• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 當時隻效烏鵲輩,豈是有意陳尊卑。

    “當時隻效烏鵲輩,豈是有意陳尊卑。”詩句出處:《江湖散人歌》;是唐朝詩人陸龜蒙的作品。

    江湖散人天骨奇,短發搔來蓬半垂。手提孤篁曳寒繭,
    口誦太古滄浪詞。詞雲太古萬萬古,民性甚野無風期。
    夜棲止與禽獸雜,獨自構架縱橫枝。因而稱曰有巢氏,
    民共敬貴如君師。當時隻效烏鵲輩,豈是有意陳尊卑。
    無端後聖穿鑿破,一派前導千流隨。多方惱亂元氣死,
    日使文字生奸欺。聖人事業轉銷耗,尚有漁者存熙熙。
    風波不獨困一士,凡百器具皆能施。罛疏滬腐鱸鱖脫,
    止失檢馭無讒疵。人間所謂好男子,我見婦女留須眉。
    奴顏婢膝真乞丐,反以正直為狂癡。所以頭欲散,
    不散弁峨巍。所以腰欲散,不散珮陸離。行散任之適,
    坐散從傾欹;語散空谷應,笑散春雲披;衣散單復便,
    食散酸咸宜;書散渾真草,酒散甘醇醨;屋散勢斜直,
    樹散行參差;客散忘簪屨,禽散虛籠池。物外一以散,
    中心散何疑?不共諸侯分邑裡,不與天子專隍陴。
    靜則守桑柘,亂則逃妻兒。金鑣貝帶未嘗識,
    白刃殺我窮生為。或聞蕃將負恩澤,號令鐵馬如風馳。
    大君年小丞相少,當軸自請都旌旗。神鋒悉出羽林仗,
    繢畫日月蟠龍螭。太宗基業甚牢固,小醜背叛當殲夷。
    禁軍近自肅宗置,抑遏輔國爭雄雌。必然大段剪兇逆,
    須召勁勇持軍麾。四方賊壘猶占地,死者暴骨生寒饑。
    歸來輒擬荷鋤笠,詬吏已責租錢遲。興師十萬一日費,
    不啻千金何以支。隻今利口且箕斂,何暇俯首哀惸嫠。
    均荒補敗豈無術,佈在方冊撐頹隵。冰霜襦袴易反掌。
    白面諸郎殊不知。江湖散人悲古道,悠悠幸寄羲皇傲。
    官傢未議活蒼生,拜賜江湖散人號。

    【註釋】:

    當:

    (一)①面對;面向。王充《論衡·變動》:“盛夏之時,當風而立。”②正在某處。《墨子·兼愛下》:“然當今之時。”③相當於;抵得上。《史記·屈原賈生列傳》:“(張儀)乃曰:‘以一(張)儀而當漢中地,臣請往如楚。’”(如:到。)④抵擋;抵抗。《戰國策·齊策一》:“必一而當十,十而當百,百而當千。”⑤遮擋;擋住。《莊子·人間世》:“汝不知夫螳螂乎,怒其臂以當車轍。”⑥擔當;承受。《宋史·蕭註傳》:“敢當天下大事。”⑦擔任;充當。《晉書·熊遠傳》:“今當官者以理事為俗吏,奉法為苛刻。”⑧主管;掌管。《左傳·襄公二年》:“於是子罕當國。”⑨判決定罪。《史記·蒙恬列傳》:“當高罪死。”⑩適應;符合。《漢書·蓋寬饒傳》:“以言事不當意,而為文吏所詆挫。”(挫:屈辱。)(11)應該;應當。《後漢書·馬援傳》:“窮當益堅,老當益壯。”(12)介詞。引進時間或處所。相當於“就在”。《史記·項羽本紀》:“當是時,秦嘉已立景駒為楚王。”(是:此。) (二)dàng ①恰當;得當。《禮記· 樂記》:“古者天地順而四時當。”②當做。《戰國策·齊策四》:“安步以當車。”③器物的底部或頂端。《韓非子·外儲說右上》:“今有千金之玉卮(zhī),通而無當,可以盛水乎?”(卮:酒杯。)

    時:

    ①季節;指四季。《論語·陽貨》:“四時行焉。”②特指農時。《孟子·梁惠王上》:“百畝之田,勿奪其時,八口之傢可以無饑矣。”③光陰;時光;時候。《呂氏春秋·首時》:“天不再與,時不久留。”④指按照規定的時間。南卓《羯(jié)鼓錄》:“黃幡繟亦知音,上嘗使人召之,不時至,上怒,絡繹遣使尋捕。”⑤時辰;時候。《莊子·養生主》:“始臣之解牛之時。”⑥其時;當時。魏禧《大鐵椎傳》:“時座上有健啖者,貌甚寢。”(健啖:食量過人。寢:醜陋。)⑦機會;時機;時運。《論語·陽貨》:“好從事而亟失時,可謂知乎?”《新唐書·武平一傳》:“時不再來,榮難人借。”(榮:榮華富貴。)⑧合時;應時。《莊子·秋水》:“秋水時至,百川灌河。”⑨時代;時世。《呂氏春秋· 察今》:“世易時移,變法宜矣。”⑩時勢;時尚。朱慶餘《近試上張籍水部》:“妝罷低聲問夫婿:畫眉深淺入時無?”(11)副詞。用以表示時間。1. 表示行為不斷發生,相當於“常常”、“經常”。韓愈《行難》:“聖人不世出,賢人不時出。”(不世:罕有。)2. 表示行為偶爾發生,相當於“有時”、“時而”。杜甫《自閬(làng)中領妻子卻赴蜀山行三首》之三:“行色遞隱見,人煙時有無。”(12)通“伺(sì)”。等候。《論語·陽貨》:“孔子時其亡也,而往拜之。”

    隻:

    ①鳥一隻;一隻。《公羊傳 ·僖公三十三年》“匹馬隻輪無反者。”(反:返。)《後漢書·王喬傳》:“於是候鳥至,舉羅張之,但得一隻舃焉。”(羅:捕鳥網。舃:鞋。)②單數。《宋史·張洎傳》:“肅宗而下,咸隻日臨朝,雙日不坐。”(肅宗:指唐肅宗李亨。臨朝:指坐朝問政。)

    效:

    ①模仿;效法。《左傳·文公元年》:“效尤禍也。”②送;獻出。《史記 ·秦始皇本紀》:“異日韓王納地效璽。”③效果;功用。《商君書·徠民》:“此富強兩成之效也。”④驗證;證明。賈誼《治安策》:“故疏者必危,親者必亂,已然之效也。”

    烏:

    ①烏鴉。《詩經·邶風·北風》:“莫黑匪烏。”(沒有哪個黑的不是烏鴉。匪:通“非”。)②指代太陽。羅鄴《冬日寄獻庾員外》:“兔缺烏沉欲半年。”(兔:代指月兔。)③黑色。《三國志·魏志·鄧艾傳》:“身披烏衣,手持耒耜(lěisì),以率將士。”(耒耜:農具。率:表率。)④副詞。哪;怎麼。《戰國策·秦策三》:“秦烏能與齊縣衡?”⑤嘆詞;表驚嘆。相當於“啊”。《史記·司馬相如列傳》:“烏!謂此邪!”(邪:同“耶”。語氣詞。)亦作“烏乎”、“烏祕”。同“嗚呼”。《左傳·襄公三十年》:“烏乎! 必有此夫!”(有:占有。夫:語氣詞。)

    輩:

    ①隊列。《史記·大宛列傳》:“一輩大者數百,小者百餘人。”②成批。《史記·張耳陳餘列傳》:“使者往十餘輩,輒死,若何以能得王。”③同類;同等。《史記·孫子吳起列傳》:“馬有上、中、下輩。”④輩分;行輩。《晉書·吐谷渾傳》:“當在汝之子孫輩耳。”

    豈:

    (一)副詞。①表示反問。相當於“難道”、“怎麼”。《左傳·僖公五年》:“晉,吾宗也,豈害我哉?”②表示推測或疑問。相當於“是否”。《三國志·蜀志·諸葛亮傳》:“諸葛孔明者,臥龍也,將軍豈願見之乎?”(二)kǎi 同“愷”。快樂;和樂。《詩經·小雅·魚藻》:“豈樂飲酒。”[豈弟]同“愷悌”。和悅可親。《詩經·齊風·載驅》:“齊子豈弟。”(齊子:齊國國君的女兒。)

    是:

    ①正確。與“非”相對。《論語·陽貨》:“偃之言是也。”②肯定;認為正確。《墨子·尚同上》:“國君之所是,必皆是之。”③糾正;訂正。《禮記·月令》:“是察阿黨,則罪無有掩蔽。”(察:審察。)④表示判斷,是。《史記·刺客列傳》:“此必是豫讓也。”⑤代詞。表示近指。相當於“此”、“這”。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑥連詞。相當於“於是”。《管子·君臣上》:“非茲,是無以理人;非茲,是無以生財。”⑦助詞。用以前置賓語。《左傳·襄公十四年》:“唯餘馬首是瞻。”[是以]因此;所以。《韓非子·喻老》:“今在骨髓,臣是以無請也。”[是故]因此。《孟子·梁惠王下》:“唯仁者能以大事小,是故湯事葛。”[國是]國傢大計。梁啟超《戊戌政變記·譚嗣同傳》:“定國是之詔既下。”

    有:

    (一)①與“無”相對。1. 表示占有、具有、領有。《論語·公冶長》:“陳文子有馬十乘(shèng)。”(乘:四匹。)諸葛亮《草廬對》:“孫權據有江東。”2.表示存在。曹丕《雜詩》:“西北有浮雲,亭亭如車蓋。”3. 表示發生。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“天下有變,則命一上將將荊州之軍以向宛、洛。”②豐收。儲光羲《觀競渡》:“能令秋大有,鼓吹遠相催。”③表示不定指。跟“某”相近。李白《菩薩蠻》:“暝色入高樓,有人樓上愁。”④助詞。1. 多用於朝代名稱的前面。《詩經·大雅·文王》:“有周不顯,帝命不時。”2. 用於形容詞前面。《詩經·鄭風·女曰雞鳴》:“明星有爛。”(爛:燦爛。) (二)yòu 通“又”。用於整數與零數之間。《論語·為政》:“吾十有五而志於學。”《史記·秦始皇本紀》:“三十有七年,親巡天下。”

    意:

    ①心意;意圖。《公羊傳·隱公三年》:“此非先君之意也。”賈思勰《齊民要術序》:“蔡倫立意造紙。”又意思。劉勰《文心雕龍·鎔裁》:“善刪者字去而意留。”②懷疑。《列子 ·說符》:“人有亡鐵(fū夫)者,意其鄰之子。”(亡:丟失。鐵:斧子。)③意料。《史記·項羽本紀》:“然不自意能先入關破秦。”[意者]想來大概是……。《莊子·天運》:“意者其運轉而不能自止邪。”(想來天大概是運轉而不會自己停止吧。)④通“抑”。表示選擇。相當於現代漢語的“還是”。《墨子·耕柱》:“子之義將匿耶? 意將以告人乎?”(匿:隱藏。)⑤yī(依)。通“噫”。嘆詞。《莊子·在宥》:“意! 甚矣戰,其無愧而不知恥也甚矣!”

    陳:

    ①[動]陳列。《周禮·地官·司市》:“以~肆辨物而平市。”②[動]陳述。屈原《離騷》:“跪敷衽以~辭兮。”③[動]公佈,宣告。《荀子·王霸》:“政令已~,雖睹利敗,不欺其民。”④[形]舊。與“新”相對。《荀子·富國》:“年谷復熟,而~積有餘。”⑤[名]春秋時諸侯國名。故地在今河南東部及安徽的一部分地區。《左傳·隱公三年》:“又娶於~,曰厲媯。”⑥ (zhen)[名]交戰時的隊列。《孫子兵法·軍爭》:“勿擊堂堂之~。”⑦[名]佈陣。《論語·衛靈公》:“衛靈公問~於孔子。”

    尊:

    ①酒器。《周禮·春官·小宗伯》:“辨六尊之名物,以待祭祀賓客。”元稹《有酒》:“有酒有酒香滿尊。”《戰國策·齊策五》:“千丈之城,拔之尊俎之間。”(俎zǔ:切肉的墊板。)②尊貴;高貴。《戰國策·趙策四》:“位尊而無功。”引申為高。《周易·系辭上》:“天尊地卑,乾坤定矣。”③尊貴;尊奉;尊重。《漢書·孔光傳》:“國之將興,尊師而重傅。”(傅:師傅。)《史記·蒙恬列傳》:“始皇甚尊寵蒙氏,信任賢之。”④對人的敬稱。《晉書·王述傳》:“此尊君不肯耳。”(君:指其父。)⑤指稱酒器的量詞。杜甫《春日憶李白》:“何時一尊酒,重與細論文。”

    卑:

    ①卑賤。諸葛亮《出師表》:“先帝不以臣卑鄙,三顧臣於草廬之中。”(先帝:指劉備。鄙:見識短淺。)②地勢低。《史記·賈誼傳》:“賈生既辭往行,聞長沙卑濕。”③卑鄙。《史記·五宗世傢》:“(趙王)彭祖為人巧佞卑諂。”④謙卑。《論衡·語增》:“時或待士卑恭,不驕白屋人。”(白屋:貧士所居。)⑤輕視。晁錯《論貴粟疏》:“吏之所卑,法之所尊。”⑥衰微。《國語·周語上》:“王室其將卑乎。”


  • 当时只效乌鹊辈,岂是有意陈尊卑。

    “当时只效乌鹊辈,岂是有意陈尊卑。”诗句出处:《江湖散人歌》;是唐朝诗人陆龟蒙的作品。

    江湖散人天骨奇,短发搔来蓬半垂。手提孤篁曳寒茧,
    口诵太古沧浪词。词云太古万万古,民性甚野无风期。
    夜栖止与禽兽杂,独自构架纵横枝。因而称曰有巢氏,
    民共敬贵如君师。当时只效乌鹊辈,岂是有意陈尊卑。
    无端后圣穿凿破,一派前导千流随。多方恼乱元气死,
    日使文字生奸欺。圣人事业转销耗,尚有渔者存熙熙。
    风波不独困一士,凡百器具皆能施。罛疏沪腐鲈鳜脱,
    止失检驭无谗疵。人间所谓好男子,我见妇女留须眉。
    奴颜婢膝真乞丐,反以正直为狂痴。所以头欲散,
    不散弁峨巍。所以腰欲散,不散珮陆离。行散任之适,
    坐散从倾欹;语散空谷应,笑散春云披;衣散单复便,
    食散酸咸宜;书散浑真草,酒散甘醇醨;屋散势斜直,
    树散行参差;客散忘簪屦,禽散虚笼池。物外一以散,
    中心散何疑?不共诸侯分邑里,不与天子专隍陴。
    静则守桑柘,乱则逃妻儿。金镳贝带未尝识,
    白刃杀我穷生为。或闻蕃将负恩泽,号令铁马如风驰。
    大君年小丞相少,当轴自请都旌旗。神锋悉出羽林仗,
    缋画日月蟠龙螭。太宗基业甚牢固,小丑背叛当歼夷。
    禁军近自肃宗置,抑遏辅国争雄雌。必然大段剪凶逆,
    须召劲勇持军麾。四方贼垒犹占地,死者暴骨生寒饥。
    归来辄拟荷锄笠,诟吏已责租钱迟。兴师十万一日费,
    不啻千金何以支。只今利口且箕敛,何暇俯首哀惸嫠。
    均荒补败岂无术,布在方册撑颓隵。冰霜襦袴易反掌。
    白面诸郎殊不知。江湖散人悲古道,悠悠幸寄羲皇傲。
    官家未议活苍生,拜赐江湖散人号。

    【注释】:

    当:

    (一)①面对;面向。王充《论衡·变动》:“盛夏之时,当风而立。”②正在某处。《墨子·兼爱下》:“然当今之时。”③相当于;抵得上。《史记·屈原贾生列传》:“(张仪)乃曰:‘以一(张)仪而当汉中地,臣请往如楚。’”(如:到。)④抵挡;抵抗。《战国策·齐策一》:“必一而当十,十而当百,百而当千。”⑤遮挡;挡住。《庄子·人间世》:“汝不知夫螳螂乎,怒其臂以当车辙。”⑥担当;承受。《宋史·萧注传》:“敢当天下大事。”⑦担任;充当。《晋书·熊远传》:“今当官者以理事为俗吏,奉法为苛刻。”⑧主管;掌管。《左传·襄公二年》:“于是子罕当国。”⑨判决定罪。《史记·蒙恬列传》:“当高罪死。”⑩适应;符合。《汉书·盖宽饶传》:“以言事不当意,而为文吏所诋挫。”(挫:屈辱。)(11)应该;应当。《后汉书·马援传》:“穷当益坚,老当益壮。”(12)介词。引进时间或处所。相当于“就在”。《史记·项羽本纪》:“当是时,秦嘉已立景驹为楚王。”(是:此。) (二)dàng ①恰当;得当。《礼记· 乐记》:“古者天地顺而四时当。”②当做。《战国策·齐策四》:“安步以当车。”③器物的底部或顶端。《韩非子·外储说右上》:“今有千金之玉卮(zhī),通而无当,可以盛水乎?”(卮:酒杯。)

    时:

    ①季节;指四季。《论语·阳货》:“四时行焉。”②特指农时。《孟子·梁惠王上》:“百亩之田,勿夺其时,八口之家可以无饥矣。”③光阴;时光;时候。《吕氏春秋·首时》:“天不再与,时不久留。”④指按照规定的时间。南卓《羯(jié)鼓录》:“黄幡繟亦知音,上尝使人召之,不时至,上怒,络绎遣使寻捕。”⑤时辰;时候。《庄子·养生主》:“始臣之解牛之时。”⑥其时;当时。魏禧《大铁椎传》:“时座上有健啖者,貌甚寝。”(健啖:食量过人。寝:丑陋。)⑦机会;时机;时运。《论语·阳货》:“好从事而亟失时,可谓知乎?”《新唐书·武平一传》:“时不再来,荣难人借。”(荣:荣华富贵。)⑧合时;应时。《庄子·秋水》:“秋水时至,百川灌河。”⑨时代;时世。《吕氏春秋· 察今》:“世易时移,变法宜矣。”⑩时势;时尚。朱庆余《近试上张籍水部》:“妆罢低声问夫婿:画眉深浅入时无?”(11)副词。用以表示时间。1. 表示行为不断发生,相当于“常常”、“经常”。韩愈《行难》:“圣人不世出,贤人不时出。”(不世:罕有。)2. 表示行为偶尔发生,相当于“有时”、“时而”。杜甫《自阆(làng)中领妻子却赴蜀山行三首》之三:“行色递隐见,人烟时有无。”(12)通“伺(sì)”。等候。《论语·阳货》:“孔子时其亡也,而往拜之。”

    只:

    ①鸟一只;一只。《公羊传 ·僖公三十三年》“匹马只轮无反者。”(反:返。)《后汉书·王乔传》:“于是候鸟至,举罗张之,但得一只舃焉。”(罗:捕鸟网。舃:鞋。)②单数。《宋史·张洎传》:“肃宗而下,咸只日临朝,双日不坐。”(肃宗:指唐肃宗李亨。临朝:指坐朝问政。)

    效:

    ①模仿;效法。《左传·文公元年》:“效尤祸也。”②送;献出。《史记 ·秦始皇本纪》:“异日韩王纳地效玺。”③效果;功用。《商君书·徕民》:“此富强两成之效也。”④验证;证明。贾谊《治安策》:“故疏者必危,亲者必乱,已然之效也。”

    乌:

    ①乌鸦。《诗经·邶风·北风》:“莫黑匪乌。”(没有哪个黑的不是乌鸦。匪:通“非”。)②指代太阳。罗邺《冬日寄献庾员外》:“兔缺乌沉欲半年。”(兔:代指月兔。)③黑色。《三国志·魏志·邓艾传》:“身披乌衣,手持耒耜(lěisì),以率将士。”(耒耜:农具。率:表率。)④副词。哪;怎么。《战国策·秦策三》:“秦乌能与齐县衡?”⑤叹词;表惊叹。相当于“啊”。《史记·司马相如列传》:“乌!谓此邪!”(邪:同“耶”。语气词。)亦作“乌乎”、“乌祕”。同“呜呼”。《左传·襄公三十年》:“乌乎! 必有此夫!”(有:占有。夫:语气词。)

    辈:

    ①队列。《史记·大宛列传》:“一辈大者数百,小者百余人。”②成批。《史记·张耳陈余列传》:“使者往十余辈,辄死,若何以能得王。”③同类;同等。《史记·孙子吴起列传》:“马有上、中、下辈。”④辈分;行辈。《晋书·吐谷浑传》:“当在汝之子孙辈耳。”

    岂:

    (一)副词。①表示反问。相当于“难道”、“怎么”。《左传·僖公五年》:“晋,吾宗也,岂害我哉?”②表示推测或疑问。相当于“是否”。《三国志·蜀志·诸葛亮传》:“诸葛孔明者,卧龙也,将军岂愿见之乎?”(二)kǎi 同“愷”。快乐;和乐。《诗经·小雅·鱼藻》:“岂乐饮酒。”[岂弟]同“愷悌”。和悦可亲。《诗经·齐风·载驱》:“齐子岂弟。”(齐子:齐国国君的女儿。)

    是:

    ①正确。与“非”相对。《论语·阳货》:“偃之言是也。”②肯定;认为正确。《墨子·尚同上》:“国君之所是,必皆是之。”③纠正;订正。《礼记·月令》:“是察阿党,则罪无有掩蔽。”(察:审察。)④表示判断,是。《史记·刺客列传》:“此必是豫让也。”⑤代词。表示近指。相当于“此”、“这”。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑥连词。相当于“于是”。《管子·君臣上》:“非兹,是无以理人;非兹,是无以生财。”⑦助词。用以前置宾语。《左传·襄公十四年》:“唯余马首是瞻。”[是以]因此;所以。《韩非子·喻老》:“今在骨髓,臣是以无请也。”[是故]因此。《孟子·梁惠王下》:“唯仁者能以大事小,是故汤事葛。”[国是]国家大计。梁启超《戊戌政变记·谭嗣同传》:“定国是之诏既下。”

    有:

    (一)①与“无”相对。1. 表示占有、具有、领有。《论语·公冶长》:“陈文子有马十乘(shèng)。”(乘:四匹。)诸葛亮《草庐对》:“孙权据有江东。”2.表示存在。曹丕《杂诗》:“西北有浮云,亭亭如车盖。”3. 表示发生。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“天下有变,则命一上将将荆州之军以向宛、洛。”②丰收。储光羲《观竞渡》:“能令秋大有,鼓吹远相催。”③表示不定指。跟“某”相近。李白《菩萨蛮》:“暝色入高楼,有人楼上愁。”④助词。1. 多用于朝代名称的前面。《诗经·大雅·文王》:“有周不显,帝命不时。”2. 用于形容词前面。《诗经·郑风·女曰鸡鸣》:“明星有烂。”(烂:灿烂。) (二)yòu 通“又”。用于整数与零数之间。《论语·为政》:“吾十有五而志于学。”《史记·秦始皇本纪》:“三十有七年,亲巡天下。”

    意:

    ①心意;意图。《公羊传·隐公三年》:“此非先君之意也。”贾思勰《齐民要术序》:“蔡伦立意造纸。”又意思。刘勰《文心雕龙·镕裁》:“善删者字去而意留。”②怀疑。《列子 ·说符》:“人有亡铁(fū夫)者,意其邻之子。”(亡:丢失。铁:斧子。)③意料。《史记·项羽本纪》:“然不自意能先入关破秦。”[意者]想来大概是……。《庄子·天运》:“意者其运转而不能自止邪。”(想来天大概是运转而不会自己停止吧。)④通“抑”。表示选择。相当于现代汉语的“还是”。《墨子·耕柱》:“子之义将匿耶? 意将以告人乎?”(匿:隐藏。)⑤yī(依)。通“噫”。叹词。《庄子·在宥》:“意! 甚矣战,其无愧而不知耻也甚矣!”

    陈:

    ①[动]陈列。《周礼·地官·司市》:“以~肆辨物而平市。”②[动]陈述。屈原《离骚》:“跪敷衽以~辞兮。”③[动]公布,宣告。《荀子·王霸》:“政令已~,虽睹利败,不欺其民。”④[形]旧。与“新”相对。《荀子·富国》:“年谷复熟,而~积有余。”⑤[名]春秋时诸侯国名。故地在今河南东部及安徽的一部分地区。《左传·隐公三年》:“又娶于~,曰厉妫。”⑥ (zhen)[名]交战时的队列。《孙子兵法·军争》:“勿击堂堂之~。”⑦[名]布阵。《论语·卫灵公》:“卫灵公问~于孔子。”

    尊:

    ①酒器。《周礼·春官·小宗伯》:“辨六尊之名物,以待祭祀宾客。”元稹《有酒》:“有酒有酒香满尊。”《战国策·齐策五》:“千丈之城,拔之尊俎之间。”(俎zǔ:切肉的垫板。)②尊贵;高贵。《战国策·赵策四》:“位尊而无功。”引申为高。《周易·系辞上》:“天尊地卑,乾坤定矣。”③尊贵;尊奉;尊重。《汉书·孔光传》:“国之将兴,尊师而重傅。”(傅:师傅。)《史记·蒙恬列传》:“始皇甚尊宠蒙氏,信任贤之。”④对人的敬称。《晋书·王述传》:“此尊君不肯耳。”(君:指其父。)⑤指称酒器的量词。杜甫《春日忆李白》:“何时一尊酒,重与细论文。”

    卑:

    ①卑贱。诸葛亮《出师表》:“先帝不以臣卑鄙,三顾臣于草庐之中。”(先帝:指刘备。鄙:见识短浅。)②地势低。《史记·贾谊传》:“贾生既辞往行,闻长沙卑湿。”③卑鄙。《史记·五宗世家》:“(赵王)彭祖为人巧佞卑谄。”④谦卑。《论衡·语增》:“时或待士卑恭,不骄白屋人。”(白屋:贫士所居。)⑤轻视。晁错《论贵粟疏》:“吏之所卑,法之所尊。”⑥衰微。《国语·周语上》:“王室其将卑乎。”


  • dang shi zhi xiao wu que bei ,qi shi you yi chen zun bei 。

    “dang shi zhi xiao wu que bei ,qi shi you yi chen zun bei 。”shi gou chu chu :《jiang hu san ren ge 》;shi tang chao shi ren liu gui meng de zuo pin 。

    jiang hu san ren tian gu ji ,duan fa sao lai peng ban chui 。shou di gu huang ye han jian ,
    kou song tai gu cang lang ci 。ci yun tai gu mo mo gu ,min xing shen ye mo feng ji 。
    ye qi zhi yu qin shou za ,du zi gou jia zong heng zhi 。yin er chen yue you chao shi ,
    min gong jing gui ru jun shi 。dang shi zhi xiao wu que bei ,qi shi you yi chen zun bei 。
    mo duan hou sheng chuan zao po ,yi pa qian dao qian liu sui 。duo fang nao luan yuan qi si ,
    ri shi wen zi sheng jian qi 。sheng ren shi ye zhuai xiao hao ,shang you yu zhe cun xi xi 。
    feng bo bu du kun yi shi ,fan bai qi ju jie neng shi 。gu shu hu fu lu gui tuo ,
    zhi shi jian yu mo chan ci 。ren jian suo wei hao nan zi ,wo jian fu nv liu xu mei 。
    nu yan bi xi zhen qi gai ,fan yi zheng zhi wei kuang chi 。suo yi tou yu san ,
    bu san bian e wei 。suo yi yao yu san ,bu san 珮liu li 。hang san ren zhi kuo ,
    zuo san cong qing ji ;yu san kong gu ying ,xiao san chun yun pi ;yi san chan fu bian ,
    shi san suan xian yi ;shu san hun zhen cao ,jiu san gan chun li ;wu san shi xie zhi ,
    shu san hang can cha ;ke san wang zan ju ,qin san xu long chi 。wu wai yi yi san ,
    zhong xin san he yi ?bu gong zhu hou fen yi li ,bu yu tian zi zhuan huang pi 。
    jing ze shou sang zhe ,luan ze tao qi er 。jin biao bei dai wei chang shi ,
    bai ren sha wo qiong sheng wei 。huo wen fan jiang fu en ze ,hao ling tie ma ru feng chi 。
    da jun nian xiao cheng xiang shao ,dang zhou zi qing dou jing qi 。shen feng xi chu yu lin zhang ,
    hui hua ri yue pan long chi 。tai zong ji ye shen lao gu ,xiao chou bei pan dang jian yi 。
    jin jun jin zi su zong zhi ,yi e fu guo zheng xiong ci 。bi ran da duan jian xiong ni ,
    xu shao jin yong chi jun hui 。si fang zei lei you zhan de ,si zhe bao gu sheng han ji 。
    gui lai zhe ni he chu li ,gou li yi ze zu qian chi 。xing shi shi mo yi ri fei ,
    bu chi qian jin he yi zhi 。zhi jin li kou ju ji lian ,he xia fu shou ai qiong li 。
    jun huang bu bai qi mo shu ,bu zai fang ce cheng tui xi 。bing shuang ru ku yi fan zhang 。
    bai mian zhu lang shu bu zhi 。jiang hu san ren bei gu dao ,you you xing ji xi huang ao 。
    guan jia wei yi huo cang sheng ,bai ci jiang hu san ren hao 。

    【zhu shi 】:

    dang :

    (yi )①mian dui ;mian xiang 。wang chong 《lun heng ·bian dong 》:“cheng xia zhi shi ,dang feng er li 。”②zheng zai mou chu 。《mo zi ·jian ai xia 》:“ran dang jin zhi shi 。”③xiang dang yu ;di de shang 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“(zhang yi )nai yue :‘yi yi (zhang )yi er dang han zhong de ,chen qing wang ru chu 。’”(ru :dao 。)④di dang ;di kang 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“bi yi er dang shi ,shi er dang bai ,bai er dang qian 。”⑤zhe dang ;dang zhu 。《zhuang zi ·ren jian shi 》:“ru bu zhi fu tang lang hu ,nu ji bei yi dang che zhe 。”⑥dan dang ;cheng shou 。《song shi ·xiao zhu chuan 》:“gan dang tian xia da shi 。”⑦dan ren ;chong dang 。《jin shu ·xiong yuan chuan 》:“jin dang guan zhe yi li shi wei su li ,feng fa wei ke ke 。”⑧zhu guan ;zhang guan 。《zuo chuan ·xiang gong er nian 》:“yu shi zi han dang guo 。”⑨pan jue ding zui 。《shi ji ·meng tian lie chuan 》:“dang gao zui si 。”⑩kuo ying ;fu ge 。《han shu ·gai kuan rao chuan 》:“yi yan shi bu dang yi ,er wei wen li suo di cuo 。”(cuo :qu ru 。)(11)ying gai ;ying dang 。《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“qiong dang yi jian ,lao dang yi zhuang 。”(12)jie ci 。yin jin shi jian huo chu suo 。xiang dang yu “jiu zai ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“dang shi shi ,qin jia yi li jing ju wei chu wang 。”(shi :ci 。) (er )dàng ①qia dang ;de dang 。《li ji · le ji 》:“gu zhe tian de shun er si shi dang 。”②dang zuo 。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“an bu yi dang che 。”③qi wu de de bu huo ding duan 。《han fei zi ·wai chu shui you shang 》:“jin you qian jin zhi yu zhi (zhī),tong er mo dang ,ke yi cheng shui hu ?”(zhi :jiu bei 。)

    shi :

    ①ji jie ;zhi si ji 。《lun yu ·yang huo 》:“si shi hang yan 。”②te zhi nong shi 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“bai mu zhi tian ,wu duo ji shi ,ba kou zhi jia ke yi mo ji yi 。”③guang yin ;shi guang ;shi hou 。《lv shi chun qiu ·shou shi 》:“tian bu zai yu ,shi bu jiu liu 。”④zhi an zhao gui ding de shi jian 。na zhuo 《jie (jié)gu lu 》:“huang fan chan yi zhi yin ,shang chang shi ren shao zhi ,bu shi zhi ,shang nu ,lao yi qian shi xun bu 。”⑤shi chen ;shi hou 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“shi chen zhi jie niu zhi shi 。”⑥ji shi ;dang shi 。wei xi 《da tie chui chuan 》:“shi zuo shang you jian dan zhe ,mao shen qin 。”(jian dan :shi liang guo ren 。qin :chou lou 。)⑦ji hui ;shi ji ;shi yun 。《lun yu ·yang huo 》:“hao cong shi er ji shi shi ,ke wei zhi hu ?”《xin tang shu ·wu ping yi chuan 》:“shi bu zai lai ,rong nan ren jie 。”(rong :rong hua fu gui 。)⑧ge shi ;ying shi 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“qiu shui shi zhi ,bai chuan guan he 。”⑨shi dai ;shi shi 。《lv shi chun qiu · cha jin 》:“shi yi shi yi ,bian fa yi yi 。”⑩shi shi ;shi shang 。zhu qing yu 《jin shi shang zhang ji shui bu 》:“zhuang ba di sheng wen fu xu :hua mei shen jian ru shi mo ?”(11)fu ci 。yong yi biao shi shi jian 。1. biao shi hang wei bu duan fa sheng ,xiang dang yu “chang chang ”、“jing chang ”。han yu 《hang nan 》:“sheng ren bu shi chu ,xian ren bu shi chu 。”(bu shi :han you 。)2. biao shi hang wei ou er fa sheng ,xiang dang yu “you shi ”、“shi er ”。du fu 《zi lang (làng)zhong ling qi zi que fu shu shan hang san shou 》zhi san :“hang se di yin jian ,ren yan shi you mo 。”(12)tong “ci (sì)”。deng hou 。《lun yu ·yang huo 》:“kong zi shi ji wang ye ,er wang bai zhi 。”

    zhi :

    ①diao yi zhi ;yi zhi 。《gong yang chuan ·xi gong san shi san nian 》“pi ma zhi lun mo fan zhe 。”(fan :fan 。)《hou han shu ·wang qiao chuan 》:“yu shi hou diao zhi ,ju luo zhang zhi ,dan de yi zhi que yan 。”(luo :bu diao wang 。que :xie 。)②chan shu 。《song shi ·zhang ji chuan 》:“su zong er xia ,xian zhi ri lin chao ,shuang ri bu zuo 。”(su zong :zhi tang su zong li heng 。lin chao :zhi zuo chao wen zheng 。)

    xiao :

    ①mo fang ;xiao fa 。《zuo chuan ·wen gong yuan nian 》:“xiao you huo ye 。”②song ;suo chu 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“yi ri han wang na de xiao xi 。”③xiao guo ;gong yong 。《shang jun shu ·lai min 》:“ci fu jiang liang cheng zhi xiao ye 。”④yan zheng ;zheng ming 。gu yi 《zhi an ce 》:“gu shu zhe bi wei ,qin zhe bi luan ,yi ran zhi xiao ye 。”

    wu :

    ①wu ya 。《shi jing ·bei feng ·bei feng 》:“mo hei fei wu 。”(mei you na ge hei de bu shi wu ya 。fei :tong “fei ”。)②zhi dai tai yang 。luo ye 《dong ri ji suo yu yuan wai 》:“tu que wu chen yu ban nian 。”(tu :dai zhi yue tu 。)③hei se 。《san guo zhi ·wei zhi ·deng ai chuan 》:“shen pi wu yi ,shou chi lei si (lěisì),yi lv jiang shi 。”(lei si :nong ju 。lv :biao lv 。)④fu ci 。na ;zen me 。《zhan guo ce ·qin ce san 》:“qin wu neng yu ji xian heng ?”⑤tan ci ;biao jing tan 。xiang dang yu “a ”。《shi ji ·si ma xiang ru lie chuan 》:“wu !wei ci xie !”(xie :tong “ye ”。yu qi ci 。)yi zuo “wu hu ”、“wu 祕”。tong “wu hu ”。《zuo chuan ·xiang gong san shi nian 》:“wu hu ! bi you ci fu !”(you :zhan you 。fu :yu qi ci 。)

    bei :

    ①dui lie 。《shi ji ·da wan lie chuan 》:“yi bei da zhe shu bai ,xiao zhe bai yu ren 。”②cheng pi 。《shi ji ·zhang er chen yu lie chuan 》:“shi zhe wang shi yu bei ,zhe si ,re he yi neng de wang 。”③tong lei ;tong deng 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“ma you shang 、zhong 、xia bei 。”④bei fen ;hang bei 。《jin shu ·tu gu hun chuan 》:“dang zai ru zhi zi sun bei er 。”

    qi :

    (yi )fu ci 。①biao shi fan wen 。xiang dang yu “nan dao ”、“zen me ”。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“jin ,wu zong ye ,qi hai wo zai ?”②biao shi tui ce huo yi wen 。xiang dang yu “shi fou ”。《san guo zhi ·shu zhi ·zhu ge liang chuan 》:“zhu ge kong ming zhe ,wo long ye ,jiang jun qi yuan jian zhi hu ?”(er )kǎi tong “愷”。kuai le ;he le 。《shi jing ·xiao ya ·yu zao 》:“qi le yin jiu 。”[qi di ]tong “愷ti ”。he yue ke qin 。《shi jing ·ji feng ·zai qu 》:“ji zi qi di 。”(ji zi :ji guo guo jun de nv er 。)

    shi :

    ①zheng que 。yu “fei ”xiang dui 。《lun yu ·yang huo 》:“yan zhi yan shi ye 。”②ken ding ;ren wei zheng que 。《mo zi ·shang tong shang 》:“guo jun zhi suo shi ,bi jie shi zhi 。”③jiu zheng ;ding zheng 。《li ji ·yue ling 》:“shi cha a dang ,ze zui mo you yan bi 。”(cha :shen cha 。)④biao shi pan duan ,shi 。《shi ji ·ci ke lie chuan 》:“ci bi shi yu rang ye 。”⑤dai ci 。biao shi jin zhi 。xiang dang yu “ci ”、“zhe ”。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑥lian ci 。xiang dang yu “yu shi ”。《guan zi ·jun chen shang 》:“fei ci ,shi mo yi li ren ;fei ci ,shi mo yi sheng cai 。”⑦zhu ci 。yong yi qian zhi bin yu 。《zuo chuan ·xiang gong shi si nian 》:“wei yu ma shou shi zhan 。”[shi yi ]yin ci ;suo yi 。《han fei zi ·yu lao 》:“jin zai gu sui ,chen shi yi mo qing ye 。”[shi gu ]yin ci 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“wei ren zhe neng yi da shi xiao ,shi gu shang shi ge 。”[guo shi ]guo jia da ji 。liang qi chao 《wu qu zheng bian ji ·tan si tong chuan 》:“ding guo shi zhi zhao ji xia 。”

    you :

    (yi )①yu “mo ”xiang dui 。1. biao shi zhan you 、ju you 、ling you 。《lun yu ·gong ye chang 》:“chen wen zi you ma shi cheng (shèng)。”(cheng :si pi 。)zhu ge liang 《cao lu dui 》:“sun quan ju you jiang dong 。”2.biao shi cun zai 。cao pi 《za shi 》:“xi bei you fu yun ,ting ting ru che gai 。”3. biao shi fa sheng 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“tian xia you bian ,ze ming yi shang jiang jiang jing zhou zhi jun yi xiang wan 、luo 。”②feng shou 。chu guang xi 《guan jing du 》:“neng ling qiu da you ,gu chui yuan xiang cui 。”③biao shi bu ding zhi 。gen “mou ”xiang jin 。li bai 《pu sa man 》:“ming se ru gao lou ,you ren lou shang chou 。”④zhu ci 。1. duo yong yu chao dai ming chen de qian mian 。《shi jing ·da ya ·wen wang 》:“you zhou bu xian ,di ming bu shi 。”2. yong yu xing rong ci qian mian 。《shi jing ·zheng feng ·nv yue ji ming 》:“ming xing you lan 。”(lan :can lan 。) (er )yòu tong “you ”。yong yu zheng shu yu ling shu zhi jian 。《lun yu ·wei zheng 》:“wu shi you wu er zhi yu xue 。”《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“san shi you qi nian ,qin xun tian xia 。”

    yi :

    ①xin yi ;yi tu 。《gong yang chuan ·yin gong san nian 》:“ci fei xian jun zhi yi ye 。”gu sai xie 《ji min yao shu xu 》:“cai lun li yi zao zhi 。”you yi sai 。liu xie 《wen xin diao long ·rong cai 》:“shan shan zhe zi qu er yi liu 。”②huai yi 。《lie zi ·shui fu 》:“ren you wang tie (fūfu )zhe ,yi ji lin zhi zi 。”(wang :diu shi 。tie :fu zi 。)③yi liao 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“ran bu zi yi neng xian ru guan po qin 。”[yi zhe ]xiang lai da gai shi ……。《zhuang zi ·tian yun 》:“yi zhe ji yun zhuai er bu neng zi zhi xie 。”(xiang lai tian da gai shi yun zhuai er bu hui zi ji ting zhi ba 。)④tong “yi ”。biao shi shua ze 。xiang dang yu xian dai han yu de “hai shi ”。《mo zi ·geng zhu 》:“zi zhi yi jiang ni ye ? yi jiang yi gao ren hu ?”(ni :yin cang 。)⑤yī(yi )。tong “yi ”。tan ci 。《zhuang zi ·zai you 》:“yi ! shen yi zhan ,ji mo kui er bu zhi chi ye shen yi !”

    chen :

    ①[dong ]chen lie 。《zhou li ·de guan ·si shi 》:“yi ~si bian wu er ping shi 。”②[dong ]chen shu 。qu yuan 《li sao 》:“gui fu ren yi ~ci xi 。”③[dong ]gong bu ,xuan gao 。《xun zi ·wang ba 》:“zheng ling yi ~,sui du li bai ,bu qi ji min 。”④[xing ]jiu 。yu “xin ”xiang dui 。《xun zi ·fu guo 》:“nian gu fu shou ,er ~ji you yu 。”⑤[ming ]chun qiu shi zhu hou guo ming 。gu de zai jin he na dong bu ji an hui de yi bu fen de ou 。《zuo chuan ·yin gong san nian 》:“you qu yu ~,yue li gui 。”⑥ (zhen)[ming ]jiao zhan shi de dui lie 。《sun zi bing fa ·jun zheng 》:“wu ji tang tang zhi ~。”⑦[ming ]bu zhen 。《lun yu ·wei ling gong 》:“wei ling gong wen ~yu kong zi 。”

    zun :

    ①jiu qi 。《zhou li ·chun guan ·xiao zong bai 》:“bian liu zun zhi ming wu ,yi dai ji si bin ke 。”yuan zhen 《you jiu 》:“you jiu you jiu xiang man zun 。”《zhan guo ce ·ji ce wu 》:“qian zhang zhi cheng ,ba zhi zun zu zhi jian 。”(zu zǔ:qie rou de dian ban 。)②zun gui ;gao gui 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“wei zun er mo gong 。”yin shen wei gao 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“tian zun de bei ,gan kun ding yi 。”③zun gui ;zun feng ;zun chong 。《han shu ·kong guang chuan 》:“guo zhi jiang xing ,zun shi er chong fu 。”(fu :shi fu 。)《shi ji ·meng tian lie chuan 》:“shi huang shen zun chong meng shi ,xin ren xian zhi 。”④dui ren de jing chen 。《jin shu ·wang shu chuan 》:“ci zun jun bu ken er 。”(jun :zhi ji fu 。)⑤zhi chen jiu qi de liang ci 。du fu 《chun ri yi li bai 》:“he shi yi zun jiu ,chong yu xi lun wen 。”

    bei :

    ①bei jian 。zhu ge liang 《chu shi biao 》:“xian di bu yi chen bei bi ,san gu chen yu cao lu zhi zhong 。”(xian di :zhi liu bei 。bi :jian shi duan jian 。)②de shi di 。《shi ji ·gu yi chuan 》:“gu sheng ji ci wang hang ,wen chang sha bei shi 。”③bei bi 。《shi ji ·wu zong shi jia 》:“(zhao wang )peng zu wei ren qiao ning bei chan 。”④qian bei 。《lun heng ·yu zeng 》:“shi huo dai shi bei gong ,bu jiao bai wu ren 。”(bai wu :pin shi suo ju 。)⑤qing shi 。chao cuo 《lun gui su shu 》:“li zhi suo bei ,fa zhi suo zun 。”⑥cui wei 。《guo yu ·zhou yu shang 》:“wang shi ji jiang bei hu 。”