• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 古來堯孔與桀蹠,善惡何補如今人。

    “古來堯孔與桀蹠,善惡何補如今人。”詩句出處:《冬行三首》;是唐朝詩人盧仝的作品。

    蟲豸臘月皆在蟄,吾獨何乃勞其形。小大無由知天命,
    但怪守道不得寧。老母妻子一揮手,涕下便作千裡行。
    自顧不及遭霜葉,旦夕保得同飄零。達生何足雲,
    偶然苦樂經其身。古來堯孔與桀蹠,善惡何補如今人。
    長年愛伊洛,決計卜長久。賒買裡仁宅,水竹且小有。
    賣宅將還資,舊業苦不厚。債傢征利心,餓虎血染口。
    臘風刀刻肌,遂向東南走。賢哉韓員外,勸我莫強取。
    憑風謝長者,敢不愧心茍。賃載得估舟,估雜非吾偶。
    壯色排榻席,別座誇羊酒。落日無精光,啞暝被掣肘。
    漕石生齒牙,洗灘亂相掫。奔澌嚼篙杖,夾岸雪龍吼。
    可憐聖明朝,還為喪傢狗。通運隔南溟,債利拄北鬥。
    揚州屋舍賤,還債堪瞭不。此宅貯書籍,地濕憂蠹朽。
    賈僎舊相識,十年與營守。貧交多變態,僎得君子不。
    利命子罕言,我誠孔門醜。且貴終焉圖,死免慚狐首。
    何當歸帝鄉,白雲永相友。
    不敢唾汴水,汴水入東海。污泥龍王宮,恐獲不敬罪。
    不敢蹋汴堤,汴堤連秦宮。蹋盡天子土,饋餫無由通。
    此言雖太闊,且是臣心腸。野風結陰兵,千裡鳴刀槍。
    海月護羈魄,到曉點孤光。上不事天子,下不識侯王。
    夜半睡獨覺,爽氣盈心堂。顏子甚年少,孔聖同行藏。
    我年過顏子,敢道不自強。船人雖奴兵,亦有意智長。
    問我何所得,樂色填清揚。我報果有為,孔經在衣裳。

    【註釋】:

    古:

    ①往昔;歷時久遠。與“今”相對。《周易·系辭下》:“上古穴居野處,後世聖人易之以宮室。”(易:換。宮室:房舍。)蘇軾《水調歌頭》:“人有悲歡離合,月有陰晴圓缺,此事古難全。”②指古代的事物;舊;原來。《古詩十九首》之十六:“良人惟古歡,枉駕惠前綏。”③久遠;古老。趙與時《賓退錄》卷三:“客土二字,其來甚古。”④古體詩的簡稱。或稱古風、古詩。與近體詩相對,不受平仄、對仗等格律的限制,形式比較自由。《詩藪·古體上》:“歌至五、七言古,全不入樂矣。”

    來:

    (一)①小麥。《詩經·周頌·思文》:“貽我來牟。”②由彼至此,由遠到近。跟“去”、“往”相反。《孫子兵法·九地》:“我可以往,彼可以來者,為交地。”賀知章《回鄉偶書》:“兒童相見不相識,笑問客從何處來?”③使……來;招致;招來。也作“徠”。司馬遷《史記·文帝本紀》:“將何以來遠方之賢良?”④某一時間以後。《孟子·盡心下》:“由孔子而來,至於今,百有餘歲。”⑤將來;未來。陶潛《歸去來兮辭》:“悟已往之不諫,知來者之可追。”(諫:改正。追:追求。)《孟子·滕文公下》:“如知其非義,斯速已矣,何待來年?”(斯:則。已:停止。)⑥句末助詞。《莊子·人間世》:“嘗以語我來。”《孟子·離婁上》:“盍歸乎來!” (二)lài 慰勞。《詩經·小雅·大東》:“東人之子,職勞不來。”(職:主管。勞lào:慰勞)

    堯:

    ①極高的樣子。《墨子·親士》:“天地不昭昭,大水不潦潦,大火不燎燎,王德不堯堯者,乃千人之長也。”②傳說中的遠古帝王。又稱“唐堯”。《孟子·滕文公上》:“當堯之時,天下猶未平。”

    孔:

    ①通;通達。《漢書·西域傳上》:“辟(pì)在西南,不當孔道。”(辟:偏僻。當:處在某個地方。)②孔洞;窟窿。《賣油翁》:“自錢孔入,而錢不濕。”《史記·田儋列傳》:“既葬,二客穿其塚(zhǒng)旁孔,皆自剄(jǐng),下從之。”(塚:墓。自剄:割頸自殺。下:指下到墓內。)《梁書·沈約傳》:“百日數旬,革帶常應移孔。”(革帶:皮腰帶。)③量詞。《徐霞客遊記·遊武彝山日記》:“崖端穴數孔。”(端:頂端。)④孔子的簡稱。《論衡》有《問孔篇》。⑤副詞。表示程度。甚;非常。《詩經·鄭風·羔裘》:“孔武有力。”(武:勇猛)。

    與:

    (一)①給予;授予。《論語·雍也》:“原思為之宰,與之粟九百。”(原思:孔子弟子。宰:官名。粟:指俸祿。)②幫助。《戰國策·齊策一》:“君不與勝者,而與不勝者。”③贊許。《論語·述而》:“與其進也,不與其退也。”④結交;親附。《荀子·王霸》:“不欺其與。”(其與:指所結交的國傢。)⑤盟國;友邦。《荀子·王制》:“王奪之人,霸奪之與,強奪之地。”(之:其。人:指賢士。)⑥黨與;共事人。《後漢書·寇榮傳》:“於人少所與,以此見害於權寵。”(權寵:權臣;寵臣。)⑦介詞。相當於“跟”。《莊子·逍遙遊》:“蜩與學鳩笑之。”⑧連詞。1. 相當於“和”。《漢書·賈誼傳》:“太子之善,在於早諭教與選左右。”2.[與其]表示比較。《論語·八佾》:“與其奢也,寧儉。”⑨對付。《史記·燕召公世傢》:“龐煖易與耳。”(二)yú 語氣詞。1. 用在句尾表示疑問。《史記·樗裡子甘茂列傳》:“卿明知其不如文信侯專與?”(文信侯:指呂不韋。專:專權。)2. 用在句尾表示感嘆。《禮記·中庸》:“舜其大知也與!”(知:智。)以上意義後作“歟”。 (三)yù 參加。《左傳·僖公三十二年》:“蹇叔之子與師。”(師:軍隊。)

    桀:

    ①小木樁。《詩經·王風·君子於役》:“雞棲於桀。”②兇悍。《韓非子·亡征》:“官吏弱而人民桀。”《三國志·魏書·楊阜傳》:“汝背父之逆子,殺君之桀賊。”《史記·貨殖列傳》:“桀黠(xiá)奴,人之所患也。”(黠:狡猾。)③高出;突出。後作“傑(傑)”。《水經註·江水》:“比之諸嶺,尚為竦桀。”(竦:高聳。)又指優秀的人才。《禮記·月令》:“命太尉贊桀俊,遂賢良。”(贊:選拔。遂:舉薦。)④通“揭”。高舉。《左傳· 成公二年》:“桀石以投人。”⑤夏朝末代君主名,是歷史上有名的暴君。《荀子·解蔽》:“昔人君之蔽者,夏桀、殷紂是也。”⑥勇敢。王充《論衡·儒增》:“人桀於刺虎,怯於擊人,而以刺虎稱,謂之勇,不可聽也。”⑦堅定。班固《漢書·匈奴傳》:“至本始之初,匈奴有桀心。”

    蹠:

    ①腳掌。《呂氏春秋·用眾》:“善學者若齊王之食雞也,必食其蹠數千而後足。”《論衡·效力》:“鍤所以能撅地者,蹠蹈之也。”②踩,踏。《淮南子·齊俗》:“故伊尹之興土也,修脛者使之蹠鑺(jué)。”(伊尹:商初輔佐大臣。修脛:長腿子。鑺:鋤鍬之類掘土工具。)③古人名。多稱為盜蹠。《莊子 · 盜蹠》:“盜蹠從卒九千人,橫行天下,侵暴諸侯。”

    善:

    ①美好。諸葛亮《出師表》:“以咨諏善道,察納雅言。”②心地善良。《孟子·告子上》:“人無有不善,水無有不下。”③認為好;贊許。《史記·留侯世傢》:“良數以《太公兵法》說沛公,沛公善之。”④親善;對人友好。《國語·晉語三》:“夫固國者,在親眾而善鄰。”⑤辦妥;處理好。《晏子春秋·內篇問上六》:“國有具官,然後其政可善。”(具:完備。)⑥副詞。好好地。《左傳·昭公十三年》:“子善視之。”⑦熟悉。王夫之《周易外傳》卷五:“識其品式,辨其條理,善其用,定其禮。”⑧擅長;善於。《論語·子罕》:“夫子循循然善誘人。”⑨容易;易於。陶潛《感士不遇賦》:“彼達人之善覺,乃逃祿而歸耕。”⑩通“繕”。修治;修整。《莊子·養生主》:“善刀而藏之。”(11)通“膳”。膳食。《顏氏傢訓·治傢》:“蔬果之畜,園場之所產;雞豚之善,塒圈之所生。”(畜:積貯。塒:在墻上鑿的雞窩。)(12)語氣詞。表示應答或贊賞。《墨子·公輸》:“善哉,吾請無攻宋矣。”

    惡:

    (一)①罪過;罪惡;不好的行為。與“善”相對。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“無惡不懲,無善不顯。”②惡人;壞人。《書·康誥》:“元惡大憝(duì)。”(元:大。憝:惡人。)《荀子·王制》:“無惡不待教而誅。”③醜。與“美”相對。《韓非子·說林上》:“今子美而我惡。”④壞;不好。《論語·裡仁》:“士志於道,而恥惡衣惡食者,未足與議也。”⑤兇狠;兇猛。元好問《雨溪》:“山堂夜半北風惡,一點相思愁殺人。” (二)wù ①討厭;憎恨。《荀子·天論》:“天不為人之惡寒也輟冬。”②恥;慚愧。《孟子·告子上》:“羞惡之心,義也。” (三)wū 代詞。表示疑問。相當於“怎麼”、“怎樣”。《孟子·梁惠王上》:“問曰:‘天下惡乎定?’曰:‘定於一。’”《孟子·盡心上》:“路惡在?”[惡乎]於何處。《論語·裡仁》:“君子去仁,惡乎成名?”《荀子·勸學》:“學惡乎始,惡乎終。”

    何:

    (一)①疑問代詞。1. 什麼。《詩經·召南·何彼穠矣》:“何彼穠(nóng)矣?”(那長得很茂盛的是什麼?)2. 為什麼。《漢書·伍被傳》:“公獨以為無福,何?”3. 何處。韓愈《左遷至藍關示侄孫湘》:“雲橫秦嶺傢何在?”②副詞。1.表示反問。相當於“怎麼”、“哪裡”。《史記·項羽本紀》:“大王來何操?”《後漢書·馬援傳》:“男兒要當死於邊野,以馬革裹屍還葬身,何能臥床上在兒女子手中邪?”(邪:同“耶”。)2.表示感嘆。相當於“多麼”。曹操《觀滄海》:“水何澹澹。” (二)hè 扛;擔。《詩經·曹風·候人》:“何戈與祋(duì)。”(祋:兵器名。)泛指背負。《詩經·小雅· 無羊》:“何蓑(suō)何笠。”引申為承受。《詩經·商頌·長發》:“何天之休。”(休:福。)以上意義後來寫作“荷”。

    補:

    ①補綴衣服。白居易《村居臥病》詩:“補褐防寒歲。”(褐:粗佈衣服。)②泛指修補一切破損之物。杜甫《後苦寒二首》:“白鵠翅垂眼流血,安得春泥補地裂!”③彌補;補救。晁錯《賢良文學對策》:“補主之過。”④補充;補助。賈思勰《齊民要術·種谷》:“稀豁之處,鋤而補之。”(稀豁:稀疏。)⑤益;裨益。《左傳·莊公十二年》:“天下之惡一也,惡於宋而保於我,保之何補?”⑥補養;滋補。《莊子·外物》:“靜然可以補病。”

    如:

    ①順從;依照。《左傳·僖公十五年》:“唯所如之,無不如志。”李朝威《柳毅傳》:“毅如其言,遂至其宮。”②往;到……去。《漢書·燕王傳》:“田生如長安,不見(劉)澤。”③似;像;如同。《詩經·小雅·小旻》:“戰戰兢兢,如臨深淵,如履薄冰。”④及;趕得上。《論語·公冶長》:“弗如也! 吾與女弗如也!”⑤奈。“如……何”,相當於“奈……何”,把……怎麼樣。《孟子·滕文公下》:“一薛居州,獨如宋王何?”(薛居州:人名,宋臣。)《列子·湯問》:“其如土石何?”⑥介詞。相當於“於”。引進比較對象。《呂氏春秋·愛士》:“人之困窮,甚如饑渴。”⑦連詞。1. 相當於“如果”,表示假設。《詩經·秦風·黃鳥》:“如可贖兮,人百其身。”2. 相當於“和”。表示並列。《儀禮·鄉飲酒禮》:“公如大夫入。”(大夫:官名。)3. 相當於“而”。表示轉折。至於;卻。《論語·先進》:“如其禮樂,以俟君子。”4.相當於“或者”。表示選擇。《論語·先進》:“安見方六七十如五六十而非邦也者?”(安:怎。方六七十:指縱橫六七十裡。邦:諸侯封國。)⑧助詞。形容詞後綴,相當於“然”,表示“……的樣子”。《論語·鄉黨》:“孔子於鄉黨,恂恂如也,似不能言者。”[不如]也作“弗如”。比不上。岑參《石犀》:“始知李太守,伯禹亦不如。”(伯禹:大禹。)

    今:

    ①此時;現在。《歸去來兮辭》:“實迷途其未遠,覺今是而昨非。”《戰國策·趙策四》:“老夫今者殊不欲食。”《左傳·襄公二年》:“(崔子)今不來矣。”②現代。與“古”相對。《禮記·中庸》:“生乎今之世,反古之道。”(反:違反。)《論語·子罕》:“後生可畏,焉知來者之不如今也?”③今日。《詩經·召南·摽有梅》:“求我庶士,迨其今兮。”(庶:多。士:指未婚男子。迨dài:及;到。)④當今。《孟子·梁惠王上》:“今夫天下之人牧,未有不嗜殺人者也。”⑤將要;將會。司馬遷《史記·項羽本紀》:“豎子不足與謀,奪項王天下者必沛公也。吾屬今為之虜矣。”⑥不久。《史記·申屠嘉列傳》:“汝第往,吾今使人召若。”⑦假如;如果。《史記·項羽本紀》:“今不急下,吾烹太公。”


  • 古来尧孔与桀跖,善恶何补如今人。

    “古来尧孔与桀跖,善恶何补如今人。”诗句出处:《冬行三首》;是唐朝诗人卢仝的作品。

    虫豸腊月皆在蛰,吾独何乃劳其形。小大无由知天命,
    但怪守道不得宁。老母妻子一挥手,涕下便作千里行。
    自顾不及遭霜叶,旦夕保得同飘零。达生何足云,
    偶然苦乐经其身。古来尧孔与桀跖,善恶何补如今人。
    长年爱伊洛,决计卜长久。赊买里仁宅,水竹且小有。
    卖宅将还资,旧业苦不厚。债家征利心,饿虎血染口。
    腊风刀刻肌,遂向东南走。贤哉韩员外,劝我莫强取。
    凭风谢长者,敢不愧心苟。赁载得估舟,估杂非吾偶。
    壮色排榻席,别座夸羊酒。落日无精光,哑暝被掣肘。
    漕石生齿牙,洗滩乱相掫。奔澌嚼篙杖,夹岸雪龙吼。
    可怜圣明朝,还为丧家狗。通运隔南溟,债利拄北斗。
    扬州屋舍贱,还债堪了不。此宅贮书籍,地湿忧蠹朽。
    贾僎旧相识,十年与营守。贫交多变态,僎得君子不。
    利命子罕言,我诚孔门丑。且贵终焉图,死免惭狐首。
    何当归帝乡,白云永相友。
    不敢唾汴水,汴水入东海。污泥龙王宫,恐获不敬罪。
    不敢蹋汴堤,汴堤连秦宫。蹋尽天子土,馈餫无由通。
    此言虽太阔,且是臣心肠。野风结阴兵,千里鸣刀枪。
    海月护羁魄,到晓点孤光。上不事天子,下不识侯王。
    夜半睡独觉,爽气盈心堂。颜子甚年少,孔圣同行藏。
    我年过颜子,敢道不自强。船人虽奴兵,亦有意智长。
    问我何所得,乐色填清扬。我报果有为,孔经在衣裳。

    【注释】:

    古:

    ①往昔;历时久远。与“今”相对。《周易·系辞下》:“上古穴居野处,后世圣人易之以宫室。”(易:换。宫室:房舍。)苏轼《水调歌头》:“人有悲欢离合,月有阴晴圆缺,此事古难全。”②指古代的事物;旧;原来。《古诗十九首》之十六:“良人惟古欢,枉驾惠前绥。”③久远;古老。赵与时《宾退录》卷三:“客土二字,其来甚古。”④古体诗的简称。或称古风、古诗。与近体诗相对,不受平仄、对仗等格律的限制,形式比较自由。《诗薮·古体上》:“歌至五、七言古,全不入乐矣。”

    来:

    (一)①小麦。《诗经·周颂·思文》:“贻我来牟。”②由彼至此,由远到近。跟“去”、“往”相反。《孙子兵法·九地》:“我可以往,彼可以来者,为交地。”贺知章《回乡偶书》:“儿童相见不相识,笑问客从何处来?”③使……来;招致;招来。也作“徕”。司马迁《史记·文帝本纪》:“将何以来远方之贤良?”④某一时间以后。《孟子·尽心下》:“由孔子而来,至于今,百有余岁。”⑤将来;未来。陶潜《归去来兮辞》:“悟已往之不谏,知来者之可追。”(谏:改正。追:追求。)《孟子·滕文公下》:“如知其非义,斯速已矣,何待来年?”(斯:则。已:停止。)⑥句末助词。《庄子·人间世》:“尝以语我来。”《孟子·离娄上》:“盍归乎来!” (二)lài 慰劳。《诗经·小雅·大东》:“东人之子,职劳不来。”(职:主管。劳lào:慰劳)

    尧:

    ①极高的样子。《墨子·亲士》:“天地不昭昭,大水不潦潦,大火不燎燎,王德不尧尧者,乃千人之长也。”②传说中的远古帝王。又称“唐尧”。《孟子·滕文公上》:“当尧之时,天下犹未平。”

    孔:

    ①通;通达。《汉书·西域传上》:“辟(pì)在西南,不当孔道。”(辟:偏僻。当:处在某个地方。)②孔洞;窟窿。《卖油翁》:“自钱孔入,而钱不湿。”《史记·田儋列传》:“既葬,二客穿其冢(zhǒng)旁孔,皆自刭(jǐng),下从之。”(冢:墓。自刭:割颈自杀。下:指下到墓内。)《梁书·沈约传》:“百日数旬,革带常应移孔。”(革带:皮腰带。)③量词。《徐霞客游记·游武彝山日记》:“崖端穴数孔。”(端:顶端。)④孔子的简称。《论衡》有《问孔篇》。⑤副词。表示程度。甚;非常。《诗经·郑风·羔裘》:“孔武有力。”(武:勇猛)。

    与:

    (一)①给予;授予。《论语·雍也》:“原思为之宰,与之粟九百。”(原思:孔子弟子。宰:官名。粟:指俸禄。)②帮助。《战国策·齐策一》:“君不与胜者,而与不胜者。”③赞许。《论语·述而》:“与其进也,不与其退也。”④结交;亲附。《荀子·王霸》:“不欺其与。”(其与:指所结交的国家。)⑤盟国;友邦。《荀子·王制》:“王夺之人,霸夺之与,强夺之地。”(之:其。人:指贤士。)⑥党与;共事人。《后汉书·寇荣传》:“于人少所与,以此见害于权宠。”(权宠:权臣;宠臣。)⑦介词。相当于“跟”。《庄子·逍遥游》:“蜩与学鸠笑之。”⑧连词。1. 相当于“和”。《汉书·贾谊传》:“太子之善,在于早谕教与选左右。”2.[与其]表示比较。《论语·八佾》:“与其奢也,宁俭。”⑨对付。《史记·燕召公世家》:“庞煖易与耳。”(二)yú 语气词。1. 用在句尾表示疑问。《史记·樗里子甘茂列传》:“卿明知其不如文信侯专与?”(文信侯:指吕不韦。专:专权。)2. 用在句尾表示感叹。《礼记·中庸》:“舜其大知也与!”(知:智。)以上意义后作“欤”。 (三)yù 参加。《左传·僖公三十二年》:“蹇叔之子与师。”(师:军队。)

    桀:

    ①小木桩。《诗经·王风·君子于役》:“鸡栖于桀。”②凶悍。《韩非子·亡征》:“官吏弱而人民桀。”《三国志·魏书·杨阜传》:“汝背父之逆子,杀君之桀贼。”《史记·货殖列传》:“桀黠(xiá)奴,人之所患也。”(黠:狡猾。)③高出;突出。后作“傑(杰)”。《水经注·江水》:“比之诸岭,尚为竦桀。”(竦:高耸。)又指优秀的人才。《礼记·月令》:“命太尉赞桀俊,遂贤良。”(赞:选拔。遂:举荐。)④通“揭”。高举。《左传· 成公二年》:“桀石以投人。”⑤夏朝末代君主名,是历史上有名的暴君。《荀子·解蔽》:“昔人君之蔽者,夏桀、殷纣是也。”⑥勇敢。王充《论衡·儒增》:“人桀于刺虎,怯于击人,而以刺虎称,谓之勇,不可听也。”⑦坚定。班固《汉书·匈奴传》:“至本始之初,匈奴有桀心。”

    跖:

    ①脚掌。《吕氏春秋·用众》:“善学者若齐王之食鸡也,必食其跖数千而后足。”《论衡·效力》:“锸所以能撅地者,跖蹈之也。”②踩,踏。《淮南子·齐俗》:“故伊尹之兴土也,修胫者使之跖鑺(jué)。”(伊尹:商初辅佐大臣。修胫:长腿子。鑺:锄锹之类掘土工具。)③古人名。多称为盗跖。《庄子 · 盗跖》:“盗跖从卒九千人,横行天下,侵暴诸侯。”

    善:

    ①美好。诸葛亮《出师表》:“以咨诹善道,察纳雅言。”②心地善良。《孟子·告子上》:“人无有不善,水无有不下。”③认为好;赞许。《史记·留侯世家》:“良数以《太公兵法》说沛公,沛公善之。”④亲善;对人友好。《国语·晋语三》:“夫固国者,在亲众而善邻。”⑤办妥;处理好。《晏子春秋·内篇问上六》:“国有具官,然后其政可善。”(具:完备。)⑥副词。好好地。《左传·昭公十三年》:“子善视之。”⑦熟悉。王夫之《周易外传》卷五:“识其品式,辨其条理,善其用,定其礼。”⑧擅长;善于。《论语·子罕》:“夫子循循然善诱人。”⑨容易;易于。陶潜《感士不遇赋》:“彼达人之善觉,乃逃禄而归耕。”⑩通“缮”。修治;修整。《庄子·养生主》:“善刀而藏之。”(11)通“膳”。膳食。《颜氏家训·治家》:“蔬果之畜,园场之所产;鸡豚之善,埘圈之所生。”(畜:积贮。埘:在墙上凿的鸡窝。)(12)语气词。表示应答或赞赏。《墨子·公输》:“善哉,吾请无攻宋矣。”

    恶:

    (一)①罪过;罪恶;不好的行为。与“善”相对。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“无恶不惩,无善不显。”②恶人;坏人。《书·康诰》:“元恶大憝(duì)。”(元:大。憝:恶人。)《荀子·王制》:“无恶不待教而诛。”③丑。与“美”相对。《韩非子·说林上》:“今子美而我恶。”④坏;不好。《论语·里仁》:“士志于道,而耻恶衣恶食者,未足与议也。”⑤凶狠;凶猛。元好问《雨溪》:“山堂夜半北风恶,一点相思愁杀人。” (二)wù ①讨厌;憎恨。《荀子·天论》:“天不为人之恶寒也辍冬。”②耻;惭愧。《孟子·告子上》:“羞恶之心,义也。” (三)wū 代词。表示疑问。相当于“怎么”、“怎样”。《孟子·梁惠王上》:“问曰:‘天下恶乎定?’曰:‘定于一。’”《孟子·尽心上》:“路恶在?”[恶乎]于何处。《论语·里仁》:“君子去仁,恶乎成名?”《荀子·劝学》:“学恶乎始,恶乎终。”

    何:

    (一)①疑问代词。1. 什么。《诗经·召南·何彼秾矣》:“何彼秾(nóng)矣?”(那长得很茂盛的是什么?)2. 为什么。《汉书·伍被传》:“公独以为无福,何?”3. 何处。韩愈《左迁至蓝关示侄孙湘》:“云横秦岭家何在?”②副词。1.表示反问。相当于“怎么”、“哪里”。《史记·项羽本纪》:“大王来何操?”《后汉书·马援传》:“男儿要当死于边野,以马革裹尸还葬身,何能卧床上在儿女子手中邪?”(邪:同“耶”。)2.表示感叹。相当于“多么”。曹操《观沧海》:“水何澹澹。” (二)hè 扛;担。《诗经·曹风·候人》:“何戈与祋(duì)。”(祋:兵器名。)泛指背负。《诗经·小雅· 无羊》:“何蓑(suō)何笠。”引申为承受。《诗经·商颂·长发》:“何天之休。”(休:福。)以上意义后来写作“荷”。

    补:

    ①补缀衣服。白居易《村居卧病》诗:“补褐防寒岁。”(褐:粗布衣服。)②泛指修补一切破损之物。杜甫《后苦寒二首》:“白鹄翅垂眼流血,安得春泥补地裂!”③弥补;补救。晁错《贤良文学对策》:“补主之过。”④补充;补助。贾思勰《齐民要术·种谷》:“稀豁之处,锄而补之。”(稀豁:稀疏。)⑤益;裨益。《左传·庄公十二年》:“天下之恶一也,恶于宋而保于我,保之何补?”⑥补养;滋补。《庄子·外物》:“静然可以补病。”

    如:

    ①顺从;依照。《左传·僖公十五年》:“唯所如之,无不如志。”李朝威《柳毅传》:“毅如其言,遂至其宫。”②往;到……去。《汉书·燕王传》:“田生如长安,不见(刘)泽。”③似;像;如同。《诗经·小雅·小旻》:“战战兢兢,如临深渊,如履薄冰。”④及;赶得上。《论语·公冶长》:“弗如也! 吾与女弗如也!”⑤奈。“如……何”,相当于“奈……何”,把……怎么样。《孟子·滕文公下》:“一薛居州,独如宋王何?”(薛居州:人名,宋臣。)《列子·汤问》:“其如土石何?”⑥介词。相当于“于”。引进比较对象。《吕氏春秋·爱士》:“人之困穷,甚如饥渴。”⑦连词。1. 相当于“如果”,表示假设。《诗经·秦风·黄鸟》:“如可赎兮,人百其身。”2. 相当于“和”。表示并列。《仪礼·乡饮酒礼》:“公如大夫入。”(大夫:官名。)3. 相当于“而”。表示转折。至于;却。《论语·先进》:“如其礼乐,以俟君子。”4.相当于“或者”。表示选择。《论语·先进》:“安见方六七十如五六十而非邦也者?”(安:怎。方六七十:指纵横六七十里。邦:诸侯封国。)⑧助词。形容词后缀,相当于“然”,表示“……的样子”。《论语·乡党》:“孔子于乡党,恂恂如也,似不能言者。”[不如]也作“弗如”。比不上。岑参《石犀》:“始知李太守,伯禹亦不如。”(伯禹:大禹。)

    今:

    ①此时;现在。《归去来兮辞》:“实迷途其未远,觉今是而昨非。”《战国策·赵策四》:“老夫今者殊不欲食。”《左传·襄公二年》:“(崔子)今不来矣。”②现代。与“古”相对。《礼记·中庸》:“生乎今之世,反古之道。”(反:违反。)《论语·子罕》:“后生可畏,焉知来者之不如今也?”③今日。《诗经·召南·摽有梅》:“求我庶士,迨其今兮。”(庶:多。士:指未婚男子。迨dài:及;到。)④当今。《孟子·梁惠王上》:“今夫天下之人牧,未有不嗜杀人者也。”⑤将要;将会。司马迁《史记·项羽本纪》:“竖子不足与谋,夺项王天下者必沛公也。吾属今为之虏矣。”⑥不久。《史记·申屠嘉列传》:“汝第往,吾今使人召若。”⑦假如;如果。《史记·项羽本纪》:“今不急下,吾烹太公。”


  • gu lai yao kong yu jie zhi ,shan e he bu ru jin ren 。

    “gu lai yao kong yu jie zhi ,shan e he bu ru jin ren 。”shi gou chu chu :《dong hang san shou 》;shi tang chao shi ren lu tong de zuo pin 。

    chong zhi la yue jie zai zhe ,wu du he nai lao ji xing 。xiao da mo you zhi tian ming ,
    dan guai shou dao bu de ning 。lao mu qi zi yi hui shou ,ti xia bian zuo qian li hang 。
    zi gu bu ji zao shuang xie ,dan xi bao de tong piao ling 。da sheng he zu yun ,
    ou ran ku le jing ji shen 。gu lai yao kong yu jie zhi ,shan e he bu ru jin ren 。
    chang nian ai yi luo ,jue ji bo chang jiu 。she mai li ren zhai ,shui zhu ju xiao you 。
    mai zhai jiang hai zi ,jiu ye ku bu hou 。zhai jia zheng li xin ,e hu xie ran kou 。
    la feng dao ke ji ,sui xiang dong na zou 。xian zai han yuan wai ,quan wo mo jiang qu 。
    ping feng xie chang zhe ,gan bu kui xin gou 。lin zai de gu zhou ,gu za fei wu ou 。
    zhuang se pai ta xi ,bie zuo kua yang jiu 。la ri mo jing guang ,e ming bei che zhou 。
    cao dan sheng chi ya ,xi tan luan xiang zou 。ben si jiao gao zhang ,ga an xue long hou 。
    ke lian sheng ming chao ,hai wei sang jia gou 。tong yun ge na ming ,zhai li zhu bei dou 。
    yang zhou wu she jian ,hai zhai kan le bu 。ci zhai zhu shu ji ,de shi you du xiu 。
    gu zhuan jiu xiang shi ,shi nian yu ying shou 。pin jiao duo bian tai ,zhuan de jun zi bu 。
    li ming zi han yan ,wo cheng kong men chou 。ju gui zhong yan tu ,si mian can hu shou 。
    he dang gui di xiang ,bai yun yong xiang you 。
    bu gan tuo bian shui ,bian shui ru dong hai 。wu ni long wang gong ,kong huo bu jing zui 。
    bu gan ta bian di ,bian di lian qin gong 。ta jin tian zi tu ,kui hun mo you tong 。
    ci yan sui tai kuo ,ju shi chen xin chang 。ye feng jie yin bing ,qian li ming dao qiang 。
    hai yue hu ji bo ,dao xiao dian gu guang 。shang bu shi tian zi ,xia bu shi hou wang 。
    ye ban shui du jiao ,shuang qi ying xin tang 。yan zi shen nian shao ,kong sheng tong hang cang 。
    wo nian guo yan zi ,gan dao bu zi jiang 。chuan ren sui nu bing ,yi you yi zhi chang 。
    wen wo he suo de ,le se tian qing yang 。wo bao guo you wei ,kong jing zai yi chang 。

    【zhu shi 】:

    gu :

    ①wang xi ;li shi jiu yuan 。yu “jin ”xiang dui 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“shang gu xue ju ye chu ,hou shi sheng ren yi zhi yi gong shi 。”(yi :huan 。gong shi :fang she 。)su shi 《shui diao ge tou 》:“ren you bei huan li ge ,yue you yin qing yuan que ,ci shi gu nan quan 。”②zhi gu dai de shi wu ;jiu ;yuan lai 。《gu shi shi jiu shou 》zhi shi liu :“liang ren wei gu huan ,wang jia hui qian sui 。”③jiu yuan ;gu lao 。zhao yu shi 《bin tui lu 》juan san :“ke tu er zi ,ji lai shen gu 。”④gu ti shi de jian chen 。huo chen gu feng 、gu shi 。yu jin ti shi xiang dui ,bu shou ping ze 、dui zhang deng ge lv de xian zhi ,xing shi bi jiao zi you 。《shi sou ·gu ti shang 》:“ge zhi wu 、qi yan gu ,quan bu ru le yi 。”

    lai :

    (yi )①xiao mai 。《shi jing ·zhou song ·sai wen 》:“yi wo lai mou 。”②you bi zhi ci ,you yuan dao jin 。gen “qu ”、“wang ”xiang fan 。《sun zi bing fa ·jiu de 》:“wo ke yi wang ,bi ke yi lai zhe ,wei jiao de 。”he zhi zhang 《hui xiang ou shu 》:“er tong xiang jian bu xiang shi ,xiao wen ke cong he chu lai ?”③shi ……lai ;qiao zhi ;qiao lai 。ye zuo “lai ”。si ma qian 《shi ji ·wen di ben ji 》:“jiang he yi lai yuan fang zhi xian liang ?”④mou yi shi jian yi hou 。《meng zi ·jin xin xia 》:“you kong zi er lai ,zhi yu jin ,bai you yu sui 。”⑤jiang lai ;wei lai 。tao qian 《gui qu lai xi ci 》:“wu yi wang zhi bu jian ,zhi lai zhe zhi ke zhui 。”(jian :gai zheng 。zhui :zhui qiu 。)《meng zi ·teng wen gong xia 》:“ru zhi ji fei yi ,si su yi yi ,he dai lai nian ?”(si :ze 。yi :ting zhi 。)⑥gou mo zhu ci 。《zhuang zi ·ren jian shi 》:“chang yi yu wo lai 。”《meng zi ·li lou shang 》:“he gui hu lai !” (er )lài wei lao 。《shi jing ·xiao ya ·da dong 》:“dong ren zhi zi ,zhi lao bu lai 。”(zhi :zhu guan 。lao lào:wei lao )

    yao :

    ①ji gao de yang zi 。《mo zi ·qin shi 》:“tian de bu zhao zhao ,da shui bu lao lao ,da huo bu liao liao ,wang de bu yao yao zhe ,nai qian ren zhi chang ye 。”②chuan shui zhong de yuan gu di wang 。you chen “tang yao ”。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“dang yao zhi shi ,tian xia you wei ping 。”

    kong :

    ①tong ;tong da 。《han shu ·xi yu chuan shang 》:“bi (pì)zai xi na ,bu dang kong dao 。”(bi :pian pi 。dang :chu zai mou ge de fang 。)②kong dong ;ku long 。《mai you weng 》:“zi qian kong ru ,er qian bu shi 。”《shi ji ·tian dan lie chuan 》:“ji zang ,er ke chuan ji zhong (zhǒng)pang kong ,jie zi jing (jǐng),xia cong zhi 。”(zhong :mu 。zi jing :ge geng zi sha 。xia :zhi xia dao mu nei 。)《liang shu ·shen yao chuan 》:“bai ri shu xun ,ge dai chang ying yi kong 。”(ge dai :pi yao dai 。)③liang ci 。《xu xia ke you ji ·you wu yi shan ri ji 》:“ya duan xue shu kong 。”(duan :ding duan 。)④kong zi de jian chen 。《lun heng 》you 《wen kong pian 》。⑤fu ci 。biao shi cheng du 。shen ;fei chang 。《shi jing ·zheng feng ·gao qiu 》:“kong wu you li 。”(wu :yong meng )。

    yu :

    (yi )①gei yu ;shou yu 。《lun yu ·yong ye 》:“yuan sai wei zhi zai ,yu zhi su jiu bai 。”(yuan sai :kong zi di zi 。zai :guan ming 。su :zhi feng lu 。)②bang zhu 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jun bu yu sheng zhe ,er yu bu sheng zhe 。”③zan hu 。《lun yu ·shu er 》:“yu ji jin ye ,bu yu ji tui ye 。”④jie jiao ;qin fu 。《xun zi ·wang ba 》:“bu qi ji yu 。”(ji yu :zhi suo jie jiao de guo jia 。)⑤meng guo ;you bang 。《xun zi ·wang zhi 》:“wang duo zhi ren ,ba duo zhi yu ,jiang duo zhi de 。”(zhi :ji 。ren :zhi xian shi 。)⑥dang yu ;gong shi ren 。《hou han shu ·kou rong chuan 》:“yu ren shao suo yu ,yi ci jian hai yu quan chong 。”(quan chong :quan chen ;chong chen 。)⑦jie ci 。xiang dang yu “gen ”。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“tiao yu xue jiu xiao zhi 。”⑧lian ci 。1. xiang dang yu “he ”。《han shu ·gu yi chuan 》:“tai zi zhi shan ,zai yu zao yu jiao yu shua zuo you 。”2.[yu ji ]biao shi bi jiao 。《lun yu ·ba yi 》:“yu ji she ye ,ning jian 。”⑨dui fu 。《shi ji ·yan shao gong shi jia 》:“pang nuan yi yu er 。”(er )yú yu qi ci 。1. yong zai gou wei biao shi yi wen 。《shi ji ·chu li zi gan mao lie chuan 》:“qing ming zhi ji bu ru wen xin hou zhuan yu ?”(wen xin hou :zhi lv bu wei 。zhuan :zhuan quan 。)2. yong zai gou wei biao shi gan tan 。《li ji ·zhong yong 》:“shun ji da zhi ye yu !”(zhi :zhi 。)yi shang yi yi hou zuo “yu ”。 (san )yù can jia 。《zuo chuan ·xi gong san shi er nian 》:“jian shu zhi zi yu shi 。”(shi :jun dui 。)

    jie :

    ①xiao mu zhuang 。《shi jing ·wang feng ·jun zi yu yi 》:“ji qi yu jie 。”②xiong han 。《han fei zi ·wang zheng 》:“guan li ruo er ren min jie 。”《san guo zhi ·wei shu ·yang fu chuan 》:“ru bei fu zhi ni zi ,sha jun zhi jie zei 。”《shi ji ·huo shi lie chuan 》:“jie xia (xiá)nu ,ren zhi suo huan ye 。”(xia :jiao hua 。)③gao chu ;tu chu 。hou zuo “傑(jie )”。《shui jing zhu ·jiang shui 》:“bi zhi zhu ling ,shang wei song jie 。”(song :gao song 。)you zhi you xiu de ren cai 。《li ji ·yue ling 》:“ming tai wei zan jie jun ,sui xian liang 。”(zan :shua ba 。sui :ju jian 。)④tong “jie ”。gao ju 。《zuo chuan · cheng gong er nian 》:“jie dan yi tou ren 。”⑤xia chao mo dai jun zhu ming ,shi li shi shang you ming de bao jun 。《xun zi ·jie bi 》:“xi ren jun zhi bi zhe ,xia jie 、yan zhou shi ye 。”⑥yong gan 。wang chong 《lun heng ·ru zeng 》:“ren jie yu ci hu ,qie yu ji ren ,er yi ci hu chen ,wei zhi yong ,bu ke ting ye 。”⑦jian ding 。ban gu 《han shu ·xiong nu chuan 》:“zhi ben shi zhi chu ,xiong nu you jie xin 。”

    zhi :

    ①jiao zhang 。《lv shi chun qiu ·yong zhong 》:“shan xue zhe re ji wang zhi shi ji ye ,bi shi ji zhi shu qian er hou zu 。”《lun heng ·xiao li 》:“cha suo yi neng jue de zhe ,zhi dao zhi ye 。”②cai ,ta 。《huai na zi ·ji su 》:“gu yi yin zhi xing tu ye ,xiu jing zhe shi zhi zhi qu (jué)。”(yi yin :shang chu fu zuo da chen 。xiu jing :chang tui zi 。qu :chu qiao zhi lei jue tu gong ju 。)③gu ren ming 。duo chen wei dao zhi 。《zhuang zi · dao zhi 》:“dao zhi cong cu jiu qian ren ,heng hang tian xia ,qin bao zhu hou 。”

    shan :

    ①mei hao 。zhu ge liang 《chu shi biao 》:“yi zi zou shan dao ,cha na ya yan 。”②xin de shan liang 。《meng zi ·gao zi shang 》:“ren mo you bu shan ,shui mo you bu xia 。”③ren wei hao ;zan hu 。《shi ji ·liu hou shi jia 》:“liang shu yi 《tai gong bing fa 》shui pei gong ,pei gong shan zhi 。”④qin shan ;dui ren you hao 。《guo yu ·jin yu san 》:“fu gu guo zhe ,zai qin zhong er shan lin 。”⑤ban tuo ;chu li hao 。《yan zi chun qiu ·nei pian wen shang liu 》:“guo you ju guan ,ran hou ji zheng ke shan 。”(ju :wan bei 。)⑥fu ci 。hao hao de 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“zi shan shi zhi 。”⑦shou xi 。wang fu zhi 《zhou yi wai chuan 》juan wu :“shi ji pin shi ,bian ji tiao li ,shan ji yong ,ding ji li 。”⑧shan chang ;shan yu 。《lun yu ·zi han 》:“fu zi xun xun ran shan you ren 。”⑨rong yi ;yi yu 。tao qian 《gan shi bu yu fu 》:“bi da ren zhi shan jiao ,nai tao lu er gui geng 。”⑩tong “shan ”。xiu zhi ;xiu zheng 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“shan dao er cang zhi 。”(11)tong “shan ”。shan shi 。《yan shi jia xun ·zhi jia 》:“shu guo zhi chu ,yuan chang zhi suo chan ;ji tun zhi shan ,shi juan zhi suo sheng 。”(chu :ji zhu 。shi :zai qiang shang zao de ji wo 。)(12)yu qi ci 。biao shi ying da huo zan shang 。《mo zi ·gong shu 》:“shan zai ,wu qing mo gong song yi 。”

    e :

    (yi )①zui guo ;zui e ;bu hao de hang wei 。yu “shan ”xiang dui 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“mo e bu cheng ,mo shan bu xian 。”②e ren ;huai ren 。《shu ·kang gao 》:“yuan e da dui (duì)。”(yuan :da 。dui :e ren 。)《xun zi ·wang zhi 》:“mo e bu dai jiao er zhu 。”③chou 。yu “mei ”xiang dui 。《han fei zi ·shui lin shang 》:“jin zi mei er wo e 。”④huai ;bu hao 。《lun yu ·li ren 》:“shi zhi yu dao ,er chi e yi e shi zhe ,wei zu yu yi ye 。”⑤xiong hen ;xiong meng 。yuan hao wen 《yu xi 》:“shan tang ye ban bei feng e ,yi dian xiang sai chou sha ren 。” (er )wù ①tao ya ;zeng hen 。《xun zi ·tian lun 》:“tian bu wei ren zhi e han ye chuo dong 。”②chi ;can kui 。《meng zi ·gao zi shang 》:“xiu e zhi xin ,yi ye 。” (san )wū dai ci 。biao shi yi wen 。xiang dang yu “zen me ”、“zen yang ”。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wen yue :‘tian xia e hu ding ?’yue :‘ding yu yi 。’”《meng zi ·jin xin shang 》:“lu e zai ?”[e hu ]yu he chu 。《lun yu ·li ren 》:“jun zi qu ren ,e hu cheng ming ?”《xun zi ·quan xue 》:“xue e hu shi ,e hu zhong 。”

    he :

    (yi )①yi wen dai ci 。1. shen me 。《shi jing ·shao na ·he bi nong yi 》:“he bi nong (nóng)yi ?”(na chang de hen mao cheng de shi shen me ?)2. wei shen me 。《han shu ·wu bei chuan 》:“gong du yi wei mo fu ,he ?”3. he chu 。han yu 《zuo qian zhi lan guan shi zhi sun xiang 》:“yun heng qin ling jia he zai ?”②fu ci 。1.biao shi fan wen 。xiang dang yu “zen me ”、“na li ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“da wang lai he cao ?”《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“nan er yao dang si yu bian ye ,yi ma ge guo shi hai zang shen ,he neng wo chuang shang zai er nv zi shou zhong xie ?”(xie :tong “ye ”。)2.biao shi gan tan 。xiang dang yu “duo me ”。cao cao 《guan cang hai 》:“shui he dan dan 。” (er )hè gang ;dan 。《shi jing ·cao feng ·hou ren 》:“he ge yu dui (duì)。”(dui :bing qi ming 。)fan zhi bei fu 。《shi jing ·xiao ya · mo yang 》:“he suo (suō)he li 。”yin shen wei cheng shou 。《shi jing ·shang song ·chang fa 》:“he tian zhi xiu 。”(xiu :fu 。)yi shang yi yi hou lai xie zuo “he ”。

    bu :

    ①bu chuo yi fu 。bai ju yi 《cun ju wo bing 》shi :“bu he fang han sui 。”(he :cu bu yi fu 。)②fan zhi xiu bu yi qie po sun zhi wu 。du fu 《hou ku han er shou 》:“bai gu chi chui yan liu xie ,an de chun ni bu de lie !”③mi bu ;bu jiu 。chao cuo 《xian liang wen xue dui ce 》:“bu zhu zhi guo 。”④bu chong ;bu zhu 。gu sai xie 《ji min yao shu ·chong gu 》:“xi hua zhi chu ,chu er bu zhi 。”(xi hua :xi shu 。)⑤yi ;bi yi 。《zuo chuan ·zhuang gong shi er nian 》:“tian xia zhi e yi ye ,e yu song er bao yu wo ,bao zhi he bu ?”⑥bu yang ;zi bu 。《zhuang zi ·wai wu 》:“jing ran ke yi bu bing 。”

    ru :

    ①shun cong ;yi zhao 。《zuo chuan ·xi gong shi wu nian 》:“wei suo ru zhi ,mo bu ru zhi 。”li chao wei 《liu yi chuan 》:“yi ru ji yan ,sui zhi ji gong 。”②wang ;dao ……qu 。《han shu ·yan wang chuan 》:“tian sheng ru chang an ,bu jian (liu )ze 。”③shi ;xiang ;ru tong 。《shi jing ·xiao ya ·xiao min 》:“zhan zhan jing jing ,ru lin shen yuan ,ru lv bao bing 。”④ji ;gan de shang 。《lun yu ·gong ye chang 》:“fu ru ye ! wu yu nv fu ru ye !”⑤nai 。“ru ……he ”,xiang dang yu “nai ……he ”,ba ……zen me yang 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“yi xue ju zhou ,du ru song wang he ?”(xue ju zhou :ren ming ,song chen 。)《lie zi ·shang wen 》:“ji ru tu dan he ?”⑥jie ci 。xiang dang yu “yu ”。yin jin bi jiao dui xiang 。《lv shi chun qiu ·ai shi 》:“ren zhi kun qiong ,shen ru ji ke 。”⑦lian ci 。1. xiang dang yu “ru guo ”,biao shi jia she 。《shi jing ·qin feng ·huang diao 》:“ru ke shu xi ,ren bai ji shen 。”2. xiang dang yu “he ”。biao shi bing lie 。《yi li ·xiang yin jiu li 》:“gong ru da fu ru 。”(da fu :guan ming 。)3. xiang dang yu “er ”。biao shi zhuai she 。zhi yu ;que 。《lun yu ·xian jin 》:“ru ji li le ,yi qi jun zi 。”4.xiang dang yu “huo zhe ”。biao shi shua ze 。《lun yu ·xian jin 》:“an jian fang liu qi shi ru wu liu shi er fei bang ye zhe ?”(an :zen 。fang liu qi shi :zhi zong heng liu qi shi li 。bang :zhu hou feng guo 。)⑧zhu ci 。xing rong ci hou chuo ,xiang dang yu “ran ”,biao shi “……de yang zi ”。《lun yu ·xiang dang 》:“kong zi yu xiang dang ,xun xun ru ye ,shi bu neng yan zhe 。”[bu ru ]ye zuo “fu ru ”。bi bu shang 。cen can 《dan xi 》:“shi zhi li tai shou ,bai yu yi bu ru 。”(bai yu :da yu 。)

    jin :

    ①ci shi ;xian zai 。《gui qu lai xi ci 》:“shi mi tu ji wei yuan ,jiao jin shi er zuo fei 。”《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“lao fu jin zhe shu bu yu shi 。”《zuo chuan ·xiang gong er nian 》:“(cui zi )jin bu lai yi 。”②xian dai 。yu “gu ”xiang dui 。《li ji ·zhong yong 》:“sheng hu jin zhi shi ,fan gu zhi dao 。”(fan :wei fan 。)《lun yu ·zi han 》:“hou sheng ke wei ,yan zhi lai zhe zhi bu ru jin ye ?”③jin ri 。《shi jing ·shao na ·biao you mei 》:“qiu wo shu shi ,dai ji jin xi 。”(shu :duo 。shi :zhi wei hun nan zi 。dai dài:ji ;dao 。)④dang jin 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“jin fu tian xia zhi ren mu ,wei you bu shi sha ren zhe ye 。”⑤jiang yao ;jiang hui 。si ma qian 《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“shu zi bu zu yu mou ,duo xiang wang tian xia zhe bi pei gong ye 。wu shu jin wei zhi lu yi 。”⑥bu jiu 。《shi ji ·shen tu jia lie chuan 》:“ru di wang ,wu jin shi ren shao re 。”⑦jia ru ;ru guo 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jin bu ji xia ,wu peng tai gong 。”