- 繁体
- 简体
- 拼音
-
諸侯恣崛強,王室方陵遲。
“諸侯恣崛強,王室方陵遲。”詩句出處:《襲美先輩以龜蒙所獻五百言既蒙見和》;是唐朝詩人陸龜蒙的作品。
先開否臧源,次築經緯基。粵若魯聖出,正當周德衰。
越疆必載質,歷國將扶危。諸侯恣崛強,王室方陵遲。
歌鳳時不偶,獲麟心益悲。始嗟吾道窮,竟使空言垂。
首贊五十易,又刪三百詩。遂令篇籍光,可並日月姿。
向非筆削功,未必無瑕疵。迨至夫子沒,微言散如枝。
所宗既不同,所得亦異宜。名法在深刻,虛玄至希夷。
自從戰伐來,一派縱橫馳。寒谷生艷木,沸潭結流澌。
驚奔失壯士,好惡隨纖兒。嬴氏並六合,勢尊丞相斯。
加於挾書律,盡取坑焚之。南勒會稽頌,北恢胡亥阺。
猶懷遍巡狩,不暇親維持。及漢文景後,鴻生方钅辰摫。
簸揚堯舜風,反作三代吹。飄颻四百載,左右為藩籬。
鄴下曹父子,獵賢甚熊羆。發論若霞駁,裁詩如錦摛。
徐王應劉輩,頭角咸相衰。或有妙絕賞,或為獨步推。
或許潤色美,或嫌詆訶癡。倏以中利病,且非混醇醨。
雅當乎魏文,麗矣哉陳思。不肯少選妄,恐貽後世嗤。
吾祖仗才力,革車蒙虎皮。手持一白旄,直向文場麾。
輕若脫鉗釱,豁如抽扊扅。精鋼不足利,騕褭何勞追。
大可罩山嶽,微堪析毫厘。十體免負贅,百傢咸起痿。
爭入鬼神奧,不容天地私。一篇邁華藻,萬古無孑遺。
刻鵠尚未已,雕龍奮而為。劉生吐英辯,上下窮高卑。
下臻宋與齊,上指軒從羲。豈但標八索,殆將包兩儀。
人謠洞野老,騷怨明湘累。立本以致詰,驅宏來抵隵。
清如朔雪嚴,緩若春煙羸。或欲開戶牖,或將飾纓緌。
雖非倚天劍,亦是囊中錐。皆由內史意,致得東莞詞。
梁元盡索虜,後主終亡隋。哀音但浮脆,豈望分雄雌。
吾唐揖讓初,陛列森咎夔。作頌媲吉甫,直言過祖伊。
明皇踐中日,墨客肩參差。嶽凈秀擢削,海寒光陸離。
皆能取穴鳳,盡擬乘雲螭。邇來二十祀,俊造相追隨。
餘生落其下,亦值文明時。少小不好弄,逡巡奉弓箕。
雖然苦貧賤,未省親嚅口而。秋倚抱風桂,曉烹承露葵。
窮年隻敗袍,積日無晨炊。遠訪賣藥客,閑尋捕魚師。
歸來蠹編上,得以含情窺。抗韻吟比雅,覃思念棿摛。
因知昭明前,剖石呈清琪。又嗟昭明後,敗葉埋芳蕤。
縱有月旦評,未能天下知。徒為強貔豹,不免參狐貍。
誰蹇行地足,誰抽刺天鬐。誰作河畔草,誰為洞中芝?
誰若靈囿鹿,誰猶清廟犧?誰輕如鴻毛,誰密如凝脂?
誰比蜀嚴靜,誰方巴賨貲?誰能釣抃鰲,誰能灼神龜?
誰背如水火,誰同若塤篪?誰可作梁棟,誰敢驅谷蠡?
用此常不快,無人動交鈹。空消病裡骨,枉白愁中髭。
鹿門先生才,大小無不怡。就彼六籍內,說詩直解頤。
顧我迷未遠,開懷潰其疑。初開鑿本源,漸乃疏旁支。
邃古派泛濫,皇朝光赫曦。揣摩是非際,一一如襟期。
李杜氣不易,孟陳節難移。信知君子言,可並神明蓍。
枯腐尚求律,膏肓猶謁醫。況將太牢味,見啖逋懸饑。
今來置傢地,正枕吳江湄。餌薄鉤不曲,跫然守空坻。
嘿坐無影響,唯君款茅茨。抽書亂簽帙,酌茗煩甌棲。
或伴補缺砌,或偕詣荒祠。孤筇倚煙蔓,細木橫風漪。
觸雨妨扉屨,臨流泥江蘺。既狎野人調,甘為豪士訾。
不敢負建鼓,唯憂掉降旗。希君念餘勇,挽袖登文陴。【註釋】:
諸:
①眾;各。《詩經·邶風·泉水》:“問我諸姑,遂及伯姊。”(伯姊:大姐。)《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“亮身率諸軍攻祁山。”(身:親自。)②相當於“之於”。(“之”是代詞,相當於現代漢語的“他、她、它”。)《列子 · 湯問》:“投諸渤海之尾。”③介詞。相當於“於”。《禮記·祭義》:“孝弟發諸朝廷。”(弟:同“悌”。)④“之乎”的合音。《左傳·昭公八年》:“子聞諸?”(聞諸:聞之乎,聽說過這件事情嗎?)⑤助詞。無義。《詩·邶風·日月》:“日居月諸,照臨下土。”(居:助詞。)侯:
(一)①古代舉行射禮所用的箭靶。“侯”指射佈,射佈的靶心叫“鵠(gǔ)”或“的”,以皮革或佈制成。《詩經·小雅·賓之初筵》:“大侯既抗,弓矢斯張。”②古代五等爵位的第二等。《禮記·王制》:“王者之制祿爵,公、侯、伯、子、男凡五等。”漢代以後僅次於王的爵位。《左傳·僖公四年》:“五侯九伯,女實征之。”③諸侯的通稱。《詩經·衛風·碩人》:“齊侯之子,衛侯之妻,東宮之妹,邢侯之姨。”(子:女兒。東宮:指齊太子。姨:妻的姊妹。)④泛指達官貴人。杜荀鶴《與友人對酒吟》:“客路如天遠,侯門似海深。”(二)hòu [閩侯]縣名,屬福建省。恣:
①放縱;無拘束。《荀子·成相》:“吏敬法莫敢恣。”②任憑。《戰國策·趙策四》:“恣君之所使之。”崛:
突起 突出。揚雄《甘泉賦》:“洪臺崛其獨出兮。”《史記·滑稽列傳》:“崛然獨立。”謝朓《侍宴華光殿曲水敕為皇太子作九章》之七:“青磴(dèng)崛起。”(磴:山頭石階。)張衡《西京賦》:“神明崛其特起。”強:
(一)①弓有力。《戰國策·韓策》:“夫天下強弓勁弩皆自韓出。”②強壯;有力。《詩經·周頌·載芟(shān)》:“侯強侯以。”(侯:助詞。以:弱。)《荀子 · 勸學》:“蚓無爪牙之利,筋骨之強。”③強大;強盛。《鹽鐵論·非鞅》:“秦任商君,國以富強。”④加強;增強。《荀子·天論》:“強本而節用,則天不能貧。”⑤有餘;略多。《木蘭詩》:“賞賜百千強。”⑥超過;勝過。《史記·平原君虞卿列傳》:“毛先生以三寸之舌,強於百萬之師。” (二)qiǎng ①強迫。《晉書·郭翻傳》:“(庾翼)躬往造翻,欲強起之。”(躬:親自。造:拜訪。起:起用。)②竭力;盡力。《戰國策·趙策四》:“太後不肯,大臣強諫。”③勉強。《史記·留侯世傢》:“留侯病,自強死。”王:
(一)①夏商周時代最高統治者的稱號。秦始皇以後改稱皇帝。《尚書·盤庚上》:“王命眾,悉至於庭。”(悉:都;全。)②春秋戰國時期的諸侯。《孟子·梁惠王上》:“王好戰,請以戰喻。”③漢以後的最高封爵。《漢書·諸侯王表》:“武帝施主父之冊,下推恩之令,使諸侯王得分戶邑以封子弟,不行黜涉而藩國自析。”(主父:人名。冊:同“策”。析:削弱。)④諸侯或外族來朝見天子。《尚書·大禹謨》:“四夷來王。”⑤首領;同類中最特出或最大者。杜甫《前出塞》:“射人先射馬,擒賊先擒王。”⑥古代對祖父母輩的尊稱。《爾雅·釋親》:“父之考為王父,父之妣(bǐ)為王母。” (二)wàng ①統治同傢。《史記·項羽本紀》:“沛公欲王關中。”《商君書·更法》:“三代不同禮而王。”②成就王業。《孟子·梁惠王上》:“七十者衣(yì)帛(bó)食肉,黎民不饑不寒,然而不王者,未之有也。”室:
①居室;房屋。《周易·系辭下》:“上古穴居而野處,後世聖人易之以宮室。”②堂後的正室。《論語·先進》:“由也,升堂矣,未入於室也。”③傢。《左傳·桓公十八年》:“女有傢,男有室。”④朝廷。《尚書·微子之命》:“率由典常,以蕃王室。”《漢書·劉向傳》:“祿去公室,權在外傢。”⑤妻子。《禮記·曲禮上》:“三十而壯,有室。”⑥墳墓;墓穴。《詩經·唐風·葛生》:“百歲之後,歸於其室。”⑦刀劍的鞘。《史記·刺客列傳》:“拔劍,劍長,操其室。”⑧星宿名。也稱“營室”。二十八宿之一。方:
(一)①並列。《莊子·山木》:“方舟而濟於河。”也指竹木編成的筏子。《詩經·周南·漢廣》:“江之永矣,不可方思。”②方圓。表面積。《資治通鑒·漢獻帝建安十三年》:“(孫權)割據江東,地方數千裡。”③正方;方形。與圓相對。《周禮·考工記·輿人》:“圜者中規,方者中矩。”④方向;方位。《墨子·公輸》:“北方有侮臣者,願借子殺之。”⑤方面。《楚辭·九辯》:“心怵惕而震蕩兮,何所憂之多方?”(怵惕:戒懼。)⑥正直。《新語·慎微》:“然後忠良方直之人,則得容於世而施於政。”⑦地區;區域。黃宗羲《柳敬亭傳》:“且五方土音,鄉俗好尚,習見習聞。”⑧指地。古人以為天圓地方,故稱地為方。《淮南子·本經》:“戴圓履方。”⑨方法;辦法。《荀子·大略》:“博學而無方。”⑩藥方;處方。《後漢書·華佗傳》:“精於方藥。”(11)道理。《荀子·君道》:“尚賢使能,則民知方。”(尚:尊崇。)(12)比擬;比方。《漢書·衛青霍去病傳贊》:“票(piāo)騎亦方此意,為將如此。”(票騎:指霍去病。)(13)副詞。1.正在。《漢書·高帝紀》:“沛公、項羽方攻陳留。”2. 剛剛。方苞《左忠毅公逸事》:“廡下一生伏案臥,方成草。”3. 就要。《資治通鑒·漢獻帝建安十三年》:“今治水軍八十萬眾,方與將軍會獵於吳。”(治:訓練。會獵:一同打獵,是交戰的婉辭。)(14)介詞。正當。《莊子·養生主》:“方此之時,臣以神遇而不以目視。” (二)páng [方羊]徘徊。《左傳·哀公十七年》:“如魚窺尾,衡流而方羊。”陵:
①大土山。《詩經·小雅·天保》:“如山如皋,如岡如陵。”②越過;逾越。《禮記·檀弓上》:“喪事雖遽不陵節。”(遽:匆忙。節:規矩。)《後漢書·馮衍傳》:“不求茍得,常有陵雲之志。”③升;登。郭璞《遊仙詩十四首》之一:“臨源挹(yì)清波,陵岡掇(duō)丹荑。”(挹:舀取。掇:拾取。丹荑:草的紅色嫩芽。)④乘;凌駕。《淮南子·原道》:“乘雲陵霄。”曹植《洛神賦》:“陵波微步。”⑤欺凌;侵犯。《管子·治國》:“民貧則危鄉輕傢,危鄉輕傢則敢陵上犯禁。”(危:危害。)⑥磨礪。《荀子·君道》:“兵刃不待陵而勁。”(勁:堅強有力。)⑦帝王陵墓。《國語·齊語》:“定民之居,成民之事,陵為之終。”[陵夷]衰微。《漢書·成帝紀》:“帝王之道,日以陵夷。”遲:
(一)①徐行。《詩經·邶風·谷風》:“行道遲遲,中心有違。”(中心:心中。違:不順心。)②緩慢。賈誼《新書·大政》:“自古至於今,與民為仇者,有遲有速,而民必勝之。”《莊子·養生主》:“吾見其難為,怵(chù)然為戒,視為止,行為遲。”(怵然:恐懼的樣子。)③晚。《金史·食貨志》:“地寒,稼穡遲熟。”④猶豫。白居易《琵琶行》:“尋聲暗問彈者誰,琵琶聲停欲語遲。”⑤魯鈍。《三國志·吳書·孫奐傳》:“初吾憂其遲鈍,今治軍,諸將少能及者,吾無憂矣。”⑥長久。歐陽修《蘇氏文集序》:“遲久而不相及。”[遲明]黎明;破曉。曹唐《望九華寄池陽杜員外》:“戴月早辭三秀館,遲明初識九華峰。”[遲遲]1.緩慢的樣子。白居易《長恨歌》:“遲遲鐘鼓初長夜,耿耿星河欲曙天。”2.從容不迫的樣子。《禮記·孔子閑居》:“無聲之樂,氣志不違;無體之禮,威儀遲遲。”3.遲疑不前的樣子。范曄《後漢書·鄧彪等傳論》:“統之方軌易因,險途難禦,故昔人明慎於所受之分,遲遲於歧路之間也。”[遲暮]1.暮年。比喻衰老。屈原《離騷》:“惟草木之零落兮,恐美人之遲暮。”2.徐緩。鮑照《舞鶴賦》:“颯沓矜顧,遷延遲暮。”(颯沓:群飛的樣子。)[遲日]1.日子久。《商君書·君臣》:“遲日曠久、積勞私門者得。”2.春日。杜甫《絕句二首》之一:“遲日江山麗,春風花草香。” (二)zhì等待。《後漢書·章帝紀》:“朕思遲直士,側席異聞。”(思:思念。側席:不正坐,以待賢者。異聞:新的學說見解。) -
诸侯恣崛强,王室方陵迟。
“诸侯恣崛强,王室方陵迟。”诗句出处:《袭美先辈以龟蒙所献五百言既蒙见和》;是唐朝诗人陆龟蒙的作品。
先开否臧源,次筑经纬基。粤若鲁圣出,正当周德衰。
越疆必载质,历国将扶危。诸侯恣崛强,王室方陵迟。
歌凤时不偶,获麟心益悲。始嗟吾道穷,竟使空言垂。
首赞五十易,又删三百诗。遂令篇籍光,可并日月姿。
向非笔削功,未必无瑕疵。迨至夫子没,微言散如枝。
所宗既不同,所得亦异宜。名法在深刻,虚玄至希夷。
自从战伐来,一派纵横驰。寒谷生艳木,沸潭结流澌。
惊奔失壮士,好恶随纤儿。嬴氏并六合,势尊丞相斯。
加于挟书律,尽取坑焚之。南勒会稽颂,北恢胡亥阺。
犹怀遍巡狩,不暇亲维持。及汉文景后,鸿生方钅辰摫。
簸扬尧舜风,反作三代吹。飘飖四百载,左右为藩篱。
邺下曹父子,猎贤甚熊罴。发论若霞驳,裁诗如锦摛。
徐王应刘辈,头角咸相衰。或有妙绝赏,或为独步推。
或许润色美,或嫌诋诃痴。倏以中利病,且非混醇醨。
雅当乎魏文,丽矣哉陈思。不肯少选妄,恐贻后世嗤。
吾祖仗才力,革车蒙虎皮。手持一白旄,直向文场麾。
轻若脱钳釱,豁如抽扊扅。精钢不足利,騕褭何劳追。
大可罩山岳,微堪析毫厘。十体免负赘,百家咸起痿。
争入鬼神奥,不容天地私。一篇迈华藻,万古无孑遗。
刻鹄尚未已,雕龙奋而为。刘生吐英辩,上下穷高卑。
下臻宋与齐,上指轩从羲。岂但标八索,殆将包两仪。
人谣洞野老,骚怨明湘累。立本以致诘,驱宏来抵隵。
清如朔雪严,缓若春烟羸。或欲开户牖,或将饰缨緌。
虽非倚天剑,亦是囊中锥。皆由内史意,致得东莞词。
梁元尽索虏,后主终亡隋。哀音但浮脆,岂望分雄雌。
吾唐揖让初,陛列森咎夔。作颂媲吉甫,直言过祖伊。
明皇践中日,墨客肩参差。岳净秀擢削,海寒光陆离。
皆能取穴凤,尽拟乘云螭。迩来二十祀,俊造相追随。
余生落其下,亦值文明时。少小不好弄,逡巡奉弓箕。
虽然苦贫贱,未省亲嚅口而。秋倚抱风桂,晓烹承露葵。
穷年只败袍,积日无晨炊。远访卖药客,闲寻捕鱼师。
归来蠹编上,得以含情窥。抗韵吟比雅,覃思念棿摛。
因知昭明前,剖石呈清琪。又嗟昭明后,败叶埋芳蕤。
纵有月旦评,未能天下知。徒为强貔豹,不免参狐狸。
谁蹇行地足,谁抽刺天鬐。谁作河畔草,谁为洞中芝?
谁若灵囿鹿,谁犹清庙牺?谁轻如鸿毛,谁密如凝脂?
谁比蜀严静,谁方巴賨赀?谁能钓抃鳌,谁能灼神龟?
谁背如水火,谁同若埙篪?谁可作梁栋,谁敢驱谷蠡?
用此常不快,无人动交铍。空消病里骨,枉白愁中髭。
鹿门先生才,大小无不怡。就彼六籍内,说诗直解颐。
顾我迷未远,开怀溃其疑。初开凿本源,渐乃疏旁支。
邃古派泛滥,皇朝光赫曦。揣摩是非际,一一如襟期。
李杜气不易,孟陈节难移。信知君子言,可并神明蓍。
枯腐尚求律,膏肓犹谒医。况将太牢味,见啖逋悬饥。
今来置家地,正枕吴江湄。饵薄钩不曲,跫然守空坻。
嘿坐无影响,唯君款茅茨。抽书乱签帙,酌茗烦瓯栖。
或伴补缺砌,或偕诣荒祠。孤筇倚烟蔓,细木横风漪。
触雨妨扉屦,临流泥江蓠。既狎野人调,甘为豪士訾。
不敢负建鼓,唯忧掉降旗。希君念余勇,挽袖登文陴。【注释】:
诸:
①众;各。《诗经·邶风·泉水》:“问我诸姑,遂及伯姊。”(伯姊:大姐。)《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“亮身率诸军攻祁山。”(身:亲自。)②相当于“之于”。(“之”是代词,相当于现代汉语的“他、她、它”。)《列子 · 汤问》:“投诸渤海之尾。”③介词。相当于“于”。《礼记·祭义》:“孝弟发诸朝廷。”(弟:同“悌”。)④“之乎”的合音。《左传·昭公八年》:“子闻诸?”(闻诸:闻之乎,听说过这件事情吗?)⑤助词。无义。《诗·邶风·日月》:“日居月诸,照临下土。”(居:助词。)侯:
(一)①古代举行射礼所用的箭靶。“侯”指射布,射布的靶心叫“鹄(gǔ)”或“的”,以皮革或布制成。《诗经·小雅·宾之初筵》:“大侯既抗,弓矢斯张。”②古代五等爵位的第二等。《礼记·王制》:“王者之制禄爵,公、侯、伯、子、男凡五等。”汉代以后仅次于王的爵位。《左传·僖公四年》:“五侯九伯,女实征之。”③诸侯的通称。《诗经·卫风·硕人》:“齐侯之子,卫侯之妻,东宫之妹,邢侯之姨。”(子:女儿。东宫:指齐太子。姨:妻的姊妹。)④泛指达官贵人。杜荀鹤《与友人对酒吟》:“客路如天远,侯门似海深。”(二)hòu [闽侯]县名,属福建省。恣:
①放纵;无拘束。《荀子·成相》:“吏敬法莫敢恣。”②任凭。《战国策·赵策四》:“恣君之所使之。”崛:
突起 突出。扬雄《甘泉赋》:“洪台崛其独出兮。”《史记·滑稽列传》:“崛然独立。”谢朓《侍宴华光殿曲水敕为皇太子作九章》之七:“青磴(dèng)崛起。”(磴:山头石阶。)张衡《西京赋》:“神明崛其特起。”强:
(一)①弓有力。《战国策·韩策》:“夫天下强弓劲弩皆自韩出。”②强壮;有力。《诗经·周颂·载芟(shān)》:“侯强侯以。”(侯:助词。以:弱。)《荀子 · 劝学》:“蚓无爪牙之利,筋骨之强。”③强大;强盛。《盐铁论·非鞅》:“秦任商君,国以富强。”④加强;增强。《荀子·天论》:“强本而节用,则天不能贫。”⑤有余;略多。《木兰诗》:“赏赐百千强。”⑥超过;胜过。《史记·平原君虞卿列传》:“毛先生以三寸之舌,强于百万之师。” (二)qiǎng ①强迫。《晋书·郭翻传》:“(庾翼)躬往造翻,欲强起之。”(躬:亲自。造:拜访。起:起用。)②竭力;尽力。《战国策·赵策四》:“太后不肯,大臣强谏。”③勉强。《史记·留侯世家》:“留侯病,自强死。”王:
(一)①夏商周时代最高统治者的称号。秦始皇以后改称皇帝。《尚书·盘庚上》:“王命众,悉至于庭。”(悉:都;全。)②春秋战国时期的诸侯。《孟子·梁惠王上》:“王好战,请以战喻。”③汉以后的最高封爵。《汉书·诸侯王表》:“武帝施主父之册,下推恩之令,使诸侯王得分户邑以封子弟,不行黜涉而藩国自析。”(主父:人名。册:同“策”。析:削弱。)④诸侯或外族来朝见天子。《尚书·大禹谟》:“四夷来王。”⑤首领;同类中最特出或最大者。杜甫《前出塞》:“射人先射马,擒贼先擒王。”⑥古代对祖父母辈的尊称。《尔雅·释亲》:“父之考为王父,父之妣(bǐ)为王母。” (二)wàng ①统治同家。《史记·项羽本纪》:“沛公欲王关中。”《商君书·更法》:“三代不同礼而王。”②成就王业。《孟子·梁惠王上》:“七十者衣(yì)帛(bó)食肉,黎民不饥不寒,然而不王者,未之有也。”室:
①居室;房屋。《周易·系辞下》:“上古穴居而野处,后世圣人易之以宫室。”②堂后的正室。《论语·先进》:“由也,升堂矣,未入于室也。”③家。《左传·桓公十八年》:“女有家,男有室。”④朝廷。《尚书·微子之命》:“率由典常,以蕃王室。”《汉书·刘向传》:“禄去公室,权在外家。”⑤妻子。《礼记·曲礼上》:“三十而壮,有室。”⑥坟墓;墓穴。《诗经·唐风·葛生》:“百岁之后,归于其室。”⑦刀剑的鞘。《史记·刺客列传》:“拔剑,剑长,操其室。”⑧星宿名。也称“营室”。二十八宿之一。方:
(一)①并列。《庄子·山木》:“方舟而济于河。”也指竹木编成的筏子。《诗经·周南·汉广》:“江之永矣,不可方思。”②方圆。表面积。《资治通鉴·汉献帝建安十三年》:“(孙权)割据江东,地方数千里。”③正方;方形。与圆相对。《周礼·考工记·舆人》:“圜者中规,方者中矩。”④方向;方位。《墨子·公输》:“北方有侮臣者,愿借子杀之。”⑤方面。《楚辞·九辩》:“心怵惕而震荡兮,何所忧之多方?”(怵惕:戒惧。)⑥正直。《新语·慎微》:“然后忠良方直之人,则得容于世而施于政。”⑦地区;区域。黄宗羲《柳敬亭传》:“且五方土音,乡俗好尚,习见习闻。”⑧指地。古人以为天圆地方,故称地为方。《淮南子·本经》:“戴圆履方。”⑨方法;办法。《荀子·大略》:“博学而无方。”⑩药方;处方。《后汉书·华佗传》:“精于方药。”(11)道理。《荀子·君道》:“尚贤使能,则民知方。”(尚:尊崇。)(12)比拟;比方。《汉书·卫青霍去病传赞》:“票(piāo)骑亦方此意,为将如此。”(票骑:指霍去病。)(13)副词。1.正在。《汉书·高帝纪》:“沛公、项羽方攻陈留。”2. 刚刚。方苞《左忠毅公逸事》:“庑下一生伏案卧,方成草。”3. 就要。《资治通鉴·汉献帝建安十三年》:“今治水军八十万众,方与将军会猎于吴。”(治:训练。会猎:一同打猎,是交战的婉辞。)(14)介词。正当。《庄子·养生主》:“方此之时,臣以神遇而不以目视。” (二)páng [方羊]徘徊。《左传·哀公十七年》:“如鱼窥尾,衡流而方羊。”陵:
①大土山。《诗经·小雅·天保》:“如山如皋,如冈如陵。”②越过;逾越。《礼记·檀弓上》:“丧事虽遽不陵节。”(遽:匆忙。节:规矩。)《后汉书·冯衍传》:“不求苟得,常有陵云之志。”③升;登。郭璞《游仙诗十四首》之一:“临源挹(yì)清波,陵冈掇(duō)丹荑。”(挹:舀取。掇:拾取。丹荑:草的红色嫩芽。)④乘;凌驾。《淮南子·原道》:“乘云陵霄。”曹植《洛神赋》:“陵波微步。”⑤欺凌;侵犯。《管子·治国》:“民贫则危乡轻家,危乡轻家则敢陵上犯禁。”(危:危害。)⑥磨砺。《荀子·君道》:“兵刃不待陵而劲。”(劲:坚强有力。)⑦帝王陵墓。《国语·齐语》:“定民之居,成民之事,陵为之终。”[陵夷]衰微。《汉书·成帝纪》:“帝王之道,日以陵夷。”迟:
(一)①徐行。《诗经·邶风·谷风》:“行道迟迟,中心有违。”(中心:心中。违:不顺心。)②缓慢。贾谊《新书·大政》:“自古至于今,与民为仇者,有迟有速,而民必胜之。”《庄子·养生主》:“吾见其难为,怵(chù)然为戒,视为止,行为迟。”(怵然:恐惧的样子。)③晚。《金史·食货志》:“地寒,稼穑迟熟。”④犹豫。白居易《琵琶行》:“寻声暗问弹者谁,琵琶声停欲语迟。”⑤鲁钝。《三国志·吴书·孙奂传》:“初吾忧其迟钝,今治军,诸将少能及者,吾无忧矣。”⑥长久。欧阳修《苏氏文集序》:“迟久而不相及。”[迟明]黎明;破晓。曹唐《望九华寄池阳杜员外》:“戴月早辞三秀馆,迟明初识九华峰。”[迟迟]1.缓慢的样子。白居易《长恨歌》:“迟迟钟鼓初长夜,耿耿星河欲曙天。”2.从容不迫的样子。《礼记·孔子闲居》:“无声之乐,气志不违;无体之礼,威仪迟迟。”3.迟疑不前的样子。范晔《后汉书·邓彪等传论》:“统之方轨易因,险途难御,故昔人明慎于所受之分,迟迟于歧路之间也。”[迟暮]1.暮年。比喻衰老。屈原《离骚》:“惟草木之零落兮,恐美人之迟暮。”2.徐缓。鲍照《舞鹤赋》:“飒沓矜顾,迁延迟暮。”(飒沓:群飞的样子。)[迟日]1.日子久。《商君书·君臣》:“迟日旷久、积劳私门者得。”2.春日。杜甫《绝句二首》之一:“迟日江山丽,春风花草香。” (二)zhì等待。《后汉书·章帝纪》:“朕思迟直士,侧席异闻。”(思:思念。侧席:不正坐,以待贤者。异闻:新的学说见解。) -
zhu hou zi jue jiang ,wang shi fang ling chi 。
“zhu hou zi jue jiang ,wang shi fang ling chi 。”shi gou chu chu :《xi mei xian bei yi gui meng suo suo wu bai yan ji meng jian he 》;shi tang chao shi ren liu gui meng de zuo pin 。
xian kai fou zang yuan ,ci zhu jing wei ji 。yue re lu sheng chu ,zheng dang zhou de cui 。
yue jiang bi zai zhi ,li guo jiang fu wei 。zhu hou zi jue jiang ,wang shi fang ling chi 。
ge feng shi bu ou ,huo lin xin yi bei 。shi jie wu dao qiong ,jing shi kong yan chui 。
shou zan wu shi yi ,you shan san bai shi 。sui ling pian ji guang ,ke bing ri yue zi 。
xiang fei bi xiao gong ,wei bi mo xia ci 。dai zhi fu zi mei ,wei yan san ru zhi 。
suo zong ji bu tong ,suo de yi yi yi 。ming fa zai shen ke ,xu xuan zhi xi yi 。
zi cong zhan fa lai ,yi pa zong heng chi 。han gu sheng yan mu ,fei tan jie liu si 。
jing ben shi zhuang shi ,hao e sui qian er 。ying shi bing liu ge ,shi zun cheng xiang si 。
jia yu jia shu lv ,jin qu keng fen zhi 。na le hui ji song ,bei hui hu hai di 。
you huai bian xun shou ,bu xia qin wei chi 。ji han wen jing hou ,hong sheng fang jin chen gui 。
bo yang yao shun feng ,fan zuo san dai chui 。piao yao si bai zai ,zuo you wei fan li 。
ye xia cao fu zi ,lie xian shen xiong pi 。fa lun re xia bo ,cai shi ru jin chi 。
xu wang ying liu bei ,tou jiao xian xiang cui 。huo you miao jue shang ,huo wei du bu tui 。
huo hu run se mei ,huo xian di he chi 。shu yi zhong li bing ,ju fei hun chun li 。
ya dang hu wei wen ,li yi zai chen sai 。bu ken shao shua wang ,kong yi hou shi chi 。
wu zu zhang cai li ,ge che meng hu pi 。shou chi yi bai mao ,zhi xiang wen chang hui 。
qing re tuo qian di ,hua ru chou yan yi 。jing gang bu zu li ,yao niao he lao zhui 。
da ke zhao shan yue ,wei kan xi hao li 。shi ti mian fu zhui ,bai jia xian qi wei 。
zheng ru gui shen ao ,bu rong tian de si 。yi pian mai hua zao ,mo gu mo jie wei 。
ke gu shang wei yi ,diao long fen er wei 。liu sheng tu ying bian ,shang xia qiong gao bei 。
xia zhen song yu ji ,shang zhi xuan cong xi 。qi dan biao ba suo ,dai jiang bao liang yi 。
ren yao dong ye lao ,sao yuan ming xiang lei 。li ben yi zhi jie ,qu hong lai di xi 。
qing ru shuo xue yan ,huan re chun yan lei 。huo yu kai hu you ,huo jiang shi ying rui 。
sui fei yi tian jian ,yi shi nang zhong zhui 。jie you nei shi yi ,zhi de dong guan ci 。
liang yuan jin suo lu ,hou zhu zhong wang sui 。ai yin dan fu cui ,qi wang fen xiong ci 。
wu tang yi rang chu ,bi lie sen jiu kui 。zuo song pi ji fu ,zhi yan guo zu yi 。
ming huang jian zhong ri ,mo ke jian can cha 。yue jing xiu zhuo xiao ,hai han guang liu li 。
jie neng qu xue feng ,jin ni cheng yun chi 。er lai er shi si ,jun zao xiang zhui sui 。
yu sheng la ji xia ,yi zhi wen ming shi 。shao xiao bu hao long ,qun xun feng gong ji 。
sui ran ku pin jian ,wei sheng qin ru kou er 。qiu yi bao feng gui ,xiao peng cheng lou kui 。
qiong nian zhi bai pao ,ji ri mo chen chui 。yuan fang mai yao ke ,xian xun bu yu shi 。
gui lai du bian shang ,de yi han qing kui 。kang yun yin bi ya ,qin sai nian ni chi 。
yin zhi zhao ming qian ,pou dan cheng qing qi 。you jie zhao ming hou ,bai xie mai fang rui 。
zong you yue dan ping ,wei neng tian xia zhi 。tu wei jiang pi bao ,bu mian can hu li 。
shei jian hang de zu ,shei chou ci tian qi 。shei zuo he pan cao ,shei wei dong zhong zhi ?
shei re ling you lu ,shei you qing miao xi ?shei qing ru hong mao ,shei mi ru ning zhi ?
shei bi shu yan jing ,shei fang ba cong zi ?shei neng diao 抃ao ,shei neng zhuo shen gui ?
shei bei ru shui huo ,shei tong re xun chi ?shei ke zuo liang dong ,shei gan qu gu li ?
yong ci chang bu kuai ,mo ren dong jiao pi 。kong xiao bing li gu ,wang bai chou zhong zi 。
lu men xian sheng cai ,da xiao mo bu yi 。jiu bi liu ji nei ,shui shi zhi jie yi 。
gu wo mi wei yuan ,kai huai hui ji yi 。chu kai zao ben yuan ,jian nai shu pang zhi 。
sui gu pa fan lan ,huang chao guang he xi 。chuai ma shi fei ji ,yi yi ru jin ji 。
li du qi bu yi ,meng chen jie nan yi 。xin zhi jun zi yan ,ke bing shen ming shi 。
ku fu shang qiu lv ,gao huang you ye yi 。kuang jiang tai lao wei ,jian dan bu xuan ji 。
jin lai zhi jia de ,zheng zhen wu jiang mei 。er bao gou bu qu ,qiong ran shou kong chi 。
hai zuo mo ying xiang ,wei jun kuan mao ci 。chou shu luan qian zhi ,zhuo ming fan ou qi 。
huo ban bu que qi ,huo xie yi huang ci 。gu qiong yi yan man ,xi mu heng feng yi 。
chu yu fang fei ju ,lin liu ni jiang li 。ji xia ye ren diao ,gan wei hao shi zi 。
bu gan fu jian gu ,wei you diao jiang qi 。xi jun nian yu yong ,wan xiu deng wen pi 。【zhu shi 】:
zhu :
①zhong ;ge 。《shi jing ·bei feng ·quan shui 》:“wen wo zhu gu ,sui ji bai zi 。”(bai zi :da jie 。)《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“liang shen lv zhu jun gong qi shan 。”(shen :qin zi 。)②xiang dang yu “zhi yu ”。(“zhi ”shi dai ci ,xiang dang yu xian dai han yu de “ta 、ta 、ta ”。)《lie zi · shang wen 》:“tou zhu bo hai zhi wei 。”③jie ci 。xiang dang yu “yu ”。《li ji ·ji yi 》:“xiao di fa zhu chao ting 。”(di :tong “ti ”。)④“zhi hu ”de ge yin 。《zuo chuan ·zhao gong ba nian 》:“zi wen zhu ?”(wen zhu :wen zhi hu ,ting shui guo zhe jian shi qing ma ?)⑤zhu ci 。mo yi 。《shi ·bei feng ·ri yue 》:“ri ju yue zhu ,zhao lin xia tu 。”(ju :zhu ci 。)hou :
(yi )①gu dai ju hang she li suo yong de jian ba 。“hou ”zhi she bu ,she bu de ba xin jiao “gu (gǔ)”huo “de ”,yi pi ge huo bu zhi cheng 。《shi jing ·xiao ya ·bin zhi chu yan 》:“da hou ji kang ,gong shi si zhang 。”②gu dai wu deng jue wei de di er deng 。《li ji ·wang zhi 》:“wang zhe zhi zhi lu jue ,gong 、hou 、bai 、zi 、nan fan wu deng 。”han dai yi hou jin ci yu wang de jue wei 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“wu hou jiu bai ,nv shi zheng zhi 。”③zhu hou de tong chen 。《shi jing ·wei feng ·shuo ren 》:“ji hou zhi zi ,wei hou zhi qi ,dong gong zhi mei ,geng hou zhi yi 。”(zi :nv er 。dong gong :zhi ji tai zi 。yi :qi de zi mei 。)④fan zhi da guan gui ren 。du xun he 《yu you ren dui jiu yin 》:“ke lu ru tian yuan ,hou men shi hai shen 。”(er )hòu [min hou ]xian ming ,shu fu jian sheng 。zi :
①fang zong ;mo ju shu 。《xun zi ·cheng xiang 》:“li jing fa mo gan zi 。”②ren ping 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“zi jun zhi suo shi zhi 。”jue :
tu qi tu chu 。yang xiong 《gan quan fu 》:“hong tai jue ji du chu xi 。”《shi ji ·hua ji lie chuan 》:“jue ran du li 。”xie tiao 《shi yan hua guang dian qu shui chi wei huang tai zi zuo jiu zhang 》zhi qi :“qing deng (dèng)jue qi 。”(deng :shan tou dan jie 。)zhang heng 《xi jing fu 》:“shen ming jue ji te qi 。”jiang :
(yi )①gong you li 。《zhan guo ce ·han ce 》:“fu tian xia jiang gong jin nu jie zi han chu 。”②jiang zhuang ;you li 。《shi jing ·zhou song ·zai shan (shān)》:“hou jiang hou yi 。”(hou :zhu ci 。yi :ruo 。)《xun zi · quan xue 》:“yin mo zhao ya zhi li ,jin gu zhi jiang 。”③jiang da ;jiang cheng 。《yan tie lun ·fei yang 》:“qin ren shang jun ,guo yi fu jiang 。”④jia jiang ;zeng jiang 。《xun zi ·tian lun 》:“jiang ben er jie yong ,ze tian bu neng pin 。”⑤you yu ;lve duo 。《mu lan shi 》:“shang ci bai qian jiang 。”⑥chao guo ;sheng guo 。《shi ji ·ping yuan jun yu qing lie chuan 》:“mao xian sheng yi san cun zhi she ,jiang yu bai mo zhi shi 。” (er )qiǎng ①jiang pai 。《jin shu ·guo fan chuan 》:“(yu yi )gong wang zao fan ,yu jiang qi zhi 。”(gong :qin zi 。zao :bai fang 。qi :qi yong 。)②jie li ;jin li 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“tai hou bu ken ,da chen jiang jian 。”③mian jiang 。《shi ji ·liu hou shi jia 》:“liu hou bing ,zi jiang si 。”wang :
(yi )①xia shang zhou shi dai zui gao tong zhi zhe de chen hao 。qin shi huang yi hou gai chen huang di 。《shang shu ·pan geng shang 》:“wang ming zhong ,xi zhi yu ting 。”(xi :dou ;quan 。)②chun qiu zhan guo shi ji de zhu hou 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wang hao zhan ,qing yi zhan yu 。”③han yi hou de zui gao feng jue 。《han shu ·zhu hou wang biao 》:“wu di shi zhu fu zhi ce ,xia tui en zhi ling ,shi zhu hou wang de fen hu yi yi feng zi di ,bu hang chu she er fan guo zi xi 。”(zhu fu :ren ming 。ce :tong “ce ”。xi :xiao ruo 。)④zhu hou huo wai zu lai chao jian tian zi 。《shang shu ·da yu mo 》:“si yi lai wang 。”⑤shou ling ;tong lei zhong zui te chu huo zui da zhe 。du fu 《qian chu sai 》:“she ren xian she ma ,qin zei xian qin wang 。”⑥gu dai dui zu fu mu bei de zun chen 。《er ya ·shi qin 》:“fu zhi kao wei wang fu ,fu zhi bi (bǐ)wei wang mu 。” (er )wàng ①tong zhi tong jia 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“pei gong yu wang guan zhong 。”《shang jun shu ·geng fa 》:“san dai bu tong li er wang 。”②cheng jiu wang ye 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“qi shi zhe yi (yì)bo (bó)shi rou ,li min bu ji bu han ,ran er bu wang zhe ,wei zhi you ye 。”shi :
①ju shi ;fang wu 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“shang gu xue ju er ye chu ,hou shi sheng ren yi zhi yi gong shi 。”②tang hou de zheng shi 。《lun yu ·xian jin 》:“you ye ,sheng tang yi ,wei ru yu shi ye 。”③jia 。《zuo chuan ·huan gong shi ba nian 》:“nv you jia ,nan you shi 。”④chao ting 。《shang shu ·wei zi zhi ming 》:“lv you dian chang ,yi fan wang shi 。”《han shu ·liu xiang chuan 》:“lu qu gong shi ,quan zai wai jia 。”⑤qi zi 。《li ji ·qu li shang 》:“san shi er zhuang ,you shi 。”⑥fen mu ;mu xue 。《shi jing ·tang feng ·ge sheng 》:“bai sui zhi hou ,gui yu ji shi 。”⑦dao jian de qiao 。《shi ji ·ci ke lie chuan 》:“ba jian ,jian chang ,cao ji shi 。”⑧xing su ming 。ye chen “ying shi ”。er shi ba su zhi yi 。fang :
(yi )①bing lie 。《zhuang zi ·shan mu 》:“fang zhou er ji yu he 。”ye zhi zhu mu bian cheng de fa zi 。《shi jing ·zhou na ·han an 》:“jiang zhi yong yi ,bu ke fang sai 。”②fang yuan 。biao mian ji 。《zi zhi tong jian ·han suo di jian an shi san nian 》:“(sun quan )ge ju jiang dong ,de fang shu qian li 。”③zheng fang ;fang xing 。yu yuan xiang dui 。《zhou li ·kao gong ji ·yu ren 》:“huan zhe zhong gui ,fang zhe zhong ju 。”④fang xiang ;fang wei 。《mo zi ·gong shu 》:“bei fang you wu chen zhe ,yuan jie zi sha zhi 。”⑤fang mian 。《chu ci ·jiu bian 》:“xin chu ti er zhen dang xi ,he suo you zhi duo fang ?”(chu ti :jie ju 。)⑥zheng zhi 。《xin yu ·shen wei 》:“ran hou zhong liang fang zhi zhi ren ,ze de rong yu shi er shi yu zheng 。”⑦de ou ;ou yu 。huang zong xi 《liu jing ting chuan 》:“ju wu fang tu yin ,xiang su hao shang ,xi jian xi wen 。”⑧zhi de 。gu ren yi wei tian yuan de fang ,gu chen de wei fang 。《huai na zi ·ben jing 》:“dai yuan lv fang 。”⑨fang fa ;ban fa 。《xun zi ·da lve 》:“bo xue er mo fang 。”⑩yao fang ;chu fang 。《hou han shu ·hua tuo chuan 》:“jing yu fang yao 。”(11)dao li 。《xun zi ·jun dao 》:“shang xian shi neng ,ze min zhi fang 。”(shang :zun chong 。)(12)bi ni ;bi fang 。《han shu ·wei qing huo qu bing chuan zan 》:“piao (piāo)ji yi fang ci yi ,wei jiang ru ci 。”(piao ji :zhi huo qu bing 。)(13)fu ci 。1.zheng zai 。《han shu ·gao di ji 》:“pei gong 、xiang yu fang gong chen liu 。”2. gang gang 。fang bao 《zuo zhong yi gong yi shi 》:“wu xia yi sheng fu an wo ,fang cheng cao 。”3. jiu yao 。《zi zhi tong jian ·han suo di jian an shi san nian 》:“jin zhi shui jun ba shi mo zhong ,fang yu jiang jun hui lie yu wu 。”(zhi :xun lian 。hui lie :yi tong da lie ,shi jiao zhan de wan ci 。)(14)jie ci 。zheng dang 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“fang ci zhi shi ,chen yi shen yu er bu yi mu shi 。” (er )páng [fang yang ]pai huai 。《zuo chuan ·ai gong shi qi nian 》:“ru yu kui wei ,heng liu er fang yang 。”ling :
①da tu shan 。《shi jing ·xiao ya ·tian bao 》:“ru shan ru gao ,ru gang ru ling 。”②yue guo ;yu yue 。《li ji ·tan gong shang 》:“sang shi sui ju bu ling jie 。”(ju :cong mang 。jie :gui ju 。)《hou han shu ·feng yan chuan 》:“bu qiu gou de ,chang you ling yun zhi zhi 。”③sheng ;deng 。guo pu 《you xian shi shi si shou 》zhi yi :“lin yuan yi (yì)qing bo ,ling gang duo (duō)dan ti 。”(yi :yao qu 。duo :she qu 。dan ti :cao de gong se nen ya 。)④cheng ;ling jia 。《huai na zi ·yuan dao 》:“cheng yun ling xiao 。”cao zhi 《luo shen fu 》:“ling bo wei bu 。”⑤qi ling ;qin fan 。《guan zi ·zhi guo 》:“min pin ze wei xiang qing jia ,wei xiang qing jia ze gan ling shang fan jin 。”(wei :wei hai 。)⑥mo li 。《xun zi ·jun dao 》:“bing ren bu dai ling er jin 。”(jin :jian jiang you li 。)⑦di wang ling mu 。《guo yu ·ji yu 》:“ding min zhi ju ,cheng min zhi shi ,ling wei zhi zhong 。”[ling yi ]cui wei 。《han shu ·cheng di ji 》:“di wang zhi dao ,ri yi ling yi 。”chi :
(yi )①xu hang 。《shi jing ·bei feng ·gu feng 》:“hang dao chi chi ,zhong xin you wei 。”(zhong xin :xin zhong 。wei :bu shun xin 。)②huan man 。gu yi 《xin shu ·da zheng 》:“zi gu zhi yu jin ,yu min wei chou zhe ,you chi you su ,er min bi sheng zhi 。”《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“wu jian ji nan wei ,chu (chù)ran wei jie ,shi wei zhi ,hang wei chi 。”(chu ran :kong ju de yang zi 。)③wan 。《jin shi ·shi huo zhi 》:“de han ,jia se chi shou 。”④you yu 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“xun sheng an wen dan zhe shei ,pi pa sheng ting yu yu chi 。”⑤lu dun 。《san guo zhi ·wu shu ·sun huan chuan 》:“chu wu you ji chi dun ,jin zhi jun ,zhu jiang shao neng ji zhe ,wu mo you yi 。”⑥chang jiu 。ou yang xiu 《su shi wen ji xu 》:“chi jiu er bu xiang ji 。”[chi ming ]li ming ;po xiao 。cao tang 《wang jiu hua ji chi yang du yuan wai 》:“dai yue zao ci san xiu guan ,chi ming chu shi jiu hua feng 。”[chi chi ]1.huan man de yang zi 。bai ju yi 《chang hen ge 》:“chi chi zhong gu chu chang ye ,geng geng xing he yu shu tian 。”2.cong rong bu pai de yang zi 。《li ji ·kong zi xian ju 》:“mo sheng zhi le ,qi zhi bu wei ;mo ti zhi li ,wei yi chi chi 。”3.chi yi bu qian de yang zi 。fan ye 《hou han shu ·deng biao deng chuan lun 》:“tong zhi fang gui yi yin ,xian tu nan yu ,gu xi ren ming shen yu suo shou zhi fen ,chi chi yu qi lu zhi jian ye 。”[chi mu ]1.mu nian 。bi yu cui lao 。qu yuan 《li sao 》:“wei cao mu zhi ling la xi ,kong mei ren zhi chi mu 。”2.xu huan 。bao zhao 《wu he fu 》:“sa da jin gu ,qian yan chi mu 。”(sa da :qun fei de yang zi 。)[chi ri ]1.ri zi jiu 。《shang jun shu ·jun chen 》:“chi ri kuang jiu 、ji lao si men zhe de 。”2.chun ri 。du fu 《jue gou er shou 》zhi yi :“chi ri jiang shan li ,chun feng hua cao xiang 。” (er )zhìdeng dai 。《hou han shu ·zhang di ji 》:“zhen sai chi zhi shi ,ce xi yi wen 。”(sai :sai nian 。ce xi :bu zheng zuo ,yi dai xian zhe 。yi wen :xin de xue shui jian jie 。)
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]