• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 食恩三千士,一旦為豺狼。

    “食恩三千士,一旦為豺狼。”詩句出處:《汴州離亂後憶韓愈、李翱》;是唐朝詩人孟郊的作品。

    會合一時哭,別離三斷腸。殘花不待風,春盡各飛揚。
    歡去收不得,悲來難自防。孤門清館夜,獨臥明月床。
    忠直血白刃,道路聲蒼黃。食恩三千士,一旦為豺狼。
    海島士皆直,夷門士非良。人心既不類,天道亦反常。
    自殺與彼殺,未知何者臧。

    【註釋】:

    食:

    (一)①飯食;糧食。《韓非子·十過》:“財食將盡。”②食物。《左傳·隱公元年》:“小人有母,皆嘗小人之食矣。”③吃。《史記·陳涉世傢》:“卒買魚烹食,得魚腹中書。”④受納。《鹽鐵論·相刺》:“賢聖不能正不食諫諍之君。”⑤日、月虧缺的現象。後作“蝕”。《論語·子張》:“君子之過也,如日月之食焉。”[食言]失信;不信守諾言。《史記·殷本紀》:“女(rǔ)毋不信,朕不食言。”(女:你。) (二)sì 拿東西給人吃;供養。《史記·淮陰侯列傳》:“解衣衣我,推食(shí)食(sì)我。” (三)yì人名用字。漢朝有酈食其(jī)。

    恩:

    ①恩惠;德惠。諸葛亮《出師表》:“臣不勝受恩感激。”②有情義。蘇武《詩四首》之三:“結發為夫妻,恩愛兩不疑。”《韓非子·六反》:“不養恩愛之心而增威嚴之勢。”

    三:

    (一)(sān)①數目。二加一所得。②代表多次或多數。如:三反四覆;三令五申。參見“三折肱”。(二)(sān,舊讀sàn)再三。見“三思”、“三復”。

    三千:

    ①泛言數目很大。李商隱《河陽》詩:“玉灣不釣三千年。”②《尚書·呂刑》:“五刑之屬三千。”後因以“三千”指古代苛細的刑罰。《晉書·謝尚傳》:“夫無後之罪,三千所不過。”③指三千大千世界。《廣弘明集·敘王明廣請興佛法事》:“況釋迦如來,道被三千,化隆百億。”

    士:

    ①從事某種活動的男子。《周易·歸妹》:“女承筐,無實;士刲(kuī)羊,無血。”(刲:割。)②特指未婚的青年男子。《詩經·衛風·氓》:“於嗟女兮,無與士耽。”③古代介於卿大夫和庶民之間的階層,貴族的最下一等。《禮記·王制》:“諸侯之上大夫卿、下大夫、上士、中士、下士,凡五等。”④智者;賢者。後泛指讀書人,知識階層。《荀子·勸學》:“故君子居必擇鄉,遊必就士。”《漢書·食貨志上》:“士農工商,四民有業。學以居位曰士,辟士殖谷曰農,作巧成器曰工,通財鬻(yù)貨曰商。”(鬻:賣。)⑤古代的法官;獄官。《孟子·告子下》:“管夷吾舉於士,孫叔敖舉於海。”(管夷吾:管仲。孫叔敖:春秋時楚令尹。海:指隱居海濱。)⑥對人的美稱。古樂府《木蘭詩》:“將軍百戰死,壯士十年歸。”⑦古軍制,在車上者稱士,也稱“甲士”。與“步卒”相對。屈原《九歌·國殤》:“矢交墜兮士爭先。”⑧通“事”。職事;從事。《詩經·豳風·東山》:“制彼裳衣,勿士行枚。”⑨通“仕”。做官。《論衡·刺孟》:“有士於此,而子悅之。”⑩通“恃”。依靠;憑借。銀雀山漢墓竹簡《孫臏兵法·見威王》:“孫子見威王,曰:‘夫兵者,非士恒勢也。’”

    一:

    ①數詞。《孟子·梁惠王上》:“吾何愛一牛?”(愛:吝惜。)《漢書·律歷志上》:“數者,一、十、百、千、萬也。”又表序數第一。《呂氏春秋·古樂》:“投足以歌八闋:一曰載民,二曰玄鳥。”(八闋:指舞樂的八章。載民、玄鳥:樂曲八章之名。)②專一。《荀子·勸學》:“螾無爪牙之利,筋骨之強,上食埃土,下飲黃泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;滿。《史記·淮陰侯列傳》:“至拜大將,乃韓信也,一軍皆驚。”④統一;使……一致。《史記·秦始皇本紀》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左傳·莊公十二年》:“天下之惡一也。”(惡:指惡人。)⑥整體。賈誼《新書·過秦上》:“合從締交,相與為一。”⑦古代哲學概念。指“道”及“道”所派生的“氣”。⑧副詞。1. 一概;都。《史記·孟嘗君列傳》:“食客數千人,無貴賤一與文等。”2. 一旦。《莊子·徐無鬼》:“一聞人之過,終身不忘。”(過:過失。)3. 乃;竟。《戰國策·齊策一》:“靖郭君之於寡人,一至於此乎?”⑨語氣詞。起加強語氣的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人恥之,願比死者一灑之。”⑩我國民族音樂記音符號之一。[一何]副詞。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,婦啼一何苦!”

    一旦:

    ①一日間;一時。《史記·晉世傢》:“一旦殺三卿,寡人不忍益也。”陸倕《石闕銘》:“扶老攜幼,一旦雲集,壺漿塞野,簞食盈塗(途)。”②猶他日,有那麼一天。《國策·趙策四》:“一旦山陵崩,長安君何以自托於趙?”

    旦:

    ①天明;早晨。《木蘭詩》:“旦辭爺娘去,暮宿黃河邊。”②天,日。《戰國策·趙策四》:“一旦山陵崩,長安君何以自托於趙?”③特指初一日。《南齊書·禮志上》:“秦人以十月旦為歲首。”[旦旦]1.天天。《孟子·告子上》:“旦旦而伐之。”2. 誠懇貌。《詩經·衛風·氓》:“信誓旦旦。”[城旦]秦漢時刑法之一。即判處白天巡邊,夜晚築城。《史記· 秦始皇本紀》:“黥(qíng)為城旦。”(黥:古代面部刺字之刑。)

    為:

    (一)①做。《詩經·周頌·豐年》:“為酒為醴,烝畀祖妣。”(烝:進獻。畀:給予。)《論語·學而》:“其為人也孝弟(tì)。”(弟:同“悌”。友愛。)②制作;創作。《禮記·曲禮下》:“為宮室,不斬於丘木。”(丘木:墓地的樹。)《漢書·枚乘傳》:“司馬相如善為文而遲。”(遲:慢。)③治理。《商君書·農戰》:“善為國者,倉廩雖滿,不偷於農。”(偷:怠惰;忽視。)《論語·為政》:“為政以德。”④行為。范仲淹《嶽陽樓記》:“予嘗求古仁人之心,或異二者之為。”(嘗:曾經。)⑤充當。《論語·為政》:“溫故而知新,可以為師矣。”(溫:溫習。故:舊的知識。)⑥當作。李白《夢遊天姥吟留別》:“霓為衣兮風為馬。”⑦變為;成為。屈原《離騷》:“蘭芷變而不芳兮,荃蕙化而為茅。”(蘭、芷、荃、蕙:皆香草名。)⑧認為。《孟子·公孫醜上》:“而子為我願之乎?”(子:你。)⑨是。《左傳·宣公三年》:“餘為伯儵,餘而祖也。”⑩介詞。1. 表被動。被。《三國志 · 吳書· 呂蒙傳》:“為張遼等所襲。”2.表對象。對;向。《戰國策·韓策二》:“(嚴仲子)因為聶政語曰:‘臣有仇。’”(11)連詞。如果。《戰國策·秦策四》:“秦為知之,必不救也。”(12)語氣詞。1. 與“何”相配,表疑問語氣。《論語·季氏》:“何以伐為?”(伐:進攻。)2. 多用於句未,表示反問語氣。《漢書·外戚傳下·趙皇後》:“今故告之,反怒為!”(故:故意。) (二)wèi ①幫助。《詩經·大雅·鳧鷖》:“公屍燕飲,福祿來為。”②介詞。1. 表對象。替。《論語·學而》:“為人謀而不忠乎?”2. 表原因。因為。《荀子·天論》:“天行有常,不為堯存,不為桀亡。”3. 表目的。為瞭。《孔雀東南飛》:“慎勿為婦死。”③通“偽”。假裝。《禮記·檀弓下》:“夫子為弗聞也者而過之。”

    狼:

    動物名。性殘忍貪婪。《詩經·齊風·還》:“並驅從兩狼兮。”(從:追逐。)《韓非子·十過》:“虎狼在前。”[狼戾]1.兇狠。《漢書·嚴助傳》:“今閩越王狼戾不仁,殺其骨肉,離其親戚,所為甚多不義。”2. 散亂;拋散。《孟子·滕文公上》:“樂歲粒米狼戾。”(樂歲:豐年。)《淮南子·覽冥》:“流涕狼戾不止。”


  • 食恩三千士,一旦为豺狼。

    “食恩三千士,一旦为豺狼。”诗句出处:《汴州离乱后忆韩愈、李翱》;是唐朝诗人孟郊的作品。

    会合一时哭,别离三断肠。残花不待风,春尽各飞扬。
    欢去收不得,悲来难自防。孤门清馆夜,独卧明月床。
    忠直血白刃,道路声苍黄。食恩三千士,一旦为豺狼。
    海岛士皆直,夷门士非良。人心既不类,天道亦反常。
    自杀与彼杀,未知何者臧。

    【注释】:

    食:

    (一)①饭食;粮食。《韩非子·十过》:“财食将尽。”②食物。《左传·隐公元年》:“小人有母,皆尝小人之食矣。”③吃。《史记·陈涉世家》:“卒买鱼烹食,得鱼腹中书。”④受纳。《盐铁论·相刺》:“贤圣不能正不食谏诤之君。”⑤日、月亏缺的现象。后作“蚀”。《论语·子张》:“君子之过也,如日月之食焉。”[食言]失信;不信守诺言。《史记·殷本纪》:“女(rǔ)毋不信,朕不食言。”(女:你。) (二)sì 拿东西给人吃;供养。《史记·淮阴侯列传》:“解衣衣我,推食(shí)食(sì)我。” (三)yì人名用字。汉朝有郦食其(jī)。

    恩:

    ①恩惠;德惠。诸葛亮《出师表》:“臣不胜受恩感激。”②有情义。苏武《诗四首》之三:“结发为夫妻,恩爱两不疑。”《韩非子·六反》:“不养恩爱之心而增威严之势。”

    三:

    (一)(sān)①数目。二加一所得。②代表多次或多数。如:三反四覆;三令五申。参见“三折肱”。(二)(sān,旧读sàn)再三。见“三思”、“三复”。

    三千:

    ①泛言数目很大。李商隐《河阳》诗:“玉湾不钓三千年。”②《尚书·吕刑》:“五刑之属三千。”后因以“三千”指古代苛细的刑罚。《晋书·谢尚传》:“夫无后之罪,三千所不过。”③指三千大千世界。《广弘明集·叙王明广请兴佛法事》:“况释迦如来,道被三千,化隆百亿。”

    士:

    ①从事某种活动的男子。《周易·归妹》:“女承筐,无实;士刲(kuī)羊,无血。”(刲:割。)②特指未婚的青年男子。《诗经·卫风·氓》:“于嗟女兮,无与士耽。”③古代介于卿大夫和庶民之间的阶层,贵族的最下一等。《礼记·王制》:“诸侯之上大夫卿、下大夫、上士、中士、下士,凡五等。”④智者;贤者。后泛指读书人,知识阶层。《荀子·劝学》:“故君子居必择乡,游必就士。”《汉书·食货志上》:“士农工商,四民有业。学以居位曰士,辟士殖谷曰农,作巧成器曰工,通财鬻(yù)货曰商。”(鬻:卖。)⑤古代的法官;狱官。《孟子·告子下》:“管夷吾举于士,孙叔敖举于海。”(管夷吾:管仲。孙叔敖:春秋时楚令尹。海:指隐居海滨。)⑥对人的美称。古乐府《木兰诗》:“将军百战死,壮士十年归。”⑦古军制,在车上者称士,也称“甲士”。与“步卒”相对。屈原《九歌·国殇》:“矢交坠兮士争先。”⑧通“事”。职事;从事。《诗经·豳风·东山》:“制彼裳衣,勿士行枚。”⑨通“仕”。做官。《论衡·刺孟》:“有士于此,而子悦之。”⑩通“恃”。依靠;凭借。银雀山汉墓竹简《孙膑兵法·见威王》:“孙子见威王,曰:‘夫兵者,非士恒势也。’”

    一:

    ①数词。《孟子·梁惠王上》:“吾何爱一牛?”(爱:吝惜。)《汉书·律历志上》:“数者,一、十、百、千、万也。”又表序数第一。《吕氏春秋·古乐》:“投足以歌八阕:一曰载民,二曰玄鸟。”(八阕:指舞乐的八章。载民、玄鸟:乐曲八章之名。)②专一。《荀子·劝学》:“螾无爪牙之利,筋骨之强,上食埃土,下饮黄泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;满。《史记·淮阴侯列传》:“至拜大将,乃韩信也,一军皆惊。”④统一;使……一致。《史记·秦始皇本纪》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左传·庄公十二年》:“天下之恶一也。”(恶:指恶人。)⑥整体。贾谊《新书·过秦上》:“合从缔交,相与为一。”⑦古代哲学概念。指“道”及“道”所派生的“气”。⑧副词。1. 一概;都。《史记·孟尝君列传》:“食客数千人,无贵贱一与文等。”2. 一旦。《庄子·徐无鬼》:“一闻人之过,终身不忘。”(过:过失。)3. 乃;竟。《战国策·齐策一》:“靖郭君之于寡人,一至于此乎?”⑨语气词。起加强语气的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人耻之,愿比死者一洒之。”⑩我国民族音乐记音符号之一。[一何]副词。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,妇啼一何苦!”

    一旦:

    ①一日间;一时。《史记·晋世家》:“一旦杀三卿,寡人不忍益也。”陆倕《石阙铭》:“扶老携幼,一旦云集,壶浆塞野,箪食盈涂(途)。”②犹他日,有那么一天。《国策·赵策四》:“一旦山陵崩,长安君何以自托于赵?”

    旦:

    ①天明;早晨。《木兰诗》:“旦辞爷娘去,暮宿黄河边。”②天,日。《战国策·赵策四》:“一旦山陵崩,长安君何以自托于赵?”③特指初一日。《南齐书·礼志上》:“秦人以十月旦为岁首。”[旦旦]1.天天。《孟子·告子上》:“旦旦而伐之。”2. 诚恳貌。《诗经·卫风·氓》:“信誓旦旦。”[城旦]秦汉时刑法之一。即判处白天巡边,夜晚筑城。《史记· 秦始皇本纪》:“黥(qíng)为城旦。”(黥:古代面部刺字之刑。)

    为:

    (一)①做。《诗经·周颂·丰年》:“为酒为醴,烝畀祖妣。”(烝:进献。畀:给予。)《论语·学而》:“其为人也孝弟(tì)。”(弟:同“悌”。友爱。)②制作;创作。《礼记·曲礼下》:“为宫室,不斩于丘木。”(丘木:墓地的树。)《汉书·枚乘传》:“司马相如善为文而迟。”(迟:慢。)③治理。《商君书·农战》:“善为国者,仓廪虽满,不偷于农。”(偷:怠惰;忽视。)《论语·为政》:“为政以德。”④行为。范仲淹《岳阳楼记》:“予尝求古仁人之心,或异二者之为。”(尝:曾经。)⑤充当。《论语·为政》:“温故而知新,可以为师矣。”(温:温习。故:旧的知识。)⑥当作。李白《梦游天姥吟留别》:“霓为衣兮风为马。”⑦变为;成为。屈原《离骚》:“兰芷变而不芳兮,荃蕙化而为茅。”(兰、芷、荃、蕙:皆香草名。)⑧认为。《孟子·公孙丑上》:“而子为我愿之乎?”(子:你。)⑨是。《左传·宣公三年》:“余为伯儵,余而祖也。”⑩介词。1. 表被动。被。《三国志 · 吴书· 吕蒙传》:“为张辽等所袭。”2.表对象。对;向。《战国策·韩策二》:“(严仲子)因为聂政语曰:‘臣有仇。’”(11)连词。如果。《战国策·秦策四》:“秦为知之,必不救也。”(12)语气词。1. 与“何”相配,表疑问语气。《论语·季氏》:“何以伐为?”(伐:进攻。)2. 多用于句未,表示反问语气。《汉书·外戚传下·赵皇后》:“今故告之,反怒为!”(故:故意。) (二)wèi ①帮助。《诗经·大雅·凫鹥》:“公尸燕饮,福禄来为。”②介词。1. 表对象。替。《论语·学而》:“为人谋而不忠乎?”2. 表原因。因为。《荀子·天论》:“天行有常,不为尧存,不为桀亡。”3. 表目的。为了。《孔雀东南飞》:“慎勿为妇死。”③通“伪”。假装。《礼记·檀弓下》:“夫子为弗闻也者而过之。”

    狼:

    动物名。性残忍贪婪。《诗经·齐风·还》:“并驱从两狼兮。”(从:追逐。)《韩非子·十过》:“虎狼在前。”[狼戾]1.凶狠。《汉书·严助传》:“今闽越王狼戾不仁,杀其骨肉,离其亲戚,所为甚多不义。”2. 散乱;抛散。《孟子·滕文公上》:“乐岁粒米狼戾。”(乐岁:丰年。)《淮南子·览冥》:“流涕狼戾不止。”


  • shi en san qian shi ,yi dan wei chai lang 。

    “shi en san qian shi ,yi dan wei chai lang 。”shi gou chu chu :《bian zhou li luan hou yi han yu 、li ao 》;shi tang chao shi ren meng jiao de zuo pin 。

    hui ge yi shi ku ,bie li san duan chang 。can hua bu dai feng ,chun jin ge fei yang 。
    huan qu shou bu de ,bei lai nan zi fang 。gu men qing guan ye ,du wo ming yue chuang 。
    zhong zhi xie bai ren ,dao lu sheng cang huang 。shi en san qian shi ,yi dan wei chai lang 。
    hai dao shi jie zhi ,yi men shi fei liang 。ren xin ji bu lei ,tian dao yi fan chang 。
    zi sha yu bi sha ,wei zhi he zhe zang 。

    【zhu shi 】:

    shi :

    (yi )①fan shi ;liang shi 。《han fei zi ·shi guo 》:“cai shi jiang jin 。”②shi wu 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“xiao ren you mu ,jie chang xiao ren zhi shi yi 。”③chi 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“cu mai yu peng shi ,de yu fu zhong shu 。”④shou na 。《yan tie lun ·xiang ci 》:“xian sheng bu neng zheng bu shi jian zheng zhi jun 。”⑤ri 、yue kui que de xian xiang 。hou zuo “shi ”。《lun yu ·zi zhang 》:“jun zi zhi guo ye ,ru ri yue zhi shi yan 。”[shi yan ]shi xin ;bu xin shou nuo yan 。《shi ji ·yan ben ji 》:“nv (rǔ)wu bu xin ,zhen bu shi yan 。”(nv :ni 。) (er )sì na dong xi gei ren chi ;gong yang 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“jie yi yi wo ,tui shi (shí)shi (sì)wo 。” (san )yìren ming yong zi 。han chao you li shi ji (jī)。

    en :

    ①en hui ;de hui 。zhu ge liang 《chu shi biao 》:“chen bu sheng shou en gan ji 。”②you qing yi 。su wu 《shi si shou 》zhi san :“jie fa wei fu qi ,en ai liang bu yi 。”《han fei zi ·liu fan 》:“bu yang en ai zhi xin er zeng wei yan zhi shi 。”

    san :

    (yi )(sān)①shu mu 。er jia yi suo de 。②dai biao duo ci huo duo shu 。ru :san fan si fu ;san ling wu shen 。can jian “san she gong ”。(er )(sān,jiu dou sàn)zai san 。jian “san sai ”、“san fu ”。

    san qian :

    ①fan yan shu mu hen da 。li shang yin 《he yang 》shi :“yu wan bu diao san qian nian 。”②《shang shu ·lv xing 》:“wu xing zhi shu san qian 。”hou yin yi “san qian ”zhi gu dai ke xi de xing fa 。《jin shu ·xie shang chuan 》:“fu mo hou zhi zui ,san qian suo bu guo 。”③zhi san qian da qian shi jie 。《an hong ming ji ·xu wang ming an qing xing fo fa shi 》:“kuang shi jia ru lai ,dao bei san qian ,hua long bai yi 。”

    shi :

    ①cong shi mou chong huo dong de nan zi 。《zhou yi ·gui mei 》:“nv cheng kuang ,mo shi ;shi kui (kuī)yang ,mo xie 。”(kui :ge 。)②te zhi wei hun de qing nian nan zi 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“yu jie nv xi ,mo yu shi dan 。”③gu dai jie yu qing da fu he shu min zhi jian de jie ceng ,gui zu de zui xia yi deng 。《li ji ·wang zhi 》:“zhu hou zhi shang da fu qing 、xia da fu 、shang shi 、zhong shi 、xia shi ,fan wu deng 。”④zhi zhe ;xian zhe 。hou fan zhi dou shu ren ,zhi shi jie ceng 。《xun zi ·quan xue 》:“gu jun zi ju bi ze xiang ,you bi jiu shi 。”《han shu ·shi huo zhi shang 》:“shi nong gong shang ,si min you ye 。xue yi ju wei yue shi ,bi shi shi gu yue nong ,zuo qiao cheng qi yue gong ,tong cai yu (yù)huo yue shang 。”(yu :mai 。)⑤gu dai de fa guan ;yu guan 。《meng zi ·gao zi xia 》:“guan yi wu ju yu shi ,sun shu ao ju yu hai 。”(guan yi wu :guan zhong 。sun shu ao :chun qiu shi chu ling yin 。hai :zhi yin ju hai bin 。)⑥dui ren de mei chen 。gu le fu 《mu lan shi 》:“jiang jun bai zhan si ,zhuang shi shi nian gui 。”⑦gu jun zhi ,zai che shang zhe chen shi ,ye chen “jia shi ”。yu “bu cu ”xiang dui 。qu yuan 《jiu ge ·guo shang 》:“shi jiao zhui xi shi zheng xian 。”⑧tong “shi ”。zhi shi ;cong shi 。《shi jing ·bin feng ·dong shan 》:“zhi bi chang yi ,wu shi hang mei 。”⑨tong “shi ”。zuo guan 。《lun heng ·ci meng 》:“you shi yu ci ,er zi yue zhi 。”⑩tong “shi ”。yi kao ;ping jie 。yin qiao shan han mu zhu jian 《sun bin bing fa ·jian wei wang 》:“sun zi jian wei wang ,yue :‘fu bing zhe ,fei shi heng shi ye 。’”

    yi :

    ①shu ci 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu he ai yi niu ?”(ai :lin xi 。)《han shu ·lv li zhi shang 》:“shu zhe ,yi 、shi 、bai 、qian 、mo ye 。”you biao xu shu di yi 。《lv shi chun qiu ·gu le 》:“tou zu yi ge ba que :yi yue zai min ,er yue xuan diao 。”(ba que :zhi wu le de ba zhang 。zai min 、xuan diao :le qu ba zhang zhi ming 。)②zhuan yi 。《xun zi ·quan xue 》:“yin mo zhao ya zhi li ,jin gu zhi jiang ,shang shi ai tu ,xia yin huang quan ,yong xin yi ye 。”(yin :tong “yin ”。qiu yin 。)③quan ;man 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“zhi bai da jiang ,nai han xin ye ,yi jun jie jing 。”④tong yi ;shi ……yi zhi 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“yi fa du heng dan zhang che 。”⑤xiang tong 。《zuo chuan ·zhuang gong shi er nian 》:“tian xia zhi e yi ye 。”(e :zhi e ren 。)⑥zheng ti 。gu yi 《xin shu ·guo qin shang 》:“ge cong di jiao ,xiang yu wei yi 。”⑦gu dai zhe xue gai nian 。zhi “dao ”ji “dao ”suo pa sheng de “qi ”。⑧fu ci 。1. yi gai ;dou 。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“shi ke shu qian ren ,mo gui jian yi yu wen deng 。”2. yi dan 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“yi wen ren zhi guo ,zhong shen bu wang 。”(guo :guo shi 。)3. nai ;jing 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jing guo jun zhi yu gua ren ,yi zhi yu ci hu ?”⑨yu qi ci 。qi jia jiang yu qi de zuo yong 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“gua ren chi zhi ,yuan bi si zhe yi sa zhi 。”⑩wo guo min zu yin le ji yin fu hao zhi yi 。[yi he ]fu ci 。biao shi cheng du shen 。du fu 《dan hao li 》:“li hu yi he nu ,fu ti yi he ku !”

    yi dan :

    ①yi ri jian ;yi shi 。《shi ji ·jin shi jia 》:“yi dan sha san qing ,gua ren bu ren yi ye 。”liu chui 《dan que ming 》:“fu lao xie you ,yi dan yun ji ,hu jiang sai ye ,dan shi ying tu (tu )。”②you ta ri ,you na me yi tian 。《guo ce ·zhao ce si 》:“yi dan shan ling beng ,chang an jun he yi zi tuo yu zhao ?”

    dan :

    ①tian ming ;zao chen 。《mu lan shi 》:“dan ci ye niang qu ,mu su huang he bian 。”②tian ,ri 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“yi dan shan ling beng ,chang an jun he yi zi tuo yu zhao ?”③te zhi chu yi ri 。《na ji shu ·li zhi shang 》:“qin ren yi shi yue dan wei sui shou 。”[dan dan ]1.tian tian 。《meng zi ·gao zi shang 》:“dan dan er fa zhi 。”2. cheng ken mao 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“xin shi dan dan 。”[cheng dan ]qin han shi xing fa zhi yi 。ji pan chu bai tian xun bian ,ye wan zhu cheng 。《shi ji · qin shi huang ben ji 》:“qing (qíng)wei cheng dan 。”(qing :gu dai mian bu ci zi zhi xing 。)

    wei :

    (yi )①zuo 。《shi jing ·zhou song ·feng nian 》:“wei jiu wei li ,zheng bi zu bi 。”(zheng :jin suo 。bi :gei yu 。)《lun yu ·xue er 》:“ji wei ren ye xiao di (tì)。”(di :tong “ti ”。you ai 。)②zhi zuo ;chuang zuo 。《li ji ·qu li xia 》:“wei gong shi ,bu zhan yu qiu mu 。”(qiu mu :mu de de shu 。)《han shu ·mei cheng chuan 》:“si ma xiang ru shan wei wen er chi 。”(chi :man 。)③zhi li 。《shang jun shu ·nong zhan 》:“shan wei guo zhe ,cang lin sui man ,bu tou yu nong 。”(tou :dai duo ;hu shi 。)《lun yu ·wei zheng 》:“wei zheng yi de 。”④hang wei 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“yu chang qiu gu ren ren zhi xin ,huo yi er zhe zhi wei 。”(chang :ceng jing 。)⑤chong dang 。《lun yu ·wei zheng 》:“wen gu er zhi xin ,ke yi wei shi yi 。”(wen :wen xi 。gu :jiu de zhi shi 。)⑥dang zuo 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“ni wei yi xi feng wei ma 。”⑦bian wei ;cheng wei 。qu yuan 《li sao 》:“lan zhi bian er bu fang xi ,quan hui hua er wei mao 。”(lan 、zhi 、quan 、hui :jie xiang cao ming 。)⑧ren wei 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“er zi wei wo yuan zhi hu ?”(zi :ni 。)⑨shi 。《zuo chuan ·xuan gong san nian 》:“yu wei bai shu ,yu er zu ye 。”⑩jie ci 。1. biao bei dong 。bei 。《san guo zhi · wu shu · lv meng chuan 》:“wei zhang liao deng suo xi 。”2.biao dui xiang 。dui ;xiang 。《zhan guo ce ·han ce er 》:“(yan zhong zi )yin wei nie zheng yu yue :‘chen you chou 。’”(11)lian ci 。ru guo 。《zhan guo ce ·qin ce si 》:“qin wei zhi zhi ,bi bu jiu ye 。”(12)yu qi ci 。1. yu “he ”xiang pei ,biao yi wen yu qi 。《lun yu ·ji shi 》:“he yi fa wei ?”(fa :jin gong 。)2. duo yong yu gou wei ,biao shi fan wen yu qi 。《han shu ·wai qi chuan xia ·zhao huang hou 》:“jin gu gao zhi ,fan nu wei !”(gu :gu yi 。) (er )wèi ①bang zhu 。《shi jing ·da ya ·fu yi 》:“gong shi yan yin ,fu lu lai wei 。”②jie ci 。1. biao dui xiang 。ti 。《lun yu ·xue er 》:“wei ren mou er bu zhong hu ?”2. biao yuan yin 。yin wei 。《xun zi ·tian lun 》:“tian hang you chang ,bu wei yao cun ,bu wei jie wang 。”3. biao mu de 。wei le 。《kong qiao dong na fei 》:“shen wu wei fu si 。”③tong “wei ”。jia zhuang 。《li ji ·tan gong xia 》:“fu zi wei fu wen ye zhe er guo zhi 。”

    lang :

    dong wu ming 。xing can ren tan lan 。《shi jing ·ji feng ·hai 》:“bing qu cong liang lang xi 。”(cong :zhui zhu 。)《han fei zi ·shi guo 》:“hu lang zai qian 。”[lang li ]1.xiong hen 。《han shu ·yan zhu chuan 》:“jin min yue wang lang li bu ren ,sha ji gu rou ,li ji qin qi ,suo wei shen duo bu yi 。”2. san luan ;pao san 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“le sui li mi lang li 。”(le sui :feng nian 。)《huai na zi ·lan ming 》:“liu ti lang li bu zhi 。”