- 繁体
- 简体
- 拼音
-
役生皆促促,心竟誰舒舒。
“役生皆促促,心竟誰舒舒。”詩句出處:《靖安寄居》;是唐朝詩人孟郊的作品。
敗菜不敢火,補衣亦寫書。古雲儉成德,今乃實起予。
戇叟戇不足,賢人賢有馀。役生皆促促,心竟誰舒舒。
萬馬踏風衢,眾塵隨奔車。高賓盡不見,大道夜方虛。
臥有洞庭夢,坐無長安儲。英髦空駭耳,煙火獨微如。
厚念恐傷性,薄田憶親鋤。承世不出力,冬竹肯抽菹。
外物莫相誘,約心誓從初。碧芳既似水,日日詠歸歟。
【註釋】:
役:
①戰爭;戰役。《國語·晉語二》:“伐虢(guó)之役。”(虢:國名。)泛指事情,職事。《左傳·昭公十三年》:“瀆貨無厭,亦將及矣,為此役也。”(及:指遇上災禍。)②古代指官府無償征用勞力從事的徭役及兵役。《漢書·食貨志上》:“賦共車馬甲兵士徒之役,充實府庫賜予之用。”(共:供。徒:眾。)李嶠《大周降禪碑》:“征戍罷三邊之役。”(罷:停止。)泛指出勞力的事。揚雄《逐貧賦》:“身服百役,手足胼胝(piánzhī)。”(服:從事。胼胝:老繭。)③出外任職。韓愈《送孟東野序》:“東野之役於江南也,有若不釋然者。”④服勞役或兵役。《詩經·王風·君子於役》:“君子於役,茍無饑渴。”⑤役使;奴役。陶淵明《歸去來兮辭》:“既自以心為形役,奚惆悵而獨悲?”(奚:為什麼。)⑥替官府服役的人。《宋史·食貨志上五》:“使民出錢雇役。”也指仆人。《南史·陶潛傳》:“傢貧無役。”⑦門徒;弟子。《莊子·庚桑楚》:“老聃之役,有庚桑楚者,偏得老聃之道。”生:
①生長;長出。《荀子·勸學》:“蓬生麻中,不扶而直。”②活著;生存。《論語· 衛靈公》:“志士仁人,無求生以害仁,有殺身以成仁。”③生命;性命。《韓非子·解老》:“祿也者,人之所以持生也。”(祿:俸祿。持:維持。)④產生;發生。《韓詩外傳》卷五:“水淵深廣,則龍魚生之。”⑤生育;誕生。《左傳·隱公元年》:“莊公寤生。”⑥生存的期間,指人的一生;一輩子。曹操《短歌行》:“對酒當歌,人生幾何?”⑦生活;生計。柳宗元《捕蛇者說》:“鄉鄰之生日蹙(cù)。”(蹙:窘迫。)⑧不熟的。1. 未煮或未煮熟的。《呂氏春秋·適音》:“大饗之禮,上玄尊而俎生魚。”2.未加工煉制的。《洛陽伽藍記·城北》:“頭後垂二尺生絹。”⑨讀書的人。《史記·秦始皇本紀》:“今諸生不師今而學古,以非當世。”皆:
①都;全。《論語·季氏》:“吾二臣者,皆不欲也。”《孟子·梁惠王上》:“百姓皆以王為愛也。”(愛:吝嗇。)《史記·貨殖列傳》:“故言富者皆稱陶朱公。”溫庭筠《望江南》:“過盡千帆皆不是,斜暉脈脈水悠悠。”②普遍。《詩經·周頌·豐年》:“以洽百禮,降福孔皆。”(洽:合。孔:甚。)③通“偕”。相同;偕同。《呂氏春秋·離謂》:“亡國之主,不自以為惑,故與桀、紂、幽、厲皆也。”(幽、厲:指周幽王、周厲王。)又《上德》:“虛素以公,小民皆之。”(虛素:處虛服素、恬淡質樸的意思。)促:
①急促;急迫。柳宗元《與蕭俛書》:“長來覺日月益促。”陸機《飲酒樂》:“朝(zhāo)醒弦促催人。”②快速。《三國志·魏書·趙儼傳》:“而諸將呵責(徐)晃促救。”③短促。陸機《吊魏武帝文》:“何命促而意長。”④催促。李白《魯郡堯祠送吳王之瑯琊》詩:“日色促歸人。”⑤挨近。葛洪《抱樸子·疾謬》:“促膝之狹坐,交杯觴於咫尺。”心:
①心臟。《淮南子·原道》:“心者,五臟之主也。”②通常指思維器官和思想、感情等。《孟子·告子上》:“心之官則思。”《國語·周語上》:“夫民慮之於心,而宣之於口。”③掛懷;關心。唐順之《與呂沃洲巡按書》:“兩公者,一日居乎其位,一日心乎其民者也。”(乎:於。)④中央;中心。劉禹錫《洞庭秋月行》:“洞庭湖月生湖心。”⑤星宿名。二十八宿之一。《呂氏春秋·季夏》:“季夏之月,日在柳,昏心中,旦尾中。”[心腹]1.要害之處。《三國志·蜀書·龐統法正傳》:“而敵傢數道並進,已入心腹。”2. 親信的人。竟:
①樂曲完畢。《周禮·春官·樂師》:“凡樂成則告備”鄭玄註:“成,謂所奏一竟。”②完畢;終瞭。曹操《步出夏門行·龜雖壽》:“神龜雖壽,猶有竟時。”《史記·項羽本紀》:“於是項梁乃教(項)籍兵法,籍大喜,略知其意,又不肯竟學。”③從頭至尾。《世說新語·雅量》:“竟日皆美供,雖晚至亦獲盛饌(zhuàn)。”(供:飯食。饌:食物。)④窮究;追究。《漢書·霍光傳》:“此縣官重太後,故不竟也。”(重:敬重。)蘇舜卿《王公行狀》:“雖末事必竟。”(末事:小事。)⑤同“境”。邊境。《左傳·宣公二年》:“亡不越竟。”(亡:逃亡。)⑥終於;終究。《史記·淮陰侯列傳》:“信亦知其意,怒,竟絕去。”(絕去:決絕而去。)《後漢書·耿棄傳》:“有志者事竟成也。”⑦竟然;居然。《史記·屈原列傳》:“而齊竟怒不救楚,楚大困。”《徐霞客遊記·遊黃山日記》:“擬尋石筍奧境,竟為天奪,濃霧迷漫。”⑧至;直到。《史記·齊太公世傢》:“竟(齊)頃公卒,百姓附,諸侯不犯。”舒:
①展開;伸展。《楚辭·九章·惜往日》:“焉舒情而抽信兮?”(焉:怎樣。抽信:展示誠意。)《淮南子·原道》:“與剛柔卷舒兮。”②徐緩;緩慢。《禮記·大學》:“為之者疾,用之者舒,則財恒足矣。”③舒惰;懈怠。《尚書·多方》:“罔丕惟進之恭,洪舒於民。”④傲慢。《史記·五帝本紀》:“富而不驕,貴而不舒。”⑤安詳;平和。《淮南子·原道》:“柔弱以靜,舒安以定。” -
役生皆促促,心竟谁舒舒。
“役生皆促促,心竟谁舒舒。”诗句出处:《靖安寄居》;是唐朝诗人孟郊的作品。
败菜不敢火,补衣亦写书。古云俭成德,今乃实起予。
戆叟戆不足,贤人贤有馀。役生皆促促,心竟谁舒舒。
万马踏风衢,众尘随奔车。高宾尽不见,大道夜方虚。
卧有洞庭梦,坐无长安储。英髦空骇耳,烟火独微如。
厚念恐伤性,薄田忆亲锄。承世不出力,冬竹肯抽菹。
外物莫相诱,约心誓从初。碧芳既似水,日日咏归欤。
【注释】:
役:
①战争;战役。《国语·晋语二》:“伐虢(guó)之役。”(虢:国名。)泛指事情,职事。《左传·昭公十三年》:“渎货无厌,亦将及矣,为此役也。”(及:指遇上灾祸。)②古代指官府无偿征用劳力从事的徭役及兵役。《汉书·食货志上》:“赋共车马甲兵士徒之役,充实府库赐予之用。”(共:供。徒:众。)李峤《大周降禅碑》:“征戍罢三边之役。”(罢:停止。)泛指出劳力的事。扬雄《逐贫赋》:“身服百役,手足胼胝(piánzhī)。”(服:从事。胼胝:老茧。)③出外任职。韩愈《送孟东野序》:“东野之役于江南也,有若不释然者。”④服劳役或兵役。《诗经·王风·君子于役》:“君子于役,苟无饥渴。”⑤役使;奴役。陶渊明《归去来兮辞》:“既自以心为形役,奚惆怅而独悲?”(奚:为什么。)⑥替官府服役的人。《宋史·食货志上五》:“使民出钱雇役。”也指仆人。《南史·陶潜传》:“家贫无役。”⑦门徒;弟子。《庄子·庚桑楚》:“老聃之役,有庚桑楚者,偏得老聃之道。”生:
①生长;长出。《荀子·劝学》:“蓬生麻中,不扶而直。”②活着;生存。《论语· 卫灵公》:“志士仁人,无求生以害仁,有杀身以成仁。”③生命;性命。《韩非子·解老》:“禄也者,人之所以持生也。”(禄:俸禄。持:维持。)④产生;发生。《韩诗外传》卷五:“水渊深广,则龙鱼生之。”⑤生育;诞生。《左传·隐公元年》:“庄公寤生。”⑥生存的期间,指人的一生;一辈子。曹操《短歌行》:“对酒当歌,人生几何?”⑦生活;生计。柳宗元《捕蛇者说》:“乡邻之生日蹙(cù)。”(蹙:窘迫。)⑧不熟的。1. 未煮或未煮熟的。《吕氏春秋·适音》:“大飨之礼,上玄尊而俎生鱼。”2.未加工炼制的。《洛阳伽蓝记·城北》:“头后垂二尺生绢。”⑨读书的人。《史记·秦始皇本纪》:“今诸生不师今而学古,以非当世。”皆:
①都;全。《论语·季氏》:“吾二臣者,皆不欲也。”《孟子·梁惠王上》:“百姓皆以王为爱也。”(爱:吝啬。)《史记·货殖列传》:“故言富者皆称陶朱公。”温庭筠《望江南》:“过尽千帆皆不是,斜晖脉脉水悠悠。”②普遍。《诗经·周颂·丰年》:“以洽百礼,降福孔皆。”(洽:合。孔:甚。)③通“偕”。相同;偕同。《吕氏春秋·离谓》:“亡国之主,不自以为惑,故与桀、纣、幽、厉皆也。”(幽、厉:指周幽王、周厉王。)又《上德》:“虚素以公,小民皆之。”(虚素:处虚服素、恬淡质朴的意思。)促:
①急促;急迫。柳宗元《与萧俛书》:“长来觉日月益促。”陆机《饮酒乐》:“朝(zhāo)醒弦促催人。”②快速。《三国志·魏书·赵俨传》:“而诸将呵责(徐)晃促救。”③短促。陆机《吊魏武帝文》:“何命促而意长。”④催促。李白《鲁郡尧祠送吴王之琅琊》诗:“日色促归人。”⑤挨近。葛洪《抱朴子·疾谬》:“促膝之狭坐,交杯觞于咫尺。”心:
①心脏。《淮南子·原道》:“心者,五脏之主也。”②通常指思维器官和思想、感情等。《孟子·告子上》:“心之官则思。”《国语·周语上》:“夫民虑之于心,而宣之于口。”③挂怀;关心。唐顺之《与吕沃洲巡按书》:“两公者,一日居乎其位,一日心乎其民者也。”(乎:于。)④中央;中心。刘禹锡《洞庭秋月行》:“洞庭湖月生湖心。”⑤星宿名。二十八宿之一。《吕氏春秋·季夏》:“季夏之月,日在柳,昏心中,旦尾中。”[心腹]1.要害之处。《三国志·蜀书·庞统法正传》:“而敌家数道并进,已入心腹。”2. 亲信的人。竟:
①乐曲完毕。《周礼·春官·乐师》:“凡乐成则告备”郑玄注:“成,谓所奏一竟。”②完毕;终了。曹操《步出夏门行·龟虽寿》:“神龟虽寿,犹有竟时。”《史记·项羽本纪》:“于是项梁乃教(项)籍兵法,籍大喜,略知其意,又不肯竟学。”③从头至尾。《世说新语·雅量》:“竟日皆美供,虽晚至亦获盛馔(zhuàn)。”(供:饭食。馔:食物。)④穷究;追究。《汉书·霍光传》:“此县官重太后,故不竟也。”(重:敬重。)苏舜卿《王公行状》:“虽末事必竟。”(末事:小事。)⑤同“境”。边境。《左传·宣公二年》:“亡不越竟。”(亡:逃亡。)⑥终于;终究。《史记·淮阴侯列传》:“信亦知其意,怒,竟绝去。”(绝去:决绝而去。)《后汉书·耿弃传》:“有志者事竟成也。”⑦竟然;居然。《史记·屈原列传》:“而齐竟怒不救楚,楚大困。”《徐霞客游记·游黄山日记》:“拟寻石笋奥境,竟为天夺,浓雾迷漫。”⑧至;直到。《史记·齐太公世家》:“竟(齐)顷公卒,百姓附,诸侯不犯。”舒:
①展开;伸展。《楚辞·九章·惜往日》:“焉舒情而抽信兮?”(焉:怎样。抽信:展示诚意。)《淮南子·原道》:“与刚柔卷舒兮。”②徐缓;缓慢。《礼记·大学》:“为之者疾,用之者舒,则财恒足矣。”③舒惰;懈怠。《尚书·多方》:“罔丕惟进之恭,洪舒于民。”④傲慢。《史记·五帝本纪》:“富而不骄,贵而不舒。”⑤安详;平和。《淮南子·原道》:“柔弱以静,舒安以定。” -
yi sheng jie cu cu ,xin jing shei shu shu 。
“yi sheng jie cu cu ,xin jing shei shu shu 。”shi gou chu chu :《jing an ji ju 》;shi tang chao shi ren meng jiao de zuo pin 。
bai cai bu gan huo ,bu yi yi xie shu 。gu yun jian cheng de ,jin nai shi qi yu 。
gang sou gang bu zu ,xian ren xian you yu 。yi sheng jie cu cu ,xin jing shei shu shu 。
mo ma ta feng qu ,zhong chen sui ben che 。gao bin jin bu jian ,da dao ye fang xu 。
wo you dong ting meng ,zuo mo chang an chu 。ying mao kong hai er ,yan huo du wei ru 。
hou nian kong shang xing ,bao tian yi qin chu 。cheng shi bu chu li ,dong zhu ken chou ju 。
wai wu mo xiang you ,yao xin shi cong chu 。bi fang ji shi shui ,ri ri yong gui yu 。
【zhu shi 】:
yi :
①zhan zheng ;zhan yi 。《guo yu ·jin yu er 》:“fa guo (guó)zhi yi 。”(guo :guo ming 。)fan zhi shi qing ,zhi shi 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“du huo mo ya ,yi jiang ji yi ,wei ci yi ye 。”(ji :zhi yu shang zai huo 。)②gu dai zhi guan fu mo chang zheng yong lao li cong shi de yao yi ji bing yi 。《han shu ·shi huo zhi shang 》:“fu gong che ma jia bing shi tu zhi yi ,chong shi fu ku ci yu zhi yong 。”(gong :gong 。tu :zhong 。)li jiao 《da zhou jiang chan bei 》:“zheng shu ba san bian zhi yi 。”(ba :ting zhi 。)fan zhi chu lao li de shi 。yang xiong 《zhu pin fu 》:“shen fu bai yi ,shou zu pian zhi (piánzhī)。”(fu :cong shi 。pian zhi :lao jian 。)③chu wai ren zhi 。han yu 《song meng dong ye xu 》:“dong ye zhi yi yu jiang na ye ,you re bu shi ran zhe 。”④fu lao yi huo bing yi 。《shi jing ·wang feng ·jun zi yu yi 》:“jun zi yu yi ,gou mo ji ke 。”⑤yi shi ;nu yi 。tao yuan ming 《gui qu lai xi ci 》:“ji zi yi xin wei xing yi ,xi chou chang er du bei ?”(xi :wei shen me 。)⑥ti guan fu fu yi de ren 。《song shi ·shi huo zhi shang wu 》:“shi min chu qian gu yi 。”ye zhi pu ren 。《na shi ·tao qian chuan 》:“jia pin mo yi 。”⑦men tu ;di zi 。《zhuang zi ·geng sang chu 》:“lao dan zhi yi ,you geng sang chu zhe ,pian de lao dan zhi dao 。”sheng :
①sheng chang ;chang chu 。《xun zi ·quan xue 》:“peng sheng ma zhong ,bu fu er zhi 。”②huo zhao ;sheng cun 。《lun yu · wei ling gong 》:“zhi shi ren ren ,mo qiu sheng yi hai ren ,you sha shen yi cheng ren 。”③sheng ming ;xing ming 。《han fei zi ·jie lao 》:“lu ye zhe ,ren zhi suo yi chi sheng ye 。”(lu :feng lu 。chi :wei chi 。)④chan sheng ;fa sheng 。《han shi wai chuan 》juan wu :“shui yuan shen an ,ze long yu sheng zhi 。”⑤sheng yo ;dan sheng 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“zhuang gong wu sheng 。”⑥sheng cun de ji jian ,zhi ren de yi sheng ;yi bei zi 。cao cao 《duan ge hang 》:“dui jiu dang ge ,ren sheng ji he ?”⑦sheng huo ;sheng ji 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“xiang lin zhi sheng ri cu (cù)。”(cu :jiong pai 。)⑧bu shou de 。1. wei zhu huo wei zhu shou de 。《lv shi chun qiu ·kuo yin 》:“da xiang zhi li ,shang xuan zun er zu sheng yu 。”2.wei jia gong lian zhi de 。《luo yang ga lan ji ·cheng bei 》:“tou hou chui er che sheng juan 。”⑨dou shu de ren 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“jin zhu sheng bu shi jin er xue gu ,yi fei dang shi 。”jie :
①dou ;quan 。《lun yu ·ji shi 》:“wu er chen zhe ,jie bu yu ye 。”《meng zi ·liang hui wang shang 》:“bai xing jie yi wang wei ai ye 。”(ai :lin se 。)《shi ji ·huo shi lie chuan 》:“gu yan fu zhe jie chen tao zhu gong 。”wen ting jun 《wang jiang na 》:“guo jin qian fan jie bu shi ,xie hui mai mai shui you you 。”②pu bian 。《shi jing ·zhou song ·feng nian 》:“yi qia bai li ,jiang fu kong jie 。”(qia :ge 。kong :shen 。)③tong “xie ”。xiang tong ;xie tong 。《lv shi chun qiu ·li wei 》:“wang guo zhi zhu ,bu zi yi wei huo ,gu yu jie 、zhou 、you 、li jie ye 。”(you 、li :zhi zhou you wang 、zhou li wang 。)you 《shang de 》:“xu su yi gong ,xiao min jie zhi 。”(xu su :chu xu fu su 、tian dan zhi piao de yi sai 。)cu :
①ji cu ;ji pai 。liu zong yuan 《yu xiao fu shu 》:“chang lai jiao ri yue yi cu 。”liu ji 《yin jiu le 》:“chao (zhāo)xing xian cu cui ren 。”②kuai su 。《san guo zhi ·wei shu ·zhao yan chuan 》:“er zhu jiang a ze (xu )huang cu jiu 。”③duan cu 。liu ji 《diao wei wu di wen 》:“he ming cu er yi chang 。”④cui cu 。li bai 《lu jun yao ci song wu wang zhi lang ya 》shi :“ri se cu gui ren 。”⑤ai jin 。ge hong 《bao piao zi ·ji miu 》:“cu xi zhi xia zuo ,jiao bei shang yu zhi che 。”xin :
①xin zang 。《huai na zi ·yuan dao 》:“xin zhe ,wu zang zhi zhu ye 。”②tong chang zhi sai wei qi guan he sai xiang 、gan qing deng 。《meng zi ·gao zi shang 》:“xin zhi guan ze sai 。”《guo yu ·zhou yu shang 》:“fu min lv zhi yu xin ,er xuan zhi yu kou 。”③gua huai ;guan xin 。tang shun zhi 《yu lv wo zhou xun an shu 》:“liang gong zhe ,yi ri ju hu ji wei ,yi ri xin hu ji min zhe ye 。”(hu :yu 。)④zhong yang ;zhong xin 。liu yu xi 《dong ting qiu yue hang 》:“dong ting hu yue sheng hu xin 。”⑤xing su ming 。er shi ba su zhi yi 。《lv shi chun qiu ·ji xia 》:“ji xia zhi yue ,ri zai liu ,hun xin zhong ,dan wei zhong 。”[xin fu ]1.yao hai zhi chu 。《san guo zhi ·shu shu ·pang tong fa zheng chuan 》:“er di jia shu dao bing jin ,yi ru xin fu 。”2. qin xin de ren 。jing :
①le qu wan bi 。《zhou li ·chun guan ·le shi 》:“fan le cheng ze gao bei ”zheng xuan zhu :“cheng ,wei suo zou yi jing 。”②wan bi ;zhong le 。cao cao 《bu chu xia men hang ·gui sui shou 》:“shen gui sui shou ,you you jing shi 。”《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“yu shi xiang liang nai jiao (xiang )ji bing fa ,ji da xi ,lve zhi ji yi ,you bu ken jing xue 。”③cong tou zhi wei 。《shi shui xin yu ·ya liang 》:“jing ri jie mei gong ,sui wan zhi yi huo cheng zhuan (zhuàn)。”(gong :fan shi 。zhuan :shi wu 。)④qiong jiu ;zhui jiu 。《han shu ·huo guang chuan 》:“ci xian guan chong tai hou ,gu bu jing ye 。”(chong :jing chong 。)su shun qing 《wang gong hang zhuang 》:“sui mo shi bi jing 。”(mo shi :xiao shi 。)⑤tong “jing ”。bian jing 。《zuo chuan ·xuan gong er nian 》:“wang bu yue jing 。”(wang :tao wang 。)⑥zhong yu ;zhong jiu 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“xin yi zhi ji yi ,nu ,jing jue qu 。”(jue qu :jue jue er qu 。)《hou han shu ·geng qi chuan 》:“you zhi zhe shi jing cheng ye 。”⑦jing ran ;ju ran 。《shi ji ·qu yuan lie chuan 》:“er ji jing nu bu jiu chu ,chu da kun 。”《xu xia ke you ji ·you huang shan ri ji 》:“ni xun dan sun ao jing ,jing wei tian duo ,nong wu mi man 。”⑧zhi ;zhi dao 。《shi ji ·ji tai gong shi jia 》:“jing (ji )qing gong cu ,bai xing fu ,zhu hou bu fan 。”shu :
①zhan kai ;shen zhan 。《chu ci ·jiu zhang ·xi wang ri 》:“yan shu qing er chou xin xi ?”(yan :zen yang 。chou xin :zhan shi cheng yi 。)《huai na zi ·yuan dao 》:“yu gang rou juan shu xi 。”②xu huan ;huan man 。《li ji ·da xue 》:“wei zhi zhe ji ,yong zhi zhe shu ,ze cai heng zu yi 。”③shu duo ;xie dai 。《shang shu ·duo fang 》:“wang pi wei jin zhi gong ,hong shu yu min 。”④ao man 。《shi ji ·wu di ben ji 》:“fu er bu jiao ,gui er bu shu 。”⑤an xiang ;ping he 。《huai na zi ·yuan dao 》:“rou ruo yi jing ,shu an yi ding 。”
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]