• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 背瞻星辰興,下見雲雨交。

    “背瞻星辰興,下見雲雨交。”詩句出處:《遊朝陽巖遂登西亭二十韻》;是唐朝詩人柳宗元的作品。

    謫棄殊隱淪,登陟非遠郊。所懷緩伊鬱,詎欲肩夷巢。
    高巖瞰清江,幽窟潛神蛟。開曠延陽景,回薄攢林梢。
    西亭構其巔,反宇臨呀庨。背瞻星辰興,下見雲雨交。
    惜非吾鄉土,得以蔭菁茆。羈貫去江介,世仕尚函崤。
    故墅即灃川,數畝均肥磽。臺館葺荒丘,池塘疏沉坳。
    會有圭組戀,遂貽山林嘲。薄軀信無庸,瑣屑劇鬥筲。
    囚居固其宜,厚羞久已包。庭除植蓬艾,隟牖懸蠨蛸。
    所賴山川客,扁舟枉長梢。挹流敵清觴,掇野代嘉肴。
    適道有高言,取樂非弦匏。逍遙屏幽昧,淡薄辭喧呶。
    晨雞不餘欺,風雨聞嘐嘐。再期永日閑,提挈移中庖。

    【註釋】:

    背:

    ①脊背。《鹽鐵論·利議》:“議論無所依,如膝癢而搔背。”(依:根據。)②背面;反面。③背對著。《周禮·秋官·司儀》:“不正其主面,亦不背客。”④違反;違背。賈誼《治安策》:“若其它背理而傷道者,難遍從疏舉。”(疏舉:分條列舉。)⑤背叛。《史記·高祖本紀》:“佈果背楚。”(佈:人名。果:果然。)⑥棄去;離開。《漢書·食貨志上》:“時民近戰國,皆背本趨末。”

    瞻:

    ①向上或往前看。《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣貆(huán)兮?”(胡:為何。爾:你。縣:同“懸”。貆:貉類動物。)②瞻仰;敬視。《景德傳燈錄 · 無業禪師》:“後聞馬大師禪門鼎盛,特往瞻禮。”③看;察看。《禮記·月令》:“(仲秋之月)瞻肥瘠,察物色。”

    星:

    ①星星。天空中能發光的天體。王勃《滕王閣序》:“物換星移幾度秋。”②星宿名。二十八宿之一。成公綏《天地賦》:“朱鳥奮翼於星張。”③星象。沈彬《入塞》之二:“戍樓閑上望星文。”④零星。《西遊記》第二十七回:“耳中鳴玉磬,眼裡幌金星。”⑤稱桿上記數的點。賈島《贈牛山人》:“鑿石養蜂休買蜜,坐山秤藥不爭星。”

    辰:

    ①震。曹丕《柳賦》:“彼庶卉之未動兮,固肇萌而先辰。”(庶:眾多。肇:開始。)②時刻;時間。《詩經·大雅·桑柔》:“我生不辰,逢天僤怒。”(不辰:不是時候。)③地支第五位。④十二時辰之一,午前七到九時為辰時。⑤十二地支的通稱。《漢書·律歷志上》:“六律六呂,而十二辰立矣。”⑥十二生肖屬龍。⑦星名。1.心宿,二十八宿之一。又名商星、大火。2. 指北辰,即北極星。⑧日、月、星的統稱。張衡《東京賦》:“建辰旒(liú)之太常,紛焱悠以容裔。”薛綜註:“辰,謂日、月、星也。”(旒:旗邊懸垂的裝飾品。太常:此處為旗幟名。焱悠:火花飄舞的樣子。容裔:高低起伏的樣子。)⑨古州名。故治在今湖南省沅陵縣。⑩水名,即辰水。源出貴州省江口縣西北梵凈山,東經湖南省麻陽、辰溪兩縣匯入沅江。

    興:

    ①[動]起身,起 來。《論語·衛靈公》:“從者病,莫能~。”②[動]興起,建立。《史記·文帝本紀》:“漢~,至孝文四十有餘載。”③[動]發動。《史記·酷吏列傳》:“漢大~兵伐匈奴。”④[形]興盛。與“廢”相對。《論語· 子路》:“事不成,則禮樂不~。”⑤(xing)[名]興致,興趣(後起意義)。劉義慶《世說新語·任誕》:“吾本乘~而行,~盡而返。”

    下:

    ①位置在低處的。與“上”相對。《史記·孫子吳起列傳》:“龐涓死於此樹之下。”②等級低的。《戰國策·齊策一》:“能謗議於市朝,聞寡人之耳者,受下賞。”③謙詞。《水滸全傳》第六十三回:“蔡福聽瞭,心中暗喜:如此發放,正中下懷。”④質量低的。陸羽《茶經·五之煮》:“其水用山水,上;江水,中;井水,下。”⑤時間在後的。《孟子·盡心下》:“奮乎百世之上,百世之下,聞者莫不興起也。”⑥次序靠後的。《史記·屈原賈生列傳》:“上稱帝嚳,下道齊桓。”⑦低於;少於。《呂氏春秋·雍塞》:“此不下九石。”⑧表示屬於一定的范圍、情況、條件等。⑨當某個時間或時節;時下。⑩由高處往低處。《論語·微子》:“孔子下,欲與之言。”(11)去;往。常指由西往東,由北往南,由上遊往下遊。彭端淑《為學一首示子侄》:“吾數年來欲買舟而下。”(12)攻克。《呂氏春秋·慎大》:“一朝而兩城下。”(13)退讓。(14)頒佈;下達。《韓非子·內儲說上》:“令下而人皆疾習射,日夜不休。”(15)用;施行。蘇軾《西江月 ·昨夜扁舟京口》:“此景百年幾變,個中下語千難。”(16)動作的次數。林嗣環《口技》:“但聞屏障中撫尺一下。”

    見:

    (一)①看;看到。《詩經·小雅·何人斯》:“我聞其聲,不見其身。”《戰國策·楚策四》:“見兔而顧犬。”《石鐘山記》:“事不目見耳聞,而臆斷有無,可乎?”②拜見;謁見。《墨子·公輸》:“子墨子見王。”③會見。《史記·項羽本紀》:“項伯即入見沛公。”白居易《琵琶行》:“移船相近邀相見。”④見解;見識。《晉書·王渾傳》:“敢陳愚見。”⑤表示被動,相當於“被”。《史記·屈原賈生列傳》:“信而見疑,忠而被謗,能無怨乎?”《楚辭·漁父》:“舉世皆濁而我獨清,眾人皆醉而我獨醒,是以見放。”(放:放逐。)⑥放在動詞前,有稱代自我作用。王安石《答司馬諫議書》:“冀君實或見恕也。”李密《陳情表》:“生孩六月,慈父見背。” (二)xiàn ①顯露;出現。《敕勒歌》:“天蒼蒼,野茫茫,風吹草低見牛羊。”②介紹;引見。《墨子·公輸》:“胡不見我於王?”(胡:為何。)③現成的。《史記·項羽本紀》:“軍無見糧。”

    雲:

    ①同“雲2”。②說。《論語·子罕》:“牢曰:‘子雲:吾不試,故藝。’”(牢:人名。試:見用於朝廷。藝:多才藝。)③有。《荀子 ·法行》:“其雲益乎?”④代詞。如此。《史記·汲鄭列傳》:“汲、鄭亦雲,悲夫!”(汲、鄭:指汲黯、鄭當時二人。)⑤助詞。1. 用於句首。《詩經·鄭風·風雨》:“既見君子,雲胡不喜?”2. 用於句中。《後漢書·陳龜傳》:“雖歿(mò)軀體,無所雲補。”(歿:死。補:彌補。)⑥語氣詞。用於句末,表陳述語氣。《史記·伯夷列傳》:“餘登箕山,其上蓋有許由塚雲。”[雲雲]通“蕓蕓”。眾多貌。《莊子·在宥》:“萬物雲雲。”

    交:

    ①交叉;交錯。《孔子傢語·致思》:“挺刃交兵。”《楚辭· 九歌·國殤》:“旌(jīng)蔽日兮敵若雲,矢交墜兮士爭先。”(旌:旗。矢:箭。)《史記·項羽本紀》:“交戟之衛士欲止不內(nà),樊噲側其盾以撞。”(內:同“納”。)②結交;交往。《論語·學而》:“與朋友交而不信乎?”(信:誠實。)《左傳·昭公二十三年》:“守其交禮。”《史記·廉頗藺相如列傳》:“卒相與歡,為刎頸之交。”(卒:終於。)《法言·修身》:“上交不諂,下交不驕,則可以有為矣。”(有為:有作為。)③交情;友誼。《莊子·山木》:“夫相收之與相棄亦遠矣,且君子之交淡若水,小人之交甘若醴。”《後漢書·崔駰傳》:“交淺而言深者,愚也。”④時間或地區相連接。《左傳·僖公五年》:“其九月、十月之交乎?”⑤交配。《聊齋志異·董生》:“夢與女交。”⑥副詞。1.俱;同時。《左傳·文公十二年》:“(秦軍與晉軍)乃皆出戰,交綏。”(綏:退軍。)2. 互相。《左傳·隱公三年》:“周、鄭交質。王子狐為質於鄭,鄭公子質於周。”(質:人質。)《史記·張儀列傳》:“兩國交爭,其勢不兩立。”《戰國策·趙策三》:“俱據萬乘之國,交有稱王之名。”⑦通“蛟”。《漢書·高帝紀上》:“則見交龍於上。”⑧通“教”。使。岑參《嘆白發》:“白發生偏速,交人不奈何。”


  • 背瞻星辰兴,下见云雨交。

    “背瞻星辰兴,下见云雨交。”诗句出处:《游朝阳岩遂登西亭二十韵》;是唐朝诗人柳宗元的作品。

    谪弃殊隐沦,登陟非远郊。所怀缓伊郁,讵欲肩夷巢。
    高岩瞰清江,幽窟潜神蛟。开旷延阳景,回薄攒林梢。
    西亭构其巅,反宇临呀庨。背瞻星辰兴,下见云雨交。
    惜非吾乡土,得以荫菁茆。羁贯去江介,世仕尚函崤。
    故墅即沣川,数亩均肥硗。台馆葺荒丘,池塘疏沉坳。
    会有圭组恋,遂贻山林嘲。薄躯信无庸,琐屑剧斗筲。
    囚居固其宜,厚羞久已包。庭除植蓬艾,隟牖悬蟏蛸。
    所赖山川客,扁舟枉长梢。挹流敌清觞,掇野代嘉肴。
    适道有高言,取乐非弦匏。逍遥屏幽昧,淡薄辞喧呶。
    晨鸡不余欺,风雨闻嘐嘐。再期永日闲,提挈移中庖。

    【注释】:

    背:

    ①脊背。《盐铁论·利议》:“议论无所依,如膝痒而搔背。”(依:根据。)②背面;反面。③背对着。《周礼·秋官·司仪》:“不正其主面,亦不背客。”④违反;违背。贾谊《治安策》:“若其它背理而伤道者,难遍从疏举。”(疏举:分条列举。)⑤背叛。《史记·高祖本纪》:“布果背楚。”(布:人名。果:果然。)⑥弃去;离开。《汉书·食货志上》:“时民近战国,皆背本趋末。”

    瞻:

    ①向上或往前看。《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县貆(huán)兮?”(胡:为何。尔:你。县:同“悬”。貆:貉类动物。)②瞻仰;敬视。《景德传灯录 · 无业禅师》:“后闻马大师禅门鼎盛,特往瞻礼。”③看;察看。《礼记·月令》:“(仲秋之月)瞻肥瘠,察物色。”

    星:

    ①星星。天空中能发光的天体。王勃《滕王阁序》:“物换星移几度秋。”②星宿名。二十八宿之一。成公绥《天地赋》:“朱鸟奋翼于星张。”③星象。沈彬《入塞》之二:“戍楼闲上望星文。”④零星。《西游记》第二十七回:“耳中鸣玉磬,眼里幌金星。”⑤称杆上记数的点。贾岛《赠牛山人》:“凿石养蜂休买蜜,坐山秤药不争星。”

    辰:

    ①震。曹丕《柳赋》:“彼庶卉之未动兮,固肇萌而先辰。”(庶:众多。肇:开始。)②时刻;时间。《诗经·大雅·桑柔》:“我生不辰,逢天僤怒。”(不辰:不是时候。)③地支第五位。④十二时辰之一,午前七到九时为辰时。⑤十二地支的通称。《汉书·律历志上》:“六律六吕,而十二辰立矣。”⑥十二生肖属龙。⑦星名。1.心宿,二十八宿之一。又名商星、大火。2. 指北辰,即北极星。⑧日、月、星的统称。张衡《东京赋》:“建辰旒(liú)之太常,纷焱悠以容裔。”薛综注:“辰,谓日、月、星也。”(旒:旗边悬垂的装饰品。太常:此处为旗帜名。焱悠:火花飘舞的样子。容裔:高低起伏的样子。)⑨古州名。故治在今湖南省沅陵县。⑩水名,即辰水。源出贵州省江口县西北梵净山,东经湖南省麻阳、辰溪两县汇入沅江。

    兴:

    ①[动]起身,起 来。《论语·卫灵公》:“从者病,莫能~。”②[动]兴起,建立。《史记·文帝本纪》:“汉~,至孝文四十有余载。”③[动]发动。《史记·酷吏列传》:“汉大~兵伐匈奴。”④[形]兴盛。与“废”相对。《论语· 子路》:“事不成,则礼乐不~。”⑤(xing)[名]兴致,兴趣(后起意义)。刘义庆《世说新语·任诞》:“吾本乘~而行,~尽而返。”

    下:

    ①位置在低处的。与“上”相对。《史记·孙子吴起列传》:“庞涓死于此树之下。”②等级低的。《战国策·齐策一》:“能谤议于市朝,闻寡人之耳者,受下赏。”③谦词。《水浒全传》第六十三回:“蔡福听了,心中暗喜:如此发放,正中下怀。”④质量低的。陆羽《茶经·五之煮》:“其水用山水,上;江水,中;井水,下。”⑤时间在后的。《孟子·尽心下》:“奋乎百世之上,百世之下,闻者莫不兴起也。”⑥次序靠后的。《史记·屈原贾生列传》:“上称帝喾,下道齐桓。”⑦低于;少于。《吕氏春秋·雍塞》:“此不下九石。”⑧表示属于一定的范围、情况、条件等。⑨当某个时间或时节;时下。⑩由高处往低处。《论语·微子》:“孔子下,欲与之言。”(11)去;往。常指由西往东,由北往南,由上游往下游。彭端淑《为学一首示子侄》:“吾数年来欲买舟而下。”(12)攻克。《吕氏春秋·慎大》:“一朝而两城下。”(13)退让。(14)颁布;下达。《韩非子·内储说上》:“令下而人皆疾习射,日夜不休。”(15)用;施行。苏轼《西江月 ·昨夜扁舟京口》:“此景百年几变,个中下语千难。”(16)动作的次数。林嗣环《口技》:“但闻屏障中抚尺一下。”

    见:

    (一)①看;看到。《诗经·小雅·何人斯》:“我闻其声,不见其身。”《战国策·楚策四》:“见兔而顾犬。”《石钟山记》:“事不目见耳闻,而臆断有无,可乎?”②拜见;谒见。《墨子·公输》:“子墨子见王。”③会见。《史记·项羽本纪》:“项伯即入见沛公。”白居易《琵琶行》:“移船相近邀相见。”④见解;见识。《晋书·王浑传》:“敢陈愚见。”⑤表示被动,相当于“被”。《史记·屈原贾生列传》:“信而见疑,忠而被谤,能无怨乎?”《楚辞·渔父》:“举世皆浊而我独清,众人皆醉而我独醒,是以见放。”(放:放逐。)⑥放在动词前,有称代自我作用。王安石《答司马谏议书》:“冀君实或见恕也。”李密《陈情表》:“生孩六月,慈父见背。” (二)xiàn ①显露;出现。《敕勒歌》:“天苍苍,野茫茫,风吹草低见牛羊。”②介绍;引见。《墨子·公输》:“胡不见我于王?”(胡:为何。)③现成的。《史记·项羽本纪》:“军无见粮。”

    云:

    ①同“云2”。②说。《论语·子罕》:“牢曰:‘子云:吾不试,故艺。’”(牢:人名。试:见用于朝廷。艺:多才艺。)③有。《荀子 ·法行》:“其云益乎?”④代词。如此。《史记·汲郑列传》:“汲、郑亦云,悲夫!”(汲、郑:指汲黯、郑当时二人。)⑤助词。1. 用于句首。《诗经·郑风·风雨》:“既见君子,云胡不喜?”2. 用于句中。《后汉书·陈龟传》:“虽殁(mò)躯体,无所云补。”(殁:死。补:弥补。)⑥语气词。用于句末,表陈述语气。《史记·伯夷列传》:“余登箕山,其上盖有许由冢云。”[云云]通“芸芸”。众多貌。《庄子·在宥》:“万物云云。”

    交:

    ①交叉;交错。《孔子家语·致思》:“挺刃交兵。”《楚辞· 九歌·国殇》:“旌(jīng)蔽日兮敌若云,矢交坠兮士争先。”(旌:旗。矢:箭。)《史记·项羽本纪》:“交戟之卫士欲止不内(nà),樊哙侧其盾以撞。”(内:同“纳”。)②结交;交往。《论语·学而》:“与朋友交而不信乎?”(信:诚实。)《左传·昭公二十三年》:“守其交礼。”《史记·廉颇蔺相如列传》:“卒相与欢,为刎颈之交。”(卒:终于。)《法言·修身》:“上交不谄,下交不骄,则可以有为矣。”(有为:有作为。)③交情;友谊。《庄子·山木》:“夫相收之与相弃亦远矣,且君子之交淡若水,小人之交甘若醴。”《后汉书·崔骃传》:“交浅而言深者,愚也。”④时间或地区相连接。《左传·僖公五年》:“其九月、十月之交乎?”⑤交配。《聊斋志异·董生》:“梦与女交。”⑥副词。1.俱;同时。《左传·文公十二年》:“(秦军与晋军)乃皆出战,交绥。”(绥:退军。)2. 互相。《左传·隐公三年》:“周、郑交质。王子狐为质于郑,郑公子质于周。”(质:人质。)《史记·张仪列传》:“两国交争,其势不两立。”《战国策·赵策三》:“俱据万乘之国,交有称王之名。”⑦通“蛟”。《汉书·高帝纪上》:“则见交龙于上。”⑧通“教”。使。岑参《叹白发》:“白发生偏速,交人不奈何。”


  • bei zhan xing chen xing ,xia jian yun yu jiao 。

    “bei zhan xing chen xing ,xia jian yun yu jiao 。”shi gou chu chu :《you chao yang yan sui deng xi ting er shi yun 》;shi tang chao shi ren liu zong yuan de zuo pin 。

    zhe qi shu yin lun ,deng zhi fei yuan jiao 。suo huai huan yi yu ,ju yu jian yi chao 。
    gao yan kan qing jiang ,you ku qian shen jiao 。kai kuang yan yang jing ,hui bao cuan lin sao 。
    xi ting gou ji dian ,fan yu lin ya xiao 。bei zhan xing chen xing ,xia jian yun yu jiao 。
    xi fei wu xiang tu ,de yi yin jing mao 。ji guan qu jiang jie ,shi shi shang han xiao 。
    gu shu ji feng chuan ,shu mu jun fei qiao 。tai guan qi huang qiu ,chi tang shu chen ao 。
    hui you gui zu lian ,sui yi shan lin chao 。bao qu xin mo yong ,suo xie ju dou shao 。
    qiu ju gu ji yi ,hou xiu jiu yi bao 。ting chu zhi peng ai ,xi you xuan xiao shao 。
    suo lai shan chuan ke ,bian zhou wang chang sao 。yi liu di qing shang ,duo ye dai jia yao 。
    kuo dao you gao yan ,qu le fei xian pao 。xiao yao bing you mei ,dan bao ci xuan nao 。
    chen ji bu yu qi ,feng yu wen jiao jiao 。zai ji yong ri xian ,di qie yi zhong pao 。

    【zhu shi 】:

    bei :

    ①ji bei 。《yan tie lun ·li yi 》:“yi lun mo suo yi ,ru xi yang er sao bei 。”(yi :gen ju 。)②bei mian ;fan mian 。③bei dui zhao 。《zhou li ·qiu guan ·si yi 》:“bu zheng ji zhu mian ,yi bu bei ke 。”④wei fan ;wei bei 。gu yi 《zhi an ce 》:“re ji ta bei li er shang dao zhe ,nan bian cong shu ju 。”(shu ju :fen tiao lie ju 。)⑤bei pan 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“bu guo bei chu 。”(bu :ren ming 。guo :guo ran 。)⑥qi qu ;li kai 。《han shu ·shi huo zhi shang 》:“shi min jin zhan guo ,jie bei ben qu mo 。”

    zhan :

    ①xiang shang huo wang qian kan 。《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian huan (huán)xi ?”(hu :wei he 。er :ni 。xian :tong “xuan ”。huan :hao lei dong wu 。)②zhan yang ;jing shi 。《jing de chuan deng lu · mo ye chan shi 》:“hou wen ma da shi chan men ding cheng ,te wang zhan li 。”③kan ;cha kan 。《li ji ·yue ling 》:“(zhong qiu zhi yue )zhan fei ji ,cha wu se 。”

    xing :

    ①xing xing 。tian kong zhong neng fa guang de tian ti 。wang bo 《teng wang ge xu 》:“wu huan xing yi ji du qiu 。”②xing su ming 。er shi ba su zhi yi 。cheng gong sui 《tian de fu 》:“zhu diao fen yi yu xing zhang 。”③xing xiang 。shen bin 《ru sai 》zhi er :“shu lou xian shang wang xing wen 。”④ling xing 。《xi you ji 》di er shi qi hui :“er zhong ming yu qing ,yan li huang jin xing 。”⑤chen gan shang ji shu de dian 。gu dao 《zeng niu shan ren 》:“zao dan yang feng xiu mai mi ,zuo shan chen yao bu zheng xing 。”

    chen :

    ①zhen 。cao pi 《liu fu 》:“bi shu hui zhi wei dong xi ,gu zhao meng er xian chen 。”(shu :zhong duo 。zhao :kai shi 。)②shi ke ;shi jian 。《shi jing ·da ya ·sang rou 》:“wo sheng bu chen ,feng tian chan nu 。”(bu chen :bu shi shi hou 。)③de zhi di wu wei 。④shi er shi chen zhi yi ,wu qian qi dao jiu shi wei chen shi 。⑤shi er de zhi de tong chen 。《han shu ·lv li zhi shang 》:“liu lv liu lv ,er shi er chen li yi 。”⑥shi er sheng xiao shu long 。⑦xing ming 。1.xin su ,er shi ba su zhi yi 。you ming shang xing 、da huo 。2. zhi bei chen ,ji bei ji xing 。⑧ri 、yue 、xing de tong chen 。zhang heng 《dong jing fu 》:“jian chen liu (liú)zhi tai chang ,fen yan you yi rong yi 。”xue zeng zhu :“chen ,wei ri 、yue 、xing ye 。”(liu :qi bian xuan chui de zhuang shi pin 。tai chang :ci chu wei qi zhi ming 。yan you :huo hua piao wu de yang zi 。rong yi :gao di qi fu de yang zi 。)⑨gu zhou ming 。gu zhi zai jin hu na sheng yuan ling xian 。⑩shui ming ,ji chen shui 。yuan chu gui zhou sheng jiang kou xian xi bei fan jing shan ,dong jing hu na sheng ma yang 、chen xi liang xian hui ru yuan jiang 。

    xing :

    ①[dong ]qi shen ,qi lai 。《lun yu ·wei ling gong 》:“cong zhe bing ,mo neng ~。”②[dong ]xing qi ,jian li 。《shi ji ·wen di ben ji 》:“han ~,zhi xiao wen si shi you yu zai 。”③[dong ]fa dong 。《shi ji ·ku li lie chuan 》:“han da ~bing fa xiong nu 。”④[xing ]xing cheng 。yu “fei ”xiang dui 。《lun yu · zi lu 》:“shi bu cheng ,ze li le bu ~。”⑤(xing)[ming ]xing zhi ,xing qu (hou qi yi yi )。liu yi qing 《shi shui xin yu ·ren dan 》:“wu ben cheng ~er hang ,~jin er fan 。”

    xia :

    ①wei zhi zai di chu de 。yu “shang ”xiang dui 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“pang juan si yu ci shu zhi xia 。”②deng ji di de 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“neng bang yi yu shi chao ,wen gua ren zhi er zhe ,shou xia shang 。”③qian ci 。《shui hu quan chuan 》di liu shi san hui :“cai fu ting le ,xin zhong an xi :ru ci fa fang ,zheng zhong xia huai 。”④zhi liang di de 。liu yu 《cha jing ·wu zhi zhu 》:“ji shui yong shan shui ,shang ;jiang shui ,zhong ;jing shui ,xia 。”⑤shi jian zai hou de 。《meng zi ·jin xin xia 》:“fen hu bai shi zhi shang ,bai shi zhi xia ,wen zhe mo bu xing qi ye 。”⑥ci xu kao hou de 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“shang chen di ku ,xia dao ji huan 。”⑦di yu ;shao yu 。《lv shi chun qiu ·yong sai 》:“ci bu xia jiu dan 。”⑧biao shi shu yu yi ding de fan wei 、qing kuang 、tiao jian deng 。⑨dang mou ge shi jian huo shi jie ;shi xia 。⑩you gao chu wang di chu 。《lun yu ·wei zi 》:“kong zi xia ,yu yu zhi yan 。”(11)qu ;wang 。chang zhi you xi wang dong ,you bei wang na ,you shang you wang xia you 。peng duan shu 《wei xue yi shou shi zi zhi 》:“wu shu nian lai yu mai zhou er xia 。”(12)gong ke 。《lv shi chun qiu ·shen da 》:“yi chao er liang cheng xia 。”(13)tui rang 。(14)ban bu ;xia da 。《han fei zi ·nei chu shui shang 》:“ling xia er ren jie ji xi she ,ri ye bu xiu 。”(15)yong ;shi hang 。su shi 《xi jiang yue ·zuo ye bian zhou jing kou 》:“ci jing bai nian ji bian ,ge zhong xia yu qian nan 。”(16)dong zuo de ci shu 。lin si huan 《kou ji 》:“dan wen bing zhang zhong fu che yi xia 。”

    jian :

    (yi )①kan ;kan dao 。《shi jing ·xiao ya ·he ren si 》:“wo wen ji sheng ,bu jian ji shen 。”《zhan guo ce ·chu ce si 》:“jian tu er gu quan 。”《dan zhong shan ji 》:“shi bu mu jian er wen ,er yi duan you mo ,ke hu ?”②bai jian ;ye jian 。《mo zi ·gong shu 》:“zi mo zi jian wang 。”③hui jian 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“xiang bai ji ru jian pei gong 。”bai ju yi 《pi pa hang 》:“yi chuan xiang jin yao xiang jian 。”④jian jie ;jian shi 。《jin shu ·wang hun chuan 》:“gan chen yu jian 。”⑤biao shi bei dong ,xiang dang yu “bei ”。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“xin er jian yi ,zhong er bei bang ,neng mo yuan hu ?”《chu ci ·yu fu 》:“ju shi jie zhuo er wo du qing ,zhong ren jie zui er wo du xing ,shi yi jian fang 。”(fang :fang zhu 。)⑥fang zai dong ci qian ,you chen dai zi wo zuo yong 。wang an dan 《da si ma jian yi shu 》:“ji jun shi huo jian shu ye 。”li mi 《chen qing biao 》:“sheng hai liu yue ,ci fu jian bei 。” (er )xiàn ①xian lou ;chu xian 。《chi le ge 》:“tian cang cang ,ye mang mang ,feng chui cao di jian niu yang 。”②jie shao ;yin jian 。《mo zi ·gong shu 》:“hu bu jian wo yu wang ?”(hu :wei he 。)③xian cheng de 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jun mo jian liang 。”

    yun :

    ①tong “yun 2”。②shui 。《lun yu ·zi han 》:“lao yue :‘zi yun :wu bu shi ,gu yi 。’”(lao :ren ming 。shi :jian yong yu chao ting 。yi :duo cai yi 。)③you 。《xun zi ·fa hang 》:“ji yun yi hu ?”④dai ci 。ru ci 。《shi ji ·ji zheng lie chuan 》:“ji 、zheng yi yun ,bei fu !”(ji 、zheng :zhi ji an 、zheng dang shi er ren 。)⑤zhu ci 。1. yong yu gou shou 。《shi jing ·zheng feng ·feng yu 》:“ji jian jun zi ,yun hu bu xi ?”2. yong yu gou zhong 。《hou han shu ·chen gui chuan 》:“sui mo (mò)qu ti ,mo suo yun bu 。”(mo :si 。bu :mi bu 。)⑥yu qi ci 。yong yu gou mo ,biao chen shu yu qi 。《shi ji ·bai yi lie chuan 》:“yu deng ji shan ,ji shang gai you hu you zhong yun 。”[yun yun ]tong “yun yun ”。zhong duo mao 。《zhuang zi ·zai you 》:“mo wu yun yun 。”

    jiao :

    ①jiao cha ;jiao cuo 。《kong zi jia yu ·zhi sai 》:“ting ren jiao bing 。”《chu ci · jiu ge ·guo shang 》:“jing (jīng)bi ri xi di re yun ,shi jiao zhui xi shi zheng xian 。”(jing :qi 。shi :jian 。)《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jiao ji zhi wei shi yu zhi bu nei (nà),fan kuai ce ji dun yi zhuang 。”(nei :tong “na ”。)②jie jiao ;jiao wang 。《lun yu ·xue er 》:“yu peng you jiao er bu xin hu ?”(xin :cheng shi 。)《zuo chuan ·zhao gong er shi san nian 》:“shou ji jiao li 。”《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“cu xiang yu huan ,wei wen geng zhi jiao 。”(cu :zhong yu 。)《fa yan ·xiu shen 》:“shang jiao bu chan ,xia jiao bu jiao ,ze ke yi you wei yi 。”(you wei :you zuo wei 。)③jiao qing ;you yi 。《zhuang zi ·shan mu 》:“fu xiang shou zhi yu xiang qi yi yuan yi ,ju jun zi zhi jiao dan re shui ,xiao ren zhi jiao gan re li 。”《hou han shu ·cui yin chuan 》:“jiao jian er yan shen zhe ,yu ye 。”④shi jian huo de ou xiang lian jie 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“ji jiu yue 、shi yue zhi jiao hu ?”⑤jiao pei 。《liao zhai zhi yi ·dong sheng 》:“meng yu nv jiao 。”⑥fu ci 。1.ju ;tong shi 。《zuo chuan ·wen gong shi er nian 》:“(qin jun yu jin jun )nai jie chu zhan ,jiao sui 。”(sui :tui jun 。)2. hu xiang 。《zuo chuan ·yin gong san nian 》:“zhou 、zheng jiao zhi 。wang zi hu wei zhi yu zheng ,zheng gong zi zhi yu zhou 。”(zhi :ren zhi 。)《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“liang guo jiao zheng ,ji shi bu liang li 。”《zhan guo ce ·zhao ce san 》:“ju ju mo cheng zhi guo ,jiao you chen wang zhi ming 。”⑦tong “jiao ”。《han shu ·gao di ji shang 》:“ze jian jiao long yu shang 。”⑧tong “jiao ”。shi 。cen can 《tan bai fa 》:“bai fa sheng pian su ,jiao ren bu nai he 。”