jing zhou zhao zhi fu 》:“wan nu fan fa ,zhi fan zun lv ,huang kui bu ke yan 。”⑥suo chu ;jin 。《lun yu ·zi zhang 》:“shi jian wei zhi ming ,jian de sai yi 。”《lun yu ·xue er 》:“shi jun neng zhi ji shen 。”⑦jie jin 。《xun zi ·quan xue 》:“se cong ,er hou ke yu yan dao zhi zhi 。”⑧yi tai ;qing qu 。《wei shu ·ru hao chuan 》:“shu cao zai mu ,po you ye zhi 。”⑨fu ci 。ji 。《xun zi · zhong ni 》:“fei zhi long gao ye 。”(long :gao 。)⑩qiao yin ;yin lai 。《yan tie lun ·ben yi 》:“zhi shi min ,ju mo huo 。”(11)dao 。《zhou bi suan jing 》:“yin sheng zhi de er shi (zhìzhi )zhi 。”su :
(yi )①zhu su ;guo ye 。《shi jing ·bei feng ·quan shui 》:“chu su yu ji 。”《lun yu ·wei zi 》:“zhi zi lu su 。”(zhi :liu 。)②zhu su de de fang ;zhu suo 。《zhou li ·de guan ·wei ren 》:“san shi li you su ,su you lu shi 。”③ye 。《zhan guo ce ·zhao ce san 》:“bu chu su xi ,ren bi wei zhi yi 。”④ge nian de 。qu yuan 《li sao 》:“xi lan zhou zhi su mang 。”《han shu ·wu di ji 》:“quan you shui zai jun chong su mai 。”⑤su lai ;yi xiang 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“quan ji su fu yang bei ,you du liang ji ya 。”(quan :sun quan 。bei :liu bei 。)⑥nian lao de ;jiu yu ji shi de 。《zhan guo ce ·wei di er 》:“tian ban ,su jiang ye 。”⑦you ming wang de ren 。《hou han shu ·zhu fu chuan 》:“bi shao zhou zhong ming su zhuo jun wang cen zhi shu 。”(bi bì:zheng shao 。) (er )xiùxing su ,te zhi er shi ba su 。《lun heng ·si yi 》:“tian you lie su 。”yuan :
①chou hen 。《xun zi ·zheng lun 》:“jie zhou zhe ,min zhi yuan zei ye 。”②mai yuan ;ze guai 。《xun zi ·fa hang 》:“yuan tian zhe mo shi 。”③ai yuan 。yang mo li 《wen zi gui 》:“yuan di ai zheng zong bu ru ,yi sheng sheng che jiu tian xu 。”④tong “wen ”。wen ji ;ji xu 。《xun zi ·ai gong 》:“fu you tian xia er mo yuan cai 。”suo :
①ji si zong miao suo yong zhi quan 。②suo ji 。《li ji · li qi 》:“ yi suo zhi ,san suo wen ,wu suo cha ,qi suo shen 。”(zhi :zhi piao ;jian lve 。wen :wen shi 。cha :ming 。shen :zhi xian zu 。)③jin suo ;feng suo 。《zhou li ·xia guan ·luo shi 》:“suo jiu yi yang guo lao 。”④zhu ren xiang ke ren jing jiu 。《shi jing ·xiao ya ·chu ci 》:“wei bin wei ke ,suo chou jiao cuo 。”⑤cheng lou ;cheng xian 。《zuo chuan ·zhao gong er shi qi nian 》:“xiu zhe suo ti gai fu yu men wai 。”⑥xian ren 。《shang shu ·yi ji 》:“mo bang li suo ,gong wei di chen 。”tian :
①chong zhi zuo wu de tu de 。tao yuan ming 《tao hua yuan ji 》:“you liang tian mei chi sang zhu zhi shu 。”②geng chong tian de 。《han shu ·gao di ji 》:“gu qin yuan you yuan chi ,ling min de tian zhi 。”③tong “tian ”。da lie 。《han fei zi ·nan yi 》:“fen lin er tian ,tou qu duo shou ,hou bi mo shou 。”④chun ji da lie he xi bing zhi li 。《zhou li · chun guan · dian zhu 》:“dian zhu zhang si shi zhi tian 。”⑤gu dai zhu guan nong shi de guan yuan ,ji tian jun 。《li ji ·yue ling 》:“wang ming bu nong shi ,ming tian she dong jiao 。”⑥da gu 。《shi jing · zhou song ·you gu 》:“ying tian xian gu 。”(ying :xiao gu 。)kai :
①kai men 。《lv shi chun qiu ·ai lei 》:“xi shang gu long men wei kai 。”《lao zi 》di er shi qi zhang :“shan bi ,mo guan jian er bu ke kai 。”(guan jian :men shuan 。)②da kai ;zhang kai 。meng hao ran 《guo gu ren zhuang 》:“kai xuan mian chang pu ,ba jiu hua sang ma 。”(xuan :chuang 。)③shu zhan ;kai fang 。cen can 《bai xue ge song wu pan guan gui jing 》:“hu ru yi ye chun feng lai ,qian shu mo shu li hua kai 。”yin shen wei shu zhan 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“an neng cui mei she yao shi quan gui ,shi wo bu de kai xin yan 。”④shen zhan 。du fu 《wang zai 》:“jing dou bu zai huo ,jing wei kai chou rong 。”(huo :zhan huo 。)cui jue 《ku li shang yin 》:“yi sheng jin bao wei ceng kai 。”(jin bao :bao fu 。)⑤fen kai ;fen li 。《lv shi chun qiu ·gui xin 》:“de bu gang ,ze dong bi bu kai 。”ruan ji 《da ren xian sheng ge 》:“tian de jie xi liu ge kai 。”(liu ge :tian de si fang 。)yin shen wei san kai 。du fu 《mei yu 》:“yun wu mi nan kai 。”du fu 《yu 》:“jiao long dou bu kai 。”⑥qie ;ge 。⑦kai bi ;kai fa 。《han fei zi ·chu jian qin 》:“kai de shu qian li ,ci ji da gong ye 。”《jin shu · yang hu chuan 》:“bi tu kai jiang 。”you wei kai tong 。《han shu ·zhang jian chuan 》:“jian kai wai guo dao 。”li bai 《wang tian men shan 》:“tian men zhong duan chu jiang kai 。”yin shen wei kuo da ,kuo zhan 。《xun zi ·fu guo 》:“jie ji liu ,kai ji yuan 。”du fu 《bing che hang 》:“wu huang kai bian yi wei yi 。”《shi ji ·qin ben ji 》:“kai de qian li 。”《xu xia ke you ji ·dian you ri ji shi yi 》:“na yu shan ji ,wei xin kai dao 。”⑧kai chuang 。《shi ji ·qin ben ji 》:“wei hou shi kai ye 。”⑨kai shi 。《shi jing ·zhou song · wu 》:“yun wen wen wang ,ke kai jue hou 。”(yun wen :que shi you wen de 。ke :neng gou 。jue :ji 。)《lun heng ·shu jie 》:“shang yang xiang xiao gong ,wei qin kai di ye 。”《hou han shu ·feng yan chuan xia 》:“kai sui fa chun xi ,bai hui han ying 。”⑩fa dong huo cao zong 。du fu 《deng bai ma tan 》:“shui sheng chun lan mei ,ri chu ye chuan kai 。”wei yuan 《dao guang xiang sou zheng fu ji shang 》:“guan tian pei kai bao ying zhi ,ji duan xiang chuan tou bi ,xi bing duo la hai si 。”(11)xiao san 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“re fu yin yu fei fei ,lian yue bu kai 。”ban :
①mu ban 。hou zuo “ban ”。《mo zi ·bei xue 》:“bi ming ling xi tuo shi zhe ,wu ling li zao kou ,lian ban yi xue gao xia an shan (xia )wei du ,ling xue zhe yu ban ju qian 。”(tuo :ye lian shi yong de gu feng xiang 。lian ban :jiang dong xue yong mu ban lian jie qi lai ,yi bian jue jin 。xue zhe :wa dong de ren 。)《chu ci ·qiao hun 》:“gong bi sha ban ,xuan yu liang xie 。”(sha :dan sha ,zhi yong dan sha hua shi 。xuan :hei se 。xie :zhu ci 。)②zhu qiang yong de ga ban 。《han shu ·han peng ying lu wu chuan 》:“shen fu ban zhu 。”(zhu :mu chu ;zhu qiang shi yong yi ben shi tu 。)③fan zhi gou zhu gong shi 。du fu 《ni gong shan 》shi :“ni ning fei yi shi ,ban zhu lao ren gong 。”④du ,zhuan yong yu shu xie de mu ban 。liu yi qing 《shi shui xin yu ·fang zheng 》:“xie (an )song ban shi wang (suo zhi )shu zhi 。”⑤ming ji ;hu ji 。liu zong yuan 《zi ren chuan 》:“you ji xia jie you se (sè)fu ban yin 。”(se fu :guan ming 。ban yin :guan li ming ce hu ji de guan 。)⑥ban tu 。《zhou li ·xiao zai 》:“ting lv li yi ban tu 。”(xiang li zhi zhong dui tu de you zheng yi zhe yi zhao hu ji he de tu pan jue 。ting :pan jue su song 。)⑦chao hu (hù);shou ban 。《hou han shu ·fan pang chuan 》:“tou ban qi guan er qu 。”⑧yin shua de ban 。gu wei mu ban ,hou you tong ban 、dan ban 、qian ban deng 。《song shi ·chen liang you chuan 》:“shang fa nei fu bai jin shou huan hui zi ,shou tong ban wu zao 。”(hui zi :zhi bi ming 。)⑨ban ci ;chu ban 。liu suo ting 《an yang za ji 》juan san :“lin yi chang zhe you 《sheng wei zuo bian 》yi ce ……ji shu yi jing ban hang ,yu qiu zhi shu nian ,jing bu ke de 。”tu :
①ban tu ;de tu 。yue fei 《wu yue ci meng ji 》:“qu gu de shang ban tu 。”《zhou li ·de guan ·xiao si tu 》:“fan min song yi de bi zheng zhi ,de song yi tu zheng zhi 。”(de bi :bi lin ;lin ju 。zheng :bian bie shi fei 。)②hua 。《zhuang zi ·tian zi fang 》:“song yuan jun jiang hua tu 。”du fu 《yong huai gu ji wu shou 》zhi san :“hua tu sheng shi chun feng mian ,huan pei kong gui yue ye hun 。”(sheng shi :han shi 。huan pei :fu nv zhuang shi ,jie zhi wang zhao jun 。)③hui ;hua 。《han shu ·su wu chuan 》:“nai tu hua ji ren yu qi lin ge 。”shen gua 《meng xi bi tan 》juan yi :“zhi yi qi cai tu zhi 。”④sai lv ;mou hua 。《zuo chuan ·xi gong san shi nian 》:“que qin yi li jin ,wei jun tu zhi !”(que :sun hai 。)⑤mou qu ;tu mou 。《san guo zhi · shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“ci ke yi wei yuan er bu ke tu ye 。”⑥liao xiang ;cai du 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“a mu da fu zhang ,bu tu zi zi gui 。”(fu zhang :pai shou 。zhe li biao shi jing yi 。)⑦fa du 。《chu ci ·jiu zhang ·huai sha 》:“qian tu wei gai 。”
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]

