• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 無戰陋丹水,垂仁輕槁街。

    “無戰陋丹水,垂仁輕槁街。”詩句出處:《臥病聞常山旋師,策勛宥過,王澤大》;是唐朝詩人劉禹錫的作品。

    寂寂重寂寂,病夫臥秋齋。夜蛩思幽壁,槁葉鳴空階。
    南國異氣候,火旻尚昏霾。瘴煙跕飛羽,沴氣傷百骸。
    昨聞凱歌旋,飲至酒如淮。無戰陋丹水,垂仁輕槁街。
    清廟既策勛,圓丘俟燔柴。車書一以混,幽遠靡不懷。
    逐客憔悴久,故鄉雲雨乖。禽魚各有化,予欲問齊諧。

    【註釋】:

    無:

    ①沒有。跟“有”相對。陸遊《遊山西村》:“山重水復疑無路。”②副詞。表示否定,相當於“不”。《商君書·農戰》:“民以此為教,則粟焉得無少,而兵焉得弱也?”③連詞。表示條件,相當於“無論”、“不論”。《詩經·魯頌·灃水》:“不小不大,從公於邁。”④通“毋”。不要。《古詩源·箜篌引》:“公無渡河,公竟渡河。墮河而死,當奈公何!”⑤非;不是。《管子·形勢》:“則國非其國,而民無其民也。”⑥語氣詞。用於疑問句末,表示疑問,相當於“否”。白居易《問劉十九》:“晚來天欲雪,能飲一杯無?”

    戰:

    ①打仗;戰爭。《尚書·甘誓》:“大戰於甘。”②指與戰爭有關的。杜甫《北征》:“夜深經戰場,寒月照白骨。”③害怕得發抖。《漢書·高五王傳》:“(魏勃)因退立,股戰而栗。”(股:腿。栗:顫抖。)

    陋:

    ①狹小;簡陋。劉禹錫《陋室銘》:“斯是陋室,唯吾德馨。”②見識短淺。司馬相如《上林賦》:“鄙人固陋,不知忌諱。”《荀子·修身》:“多見曰閑,少見曰陋。”③偏僻;邊遠地區。《左傳·成公九年》:“莒恃其陋而不修城郭。”《論語·子罕》:“子欲居九夷,或曰陋。”④卑賤。《尚書·堯典》:“明明揚側陋。”(明明:考察賢人。揚:薦舉。側陋:微賤。)⑤輕視。庾信《哀江南賦序》:“張子平見而陋之,固其宜也。”⑥醜陋;粗劣。《舊唐書·盧杞傳》:“杞形陋而心險。”⑦謙詞。

    丹:

    ①丹砂的省稱。俗稱朱砂。一種紅色礦物,從中可提煉汞(gǒng),即水銀。《史記·貨殖列傳》:“巴蜀寡婦清,其先得丹穴,而擅其利數世。”②赤色。杜甫《垂老別》詩:“積屍草木腥,流血川原丹。”③比喻赤誠。文天祥《過零丁洋》:“人生自古誰無死,留取丹心照汗青。”(汗青:喻史冊。)④古代道傢以丹砂煉藥,所煉秘藥稱“丹”。江淹《別賦》:“守丹灶而不顧。”

    垂:

    ①邊疆。《荀子· 臣道》:“邊境之臣處,則疆垂不喪。”②邊。王粲《詠史》詩:“妻子當立泣,兄弟哭路垂。”③垂掛。《莊子·逍遙遊》:“鵬之背,不知幾千裡也,怒而飛,其翼若垂天之雲。”④流下;滴下。李煜《破陣子》:“垂淚對宮娥。”⑤賜予。《鹽鐵論·本議》:“陛下垂大惠。”⑥流傳。《荀子·王霸》:“名垂乎後世。”⑦副詞。1.表時間。將近;快要。杜甫《垂老別》:“四郊未寧靜,垂老不得安。”2. 敬詞。猶“俯”、“惠”。曹植《朔風詩》:“君不垂眷,豈雲其誠?”(眷:顧念。豈雲句:還有什麼誠意可言?)

    仁:

    ①古代的道德概念,核心是仁愛。《論語·顏淵》:“樊遲問仁。子曰:‘愛人。’”(子:孔子。)《呂氏春秋·不二》:“孔子貴仁。”②指仁人。《漢書·董仲舒傳》:“孔子稱殷有三仁,寡人亦以為粵有三仁。”(寡人:帝王自稱。粵:越國。)③對人的敬稱。《後漢書·趙壹傳》:“實望仁兄,昭其懸遲。”④植物的果核;植物果殼及某些甲殼動物裡面的部分。《顏氏傢訓·養生》:“鄴中朝士有單服杏仁。”[不仁]中醫稱肌膚或肢體麻木而失去感覺。《後漢書·班超傳》:“衰老被病,頭發無黑,兩手不仁。”引申為對事物反應遲鈍。

    輕:

    ①重量小。與“重”相對。《孟子· 梁惠王上》:“權,然後知輕重。”(權:衡量。)②輕微;微薄;淺薄。諸葛亮《與參軍掾屬教》:“任重才輕。”③輕率;不穩重。劉炎《邇言》:“輕躁寡謀,不必皆年少。”④輕便。《漢書·食貨志上》:“夫寒之於衣,不待輕暖。”⑤輕視;看不起。《老子》:“禍莫大於輕敵。”⑥輕易;隨便。《鹽鐵論·刑德》:“千仞之高,人不輕凌。”⑦使……變輕;減輕。王維《送元中丞傳運江淮》:“薄稅歸天府,輕徭賴使臣。”(天府:朝廷的倉庫。徭:勞役。)⑧用力小。白居易《琵琶行》:“輕攏慢捻(niǎn)抹復挑。”⑨輕快。王維《觀獵》:“雪盡馬蹄輕。”

    槁:

    (一)①草木幹枯。《莊子·齊物論》:“形固可使如槁木,而心固可使如死灰乎?”②枯木。《史記·禮書》:“然而秦師至鄢郢,舉若振槁。”(鄢、郢:地名。振:動,擊。)③幹瘦;憔悴。《史記·屈原賈生列傳》:“屈原至於江濱,被發行吟澤畔。顏色憔悴,形容枯槁。”④敲打。潘嶽《河陽縣作》之一:“颎如槁石火。” (二)kào 犒勞。《周禮·秋官·小行人》:“若國師役,則令槁禬之。” (三)gāo 通“篙”。撐船竿。左思《吳都賦》:“槁工檝師,選自番禺。”

    街:

    ①街道;四通八達的道路。《墨子·號令》:“城上道路,裡中巷街。”②市集。《呂氏春秋·不茍》:“公孫枝徒自敷於街,百裡奚令吏行其罪。”


  • 无战陋丹水,垂仁轻槁街。

    “无战陋丹水,垂仁轻槁街。”诗句出处:《卧病闻常山旋师,策勋宥过,王泽大》;是唐朝诗人刘禹锡的作品。

    寂寂重寂寂,病夫卧秋斋。夜蛩思幽壁,槁叶鸣空阶。
    南国异气候,火旻尚昏霾。瘴烟跕飞羽,沴气伤百骸。
    昨闻凯歌旋,饮至酒如淮。无战陋丹水,垂仁轻槁街。
    清庙既策勋,圆丘俟燔柴。车书一以混,幽远靡不怀。
    逐客憔悴久,故乡云雨乖。禽鱼各有化,予欲问齐谐。

    【注释】:

    无:

    ①没有。跟“有”相对。陆游《游山西村》:“山重水复疑无路。”②副词。表示否定,相当于“不”。《商君书·农战》:“民以此为教,则粟焉得无少,而兵焉得弱也?”③连词。表示条件,相当于“无论”、“不论”。《诗经·鲁颂·沣水》:“不小不大,从公于迈。”④通“毋”。不要。《古诗源·箜篌引》:“公无渡河,公竟渡河。堕河而死,当奈公何!”⑤非;不是。《管子·形势》:“则国非其国,而民无其民也。”⑥语气词。用于疑问句末,表示疑问,相当于“否”。白居易《问刘十九》:“晚来天欲雪,能饮一杯无?”

    战:

    ①打仗;战争。《尚书·甘誓》:“大战于甘。”②指与战争有关的。杜甫《北征》:“夜深经战场,寒月照白骨。”③害怕得发抖。《汉书·高五王传》:“(魏勃)因退立,股战而栗。”(股:腿。栗:颤抖。)

    陋:

    ①狭小;简陋。刘禹锡《陋室铭》:“斯是陋室,唯吾德馨。”②见识短浅。司马相如《上林赋》:“鄙人固陋,不知忌讳。”《荀子·修身》:“多见曰闲,少见曰陋。”③偏僻;边远地区。《左传·成公九年》:“莒恃其陋而不修城郭。”《论语·子罕》:“子欲居九夷,或曰陋。”④卑贱。《尚书·尧典》:“明明扬侧陋。”(明明:考察贤人。扬:荐举。侧陋:微贱。)⑤轻视。庾信《哀江南赋序》:“张子平见而陋之,固其宜也。”⑥丑陋;粗劣。《旧唐书·卢杞传》:“杞形陋而心险。”⑦谦词。

    丹:

    ①丹砂的省称。俗称朱砂。一种红色矿物,从中可提炼汞(gǒng),即水银。《史记·货殖列传》:“巴蜀寡妇清,其先得丹穴,而擅其利数世。”②赤色。杜甫《垂老别》诗:“积尸草木腥,流血川原丹。”③比喻赤诚。文天祥《过零丁洋》:“人生自古谁无死,留取丹心照汗青。”(汗青:喻史册。)④古代道家以丹砂炼药,所炼秘药称“丹”。江淹《别赋》:“守丹灶而不顾。”

    垂:

    ①边疆。《荀子· 臣道》:“边境之臣处,则疆垂不丧。”②边。王粲《咏史》诗:“妻子当立泣,兄弟哭路垂。”③垂挂。《庄子·逍遥游》:“鹏之背,不知几千里也,怒而飞,其翼若垂天之云。”④流下;滴下。李煜《破阵子》:“垂泪对宫娥。”⑤赐予。《盐铁论·本议》:“陛下垂大惠。”⑥流传。《荀子·王霸》:“名垂乎后世。”⑦副词。1.表时间。将近;快要。杜甫《垂老别》:“四郊未宁静,垂老不得安。”2. 敬词。犹“俯”、“惠”。曹植《朔风诗》:“君不垂眷,岂云其诚?”(眷:顾念。岂云句:还有什么诚意可言?)

    仁:

    ①古代的道德概念,核心是仁爱。《论语·颜渊》:“樊迟问仁。子曰:‘爱人。’”(子:孔子。)《吕氏春秋·不二》:“孔子贵仁。”②指仁人。《汉书·董仲舒传》:“孔子称殷有三仁,寡人亦以为粤有三仁。”(寡人:帝王自称。粤:越国。)③对人的敬称。《后汉书·赵壹传》:“实望仁兄,昭其悬迟。”④植物的果核;植物果壳及某些甲壳动物里面的部分。《颜氏家训·养生》:“邺中朝士有单服杏仁。”[不仁]中医称肌肤或肢体麻木而失去感觉。《后汉书·班超传》:“衰老被病,头发无黑,两手不仁。”引申为对事物反应迟钝。

    轻:

    ①重量小。与“重”相对。《孟子· 梁惠王上》:“权,然后知轻重。”(权:衡量。)②轻微;微薄;浅薄。诸葛亮《与参军掾属教》:“任重才轻。”③轻率;不稳重。刘炎《迩言》:“轻躁寡谋,不必皆年少。”④轻便。《汉书·食货志上》:“夫寒之于衣,不待轻暖。”⑤轻视;看不起。《老子》:“祸莫大于轻敌。”⑥轻易;随便。《盐铁论·刑德》:“千仞之高,人不轻凌。”⑦使……变轻;减轻。王维《送元中丞传运江淮》:“薄税归天府,轻徭赖使臣。”(天府:朝廷的仓库。徭:劳役。)⑧用力小。白居易《琵琶行》:“轻拢慢捻(niǎn)抹复挑。”⑨轻快。王维《观猎》:“雪尽马蹄轻。”

    槁:

    (一)①草木干枯。《庄子·齐物论》:“形固可使如槁木,而心固可使如死灰乎?”②枯木。《史记·礼书》:“然而秦师至鄢郢,举若振槁。”(鄢、郢:地名。振:动,击。)③干瘦;憔悴。《史记·屈原贾生列传》:“屈原至于江滨,被发行吟泽畔。颜色憔悴,形容枯槁。”④敲打。潘岳《河阳县作》之一:“颎如槁石火。” (二)kào 犒劳。《周礼·秋官·小行人》:“若国师役,则令槁禬之。” (三)gāo 通“篙”。撑船竿。左思《吴都赋》:“槁工檝师,选自番禺。”

    街:

    ①街道;四通八达的道路。《墨子·号令》:“城上道路,里中巷街。”②市集。《吕氏春秋·不苟》:“公孙枝徒自敷于街,百里奚令吏行其罪。”


  • mo zhan lou dan shui ,chui ren qing gao jie 。

    “mo zhan lou dan shui ,chui ren qing gao jie 。”shi gou chu chu :《wo bing wen chang shan xuan shi ,ce xun you guo ,wang ze da 》;shi tang chao shi ren liu yu xi de zuo pin 。

    ji ji chong ji ji ,bing fu wo qiu zhai 。ye qiong sai you bi ,gao xie ming kong jie 。
    na guo yi qi hou ,huo min shang hun mai 。zhang yan die fei yu ,li qi shang bai hai 。
    zuo wen kai ge xuan ,yin zhi jiu ru huai 。mo zhan lou dan shui ,chui ren qing gao jie 。
    qing miao ji ce xun ,yuan qiu qi fan chai 。che shu yi yi hun ,you yuan mi bu huai 。
    zhu ke qiao cui jiu ,gu xiang yun yu guai 。qin yu ge you hua ,yu yu wen ji xie 。

    【zhu shi 】:

    mo :

    ①mei you 。gen “you ”xiang dui 。liu you 《you shan xi cun 》:“shan chong shui fu yi mo lu 。”②fu ci 。biao shi fou ding ,xiang dang yu “bu ”。《shang jun shu ·nong zhan 》:“min yi ci wei jiao ,ze su yan de mo shao ,er bing yan de ruo ye ?”③lian ci 。biao shi tiao jian ,xiang dang yu “mo lun ”、“bu lun ”。《shi jing ·lu song ·feng shui 》:“bu xiao bu da ,cong gong yu mai 。”④tong “wu ”。bu yao 。《gu shi yuan ·kong hou yin 》:“gong mo du he ,gong jing du he 。duo he er si ,dang nai gong he !”⑤fei ;bu shi 。《guan zi ·xing shi 》:“ze guo fei ji guo ,er min mo ji min ye 。”⑥yu qi ci 。yong yu yi wen gou mo ,biao shi yi wen ,xiang dang yu “fou ”。bai ju yi 《wen liu shi jiu 》:“wan lai tian yu xue ,neng yin yi bei mo ?”

    zhan :

    ①da zhang ;zhan zheng 。《shang shu ·gan shi 》:“da zhan yu gan 。”②zhi yu zhan zheng you guan de 。du fu 《bei zheng 》:“ye shen jing zhan chang ,han yue zhao bai gu 。”③hai pa de fa dou 。《han shu ·gao wu wang chuan 》:“(wei bo )yin tui li ,gu zhan er li 。”(gu :tui 。li :chan dou 。)

    lou :

    ①xia xiao ;jian lou 。liu yu xi 《lou shi ming 》:“si shi lou shi ,wei wu de xin 。”②jian shi duan jian 。si ma xiang ru 《shang lin fu 》:“bi ren gu lou ,bu zhi ji hui 。”《xun zi ·xiu shen 》:“duo jian yue xian ,shao jian yue lou 。”③pian pi ;bian yuan de ou 。《zuo chuan ·cheng gong jiu nian 》:“ju shi ji lou er bu xiu cheng guo 。”《lun yu ·zi han 》:“zi yu ju jiu yi ,huo yue lou 。”④bei jian 。《shang shu ·yao dian 》:“ming ming yang ce lou 。”(ming ming :kao cha xian ren 。yang :jian ju 。ce lou :wei jian 。)⑤qing shi 。yu xin 《ai jiang na fu xu 》:“zhang zi ping jian er lou zhi ,gu ji yi ye 。”⑥chou lou ;cu lie 。《jiu tang shu ·lu qi chuan 》:“qi xing lou er xin xian 。”⑦qian ci 。

    dan :

    ①dan sha de sheng chen 。su chen zhu sha 。yi chong gong se kuang wu ,cong zhong ke di lian gong (gǒng),ji shui yin 。《shi ji ·huo shi lie chuan 》:“ba shu gua fu qing ,ji xian de dan xue ,er shan ji li shu shi 。”②chi se 。du fu 《chui lao bie 》shi :“ji shi cao mu xing ,liu xie chuan yuan dan 。”③bi yu chi cheng 。wen tian xiang 《guo ling ding xiang 》:“ren sheng zi gu shei mo si ,liu qu dan xin zhao han qing 。”(han qing :yu shi ce 。)④gu dai dao jia yi dan sha lian yao ,suo lian bi yao chen “dan ”。jiang yan 《bie fu 》:“shou dan zao er bu gu 。”

    chui :

    ①bian jiang 。《xun zi · chen dao 》:“bian jing zhi chen chu ,ze jiang chui bu sang 。”②bian 。wang can 《yong shi 》shi :“qi zi dang li qi ,xiong di ku lu chui 。”③chui gua 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“peng zhi bei ,bu zhi ji qian li ye ,nu er fei ,ji yi re chui tian zhi yun 。”④liu xia ;di xia 。li yu 《po zhen zi 》:“chui lei dui gong e 。”⑤ci yu 。《yan tie lun ·ben yi 》:“bi xia chui da hui 。”⑥liu chuan 。《xun zi ·wang ba 》:“ming chui hu hou shi 。”⑦fu ci 。1.biao shi jian 。jiang jin ;kuai yao 。du fu 《chui lao bie 》:“si jiao wei ning jing ,chui lao bu de an 。”2. jing ci 。you “fu ”、“hui ”。cao zhi 《shuo feng shi 》:“jun bu chui juan ,qi yun ji cheng ?”(juan :gu nian 。qi yun gou :hai you shen me cheng yi ke yan ?)

    ren :

    ①gu dai de dao de gai nian ,he xin shi ren ai 。《lun yu ·yan yuan 》:“fan chi wen ren 。zi yue :‘ai ren 。’”(zi :kong zi 。)《lv shi chun qiu ·bu er 》:“kong zi gui ren 。”②zhi ren ren 。《han shu ·dong zhong shu chuan 》:“kong zi chen yan you san ren ,gua ren yi yi wei yue you san ren 。”(gua ren :di wang zi chen 。yue :yue guo 。)③dui ren de jing chen 。《hou han shu ·zhao yi chuan 》:“shi wang ren xiong ,zhao ji xuan chi 。”④zhi wu de guo he ;zhi wu guo ke ji mou xie jia ke dong wu li mian de bu fen 。《yan shi jia xun ·yang sheng 》:“ye zhong chao shi you chan fu xing ren 。”[bu ren ]zhong yi chen ji fu huo zhi ti ma mu er shi qu gan jiao 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“cui lao bei bing ,tou fa mo hei ,liang shou bu ren 。”yin shen wei dui shi wu fan ying chi dun 。

    qing :

    ①chong liang xiao 。yu “chong ”xiang dui 。《meng zi · liang hui wang shang 》:“quan ,ran hou zhi qing chong 。”(quan :heng liang 。)②qing wei ;wei bao ;jian bao 。zhu ge liang 《yu can jun yuan shu jiao 》:“ren chong cai qing 。”③qing lv ;bu wen chong 。liu yan 《er yan 》:“qing zao gua mou ,bu bi jie nian shao 。”④qing bian 。《han shu ·shi huo zhi shang 》:“fu han zhi yu yi ,bu dai qing nuan 。”⑤qing shi ;kan bu qi 。《lao zi 》:“huo mo da yu qing di 。”⑥qing yi ;sui bian 。《yan tie lun ·xing de 》:“qian ren zhi gao ,ren bu qing ling 。”⑦shi ……bian qing ;jian qing 。wang wei 《song yuan zhong cheng chuan yun jiang huai 》:“bao shui gui tian fu ,qing yao lai shi chen 。”(tian fu :chao ting de cang ku 。yao :lao yi 。)⑧yong li xiao 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“qing long man nian (niǎn)ma fu tiao 。”⑨qing kuai 。wang wei 《guan lie 》:“xue jin ma ti qing 。”

    gao :

    (yi )①cao mu gan ku 。《zhuang zi ·ji wu lun 》:“xing gu ke shi ru gao mu ,er xin gu ke shi ru si hui hu ?”②ku mu 。《shi ji ·li shu 》:“ran er qin shi zhi yan ying ,ju re zhen gao 。”(yan 、ying :de ming 。zhen :dong ,ji 。)③gan shou ;qiao cui 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“qu yuan zhi yu jiang bin ,bei fa hang yin ze pan 。yan se qiao cui ,xing rong ku gao 。”④qiao da 。pan yue 《he yang xian zuo 》zhi yi :“jiong ru gao dan huo 。” (er )kào kao lao 。《zhou li ·qiu guan ·xiao hang ren 》:“re guo shi yi ,ze ling gao gui zhi 。” (san )gāo tong “gao ”。cheng chuan gan 。zuo sai 《wu dou fu 》:“gao gong ji shi ,shua zi fan yu 。”

    jie :

    ①jie dao ;si tong ba da de dao lu 。《mo zi ·hao ling 》:“cheng shang dao lu ,li zhong hang jie 。”②shi ji 。《lv shi chun qiu ·bu gou 》:“gong sun zhi tu zi fu yu jie ,bai li xi ling li hang ji zui 。”