• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 當時玉汞涓涓生,奔歸元海如雷聲。

    “當時玉汞涓涓生,奔歸元海如雷聲。”詩句出處:《贈喬二郎》;是唐朝詩人呂巖的作品。

    與君相見皇都裡,陶陶動便經年醉。醉中往往愛藏真,
    亦不為他名與利。勸君休戀浮華榮,直須奔走煙霞程。
    煙霞欲去如何去,先須肘後飛金晶。金晶飛到上宮裡,
    上宮下宮通光明。當時玉汞涓涓生,奔歸元海如雷聲。
    從此夫妻相際會,歡娛踴躍情無外。水火都來兩半間,
    卦候翻成地天泰。一浮一沈陽煉陰,陰盡方知此理深。
    到底根元是何物,分明隻是水中金。喬公喬公急下手,
    莫逐烏飛兼兔走。何如修煉作真人,塵世浮生終不久。
    人道長生沒得來,自古至今有有有。

    【註釋】:

    當:

    (一)①面對;面向。王充《論衡·變動》:“盛夏之時,當風而立。”②正在某處。《墨子·兼愛下》:“然當今之時。”③相當於;抵得上。《史記·屈原賈生列傳》:“(張儀)乃曰:‘以一(張)儀而當漢中地,臣請往如楚。’”(如:到。)④抵擋;抵抗。《戰國策·齊策一》:“必一而當十,十而當百,百而當千。”⑤遮擋;擋住。《莊子·人間世》:“汝不知夫螳螂乎,怒其臂以當車轍。”⑥擔當;承受。《宋史·蕭註傳》:“敢當天下大事。”⑦擔任;充當。《晉書·熊遠傳》:“今當官者以理事為俗吏,奉法為苛刻。”⑧主管;掌管。《左傳·襄公二年》:“於是子罕當國。”⑨判決定罪。《史記·蒙恬列傳》:“當高罪死。”⑩適應;符合。《漢書·蓋寬饒傳》:“以言事不當意,而為文吏所詆挫。”(挫:屈辱。)(11)應該;應當。《後漢書·馬援傳》:“窮當益堅,老當益壯。”(12)介詞。引進時間或處所。相當於“就在”。《史記·項羽本紀》:“當是時,秦嘉已立景駒為楚王。”(是:此。) (二)dàng ①恰當;得當。《禮記· 樂記》:“古者天地順而四時當。”②當做。《戰國策·齊策四》:“安步以當車。”③器物的底部或頂端。《韓非子·外儲說右上》:“今有千金之玉卮(zhī),通而無當,可以盛水乎?”(卮:酒杯。)

    時:

    ①季節;指四季。《論語·陽貨》:“四時行焉。”②特指農時。《孟子·梁惠王上》:“百畝之田,勿奪其時,八口之傢可以無饑矣。”③光陰;時光;時候。《呂氏春秋·首時》:“天不再與,時不久留。”④指按照規定的時間。南卓《羯(jié)鼓錄》:“黃幡繟亦知音,上嘗使人召之,不時至,上怒,絡繹遣使尋捕。”⑤時辰;時候。《莊子·養生主》:“始臣之解牛之時。”⑥其時;當時。魏禧《大鐵椎傳》:“時座上有健啖者,貌甚寢。”(健啖:食量過人。寢:醜陋。)⑦機會;時機;時運。《論語·陽貨》:“好從事而亟失時,可謂知乎?”《新唐書·武平一傳》:“時不再來,榮難人借。”(榮:榮華富貴。)⑧合時;應時。《莊子·秋水》:“秋水時至,百川灌河。”⑨時代;時世。《呂氏春秋· 察今》:“世易時移,變法宜矣。”⑩時勢;時尚。朱慶餘《近試上張籍水部》:“妝罷低聲問夫婿:畫眉深淺入時無?”(11)副詞。用以表示時間。1. 表示行為不斷發生,相當於“常常”、“經常”。韓愈《行難》:“聖人不世出,賢人不時出。”(不世:罕有。)2. 表示行為偶爾發生,相當於“有時”、“時而”。杜甫《自閬(làng)中領妻子卻赴蜀山行三首》之三:“行色遞隱見,人煙時有無。”(12)通“伺(sì)”。等候。《論語·陽貨》:“孔子時其亡也,而往拜之。”

    玉:

    ①一種質細堅硬而有光澤的美石。《尚書·胤(yìn)征》:“火炎昆岡,玉石俱焚。”(胤:古國名。炎:焚燒。)《詩經·小雅·鶴鳴》:“它山之石,可以攻玉。”(攻:制作。)②玉器。《左傳·莊公十年》:“犧牲玉帛,弗敢加也。”(犧牲:祭祀用的牛羊豬。加:增加。指虛報。)③精美珍貴的。葛洪《抱樸子·外篇·詰鮑》:“崇節儉之清風,肅玉食之明禁。”④潔白美好的。鮑照《舞鶴賦》:“疊霜毛而弄影,振玉羽而臨霞。”(羽:羽翼。)⑤相助;培養。《詩經·大雅·民勞》:“王欲玉女,是用大諫。”(用:以。諫:規勸。)

    涓:

    ①細小的流水。《荀子·法行》:“涓涓流水,不壅不塞。”《後漢書·周紡傳》:“涓流雖寡,浸成江河。”鮑照《河清頌》:“泉室凝淀,水府清涓。”(泉室:神話中鮫人所居水底房屋。水府:水神所轄地區。)②掃除;清除。《逸周書·大匡》:“涓潔不利,思義醜貪。”(醜:憎惡。)鄂爾泰《昭陵石馬歌》:“千金市駿世稀有,美名徒掛涓人口。”(市:買。涓人:宮中作清潔的人。)③選擇。邵伯溫《聞見前錄》卷二:“涓日,以次備法駕,羽衛前導赴宮。”(法駕:皇帝的一種車駕。羽衛:儀仗隊。)蘇軾《明堂赦文》:“涓選吉日。”④通“泫(xuàn)”。流淚的樣子。《列子·周穆王》:“乃涓然而泣。”

    生:

    ①生長;長出。《荀子·勸學》:“蓬生麻中,不扶而直。”②活著;生存。《論語· 衛靈公》:“志士仁人,無求生以害仁,有殺身以成仁。”③生命;性命。《韓非子·解老》:“祿也者,人之所以持生也。”(祿:俸祿。持:維持。)④產生;發生。《韓詩外傳》卷五:“水淵深廣,則龍魚生之。”⑤生育;誕生。《左傳·隱公元年》:“莊公寤生。”⑥生存的期間,指人的一生;一輩子。曹操《短歌行》:“對酒當歌,人生幾何?”⑦生活;生計。柳宗元《捕蛇者說》:“鄉鄰之生日蹙(cù)。”(蹙:窘迫。)⑧不熟的。1. 未煮或未煮熟的。《呂氏春秋·適音》:“大饗之禮,上玄尊而俎生魚。”2.未加工煉制的。《洛陽伽藍記·城北》:“頭後垂二尺生絹。”⑨讀書的人。《史記·秦始皇本紀》:“今諸生不師今而學古,以非當世。”

    奔:

    (一)①疾馳;快跑。《楚辭·離騷》:“忽奔走以先後兮,及前王之踵武。”(踵:跟在後面。武:足跡。踵武:喻繼承前人的事業。)②借指奔馬。《水經註·江水》:“或王命急宣,有時朝發白帝,暮到江陵,其間千二百裡,雖乘奔禦風,不以疾也。”(王命:皇帝的命令。)③流亡;出逃。《左傳· 僖公五年》:“晉滅虢,虢公醜奔京師。”④敗逃。《左傳·僖公二十八年》:“先犯陳蔡,陳蔡奔。”⑤追趕;追求。《史記·貨殖列傳》:“目挑心招,出不遠千裡,不擇老少者,奔富厚也。”⑥私奔。舊指女子私自出走與男子結合。班固《漢書·司馬相如傳上》:“文君夜亡奔相如,相如與馳歸成都。” (二)bèn 投向;走向。《淮南子· 覽冥》:“羿請不死之藥於西王母,姮(héng)娥竊以奔月。”

    歸:

    (一)①出嫁;嫁。《詩經·周南·桃夭》:“之子於歸,宜其室傢。”②返回。陶潛《歸園田居》:“晨興理荒穢,帶月荷鋤歸。”(興:起來。)③送回;交還。《孟子· 盡心上》:“久假而不歸。”(假:借)④歸依;歸附。范仲淹《嶽陽樓記》:“微斯人,吾誰與歸?”(微:如果沒有。)⑤結局;歸宿。《周易·系辭下》:“天下同歸而殊途。”(殊:不同。途:路。)⑥死。《爾雅·釋訓》:“鬼之為言歸也。” (二)kuì ①通“饋”。贈送。《論語·陽貨》:“(陽貨)歸孔子豚。”《史記·周本紀》:“晉唐叔得嘉谷,獻之成王,成王以歸周公於兵所。”②通“愧”。慚愧。《戰國策·秦策一》:“狀有歸色。”

    元:

    ①頭;首。《左傳·僖公三十三年》:“狄人歸其元。”②為首的。《荀子 · 王制》:“元惡不待教而誅。”③開始;第一。《公羊傳·隱公元年》:“元年者何?君之始年也。”④本;原來。後作“原”。嵇康《琴賦》序:“推其所由,似元不解音聲。”陸遊《示兒》:“死去元知萬事空,但悲不見九州同。”⑤大。《史記·龜策列傳》:“紂為暴虐,而元龜不占。”⑥善。《左傳·文公十八年》:“高辛氏有才子八人……天下之民,謂八元。”⑦朝代名。1206年建國。1271年忽必烈定國號為元。1279年滅南宋,定都大都(今北京)。1368年被朱元璋推翻。高啟《書博雞者事》:“識者固知元政紊弛。”[元元]1. 民眾;百姓。《史記·平準書》:“出禁錢以振元元。”(禁錢:供皇帝使用的錢。振:救濟。)2. 善良。《史記·文帝本紀》:“以全天下元元之民。”

    海:

    ①海洋;大洋靠近陸地的部分。《尚書·禹貢》:“(揚州)沿於江海。”也指大的湖泊。杜甫《兵車行》:“君不見青海頭,古來白骨無人收。”曹操《步出夏門行·觀滄海》:“東臨碣石,以觀滄海。”②連成片的同類事物。李白《關山月》:“明月出天山,蒼茫雲海間。”③來自海外的。江總《山庭春日》:“岸綠開河柳,池紅照海榴。”④大的(容器或容量)。徐光啟《刻幾何原本序》:“百傢之學海。”[四海][海內]古人認為中國為海環繞,所以用來指全國。《孟子·梁惠王上》:“故推恩足以保四海,不推恩無以保妻子。”(推恩:施恩惠於人。)王勃《送杜少府之任蜀州》:“海內存知己,天涯若比鄰。”

    如:

    ①順從;依照。《左傳·僖公十五年》:“唯所如之,無不如志。”李朝威《柳毅傳》:“毅如其言,遂至其宮。”②往;到……去。《漢書·燕王傳》:“田生如長安,不見(劉)澤。”③似;像;如同。《詩經·小雅·小旻》:“戰戰兢兢,如臨深淵,如履薄冰。”④及;趕得上。《論語·公冶長》:“弗如也! 吾與女弗如也!”⑤奈。“如……何”,相當於“奈……何”,把……怎麼樣。《孟子·滕文公下》:“一薛居州,獨如宋王何?”(薛居州:人名,宋臣。)《列子·湯問》:“其如土石何?”⑥介詞。相當於“於”。引進比較對象。《呂氏春秋·愛士》:“人之困窮,甚如饑渴。”⑦連詞。1. 相當於“如果”,表示假設。《詩經·秦風·黃鳥》:“如可贖兮,人百其身。”2. 相當於“和”。表示並列。《儀禮·鄉飲酒禮》:“公如大夫入。”(大夫:官名。)3. 相當於“而”。表示轉折。至於;卻。《論語·先進》:“如其禮樂,以俟君子。”4.相當於“或者”。表示選擇。《論語·先進》:“安見方六七十如五六十而非邦也者?”(安:怎。方六七十:指縱橫六七十裡。邦:諸侯封國。)⑧助詞。形容詞後綴,相當於“然”,表示“……的樣子”。《論語·鄉黨》:“孔子於鄉黨,恂恂如也,似不能言者。”[不如]也作“弗如”。比不上。岑參《石犀》:“始知李太守,伯禹亦不如。”(伯禹:大禹。)

    雷:

    ① [名]雷聲。王充《論衡·雷虛》:“盛夏之時,~電迅速。”②[名]像雷一樣的聲響。司馬相如《上林賦》:“車騎~起,殷天動地。”③[動]通“擂”。敲擊。《樂府詩集·鉅鹿公主歌辭》:“官傢出遊~大鼓。”

    聲:

    ①樂音;音樂。《論語·陽貨》:“惡紫之奪朱也惡鄭聲之亂雅樂也。”(鄭聲:指鄭地的俗樂。雅樂:指廟堂音樂,正樂。)②聲音;聲響。《詩經·小雅·伐木》:“嚶其鳴矣,求其友聲。”③發出聲音。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“阿女默無聲,手巾掩口啼,淚落便如瀉。”④口音。魏禧《大鐵椎傳》:“與人罕言語,語類楚聲。”⑤聲張;張揚。張溥《五人墓碑記》:“吾社之行為士先者,為之聲義,斂貲(zī)財以送其行。”(斂:聚集。貲:通“資”,財物。)⑥名譽;名聲;聲望。《詩經·大雅·文王有聲》:“文王有聲。”⑦聲勢。《戰國策·齊策一》:“吾三戰而三勝,聲威天下。”(威:震。)⑧指漢字的聲母。《南史·謝莊傳》:“又王玄謨問莊何者為雙聲,何者為疊韻。”⑨指聲調,漢字有平、上、去、入四種聲調。韓愈《唐故相權公墓碑》:“(權)公生三歲,知變四聲,四歲能為詩。”(權公:權德輿。)⑩量詞。表示聲音發出的次數。白居易《琵琶行》:“轉軸拔弦三兩聲。”


  • 当时玉汞涓涓生,奔归元海如雷声。

    “当时玉汞涓涓生,奔归元海如雷声。”诗句出处:《赠乔二郎》;是唐朝诗人吕岩的作品。

    与君相见皇都里,陶陶动便经年醉。醉中往往爱藏真,
    亦不为他名与利。劝君休恋浮华荣,直须奔走烟霞程。
    烟霞欲去如何去,先须肘后飞金晶。金晶飞到上宫里,
    上宫下宫通光明。当时玉汞涓涓生,奔归元海如雷声。
    从此夫妻相际会,欢娱踊跃情无外。水火都来两半间,
    卦候翻成地天泰。一浮一沈阳炼阴,阴尽方知此理深。
    到底根元是何物,分明只是水中金。乔公乔公急下手,
    莫逐乌飞兼兔走。何如修炼作真人,尘世浮生终不久。
    人道长生没得来,自古至今有有有。

    【注释】:

    当:

    (一)①面对;面向。王充《论衡·变动》:“盛夏之时,当风而立。”②正在某处。《墨子·兼爱下》:“然当今之时。”③相当于;抵得上。《史记·屈原贾生列传》:“(张仪)乃曰:‘以一(张)仪而当汉中地,臣请往如楚。’”(如:到。)④抵挡;抵抗。《战国策·齐策一》:“必一而当十,十而当百,百而当千。”⑤遮挡;挡住。《庄子·人间世》:“汝不知夫螳螂乎,怒其臂以当车辙。”⑥担当;承受。《宋史·萧注传》:“敢当天下大事。”⑦担任;充当。《晋书·熊远传》:“今当官者以理事为俗吏,奉法为苛刻。”⑧主管;掌管。《左传·襄公二年》:“于是子罕当国。”⑨判决定罪。《史记·蒙恬列传》:“当高罪死。”⑩适应;符合。《汉书·盖宽饶传》:“以言事不当意,而为文吏所诋挫。”(挫:屈辱。)(11)应该;应当。《后汉书·马援传》:“穷当益坚,老当益壮。”(12)介词。引进时间或处所。相当于“就在”。《史记·项羽本纪》:“当是时,秦嘉已立景驹为楚王。”(是:此。) (二)dàng ①恰当;得当。《礼记· 乐记》:“古者天地顺而四时当。”②当做。《战国策·齐策四》:“安步以当车。”③器物的底部或顶端。《韩非子·外储说右上》:“今有千金之玉卮(zhī),通而无当,可以盛水乎?”(卮:酒杯。)

    时:

    ①季节;指四季。《论语·阳货》:“四时行焉。”②特指农时。《孟子·梁惠王上》:“百亩之田,勿夺其时,八口之家可以无饥矣。”③光阴;时光;时候。《吕氏春秋·首时》:“天不再与,时不久留。”④指按照规定的时间。南卓《羯(jié)鼓录》:“黄幡繟亦知音,上尝使人召之,不时至,上怒,络绎遣使寻捕。”⑤时辰;时候。《庄子·养生主》:“始臣之解牛之时。”⑥其时;当时。魏禧《大铁椎传》:“时座上有健啖者,貌甚寝。”(健啖:食量过人。寝:丑陋。)⑦机会;时机;时运。《论语·阳货》:“好从事而亟失时,可谓知乎?”《新唐书·武平一传》:“时不再来,荣难人借。”(荣:荣华富贵。)⑧合时;应时。《庄子·秋水》:“秋水时至,百川灌河。”⑨时代;时世。《吕氏春秋· 察今》:“世易时移,变法宜矣。”⑩时势;时尚。朱庆余《近试上张籍水部》:“妆罢低声问夫婿:画眉深浅入时无?”(11)副词。用以表示时间。1. 表示行为不断发生,相当于“常常”、“经常”。韩愈《行难》:“圣人不世出,贤人不时出。”(不世:罕有。)2. 表示行为偶尔发生,相当于“有时”、“时而”。杜甫《自阆(làng)中领妻子却赴蜀山行三首》之三:“行色递隐见,人烟时有无。”(12)通“伺(sì)”。等候。《论语·阳货》:“孔子时其亡也,而往拜之。”

    玉:

    ①一种质细坚硬而有光泽的美石。《尚书·胤(yìn)征》:“火炎昆冈,玉石俱焚。”(胤:古国名。炎:焚烧。)《诗经·小雅·鹤鸣》:“它山之石,可以攻玉。”(攻:制作。)②玉器。《左传·庄公十年》:“牺牲玉帛,弗敢加也。”(牺牲:祭祀用的牛羊猪。加:增加。指虚报。)③精美珍贵的。葛洪《抱朴子·外篇·诘鲍》:“崇节俭之清风,肃玉食之明禁。”④洁白美好的。鲍照《舞鹤赋》:“叠霜毛而弄影,振玉羽而临霞。”(羽:羽翼。)⑤相助;培养。《诗经·大雅·民劳》:“王欲玉女,是用大谏。”(用:以。谏:规劝。)

    涓:

    ①细小的流水。《荀子·法行》:“涓涓流水,不壅不塞。”《后汉书·周纺传》:“涓流虽寡,浸成江河。”鲍照《河清颂》:“泉室凝淀,水府清涓。”(泉室:神话中鲛人所居水底房屋。水府:水神所辖地区。)②扫除;清除。《逸周书·大匡》:“涓洁不利,思义丑贪。”(丑:憎恶。)鄂尔泰《昭陵石马歌》:“千金市骏世稀有,美名徒挂涓人口。”(市:买。涓人:宫中作清洁的人。)③选择。邵伯温《闻见前录》卷二:“涓日,以次备法驾,羽卫前导赴宫。”(法驾:皇帝的一种车驾。羽卫:仪仗队。)苏轼《明堂赦文》:“涓选吉日。”④通“泫(xuàn)”。流泪的样子。《列子·周穆王》:“乃涓然而泣。”

    生:

    ①生长;长出。《荀子·劝学》:“蓬生麻中,不扶而直。”②活着;生存。《论语· 卫灵公》:“志士仁人,无求生以害仁,有杀身以成仁。”③生命;性命。《韩非子·解老》:“禄也者,人之所以持生也。”(禄:俸禄。持:维持。)④产生;发生。《韩诗外传》卷五:“水渊深广,则龙鱼生之。”⑤生育;诞生。《左传·隐公元年》:“庄公寤生。”⑥生存的期间,指人的一生;一辈子。曹操《短歌行》:“对酒当歌,人生几何?”⑦生活;生计。柳宗元《捕蛇者说》:“乡邻之生日蹙(cù)。”(蹙:窘迫。)⑧不熟的。1. 未煮或未煮熟的。《吕氏春秋·适音》:“大飨之礼,上玄尊而俎生鱼。”2.未加工炼制的。《洛阳伽蓝记·城北》:“头后垂二尺生绢。”⑨读书的人。《史记·秦始皇本纪》:“今诸生不师今而学古,以非当世。”

    奔:

    (一)①疾驰;快跑。《楚辞·离骚》:“忽奔走以先后兮,及前王之踵武。”(踵:跟在后面。武:足迹。踵武:喻继承前人的事业。)②借指奔马。《水经注·江水》:“或王命急宣,有时朝发白帝,暮到江陵,其间千二百里,虽乘奔御风,不以疾也。”(王命:皇帝的命令。)③流亡;出逃。《左传· 僖公五年》:“晋灭虢,虢公醜奔京师。”④败逃。《左传·僖公二十八年》:“先犯陈蔡,陈蔡奔。”⑤追赶;追求。《史记·货殖列传》:“目挑心招,出不远千里,不择老少者,奔富厚也。”⑥私奔。旧指女子私自出走与男子结合。班固《汉书·司马相如传上》:“文君夜亡奔相如,相如与驰归成都。” (二)bèn 投向;走向。《淮南子· 览冥》:“羿请不死之药于西王母,姮(héng)娥窃以奔月。”

    归:

    (一)①出嫁;嫁。《诗经·周南·桃夭》:“之子于归,宜其室家。”②返回。陶潜《归园田居》:“晨兴理荒秽,带月荷锄归。”(兴:起来。)③送回;交还。《孟子· 尽心上》:“久假而不归。”(假:借)④归依;归附。范仲淹《岳阳楼记》:“微斯人,吾谁与归?”(微:如果没有。)⑤结局;归宿。《周易·系辞下》:“天下同归而殊途。”(殊:不同。途:路。)⑥死。《尔雅·释训》:“鬼之为言归也。” (二)kuì ①通“馈”。赠送。《论语·阳货》:“(阳货)归孔子豚。”《史记·周本纪》:“晋唐叔得嘉谷,献之成王,成王以归周公于兵所。”②通“愧”。惭愧。《战国策·秦策一》:“状有归色。”

    元:

    ①头;首。《左传·僖公三十三年》:“狄人归其元。”②为首的。《荀子 · 王制》:“元恶不待教而诛。”③开始;第一。《公羊传·隐公元年》:“元年者何?君之始年也。”④本;原来。后作“原”。嵇康《琴赋》序:“推其所由,似元不解音声。”陆游《示儿》:“死去元知万事空,但悲不见九州同。”⑤大。《史记·龟策列传》:“纣为暴虐,而元龟不占。”⑥善。《左传·文公十八年》:“高辛氏有才子八人……天下之民,谓八元。”⑦朝代名。1206年建国。1271年忽必烈定国号为元。1279年灭南宋,定都大都(今北京)。1368年被朱元璋推翻。高启《书博鸡者事》:“识者固知元政紊弛。”[元元]1. 民众;百姓。《史记·平准书》:“出禁钱以振元元。”(禁钱:供皇帝使用的钱。振:救济。)2. 善良。《史记·文帝本纪》:“以全天下元元之民。”

    海:

    ①海洋;大洋靠近陆地的部分。《尚书·禹贡》:“(扬州)沿于江海。”也指大的湖泊。杜甫《兵车行》:“君不见青海头,古来白骨无人收。”曹操《步出夏门行·观沧海》:“东临碣石,以观沧海。”②连成片的同类事物。李白《关山月》:“明月出天山,苍茫云海间。”③来自海外的。江总《山庭春日》:“岸绿开河柳,池红照海榴。”④大的(容器或容量)。徐光启《刻几何原本序》:“百家之学海。”[四海][海内]古人认为中国为海环绕,所以用来指全国。《孟子·梁惠王上》:“故推恩足以保四海,不推恩无以保妻子。”(推恩:施恩惠于人。)王勃《送杜少府之任蜀州》:“海内存知己,天涯若比邻。”

    如:

    ①顺从;依照。《左传·僖公十五年》:“唯所如之,无不如志。”李朝威《柳毅传》:“毅如其言,遂至其宫。”②往;到……去。《汉书·燕王传》:“田生如长安,不见(刘)泽。”③似;像;如同。《诗经·小雅·小旻》:“战战兢兢,如临深渊,如履薄冰。”④及;赶得上。《论语·公冶长》:“弗如也! 吾与女弗如也!”⑤奈。“如……何”,相当于“奈……何”,把……怎么样。《孟子·滕文公下》:“一薛居州,独如宋王何?”(薛居州:人名,宋臣。)《列子·汤问》:“其如土石何?”⑥介词。相当于“于”。引进比较对象。《吕氏春秋·爱士》:“人之困穷,甚如饥渴。”⑦连词。1. 相当于“如果”,表示假设。《诗经·秦风·黄鸟》:“如可赎兮,人百其身。”2. 相当于“和”。表示并列。《仪礼·乡饮酒礼》:“公如大夫入。”(大夫:官名。)3. 相当于“而”。表示转折。至于;却。《论语·先进》:“如其礼乐,以俟君子。”4.相当于“或者”。表示选择。《论语·先进》:“安见方六七十如五六十而非邦也者?”(安:怎。方六七十:指纵横六七十里。邦:诸侯封国。)⑧助词。形容词后缀,相当于“然”,表示“……的样子”。《论语·乡党》:“孔子于乡党,恂恂如也,似不能言者。”[不如]也作“弗如”。比不上。岑参《石犀》:“始知李太守,伯禹亦不如。”(伯禹:大禹。)

    雷:

    ① [名]雷声。王充《论衡·雷虚》:“盛夏之时,~电迅速。”②[名]像雷一样的声响。司马相如《上林赋》:“车骑~起,殷天动地。”③[动]通“擂”。敲击。《乐府诗集·钜鹿公主歌辞》:“官家出游~大鼓。”

    声:

    ①乐音;音乐。《论语·阳货》:“恶紫之夺朱也恶郑声之乱雅乐也。”(郑声:指郑地的俗乐。雅乐:指庙堂音乐,正乐。)②声音;声响。《诗经·小雅·伐木》:“嘤其鸣矣,求其友声。”③发出声音。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“阿女默无声,手巾掩口啼,泪落便如泻。”④口音。魏禧《大铁椎传》:“与人罕言语,语类楚声。”⑤声张;张扬。张溥《五人墓碑记》:“吾社之行为士先者,为之声义,敛赀(zī)财以送其行。”(敛:聚集。赀:通“资”,财物。)⑥名誉;名声;声望。《诗经·大雅·文王有声》:“文王有声。”⑦声势。《战国策·齐策一》:“吾三战而三胜,声威天下。”(威:震。)⑧指汉字的声母。《南史·谢庄传》:“又王玄谟问庄何者为双声,何者为叠韵。”⑨指声调,汉字有平、上、去、入四种声调。韩愈《唐故相权公墓碑》:“(权)公生三岁,知变四声,四岁能为诗。”(权公:权德舆。)⑩量词。表示声音发出的次数。白居易《琵琶行》:“转轴拔弦三两声。”


  • dang shi yu gong juan juan sheng ,ben gui yuan hai ru lei sheng 。

    “dang shi yu gong juan juan sheng ,ben gui yuan hai ru lei sheng 。”shi gou chu chu :《zeng qiao er lang 》;shi tang chao shi ren lv yan de zuo pin 。

    yu jun xiang jian huang dou li ,tao tao dong bian jing nian zui 。zui zhong wang wang ai cang zhen ,
    yi bu wei ta ming yu li 。quan jun xiu lian fu hua rong ,zhi xu ben zou yan xia cheng 。
    yan xia yu qu ru he qu ,xian xu zhou hou fei jin jing 。jin jing fei dao shang gong li ,
    shang gong xia gong tong guang ming 。dang shi yu gong juan juan sheng ,ben gui yuan hai ru lei sheng 。
    cong ci fu qi xiang ji hui ,huan yu yong yue qing mo wai 。shui huo dou lai liang ban jian ,
    gua hou fan cheng de tian tai 。yi fu yi shen yang lian yin ,yin jin fang zhi ci li shen 。
    dao de gen yuan shi he wu ,fen ming zhi shi shui zhong jin 。qiao gong qiao gong ji xia shou ,
    mo zhu wu fei jian tu zou 。he ru xiu lian zuo zhen ren ,chen shi fu sheng zhong bu jiu 。
    ren dao chang sheng mei de lai ,zi gu zhi jin you you you 。

    【zhu shi 】:

    dang :

    (yi )①mian dui ;mian xiang 。wang chong 《lun heng ·bian dong 》:“cheng xia zhi shi ,dang feng er li 。”②zheng zai mou chu 。《mo zi ·jian ai xia 》:“ran dang jin zhi shi 。”③xiang dang yu ;di de shang 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“(zhang yi )nai yue :‘yi yi (zhang )yi er dang han zhong de ,chen qing wang ru chu 。’”(ru :dao 。)④di dang ;di kang 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“bi yi er dang shi ,shi er dang bai ,bai er dang qian 。”⑤zhe dang ;dang zhu 。《zhuang zi ·ren jian shi 》:“ru bu zhi fu tang lang hu ,nu ji bei yi dang che zhe 。”⑥dan dang ;cheng shou 。《song shi ·xiao zhu chuan 》:“gan dang tian xia da shi 。”⑦dan ren ;chong dang 。《jin shu ·xiong yuan chuan 》:“jin dang guan zhe yi li shi wei su li ,feng fa wei ke ke 。”⑧zhu guan ;zhang guan 。《zuo chuan ·xiang gong er nian 》:“yu shi zi han dang guo 。”⑨pan jue ding zui 。《shi ji ·meng tian lie chuan 》:“dang gao zui si 。”⑩kuo ying ;fu ge 。《han shu ·gai kuan rao chuan 》:“yi yan shi bu dang yi ,er wei wen li suo di cuo 。”(cuo :qu ru 。)(11)ying gai ;ying dang 。《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“qiong dang yi jian ,lao dang yi zhuang 。”(12)jie ci 。yin jin shi jian huo chu suo 。xiang dang yu “jiu zai ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“dang shi shi ,qin jia yi li jing ju wei chu wang 。”(shi :ci 。) (er )dàng ①qia dang ;de dang 。《li ji · le ji 》:“gu zhe tian de shun er si shi dang 。”②dang zuo 。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“an bu yi dang che 。”③qi wu de de bu huo ding duan 。《han fei zi ·wai chu shui you shang 》:“jin you qian jin zhi yu zhi (zhī),tong er mo dang ,ke yi cheng shui hu ?”(zhi :jiu bei 。)

    shi :

    ①ji jie ;zhi si ji 。《lun yu ·yang huo 》:“si shi hang yan 。”②te zhi nong shi 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“bai mu zhi tian ,wu duo ji shi ,ba kou zhi jia ke yi mo ji yi 。”③guang yin ;shi guang ;shi hou 。《lv shi chun qiu ·shou shi 》:“tian bu zai yu ,shi bu jiu liu 。”④zhi an zhao gui ding de shi jian 。na zhuo 《jie (jié)gu lu 》:“huang fan chan yi zhi yin ,shang chang shi ren shao zhi ,bu shi zhi ,shang nu ,lao yi qian shi xun bu 。”⑤shi chen ;shi hou 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“shi chen zhi jie niu zhi shi 。”⑥ji shi ;dang shi 。wei xi 《da tie chui chuan 》:“shi zuo shang you jian dan zhe ,mao shen qin 。”(jian dan :shi liang guo ren 。qin :chou lou 。)⑦ji hui ;shi ji ;shi yun 。《lun yu ·yang huo 》:“hao cong shi er ji shi shi ,ke wei zhi hu ?”《xin tang shu ·wu ping yi chuan 》:“shi bu zai lai ,rong nan ren jie 。”(rong :rong hua fu gui 。)⑧ge shi ;ying shi 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“qiu shui shi zhi ,bai chuan guan he 。”⑨shi dai ;shi shi 。《lv shi chun qiu · cha jin 》:“shi yi shi yi ,bian fa yi yi 。”⑩shi shi ;shi shang 。zhu qing yu 《jin shi shang zhang ji shui bu 》:“zhuang ba di sheng wen fu xu :hua mei shen jian ru shi mo ?”(11)fu ci 。yong yi biao shi shi jian 。1. biao shi hang wei bu duan fa sheng ,xiang dang yu “chang chang ”、“jing chang ”。han yu 《hang nan 》:“sheng ren bu shi chu ,xian ren bu shi chu 。”(bu shi :han you 。)2. biao shi hang wei ou er fa sheng ,xiang dang yu “you shi ”、“shi er ”。du fu 《zi lang (làng)zhong ling qi zi que fu shu shan hang san shou 》zhi san :“hang se di yin jian ,ren yan shi you mo 。”(12)tong “ci (sì)”。deng hou 。《lun yu ·yang huo 》:“kong zi shi ji wang ye ,er wang bai zhi 。”

    yu :

    ①yi chong zhi xi jian ying er you guang ze de mei dan 。《shang shu ·yin (yìn)zheng 》:“huo yan kun gang ,yu dan ju fen 。”(yin :gu guo ming 。yan :fen shao 。)《shi jing ·xiao ya ·he ming 》:“ta shan zhi dan ,ke yi gong yu 。”(gong :zhi zuo 。)②yu qi 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“xi sheng yu bo ,fu gan jia ye 。”(xi sheng :ji si yong de niu yang zhu 。jia :zeng jia 。zhi xu bao 。)③jing mei zhen gui de 。ge hong 《bao piao zi ·wai pian ·jie bao 》:“chong jie jian zhi qing feng ,su yu shi zhi ming jin 。”④jie bai mei hao de 。bao zhao 《wu he fu 》:“die shuang mao er long ying ,zhen yu yu er lin xia 。”(yu :yu yi 。)⑤xiang zhu ;pei yang 。《shi jing ·da ya ·min lao 》:“wang yu yu nv ,shi yong da jian 。”(yong :yi 。jian :gui quan 。)

    juan :

    ①xi xiao de liu shui 。《xun zi ·fa hang 》:“juan juan liu shui ,bu yong bu sai 。”《hou han shu ·zhou fang chuan 》:“juan liu sui gua ,jin cheng jiang he 。”bao zhao 《he qing song 》:“quan shi ning dian ,shui fu qing juan 。”(quan shi :shen hua zhong jiao ren suo ju shui de fang wu 。shui fu :shui shen suo he de ou 。)②sao chu ;qing chu 。《yi zhou shu ·da kuang 》:“juan jie bu li ,sai yi chou tan 。”(chou :zeng e 。)e er tai 《zhao ling dan ma ge 》:“qian jin shi jun shi xi you ,mei ming tu gua juan ren kou 。”(shi :mai 。juan ren :gong zhong zuo qing jie de ren 。)③shua ze 。shao bai wen 《wen jian qian lu 》juan er :“juan ri ,yi ci bei fa jia ,yu wei qian dao fu gong 。”(fa jia :huang di de yi chong che jia 。yu wei :yi zhang dui 。)su shi 《ming tang she wen 》:“juan shua ji ri 。”④tong “xuan (xuàn)”。liu lei de yang zi 。《lie zi ·zhou mu wang 》:“nai juan ran er qi 。”

    sheng :

    ①sheng chang ;chang chu 。《xun zi ·quan xue 》:“peng sheng ma zhong ,bu fu er zhi 。”②huo zhao ;sheng cun 。《lun yu · wei ling gong 》:“zhi shi ren ren ,mo qiu sheng yi hai ren ,you sha shen yi cheng ren 。”③sheng ming ;xing ming 。《han fei zi ·jie lao 》:“lu ye zhe ,ren zhi suo yi chi sheng ye 。”(lu :feng lu 。chi :wei chi 。)④chan sheng ;fa sheng 。《han shi wai chuan 》juan wu :“shui yuan shen an ,ze long yu sheng zhi 。”⑤sheng yo ;dan sheng 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“zhuang gong wu sheng 。”⑥sheng cun de ji jian ,zhi ren de yi sheng ;yi bei zi 。cao cao 《duan ge hang 》:“dui jiu dang ge ,ren sheng ji he ?”⑦sheng huo ;sheng ji 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“xiang lin zhi sheng ri cu (cù)。”(cu :jiong pai 。)⑧bu shou de 。1. wei zhu huo wei zhu shou de 。《lv shi chun qiu ·kuo yin 》:“da xiang zhi li ,shang xuan zun er zu sheng yu 。”2.wei jia gong lian zhi de 。《luo yang ga lan ji ·cheng bei 》:“tou hou chui er che sheng juan 。”⑨dou shu de ren 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“jin zhu sheng bu shi jin er xue gu ,yi fei dang shi 。”

    ben :

    (yi )①ji chi ;kuai pao 。《chu ci ·li sao 》:“hu ben zou yi xian hou xi ,ji qian wang zhi zhong wu 。”(zhong :gen zai hou mian 。wu :zu ji 。zhong wu :yu ji cheng qian ren de shi ye 。)②jie zhi ben ma 。《shui jing zhu ·jiang shui 》:“huo wang ming ji xuan ,you shi chao fa bai di ,mu dao jiang ling ,ji jian qian er bai li ,sui cheng ben yu feng ,bu yi ji ye 。”(wang ming :huang di de ming ling 。)③liu wang ;chu tao 。《zuo chuan · xi gong wu nian 》:“jin mie guo ,guo gong 醜ben jing shi 。”④bai tao 。《zuo chuan ·xi gong er shi ba nian 》:“xian fan chen cai ,chen cai ben 。”⑤zhui gan ;zhui qiu 。《shi ji ·huo shi lie chuan 》:“mu tiao xin qiao ,chu bu yuan qian li ,bu ze lao shao zhe ,ben fu hou ye 。”⑥si ben 。jiu zhi nv zi si zi chu zou yu nan zi jie ge 。ban gu 《han shu ·si ma xiang ru chuan shang 》:“wen jun ye wang ben xiang ru ,xiang ru yu chi gui cheng dou 。” (er )bèn tou xiang ;zou xiang 。《huai na zi · lan ming 》:“yi qing bu si zhi yao yu xi wang mu ,heng (héng)e qie yi ben yue 。”

    gui :

    (yi )①chu jia ;jia 。《shi jing ·zhou na ·tao wai 》:“zhi zi yu gui ,yi ji shi jia 。”②fan hui 。tao qian 《gui yuan tian ju 》:“chen xing li huang hui ,dai yue he chu gui 。”(xing :qi lai 。)③song hui ;jiao hai 。《meng zi · jin xin shang 》:“jiu jia er bu gui 。”(jia :jie )④gui yi ;gui fu 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“wei si ren ,wu shei yu gui ?”(wei :ru guo mei you 。)⑤jie ju ;gui su 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“tian xia tong gui er shu tu 。”(shu :bu tong 。tu :lu 。)⑥si 。《er ya ·shi xun 》:“gui zhi wei yan gui ye 。” (er )kuì ①tong “kui ”。zeng song 。《lun yu ·yang huo 》:“(yang huo )gui kong zi tun 。”《shi ji ·zhou ben ji 》:“jin tang shu de jia gu ,suo zhi cheng wang ,cheng wang yi gui zhou gong yu bing suo 。”②tong “kui ”。can kui 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“zhuang you gui se 。”

    yuan :

    ①tou ;shou 。《zuo chuan ·xi gong san shi san nian 》:“di ren gui ji yuan 。”②wei shou de 。《xun zi · wang zhi 》:“yuan e bu dai jiao er zhu 。”③kai shi ;di yi 。《gong yang chuan ·yin gong yuan nian 》:“yuan nian zhe he ?jun zhi shi nian ye 。”④ben ;yuan lai 。hou zuo “yuan ”。ji kang 《qin fu 》xu :“tui ji suo you ,shi yuan bu jie yin sheng 。”liu you 《shi er 》:“si qu yuan zhi mo shi kong ,dan bei bu jian jiu zhou tong 。”⑤da 。《shi ji ·gui ce lie chuan 》:“zhou wei bao nve ,er yuan gui bu zhan 。”⑥shan 。《zuo chuan ·wen gong shi ba nian 》:“gao xin shi you cai zi ba ren ……tian xia zhi min ,wei ba yuan 。”⑦chao dai ming 。1206nian jian guo 。1271nian hu bi lie ding guo hao wei yuan 。1279nian mie na song ,ding dou da dou (jin bei jing )。1368nian bei zhu yuan zhang tui fan 。gao qi 《shu bo ji zhe shi 》:“shi zhe gu zhi yuan zheng wen chi 。”[yuan yuan ]1. min zhong ;bai xing 。《shi ji ·ping zhun shu 》:“chu jin qian yi zhen yuan yuan 。”(jin qian :gong huang di shi yong de qian 。zhen :jiu ji 。)2. shan liang 。《shi ji ·wen di ben ji 》:“yi quan tian xia yuan yuan zhi min 。”

    hai :

    ①hai xiang ;da xiang kao jin liu de de bu fen 。《shang shu ·yu gong 》:“(yang zhou )yan yu jiang hai 。”ye zhi da de hu bo 。du fu 《bing che hang 》:“jun bu jian qing hai tou ,gu lai bai gu mo ren shou 。”cao cao 《bu chu xia men hang ·guan cang hai 》:“dong lin jie dan ,yi guan cang hai 。”②lian cheng pian de tong lei shi wu 。li bai 《guan shan yue 》:“ming yue chu tian shan ,cang mang yun hai jian 。”③lai zi hai wai de 。jiang zong 《shan ting chun ri 》:“an lu kai he liu ,chi gong zhao hai liu 。”④da de (rong qi huo rong liang )。xu guang qi 《ke ji he yuan ben xu 》:“bai jia zhi xue hai 。”[si hai ][hai nei ]gu ren ren wei zhong guo wei hai huan rao ,suo yi yong lai zhi quan guo 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“gu tui en zu yi bao si hai ,bu tui en mo yi bao qi zi 。”(tui en :shi en hui yu ren 。)wang bo 《song du shao fu zhi ren shu zhou 》:“hai nei cun zhi ji ,tian ya re bi lin 。”

    ru :

    ①shun cong ;yi zhao 。《zuo chuan ·xi gong shi wu nian 》:“wei suo ru zhi ,mo bu ru zhi 。”li chao wei 《liu yi chuan 》:“yi ru ji yan ,sui zhi ji gong 。”②wang ;dao ……qu 。《han shu ·yan wang chuan 》:“tian sheng ru chang an ,bu jian (liu )ze 。”③shi ;xiang ;ru tong 。《shi jing ·xiao ya ·xiao min 》:“zhan zhan jing jing ,ru lin shen yuan ,ru lv bao bing 。”④ji ;gan de shang 。《lun yu ·gong ye chang 》:“fu ru ye ! wu yu nv fu ru ye !”⑤nai 。“ru ……he ”,xiang dang yu “nai ……he ”,ba ……zen me yang 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“yi xue ju zhou ,du ru song wang he ?”(xue ju zhou :ren ming ,song chen 。)《lie zi ·shang wen 》:“ji ru tu dan he ?”⑥jie ci 。xiang dang yu “yu ”。yin jin bi jiao dui xiang 。《lv shi chun qiu ·ai shi 》:“ren zhi kun qiong ,shen ru ji ke 。”⑦lian ci 。1. xiang dang yu “ru guo ”,biao shi jia she 。《shi jing ·qin feng ·huang diao 》:“ru ke shu xi ,ren bai ji shen 。”2. xiang dang yu “he ”。biao shi bing lie 。《yi li ·xiang yin jiu li 》:“gong ru da fu ru 。”(da fu :guan ming 。)3. xiang dang yu “er ”。biao shi zhuai she 。zhi yu ;que 。《lun yu ·xian jin 》:“ru ji li le ,yi qi jun zi 。”4.xiang dang yu “huo zhe ”。biao shi shua ze 。《lun yu ·xian jin 》:“an jian fang liu qi shi ru wu liu shi er fei bang ye zhe ?”(an :zen 。fang liu qi shi :zhi zong heng liu qi shi li 。bang :zhu hou feng guo 。)⑧zhu ci 。xing rong ci hou chuo ,xiang dang yu “ran ”,biao shi “……de yang zi ”。《lun yu ·xiang dang 》:“kong zi yu xiang dang ,xun xun ru ye ,shi bu neng yan zhe 。”[bu ru ]ye zuo “fu ru ”。bi bu shang 。cen can 《dan xi 》:“shi zhi li tai shou ,bai yu yi bu ru 。”(bai yu :da yu 。)

    lei :

    ① [ming ]lei sheng 。wang chong 《lun heng ·lei xu 》:“cheng xia zhi shi ,~dian xun su 。”②[ming ]xiang lei yi yang de sheng xiang 。si ma xiang ru 《shang lin fu 》:“che ji ~qi ,yan tian dong de 。”③[dong ]tong “lei ”。qiao ji 。《le fu shi ji ·ju lu gong zhu ge ci 》:“guan jia chu you ~da gu 。”

    sheng :

    ①le yin ;yin le 。《lun yu ·yang huo 》:“e zi zhi duo zhu ye e zheng sheng zhi luan ya le ye 。”(zheng sheng :zhi zheng de de su le 。ya le :zhi miao tang yin le ,zheng le 。)②sheng yin ;sheng xiang 。《shi jing ·xiao ya ·fa mu 》:“ying ji ming yi ,qiu ji you sheng 。”③fa chu sheng yin 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“a nv mo mo sheng ,shou jin yan kou ti ,lei la bian ru xie 。”④kou yin 。wei xi 《da tie chui chuan 》:“yu ren han yan yu ,yu lei chu sheng 。”⑤sheng zhang ;zhang yang 。zhang pu 《wu ren mu bei ji 》:“wu she zhi hang wei shi xian zhe ,wei zhi sheng yi ,lian zi (zī)cai yi song ji hang 。”(lian :ju ji 。zi :tong “zi ”,cai wu 。)⑥ming yu ;ming sheng ;sheng wang 。《shi jing ·da ya ·wen wang you sheng 》:“wen wang you sheng 。”⑦sheng shi 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“wu san zhan er san sheng ,sheng wei tian xia 。”(wei :zhen 。)⑧zhi han zi de sheng mu 。《na shi ·xie zhuang chuan 》:“you wang xuan mo wen zhuang he zhe wei shuang sheng ,he zhe wei die yun 。”⑨zhi sheng diao ,han zi you ping 、shang 、qu 、ru si chong sheng diao 。han yu 《tang gu xiang quan gong mu bei 》:“(quan )gong sheng san sui ,zhi bian si sheng ,si sui neng wei shi 。”(quan gong :quan de yu 。)⑩liang ci 。biao shi sheng yin fa chu de ci shu 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“zhuai zhou ba xian san liang sheng 。”