- 繁体
- 简体
- 拼音
-
大教護微旨,哲人生令孫。
“大教護微旨,哲人生令孫。”詩句出處:《李評事公進示文集因贈之》;是唐朝詩人歐陽詹的作品。
理蔓語無枝,言一意則千。往來更後人,澆蕩醨前源。
傾筐實不收,樸樕華爭繁。大教護微旨,哲人生令孫。
高飆激頹波,坐使橫流翻。昔日越重阻,側聆滄海傳。
逮茲覿清揚,幸睹青瑯編。泠泠中山醇,片片昆丘璠。
一杯有餘味,再覽增光鮮。對寶人皆鑒,握鞶良自妍。
吾其告先師,六義今還全。
【註釋】:
大:
(一)①與“小”相對。劉邦《大風歌》:“大風起兮雲飛揚。”《戰國策·燕策二》:“燕趙久相支,以弊大眾,臣恐強秦之為漁父也。”②特指粗,形容條狀物橫剖面大。《後漢書·光武帝紀上》:“時有長人巨無霸,長一丈,大十圍。”③擴大;光大。《荀子·成相》:“卑其志意,大其園囿,高其臺。”《陳書·周弘正傳》:“庶改澆競之俗,以大吳國之風。”④程度深;聲勢大。晁錯《削藩策》:“昔高帝初定天下,昆弟少,諸子弱,大封同姓。”⑤誇張;誇大。《史記·高祖本紀》:“蕭何曰:‘劉季固多大言,少成事。’”⑥尊貴的;重要的。《論語·顏淵》:“出門如敬大賓。”⑦尊崇;推重。《荀子·天論》:“大天而思之,孰若物畜而制之?”《漢書·王吉傳》:“《春秋》所以大一統者,六合同風,九州共貫也。”⑧敬詞。《三國志·吳書·呂蒙傳》裴松之註引《江表傳》:“(魯)肅撫蒙背曰:‘吾謂大弟但有武略耳。至於今者,學識英博,非復吳下阿蒙。’”⑨排行第一;輩分較長。古樂府《孤兒行》:“大兄言辦飯,大嫂言視馬。”⑩加在“父”“母”之前,用以稱呼祖父、祖母。《史記·留侯世傢》:“韓破,良傢童三百人,弟死不葬,悉以傢財求客刺秦王,為韓報仇,以大父、父五世相韓故。”歸有光《項脊軒志》:“一日,大母過餘曰:‘吾兒久不見若影,何竟日默默在此,大類女郎也?’”(11)表示超過。《戰國策·秦策》:“亦無大大王。”(12)不詳細,不準確。《新書·數寧》:“故聖之起,大以五百為紀。”(五百:指五百年。)(13)副詞。很;極。《史記·張丞相列傳(附申屠嘉)》:“(鄧)通小臣,戲殿上,大不敬,當斬。”[大夫]古代官職名。殷周時期,官分卿、大夫、士三級。秦漢時期,中央要職有禦史大夫、諫大夫、光祿大夫、中大夫等。唐宋存禦史大夫、諫議大夫等。清代稱高級文職階官為大夫,並非實職(武官則稱將軍)。[大王]對帝王的尊稱。《戰國策·秦策一》:“以大王之賢,士民之眾,車騎之用,兵法之教,可以並諸侯,吞天下,稱帝而治。”(教:習。)[大方]專傢內行。王士禛《池北偶談·談藝二·閨秀畫》:“三百年中,大方名筆,可與頡頏者不過二三而已。”(頡頏:相抗衡。) (二)dài 通“待”。要;打算。關漢卿《拜月亭》第三折:“安排香桌兒去,我大燒炷夜香咱。”[大夫]對醫生的尊稱。宋代醫官設有大夫、郎、醫效等。見洪邁《容齋三筆》卷十六。(三)tài ①同“太”。《左傳·襄公二十四年》:“大上有立德,其次有立功,其次有立言。”(大上:德行最高者。)後一般寫作“太”。②同“泰”。安泰;太平。《荀子·富國》:“故儒術誠行,則天下大而富,使而功。”(使:行使,使用。功:成功,獲得好結果。)教:
(一)①教育;管教。《荀子·勸學》:“生而同時,長而異俗,教使之然也。”韓愈《師說》:“愛其子,擇師而教之。”王安石《答司馬諫議書》:“昨日蒙教。”《左傳·隱公元年》:“稱鄭伯,譏失教也。”《孝經·開宗明義章》:“夫孝,德之本也,教之所由生也。”②指宗教。《新唐書·後妃傳上·文德長孫皇後》:“佛老異方教耳。”張居正《答王鑒川論東運之衰》:“大雄之教慈悲廣大,豈不知哉?”(大雄:釋迦牟尼的尊稱。)③指古代諸侯王公的文告。《梁書·劉杳傳》:“在縣清潔,人有饋遺(wèi),一無所受,湘東王發教褒稱之。” (二)jiāo ①傳授知識技能。《孔雀東南飛》:“十三教汝織,十四能裁衣。”《左傳·襄公三十一年》:“教其不知,而恤其不足。”《周禮·地官·黨正》:“教其禮事,掌其戒禁。”②使;令。楊基《聞鄰船吹笛》:“已分折殘堤上柳,莫教吹落隴頭花。”王昌齡《出塞》:“但使龍城飛將在,不教胡馬度陰山。”護:
①保護;衛護。《史記·蕭相國世傢》:“高祖為佈衣時,(蕭)何數以吏事護高祖。”柳宗元《童區寄傳》:“與衣裳,吏護還之鄉。”②掩蔽;庇護。嵇康《與山巨源絕交書》:“仲尼不假蓋於子夏,護其短也。”③監領;統轄。《晉書·羊祜傳》:“帝欲使祜臥護諸將。”(臥:指臥病。)微:
①隱蔽;藏匿。《左傳·哀公十六年》:“白公奔山而縊(yì),其徒微之。”(縊:吊死。徒:部下。)②暗中;秘密地。《史記·張儀列傳》:“使人微隨張儀。”③微小。《呂氏春秋·蕩兵》:“有巨有微而已矣。”④輕微。《莊子·養生主》:“動刀甚微。”⑤精妙;深奧。《晉書·葛洪傳》:“析理入微。”⑥衰敗;衰微。《戰國策·趙策三》:“周貧且微。”《後漢書·逸民傳論》:“漢室中微。”(中:中途。)⑦出身或地位低下;卑賤。《史記· 高祖本紀》:“大王起微細。”⑧不是;沒有。《史記·張丞相列傳》:“(呂後)見周昌,為跪謝曰:‘微君,太子幾廢。’”⑨副詞。1. 稍微;略微。歐陽修《賣油翁》:“見其發矢十中八九,但微頷之。”2.表示否定。相當於“不”。《顏氏傢訓·序致》:“雖讀禮傳,微愛屬(zhǔ)文。”(屬文:作文。)⑩古國名。1.殷代諸侯微子的封地。在今山西省潞城縣東北。2. 殷、周時西南夷諸國之一。在今四川省巴縣。旨:
①味美。《詩經·小雅·鹿鳴》:“我有旨酒。”②美味。《孝經·喪親》:“食旨不甘。”也泛指味。方回《晚秋雜書》之三:“上饒有二泉,旨淡骨獨清。”(上饒:地名。骨:神志。)③意思;意圖。《周易·系辭下》:“其旨遠,其辭文。”《舊五代史·寇彥卿傳》:“好書吏,復善伺太祖旨。”④皇帝詔書。《舊唐書·劉洎傳》:“陛下降恩旨。”哲:
①聰明;有才能。《尚書·皋陶謨》:“知人則哲。”②賢明的人。賈思勰《齊民要術序》:“舍本逐末,賢哲所非。”③敬詞。謝惠連《西陵遇風獻康樂》:“哲兄感仳(pǐ)別,相送越坰(jōng)林。”(西陵:在今浙江省蕭山縣西。康樂:指謝靈運。仳:分離。垌:郊野。)生:
①生長;長出。《荀子·勸學》:“蓬生麻中,不扶而直。”②活著;生存。《論語· 衛靈公》:“志士仁人,無求生以害仁,有殺身以成仁。”③生命;性命。《韓非子·解老》:“祿也者,人之所以持生也。”(祿:俸祿。持:維持。)④產生;發生。《韓詩外傳》卷五:“水淵深廣,則龍魚生之。”⑤生育;誕生。《左傳·隱公元年》:“莊公寤生。”⑥生存的期間,指人的一生;一輩子。曹操《短歌行》:“對酒當歌,人生幾何?”⑦生活;生計。柳宗元《捕蛇者說》:“鄉鄰之生日蹙(cù)。”(蹙:窘迫。)⑧不熟的。1. 未煮或未煮熟的。《呂氏春秋·適音》:“大饗之禮,上玄尊而俎生魚。”2.未加工煉制的。《洛陽伽藍記·城北》:“頭後垂二尺生絹。”⑨讀書的人。《史記·秦始皇本紀》:“今諸生不師今而學古,以非當世。”令:
(一)①發令;下命令。《論語·顏淵》:“其身正,不令而行。”《史記·孫子吳起列傳》:“即三令五申之。”(申:告誡。)②命令;法令。《史記·屈原賈生列傳》:“王使屈平為令。”③美好。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“年始十八九,便言多令才。”(便言:有口才。)④古代官名。指中央或地方的主管官員。《史記·陳涉世傢》:“宮門令欲縛之。”特指縣令。《漢書·蒯通傳》:“通說(shuì)范陽令徐公曰:‘……足下為令十餘年矣。’”⑤時節;季節。⑥詞牌、曲牌名。一般較為短小,稱為小令、令曲。⑦連詞。假使;如果。《史記·張耳陳馀列傳》:“令事成,歸王;事敗,獨身坐耳。”(身坐:自身定罪。) (二)líng [令狐]1.古地名。在今山西臨猗縣西。2.復姓。 (三)lǐng 量詞。紙張計量單位。原張紙五百張為一令。孫:
(一)①兒子的兒子。《史記·屈原賈生列傳》:“舉賈生之孫二人至郡守。”②孫子以後的各代。《漢書·曹參傳》:“至哀帝時,乃封參玄孫之孫本始為平陽侯。”(本如:人名。)③再生的;細小的。嵇康《琴賦》:“乃斫(zhuó酌)孫枝。”(斫:砍去。) (二)xùn ①恭順;謙讓。《禮記·緇衣》:“恭而蒞之,則民有孫心。”(蒞lì:臨。)《漢書·韓王信傳》:“為人寬和自守,以溫顏孫辭承上接下。”②出奔;逃亡。《春秋·莊公元年》:“夫人孫於齊。” -
大教护微旨,哲人生令孙。
“大教护微旨,哲人生令孙。”诗句出处:《李评事公进示文集因赠之》;是唐朝诗人欧阳詹的作品。
理蔓语无枝,言一意则千。往来更后人,浇荡醨前源。
倾筐实不收,朴樕华争繁。大教护微旨,哲人生令孙。
高飙激颓波,坐使横流翻。昔日越重阻,侧聆沧海传。
逮兹觌清扬,幸睹青琅编。泠泠中山醇,片片昆丘璠。
一杯有余味,再览增光鲜。对宝人皆鉴,握鞶良自妍。
吾其告先师,六义今还全。
【注释】:
大:
(一)①与“小”相对。刘邦《大风歌》:“大风起兮云飞扬。”《战国策·燕策二》:“燕赵久相支,以弊大众,臣恐强秦之为渔父也。”②特指粗,形容条状物横剖面大。《后汉书·光武帝纪上》:“时有长人巨无霸,长一丈,大十围。”③扩大;光大。《荀子·成相》:“卑其志意,大其园囿,高其台。”《陈书·周弘正传》:“庶改浇竞之俗,以大吴国之风。”④程度深;声势大。晁错《削藩策》:“昔高帝初定天下,昆弟少,诸子弱,大封同姓。”⑤夸张;夸大。《史记·高祖本纪》:“萧何曰:‘刘季固多大言,少成事。’”⑥尊贵的;重要的。《论语·颜渊》:“出门如敬大宾。”⑦尊崇;推重。《荀子·天论》:“大天而思之,孰若物畜而制之?”《汉书·王吉传》:“《春秋》所以大一统者,六合同风,九州共贯也。”⑧敬词。《三国志·吴书·吕蒙传》裴松之注引《江表传》:“(鲁)肃抚蒙背曰:‘吾谓大弟但有武略耳。至于今者,学识英博,非复吴下阿蒙。’”⑨排行第一;辈分较长。古乐府《孤儿行》:“大兄言办饭,大嫂言视马。”⑩加在“父”“母”之前,用以称呼祖父、祖母。《史记·留侯世家》:“韩破,良家童三百人,弟死不葬,悉以家财求客刺秦王,为韩报仇,以大父、父五世相韩故。”归有光《项脊轩志》:“一日,大母过余曰:‘吾儿久不见若影,何竟日默默在此,大类女郎也?’”(11)表示超过。《战国策·秦策》:“亦无大大王。”(12)不详细,不准确。《新书·数宁》:“故圣之起,大以五百为纪。”(五百:指五百年。)(13)副词。很;极。《史记·张丞相列传(附申屠嘉)》:“(邓)通小臣,戏殿上,大不敬,当斩。”[大夫]古代官职名。殷周时期,官分卿、大夫、士三级。秦汉时期,中央要职有御史大夫、谏大夫、光禄大夫、中大夫等。唐宋存御史大夫、谏议大夫等。清代称高级文职阶官为大夫,并非实职(武官则称将军)。[大王]对帝王的尊称。《战国策·秦策一》:“以大王之贤,士民之众,车骑之用,兵法之教,可以并诸侯,吞天下,称帝而治。”(教:习。)[大方]专家内行。王士禛《池北偶谈·谈艺二·闺秀画》:“三百年中,大方名笔,可与颉颃者不过二三而已。”(颉颃:相抗衡。) (二)dài 通“待”。要;打算。关汉卿《拜月亭》第三折:“安排香桌儿去,我大烧炷夜香咱。”[大夫]对医生的尊称。宋代医官设有大夫、郎、医效等。见洪迈《容斋三笔》卷十六。(三)tài ①同“太”。《左传·襄公二十四年》:“大上有立德,其次有立功,其次有立言。”(大上:德行最高者。)后一般写作“太”。②同“泰”。安泰;太平。《荀子·富国》:“故儒术诚行,则天下大而富,使而功。”(使:行使,使用。功:成功,获得好结果。)教:
(一)①教育;管教。《荀子·劝学》:“生而同时,长而异俗,教使之然也。”韩愈《师说》:“爱其子,择师而教之。”王安石《答司马谏议书》:“昨日蒙教。”《左传·隐公元年》:“称郑伯,讥失教也。”《孝经·开宗明义章》:“夫孝,德之本也,教之所由生也。”②指宗教。《新唐书·后妃传上·文德长孙皇后》:“佛老异方教耳。”张居正《答王鉴川论东运之衰》:“大雄之教慈悲广大,岂不知哉?”(大雄:释迦牟尼的尊称。)③指古代诸侯王公的文告。《梁书·刘杳传》:“在县清洁,人有馈遗(wèi),一无所受,湘东王发教褒称之。” (二)jiāo ①传授知识技能。《孔雀东南飞》:“十三教汝织,十四能裁衣。”《左传·襄公三十一年》:“教其不知,而恤其不足。”《周礼·地官·党正》:“教其礼事,掌其戒禁。”②使;令。杨基《闻邻船吹笛》:“已分折残堤上柳,莫教吹落陇头花。”王昌龄《出塞》:“但使龙城飞将在,不教胡马度阴山。”护:
①保护;卫护。《史记·萧相国世家》:“高祖为布衣时,(萧)何数以吏事护高祖。”柳宗元《童区寄传》:“与衣裳,吏护还之乡。”②掩蔽;庇护。嵇康《与山巨源绝交书》:“仲尼不假盖于子夏,护其短也。”③监领;统辖。《晋书·羊祜传》:“帝欲使祜卧护诸将。”(卧:指卧病。)微:
①隐蔽;藏匿。《左传·哀公十六年》:“白公奔山而缢(yì),其徒微之。”(缢:吊死。徒:部下。)②暗中;秘密地。《史记·张仪列传》:“使人微随张仪。”③微小。《吕氏春秋·荡兵》:“有巨有微而已矣。”④轻微。《庄子·养生主》:“动刀甚微。”⑤精妙;深奥。《晋书·葛洪传》:“析理入微。”⑥衰败;衰微。《战国策·赵策三》:“周贫且微。”《后汉书·逸民传论》:“汉室中微。”(中:中途。)⑦出身或地位低下;卑贱。《史记· 高祖本纪》:“大王起微细。”⑧不是;没有。《史记·张丞相列传》:“(吕后)见周昌,为跪谢曰:‘微君,太子几废。’”⑨副词。1. 稍微;略微。欧阳修《卖油翁》:“见其发矢十中八九,但微颔之。”2.表示否定。相当于“不”。《颜氏家训·序致》:“虽读礼传,微爱属(zhǔ)文。”(属文:作文。)⑩古国名。1.殷代诸侯微子的封地。在今山西省潞城县东北。2. 殷、周时西南夷诸国之一。在今四川省巴县。旨:
①味美。《诗经·小雅·鹿鸣》:“我有旨酒。”②美味。《孝经·丧亲》:“食旨不甘。”也泛指味。方回《晚秋杂书》之三:“上饶有二泉,旨淡骨独清。”(上饶:地名。骨:神志。)③意思;意图。《周易·系辞下》:“其旨远,其辞文。”《旧五代史·寇彦卿传》:“好书吏,复善伺太祖旨。”④皇帝诏书。《旧唐书·刘洎传》:“陛下降恩旨。”哲:
①聪明;有才能。《尚书·皋陶谟》:“知人则哲。”②贤明的人。贾思勰《齐民要术序》:“舍本逐末,贤哲所非。”③敬词。谢惠连《西陵遇风献康乐》:“哲兄感仳(pǐ)别,相送越坰(jōng)林。”(西陵:在今浙江省萧山县西。康乐:指谢灵运。仳:分离。垌:郊野。)生:
①生长;长出。《荀子·劝学》:“蓬生麻中,不扶而直。”②活着;生存。《论语· 卫灵公》:“志士仁人,无求生以害仁,有杀身以成仁。”③生命;性命。《韩非子·解老》:“禄也者,人之所以持生也。”(禄:俸禄。持:维持。)④产生;发生。《韩诗外传》卷五:“水渊深广,则龙鱼生之。”⑤生育;诞生。《左传·隐公元年》:“庄公寤生。”⑥生存的期间,指人的一生;一辈子。曹操《短歌行》:“对酒当歌,人生几何?”⑦生活;生计。柳宗元《捕蛇者说》:“乡邻之生日蹙(cù)。”(蹙:窘迫。)⑧不熟的。1. 未煮或未煮熟的。《吕氏春秋·适音》:“大飨之礼,上玄尊而俎生鱼。”2.未加工炼制的。《洛阳伽蓝记·城北》:“头后垂二尺生绢。”⑨读书的人。《史记·秦始皇本纪》:“今诸生不师今而学古,以非当世。”令:
(一)①发令;下命令。《论语·颜渊》:“其身正,不令而行。”《史记·孙子吴起列传》:“即三令五申之。”(申:告诫。)②命令;法令。《史记·屈原贾生列传》:“王使屈平为令。”③美好。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“年始十八九,便言多令才。”(便言:有口才。)④古代官名。指中央或地方的主管官员。《史记·陈涉世家》:“宫门令欲缚之。”特指县令。《汉书·蒯通传》:“通说(shuì)范阳令徐公曰:‘……足下为令十余年矣。’”⑤时节;季节。⑥词牌、曲牌名。一般较为短小,称为小令、令曲。⑦连词。假使;如果。《史记·张耳陈馀列传》:“令事成,归王;事败,独身坐耳。”(身坐:自身定罪。) (二)líng [令狐]1.古地名。在今山西临猗县西。2.复姓。 (三)lǐng 量词。纸张计量单位。原张纸五百张为一令。孙:
(一)①儿子的儿子。《史记·屈原贾生列传》:“举贾生之孙二人至郡守。”②孙子以后的各代。《汉书·曹参传》:“至哀帝时,乃封参玄孙之孙本始为平阳侯。”(本如:人名。)③再生的;细小的。嵇康《琴赋》:“乃斫(zhuó酌)孙枝。”(斫:砍去。) (二)xùn ①恭顺;谦让。《礼记·缁衣》:“恭而莅之,则民有孙心。”(莅lì:临。)《汉书·韩王信传》:“为人宽和自守,以温颜孙辞承上接下。”②出奔;逃亡。《春秋·庄公元年》:“夫人孙于齐。” -
da jiao hu wei zhi ,zhe ren sheng ling sun 。
“da jiao hu wei zhi ,zhe ren sheng ling sun 。”shi gou chu chu :《li ping shi gong jin shi wen ji yin zeng zhi 》;shi tang chao shi ren ou yang zhan de zuo pin 。
li man yu mo zhi ,yan yi yi ze qian 。wang lai geng hou ren ,jiao dang li qian yuan 。
qing kuang shi bu shou ,piao su hua zheng fan 。da jiao hu wei zhi ,zhe ren sheng ling sun 。
gao biao ji tui bo ,zuo shi heng liu fan 。xi ri yue chong zu ,ce ling cang hai chuan 。
dai ci di qing yang ,xing du qing lang bian 。ling ling zhong shan chun ,pian pian kun qiu fan 。
yi bei you yu wei ,zai lan zeng guang xian 。dui bao ren jie jian ,wo pan liang zi yan 。
wu ji gao xian shi ,liu yi jin hai quan 。
【zhu shi 】:
da :
(yi )①yu “xiao ”xiang dui 。liu bang 《da feng ge 》:“da feng qi xi yun fei yang 。”《zhan guo ce ·yan ce er 》:“yan zhao jiu xiang zhi ,yi bi da zhong ,chen kong jiang qin zhi wei yu fu ye 。”②te zhi cu ,xing rong tiao zhuang wu heng pou mian da 。《hou han shu ·guang wu di ji shang 》:“shi you chang ren ju mo ba ,chang yi zhang ,da shi wei 。”③kuo da ;guang da 。《xun zi ·cheng xiang 》:“bei ji zhi yi ,da ji yuan you ,gao ji tai 。”《chen shu ·zhou hong zheng chuan 》:“shu gai jiao jing zhi su ,yi da wu guo zhi feng 。”④cheng du shen ;sheng shi da 。chao cuo 《xiao fan ce 》:“xi gao di chu ding tian xia ,kun di shao ,zhu zi ruo ,da feng tong xing 。”⑤kua zhang ;kua da 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“xiao he yue :‘liu ji gu duo da yan ,shao cheng shi 。’”⑥zun gui de ;chong yao de 。《lun yu ·yan yuan 》:“chu men ru jing da bin 。”⑦zun chong ;tui chong 。《xun zi ·tian lun 》:“da tian er sai zhi ,shu re wu chu er zhi zhi ?”《han shu ·wang ji chuan 》:“《chun qiu 》suo yi da yi tong zhe ,liu ge tong feng ,jiu zhou gong guan ye 。”⑧jing ci 。《san guo zhi ·wu shu ·lv meng chuan 》pei song zhi zhu yin 《jiang biao chuan 》:“(lu )su fu meng bei yue :‘wu wei da di dan you wu lve er 。zhi yu jin zhe ,xue shi ying bo ,fei fu wu xia a meng 。’”⑨pai hang di yi ;bei fen jiao chang 。gu le fu 《gu er hang 》:“da xiong yan ban fan ,da sao yan shi ma 。”⑩jia zai “fu ”“mu ”zhi qian ,yong yi chen hu zu fu 、zu mu 。《shi ji ·liu hou shi jia 》:“han po ,liang jia tong san bai ren ,di si bu zang ,xi yi jia cai qiu ke ci qin wang ,wei han bao chou ,yi da fu 、fu wu shi xiang han gu 。”gui you guang 《xiang ji xuan zhi 》:“yi ri ,da mu guo yu yue :‘wu er jiu bu jian re ying ,he jing ri mo mo zai ci ,da lei nv lang ye ?’”(11)biao shi chao guo 。《zhan guo ce ·qin ce 》:“yi mo da da wang 。”(12)bu xiang xi ,bu zhun que 。《xin shu ·shu ning 》:“gu sheng zhi qi ,da yi wu bai wei ji 。”(wu bai :zhi wu bai nian 。)(13)fu ci 。hen ;ji 。《shi ji ·zhang cheng xiang lie chuan (fu shen tu jia )》:“(deng )tong xiao chen ,hu dian shang ,da bu jing ,dang zhan 。”[da fu ]gu dai guan zhi ming 。yan zhou shi ji ,guan fen qing 、da fu 、shi san ji 。qin han shi ji ,zhong yang yao zhi you yu shi da fu 、jian da fu 、guang lu da fu 、zhong da fu deng 。tang song cun yu shi da fu 、jian yi da fu deng 。qing dai chen gao ji wen zhi jie guan wei da fu ,bing fei shi zhi (wu guan ze chen jiang jun )。[da wang ]dui di wang de zun chen 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“yi da wang zhi xian ,shi min zhi zhong ,che ji zhi yong ,bing fa zhi jiao ,ke yi bing zhu hou ,tun tian xia ,chen di er zhi 。”(jiao :xi 。)[da fang ]zhuan jia nei hang 。wang shi zhen 《chi bei ou tan ·tan yi er ·gui xiu hua 》:“san bai nian zhong ,da fang ming bi ,ke yu jie gang zhe bu guo er san er yi 。”(jie gang :xiang kang heng 。) (er )dài tong “dai ”。yao ;da suan 。guan han qing 《bai yue ting 》di san she :“an pai xiang zhuo er qu ,wo da shao zhu ye xiang za 。”[da fu ]dui yi sheng de zun chen 。song dai yi guan she you da fu 、lang 、yi xiao deng 。jian hong mai 《rong zhai san bi 》juan shi liu 。(san )tài ①tong “tai ”。《zuo chuan ·xiang gong er shi si nian 》:“da shang you li de ,ji ci you li gong ,ji ci you li yan 。”(da shang :de hang zui gao zhe 。)hou yi ban xie zuo “tai ”。②tong “tai ”。an tai ;tai ping 。《xun zi ·fu guo 》:“gu ru shu cheng hang ,ze tian xia da er fu ,shi er gong 。”(shi :hang shi ,shi yong 。gong :cheng gong ,huo de hao jie guo 。)jiao :
(yi )①jiao yo ;guan jiao 。《xun zi ·quan xue 》:“sheng er tong shi ,chang er yi su ,jiao shi zhi ran ye 。”han yu 《shi shui 》:“ai ji zi ,ze shi er jiao zhi 。”wang an dan 《da si ma jian yi shu 》:“zuo ri meng jiao 。”《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“chen zheng bai ,ji shi jiao ye 。”《xiao jing ·kai zong ming yi zhang 》:“fu xiao ,de zhi ben ye ,jiao zhi suo you sheng ye 。”②zhi zong jiao 。《xin tang shu ·hou fei chuan shang ·wen de chang sun huang hou 》:“fo lao yi fang jiao er 。”zhang ju zheng 《da wang jian chuan lun dong yun zhi cui 》:“da xiong zhi jiao ci bei an da ,qi bu zhi zai ?”(da xiong :shi jia mou ni de zun chen 。)③zhi gu dai zhu hou wang gong de wen gao 。《liang shu ·liu yao chuan 》:“zai xian qing jie ,ren you kui wei (wèi),yi mo suo shou ,xiang dong wang fa jiao bao chen zhi 。” (er )jiāo ①chuan shou zhi shi ji neng 。《kong qiao dong na fei 》:“shi san jiao ru zhi ,shi si neng cai yi 。”《zuo chuan ·xiang gong san shi yi nian 》:“jiao ji bu zhi ,er xu ji bu zu 。”《zhou li ·de guan ·dang zheng 》:“jiao ji li shi ,zhang ji jie jin 。”②shi ;ling 。yang ji 《wen lin chuan chui di 》:“yi fen she can di shang liu ,mo jiao chui la long tou hua 。”wang chang ling 《chu sai 》:“dan shi long cheng fei jiang zai ,bu jiao hu ma du yin shan 。”hu :
①bao hu ;wei hu 。《shi ji ·xiao xiang guo shi jia 》:“gao zu wei bu yi shi ,(xiao )he shu yi li shi hu gao zu 。”liu zong yuan 《tong ou ji chuan 》:“yu yi chang ,li hu hai zhi xiang 。”②yan bi ;bi hu 。ji kang 《yu shan ju yuan jue jiao shu 》:“zhong ni bu jia gai yu zi xia ,hu ji duan ye 。”③jian ling ;tong he 。《jin shu ·yang hu chuan 》:“di yu shi hu wo hu zhu jiang 。”(wo :zhi wo bing 。)wei :
①yin bi ;cang ni 。《zuo chuan ·ai gong shi liu nian 》:“bai gong ben shan er yi (yì),ji tu wei zhi 。”(yi :diao si 。tu :bu xia 。)②an zhong ;bi mi de 。《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“shi ren wei sui zhang yi 。”③wei xiao 。《lv shi chun qiu ·dang bing 》:“you ju you wei er yi yi 。”④qing wei 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“dong dao shen wei 。”⑤jing miao ;shen ao 。《jin shu ·ge hong chuan 》:“xi li ru wei 。”⑥cui bai ;cui wei 。《zhan guo ce ·zhao ce san 》:“zhou pin ju wei 。”《hou han shu ·yi min chuan lun 》:“han shi zhong wei 。”(zhong :zhong tu 。)⑦chu shen huo de wei di xia ;bei jian 。《shi ji · gao zu ben ji 》:“da wang qi wei xi 。”⑧bu shi ;mei you 。《shi ji ·zhang cheng xiang lie chuan 》:“(lv hou )jian zhou chang ,wei gui xie yue :‘wei jun ,tai zi ji fei 。’”⑨fu ci 。1. shao wei ;lve wei 。ou yang xiu 《mai you weng 》:“jian ji fa shi shi zhong ba jiu ,dan wei han zhi 。”2.biao shi fou ding 。xiang dang yu “bu ”。《yan shi jia xun ·xu zhi 》:“sui dou li chuan ,wei ai shu (zhǔ)wen 。”(shu wen :zuo wen 。)⑩gu guo ming 。1.yan dai zhu hou wei zi de feng de 。zai jin shan xi sheng lu cheng xian dong bei 。2. yan 、zhou shi xi na yi zhu guo zhi yi 。zai jin si chuan sheng ba xian 。zhi :
①wei mei 。《shi jing ·xiao ya ·lu ming 》:“wo you zhi jiu 。”②mei wei 。《xiao jing ·sang qin 》:“shi zhi bu gan 。”ye fan zhi wei 。fang hui 《wan qiu za shu 》zhi san :“shang rao you er quan ,zhi dan gu du qing 。”(shang rao :de ming 。gu :shen zhi 。)③yi sai ;yi tu 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“ji zhi yuan ,ji ci wen 。”《jiu wu dai shi ·kou yan qing chuan 》:“hao shu li ,fu shan ci tai zu zhi 。”④huang di zhao shu 。《jiu tang shu ·liu ji chuan 》:“bi xia jiang en zhi 。”zhe :
①cong ming ;you cai neng 。《shang shu ·gao tao mo 》:“zhi ren ze zhe 。”②xian ming de ren 。gu sai xie 《ji min yao shu xu 》:“she ben zhu mo ,xian zhe suo fei 。”③jing ci 。xie hui lian 《xi ling yu feng suo kang le 》:“zhe xiong gan pi (pǐ)bie ,xiang song yue 坰(jōng)lin 。”(xi ling :zai jin zhe jiang sheng xiao shan xian xi 。kang le :zhi xie ling yun 。pi :fen li 。dong :jiao ye 。)sheng :
①sheng chang ;chang chu 。《xun zi ·quan xue 》:“peng sheng ma zhong ,bu fu er zhi 。”②huo zhao ;sheng cun 。《lun yu · wei ling gong 》:“zhi shi ren ren ,mo qiu sheng yi hai ren ,you sha shen yi cheng ren 。”③sheng ming ;xing ming 。《han fei zi ·jie lao 》:“lu ye zhe ,ren zhi suo yi chi sheng ye 。”(lu :feng lu 。chi :wei chi 。)④chan sheng ;fa sheng 。《han shi wai chuan 》juan wu :“shui yuan shen an ,ze long yu sheng zhi 。”⑤sheng yo ;dan sheng 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“zhuang gong wu sheng 。”⑥sheng cun de ji jian ,zhi ren de yi sheng ;yi bei zi 。cao cao 《duan ge hang 》:“dui jiu dang ge ,ren sheng ji he ?”⑦sheng huo ;sheng ji 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“xiang lin zhi sheng ri cu (cù)。”(cu :jiong pai 。)⑧bu shou de 。1. wei zhu huo wei zhu shou de 。《lv shi chun qiu ·kuo yin 》:“da xiang zhi li ,shang xuan zun er zu sheng yu 。”2.wei jia gong lian zhi de 。《luo yang ga lan ji ·cheng bei 》:“tou hou chui er che sheng juan 。”⑨dou shu de ren 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“jin zhu sheng bu shi jin er xue gu ,yi fei dang shi 。”ling :
(yi )①fa ling ;xia ming ling 。《lun yu ·yan yuan 》:“ji shen zheng ,bu ling er hang 。”《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“ji san ling wu shen zhi 。”(shen :gao jie 。)②ming ling ;fa ling 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“wang shi qu ping wei ling 。”③mei hao 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“nian shi shi ba jiu ,bian yan duo ling cai 。”(bian yan :you kou cai 。)④gu dai guan ming 。zhi zhong yang huo de fang de zhu guan guan yuan 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“gong men ling yu fu zhi 。”te zhi xian ling 。《han shu ·kuai tong chuan 》:“tong shui (shuì)fan yang ling xu gong yue :‘……zu xia wei ling shi yu nian yi 。’”⑤shi jie ;ji jie 。⑥ci pai 、qu pai ming 。yi ban jiao wei duan xiao ,chen wei xiao ling 、ling qu 。⑦lian ci 。jia shi ;ru guo 。《shi ji ·zhang er chen yu lie chuan 》:“ling shi cheng ,gui wang ;shi bai ,du shen zuo er 。”(shen zuo :zi shen ding zui 。) (er )líng [ling hu ]1.gu de ming 。zai jin shan xi lin yi xian xi 。2.fu xing 。 (san )lǐng liang ci 。zhi zhang ji liang chan wei 。yuan zhang zhi wu bai zhang wei yi ling 。sun :
(yi )①er zi de er zi 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“ju gu sheng zhi sun er ren zhi jun shou 。”②sun zi yi hou de ge dai 。《han shu ·cao can chuan 》:“zhi ai di shi ,nai feng can xuan sun zhi sun ben shi wei ping yang hou 。”(ben ru :ren ming 。)③zai sheng de ;xi xiao de 。ji kang 《qin fu 》:“nai zhuo (zhuózhuo )sun zhi 。”(zhuo :kan qu 。) (er )xùn ①gong shun ;qian rang 。《li ji ·zi yi 》:“gong er li zhi ,ze min you sun xin 。”(li lì:lin 。)《han shu ·han wang xin chuan 》:“wei ren kuan he zi shou ,yi wen yan sun ci cheng shang jie xia 。”②chu ben ;tao wang 。《chun qiu ·zhuang gong yuan nian 》:“fu ren sun yu ji 。”
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]