• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • ③金澗養芝術,石床臥苔蘚。

    “③金澗養芝術,石床臥苔蘚。”詩句出處:《登鹿門山懷古①》;是唐朝詩人孟浩然的作品。

    清曉因興來,乘流越江峴。②
    沙禽近初識,浦樹遙莫辨。
    漸到鹿門山,山明翠微淺。
    巖潭多屈曲,舟楫屢回轉。
    昔聞龐德公,采藥遂不返。③
    金澗養芝術,石床臥苔蘚。④
    紛吾感耆舊,結纜事攀踐。⑤
    隱跡今尚存,高風邈已遠。
    白雲何時去,丹桂空偃蹇。⑥
    探討意未窮,回艇夕陽晚。⑦

    【註釋】:

    金:

    ①金屬的通稱。《荀子·勸學》:“鍥而舍之,朽木不折;鍥而不舍,金石可鏤。”《周禮·秋官·職金》:“入其金錫於為兵器之府。”(為:制作。)②金黃色。《嶽陽樓記》:“浮光躍金。”《阿房宮賦》:“金塊珠礫,棄擲迤邐,秦人視之,亦不甚惜。”③錢財;錢。《史記·陳丞相世傢》:“臣聞(陳)平受諸將金,金多者得善處,金少者得惡處。”④金屬制的樂器或兵器。《禮記·樂記》:“金石絲竹,樂之器也。”《淮南子·說山》:“砥石不利,而可以利金。”(利金:磨利刀劍。)⑤古代八音之一。《周禮·春官·大師》:“皆播之以八言,金、石、土、革、絲、木、匏、竹。”⑥古代計算貨幣的單位。以一鎰(二十四兩)為一金,或以一斤為一金。《史記·燕召公世傢》:“子之因遺(wèi)蘇代百金。”(子之:人名。遺:贈與。)《五人墓碑記》:“有賢士大夫發五十金,買五人之脰而函之。”(脰dòu:頸項;頭臚。)《獄中雜記》:“富者賂數百金。”⑦比喻堅固。《過秦論》:“始皇之心,自以為關中之地,金城千裡。”⑧五行之一。《尚書·洪范》:“五行:一曰水,二曰火,三曰木,四曰金,五曰土。”⑨朝代名(公元1115—1234年)。女真族完顏部首領阿骨打所建。

    澗:

    ①夾在兩山間的小水溝。《詩經·召南·采蘋》:“於以采蘋,南澗之濱。”(蘋:蕨類植物。)②水名。在今河南省。

    養:

    ①養活;使能生活下去。《論語·為政》:“今之孝者,是為之能養。”②飼養。《史記·項羽本紀》:“今釋弗擊,此所謂‘養虎自遺患’也。”(釋:釋放;放開。)張俞《蠶婦》:“遍身羅綺者,不是養蠶人。”③培養;培植。《晉書·武帝紀》:“方今陽春養物,東作始興。”④保養。《莊子·養生主》:“吾聞庖丁之言,得養生焉。”⑤修養;涵養。《淮南子·俶真》:“和愉虛無,所以養德也。”《孟子·公孫醜上》:“我善養吾浩然之氣。”⑥教育;熏陶。《禮記·文王世子》:“立大傅少傅以養之,欲其知父子君臣之道也。”(大傅、少傅:官名。大:同“太”。)⑦給養;生活資料。《荀子·天論》:“強本而節用,則天不能貧;養備而動時,則天不能病。”(強本:增強農桑業。備:齊全。動時:按時運動。)⑧養護。《左傳·成公十三年》:“敬在養神,篤在守業。”⑨廚師。《公羊傳·宣公十二年》:“廝役扈養死者數百人。”(扈:養馬的人。)⑩通“癢”。發癢。《荀子· 正名》:“疾、養、、熱。”(chuàng:寒涼。)

    芝:

    ①靈芝草。屬菌類植物,生於枯木根部,色彩各異,入藥,有滋補作用。王充《論衡·驗符》:“芝生於土。”②通“芷”。香草。《荀子·王制》:“其民之親我也,歡若父母;好我,芳若芝蘭。”

    術:

    ①路;街道。《漢書·武五子傳》:“橫術何廣廣兮,固知國中之無人。”《墨子·號令》:“因城中裡為八部,部一吏,吏各從四人,以行沖術及裡中。”②技術;技藝。陶潛《詠荊軻》:“惜哉劍術疏,奇功遂不成。”(疏:不熟練。)《孟子·公孫醜上》:“矢人唯恐不傷人,函人唯恐傷人,巫匠亦然,故術不可不慎也。”③指方術。《聊齋志異·妖人》:“鄙人有小術,報我十金,當代禳(ráng)之。”(禳:消除災禍。)④方法;策略;手段。《齊民要術·序》:“桑弘羊之均輸法,益國利民,不朽之術也。”(均輸法:一種利用物價的差異進行異地運輸以平抑物價的措施。)⑤權術。《史記·張儀列傳》:“嗟呼,此吾在術中而不悟,吾不及蘇君明矣。”⑥思想;學說。《孟子·梁惠王上》:“是乃仁術也。”《史記·田敬仲完世傢》:“《周易》之為術,幽明遠矣。”⑦通“述”。記述;闡述。《墨子·非命》:“命者,暴王所作,窮人所術,非仁者之言也。”

    石:

    (一)①石頭;石塊。《列子·湯問》:“且焉置土石?”②碑碣;石刻。陸機《文賦》:“被金石以廣德,流管弦而日新。”③石磬,古樂器名,八音之一。《韓非子·說疑》:“不聽鐘石之聲。”④古代用以治病的石針。《韓非子·喻老》:“(病)在肌膚,針石所及也。” (二)dàn (舊讀shí) ①古代重量單位。一百二十斤為一石。《墨子·魯問》:“而任五十石之重。”②容量單位。十鬥為一石。韓愈《雜說》四:“馬之千裡者,一食或盡粟一石。”

    床:

    ①[名]坐榻,臥具。《孔雀東南飛》:“媒人下~去,諾諾復爾爾。”《木蘭詩》:“開我東閣門,坐我西閣~。”②[名]安放器物的架子。徐陵《玉臺新詠·序》:“翡翠筆~,無時離手。”③[名]井上圍欄。古樂府《淮南王篇》:“後園鑿井銀作~。”

    臥:

    ①伏幾休息。《荀子·解蔽》:“心,臥則夢。”②睡。王翰《涼州詞》:“醉臥沙場君莫笑,古來征戰幾人回?”③躺著。《世說新語·尤梅》:“桓公臥語曰。”④寢室。《漢書·韓信傳》:“張耳、韓信未起,(漢王)即其臥,奪其印符。”(即:就在。符:調兵的憑證。)⑤禽獸趴伏。李白《尋雍尊師隱居》詩:“花暖青牛臥。”⑥平放著。杜甫《重過何氏五首》之四:“雨拋金鎖甲,苔臥綠沉槍。”(綠沉槍:用深綠漆過的長柄槍。)⑦隱居。李白《送梁回歸東平》:“莫學東山臥,參差老謝安。”

    蘚:

    隱花之類的植物。莖葉很小,沒有根,生在陰濕之地。李煜《浪淘沙》:“秋風庭院蘚侵階。”


  • ③金涧养芝术,石床卧苔藓。

    “③金涧养芝术,石床卧苔藓。”诗句出处:《登鹿门山怀古①》;是唐朝诗人孟浩然的作品。

    清晓因兴来,乘流越江岘。②
    沙禽近初识,浦树遥莫辨。
    渐到鹿门山,山明翠微浅。
    岩潭多屈曲,舟楫屡回转。
    昔闻庞德公,采药遂不返。③
    金涧养芝术,石床卧苔藓。④
    纷吾感耆旧,结缆事攀践。⑤
    隐迹今尚存,高风邈已远。
    白云何时去,丹桂空偃蹇。⑥
    探讨意未穷,回艇夕阳晚。⑦

    【注释】:

    金:

    ①金属的通称。《荀子·劝学》:“锲而舍之,朽木不折;锲而不舍,金石可镂。”《周礼·秋官·职金》:“入其金锡于为兵器之府。”(为:制作。)②金黄色。《岳阳楼记》:“浮光跃金。”《阿房宫赋》:“金块珠砾,弃掷迤逦,秦人视之,亦不甚惜。”③钱财;钱。《史记·陈丞相世家》:“臣闻(陈)平受诸将金,金多者得善处,金少者得恶处。”④金属制的乐器或兵器。《礼记·乐记》:“金石丝竹,乐之器也。”《淮南子·说山》:“砥石不利,而可以利金。”(利金:磨利刀剑。)⑤古代八音之一。《周礼·春官·大师》:“皆播之以八言,金、石、土、革、丝、木、匏、竹。”⑥古代计算货币的单位。以一镒(二十四两)为一金,或以一斤为一金。《史记·燕召公世家》:“子之因遗(wèi)苏代百金。”(子之:人名。遗:赠与。)《五人墓碑记》:“有贤士大夫发五十金,买五人之脰而函之。”(脰dòu:颈项;头胪。)《狱中杂记》:“富者赂数百金。”⑦比喻坚固。《过秦论》:“始皇之心,自以为关中之地,金城千里。”⑧五行之一。《尚书·洪范》:“五行:一曰水,二曰火,三曰木,四曰金,五曰土。”⑨朝代名(公元1115—1234年)。女真族完颜部首领阿骨打所建。

    涧:

    ①夹在两山间的小水沟。《诗经·召南·采蘋》:“于以采蘋,南涧之滨。”(蘋:蕨类植物。)②水名。在今河南省。

    养:

    ①养活;使能生活下去。《论语·为政》:“今之孝者,是为之能养。”②饲养。《史记·项羽本纪》:“今释弗击,此所谓‘养虎自遗患’也。”(释:释放;放开。)张俞《蚕妇》:“遍身罗绮者,不是养蚕人。”③培养;培植。《晋书·武帝纪》:“方今阳春养物,东作始兴。”④保养。《庄子·养生主》:“吾闻庖丁之言,得养生焉。”⑤修养;涵养。《淮南子·俶真》:“和愉虚无,所以养德也。”《孟子·公孙丑上》:“我善养吾浩然之气。”⑥教育;熏陶。《礼记·文王世子》:“立大傅少傅以养之,欲其知父子君臣之道也。”(大傅、少傅:官名。大:同“太”。)⑦给养;生活资料。《荀子·天论》:“强本而节用,则天不能贫;养备而动时,则天不能病。”(强本:增强农桑业。备:齐全。动时:按时运动。)⑧养护。《左传·成公十三年》:“敬在养神,笃在守业。”⑨厨师。《公羊传·宣公十二年》:“厮役扈养死者数百人。”(扈:养马的人。)⑩通“痒”。发痒。《荀子· 正名》:“疾、养、、热。”(chuàng:寒凉。)

    芝:

    ①灵芝草。属菌类植物,生于枯木根部,色彩各异,入药,有滋补作用。王充《论衡·验符》:“芝生于土。”②通“芷”。香草。《荀子·王制》:“其民之亲我也,欢若父母;好我,芳若芝兰。”

    术:

    ①路;街道。《汉书·武五子传》:“横术何广广兮,固知国中之无人。”《墨子·号令》:“因城中里为八部,部一吏,吏各从四人,以行冲术及里中。”②技术;技艺。陶潜《咏荆轲》:“惜哉剑术疏,奇功遂不成。”(疏:不熟练。)《孟子·公孙丑上》:“矢人唯恐不伤人,函人唯恐伤人,巫匠亦然,故术不可不慎也。”③指方术。《聊斋志异·妖人》:“鄙人有小术,报我十金,当代禳(ráng)之。”(禳:消除灾祸。)④方法;策略;手段。《齐民要术·序》:“桑弘羊之均输法,益国利民,不朽之术也。”(均输法:一种利用物价的差异进行异地运输以平抑物价的措施。)⑤权术。《史记·张仪列传》:“嗟呼,此吾在术中而不悟,吾不及苏君明矣。”⑥思想;学说。《孟子·梁惠王上》:“是乃仁术也。”《史记·田敬仲完世家》:“《周易》之为术,幽明远矣。”⑦通“述”。记述;阐述。《墨子·非命》:“命者,暴王所作,穷人所术,非仁者之言也。”

    石:

    (一)①石头;石块。《列子·汤问》:“且焉置土石?”②碑碣;石刻。陆机《文赋》:“被金石以广德,流管弦而日新。”③石磬,古乐器名,八音之一。《韩非子·说疑》:“不听钟石之声。”④古代用以治病的石针。《韩非子·喻老》:“(病)在肌肤,针石所及也。” (二)dàn (旧读shí) ①古代重量单位。一百二十斤为一石。《墨子·鲁问》:“而任五十石之重。”②容量单位。十斗为一石。韩愈《杂说》四:“马之千里者,一食或尽粟一石。”

    床:

    ①[名]坐榻,卧具。《孔雀东南飞》:“媒人下~去,诺诺复尔尔。”《木兰诗》:“开我东阁门,坐我西阁~。”②[名]安放器物的架子。徐陵《玉台新咏·序》:“翡翠笔~,无时离手。”③[名]井上围栏。古乐府《淮南王篇》:“后园凿井银作~。”

    卧:

    ①伏几休息。《荀子·解蔽》:“心,卧则梦。”②睡。王翰《凉州词》:“醉卧沙场君莫笑,古来征战几人回?”③躺着。《世说新语·尤梅》:“桓公卧语曰。”④寝室。《汉书·韩信传》:“张耳、韩信未起,(汉王)即其卧,夺其印符。”(即:就在。符:调兵的凭证。)⑤禽兽趴伏。李白《寻雍尊师隐居》诗:“花暖青牛卧。”⑥平放着。杜甫《重过何氏五首》之四:“雨抛金锁甲,苔卧绿沉枪。”(绿沉枪:用深绿漆过的长柄枪。)⑦隐居。李白《送梁回归东平》:“莫学东山卧,参差老谢安。”

    藓:

    隐花之类的植物。茎叶很小,没有根,生在阴湿之地。李煜《浪淘沙》:“秋风庭院藓侵阶。”


  • ③jin jian yang zhi shu ,dan chuang wo tai xian 。

    “③jin jian yang zhi shu ,dan chuang wo tai xian 。”shi gou chu chu :《deng lu men shan huai gu ①》;shi tang chao shi ren meng hao ran de zuo pin 。

    qing xiao yin xing lai ,cheng liu yue jiang xian 。②
    sha qin jin chu shi ,pu shu yao mo bian 。
    jian dao lu men shan ,shan ming cui wei jian 。
    yan tan duo qu qu ,zhou ji lv hui zhuai 。
    xi wen pang de gong ,cai yao sui bu fan 。③
    jin jian yang zhi shu ,dan chuang wo tai xian 。④
    fen wu gan qi jiu ,jie lan shi pan jian 。⑤
    yin ji jin shang cun ,gao feng miao yi yuan 。
    bai yun he shi qu ,dan gui kong yan jian 。⑥
    tan tao yi wei qiong ,hui ting xi yang wan 。⑦

    【zhu shi 】:

    jin :

    ①jin shu de tong chen 。《xun zi ·quan xue 》:“qie er she zhi ,xiu mu bu she ;qie er bu she ,jin dan ke lou 。”《zhou li ·qiu guan ·zhi jin 》:“ru ji jin xi yu wei bing qi zhi fu 。”(wei :zhi zuo 。)②jin huang se 。《yue yang lou ji 》:“fu guang yue jin 。”《a fang gong fu 》:“jin kuai zhu li ,qi zhi yi li ,qin ren shi zhi ,yi bu shen xi 。”③qian cai ;qian 。《shi ji ·chen cheng xiang shi jia 》:“chen wen (chen )ping shou zhu jiang jin ,jin duo zhe de shan chu ,jin shao zhe de e chu 。”④jin shu zhi de le qi huo bing qi 。《li ji ·le ji 》:“jin dan si zhu ,le zhi qi ye 。”《huai na zi ·shui shan 》:“di dan bu li ,er ke yi li jin 。”(li jin :mo li dao jian 。)⑤gu dai ba yin zhi yi 。《zhou li ·chun guan ·da shi 》:“jie bo zhi yi ba yan ,jin 、dan 、tu 、ge 、si 、mu 、pao 、zhu 。”⑥gu dai ji suan huo bi de chan wei 。yi yi yi (er shi si liang )wei yi jin ,huo yi yi jin wei yi jin 。《shi ji ·yan shao gong shi jia 》:“zi zhi yin wei (wèi)su dai bai jin 。”(zi zhi :ren ming 。wei :zeng yu 。)《wu ren mu bei ji 》:“you xian shi da fu fa wu shi jin ,mai wu ren zhi dou er han zhi 。”(dou dòu:geng xiang ;tou lu 。)《yu zhong za ji 》:“fu zhe lu shu bai jin 。”⑦bi yu jian gu 。《guo qin lun 》:“shi huang zhi xin ,zi yi wei guan zhong zhi de ,jin cheng qian li 。”⑧wu hang zhi yi 。《shang shu ·hong fan 》:“wu hang :yi yue shui ,er yue huo ,san yue mu ,si yue jin ,wu yue tu 。”⑨chao dai ming (gong yuan 1115—1234nian )。nv zhen zu wan yan bu shou ling a gu da suo jian 。

    jian :

    ①ga zai liang shan jian de xiao shui gou 。《shi jing ·shao na ·cai 蘋》:“yu yi cai 蘋,na jian zhi bin 。”(蘋:jue lei zhi wu 。)②shui ming 。zai jin he na sheng 。

    yang :

    ①yang huo ;shi neng sheng huo xia qu 。《lun yu ·wei zheng 》:“jin zhi xiao zhe ,shi wei zhi neng yang 。”②si yang 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jin shi fu ji ,ci suo wei ‘yang hu zi wei huan ’ye 。”(shi :shi fang ;fang kai 。)zhang shu 《can fu 》:“bian shen luo qi zhe ,bu shi yang can ren 。”③pei yang ;pei zhi 。《jin shu ·wu di ji 》:“fang jin yang chun yang wu ,dong zuo shi xing 。”④bao yang 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“wu wen pao ding zhi yan ,de yang sheng yan 。”⑤xiu yang ;han yang 。《huai na zi ·chu zhen 》:“he yu xu mo ,suo yi yang de ye 。”《meng zi ·gong sun chou shang 》:“wo shan yang wu hao ran zhi qi 。”⑥jiao yo ;xun tao 。《li ji ·wen wang shi zi 》:“li da fu shao fu yi yang zhi ,yu ji zhi fu zi jun chen zhi dao ye 。”(da fu 、shao fu :guan ming 。da :tong “tai ”。)⑦gei yang ;sheng huo zi liao 。《xun zi ·tian lun 》:“jiang ben er jie yong ,ze tian bu neng pin ;yang bei er dong shi ,ze tian bu neng bing 。”(jiang ben :zeng jiang nong sang ye 。bei :ji quan 。dong shi :an shi yun dong 。)⑧yang hu 。《zuo chuan ·cheng gong shi san nian 》:“jing zai yang shen ,du zai shou ye 。”⑨chu shi 。《gong yang chuan ·xuan gong shi er nian 》:“si yi hu yang si zhe shu bai ren 。”(hu :yang ma de ren 。)⑩tong “yang ”。fa yang 。《xun zi · zheng ming 》:“ji 、yang 、、re 。”(chuàng:han liang 。)

    zhi :

    ①ling zhi cao 。shu jun lei zhi wu ,sheng yu ku mu gen bu ,se cai ge yi ,ru yao ,you zi bu zuo yong 。wang chong 《lun heng ·yan fu 》:“zhi sheng yu tu 。”②tong “zhi ”。xiang cao 。《xun zi ·wang zhi 》:“ji min zhi qin wo ye ,huan re fu mu ;hao wo ,fang re zhi lan 。”

    shu :

    ①lu ;jie dao 。《han shu ·wu wu zi chuan 》:“heng shu he an an xi ,gu zhi guo zhong zhi mo ren 。”《mo zi ·hao ling 》:“yin cheng zhong li wei ba bu ,bu yi li ,li ge cong si ren ,yi hang chong shu ji li zhong 。”②ji shu ;ji yi 。tao qian 《yong jing ke 》:“xi zai jian shu shu ,ji gong sui bu cheng 。”(shu :bu shou lian 。)《meng zi ·gong sun chou shang 》:“shi ren wei kong bu shang ren ,han ren wei kong shang ren ,wu jiang yi ran ,gu shu bu ke bu shen ye 。”③zhi fang shu 。《liao zhai zhi yi ·yao ren 》:“bi ren you xiao shu ,bao wo shi jin ,dang dai rang (ráng)zhi 。”(rang :xiao chu zai huo 。)④fang fa ;ce lve ;shou duan 。《ji min yao shu ·xu 》:“sang hong yang zhi jun shu fa ,yi guo li min ,bu xiu zhi shu ye 。”(jun shu fa :yi chong li yong wu jia de cha yi jin hang yi de yun shu yi ping yi wu jia de cuo shi 。)⑤quan shu 。《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“jie hu ,ci wu zai shu zhong er bu wu ,wu bu ji su jun ming yi 。”⑥sai xiang ;xue shui 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“shi nai ren shu ye 。”《shi ji ·tian jing zhong wan shi jia 》:“《zhou yi 》zhi wei shu ,you ming yuan yi 。”⑦tong “shu ”。ji shu ;chan shu 。《mo zi ·fei ming 》:“ming zhe ,bao wang suo zuo ,qiong ren suo shu ,fei ren zhe zhi yan ye 。”

    dan :

    (yi )①dan tou ;dan kuai 。《lie zi ·shang wen 》:“ju yan zhi tu dan ?”②bei jie ;dan ke 。liu ji 《wen fu 》:“bei jin dan yi an de ,liu guan xian er ri xin 。”③dan qing ,gu le qi ming ,ba yin zhi yi 。《han fei zi ·shui yi 》:“bu ting zhong dan zhi sheng 。”④gu dai yong yi zhi bing de dan zhen 。《han fei zi ·yu lao 》:“(bing )zai ji fu ,zhen dan suo ji ye 。” (er )dàn (jiu dou shí) ①gu dai chong liang chan wei 。yi bai er shi jin wei yi dan 。《mo zi ·lu wen 》:“er ren wu shi dan zhi chong 。”②rong liang chan wei 。shi dou wei yi dan 。han yu 《za shui 》si :“ma zhi qian li zhe ,yi shi huo jin su yi dan 。”

    chuang :

    ①[ming ]zuo ta ,wo ju 。《kong qiao dong na fei 》:“mei ren xia ~qu ,nuo nuo fu er er 。”《mu lan shi 》:“kai wo dong ge men ,zuo wo xi ge ~。”②[ming ]an fang qi wu de jia zi 。xu ling 《yu tai xin yong ·xu 》:“fei cui bi ~,mo shi li shou 。”③[ming ]jing shang wei lan 。gu le fu 《huai na wang pian 》:“hou yuan zao jing yin zuo ~。”

    wo :

    ①fu ji xiu xi 。《xun zi ·jie bi 》:“xin ,wo ze meng 。”②shui 。wang han 《liang zhou ci 》:“zui wo sha chang jun mo xiao ,gu lai zheng zhan ji ren hui ?”③tang zhao 。《shi shui xin yu ·you mei 》:“huan gong wo yu yue 。”④qin shi 。《han shu ·han xin chuan 》:“zhang er 、han xin wei qi ,(han wang )ji ji wo ,duo ji yin fu 。”(ji :jiu zai 。fu :diao bing de ping zheng 。)⑤qin shou pa fu 。li bai 《xun yong zun shi yin ju 》shi :“hua nuan qing niu wo 。”⑥ping fang zhao 。du fu 《chong guo he shi wu shou 》zhi si :“yu pao jin suo jia ,tai wo lu chen qiang 。”(lu chen qiang :yong shen lu qi guo de chang bing qiang 。)⑦yin ju 。li bai 《song liang hui gui dong ping 》:“mo xue dong shan wo ,can cha lao xie an 。”

    xian :

    yin hua zhi lei de zhi wu 。jing xie hen xiao ,mei you gen ,sheng zai yin shi zhi de 。li yu 《lang tao sha 》:“qiu feng ting yuan xian qin jie 。”