• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 割如判清濁,飄若升雲間。

    “割如判清濁,飄若升雲間。”詩句出處:《構法華寺西亭》;是唐朝詩人柳宗元的作品。

    竄身楚南極,山水窮險艱。步登最高寺,蕭散任疏頑。
    西垂下鬥絕,欲似窺人寰。反如在幽谷,榛翳不可攀。
    命童恣披翦,葺宇橫斷山。割如判清濁,飄若升雲間。
    遠岫攢眾頂,澄江抱清灣。夕照臨軒墮,棲鳥當我還。
    菡萏溢嘉色,筼簹遺清斑。神舒屏羈鎖,志適忘幽孱。
    棄逐久枯槁,迨今始開顏。賞心難久留,離念來相關。
    北望間親愛,南瞻雜夷蠻。置之勿復道,且寄須臾閑。

    【註釋】:

    割:

    ①用刀割斷。陸遊《初夏幽居》:“雨霽郊原割麥忙。”②宰殺牲畜。《論語·陽貨》:“割雞焉用牛刀。”③分割;劃分。《三國志·吳書·魯肅傳》:“備遂割湘水為界,於是罷軍。”④割讓;舍棄。蘇洵《六國論》:“今日割五城,明日割十城,然後得一夕安寢。”⑤為害;災害。《尚書 ·堯典》:“湯湯(shāng)洪水方割。”(湯湯:大水急流貌。方割:正在為害。)⑥裁斷;剖析。《韓非子·揚權》:“上操度量,以割其下。”

    如:

    ①順從;依照。《左傳·僖公十五年》:“唯所如之,無不如志。”李朝威《柳毅傳》:“毅如其言,遂至其宮。”②往;到……去。《漢書·燕王傳》:“田生如長安,不見(劉)澤。”③似;像;如同。《詩經·小雅·小旻》:“戰戰兢兢,如臨深淵,如履薄冰。”④及;趕得上。《論語·公冶長》:“弗如也! 吾與女弗如也!”⑤奈。“如……何”,相當於“奈……何”,把……怎麼樣。《孟子·滕文公下》:“一薛居州,獨如宋王何?”(薛居州:人名,宋臣。)《列子·湯問》:“其如土石何?”⑥介詞。相當於“於”。引進比較對象。《呂氏春秋·愛士》:“人之困窮,甚如饑渴。”⑦連詞。1. 相當於“如果”,表示假設。《詩經·秦風·黃鳥》:“如可贖兮,人百其身。”2. 相當於“和”。表示並列。《儀禮·鄉飲酒禮》:“公如大夫入。”(大夫:官名。)3. 相當於“而”。表示轉折。至於;卻。《論語·先進》:“如其禮樂,以俟君子。”4.相當於“或者”。表示選擇。《論語·先進》:“安見方六七十如五六十而非邦也者?”(安:怎。方六七十:指縱橫六七十裡。邦:諸侯封國。)⑧助詞。形容詞後綴,相當於“然”,表示“……的樣子”。《論語·鄉黨》:“孔子於鄉黨,恂恂如也,似不能言者。”[不如]也作“弗如”。比不上。岑參《石犀》:“始知李太守,伯禹亦不如。”(伯禹:大禹。)

    判:

    ①分離;分裂。《莊子·天下》:“判天地之美,析萬物之理。”柳宗元《封建論》:“王室東徙……遂判為十二,合為七國。”②分辨;區分。《世說新語·雅量》:“王、謝舊齊名,於此始判優劣。”③評判;裁決。唐庚《有所嘆》:“是非已付漁樵判。”④判決獄訟。《宋書·許昭先傳》:“叔父肇之,坐事系獄,七年不判。”⑤唐宋官制,以高位兼低位稱判。《宋史·韓琦傳》:“琦請去……除鎮安武勝軍節度使、司徒兼侍中,判相州。”(除:拜官授職。)⑥古官名。⑦副詞。截然不同。⑧兩半相合,男女婚配。《周禮·地官·媒氏》:“掌萬民之判。”⑨不顧;豁出去。《吳越春秋·勾踐伐吳外傳》:“一士判死兮而當百夫。”

    清:

    ①水純凈透明,與“濁”相對。屈原《漁父》:“滄浪之水清兮,可以濯吾纓。”②潔凈。張衡《東京賦》:“京室密清。”③使潔凈;使幹凈。陸雲《盛德賦》:“泛時雨以清天,灑狂塵以肅地。”④清晰;清楚。張祜《酬凌秀才惠虎枕》:“八寸黃楊惠不輕,虎頭光照簟文清。”⑤聲音清亮;清脆。蘇軾《石鐘山記》:“南聲函胡,北聲清越。”(函胡:含糊,模糊。越:高揚。)⑥清爽;清涼;寒涼。辛棄疾《西江月》:“明月別枝驚鵲,清風半夜鳴蟬。”(別:另一。)⑦冷清;淒清。李白《夢遊天姥吟留別》:“謝公宿處今尚在,淥水蕩漾清猿啼。”⑧寂靜;清靜。《莊子·天下》:“寂乎若清。”⑨清平;安定;太平。唐太宗《詠風》:“勞歌《大風曲》,威加四海清。”(大風曲:漢高祖即位後曾回故鄉,作《大風歌》。加:施。)⑩公正;廉潔;清白;清廉。《史記·屈原賈生列傳》:“舉世皆濁而我獨清,眾人皆醉而我獨醒,是以見放。”(是以:因此。)(11)單純;素雅。杜牧《沈下賢》:“斯人清唱何人和? 草徑苔蕪不可尋。”(12)肅清;使幹凈。梁啟超《戊戌政變記·譚嗣同傳》:“保護聖主,復大權,清君側,肅宮廷。”(13)用完;用盡。《越絕書·荊平王內傳》:“(伍子胥)乃發其簞飯,清其壺漿而食。”(荊:楚國的別稱。)(14)中國封建朝代名稱,公元1616~1911年。(15)廁所。後作“圊”。《風俗通·怪神》:“二三日乃於清中糞下啼。”(16)古代哲學用語。指沖和之氣。《荀子·解蔽》:“故道之以禮,養之以清。”

    濁:

    ①渾濁,與“清”相對。《詩經·邶風·谷風》:“涇以渭濁,湜(shí)湜其沚。”(涇、渭:二水名,在陜西省,二水會合後涇水因渭水而混濁。湜湜:水清的樣子。沚:水中小洲。)②污濁。賈誼《吊屈原賦》:“所貴聖之神德兮,遠濁世而自臧。”(臧:通“藏”,隱藏。)《楚辭·漁父》:“舉世皆濁而我獨清。”③聲音低沉粗重。《晉書·謝安傳》:“有鼻疾,故其音濁。”

    飄:

    ①旋風;大風。常“飄風”連用。《莊子·天下》:“若飄風之還,若羽之旋。”也指風吹。《楚辭·九歌·山鬼》:“東風飄兮神靈雨。”(雨:下雨。)②飛揚;飄揚。宋之問《靈隱寺》:“桂子月中落,天香雲外飄。”③流浪;生活不安定。《北史·胡叟傳》:“叟孤飄坎��(lǎn),未有仕路。”(坎��:不得志。)[飄零]1.墜落;飄落。白居易《惜牡丹花二首》之二:“晴明落地猶惆悵,何況飄零泥土中。”2.流落失意。劉滄《旅館書懷》:“兄弟飄零寄海邊。”(寄:寄居。)[飄颻(yáo)]也作“飄搖”。隨風搖動或飛揚。曹植《雜詩六首》之二:“轉蓬離本根,飄颻隨長風。”(蓬:草名。)

    若:

    ①從;順從。《詩經·大雅·烝民》:“邦國若否,仲山甫明之。”②選擇。《詩經·大雅·烝民》:“天子是若。”(是:指仲山甫。)③好像;如同。《莊子·逍遙遊》:“其翼若垂天之雲。”④代詞。1. 人稱代詞。相當於“你”、“你的”。《史記·項羽本紀》:“虞兮虞兮奈若何?”2.指示代詞。相當於“此”、“這”。《論語·憲問》:“君子哉若人!”⑤連詞。1. 表示假設關系,相當於“如果”。《三國志·蜀志·諸葛亮傳》:“若其不才,君可自取。”2. 表示選擇關系,相當於“或者”。《漢書·惠帝紀》:“民年七十以上若不滿十歲有罪當刑者,皆免之。”⑥詞尾。用在形容詞後,表示“……的樣子”。《詩經·衛風·氓》:“桑之未落,其葉沃若。”(沃若:潤澤的樣子。)《史記·司馬相如列傳》:“於是二子愀然改容,超若自失。”(愀qiǎo然:容色變動的樣子。超若:悵惘的樣子。)[若夫]至於。范仲淹《嶽陽樓記》:“若夫霪雨霏霏,連月不開。”

    升:

    ①量器。《韓非子·外儲說右上》:“宋人有酤酒者,升概甚平。”②量詞。容量單位。一鬥的十分之一。蘇軾《上梅直講書》:“方學為對偶聲律之文,求升鬥之祿。”③上升。《詩經·小雅·天保》:“如月之恒,如日之升。”④登;上。《詩經· 小雅· 角弓》:“毋教猱(náo)升木。”(猱:猴類。)⑤谷物登場,即成熟。《論語·陽貨》:“舊谷既沒,新谷既升。”

    雲:

    ①同“雲2”。②說。《論語·子罕》:“牢曰:‘子雲:吾不試,故藝。’”(牢:人名。試:見用於朝廷。藝:多才藝。)③有。《荀子 ·法行》:“其雲益乎?”④代詞。如此。《史記·汲鄭列傳》:“汲、鄭亦雲,悲夫!”(汲、鄭:指汲黯、鄭當時二人。)⑤助詞。1. 用於句首。《詩經·鄭風·風雨》:“既見君子,雲胡不喜?”2. 用於句中。《後漢書·陳龜傳》:“雖歿(mò)軀體,無所雲補。”(歿:死。補:彌補。)⑥語氣詞。用於句末,表陳述語氣。《史記·伯夷列傳》:“餘登箕山,其上蓋有許由塚雲。”[雲雲]通“蕓蕓”。眾多貌。《莊子·在宥》:“萬物雲雲。”

    間:

    (一)①空隙;縫隙。《莊子· 養生主》:“彼節者有間,而刀刃者無厚。”(節:骨節。)《史記·管晏列傳》:“晏子為齊相,出,其禦之妻從門間而窺其夫。”②隔閡。《左傳·哀公二十七年》:“故君臣多間。”《後漢書·皇後紀上》:“母子慈愛,始終無纖介之間。”(纖介:比喻微小。)③間隔。方苞《獄中雜記》:“骨微傷,病間月。”④私下;暗地。《史記·陳涉世傢》:“又間令吳廣之次所旁叢祠中。”(之:到。次所:臨時住所。叢祠:神祠。)⑤離間。《漢書·霍光傳》:“他人一間,女能復自救邪?”(女:汝。邪:耶。)《史記·屈原賈生列傳》:“讒人間之,可謂窮矣。”⑥參與;介入。《左傳·莊公十年》:“肉食者謀之,又何間焉?”⑦攙合。杜甫《贈衛八處士》:“夜雨剪春韭,新炊間黃粱。”⑧抄小路。《史記·項羽本紀》:“沛公已去,間至軍中。”《史記·廉頗藺相如列傳》:“故令人持璧歸,間至趙矣。”⑨副詞。斷斷續續。文天祥《指南錄後序》:“予在患難中,間以詩記所遭。” (二)jiān ①片刻。《韓非子·內儲說上》:“有間,大魚動。”②當中;中間。李白《關山月》:“明月出天山,蒼茫雲海間。”《孟子·梁惠王上》:“七八月之間旱,則苗槁矣。”③空間;期間。諸葛亮《前出師表》:“奉命於危難之間。”④量詞。陶淵明《歸園田居》之一:“方宅十餘畝,草屋八九間。”


  • 割如判清浊,飘若升云间。

    “割如判清浊,飘若升云间。”诗句出处:《构法华寺西亭》;是唐朝诗人柳宗元的作品。

    窜身楚南极,山水穷险艰。步登最高寺,萧散任疏顽。
    西垂下斗绝,欲似窥人寰。反如在幽谷,榛翳不可攀。
    命童恣披翦,葺宇横断山。割如判清浊,飘若升云间。
    远岫攒众顶,澄江抱清湾。夕照临轩堕,栖鸟当我还。
    菡萏溢嘉色,筼筜遗清斑。神舒屏羁锁,志适忘幽孱。
    弃逐久枯槁,迨今始开颜。赏心难久留,离念来相关。
    北望间亲爱,南瞻杂夷蛮。置之勿复道,且寄须臾闲。

    【注释】:

    割:

    ①用刀割断。陆游《初夏幽居》:“雨霁郊原割麦忙。”②宰杀牲畜。《论语·阳货》:“割鸡焉用牛刀。”③分割;划分。《三国志·吴书·鲁肃传》:“备遂割湘水为界,于是罢军。”④割让;舍弃。苏洵《六国论》:“今日割五城,明日割十城,然后得一夕安寝。”⑤为害;灾害。《尚书 ·尧典》:“汤汤(shāng)洪水方割。”(汤汤:大水急流貌。方割:正在为害。)⑥裁断;剖析。《韩非子·扬权》:“上操度量,以割其下。”

    如:

    ①顺从;依照。《左传·僖公十五年》:“唯所如之,无不如志。”李朝威《柳毅传》:“毅如其言,遂至其宫。”②往;到……去。《汉书·燕王传》:“田生如长安,不见(刘)泽。”③似;像;如同。《诗经·小雅·小旻》:“战战兢兢,如临深渊,如履薄冰。”④及;赶得上。《论语·公冶长》:“弗如也! 吾与女弗如也!”⑤奈。“如……何”,相当于“奈……何”,把……怎么样。《孟子·滕文公下》:“一薛居州,独如宋王何?”(薛居州:人名,宋臣。)《列子·汤问》:“其如土石何?”⑥介词。相当于“于”。引进比较对象。《吕氏春秋·爱士》:“人之困穷,甚如饥渴。”⑦连词。1. 相当于“如果”,表示假设。《诗经·秦风·黄鸟》:“如可赎兮,人百其身。”2. 相当于“和”。表示并列。《仪礼·乡饮酒礼》:“公如大夫入。”(大夫:官名。)3. 相当于“而”。表示转折。至于;却。《论语·先进》:“如其礼乐,以俟君子。”4.相当于“或者”。表示选择。《论语·先进》:“安见方六七十如五六十而非邦也者?”(安:怎。方六七十:指纵横六七十里。邦:诸侯封国。)⑧助词。形容词后缀,相当于“然”,表示“……的样子”。《论语·乡党》:“孔子于乡党,恂恂如也,似不能言者。”[不如]也作“弗如”。比不上。岑参《石犀》:“始知李太守,伯禹亦不如。”(伯禹:大禹。)

    判:

    ①分离;分裂。《庄子·天下》:“判天地之美,析万物之理。”柳宗元《封建论》:“王室东徙……遂判为十二,合为七国。”②分辨;区分。《世说新语·雅量》:“王、谢旧齐名,于此始判优劣。”③评判;裁决。唐庚《有所叹》:“是非已付渔樵判。”④判决狱讼。《宋书·许昭先传》:“叔父肇之,坐事系狱,七年不判。”⑤唐宋官制,以高位兼低位称判。《宋史·韩琦传》:“琦请去……除镇安武胜军节度使、司徒兼侍中,判相州。”(除:拜官授职。)⑥古官名。⑦副词。截然不同。⑧两半相合,男女婚配。《周礼·地官·媒氏》:“掌万民之判。”⑨不顾;豁出去。《吴越春秋·勾践伐吴外传》:“一士判死兮而当百夫。”

    清:

    ①水纯净透明,与“浊”相对。屈原《渔父》:“沧浪之水清兮,可以濯吾缨。”②洁净。张衡《东京赋》:“京室密清。”③使洁净;使干净。陆云《盛德赋》:“泛时雨以清天,洒狂尘以肃地。”④清晰;清楚。张祜《酬凌秀才惠虎枕》:“八寸黄杨惠不轻,虎头光照簟文清。”⑤声音清亮;清脆。苏轼《石钟山记》:“南声函胡,北声清越。”(函胡:含糊,模糊。越:高扬。)⑥清爽;清凉;寒凉。辛弃疾《西江月》:“明月别枝惊鹊,清风半夜鸣蝉。”(别:另一。)⑦冷清;凄清。李白《梦游天姥吟留别》:“谢公宿处今尚在,渌水荡漾清猿啼。”⑧寂静;清静。《庄子·天下》:“寂乎若清。”⑨清平;安定;太平。唐太宗《咏风》:“劳歌《大风曲》,威加四海清。”(大风曲:汉高祖即位后曾回故乡,作《大风歌》。加:施。)⑩公正;廉洁;清白;清廉。《史记·屈原贾生列传》:“举世皆浊而我独清,众人皆醉而我独醒,是以见放。”(是以:因此。)(11)单纯;素雅。杜牧《沈下贤》:“斯人清唱何人和? 草径苔芜不可寻。”(12)肃清;使干净。梁启超《戊戌政变记·谭嗣同传》:“保护圣主,复大权,清君侧,肃宫廷。”(13)用完;用尽。《越绝书·荆平王内传》:“(伍子胥)乃发其箪饭,清其壶浆而食。”(荆:楚国的别称。)(14)中国封建朝代名称,公元1616~1911年。(15)厕所。后作“圊”。《风俗通·怪神》:“二三日乃于清中粪下啼。”(16)古代哲学用语。指冲和之气。《荀子·解蔽》:“故道之以礼,养之以清。”

    浊:

    ①浑浊,与“清”相对。《诗经·邶风·谷风》:“泾以渭浊,湜(shí)湜其沚。”(泾、渭:二水名,在陕西省,二水会合后泾水因渭水而混浊。湜湜:水清的样子。沚:水中小洲。)②污浊。贾谊《吊屈原赋》:“所贵圣之神德兮,远浊世而自臧。”(臧:通“藏”,隐藏。)《楚辞·渔父》:“举世皆浊而我独清。”③声音低沉粗重。《晋书·谢安传》:“有鼻疾,故其音浊。”

    飘:

    ①旋风;大风。常“飘风”连用。《庄子·天下》:“若飘风之还,若羽之旋。”也指风吹。《楚辞·九歌·山鬼》:“东风飘兮神灵雨。”(雨:下雨。)②飞扬;飘扬。宋之问《灵隐寺》:“桂子月中落,天香云外飘。”③流浪;生活不安定。《北史·胡叟传》:“叟孤飘坎��(lǎn),未有仕路。”(坎��:不得志。)[飘零]1.坠落;飘落。白居易《惜牡丹花二首》之二:“晴明落地犹惆怅,何况飘零泥土中。”2.流落失意。刘沧《旅馆书怀》:“兄弟飘零寄海边。”(寄:寄居。)[飘飖(yáo)]也作“飘摇”。随风摇动或飞扬。曹植《杂诗六首》之二:“转蓬离本根,飘飖随长风。”(蓬:草名。)

    若:

    ①从;顺从。《诗经·大雅·烝民》:“邦国若否,仲山甫明之。”②选择。《诗经·大雅·烝民》:“天子是若。”(是:指仲山甫。)③好像;如同。《庄子·逍遥游》:“其翼若垂天之云。”④代词。1. 人称代词。相当于“你”、“你的”。《史记·项羽本纪》:“虞兮虞兮奈若何?”2.指示代词。相当于“此”、“这”。《论语·宪问》:“君子哉若人!”⑤连词。1. 表示假设关系,相当于“如果”。《三国志·蜀志·诸葛亮传》:“若其不才,君可自取。”2. 表示选择关系,相当于“或者”。《汉书·惠帝纪》:“民年七十以上若不满十岁有罪当刑者,皆免之。”⑥词尾。用在形容词后,表示“……的样子”。《诗经·卫风·氓》:“桑之未落,其叶沃若。”(沃若:润泽的样子。)《史记·司马相如列传》:“于是二子愀然改容,超若自失。”(愀qiǎo然:容色变动的样子。超若:怅惘的样子。)[若夫]至于。范仲淹《岳阳楼记》:“若夫霪雨霏霏,连月不开。”

    升:

    ①量器。《韩非子·外储说右上》:“宋人有酤酒者,升概甚平。”②量词。容量单位。一斗的十分之一。苏轼《上梅直讲书》:“方学为对偶声律之文,求升斗之禄。”③上升。《诗经·小雅·天保》:“如月之恒,如日之升。”④登;上。《诗经· 小雅· 角弓》:“毋教猱(náo)升木。”(猱:猴类。)⑤谷物登场,即成熟。《论语·阳货》:“旧谷既没,新谷既升。”

    云:

    ①同“云2”。②说。《论语·子罕》:“牢曰:‘子云:吾不试,故艺。’”(牢:人名。试:见用于朝廷。艺:多才艺。)③有。《荀子 ·法行》:“其云益乎?”④代词。如此。《史记·汲郑列传》:“汲、郑亦云,悲夫!”(汲、郑:指汲黯、郑当时二人。)⑤助词。1. 用于句首。《诗经·郑风·风雨》:“既见君子,云胡不喜?”2. 用于句中。《后汉书·陈龟传》:“虽殁(mò)躯体,无所云补。”(殁:死。补:弥补。)⑥语气词。用于句末,表陈述语气。《史记·伯夷列传》:“余登箕山,其上盖有许由冢云。”[云云]通“芸芸”。众多貌。《庄子·在宥》:“万物云云。”

    间:

    (一)①空隙;缝隙。《庄子· 养生主》:“彼节者有间,而刀刃者无厚。”(节:骨节。)《史记·管晏列传》:“晏子为齐相,出,其御之妻从门间而窥其夫。”②隔阂。《左传·哀公二十七年》:“故君臣多间。”《后汉书·皇后纪上》:“母子慈爱,始终无纤介之间。”(纤介:比喻微小。)③间隔。方苞《狱中杂记》:“骨微伤,病间月。”④私下;暗地。《史记·陈涉世家》:“又间令吴广之次所旁丛祠中。”(之:到。次所:临时住所。丛祠:神祠。)⑤离间。《汉书·霍光传》:“他人一间,女能复自救邪?”(女:汝。邪:耶。)《史记·屈原贾生列传》:“谗人间之,可谓穷矣。”⑥参与;介入。《左传·庄公十年》:“肉食者谋之,又何间焉?”⑦搀合。杜甫《赠卫八处士》:“夜雨剪春韭,新炊间黄粱。”⑧抄小路。《史记·项羽本纪》:“沛公已去,间至军中。”《史记·廉颇蔺相如列传》:“故令人持璧归,间至赵矣。”⑨副词。断断续续。文天祥《指南录后序》:“予在患难中,间以诗记所遭。” (二)jiān ①片刻。《韩非子·内储说上》:“有间,大鱼动。”②当中;中间。李白《关山月》:“明月出天山,苍茫云海间。”《孟子·梁惠王上》:“七八月之间旱,则苗槁矣。”③空间;期间。诸葛亮《前出师表》:“奉命于危难之间。”④量词。陶渊明《归园田居》之一:“方宅十余亩,草屋八九间。”


  • ge ru pan qing zhuo ,piao re sheng yun jian 。

    “ge ru pan qing zhuo ,piao re sheng yun jian 。”shi gou chu chu :《gou fa hua si xi ting 》;shi tang chao shi ren liu zong yuan de zuo pin 。

    cuan shen chu na ji ,shan shui qiong xian jian 。bu deng zui gao si ,xiao san ren shu wan 。
    xi chui xia dou jue ,yu shi kui ren huan 。fan ru zai you gu ,zhen yi bu ke pan 。
    ming tong zi pi jian ,qi yu heng duan shan 。ge ru pan qing zhuo ,piao re sheng yun jian 。
    yuan xiu cuan zhong ding ,cheng jiang bao qing wan 。xi zhao lin xuan duo ,qi diao dang wo hai 。
    han dan yi jia se ,yun dang wei qing ban 。shen shu bing ji suo ,zhi kuo wang you can 。
    qi zhu jiu ku gao ,dai jin shi kai yan 。shang xin nan jiu liu ,li nian lai xiang guan 。
    bei wang jian qin ai ,na zhan za yi man 。zhi zhi wu fu dao ,ju ji xu yu xian 。

    【zhu shi 】:

    ge :

    ①yong dao ge duan 。liu you 《chu xia you ju 》:“yu ji jiao yuan ge mai mang 。”②zai sha sheng chu 。《lun yu ·yang huo 》:“ge ji yan yong niu dao 。”③fen ge ;hua fen 。《san guo zhi ·wu shu ·lu su chuan 》:“bei sui ge xiang shui wei jie ,yu shi ba jun 。”④ge rang ;she qi 。su xun 《liu guo lun 》:“jin ri ge wu cheng ,ming ri ge shi cheng ,ran hou de yi xi an qin 。”⑤wei hai ;zai hai 。《shang shu ·yao dian 》:“shang shang (shāng)hong shui fang ge 。”(shang shang :da shui ji liu mao 。fang ge :zheng zai wei hai 。)⑥cai duan ;pou xi 。《han fei zi ·yang quan 》:“shang cao du liang ,yi ge ji xia 。”

    ru :

    ①shun cong ;yi zhao 。《zuo chuan ·xi gong shi wu nian 》:“wei suo ru zhi ,mo bu ru zhi 。”li chao wei 《liu yi chuan 》:“yi ru ji yan ,sui zhi ji gong 。”②wang ;dao ……qu 。《han shu ·yan wang chuan 》:“tian sheng ru chang an ,bu jian (liu )ze 。”③shi ;xiang ;ru tong 。《shi jing ·xiao ya ·xiao min 》:“zhan zhan jing jing ,ru lin shen yuan ,ru lv bao bing 。”④ji ;gan de shang 。《lun yu ·gong ye chang 》:“fu ru ye ! wu yu nv fu ru ye !”⑤nai 。“ru ……he ”,xiang dang yu “nai ……he ”,ba ……zen me yang 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“yi xue ju zhou ,du ru song wang he ?”(xue ju zhou :ren ming ,song chen 。)《lie zi ·shang wen 》:“ji ru tu dan he ?”⑥jie ci 。xiang dang yu “yu ”。yin jin bi jiao dui xiang 。《lv shi chun qiu ·ai shi 》:“ren zhi kun qiong ,shen ru ji ke 。”⑦lian ci 。1. xiang dang yu “ru guo ”,biao shi jia she 。《shi jing ·qin feng ·huang diao 》:“ru ke shu xi ,ren bai ji shen 。”2. xiang dang yu “he ”。biao shi bing lie 。《yi li ·xiang yin jiu li 》:“gong ru da fu ru 。”(da fu :guan ming 。)3. xiang dang yu “er ”。biao shi zhuai she 。zhi yu ;que 。《lun yu ·xian jin 》:“ru ji li le ,yi qi jun zi 。”4.xiang dang yu “huo zhe ”。biao shi shua ze 。《lun yu ·xian jin 》:“an jian fang liu qi shi ru wu liu shi er fei bang ye zhe ?”(an :zen 。fang liu qi shi :zhi zong heng liu qi shi li 。bang :zhu hou feng guo 。)⑧zhu ci 。xing rong ci hou chuo ,xiang dang yu “ran ”,biao shi “……de yang zi ”。《lun yu ·xiang dang 》:“kong zi yu xiang dang ,xun xun ru ye ,shi bu neng yan zhe 。”[bu ru ]ye zuo “fu ru ”。bi bu shang 。cen can 《dan xi 》:“shi zhi li tai shou ,bai yu yi bu ru 。”(bai yu :da yu 。)

    pan :

    ①fen li ;fen lie 。《zhuang zi ·tian xia 》:“pan tian de zhi mei ,xi mo wu zhi li 。”liu zong yuan 《feng jian lun 》:“wang shi dong xi ……sui pan wei shi er ,ge wei qi guo 。”②fen bian ;ou fen 。《shi shui xin yu ·ya liang 》:“wang 、xie jiu ji ming ,yu ci shi pan you lie 。”③ping pan ;cai jue 。tang geng 《you suo tan 》:“shi fei yi fu yu qiao pan 。”④pan jue yu song 。《song shu ·hu zhao xian chuan 》:“shu fu zhao zhi ,zuo shi ji yu ,qi nian bu pan 。”⑤tang song guan zhi ,yi gao wei jian di wei chen pan 。《song shi ·han qi chuan 》:“qi qing qu ……chu zhen an wu sheng jun jie du shi 、si tu jian shi zhong ,pan xiang zhou 。”(chu :bai guan shou zhi 。)⑥gu guan ming 。⑦fu ci 。jie ran bu tong 。⑧liang ban xiang ge ,nan nv hun pei 。《zhou li ·de guan ·mei shi 》:“zhang mo min zhi pan 。”⑨bu gu ;hua chu qu 。《wu yue chun qiu ·gou jian fa wu wai chuan 》:“yi shi pan si xi er dang bai fu 。”

    qing :

    ①shui chun jing tou ming ,yu “zhuo ”xiang dui 。qu yuan 《yu fu 》:“cang lang zhi shui qing xi ,ke yi zhuo wu ying 。”②jie jing 。zhang heng 《dong jing fu 》:“jing shi mi qing 。”③shi jie jing ;shi gan jing 。liu yun 《cheng de fu 》:“fan shi yu yi qing tian ,sa kuang chen yi su de 。”④qing xi ;qing chu 。zhang hu 《chou ling xiu cai hui hu zhen 》:“ba cun huang yang hui bu qing ,hu tou guang zhao dian wen qing 。”⑤sheng yin qing liang ;qing cui 。su shi 《dan zhong shan ji 》:“na sheng han hu ,bei sheng qing yue 。”(han hu :han hu ,mo hu 。yue :gao yang 。)⑥qing shuang ;qing liang ;han liang 。xin qi ji 《xi jiang yue 》:“ming yue bie zhi jing que ,qing feng ban ye ming chan 。”(bie :ling yi 。)⑦leng qing ;qi qing 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“xie gong su chu jin shang zai ,lu shui dang yang qing yuan ti 。”⑧ji jing ;qing jing 。《zhuang zi ·tian xia 》:“ji hu re qing 。”⑨qing ping ;an ding ;tai ping 。tang tai zong 《yong feng 》:“lao ge 《da feng qu 》,wei jia si hai qing 。”(da feng qu :han gao zu ji wei hou ceng hui gu xiang ,zuo 《da feng ge 》。jia :shi 。)⑩gong zheng ;lian jie ;qing bai ;qing lian 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“ju shi jie zhuo er wo du qing ,zhong ren jie zui er wo du xing ,shi yi jian fang 。”(shi yi :yin ci 。)(11)chan chun ;su ya 。du mu 《shen xia xian 》:“si ren qing chang he ren he ? cao jing tai wu bu ke xun 。”(12)su qing ;shi gan jing 。liang qi chao 《wu qu zheng bian ji ·tan si tong chuan 》:“bao hu sheng zhu ,fu da quan ,qing jun ce ,su gong ting 。”(13)yong wan ;yong jin 。《yue jue shu ·jing ping wang nei chuan 》:“(wu zi xu )nai fa ji dan fan ,qing ji hu jiang er shi 。”(jing :chu guo de bie chen 。)(14)zhong guo feng jian chao dai ming chen ,gong yuan 1616~1911nian 。(15)ce suo 。hou zuo “qing ”。《feng su tong ·guai shen 》:“er san ri nai yu qing zhong fen xia ti 。”(16)gu dai zhe xue yong yu 。zhi chong he zhi qi 。《xun zi ·jie bi 》:“gu dao zhi yi li ,yang zhi yi qing 。”

    zhuo :

    ①hun zhuo ,yu “qing ”xiang dui 。《shi jing ·bei feng ·gu feng 》:“jing yi wei zhuo ,shi (shí)shi ji zhi 。”(jing 、wei :er shui ming ,zai shan xi sheng ,er shui hui ge hou jing shui yin wei shui er hun zhuo 。shi shi :shui qing de yang zi 。zhi :shui zhong xiao zhou 。)②wu zhuo 。gu yi 《diao qu yuan fu 》:“suo gui sheng zhi shen de xi ,yuan zhuo shi er zi zang 。”(zang :tong “cang ”,yin cang 。)《chu ci ·yu fu 》:“ju shi jie zhuo er wo du qing 。”③sheng yin di chen cu chong 。《jin shu ·xie an chuan 》:“you bi ji ,gu ji yin zhuo 。”

    piao :

    ①xuan feng ;da feng 。chang “piao feng ”lian yong 。《zhuang zi ·tian xia 》:“re piao feng zhi hai ,re yu zhi xuan 。”ye zhi feng chui 。《chu ci ·jiu ge ·shan gui 》:“dong feng piao xi shen ling yu 。”(yu :xia yu 。)②fei yang ;piao yang 。song zhi wen 《ling yin si 》:“gui zi yue zhong la ,tian xiang yun wai piao 。”③liu lang ;sheng huo bu an ding 。《bei shi ·hu sou chuan 》:“sou gu piao kan ��(lǎn),wei you shi lu 。”(kan ��:bu de zhi 。)[piao ling ]1.zhui la ;piao la 。bai ju yi 《xi mu dan hua er shou 》zhi er :“qing ming la de you chou chang ,he kuang piao ling ni tu zhong 。”2.liu la shi yi 。liu cang 《lv guan shu huai 》:“xiong di piao ling ji hai bian 。”(ji :ji ju 。)[piao yao (yáo)]ye zuo “piao yao ”。sui feng yao dong huo fei yang 。cao zhi 《za shi liu shou 》zhi er :“zhuai peng li ben gen ,piao yao sui chang feng 。”(peng :cao ming 。)

    re :

    ①cong ;shun cong 。《shi jing ·da ya ·zheng min 》:“bang guo re fou ,zhong shan fu ming zhi 。”②shua ze 。《shi jing ·da ya ·zheng min 》:“tian zi shi re 。”(shi :zhi zhong shan fu 。)③hao xiang ;ru tong 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“ji yi re chui tian zhi yun 。”④dai ci 。1. ren chen dai ci 。xiang dang yu “ni ”、“ni de ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“yu xi yu xi nai re he ?”2.zhi shi dai ci 。xiang dang yu “ci ”、“zhe ”。《lun yu ·xian wen 》:“jun zi zai re ren !”⑤lian ci 。1. biao shi jia she guan ji ,xiang dang yu “ru guo ”。《san guo zhi ·shu zhi ·zhu ge liang chuan 》:“re ji bu cai ,jun ke zi qu 。”2. biao shi shua ze guan ji ,xiang dang yu “huo zhe ”。《han shu ·hui di ji 》:“min nian qi shi yi shang re bu man shi sui you zui dang xing zhe ,jie mian zhi 。”⑥ci wei 。yong zai xing rong ci hou ,biao shi “……de yang zi ”。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“sang zhi wei la ,ji xie wo re 。”(wo re :run ze de yang zi 。)《shi ji ·si ma xiang ru lie chuan 》:“yu shi er zi qiao ran gai rong ,chao re zi shi 。”(qiao qiǎoran :rong se bian dong de yang zi 。chao re :chang wang de yang zi 。)[re fu ]zhi yu 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“re fu yin yu fei fei ,lian yue bu kai 。”

    sheng :

    ①liang qi 。《han fei zi ·wai chu shui you shang 》:“song ren you gu jiu zhe ,sheng gai shen ping 。”②liang ci 。rong liang chan wei 。yi dou de shi fen zhi yi 。su shi 《shang mei zhi jiang shu 》:“fang xue wei dui ou sheng lv zhi wen ,qiu sheng dou zhi lu 。”③shang sheng 。《shi jing ·xiao ya ·tian bao 》:“ru yue zhi heng ,ru ri zhi sheng 。”④deng ;shang 。《shi jing · xiao ya · jiao gong 》:“wu jiao nao (náo)sheng mu 。”(nao :hou lei 。)⑤gu wu deng chang ,ji cheng shou 。《lun yu ·yang huo 》:“jiu gu ji mei ,xin gu ji sheng 。”

    yun :

    ①tong “yun 2”。②shui 。《lun yu ·zi han 》:“lao yue :‘zi yun :wu bu shi ,gu yi 。’”(lao :ren ming 。shi :jian yong yu chao ting 。yi :duo cai yi 。)③you 。《xun zi ·fa hang 》:“ji yun yi hu ?”④dai ci 。ru ci 。《shi ji ·ji zheng lie chuan 》:“ji 、zheng yi yun ,bei fu !”(ji 、zheng :zhi ji an 、zheng dang shi er ren 。)⑤zhu ci 。1. yong yu gou shou 。《shi jing ·zheng feng ·feng yu 》:“ji jian jun zi ,yun hu bu xi ?”2. yong yu gou zhong 。《hou han shu ·chen gui chuan 》:“sui mo (mò)qu ti ,mo suo yun bu 。”(mo :si 。bu :mi bu 。)⑥yu qi ci 。yong yu gou mo ,biao chen shu yu qi 。《shi ji ·bai yi lie chuan 》:“yu deng ji shan ,ji shang gai you hu you zhong yun 。”[yun yun ]tong “yun yun ”。zhong duo mao 。《zhuang zi ·zai you 》:“mo wu yun yun 。”

    jian :

    (yi )①kong xi ;feng xi 。《zhuang zi · yang sheng zhu 》:“bi jie zhe you jian ,er dao ren zhe mo hou 。”(jie :gu jie 。)《shi ji ·guan yan lie chuan 》:“yan zi wei ji xiang ,chu ,ji yu zhi qi cong men jian er kui ji fu 。”②ge he 。《zuo chuan ·ai gong er shi qi nian 》:“gu jun chen duo jian 。”《hou han shu ·huang hou ji shang 》:“mu zi ci ai ,shi zhong mo qian jie zhi jian 。”(qian jie :bi yu wei xiao 。)③jian ge 。fang bao 《yu zhong za ji 》:“gu wei shang ,bing jian yue 。”④si xia ;an de 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“you jian ling wu an zhi ci suo pang cong ci zhong 。”(zhi :dao 。ci suo :lin shi zhu suo 。cong ci :shen ci 。)⑤li jian 。《han shu ·huo guang chuan 》:“ta ren yi jian ,nv neng fu zi jiu xie ?”(nv :ru 。xie :ye 。)《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“chan ren jian zhi ,ke wei qiong yi 。”⑥can yu ;jie ru 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“rou shi zhe mou zhi ,you he jian yan ?”⑦chan ge 。du fu 《zeng wei ba chu shi 》:“ye yu jian chun jiu ,xin chui jian huang liang 。”⑧chao xiao lu 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“pei gong yi qu ,jian zhi jun zhong 。”《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“gu ling ren chi bi gui ,jian zhi zhao yi 。”⑨fu ci 。duan duan xu xu 。wen tian xiang 《zhi na lu hou xu 》:“yu zai huan nan zhong ,jian yi shi ji suo zao 。” (er )jiān ①pian ke 。《han fei zi ·nei chu shui shang 》:“you jian ,da yu dong 。”②dang zhong ;zhong jian 。li bai 《guan shan yue 》:“ming yue chu tian shan ,cang mang yun hai jian 。”《meng zi ·liang hui wang shang 》:“qi ba yue zhi jian han ,ze miao gao yi 。”③kong jian ;ji jian 。zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“feng ming yu wei nan zhi jian 。”④liang ci 。tao yuan ming 《gui yuan tian ju 》zhi yi :“fang zhai shi yu mu ,cao wu ba jiu jian 。”