• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 毛翎頻頓飛無力,羽翮摧頹君不識。

    “毛翎頻頓飛無力,羽翮摧頹君不識。”詩句出處:《失群雁》;是唐朝詩人盧照鄰的作品。

    三秋北地雪皚皚,萬裡南翔渡海來。欲隨石燕沉湘水,
    試逐銅烏繞帝臺。帝臺銀闕距金塘,中間鵷鷺已成行。
    先過上苑傳書信,暫下中州戲稻粱。虞人負繳來相及,
    齊客虛弓忽見傷。毛翎頻頓飛無力,羽翮摧頹君不識。
    唯有莊周解愛鳴,復道郊哥重奇色。惆悵驚思悲未已,
    裴回自憐中罔極。傳聞有鳥集朝陽,詎勝仙鳧邇帝鄉。
    雲間海上應鳴舞,遠得鶤弦猶獨撫。金龜全寫中牟印,
    玉鵠當變萊蕪釜。願君弄影鳳凰池,時憶籠中摧折羽。《詩》第三部·15·

    【註釋】:

    毛:

    ①[名]鳥獸的毛。《戰國策·秦策》:“~羽不豐滿者不可以高飛。”②[名]頭發。《左傳·僖公二十二年》:“君子不重傷,不禽二~。”③[名]草木。《愚公移山》:“以殘年餘力,曾不能毀山之一~。”④[名]長草木的地方。諸葛亮《出師表》:“故五月渡瀘,深入不~。”

    翎:

    ①[名]鳥翅和尾上的長羽毛。白居易《放旅雁》:“健兒饑餓射汝吃,拔汝翅~為箭羽。”②[名]昆蟲的翅翼。陸龜蒙《蟬》:“一腹清何甚,雙~薄更無。”③[名]箭羽。盧綸《和張仆射塞下曲》:“鷲~金仆姑,燕尾繡蝥孤。”

    頻:

    ①頻繁;多次。杜甫《蜀相》:“三顧頻煩天下計。”②危急。《詩經·大雅·桑柔》:“國步斯頻。”(國步:國傢的命運。)③一起;一齊。《國語·楚語下》:“群神頻行。”④皺眉。後作“顰”。《袁中郎隨筆·狂言》:“憂則顰,喜則笑。”⑤副詞。屢次;多次。李商隱《代仆射濮陽公遺表》:“光陰荏苒,遷授頻仍。”⑥通“瀕(bīn)(濱)”。水邊。《詩經·大雅·召旻》:“池之竭矣,不雲自頻。”

    頓:

    (一)①以頭或腳叩地。《史記·秦始皇本紀》:“群臣皆頓首。”②跺;踏。杜甫《兵車行》:“牽衣頓足攔道哭,哭聲直上幹雲霄。”③安頓;安置。陸機《演連珠》:“頓網探淵。”《荀子·勸學》:“若挈裘領,詘五指而頓之,順者不可勝數也。”④停頓。白居易《小童薛陽陶吹觱栗(bì lì)歌》:“有時婉軟無筋骨,有時頓挫生棱節。”(觱栗:樂器名。)⑤止宿;屯駐;停留。《漢書·李廣傳》:“就善水草頓舍。”又止宿之處。《隋書·煬帝紀下》:“每之一所,輒數道置頓。”(之:到。)⑥困頓。《荀子·仲尼》:“頓窮則從之,疾力以申重之。”⑦倒下。《漢書·陳遵傳》:“遵起舞跳梁,頓仆坐上。”⑧通“鈍”。不鋒利。《史記· 屈原賈生列傳》:“莫邪(yé)為頓兮。”(莫邪:劍名。)⑨損壞;挫敗。《孫子·謀攻》:“必以全爭於天下,故兵不頓而利可全。”⑩量詞。相當於“次”。《世說新語·任誕》:“欲乞一頓食耳。”(11)副詞。立刻;馬上。《漢書·賈誼傳》:“賤人安宜得如此而頓辱之哉?”(安:怎麼。)《列子·天瑞》:“凡一氣不頓進,一形不頓虧。” (二)dú[冒頓(mò dú)]人名。漢初匈奴的單於。《漢書·匈奴傳上》:“單於有太子,名曰冒頓。”

    飛:

    ①鳥類和某些昆蟲鼓動翅膀在空中 飛行。屈原《天問》:“蒼鳥群飛。”杜甫《曲江二首》之二:“點水蜻蜓款款飛。”(款款:緩緩。)②物體憑借外力或機械作用在空中行動。《韓非子·外儲說左上》:“先生之巧,至能使木鳶(yuān)飛。”(木鳶:古代飛行器。鳶:鳥名。)③飛動;飄落。杜甫《閿鄉薑七少府設鱠戲贈長歌》:“無聲細下飛碎雪,有骨已剁觜春蔥。”張志和《漁父》:“八月九月蘆花飛。”④高。何晏《景福殿賦》:“飛宇承霓。”⑤無根據的;無緣無故的;意外的。《後漢書·周榮傳》:“若卒遇飛禍,無得殯斂。”⑥形容極快。《三國志·吳書·呂蒙傳》:“而飛書召蒙。”

    無:

    ①沒有。跟“有”相對。陸遊《遊山西村》:“山重水復疑無路。”②副詞。表示否定,相當於“不”。《商君書·農戰》:“民以此為教,則粟焉得無少,而兵焉得弱也?”③連詞。表示條件,相當於“無論”、“不論”。《詩經·魯頌·灃水》:“不小不大,從公於邁。”④通“毋”。不要。《古詩源·箜篌引》:“公無渡河,公竟渡河。墮河而死,當奈公何!”⑤非;不是。《管子·形勢》:“則國非其國,而民無其民也。”⑥語氣詞。用於疑問句末,表示疑問,相當於“否”。白居易《問劉十九》:“晚來天欲雪,能飲一杯無?”

    力:

    ①力氣,力量。《孟子·告子下》:“有人於此,力不能勝一匹雛,則為無力人矣。”《孟子·梁惠王上》:“吾力足以舉百鈞。”②能力;才能。《論語·季氏》:“陳力就列,不能者止。”元結《上〈時議三篇〉表》:“百姓勞苦,力用不足。”③權力;勢力;威力。賈誼《新書·藩疆》:“欲天下之治安,天子之無憂,莫如眾建諸侯而少其力;力小則易使以義。”《孟子·公孫醜上》:“以力服人者,非心服也。”④功勞。《禮記· 夏官·司勛》:“治功曰力,戰功曰多。”⑤功效。《左傳·昭公十一年》:“且譬之於天,其有五材,而將用之,力盡而敝之。”(五材:金、木、水、火、土。)⑥勞役;力役。《孟子·盡心下》:“有佈縷之征,粟米之征,力役之征。”《國語·魯語下》:“任力以夫,而議其老幼。”也指役使。范仲淹《張公神道碑》:“公請增長堤二百裡,旁錮巨石為十闥,以疏其橫流,舍(shè)役伍於堤上,不力一民,而日廣月高。”(闥:門,指閘。舍:止宿。)⑦努力;盡力;竭力。《後漢書· 桓帝紀》:“自忠賢力爭,屢折奸鋒,雖願依斟流彘亦不可得已。”(斟:夏太康被羿逐所居處;彘:周厲王流放處。)杜甫《往在》:“冗官各復業,土著還力農。”《呂氏春秋·上農》:“若民不力田,墨乃傢畜。”(墨:通“沒”。沒收。)⑧甚;厲害。《漢書·汲黯傳》:“今病力,不能任郡事。”

    羽:

    ①鳥類翅膀上的長羽毛。《孟子·梁惠王上》:“然則一羽之不舉,為不用力焉。”《左傳·僖公二十三年》:“羽,毛,齒,革,則君地生焉。”②鳥類的毛。韓愈《原道》:“無羽毛鱗介以居寒熱也。”(毛:獸毛。介:甲殼。)③鳥類及飛蟲類的翅膀。曹植《鬥雞篇》:“揮羽邀清風,悍目發朱光。”又《詩經·曹風·蜉蝣》:“蜉蝣(fú yóu)之羽。”(蜉蝣:蟲名。)④代指鳥類。張充《與王儉書》:“奇禽異羽。”⑤古代箭桿上的羽毛。左思《吳都賦》:“應弦飲羽。”(飲羽:中箭。)⑥古代用羽毛做成的舞具。《尚書 · 大禹謨》:“舞幹羽於兩階。”(幹:盾牌。)⑦古代五聲音階的第五音。

    翮:

    ①翎管;羽毛的硬管。左思《吳都賦》:“理翮整翰。”(翰:長羽毛。)也指長羽毛。《世說新語·言語》:“翅長欲飛,支意惜之。”②鳥類的翅膀。阮籍《詠懷詩八十二首》之八十一:“雙翮凌長風,須臾(yú)萬裡逝。”(須臾:片刻。)也指鳥類。左思《詠史》之八:“習習籠中鳥,舉翮觸四隅。”

    摧:

    ①排擠,抑制。《史記·季佈欒佈列傳》:“當是時,諸公皆多季佈能摧剛為柔,朱傢亦以此名聞當世。”(多:贊許。朱傢:收留並推薦季佈的俠士。)②折斷。曹操《苦寒行》:“羊腸坡詰屈,車輪為之摧。”③毀損;挫敗。李賀《雁門太守行》:“黑雲壓城城欲摧。”④悲傷。《古詩為焦仲卿妻作》:“未至二三裡,摧藏馬悲哀。”又:“阿母大悲摧。”[摧頹]1.蹉跎;失意。曹植《浮萍篇》:“何意今摧頹,曠若商與參。”2.衰敗;毀廢。蘇軾《龜山》:“元嘉舊事無人記,故壘摧頹今在不?”3.轉動傾側的樣子。杜甫《秋日荊南述懷三十韻》:“琴鳥曲怨憤,庭鶴舞摧頹。”

    頹:

    ①落;下墜。陶宏景《與謝中書書》:“夕日欲頹,沉鱗競躍。”②水向下流。《史記·河渠書》:“水頹以絕商顏。”(商顏:山名。)③崩塌;倒塌。《禮記·檀弓上》:“泰山其頹乎!”④衰敗;滅亡。諸葛亮《前出師表》:“親小人,遠賢臣,此後漢所以傾頹也。”⑤跌倒。歐陽修《河南府司錄張君墓表》:“雖醉未嘗頹墮。”柳宗元《逐畢萬文》:“民氣不舒兮,僵踣(bó)顛頹。”(僵、踣:均指跌倒。)⑥恭順。《北史·文苑傳· 庾信》:“容止頹然,有過人者。”⑦旋風。《詩經·小雅·谷風》:“習習谷風,維風及頹。”

    君:

    ①君主。《嶽陽樓記》:“處江湖之遠則憂其君。”《論語·泰伯》:“大哉堯之為君也!”(大:偉大。)②封號。《戰國策·燕策二》:“樂毅奔趙,趙封以望諾君。”《史記·淮陰侯列傳》:“始常山王、成安君為佈衣時,相與為刎頸之交。”《史記·信陵君列傳》:“安釐王即位,封公子為信陵君。”③對人的尊稱。《戰國策·齊策一》:“徐公不若君之美也。”王維《送元二使安西》:“勸君更盡一杯酒,西出陽關無故人。”(陽關:地名。)特指妻妾稱夫,子孫稱父祖輩。王勃《滕王閣序》:“傢君作宰。”(宰:指縣令。)[君子]與“小人”相對。1.指在高位的人。《孟子·滕文公上》:“無君子莫治野人,無野人莫養君子。”(野人:百姓。)2.指有道德的人。《論語·述而》:“聖人吾不得而見矣,得見君子者,斯可矣。”(斯可矣:這就可以瞭。)

    不:

    (一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    識:

    (一)①知道;懂得。《莊子·天地》:“識其一不知其二。”②認識。賀知章《回鄉偶書》:“兒童相見不相識。”③識別。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“新婦識馬聲。”④知識;見識。《荀子·法行》:“怨天者無識。” (二)zhì ①記住。《論語·述而》:“默而識之。”②標記。曹植《寶刀賦序》:“以龍熊烏雀為識。”


  • 毛翎频顿飞无力,羽翮摧颓君不识。

    “毛翎频顿飞无力,羽翮摧颓君不识。”诗句出处:《失群雁》;是唐朝诗人卢照邻的作品。

    三秋北地雪皑皑,万里南翔渡海来。欲随石燕沉湘水,
    试逐铜乌绕帝台。帝台银阙距金塘,中间鹓鹭已成行。
    先过上苑传书信,暂下中州戏稻粱。虞人负缴来相及,
    齐客虚弓忽见伤。毛翎频顿飞无力,羽翮摧颓君不识。
    唯有庄周解爱鸣,复道郊哥重奇色。惆怅惊思悲未已,
    裴回自怜中罔极。传闻有鸟集朝阳,讵胜仙凫迩帝乡。
    云间海上应鸣舞,远得鹍弦犹独抚。金龟全写中牟印,
    玉鹄当变莱芜釜。愿君弄影凤凰池,时忆笼中摧折羽。《诗》第三部·15·

    【注释】:

    毛:

    ①[名]鸟兽的毛。《战国策·秦策》:“~羽不丰满者不可以高飞。”②[名]头发。《左传·僖公二十二年》:“君子不重伤,不禽二~。”③[名]草木。《愚公移山》:“以残年余力,曾不能毁山之一~。”④[名]长草木的地方。诸葛亮《出师表》:“故五月渡泸,深入不~。”

    翎:

    ①[名]鸟翅和尾上的长羽毛。白居易《放旅雁》:“健儿饥饿射汝吃,拔汝翅~为箭羽。”②[名]昆虫的翅翼。陆龟蒙《蝉》:“一腹清何甚,双~薄更无。”③[名]箭羽。卢纶《和张仆射塞下曲》:“鹫~金仆姑,燕尾绣蝥孤。”

    频:

    ①频繁;多次。杜甫《蜀相》:“三顾频烦天下计。”②危急。《诗经·大雅·桑柔》:“国步斯频。”(国步:国家的命运。)③一起;一齐。《国语·楚语下》:“群神频行。”④皱眉。后作“颦”。《袁中郎随笔·狂言》:“忧则颦,喜则笑。”⑤副词。屡次;多次。李商隐《代仆射濮阳公遗表》:“光阴荏苒,迁授频仍。”⑥通“濒(bīn)(滨)”。水边。《诗经·大雅·召旻》:“池之竭矣,不云自频。”

    顿:

    (一)①以头或脚叩地。《史记·秦始皇本纪》:“群臣皆顿首。”②跺;踏。杜甫《兵车行》:“牵衣顿足拦道哭,哭声直上干云霄。”③安顿;安置。陆机《演连珠》:“顿网探渊。”《荀子·劝学》:“若挈裘领,诎五指而顿之,顺者不可胜数也。”④停顿。白居易《小童薛阳陶吹觱栗(bì lì)歌》:“有时婉软无筋骨,有时顿挫生棱节。”(觱栗:乐器名。)⑤止宿;屯驻;停留。《汉书·李广传》:“就善水草顿舍。”又止宿之处。《隋书·炀帝纪下》:“每之一所,辄数道置顿。”(之:到。)⑥困顿。《荀子·仲尼》:“顿穷则从之,疾力以申重之。”⑦倒下。《汉书·陈遵传》:“遵起舞跳梁,顿仆坐上。”⑧通“钝”。不锋利。《史记· 屈原贾生列传》:“莫邪(yé)为顿兮。”(莫邪:剑名。)⑨损坏;挫败。《孙子·谋攻》:“必以全争于天下,故兵不顿而利可全。”⑩量词。相当于“次”。《世说新语·任诞》:“欲乞一顿食耳。”(11)副词。立刻;马上。《汉书·贾谊传》:“贱人安宜得如此而顿辱之哉?”(安:怎么。)《列子·天瑞》:“凡一气不顿进,一形不顿亏。” (二)dú[冒顿(mò dú)]人名。汉初匈奴的单于。《汉书·匈奴传上》:“单于有太子,名曰冒顿。”

    飞:

    ①鸟类和某些昆虫鼓动翅膀在空中 飞行。屈原《天问》:“苍鸟群飞。”杜甫《曲江二首》之二:“点水蜻蜓款款飞。”(款款:缓缓。)②物体凭借外力或机械作用在空中行动。《韩非子·外储说左上》:“先生之巧,至能使木鸢(yuān)飞。”(木鸢:古代飞行器。鸢:鸟名。)③飞动;飘落。杜甫《阌乡姜七少府设鲙戏赠长歌》:“无声细下飞碎雪,有骨已剁觜春葱。”张志和《渔父》:“八月九月芦花飞。”④高。何晏《景福殿赋》:“飞宇承霓。”⑤无根据的;无缘无故的;意外的。《后汉书·周荣传》:“若卒遇飞祸,无得殡敛。”⑥形容极快。《三国志·吴书·吕蒙传》:“而飞书召蒙。”

    无:

    ①没有。跟“有”相对。陆游《游山西村》:“山重水复疑无路。”②副词。表示否定,相当于“不”。《商君书·农战》:“民以此为教,则粟焉得无少,而兵焉得弱也?”③连词。表示条件,相当于“无论”、“不论”。《诗经·鲁颂·沣水》:“不小不大,从公于迈。”④通“毋”。不要。《古诗源·箜篌引》:“公无渡河,公竟渡河。堕河而死,当奈公何!”⑤非;不是。《管子·形势》:“则国非其国,而民无其民也。”⑥语气词。用于疑问句末,表示疑问,相当于“否”。白居易《问刘十九》:“晚来天欲雪,能饮一杯无?”

    力:

    ①力气,力量。《孟子·告子下》:“有人于此,力不能胜一匹雏,则为无力人矣。”《孟子·梁惠王上》:“吾力足以举百钧。”②能力;才能。《论语·季氏》:“陈力就列,不能者止。”元结《上〈时议三篇〉表》:“百姓劳苦,力用不足。”③权力;势力;威力。贾谊《新书·藩疆》:“欲天下之治安,天子之无忧,莫如众建诸侯而少其力;力小则易使以义。”《孟子·公孙丑上》:“以力服人者,非心服也。”④功劳。《礼记· 夏官·司勋》:“治功曰力,战功曰多。”⑤功效。《左传·昭公十一年》:“且譬之于天,其有五材,而将用之,力尽而敝之。”(五材:金、木、水、火、土。)⑥劳役;力役。《孟子·尽心下》:“有布缕之征,粟米之征,力役之征。”《国语·鲁语下》:“任力以夫,而议其老幼。”也指役使。范仲淹《张公神道碑》:“公请增长堤二百里,旁锢巨石为十闼,以疏其横流,舍(shè)役伍于堤上,不力一民,而日广月高。”(闼:门,指闸。舍:止宿。)⑦努力;尽力;竭力。《后汉书· 桓帝纪》:“自忠贤力争,屡折奸锋,虽愿依斟流彘亦不可得已。”(斟:夏太康被羿逐所居处;彘:周厉王流放处。)杜甫《往在》:“冗官各复业,土著还力农。”《吕氏春秋·上农》:“若民不力田,墨乃家畜。”(墨:通“没”。没收。)⑧甚;厉害。《汉书·汲黯传》:“今病力,不能任郡事。”

    羽:

    ①鸟类翅膀上的长羽毛。《孟子·梁惠王上》:“然则一羽之不举,为不用力焉。”《左传·僖公二十三年》:“羽,毛,齿,革,则君地生焉。”②鸟类的毛。韩愈《原道》:“无羽毛鳞介以居寒热也。”(毛:兽毛。介:甲壳。)③鸟类及飞虫类的翅膀。曹植《斗鸡篇》:“挥羽邀清风,悍目发朱光。”又《诗经·曹风·蜉蝣》:“蜉蝣(fú yóu)之羽。”(蜉蝣:虫名。)④代指鸟类。张充《与王俭书》:“奇禽异羽。”⑤古代箭杆上的羽毛。左思《吴都赋》:“应弦饮羽。”(饮羽:中箭。)⑥古代用羽毛做成的舞具。《尚书 · 大禹谟》:“舞干羽于两阶。”(干:盾牌。)⑦古代五声音阶的第五音。

    翮:

    ①翎管;羽毛的硬管。左思《吴都赋》:“理翮整翰。”(翰:长羽毛。)也指长羽毛。《世说新语·言语》:“翅长欲飞,支意惜之。”②鸟类的翅膀。阮籍《咏怀诗八十二首》之八十一:“双翮凌长风,须臾(yú)万里逝。”(须臾:片刻。)也指鸟类。左思《咏史》之八:“习习笼中鸟,举翮触四隅。”

    摧:

    ①排挤,抑制。《史记·季布栾布列传》:“当是时,诸公皆多季布能摧刚为柔,朱家亦以此名闻当世。”(多:赞许。朱家:收留并推荐季布的侠士。)②折断。曹操《苦寒行》:“羊肠坡诘屈,车轮为之摧。”③毁损;挫败。李贺《雁门太守行》:“黑云压城城欲摧。”④悲伤。《古诗为焦仲卿妻作》:“未至二三里,摧藏马悲哀。”又:“阿母大悲摧。”[摧颓]1.蹉跎;失意。曹植《浮萍篇》:“何意今摧颓,旷若商与参。”2.衰败;毁废。苏轼《龟山》:“元嘉旧事无人记,故垒摧颓今在不?”3.转动倾侧的样子。杜甫《秋日荆南述怀三十韵》:“琴鸟曲怨愤,庭鹤舞摧颓。”

    颓:

    ①落;下坠。陶宏景《与谢中书书》:“夕日欲颓,沉鳞竞跃。”②水向下流。《史记·河渠书》:“水颓以绝商颜。”(商颜:山名。)③崩塌;倒塌。《礼记·檀弓上》:“泰山其颓乎!”④衰败;灭亡。诸葛亮《前出师表》:“亲小人,远贤臣,此后汉所以倾颓也。”⑤跌倒。欧阳修《河南府司录张君墓表》:“虽醉未尝颓堕。”柳宗元《逐毕万文》:“民气不舒兮,僵踣(bó)颠颓。”(僵、踣:均指跌倒。)⑥恭顺。《北史·文苑传· 庾信》:“容止颓然,有过人者。”⑦旋风。《诗经·小雅·谷风》:“习习谷风,维风及颓。”

    君:

    ①君主。《岳阳楼记》:“处江湖之远则忧其君。”《论语·泰伯》:“大哉尧之为君也!”(大:伟大。)②封号。《战国策·燕策二》:“乐毅奔赵,赵封以望诺君。”《史记·淮阴侯列传》:“始常山王、成安君为布衣时,相与为刎颈之交。”《史记·信陵君列传》:“安釐王即位,封公子为信陵君。”③对人的尊称。《战国策·齐策一》:“徐公不若君之美也。”王维《送元二使安西》:“劝君更尽一杯酒,西出阳关无故人。”(阳关:地名。)特指妻妾称夫,子孙称父祖辈。王勃《滕王阁序》:“家君作宰。”(宰:指县令。)[君子]与“小人”相对。1.指在高位的人。《孟子·滕文公上》:“无君子莫治野人,无野人莫养君子。”(野人:百姓。)2.指有道德的人。《论语·述而》:“圣人吾不得而见矣,得见君子者,斯可矣。”(斯可矣:这就可以了。)

    不:

    (一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    识:

    (一)①知道;懂得。《庄子·天地》:“识其一不知其二。”②认识。贺知章《回乡偶书》:“儿童相见不相识。”③识别。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“新妇识马声。”④知识;见识。《荀子·法行》:“怨天者无识。” (二)zhì ①记住。《论语·述而》:“默而识之。”②标记。曹植《宝刀赋序》:“以龙熊乌雀为识。”


  • mao ling pin du fei mo li ,yu he cui tui jun bu shi 。

    “mao ling pin du fei mo li ,yu he cui tui jun bu shi 。”shi gou chu chu :《shi qun yan 》;shi tang chao shi ren lu zhao lin de zuo pin 。

    san qiu bei de xue ai ai ,mo li na xiang du hai lai 。yu sui dan yan chen xiang shui ,
    shi zhu tong wu rao di tai 。di tai yin que ju jin tang ,zhong jian yuan lu yi cheng hang 。
    xian guo shang yuan chuan shu xin ,zan xia zhong zhou hu dao liang 。yu ren fu jiao lai xiang ji ,
    ji ke xu gong hu jian shang 。mao ling pin du fei mo li ,yu he cui tui jun bu shi 。
    wei you zhuang zhou jie ai ming ,fu dao jiao ge chong ji se 。chou chang jing sai bei wei yi ,
    pei hui zi lian zhong wang ji 。chuan wen you diao ji chao yang ,ju sheng xian fu er di xiang 。
    yun jian hai shang ying ming wu ,yuan de kun xian you du fu 。jin gui quan xie zhong mou yin ,
    yu gu dang bian lai wu fu 。yuan jun long ying feng huang chi ,shi yi long zhong cui she yu 。《shi 》di san bu ·15·

    【zhu shi 】:

    mao :

    ①[ming ]diao shou de mao 。《zhan guo ce ·qin ce 》:“~yu bu feng man zhe bu ke yi gao fei 。”②[ming ]tou fa 。《zuo chuan ·xi gong er shi er nian 》:“jun zi bu chong shang ,bu qin er ~。”③[ming ]cao mu 。《yu gong yi shan 》:“yi can nian yu li ,ceng bu neng hui shan zhi yi ~。”④[ming ]chang cao mu de de fang 。zhu ge liang 《chu shi biao 》:“gu wu yue du lu ,shen ru bu ~。”

    ling :

    ①[ming ]diao chi he wei shang de chang yu mao 。bai ju yi 《fang lv yan 》:“jian er ji e she ru chi ,ba ru chi ~wei jian yu 。”②[ming ]kun chong de chi yi 。liu gui meng 《chan 》:“yi fu qing he shen ,shuang ~bao geng mo 。”③[ming ]jian yu 。lu guan 《he zhang pu she sai xia qu 》:“jiu ~jin pu gu ,yan wei xiu mao gu 。”

    pin :

    ①pin fan ;duo ci 。du fu 《shu xiang 》:“san gu pin fan tian xia ji 。”②wei ji 。《shi jing ·da ya ·sang rou 》:“guo bu si pin 。”(guo bu :guo jia de ming yun 。)③yi qi ;yi ji 。《guo yu ·chu yu xia 》:“qun shen pin hang 。”④zhou mei 。hou zuo “pin ”。《yuan zhong lang sui bi ·kuang yan 》:“you ze pin ,xi ze xiao 。”⑤fu ci 。lv ci ;duo ci 。li shang yin 《dai pu she pu yang gong wei biao 》:“guang yin ren ran ,qian shou pin reng 。”⑥tong “bin (bīn)(bin )”。shui bian 。《shi jing ·da ya ·shao min 》:“chi zhi jie yi ,bu yun zi pin 。”

    du :

    (yi )①yi tou huo jiao kou de 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“qun chen jie du shou 。”②duo ;ta 。du fu 《bing che hang 》:“qian yi du zu lan dao ku ,ku sheng zhi shang gan yun xiao 。”③an du ;an zhi 。liu ji 《yan lian zhu 》:“du wang tan yuan 。”《xun zi ·quan xue 》:“re qie qiu ling ,qu wu zhi er du zhi ,shun zhe bu ke sheng shu ye 。”④ting du 。bai ju yi 《xiao tong xue yang tao chui bi li (bì lì)ge 》:“you shi wan ruan mo jin gu ,you shi du cuo sheng leng jie 。”(bi li :le qi ming 。)⑤zhi su ;tun zhu ;ting liu 。《han shu ·li an chuan 》:“jiu shan shui cao du she 。”you zhi su zhi chu 。《sui shu ·yang di ji xia 》:“mei zhi yi suo ,zhe shu dao zhi du 。”(zhi :dao 。)⑥kun du 。《xun zi ·zhong ni 》:“du qiong ze cong zhi ,ji li yi shen chong zhi 。”⑦dao xia 。《han shu ·chen zun chuan 》:“zun qi wu tiao liang ,du pu zuo shang 。”⑧tong “dun ”。bu feng li 。《shi ji · qu yuan gu sheng lie chuan 》:“mo xie (yé)wei du xi 。”(mo xie :jian ming 。)⑨sun huai ;cuo bai 。《sun zi ·mou gong 》:“bi yi quan zheng yu tian xia ,gu bing bu du er li ke quan 。”⑩liang ci 。xiang dang yu “ci ”。《shi shui xin yu ·ren dan 》:“yu qi yi du shi er 。”(11)fu ci 。li ke ;ma shang 。《han shu ·gu yi chuan 》:“jian ren an yi de ru ci er du ru zhi zai ?”(an :zen me 。)《lie zi ·tian rui 》:“fan yi qi bu du jin ,yi xing bu du kui 。” (er )dú[mao du (mò dú)]ren ming 。han chu xiong nu de chan yu 。《han shu ·xiong nu chuan shang 》:“chan yu you tai zi ,ming yue mao du 。”

    fei :

    ①diao lei he mou xie kun chong gu dong chi bang zai kong zhong fei hang 。qu yuan 《tian wen 》:“cang diao qun fei 。”du fu 《qu jiang er shou 》zhi er :“dian shui qing ting kuan kuan fei 。”(kuan kuan :huan huan 。)②wu ti ping jie wai li huo ji xie zuo yong zai kong zhong hang dong 。《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“xian sheng zhi qiao ,zhi neng shi mu yuan (yuān)fei 。”(mu yuan :gu dai fei hang qi 。yuan :diao ming 。)③fei dong ;piao la 。du fu 《wen xiang jiang qi shao fu she kuai hu zeng chang ge 》:“mo sheng xi xia fei sui xue ,you gu yi duo zi chun cong 。”zhang zhi he 《yu fu 》:“ba yue jiu yue lu hua fei 。”④gao 。he yan 《jing fu dian fu 》:“fei yu cheng ni 。”⑤mo gen ju de ;mo yuan mo gu de ;yi wai de 。《hou han shu ·zhou rong chuan 》:“re cu yu fei huo ,mo de bin lian 。”⑥xing rong ji kuai 。《san guo zhi ·wu shu ·lv meng chuan 》:“er fei shu shao meng 。”

    mo :

    ①mei you 。gen “you ”xiang dui 。liu you 《you shan xi cun 》:“shan chong shui fu yi mo lu 。”②fu ci 。biao shi fou ding ,xiang dang yu “bu ”。《shang jun shu ·nong zhan 》:“min yi ci wei jiao ,ze su yan de mo shao ,er bing yan de ruo ye ?”③lian ci 。biao shi tiao jian ,xiang dang yu “mo lun ”、“bu lun ”。《shi jing ·lu song ·feng shui 》:“bu xiao bu da ,cong gong yu mai 。”④tong “wu ”。bu yao 。《gu shi yuan ·kong hou yin 》:“gong mo du he ,gong jing du he 。duo he er si ,dang nai gong he !”⑤fei ;bu shi 。《guan zi ·xing shi 》:“ze guo fei ji guo ,er min mo ji min ye 。”⑥yu qi ci 。yong yu yi wen gou mo ,biao shi yi wen ,xiang dang yu “fou ”。bai ju yi 《wen liu shi jiu 》:“wan lai tian yu xue ,neng yin yi bei mo ?”

    li :

    ①li qi ,li liang 。《meng zi ·gao zi xia 》:“you ren yu ci ,li bu neng sheng yi pi chu ,ze wei mo li ren yi 。”《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu li zu yi ju bai jun 。”②neng li ;cai neng 。《lun yu ·ji shi 》:“chen li jiu lie ,bu neng zhe zhi 。”yuan jie 《shang 〈shi yi san pian 〉biao 》:“bai xing lao ku ,li yong bu zu 。”③quan li ;shi li ;wei li 。gu yi 《xin shu ·fan jiang 》:“yu tian xia zhi zhi an ,tian zi zhi mo you ,mo ru zhong jian zhu hou er shao ji li ;li xiao ze yi shi yi yi 。”《meng zi ·gong sun chou shang 》:“yi li fu ren zhe ,fei xin fu ye 。”④gong lao 。《li ji · xia guan ·si xun 》:“zhi gong yue li ,zhan gong yue duo 。”⑤gong xiao 。《zuo chuan ·zhao gong shi yi nian 》:“ju pi zhi yu tian ,ji you wu cai ,er jiang yong zhi ,li jin er bi zhi 。”(wu cai :jin 、mu 、shui 、huo 、tu 。)⑥lao yi ;li yi 。《meng zi ·jin xin xia 》:“you bu lv zhi zheng ,su mi zhi zheng ,li yi zhi zheng 。”《guo yu ·lu yu xia 》:“ren li yi fu ,er yi ji lao you 。”ye zhi yi shi 。fan zhong yan 《zhang gong shen dao bei 》:“gong qing zeng chang di er bai li ,pang gu ju dan wei shi ta ,yi shu ji heng liu ,she (shè)yi wu yu di shang ,bu li yi min ,er ri an yue gao 。”(ta :men ,zhi zha 。she :zhi su 。)⑦nu li ;jin li ;jie li 。《hou han shu · huan di ji 》:“zi zhong xian li zheng ,lv she jian feng ,sui yuan yi zhen liu zhi yi bu ke de yi 。”(zhen :xia tai kang bei yi zhu suo ju chu ;zhi :zhou li wang liu fang chu 。)du fu 《wang zai 》:“rong guan ge fu ye ,tu zhe hai li nong 。”《lv shi chun qiu ·shang nong 》:“re min bu li tian ,mo nai jia chu 。”(mo :tong “mei ”。mei shou 。)⑧shen ;li hai 。《han shu ·ji an chuan 》:“jin bing li ,bu neng ren jun shi 。”

    yu :

    ①diao lei chi bang shang de chang yu mao 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“ran ze yi yu zhi bu ju ,wei bu yong li yan 。”《zuo chuan ·xi gong er shi san nian 》:“yu ,mao ,chi ,ge ,ze jun de sheng yan 。”②diao lei de mao 。han yu 《yuan dao 》:“mo yu mao lin jie yi ju han re ye 。”(mao :shou mao 。jie :jia ke 。)③diao lei ji fei chong lei de chi bang 。cao zhi 《dou ji pian 》:“hui yu yao qing feng ,han mu fa zhu guang 。”you 《shi jing ·cao feng ·fu you 》:“fu you (fú yóu)zhi yu 。”(fu you :chong ming 。)④dai zhi diao lei 。zhang chong 《yu wang jian shu 》:“ji qin yi yu 。”⑤gu dai jian gan shang de yu mao 。zuo sai 《wu dou fu 》:“ying xian yin yu 。”(yin yu :zhong jian 。)⑥gu dai yong yu mao zuo cheng de wu ju 。《shang shu · da yu mo 》:“wu gan yu yu liang jie 。”(gan :dun pai 。)⑦gu dai wu sheng yin jie de di wu yin 。

    he :

    ①ling guan ;yu mao de ying guan 。zuo sai 《wu dou fu 》:“li he zheng han 。”(han :chang yu mao 。)ye zhi chang yu mao 。《shi shui xin yu ·yan yu 》:“chi chang yu fei ,zhi yi xi zhi 。”②diao lei de chi bang 。ruan ji 《yong huai shi ba shi er shou 》zhi ba shi yi :“shuang he ling chang feng ,xu yu (yú)mo li shi 。”(xu yu :pian ke 。)ye zhi diao lei 。zuo sai 《yong shi 》zhi ba :“xi xi long zhong diao ,ju he chu si yu 。”

    cui :

    ①pai ji ,yi zhi 。《shi ji ·ji bu luan bu lie chuan 》:“dang shi shi ,zhu gong jie duo ji bu neng cui gang wei rou ,zhu jia yi yi ci ming wen dang shi 。”(duo :zan hu 。zhu jia :shou liu bing tui jian ji bu de xia shi 。)②she duan 。cao cao 《ku han hang 》:“yang chang po jie qu ,che lun wei zhi cui 。”③hui sun ;cuo bai 。li he 《yan men tai shou hang 》:“hei yun ya cheng cheng yu cui 。”④bei shang 。《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“wei zhi er san li ,cui cang ma bei ai 。”you :“a mu da bei cui 。”[cui tui ]1.cuo tuo ;shi yi 。cao zhi 《fu ping pian 》:“he yi jin cui tui ,kuang re shang yu can 。”2.cui bai ;hui fei 。su shi 《gui shan 》:“yuan jia jiu shi mo ren ji ,gu lei cui tui jin zai bu ?”3.zhuai dong qing ce de yang zi 。du fu 《qiu ri jing na shu huai san shi yun 》:“qin diao qu yuan fen ,ting he wu cui tui 。”

    tui :

    ①la ;xia zhui 。tao hong jing 《yu xie zhong shu shu 》:“xi ri yu tui ,chen lin jing yue 。”②shui xiang xia liu 。《shi ji ·he qu shu 》:“shui tui yi jue shang yan 。”(shang yan :shan ming 。)③beng ta ;dao ta 。《li ji ·tan gong shang 》:“tai shan ji tui hu !”④cui bai ;mie wang 。zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“qin xiao ren ,yuan xian chen ,ci hou han suo yi qing tui ye 。”⑤die dao 。ou yang xiu 《he na fu si lu zhang jun mu biao 》:“sui zui wei chang tui duo 。”liu zong yuan 《zhu bi mo wen 》:“min qi bu shu xi ,jiang bo (bó)dian tui 。”(jiang 、bo :jun zhi die dao 。)⑥gong shun 。《bei shi ·wen yuan chuan · yu xin 》:“rong zhi tui ran ,you guo ren zhe 。”⑦xuan feng 。《shi jing ·xiao ya ·gu feng 》:“xi xi gu feng ,wei feng ji tui 。”

    jun :

    ①jun zhu 。《yue yang lou ji 》:“chu jiang hu zhi yuan ze you ji jun 。”《lun yu ·tai bai 》:“da zai yao zhi wei jun ye !”(da :wei da 。)②feng hao 。《zhan guo ce ·yan ce er 》:“le yi ben zhao ,zhao feng yi wang nuo jun 。”《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“shi chang shan wang 、cheng an jun wei bu yi shi ,xiang yu wei wen geng zhi jiao 。”《shi ji ·xin ling jun lie chuan 》:“an 釐wang ji wei ,feng gong zi wei xin ling jun 。”③dui ren de zun chen 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“xu gong bu re jun zhi mei ye 。”wang wei 《song yuan er shi an xi 》:“quan jun geng jin yi bei jiu ,xi chu yang guan mo gu ren 。”(yang guan :de ming 。)te zhi qi qie chen fu ,zi sun chen fu zu bei 。wang bo 《teng wang ge xu 》:“jia jun zuo zai 。”(zai :zhi xian ling 。)[jun zi ]yu “xiao ren ”xiang dui 。1.zhi zai gao wei de ren 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“mo jun zi mo zhi ye ren ,mo ye ren mo yang jun zi 。”(ye ren :bai xing 。)2.zhi you dao de de ren 。《lun yu ·shu er 》:“sheng ren wu bu de er jian yi ,de jian jun zi zhe ,si ke yi 。”(si ke yi :zhe jiu ke yi le 。)

    bu :

    (yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)

    shi :

    (yi )①zhi dao ;dong de 。《zhuang zi ·tian de 》:“shi ji yi bu zhi ji er 。”②ren shi 。he zhi zhang 《hui xiang ou shu 》:“er tong xiang jian bu xiang shi 。”③shi bie 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“xin fu shi ma sheng 。”④zhi shi ;jian shi 。《xun zi ·fa hang 》:“yuan tian zhe mo shi 。” (er )zhì ①ji zhu 。《lun yu ·shu er 》:“mo er shi zhi 。”②biao ji 。cao zhi 《bao dao fu xu 》:“yi long xiong wu qiao wei shi 。”