• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 廷議斬樊噲,群公寂無聲。

    “廷議斬樊噲,群公寂無聲。”詩句出處:《詠史四首》;是唐朝詩人盧照鄰的作品。

    季生昔未達,身辱功不成。髡鉗為臺隸,灌園變姓名。
    幸逢滕將軍,兼遇曹丘生。漢祖廣招納,一朝拜公卿。
    百金孰雲重,一諾良匪輕。廷議斬樊噲,群公寂無聲。
    處身孤且直,遭時坦而平。丈夫當如此,唯唯何足榮。
    大漢昔雲季,小人道遂振。玉帛委奄尹,斧鑕嬰縉紳。
    邈哉郭先生,卷舒得其直。雍容謝朝廷,談笑獎人倫。
    在晦不絕俗,處亂不為親。諸侯不得友,天子不得臣。
    沖情甄負甑,重價折角巾。悠悠天下士,相送洛橋津。
    誰知仙舟上,寂寂無四鄰。公業負奇志,交結盡才雄。
    良田四百頃,所食常不充。一為侍禦史,慷慨說何公。
    何公何為敗,吾謀適不同。仲穎恣殘忍,廢興良在躬。
    死人如亂麻,天子如轉蓬。幹戈及黃屋,荊棘生紫宮。
    鄭生運其謀,將以清國戎。時來命不遂,脫身歸山東。
    凜凜千載下,穆然懷清風。
    昔有平陵男,姓朱名阿遊。直發上沖冠,壯氣橫三秋。
    願得斬馬劍,先斷佞臣頭。天子玉檻折,將軍丹血流。
    捐生不肯拜,視死其若休。歸來教鄉裡,童蒙遠相求。
    弟子數百人,散在十二州。三公不敢吏,五鹿何能酬。
    名與日月懸,義與天壤儔。何必疲執戟,區區在封侯。
    偉哉曠達士,知命固不憂。

    【註釋】:

    廷:

    ①朝廷,君主接受朝拜和處理政事的地方。《韓非子·孤憤》:“無能之士在廷。”《漢書·陸賈傳》:“賈以此遊漢廷公卿間,名聲籍甚。”(籍甚:盛大。)②官署,古時地方官辦理政事的地方。《史記·遊俠列傳》:“(郭)解執恭敬,不敢乘車入其縣廷。”(執:保持。)③通“庭”。庭院;堂前空地。《詩經·唐風· 山有樞》:“子有廷內,弗灑弗掃。”《呂氏春秋·過理》:“乃觸廷槐而死。”

    議:

    ①發表言論。《詩經·小雅 ·北山》:“或出入風議。”(風:通“諷”。)②商議;討論。《韓非子·南面》:“群臣畏是言,不敢議事。”(是:此。)③議論;評論。《左傳·襄公三十一年》:“以議執政之善否(pǐ)。”(否:惡。)④建議;主張。《史記·李斯列傳》:“始皇可其議。”(可:同意。)⑤文體的一種。是上給皇帝議論得失的奏表。用以論事說理或陳述意見。劉勰《文心雕龍·議對》:“事實允當,可謂達議體矣。”(達:符合。)

    斬:

    ①砍;砍斷。賈誼《過秦論上》:“斬木為兵,揭竿為旗。”(揭:舉。)②砍殺。《韓非子·五蠹》:“斬敵者受賞。”③斷絕。《詩經·小雅·節南山》:“國既卒斬,何用不監?”(卒:盡。何用:何以。監:察。)④喪服不縫下邊。《左傳·襄公十七年》:“晏嬰粗縗斬。”

    樊:

    ①馬負過重而不前。阮瑀《駕出北郭門行》:“駕出北郭門,馬樊不肯馳。”②關鳥獸的籠子;牢籠。《莊子·養生主》:“澤雉十步一啄,百步一飲,不蘄畜乎樊中。”③籬笆。黃庭堅《庚申宿觀音院》詩:“僧屋無陶瓦,剪茅蒼竹樊。”④編籬笆。《詩經·齊風·東方未明》:“折柳樊圃,狂夫瞿(jù)瞿。”(狂夫:愚鈍的人。瞿瞿:神情不安。)⑤邊緣。張九齡《歲初巡屬縣登高安南樓言懷》:“深俯東溪澳,遠延南山樊。”(澳:水的彎曲處。)[樊然]紛雜的樣子。《莊子·齊物論》:“仁義之端、是非之塗,樊然殽亂,吾惡(wū)能知其辯?”(塗:道路。惡:何。)

    噲:

    ①張口。《淮南子·俶(chù)真》:“蠉飛蝡動,跂(qí)行噲息。”(蠉飛:昆蟲飛行。蝡:同“蠕”。跂行:用腳走。噲息:張口呼吸。)②通“快”。暢快。《淮南子·精神》:“當此之時,噲然得臥,則親戚兄弟歡然而喜。”

    群:

    ①羊群;聚集在一起的禽獸。《詩經· 小雅·無羊》:“誰謂爾無羊,三百維群。”②聚集在一起的人或物。《淮南子·主術》:“千人之群無絕梁。”③成群的;眾多的。《左傳·莊公十二年》:“群公子奔蕭。”④眾人。《梁書·劉顯傳》:“聰明特達,出類拔群。”⑤同類;種類。《周易·系辭上》:“方以類聚,物以群分。”⑥會合;聯合。《漢書·刑法志》:“不仁愛則不能群,不能群則不能勝物,不勝物則養不足。”(養:給養。)⑦聚合。《荀子·非十二子》:“而群天下之英傑。”

    公:

    ①公正;公平。《呂氏春秋·去私》:“外舉不避仇,內舉不避親,祈黃羊可謂公矣。”②公共的;公傢的。陳亮《上孝宗皇帝第三書》:“二聖北狩之痛,蓋國傢之大恥而天下之公憤也。”③公然;公開地。賈誼《論積貯疏》:“殘賊公行,莫之或止。”(殘賊:害。)④公傢,與“私”相對。《詩經·豳風· 七月》:“獻豜於公。”⑤通“功”。功勞。《詩經·小雅·六月》:“薄伐玁狁,以奏膚公。”⑥古代五等爵的第一等。《孟子·萬章下》:“天子一位,公一位,侯一位,伯一位,子、男同一位。”又為諸侯的通稱。《禮記·喪服大記》:“公之喪,大夫俟練,士卒哭而歸。”(練:喪服。)⑦古代朝廷官階的第一級。《漢書·百官公卿表上》:“太師、太傅、太保,是為三公。”後泛指朝中職掌權者。李白《行路難》:“漢朝公卿忌賈生。”⑧對男子的敬稱。《史記·陳涉世傢》:“公等遇雨,皆以失期,失期當斬。”⑨舊稱親屬中的尊長。1.稱祖父。《呂氏春秋·異用》:“孔子之弟子從遠方來者,孔子荷(hè)杖而問之曰:‘子之公不有恙乎?’搏杖而揖之,問曰:‘子之父母不有恙乎?’”(搏杖:扶杖。)2. 稱父親。《戰國策·魏策一》:“將行,其子陳應止其公之行。”3.稱丈夫之父。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“奉事循公姥,進止敢自專?”(循:順從。姥:婆婆。)⑩稱雄性的禽獸。《齊民要術·作醬法》:“母蟹臍大,圓,竟服下,公蟹狹而長。”

    寂:

    ①寂靜;沒有聲音。《老子》第二十五章:“寂兮寥兮。”(寥:空曠高遠。)韓愈《明水賦》:“夜寂天清。”②孤單;冷清。元稹《行宮》:“宮花寂寞紅。”

    無:

    ①沒有。跟“有”相對。陸遊《遊山西村》:“山重水復疑無路。”②副詞。表示否定,相當於“不”。《商君書·農戰》:“民以此為教,則粟焉得無少,而兵焉得弱也?”③連詞。表示條件,相當於“無論”、“不論”。《詩經·魯頌·灃水》:“不小不大,從公於邁。”④通“毋”。不要。《古詩源·箜篌引》:“公無渡河,公竟渡河。墮河而死,當奈公何!”⑤非;不是。《管子·形勢》:“則國非其國,而民無其民也。”⑥語氣詞。用於疑問句末,表示疑問,相當於“否”。白居易《問劉十九》:“晚來天欲雪,能飲一杯無?”

    聲:

    ①樂音;音樂。《論語·陽貨》:“惡紫之奪朱也惡鄭聲之亂雅樂也。”(鄭聲:指鄭地的俗樂。雅樂:指廟堂音樂,正樂。)②聲音;聲響。《詩經·小雅·伐木》:“嚶其鳴矣,求其友聲。”③發出聲音。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“阿女默無聲,手巾掩口啼,淚落便如瀉。”④口音。魏禧《大鐵椎傳》:“與人罕言語,語類楚聲。”⑤聲張;張揚。張溥《五人墓碑記》:“吾社之行為士先者,為之聲義,斂貲(zī)財以送其行。”(斂:聚集。貲:通“資”,財物。)⑥名譽;名聲;聲望。《詩經·大雅·文王有聲》:“文王有聲。”⑦聲勢。《戰國策·齊策一》:“吾三戰而三勝,聲威天下。”(威:震。)⑧指漢字的聲母。《南史·謝莊傳》:“又王玄謨問莊何者為雙聲,何者為疊韻。”⑨指聲調,漢字有平、上、去、入四種聲調。韓愈《唐故相權公墓碑》:“(權)公生三歲,知變四聲,四歲能為詩。”(權公:權德輿。)⑩量詞。表示聲音發出的次數。白居易《琵琶行》:“轉軸拔弦三兩聲。”


  • 廷议斩樊哙,群公寂无声。

    “廷议斩樊哙,群公寂无声。”诗句出处:《咏史四首》;是唐朝诗人卢照邻的作品。

    季生昔未达,身辱功不成。髡钳为台隶,灌园变姓名。
    幸逢滕将军,兼遇曹丘生。汉祖广招纳,一朝拜公卿。
    百金孰云重,一诺良匪轻。廷议斩樊哙,群公寂无声。
    处身孤且直,遭时坦而平。丈夫当如此,唯唯何足荣。
    大汉昔云季,小人道遂振。玉帛委奄尹,斧锧婴缙绅。
    邈哉郭先生,卷舒得其直。雍容谢朝廷,谈笑奖人伦。
    在晦不绝俗,处乱不为亲。诸侯不得友,天子不得臣。
    冲情甄负甑,重价折角巾。悠悠天下士,相送洛桥津。
    谁知仙舟上,寂寂无四邻。公业负奇志,交结尽才雄。
    良田四百顷,所食常不充。一为侍御史,慷慨说何公。
    何公何为败,吾谋适不同。仲颖恣残忍,废兴良在躬。
    死人如乱麻,天子如转蓬。干戈及黄屋,荆棘生紫宫。
    郑生运其谋,将以清国戎。时来命不遂,脱身归山东。
    凛凛千载下,穆然怀清风。
    昔有平陵男,姓朱名阿游。直发上冲冠,壮气横三秋。
    愿得斩马剑,先断佞臣头。天子玉槛折,将军丹血流。
    捐生不肯拜,视死其若休。归来教乡里,童蒙远相求。
    弟子数百人,散在十二州。三公不敢吏,五鹿何能酬。
    名与日月悬,义与天壤俦。何必疲执戟,区区在封侯。
    伟哉旷达士,知命固不忧。

    【注释】:

    廷:

    ①朝廷,君主接受朝拜和处理政事的地方。《韩非子·孤愤》:“无能之士在廷。”《汉书·陆贾传》:“贾以此游汉廷公卿间,名声籍甚。”(籍甚:盛大。)②官署,古时地方官办理政事的地方。《史记·游侠列传》:“(郭)解执恭敬,不敢乘车入其县廷。”(执:保持。)③通“庭”。庭院;堂前空地。《诗经·唐风· 山有枢》:“子有廷内,弗洒弗扫。”《吕氏春秋·过理》:“乃触廷槐而死。”

    议:

    ①发表言论。《诗经·小雅 ·北山》:“或出入风议。”(风:通“讽”。)②商议;讨论。《韩非子·南面》:“群臣畏是言,不敢议事。”(是:此。)③议论;评论。《左传·襄公三十一年》:“以议执政之善否(pǐ)。”(否:恶。)④建议;主张。《史记·李斯列传》:“始皇可其议。”(可:同意。)⑤文体的一种。是上给皇帝议论得失的奏表。用以论事说理或陈述意见。刘勰《文心雕龙·议对》:“事实允当,可谓达议体矣。”(达:符合。)

    斩:

    ①砍;砍断。贾谊《过秦论上》:“斩木为兵,揭竿为旗。”(揭:举。)②砍杀。《韩非子·五蠹》:“斩敌者受赏。”③断绝。《诗经·小雅·节南山》:“国既卒斩,何用不监?”(卒:尽。何用:何以。监:察。)④丧服不缝下边。《左传·襄公十七年》:“晏婴粗缞斩。”

    樊:

    ①马负过重而不前。阮瑀《驾出北郭门行》:“驾出北郭门,马樊不肯驰。”②关鸟兽的笼子;牢笼。《庄子·养生主》:“泽雉十步一啄,百步一饮,不蕲畜乎樊中。”③篱笆。黄庭坚《庚申宿观音院》诗:“僧屋无陶瓦,剪茅苍竹樊。”④编篱笆。《诗经·齐风·东方未明》:“折柳樊圃,狂夫瞿(jù)瞿。”(狂夫:愚钝的人。瞿瞿:神情不安。)⑤边缘。张九龄《岁初巡属县登高安南楼言怀》:“深俯东溪澳,远延南山樊。”(澳:水的弯曲处。)[樊然]纷杂的样子。《庄子·齐物论》:“仁义之端、是非之涂,樊然殽乱,吾恶(wū)能知其辩?”(涂:道路。恶:何。)

    哙:

    ①张口。《淮南子·俶(chù)真》:“蠉飞蝡动,跂(qí)行哙息。”(蠉飞:昆虫飞行。蝡:同“蠕”。跂行:用脚走。哙息:张口呼吸。)②通“快”。畅快。《淮南子·精神》:“当此之时,哙然得卧,则亲戚兄弟欢然而喜。”

    群:

    ①羊群;聚集在一起的禽兽。《诗经· 小雅·无羊》:“谁谓尔无羊,三百维群。”②聚集在一起的人或物。《淮南子·主术》:“千人之群无绝梁。”③成群的;众多的。《左传·庄公十二年》:“群公子奔萧。”④众人。《梁书·刘显传》:“聪明特达,出类拔群。”⑤同类;种类。《周易·系辞上》:“方以类聚,物以群分。”⑥会合;联合。《汉书·刑法志》:“不仁爱则不能群,不能群则不能胜物,不胜物则养不足。”(养:给养。)⑦聚合。《荀子·非十二子》:“而群天下之英杰。”

    公:

    ①公正;公平。《吕氏春秋·去私》:“外举不避仇,内举不避亲,祈黄羊可谓公矣。”②公共的;公家的。陈亮《上孝宗皇帝第三书》:“二圣北狩之痛,盖国家之大耻而天下之公愤也。”③公然;公开地。贾谊《论积贮疏》:“残贼公行,莫之或止。”(残贼:害。)④公家,与“私”相对。《诗经·豳风· 七月》:“献豜于公。”⑤通“功”。功劳。《诗经·小雅·六月》:“薄伐玁狁,以奏肤公。”⑥古代五等爵的第一等。《孟子·万章下》:“天子一位,公一位,侯一位,伯一位,子、男同一位。”又为诸侯的通称。《礼记·丧服大记》:“公之丧,大夫俟练,士卒哭而归。”(练:丧服。)⑦古代朝廷官阶的第一级。《汉书·百官公卿表上》:“太师、太傅、太保,是为三公。”后泛指朝中职掌权者。李白《行路难》:“汉朝公卿忌贾生。”⑧对男子的敬称。《史记·陈涉世家》:“公等遇雨,皆以失期,失期当斩。”⑨旧称亲属中的尊长。1.称祖父。《吕氏春秋·异用》:“孔子之弟子从远方来者,孔子荷(hè)杖而问之曰:‘子之公不有恙乎?’搏杖而揖之,问曰:‘子之父母不有恙乎?’”(搏杖:扶杖。)2. 称父亲。《战国策·魏策一》:“将行,其子陈应止其公之行。”3.称丈夫之父。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“奉事循公姥,进止敢自专?”(循:顺从。姥:婆婆。)⑩称雄性的禽兽。《齐民要术·作酱法》:“母蟹脐大,圆,竟服下,公蟹狭而长。”

    寂:

    ①寂静;没有声音。《老子》第二十五章:“寂兮寥兮。”(寥:空旷高远。)韩愈《明水赋》:“夜寂天清。”②孤单;冷清。元稹《行宫》:“宫花寂寞红。”

    无:

    ①没有。跟“有”相对。陆游《游山西村》:“山重水复疑无路。”②副词。表示否定,相当于“不”。《商君书·农战》:“民以此为教,则粟焉得无少,而兵焉得弱也?”③连词。表示条件,相当于“无论”、“不论”。《诗经·鲁颂·沣水》:“不小不大,从公于迈。”④通“毋”。不要。《古诗源·箜篌引》:“公无渡河,公竟渡河。堕河而死,当奈公何!”⑤非;不是。《管子·形势》:“则国非其国,而民无其民也。”⑥语气词。用于疑问句末,表示疑问,相当于“否”。白居易《问刘十九》:“晚来天欲雪,能饮一杯无?”

    声:

    ①乐音;音乐。《论语·阳货》:“恶紫之夺朱也恶郑声之乱雅乐也。”(郑声:指郑地的俗乐。雅乐:指庙堂音乐,正乐。)②声音;声响。《诗经·小雅·伐木》:“嘤其鸣矣,求其友声。”③发出声音。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“阿女默无声,手巾掩口啼,泪落便如泻。”④口音。魏禧《大铁椎传》:“与人罕言语,语类楚声。”⑤声张;张扬。张溥《五人墓碑记》:“吾社之行为士先者,为之声义,敛赀(zī)财以送其行。”(敛:聚集。赀:通“资”,财物。)⑥名誉;名声;声望。《诗经·大雅·文王有声》:“文王有声。”⑦声势。《战国策·齐策一》:“吾三战而三胜,声威天下。”(威:震。)⑧指汉字的声母。《南史·谢庄传》:“又王玄谟问庄何者为双声,何者为叠韵。”⑨指声调,汉字有平、上、去、入四种声调。韩愈《唐故相权公墓碑》:“(权)公生三岁,知变四声,四岁能为诗。”(权公:权德舆。)⑩量词。表示声音发出的次数。白居易《琵琶行》:“转轴拔弦三两声。”


  • ting yi zhan fan kuai ,qun gong ji mo sheng 。

    “ting yi zhan fan kuai ,qun gong ji mo sheng 。”shi gou chu chu :《yong shi si shou 》;shi tang chao shi ren lu zhao lin de zuo pin 。

    ji sheng xi wei da ,shen ru gong bu cheng 。kun qian wei tai li ,guan yuan bian xing ming 。
    xing feng teng jiang jun ,jian yu cao qiu sheng 。han zu an qiao na ,yi chao bai gong qing 。
    bai jin shu yun chong ,yi nuo liang fei qing 。ting yi zhan fan kuai ,qun gong ji mo sheng 。
    chu shen gu ju zhi ,zao shi tan er ping 。zhang fu dang ru ci ,wei wei he zu rong 。
    da han xi yun ji ,xiao ren dao sui zhen 。yu bo wei yan yin ,fu zhi ying jin shen 。
    miao zai guo xian sheng ,juan shu de ji zhi 。yong rong xie chao ting ,tan xiao jiang ren lun 。
    zai hui bu jue su ,chu luan bu wei qin 。zhu hou bu de you ,tian zi bu de chen 。
    chong qing zhen fu zeng ,chong jia she jiao jin 。you you tian xia shi ,xiang song luo qiao jin 。
    shei zhi xian zhou shang ,ji ji mo si lin 。gong ye fu ji zhi ,jiao jie jin cai xiong 。
    liang tian si bai qing ,suo shi chang bu chong 。yi wei shi yu shi ,kang kai shui he gong 。
    he gong he wei bai ,wu mou kuo bu tong 。zhong ying zi can ren ,fei xing liang zai gong 。
    si ren ru luan ma ,tian zi ru zhuai peng 。gan ge ji huang wu ,jing ji sheng zi gong 。
    zheng sheng yun ji mou ,jiang yi qing guo rong 。shi lai ming bu sui ,tuo shen gui shan dong 。
    lin lin qian zai xia ,mu ran huai qing feng 。
    xi you ping ling nan ,xing zhu ming a you 。zhi fa shang chong guan ,zhuang qi heng san qiu 。
    yuan de zhan ma jian ,xian duan ning chen tou 。tian zi yu jian she ,jiang jun dan xie liu 。
    juan sheng bu ken bai ,shi si ji re xiu 。gui lai jiao xiang li ,tong meng yuan xiang qiu 。
    di zi shu bai ren ,san zai shi er zhou 。san gong bu gan li ,wu lu he neng chou 。
    ming yu ri yue xuan ,yi yu tian rang chou 。he bi pi zhi ji ,ou ou zai feng hou 。
    wei zai kuang da shi ,zhi ming gu bu you 。

    【zhu shi 】:

    ting :

    ①chao ting ,jun zhu jie shou chao bai he chu li zheng shi de de fang 。《han fei zi ·gu fen 》:“mo neng zhi shi zai ting 。”《han shu ·liu gu chuan 》:“gu yi ci you han ting gong qing jian ,ming sheng ji shen 。”(ji shen :cheng da 。)②guan shu ,gu shi de fang guan ban li zheng shi de de fang 。《shi ji ·you xia lie chuan 》:“(guo )jie zhi gong jing ,bu gan cheng che ru ji xian ting 。”(zhi :bao chi 。)③tong “ting ”。ting yuan ;tang qian kong de 。《shi jing ·tang feng · shan you shu 》:“zi you ting nei ,fu sa fu sao 。”《lv shi chun qiu ·guo li 》:“nai chu ting huai er si 。”

    yi :

    ①fa biao yan lun 。《shi jing ·xiao ya ·bei shan 》:“huo chu ru feng yi 。”(feng :tong “feng ”。)②shang yi ;tao lun 。《han fei zi ·na mian 》:“qun chen wei shi yan ,bu gan yi shi 。”(shi :ci 。)③yi lun ;ping lun 。《zuo chuan ·xiang gong san shi yi nian 》:“yi yi zhi zheng zhi shan fou (pǐ)。”(fou :e 。)④jian yi ;zhu zhang 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“shi huang ke ji yi 。”(ke :tong yi 。)⑤wen ti de yi chong 。shi shang gei huang di yi lun de shi de zou biao 。yong yi lun shi shui li huo chen shu yi jian 。liu xie 《wen xin diao long ·yi dui 》:“shi shi yun dang ,ke wei da yi ti yi 。”(da :fu ge 。)

    zhan :

    ①kan ;kan duan 。gu yi 《guo qin lun shang 》:“zhan mu wei bing ,jie gan wei qi 。”(jie :ju 。)②kan sha 。《han fei zi ·wu du 》:“zhan di zhe shou shang 。”③duan jue 。《shi jing ·xiao ya ·jie na shan 》:“guo ji cu zhan ,he yong bu jian ?”(cu :jin 。he yong :he yi 。jian :cha 。)④sang fu bu feng xia bian 。《zuo chuan ·xiang gong shi qi nian 》:“yan ying cu cui zhan 。”

    fan :

    ①ma fu guo chong er bu qian 。ruan yu 《jia chu bei guo men hang 》:“jia chu bei guo men ,ma fan bu ken chi 。”②guan diao shou de long zi ;lao long 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“ze zhi shi bu yi zhuo ,bai bu yi yin ,bu qi chu hu fan zhong 。”③li ba 。huang ting jian 《geng shen su guan yin yuan 》shi :“seng wu mo tao wa ,jian mao cang zhu fan 。”④bian li ba 。《shi jing ·ji feng ·dong fang wei ming 》:“she liu fan pu ,kuang fu ju (jù)ju 。”(kuang fu :yu dun de ren 。ju ju :shen qing bu an 。)⑤bian yuan 。zhang jiu ling 《sui chu xun shu xian deng gao an na lou yan huai 》:“shen fu dong xi ao ,yuan yan na shan fan 。”(ao :shui de wan qu chu 。)[fan ran ]fen za de yang zi 。《zhuang zi ·ji wu lun 》:“ren yi zhi duan 、shi fei zhi tu ,fan ran xiao luan ,wu e (wū)neng zhi ji bian ?”(tu :dao lu 。e :he 。)

    kuai :

    ①zhang kou 。《huai na zi ·chu (chù)zhen 》:“xuan fei ruan dong ,qi (qí)hang kuai xi 。”(xuan fei :kun chong fei hang 。ruan :tong “ru ”。qi hang :yong jiao zou 。kuai xi :zhang kou hu xi 。)②tong “kuai ”。chang kuai 。《huai na zi ·jing shen 》:“dang ci zhi shi ,kuai ran de wo ,ze qin qi xiong di huan ran er xi 。”

    qun :

    ①yang qun ;ju ji zai yi qi de qin shou 。《shi jing · xiao ya ·mo yang 》:“shei wei er mo yang ,san bai wei qun 。”②ju ji zai yi qi de ren huo wu 。《huai na zi ·zhu shu 》:“qian ren zhi qun mo jue liang 。”③cheng qun de ;zhong duo de 。《zuo chuan ·zhuang gong shi er nian 》:“qun gong zi ben xiao 。”④zhong ren 。《liang shu ·liu xian chuan 》:“cong ming te da ,chu lei ba qun 。”⑤tong lei ;chong lei 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“fang yi lei ju ,wu yi qun fen 。”⑥hui ge ;lian ge 。《han shu ·xing fa zhi 》:“bu ren ai ze bu neng qun ,bu neng qun ze bu neng sheng wu ,bu sheng wu ze yang bu zu 。”(yang :gei yang 。)⑦ju ge 。《xun zi ·fei shi er zi 》:“er qun tian xia zhi ying jie 。”

    gong :

    ①gong zheng ;gong ping 。《lv shi chun qiu ·qu si 》:“wai ju bu bi chou ,nei ju bu bi qin ,qi huang yang ke wei gong yi 。”②gong gong de ;gong jia de 。chen liang 《shang xiao zong huang di di san shu 》:“er sheng bei shou zhi tong ,gai guo jia zhi da chi er tian xia zhi gong fen ye 。”③gong ran ;gong kai de 。gu yi 《lun ji zhu shu 》:“can zei gong hang ,mo zhi huo zhi 。”(can zei :hai 。)④gong jia ,yu “si ”xiang dui 。《shi jing ·bin feng · qi yue 》:“suo jian yu gong 。”⑤tong “gong ”。gong lao 。《shi jing ·xiao ya ·liu yue 》:“bao fa xian yun ,yi zou fu gong 。”⑥gu dai wu deng jue de di yi deng 。《meng zi ·mo zhang xia 》:“tian zi yi wei ,gong yi wei ,hou yi wei ,bai yi wei ,zi 、nan tong yi wei 。”you wei zhu hou de tong chen 。《li ji ·sang fu da ji 》:“gong zhi sang ,da fu qi lian ,shi cu ku er gui 。”(lian :sang fu 。)⑦gu dai chao ting guan jie de di yi ji 。《han shu ·bai guan gong qing biao shang 》:“tai shi 、tai fu 、tai bao ,shi wei san gong 。”hou fan zhi chao zhong zhi zhang quan zhe 。li bai 《hang lu nan 》:“han chao gong qing ji gu sheng 。”⑧dui nan zi de jing chen 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“gong deng yu yu ,jie yi shi ji ,shi ji dang zhan 。”⑨jiu chen qin shu zhong de zun chang 。1.chen zu fu 。《lv shi chun qiu ·yi yong 》:“kong zi zhi di zi cong yuan fang lai zhe ,kong zi he (hè)zhang er wen zhi yue :‘zi zhi gong bu you yang hu ?’bo zhang er yi zhi ,wen yue :‘zi zhi fu mu bu you yang hu ?’”(bo zhang :fu zhang 。)2. chen fu qin 。《zhan guo ce ·wei ce yi 》:“jiang hang ,ji zi chen ying zhi ji gong zhi hang 。”3.chen zhang fu zhi fu 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“feng shi xun gong lao ,jin zhi gan zi zhuan ?”(xun :shun cong 。lao :po po 。)⑩chen xiong xing de qin shou 。《ji min yao shu ·zuo jiang fa 》:“mu xie qi da ,yuan ,jing fu xia ,gong xie xia er chang 。”

    ji :

    ①ji jing ;mei you sheng yin 。《lao zi 》di er shi wu zhang :“ji xi liao xi 。”(liao :kong kuang gao yuan 。)han yu 《ming shui fu 》:“ye ji tian qing 。”②gu chan ;leng qing 。yuan zhen 《hang gong 》:“gong hua ji mo gong 。”

    mo :

    ①mei you 。gen “you ”xiang dui 。liu you 《you shan xi cun 》:“shan chong shui fu yi mo lu 。”②fu ci 。biao shi fou ding ,xiang dang yu “bu ”。《shang jun shu ·nong zhan 》:“min yi ci wei jiao ,ze su yan de mo shao ,er bing yan de ruo ye ?”③lian ci 。biao shi tiao jian ,xiang dang yu “mo lun ”、“bu lun ”。《shi jing ·lu song ·feng shui 》:“bu xiao bu da ,cong gong yu mai 。”④tong “wu ”。bu yao 。《gu shi yuan ·kong hou yin 》:“gong mo du he ,gong jing du he 。duo he er si ,dang nai gong he !”⑤fei ;bu shi 。《guan zi ·xing shi 》:“ze guo fei ji guo ,er min mo ji min ye 。”⑥yu qi ci 。yong yu yi wen gou mo ,biao shi yi wen ,xiang dang yu “fou ”。bai ju yi 《wen liu shi jiu 》:“wan lai tian yu xue ,neng yin yi bei mo ?”

    sheng :

    ①le yin ;yin le 。《lun yu ·yang huo 》:“e zi zhi duo zhu ye e zheng sheng zhi luan ya le ye 。”(zheng sheng :zhi zheng de de su le 。ya le :zhi miao tang yin le ,zheng le 。)②sheng yin ;sheng xiang 。《shi jing ·xiao ya ·fa mu 》:“ying ji ming yi ,qiu ji you sheng 。”③fa chu sheng yin 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“a nv mo mo sheng ,shou jin yan kou ti ,lei la bian ru xie 。”④kou yin 。wei xi 《da tie chui chuan 》:“yu ren han yan yu ,yu lei chu sheng 。”⑤sheng zhang ;zhang yang 。zhang pu 《wu ren mu bei ji 》:“wu she zhi hang wei shi xian zhe ,wei zhi sheng yi ,lian zi (zī)cai yi song ji hang 。”(lian :ju ji 。zi :tong “zi ”,cai wu 。)⑥ming yu ;ming sheng ;sheng wang 。《shi jing ·da ya ·wen wang you sheng 》:“wen wang you sheng 。”⑦sheng shi 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“wu san zhan er san sheng ,sheng wei tian xia 。”(wei :zhen 。)⑧zhi han zi de sheng mu 。《na shi ·xie zhuang chuan 》:“you wang xuan mo wen zhuang he zhe wei shuang sheng ,he zhe wei die yun 。”⑨zhi sheng diao ,han zi you ping 、shang 、qu 、ru si chong sheng diao 。han yu 《tang gu xiang quan gong mu bei 》:“(quan )gong sheng san sui ,zhi bian si sheng ,si sui neng wei shi 。”(quan gong :quan de yu 。)⑩liang ci 。biao shi sheng yin fa chu de ci shu 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“zhuai zhou ba xian san liang sheng 。”