• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 著書逾十年,幽頤靡不推。

    “著書逾十年,幽頤靡不推。”詩句出處:《哭連州凌員外司馬》;是唐朝詩人柳宗元的作品。

    廢逐人所棄,遂為鬼神欺。才難不其然,卒與大患期。
    凌人古受氏,吳世誇雄姿。寂寞富春水,英氣方在斯。
    六學誠一貫,精義窮發揮。著書逾十年,幽頤靡不推。
    天庭掞高文,萬字若波馳。記室征西府,宏謀耀其奇。
    輶軒下東越,列郡蘇疲羸。宛宛凌江羽,來棲翰林枝。
    孝文留弓劍,中外方危疑。抗聲促遺詔,定命由陳辭。
    徒隸肅曹官,征賦參有司。出守烏江滸,老遷湟水湄。
    高堂傾故國,葬祭限囚羈。仲叔繼幽淪,狂叫唯童兒。
    一門既無主,焉用徒生為。舉聲但呼天,孰知神者誰。
    泣盡目無見,腎傷足不持。溘死委炎荒,臧獲守靈帷。
    平生負國譴,骸骨非敢私。蓋棺未塞責,孤旐凝寒颸。
    念昔始相遇,腑腸為君知。進身齊選擇,失路同瑕疵。
    本期濟仁義,今為眾所嗤。滅名竟不試,世義安可支。
    恬死百憂盡,茍生萬慮滋。顧餘九逝魂,與子各何之。
    我歌誠自慟,非獨為君悲。

    【註釋】:

    著:

    (一)①顯露;顯著。《商君書·錯法》:“如此,則臣忠、君明、治著而兵強矣。”(治著:政績昭著。)②稱道。《後漢書·李恂陳禪等傳論》:“任棠、薑岐,世著其清。”③寫文章;寫書。《史記·老子韓非列傳》:“不能道說,而善著書。”④登記;記載。《商君書·境內》:“生者著,死者削。”⑤土著。指定居不遷的人。《後漢書·李忠傳》:“墾田增多,三歲間,流民占著者五萬餘口。” (二)zhuó 今作“著”。①附著。賈誼《論積貯疏》:“今驅民而歸之農,皆著於本,使天下各食其力。”(本:指農業。)②穿;戴。蒲處厚《保生要錄·論衣服》:“寒欲漸著,熱欲漸脫。” (三)zhāo ①圍棋下子。蔣正子《山房隨筆》:“某有仆能棋,欲試數著不敢?”②計策;手段。 (四)zháo 遇到;受到。陸遊《 卜算子·詠梅》:“已是黃昏獨自愁,更著風和雨。” (五)zhe 助詞。①用在動詞後,表示動作或狀態的持續。白居易《邯鄲冬至夜思傢》:“想得傢中夜深坐,還應說著遠行人。”②用在句末,表示祈使或一般告語。《水滸全傳》第二十回:“老娘先打兩個耳刮著。”

    書:

    ①書寫;用文字記錄。《周易·系辭上》:“書不盡言,言不盡意。”《左傳·隱公七年》:“滕侯卒,不書名,未同盟也。”②書法。《新唐書·三宗諸子傳》:“(李)范好學,工書。”③書法的字體。《漢書·藝文志》:“六體者,古文、奇字、篆書、隸書、繆篆、蟲書。”④指文字。《南史·陳伯之傳》:“伯之不識書。”⑤書籍。《論語· 先進》:“何必讀書,然後為學?”⑥特指古代典籍《尚書》,為五經之一,內容主要是上古帝王的文誥。《孟子·盡心下》:“盡信《書》,則不如無《書》。”⑦書信。《左傳· 昭公六年》:“叔向使詒子產書。”⑧公文;文書。《漢書·刑法志》:“民知爭端矣,將棄禮而征於書。”(征:征引。書:指刑法。)古樂府《木蘭詩》:“軍書十二卷,卷卷有爺名。”⑨指帝王的詔書。《後漢書·禮儀志上》:“立春之日,下寬大之書曰……”⑩臣下的奏章。岑參《寄左省杜拾遺》:“聖朝無闕事,自覺諫書稀。”(闕:缺點。)

    逾:

    ①越過;超過。《孟子·滕文公下》:“不待父母之命,媒妁之言,鉆穴隙相窺,逾墻相從,則父母國人皆賤之。”《尚書·禹貢》:“逾於洛。”(洛:水名。)②更加。杜甫《絕句二首》之二:“江碧鳥逾白,山青花欲燃。”

    年:

    ①收成;年景。《谷梁傳·桓公三年》:“五谷皆熟為有年也。”蘇軾《喜雨亭記》:“雨麥於岐山之陽,其占為有年。”②十二個月為一年。《莊子·秋水》:“湯之時,八年七旱。”③年紀;年歲。《史記·屈原賈生列傳》:“是時賈生年二十餘,最為少。”④帝王的年號。改年叫改元。《三國志·吳書·吳主傳》:“改年為延康。”

    幽:

    (一)①昏暗;深暗。《詩經·小雅·伐木》:“出自幽谷,遷於喬木。”(遷:遷移。喬:高。)②隱晦;深奧。《荀子·正論》:“上周密,則下疑玄矣;上幽險,則下漸詐矣。”劉義慶《世說新語·言語》:“研求幽邃。”(邃:精深。)③深沉;沉靜。《史記·屈原賈生列傳》:“故憂愁幽思而作《離騷》。”④隱藏的;不公開的。曾覿《海野詞·信傳玉女》:“幽期密約,暗想淺顰輕笑,良時莫負,玉山傾倒。”(玉山:喻品德容儀。)⑤囚拘;監禁。司馬遷《報任安書》:“身幽囹圄之中。”⑥幽雅;幽靜。王羲之《蘭亭集序》:“是足以暢敘幽情。”王籍《入若耶溪》:“蟬噪林愈靜,鳥鳴山更幽。”⑦舊指陰間。宋玉《招魂》:“魂兮歸來,君無下此幽都些。”(些:語氣詞。)⑧古州名。在今河北北部遼寧南部一帶。[幽默]幽靜無聲。《楚辭·九章·懷沙》:“眴(shùn)兮杳杳,孔靜幽默。”(眴:同“瞬”。目轉動。孔:甚。) (二)yǒu黑色。《詩經·小雅·隰桑》:“其葉有幽。”

    頤:

    ①面頰;腮。杜甫《夔府書懷》詩:“涕灑亂交頤。”(涕:淚。)②保養。《後漢書·王充傳》:“頤神自守。”③嘆詞。表慨嘆。《史記·陳涉世傢》:“客曰:‘夥頤! 涉之為王沈沈者!’”(夥:多。沈沈chénchén:形容宮殿宏偉和物品繁多的樣子。)

    靡:

    (一)①奢侈;浪費。《墨子·節葬》:“此為輟民之事,靡民之財,不可勝計也。”(輟:停止。)②消滅。《荀子·大略》:“害靡國傢。”③損壞;磨損。《國語·越語下》:“靡王躬身。”④分;散。《周易·中孚》:“吾與爾靡之。” (二)mǐ ①倒伏;倒下。《左傳·莊公十年》:“吾視其轍亂,望其旗靡。”②無;沒有。《詩經·邶風·泉水》:“有懷於衛,靡曰不思。”③細膩;細密。枚乘《七發》:“膚色靡曼。”(曼:滑潤而有光澤。)④華麗;美麗。《莊子·天下》:“不侈於後世,不靡於萬物。” (三)mó 通“摩”。磨擦;接觸。《莊子·馬蹄》:“喜則交頸相靡,怒則分背相踶(dì)。”(踶:踢。)

    不:

    (一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    推:

    ①用力移動物體。《左傳·成公二年》:“茍有險,餘必下推車。”《管子·禁藏》:“不推而往,不引而來,不煩不擾,而民自富。”②推移;移。《淮南子·脩務》:“倏忽變化,與物推移。”歐陽修《劉公墓志銘》:“推誠自信,不為防慮。”③借助工具向前移動進行工作。《禮記·月令》:“(孟春之月)天子親載耒耜……躬耕帝籍,天子三推,三公五推,卿諸侯九推。”④排除;除去。《詩經·大雅·雲漢》:“旱既大甚,則不可推。”⑤推行。《韓非子·五蠹》:“推公法而求索奸人。”(求索:指搜捕。)⑥推廣。《史記·平津侯主父列傳》:“願陛下令諸侯得推恩分子弟以地侯之。”《孟子·梁惠王上》:“故推恩足以保四海,不推恩無以保妻子。”⑦推求;探究。《舊唐書·韓休傳》:“大敏坐推反失情。”⑧推崇;贊許。《史記·魏其武安侯列傳》:“魏其之東朝,盛推灌夫之善。”(東朝:太後朝。)⑨推薦。王安石《上皇帝萬言書》:“使眾人推其所謂賢能。”⑩辭;讓。吳兢《貞觀政要·任賢》:“徐勣(jī)感德推功,實純臣也。”(11)推諉;推托。辛棄疾《臨江仙·簪花屢墮戲作》:“一枝簪不住,推道帽簷長。”(12)推算。《淮南子·本經》:“星月之行,可以歷推得也。”


  • 著书逾十年,幽颐靡不推。

    “著书逾十年,幽颐靡不推。”诗句出处:《哭连州凌员外司马》;是唐朝诗人柳宗元的作品。

    废逐人所弃,遂为鬼神欺。才难不其然,卒与大患期。
    凌人古受氏,吴世夸雄姿。寂寞富春水,英气方在斯。
    六学诚一贯,精义穷发挥。著书逾十年,幽颐靡不推。
    天庭掞高文,万字若波驰。记室征西府,宏谋耀其奇。
    輶轩下东越,列郡苏疲羸。宛宛凌江羽,来栖翰林枝。
    孝文留弓剑,中外方危疑。抗声促遗诏,定命由陈辞。
    徒隶肃曹官,征赋参有司。出守乌江浒,老迁湟水湄。
    高堂倾故国,葬祭限囚羁。仲叔继幽沦,狂叫唯童儿。
    一门既无主,焉用徒生为。举声但呼天,孰知神者谁。
    泣尽目无见,肾伤足不持。溘死委炎荒,臧获守灵帷。
    平生负国谴,骸骨非敢私。盖棺未塞责,孤旐凝寒飔。
    念昔始相遇,腑肠为君知。进身齐选择,失路同瑕疵。
    本期济仁义,今为众所嗤。灭名竟不试,世义安可支。
    恬死百忧尽,苟生万虑滋。顾余九逝魂,与子各何之。
    我歌诚自恸,非独为君悲。

    【注释】:

    著:

    (一)①显露;显著。《商君书·错法》:“如此,则臣忠、君明、治著而兵强矣。”(治著:政绩昭著。)②称道。《后汉书·李恂陈禅等传论》:“任棠、姜岐,世著其清。”③写文章;写书。《史记·老子韩非列传》:“不能道说,而善著书。”④登记;记载。《商君书·境内》:“生者著,死者削。”⑤土著。指定居不迁的人。《后汉书·李忠传》:“垦田增多,三岁间,流民占著者五万余口。” (二)zhuó 今作“着”。①附着。贾谊《论积贮疏》:“今驱民而归之农,皆著于本,使天下各食其力。”(本:指农业。)②穿;戴。蒲处厚《保生要录·论衣服》:“寒欲渐著,热欲渐脱。” (三)zhāo ①围棋下子。蒋正子《山房随笔》:“某有仆能棋,欲试数著不敢?”②计策;手段。 (四)zháo 遇到;受到。陆游《 卜算子·咏梅》:“已是黄昏独自愁,更著风和雨。” (五)zhe 助词。①用在动词后,表示动作或状态的持续。白居易《邯郸冬至夜思家》:“想得家中夜深坐,还应说著远行人。”②用在句末,表示祈使或一般告语。《水浒全传》第二十回:“老娘先打两个耳刮著。”

    书:

    ①书写;用文字记录。《周易·系辞上》:“书不尽言,言不尽意。”《左传·隐公七年》:“滕侯卒,不书名,未同盟也。”②书法。《新唐书·三宗诸子传》:“(李)范好学,工书。”③书法的字体。《汉书·艺文志》:“六体者,古文、奇字、篆书、隶书、缪篆、虫书。”④指文字。《南史·陈伯之传》:“伯之不识书。”⑤书籍。《论语· 先进》:“何必读书,然后为学?”⑥特指古代典籍《尚书》,为五经之一,内容主要是上古帝王的文诰。《孟子·尽心下》:“尽信《书》,则不如无《书》。”⑦书信。《左传· 昭公六年》:“叔向使诒子产书。”⑧公文;文书。《汉书·刑法志》:“民知争端矣,将弃礼而征于书。”(征:征引。书:指刑法。)古乐府《木兰诗》:“军书十二卷,卷卷有爷名。”⑨指帝王的诏书。《后汉书·礼仪志上》:“立春之日,下宽大之书曰……”⑩臣下的奏章。岑参《寄左省杜拾遗》:“圣朝无阙事,自觉谏书稀。”(阙:缺点。)

    逾:

    ①越过;超过。《孟子·滕文公下》:“不待父母之命,媒妁之言,钻穴隙相窥,逾墙相从,则父母国人皆贱之。”《尚书·禹贡》:“逾于洛。”(洛:水名。)②更加。杜甫《绝句二首》之二:“江碧鸟逾白,山青花欲燃。”

    年:

    ①收成;年景。《谷梁传·桓公三年》:“五谷皆熟为有年也。”苏轼《喜雨亭记》:“雨麦于岐山之阳,其占为有年。”②十二个月为一年。《庄子·秋水》:“汤之时,八年七旱。”③年纪;年岁。《史记·屈原贾生列传》:“是时贾生年二十余,最为少。”④帝王的年号。改年叫改元。《三国志·吴书·吴主传》:“改年为延康。”

    幽:

    (一)①昏暗;深暗。《诗经·小雅·伐木》:“出自幽谷,迁于乔木。”(迁:迁移。乔:高。)②隐晦;深奥。《荀子·正论》:“上周密,则下疑玄矣;上幽险,则下渐诈矣。”刘义庆《世说新语·言语》:“研求幽邃。”(邃:精深。)③深沉;沉静。《史记·屈原贾生列传》:“故忧愁幽思而作《离骚》。”④隐藏的;不公开的。曾觌《海野词·信传玉女》:“幽期密约,暗想浅颦轻笑,良时莫负,玉山倾倒。”(玉山:喻品德容仪。)⑤囚拘;监禁。司马迁《报任安书》:“身幽囹圄之中。”⑥幽雅;幽静。王羲之《兰亭集序》:“是足以畅叙幽情。”王籍《入若耶溪》:“蝉噪林愈静,鸟鸣山更幽。”⑦旧指阴间。宋玉《招魂》:“魂兮归来,君无下此幽都些。”(些:语气词。)⑧古州名。在今河北北部辽宁南部一带。[幽默]幽静无声。《楚辞·九章·怀沙》:“眴(shùn)兮杳杳,孔静幽默。”(眴:同“瞬”。目转动。孔:甚。) (二)yǒu黑色。《诗经·小雅·隰桑》:“其叶有幽。”

    颐:

    ①面颊;腮。杜甫《夔府书怀》诗:“涕洒乱交颐。”(涕:泪。)②保养。《后汉书·王充传》:“颐神自守。”③叹词。表慨叹。《史记·陈涉世家》:“客曰:‘夥颐! 涉之为王沈沈者!’”(夥:多。沈沈chénchén:形容宫殿宏伟和物品繁多的样子。)

    靡:

    (一)①奢侈;浪费。《墨子·节葬》:“此为辍民之事,靡民之财,不可胜计也。”(辍:停止。)②消灭。《荀子·大略》:“害靡国家。”③损坏;磨损。《国语·越语下》:“靡王躬身。”④分;散。《周易·中孚》:“吾与尔靡之。” (二)mǐ ①倒伏;倒下。《左传·庄公十年》:“吾视其辙乱,望其旗靡。”②无;没有。《诗经·邶风·泉水》:“有怀于卫,靡曰不思。”③细腻;细密。枚乘《七发》:“肤色靡曼。”(曼:滑润而有光泽。)④华丽;美丽。《庄子·天下》:“不侈于后世,不靡于万物。” (三)mó 通“摩”。磨擦;接触。《庄子·马蹄》:“喜则交颈相靡,怒则分背相踶(dì)。”(踶:踢。)

    不:

    (一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    推:

    ①用力移动物体。《左传·成公二年》:“苟有险,余必下推车。”《管子·禁藏》:“不推而往,不引而来,不烦不扰,而民自富。”②推移;移。《淮南子·脩务》:“倏忽变化,与物推移。”欧阳修《刘公墓志铭》:“推诚自信,不为防虑。”③借助工具向前移动进行工作。《礼记·月令》:“(孟春之月)天子亲载耒耜……躬耕帝籍,天子三推,三公五推,卿诸侯九推。”④排除;除去。《诗经·大雅·云汉》:“旱既大甚,则不可推。”⑤推行。《韩非子·五蠹》:“推公法而求索奸人。”(求索:指搜捕。)⑥推广。《史记·平津侯主父列传》:“愿陛下令诸侯得推恩分子弟以地侯之。”《孟子·梁惠王上》:“故推恩足以保四海,不推恩无以保妻子。”⑦推求;探究。《旧唐书·韩休传》:“大敏坐推反失情。”⑧推崇;赞许。《史记·魏其武安侯列传》:“魏其之东朝,盛推灌夫之善。”(东朝:太后朝。)⑨推荐。王安石《上皇帝万言书》:“使众人推其所谓贤能。”⑩辞;让。吴兢《贞观政要·任贤》:“徐勣(jī)感德推功,实纯臣也。”(11)推诿;推托。辛弃疾《临江仙·簪花屡堕戏作》:“一枝簪不住,推道帽檐长。”(12)推算。《淮南子·本经》:“星月之行,可以历推得也。”


  • zhe shu yu shi nian ,you yi mi bu tui 。

    “zhe shu yu shi nian ,you yi mi bu tui 。”shi gou chu chu :《ku lian zhou ling yuan wai si ma 》;shi tang chao shi ren liu zong yuan de zuo pin 。

    fei zhu ren suo qi ,sui wei gui shen qi 。cai nan bu ji ran ,cu yu da huan ji 。
    ling ren gu shou shi ,wu shi kua xiong zi 。ji mo fu chun shui ,ying qi fang zai si 。
    liu xue cheng yi guan ,jing yi qiong fa hui 。zhe shu yu shi nian ,you yi mi bu tui 。
    tian ting shan gao wen ,mo zi re bo chi 。ji shi zheng xi fu ,hong mou yao ji ji 。
    you xuan xia dong yue ,lie jun su pi lei 。wan wan ling jiang yu ,lai qi han lin zhi 。
    xiao wen liu gong jian ,zhong wai fang wei yi 。kang sheng cu wei zhao ,ding ming you chen ci 。
    tu li su cao guan ,zheng fu can you si 。chu shou wu jiang hu ,lao qian huang shui mei 。
    gao tang qing gu guo ,zang ji xian qiu ji 。zhong shu ji you lun ,kuang jiao wei tong er 。
    yi men ji mo zhu ,yan yong tu sheng wei 。ju sheng dan hu tian ,shu zhi shen zhe shei 。
    qi jin mu mo jian ,shen shang zu bu chi 。ke si wei yan huang ,zang huo shou ling wei 。
    ping sheng fu guo qian ,hai gu fei gan si 。gai guan wei sai ze ,gu zhao ning han si 。
    nian xi shi xiang yu ,fu chang wei jun zhi 。jin shen ji shua ze ,shi lu tong xia ci 。
    ben ji ji ren yi ,jin wei zhong suo chi 。mie ming jing bu shi ,shi yi an ke zhi 。
    tian si bai you jin ,gou sheng mo lv zi 。gu yu jiu shi hun ,yu zi ge he zhi 。
    wo ge cheng zi tong ,fei du wei jun bei 。

    【zhu shi 】:

    zhe :

    (yi )①xian lou ;xian zhe 。《shang jun shu ·cuo fa 》:“ru ci ,ze chen zhong 、jun ming 、zhi zhe er bing jiang yi 。”(zhi zhe :zheng ji zhao zhe 。)②chen dao 。《hou han shu ·li xun chen chan deng chuan lun 》:“ren tang 、jiang qi ,shi zhe ji qing 。”③xie wen zhang ;xie shu 。《shi ji ·lao zi han fei lie chuan 》:“bu neng dao shui ,er shan zhe shu 。”④deng ji ;ji zai 。《shang jun shu ·jing nei 》:“sheng zhe zhe ,si zhe xiao 。”⑤tu zhe 。zhi ding ju bu qian de ren 。《hou han shu ·li zhong chuan 》:“ken tian zeng duo ,san sui jian ,liu min zhan zhe zhe wu mo yu kou 。” (er )zhuó jin zuo “zhao ”。①fu zhao 。gu yi 《lun ji zhu shu 》:“jin qu min er gui zhi nong ,jie zhe yu ben ,shi tian xia ge shi ji li 。”(ben :zhi nong ye 。)②chuan ;dai 。pu chu hou 《bao sheng yao lu ·lun yi fu 》:“han yu jian zhe ,re yu jian tuo 。” (san )zhāo ①wei qi xia zi 。jiang zheng zi 《shan fang sui bi 》:“mou you pu neng qi ,yu shi shu zhe bu gan ?”②ji ce ;shou duan 。 (si )zháo yu dao ;shou dao 。liu you 《 bo suan zi ·yong mei 》:“yi shi huang hun du zi chou ,geng zhe feng he yu 。” (wu )zhe zhu ci 。①yong zai dong ci hou ,biao shi dong zuo huo zhuang tai de chi xu 。bai ju yi 《han dan dong zhi ye sai jia 》:“xiang de jia zhong ye shen zuo ,hai ying shui zhe yuan hang ren 。”②yong zai gou mo ,biao shi qi shi huo yi ban gao yu 。《shui hu quan chuan 》di er shi hui :“lao niang xian da liang ge er gua zhe 。”

    shu :

    ①shu xie ;yong wen zi ji lu 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“shu bu jin yan ,yan bu jin yi 。”《zuo chuan ·yin gong qi nian 》:“teng hou cu ,bu shu ming ,wei tong meng ye 。”②shu fa 。《xin tang shu ·san zong zhu zi chuan 》:“(li )fan hao xue ,gong shu 。”③shu fa de zi ti 。《han shu ·yi wen zhi 》:“liu ti zhe ,gu wen 、ji zi 、zhuan shu 、li shu 、miao zhuan 、chong shu 。”④zhi wen zi 。《na shi ·chen bai zhi chuan 》:“bai zhi bu shi shu 。”⑤shu ji 。《lun yu · xian jin 》:“he bi dou shu ,ran hou wei xue ?”⑥te zhi gu dai dian ji 《shang shu 》,wei wu jing zhi yi ,nei rong zhu yao shi shang gu di wang de wen gao 。《meng zi ·jin xin xia 》:“jin xin 《shu 》,ze bu ru mo 《shu 》。”⑦shu xin 。《zuo chuan · zhao gong liu nian 》:“shu xiang shi dai zi chan shu 。”⑧gong wen ;wen shu 。《han shu ·xing fa zhi 》:“min zhi zheng duan yi ,jiang qi li er zheng yu shu 。”(zheng :zheng yin 。shu :zhi xing fa 。)gu le fu 《mu lan shi 》:“jun shu shi er juan ,juan juan you ye ming 。”⑨zhi di wang de zhao shu 。《hou han shu ·li yi zhi shang 》:“li chun zhi ri ,xia kuan da zhi shu yue ……”⑩chen xia de zou zhang 。cen can 《ji zuo sheng du she wei 》:“sheng chao mo que shi ,zi jiao jian shu xi 。”(que :que dian 。)

    yu :

    ①yue guo ;chao guo 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“bu dai fu mu zhi ming ,mei shuo zhi yan ,zuan xue xi xiang kui ,yu qiang xiang cong ,ze fu mu guo ren jie jian zhi 。”《shang shu ·yu gong 》:“yu yu luo 。”(luo :shui ming 。)②geng jia 。du fu 《jue gou er shou 》zhi er :“jiang bi diao yu bai ,shan qing hua yu ran 。”

    nian :

    ①shou cheng ;nian jing 。《gu liang chuan ·huan gong san nian 》:“wu gu jie shou wei you nian ye 。”su shi 《xi yu ting ji 》:“yu mai yu qi shan zhi yang ,ji zhan wei you nian 。”②shi er ge yue wei yi nian 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“shang zhi shi ,ba nian qi han 。”③nian ji ;nian sui 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“shi shi gu sheng nian er shi yu ,zui wei shao 。”④di wang de nian hao 。gai nian jiao gai yuan 。《san guo zhi ·wu shu ·wu zhu chuan 》:“gai nian wei yan kang 。”

    you :

    (yi )①hun an ;shen an 。《shi jing ·xiao ya ·fa mu 》:“chu zi you gu ,qian yu qiao mu 。”(qian :qian yi 。qiao :gao 。)②yin hui ;shen ao 。《xun zi ·zheng lun 》:“shang zhou mi ,ze xia yi xuan yi ;shang you xian ,ze xia jian zha yi 。”liu yi qing 《shi shui xin yu ·yan yu 》:“yan qiu you sui 。”(sui :jing shen 。)③shen chen ;chen jing 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“gu you chou you sai er zuo 《li sao 》。”④yin cang de ;bu gong kai de 。ceng di 《hai ye ci ·xin chuan yu nv 》:“you ji mi yao ,an xiang jian pin qing xiao ,liang shi mo fu ,yu shan qing dao 。”(yu shan :yu pin de rong yi 。)⑤qiu ju ;jian jin 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“shen you ling yu zhi zhong 。”⑥you ya ;you jing 。wang xi zhi 《lan ting ji xu 》:“shi zu yi chang xu you qing 。”wang ji 《ru re ye xi 》:“chan zao lin yu jing ,diao ming shan geng you 。”⑦jiu zhi yin jian 。song yu 《qiao hun 》:“hun xi gui lai ,jun mo xia ci you dou xie 。”(xie :yu qi ci 。)⑧gu zhou ming 。zai jin he bei bei bu liao ning na bu yi dai 。[you mo ]you jing mo sheng 。《chu ci ·jiu zhang ·huai sha 》:“shun (shùn)xi yao yao ,kong jing you mo 。”(shun :tong “shun ”。mu zhuai dong 。kong :shen 。) (er )yǒuhei se 。《shi jing ·xiao ya ·xi sang 》:“ji xie you you 。”

    yi :

    ①mian jia ;sai 。du fu 《kui fu shu huai 》shi :“ti sa luan jiao yi 。”(ti :lei 。)②bao yang 。《hou han shu ·wang chong chuan 》:“yi shen zi shou 。”③tan ci 。biao kai tan 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“ke yue :‘huo yi ! she zhi wei wang shen shen zhe !’”(huo :duo 。shen shen chénchén:xing rong gong dian hong wei he wu pin fan duo de yang zi 。)

    mi :

    (yi )①she chi ;lang fei 。《mo zi ·jie zang 》:“ci wei chuo min zhi shi ,mi min zhi cai ,bu ke sheng ji ye 。”(chuo :ting zhi 。)②xiao mie 。《xun zi ·da lve 》:“hai mi guo jia 。”③sun huai ;mo sun 。《guo yu ·yue yu xia 》:“mi wang gong shen 。”④fen ;san 。《zhou yi ·zhong fu 》:“wu yu er mi zhi 。” (er )mǐ ①dao fu ;dao xia 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“wu shi ji zhe luan ,wang ji qi mi 。”②mo ;mei you 。《shi jing ·bei feng ·quan shui 》:“you huai yu wei ,mi yue bu sai 。”③xi ni ;xi mi 。mei cheng 《qi fa 》:“fu se mi man 。”(man :hua run er you guang ze 。)④hua li ;mei li 。《zhuang zi ·tian xia 》:“bu chi yu hou shi ,bu mi yu mo wu 。” (san )mó tong “ma ”。mo ca ;jie chu 。《zhuang zi ·ma ti 》:“xi ze jiao geng xiang mi ,nu ze fen bei xiang chi (dì)。”(chi :ti 。)

    bu :

    (yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)

    tui :

    ①yong li yi dong wu ti 。《zuo chuan ·cheng gong er nian 》:“gou you xian ,yu bi xia tui che 。”《guan zi ·jin cang 》:“bu tui er wang ,bu yin er lai ,bu fan bu rao ,er min zi fu 。”②tui yi ;yi 。《huai na zi ·脩wu 》:“shu hu bian hua ,yu wu tui yi 。”ou yang xiu 《liu gong mu zhi ming 》:“tui cheng zi xin ,bu wei fang lv 。”③jie zhu gong ju xiang qian yi dong jin hang gong zuo 。《li ji ·yue ling 》:“(meng chun zhi yue )tian zi qin zai lei si ……gong geng di ji ,tian zi san tui ,san gong wu tui ,qing zhu hou jiu tui 。”④pai chu ;chu qu 。《shi jing ·da ya ·yun han 》:“han ji da shen ,ze bu ke tui 。”⑤tui hang 。《han fei zi ·wu du 》:“tui gong fa er qiu suo jian ren 。”(qiu suo :zhi sou bu 。)⑥tui an 。《shi ji ·ping jin hou zhu fu lie chuan 》:“yuan bi xia ling zhu hou de tui en fen zi di yi de hou zhi 。”《meng zi ·liang hui wang shang 》:“gu tui en zu yi bao si hai ,bu tui en mo yi bao qi zi 。”⑦tui qiu ;tan jiu 。《jiu tang shu ·han xiu chuan 》:“da min zuo tui fan shi qing 。”⑧tui chong ;zan hu 。《shi ji ·wei ji wu an hou lie chuan 》:“wei ji zhi dong chao ,cheng tui guan fu zhi shan 。”(dong chao :tai hou chao 。)⑨tui jian 。wang an dan 《shang huang di mo yan shu 》:“shi zhong ren tui ji suo wei xian neng 。”⑩ci ;rang 。wu jing 《zhen guan zheng yao ·ren xian 》:“xu 勣(jī)gan de tui gong ,shi chun chen ye 。”(11)tui wei ;tui tuo 。xin qi ji 《lin jiang xian ·zan hua lv duo hu zuo 》:“yi zhi zan bu zhu ,tui dao mao yan chang 。”(12)tui suan 。《huai na zi ·ben jing 》:“xing yue zhi hang ,ke yi li tui de ye 。”