• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 大竿百夫擎不起,裊裊半在青雲裡。

    “大竿百夫擎不起,裊裊半在青雲裡。”詩句出處:《尋橦歌》;是唐朝詩人王建的作品。

    人間百戲皆可學,尋橦不比諸馀樂。重梳短髻下金鈿,
    紅帽青巾各一邊。身輕足捷勝男子,繞竿四面爭先緣。
    習多倚附欹竿滑,上下蹁躚皆著襪。翻身垂頸欲落地,
    卻住把腰初似歇。大竿百夫擎不起,裊裊半在青雲裡。
    纖腰女兒不動容,戴行直舞一曲終。回頭但覺人眼見,
    矜難恐畏天無風。險中更險何曾失,山鼠懸頭猿掛膝。
    小垂一手當舞盤,斜慘雙蛾看落日。斯須改變曲解新,
    貴欲歡他平地人。散時滿面生顏色,行步依前無氣力。

    【註釋】:

    大:

    (一)①與“小”相對。劉邦《大風歌》:“大風起兮雲飛揚。”《戰國策·燕策二》:“燕趙久相支,以弊大眾,臣恐強秦之為漁父也。”②特指粗,形容條狀物橫剖面大。《後漢書·光武帝紀上》:“時有長人巨無霸,長一丈,大十圍。”③擴大;光大。《荀子·成相》:“卑其志意,大其園囿,高其臺。”《陳書·周弘正傳》:“庶改澆競之俗,以大吳國之風。”④程度深;聲勢大。晁錯《削藩策》:“昔高帝初定天下,昆弟少,諸子弱,大封同姓。”⑤誇張;誇大。《史記·高祖本紀》:“蕭何曰:‘劉季固多大言,少成事。’”⑥尊貴的;重要的。《論語·顏淵》:“出門如敬大賓。”⑦尊崇;推重。《荀子·天論》:“大天而思之,孰若物畜而制之?”《漢書·王吉傳》:“《春秋》所以大一統者,六合同風,九州共貫也。”⑧敬詞。《三國志·吳書·呂蒙傳》裴松之註引《江表傳》:“(魯)肅撫蒙背曰:‘吾謂大弟但有武略耳。至於今者,學識英博,非復吳下阿蒙。’”⑨排行第一;輩分較長。古樂府《孤兒行》:“大兄言辦飯,大嫂言視馬。”⑩加在“父”“母”之前,用以稱呼祖父、祖母。《史記·留侯世傢》:“韓破,良傢童三百人,弟死不葬,悉以傢財求客刺秦王,為韓報仇,以大父、父五世相韓故。”歸有光《項脊軒志》:“一日,大母過餘曰:‘吾兒久不見若影,何竟日默默在此,大類女郎也?’”(11)表示超過。《戰國策·秦策》:“亦無大大王。”(12)不詳細,不準確。《新書·數寧》:“故聖之起,大以五百為紀。”(五百:指五百年。)(13)副詞。很;極。《史記·張丞相列傳(附申屠嘉)》:“(鄧)通小臣,戲殿上,大不敬,當斬。”[大夫]古代官職名。殷周時期,官分卿、大夫、士三級。秦漢時期,中央要職有禦史大夫、諫大夫、光祿大夫、中大夫等。唐宋存禦史大夫、諫議大夫等。清代稱高級文職階官為大夫,並非實職(武官則稱將軍)。[大王]對帝王的尊稱。《戰國策·秦策一》:“以大王之賢,士民之眾,車騎之用,兵法之教,可以並諸侯,吞天下,稱帝而治。”(教:習。)[大方]專傢內行。王士禛《池北偶談·談藝二·閨秀畫》:“三百年中,大方名筆,可與頡頏者不過二三而已。”(頡頏:相抗衡。) (二)dài 通“待”。要;打算。關漢卿《拜月亭》第三折:“安排香桌兒去,我大燒炷夜香咱。”[大夫]對醫生的尊稱。宋代醫官設有大夫、郎、醫效等。見洪邁《容齋三筆》卷十六。(三)tài ①同“太”。《左傳·襄公二十四年》:“大上有立德,其次有立功,其次有立言。”(大上:德行最高者。)後一般寫作“太”。②同“泰”。安泰;太平。《荀子·富國》:“故儒術誠行,則天下大而富,使而功。”(使:行使,使用。功:成功,獲得好結果。)

    竿:

    ①竹竿。賈誼《過秦論上》:“斬木為兵,揭竿為旗。”②指釣竿。李群玉《釣魚》:“七尺青竿一丈絲,菰(gū)蒲葉裹逐風吹。”(菰:一種多年生草本植物。)③竹簡;書牘。陸遊《與建寧蘇給事啟》:“小夫之竿牘自見,姑少述於萬分。”《莊子·列禦寇》:“小夫之知,不離苞苴竿牘。”④量詞。計量竹子的單位。庾信《小園賦》:“一寸二寸之魚,三竿兩竿之竹。”

    百:

    ①數詞。十的十倍。《漢書·律歷志上》:“紀於一,協於十,長於百。”(紀:記數。協:合。長:增多。)②指虛數,眾多的。曹操《步出夏門行·觀滄海》:“樹木叢生,百草豐茂。”

    夫:

    (一)①成年男子。《孟子·梁惠王下》:“內無怨女,外無曠夫。”②舊稱從事某種體力勞動的人。《詩經·周頌·噫嘻》:“率時農夫,播厥百谷。”③舊指服勞役的人。《北史·東魏靜帝紀》:“發夫五萬人築漳濱堰。”④丈夫,婦女的配偶。古樂府《陌上桑》:“使君自有婦,羅敷自有夫。”(使君:稱刺史。)⑤古代土地面積單位,等於一百畝。《管子·乘馬》:“四聚為一離,五離為一制,五制為一田,二田為一夫,三夫為一傢,事制也。”[夫人]1. 古稱諸侯的妻和帝王的妾為夫人。《禮記·曲禮下》:“天子有後,有夫人。”“天子之妃曰後,諸侯曰夫人。”2.唐以後稱高級官員的妻為夫人。張祜《集靈臺》:“虢(guó)國夫人承主恩,平明騎馬入宮門。”(平明:天剛亮。)3.對已婚婦女的尊稱。[夫子]1. 古代對男子的尊稱。李朝威《柳毅傳》:“夫子不遠千裡,將有為乎?”(有為:有所作為。)2. 孔門尊稱孔子為夫子,後沿稱老師為夫子。《論語·憲問》:“夫子時然後言。”(時:當其時。)(二)fú ①代詞。1. 表示第三人稱。相當於“彼”。《漢書·賈誼傳》:“夫將為我危,故吾得與之皆安。”2. 表示近指。相當於“這”、“此”。《論語 ·先進》:“夫人不言,言必有中。”3. 表示遠指。相當於“那”、“彼”。《淮南子·齊俗》:“此一是非,隅曲也;夫一是非,宇宙也。”(隅曲:片面。)②句首語氣詞。表示發端。《左傳·莊公十年》:“夫戰,勇氣也。”③語氣詞。1.用於句尾,表示感嘆或發議論。柳宗元《三戒·黔之驢》:“今若是焉,悲夫!”(是:此。)2.表疑問或反詰。《史記·孔子世傢》:“吾歌,可夫?”

    不:

    (一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    起:

    ①[動]站起,起來。《莊子·齊物論》:“曩子坐,今子~。”②[動]起床。《孟子·盡心上》:“雞鳴而~。”③[動]起身,出發。《墨子·公輸》:“子墨子聞之,~於魯。”④[動]興起。《荀子·天論》:“一廢一~,應子以貫,理貫不亂。”⑤[動]發動。賈誼《論積貯疏》:“遠方之能疑者,並舉而爭~矣。”⑥[動]起用。《泰州海陵縣主薄許君墓志銘》:“有拔而~之。”⑦[動]修建。李華《吊古戰場文》:“秦~長城,竟海為關。”⑧[動]開始。《史記·李斯列傳》:“明法度,定律令,皆以始皇~。”⑨[動]出身。《漢書·蕭何曹參傳》:“蕭何曹參皆~刀筆吏。”

    裊:

    ①柔美細長貌。卓文君《白頭吟》:“竹竿何裊裊。”②煙氣繚繞的樣子。蘇軾《青牛嶺高絕處有小寺人跡罕到》:“爐煙裊裊十裡香。”③形容聲音宛轉悠揚。李賀《老夫采玉歌》:“斜山柏風雨如嘯,泉腳掛繩青裊裊。”④微風吹拂的樣子。屈原《九歌·湘夫人》:“裊裊兮秋風。”[裊裊]1. 纖細柔美貌。左思《吳都賦》:“裊裊素女。”杜甫《絕句漫興九首》之九:“隔戶楊柳弱裊裊,恰似十五女兒腰。”2.煙氣繚繞貌。蘇軾《青牛嶺高絕處有小寺人跡罕到》:“暮歸走馬沙河塘,爐煙裊裊十裡香。”3. 形容聲音綿延不絕。杜甫《猿》:“裊裊啼虛壁。”4. 形容微風的吹拂。蘇軾《海棠》:“東風裊裊泛崇光。”

    半:

    ①事物的二分之一;一半。《莊子·天下》:“一尺之捶(chuí),日取其半,萬世不竭。”(捶:通“棰”。短木棍。竭:盡。)《世說新語·任誕》:“又進一豚(tún),食半餘半。”(進:進獻。豚:小豬。)②一部分;不完全。杜甫《贈花卿》:“錦城絲管日紛紛,半入江風半入雲。”方幹《送孫百篇遊天臺》:“更有仙花與靈鳥,恐君多半未知名。”③中間。姚鼐《登泰山記》:“半山居霧若帶然。”

    在:

    ①存在;在世。《論語·裡仁》:“父母在,不遠遊,遊必有方。”范縝《神滅論》:“豈容形亡而神在。”②表示人或事物的位置或狀態。張華《情詩》:“處歡愒(kài)夜促,在戚怨宵長”。(愒:貪。)③處;處所。陶潛《飲酒》之二:“衰榮無定在,彼此共更之。”④在於;取決於。《荀子·勸學》:“駑馬十駕,功在不舍。”⑤問候;慰問。《左傳·襄公二十六年》:“寡人淹恤在外,二三子使寡人朝夕聞衛國之言,吾子獨不在寡人。”(寡人:衛獻公自稱。淹恤:久遭憂患。吾子:指衛大夫大叔文子。)⑥觀察;審察。《尚書 ·舜典》:“在璇璣玉衡,以齊七政。”(璇璣玉衡:玉飾的天體觀測儀器。七政:日、月和金木水火土五星。)⑦介詞。引進事情發生的時間、地點、情形、范圍等。柳宗元《田傢》詩:“迎新在此歲。”《資治通鑒·漢獻帝建安十三年》:“將軍禽操宜在今日。”(將軍:指孫權。操:曹操。)⑧和“所”連用,表示強調,其下多連“不”等。⑨終結。《尚書·呂刑》:“非天不中,惟人在命。”⑩通“才”。僅僅。《漢書·賈誼傳》:“長沙乃在二萬五千戶耳。”

    青:

    ①深綠色。劉禹錫《陋室銘》:“草色入簾青。”②藍色。《荀子·勸學》:“青,取之於藍而青於藍。”③黑色。《尚書·禹貢》:“厥土青黎。”④青色的東西。《漢書·成帝紀》:“青綠,民所常服。”⑤青州,古州名。先秦為九州之一。在今山東境內。

    雲:

    ①同“雲2”。②說。《論語·子罕》:“牢曰:‘子雲:吾不試,故藝。’”(牢:人名。試:見用於朝廷。藝:多才藝。)③有。《荀子 ·法行》:“其雲益乎?”④代詞。如此。《史記·汲鄭列傳》:“汲、鄭亦雲,悲夫!”(汲、鄭:指汲黯、鄭當時二人。)⑤助詞。1. 用於句首。《詩經·鄭風·風雨》:“既見君子,雲胡不喜?”2. 用於句中。《後漢書·陳龜傳》:“雖歿(mò)軀體,無所雲補。”(歿:死。補:彌補。)⑥語氣詞。用於句末,表陳述語氣。《史記·伯夷列傳》:“餘登箕山,其上蓋有許由塚雲。”[雲雲]通“蕓蕓”。眾多貌。《莊子·在宥》:“萬物雲雲。”

    裡:

    ①古時鄉村居民聚居的地方;村落。《孟子·盡心上》:“制其田裡,教之樹畜。”②故鄉;傢鄉。江 淹《別賦》:“割慈忍愛,離邦去裡。”③古代的居民組織。其編制以二十五傢或五十傢或百傢為一裡。《詩經·鄭風·將仲子》:“將仲子兮,無踰我裡。”④裡巷;裡弄。《周禮·地官·載師》:“以廛裡任國中之地。”⑤長度單位。市制五百米為一裡。李白《早發白帝城》:“千裡江陵一日還。”


  • 大竿百夫擎不起,袅袅半在青云里。

    “大竿百夫擎不起,袅袅半在青云里。”诗句出处:《寻橦歌》;是唐朝诗人王建的作品。

    人间百戏皆可学,寻橦不比诸馀乐。重梳短髻下金钿,
    红帽青巾各一边。身轻足捷胜男子,绕竿四面争先缘。
    习多倚附欹竿滑,上下蹁跹皆著袜。翻身垂颈欲落地,
    却住把腰初似歇。大竿百夫擎不起,袅袅半在青云里。
    纤腰女儿不动容,戴行直舞一曲终。回头但觉人眼见,
    矜难恐畏天无风。险中更险何曾失,山鼠悬头猿挂膝。
    小垂一手当舞盘,斜惨双蛾看落日。斯须改变曲解新,
    贵欲欢他平地人。散时满面生颜色,行步依前无气力。

    【注释】:

    大:

    (一)①与“小”相对。刘邦《大风歌》:“大风起兮云飞扬。”《战国策·燕策二》:“燕赵久相支,以弊大众,臣恐强秦之为渔父也。”②特指粗,形容条状物横剖面大。《后汉书·光武帝纪上》:“时有长人巨无霸,长一丈,大十围。”③扩大;光大。《荀子·成相》:“卑其志意,大其园囿,高其台。”《陈书·周弘正传》:“庶改浇竞之俗,以大吴国之风。”④程度深;声势大。晁错《削藩策》:“昔高帝初定天下,昆弟少,诸子弱,大封同姓。”⑤夸张;夸大。《史记·高祖本纪》:“萧何曰:‘刘季固多大言,少成事。’”⑥尊贵的;重要的。《论语·颜渊》:“出门如敬大宾。”⑦尊崇;推重。《荀子·天论》:“大天而思之,孰若物畜而制之?”《汉书·王吉传》:“《春秋》所以大一统者,六合同风,九州共贯也。”⑧敬词。《三国志·吴书·吕蒙传》裴松之注引《江表传》:“(鲁)肃抚蒙背曰:‘吾谓大弟但有武略耳。至于今者,学识英博,非复吴下阿蒙。’”⑨排行第一;辈分较长。古乐府《孤儿行》:“大兄言办饭,大嫂言视马。”⑩加在“父”“母”之前,用以称呼祖父、祖母。《史记·留侯世家》:“韩破,良家童三百人,弟死不葬,悉以家财求客刺秦王,为韩报仇,以大父、父五世相韩故。”归有光《项脊轩志》:“一日,大母过余曰:‘吾儿久不见若影,何竟日默默在此,大类女郎也?’”(11)表示超过。《战国策·秦策》:“亦无大大王。”(12)不详细,不准确。《新书·数宁》:“故圣之起,大以五百为纪。”(五百:指五百年。)(13)副词。很;极。《史记·张丞相列传(附申屠嘉)》:“(邓)通小臣,戏殿上,大不敬,当斩。”[大夫]古代官职名。殷周时期,官分卿、大夫、士三级。秦汉时期,中央要职有御史大夫、谏大夫、光禄大夫、中大夫等。唐宋存御史大夫、谏议大夫等。清代称高级文职阶官为大夫,并非实职(武官则称将军)。[大王]对帝王的尊称。《战国策·秦策一》:“以大王之贤,士民之众,车骑之用,兵法之教,可以并诸侯,吞天下,称帝而治。”(教:习。)[大方]专家内行。王士禛《池北偶谈·谈艺二·闺秀画》:“三百年中,大方名笔,可与颉颃者不过二三而已。”(颉颃:相抗衡。) (二)dài 通“待”。要;打算。关汉卿《拜月亭》第三折:“安排香桌儿去,我大烧炷夜香咱。”[大夫]对医生的尊称。宋代医官设有大夫、郎、医效等。见洪迈《容斋三笔》卷十六。(三)tài ①同“太”。《左传·襄公二十四年》:“大上有立德,其次有立功,其次有立言。”(大上:德行最高者。)后一般写作“太”。②同“泰”。安泰;太平。《荀子·富国》:“故儒术诚行,则天下大而富,使而功。”(使:行使,使用。功:成功,获得好结果。)

    竿:

    ①竹竿。贾谊《过秦论上》:“斩木为兵,揭竿为旗。”②指钓竿。李群玉《钓鱼》:“七尺青竿一丈丝,菰(gū)蒲叶裹逐风吹。”(菰:一种多年生草本植物。)③竹简;书牍。陆游《与建宁苏给事启》:“小夫之竿牍自见,姑少述于万分。”《庄子·列御寇》:“小夫之知,不离苞苴竿牍。”④量词。计量竹子的单位。庾信《小园赋》:“一寸二寸之鱼,三竿两竿之竹。”

    百:

    ①数词。十的十倍。《汉书·律历志上》:“纪于一,协于十,长于百。”(纪:记数。协:合。长:增多。)②指虚数,众多的。曹操《步出夏门行·观沧海》:“树木丛生,百草丰茂。”

    夫:

    (一)①成年男子。《孟子·梁惠王下》:“内无怨女,外无旷夫。”②旧称从事某种体力劳动的人。《诗经·周颂·噫嘻》:“率时农夫,播厥百谷。”③旧指服劳役的人。《北史·东魏静帝纪》:“发夫五万人筑漳滨堰。”④丈夫,妇女的配偶。古乐府《陌上桑》:“使君自有妇,罗敷自有夫。”(使君:称刺史。)⑤古代土地面积单位,等于一百亩。《管子·乘马》:“四聚为一离,五离为一制,五制为一田,二田为一夫,三夫为一家,事制也。”[夫人]1. 古称诸侯的妻和帝王的妾为夫人。《礼记·曲礼下》:“天子有后,有夫人。”“天子之妃曰后,诸侯曰夫人。”2.唐以后称高级官员的妻为夫人。张祜《集灵台》:“虢(guó)国夫人承主恩,平明骑马入宫门。”(平明:天刚亮。)3.对已婚妇女的尊称。[夫子]1. 古代对男子的尊称。李朝威《柳毅传》:“夫子不远千里,将有为乎?”(有为:有所作为。)2. 孔门尊称孔子为夫子,后沿称老师为夫子。《论语·宪问》:“夫子时然后言。”(时:当其时。)(二)fú ①代词。1. 表示第三人称。相当于“彼”。《汉书·贾谊传》:“夫将为我危,故吾得与之皆安。”2. 表示近指。相当于“这”、“此”。《论语 ·先进》:“夫人不言,言必有中。”3. 表示远指。相当于“那”、“彼”。《淮南子·齐俗》:“此一是非,隅曲也;夫一是非,宇宙也。”(隅曲:片面。)②句首语气词。表示发端。《左传·庄公十年》:“夫战,勇气也。”③语气词。1.用于句尾,表示感叹或发议论。柳宗元《三戒·黔之驴》:“今若是焉,悲夫!”(是:此。)2.表疑问或反诘。《史记·孔子世家》:“吾歌,可夫?”

    不:

    (一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    起:

    ①[动]站起,起来。《庄子·齐物论》:“曩子坐,今子~。”②[动]起床。《孟子·尽心上》:“鸡鸣而~。”③[动]起身,出发。《墨子·公输》:“子墨子闻之,~于鲁。”④[动]兴起。《荀子·天论》:“一废一~,应子以贯,理贯不乱。”⑤[动]发动。贾谊《论积贮疏》:“远方之能疑者,并举而争~矣。”⑥[动]起用。《泰州海陵县主薄许君墓志铭》:“有拔而~之。”⑦[动]修建。李华《吊古战场文》:“秦~长城,竟海为关。”⑧[动]开始。《史记·李斯列传》:“明法度,定律令,皆以始皇~。”⑨[动]出身。《汉书·萧何曹参传》:“萧何曹参皆~刀笔吏。”

    袅:

    ①柔美细长貌。卓文君《白头吟》:“竹竿何袅袅。”②烟气缭绕的样子。苏轼《青牛岭高绝处有小寺人迹罕到》:“炉烟袅袅十里香。”③形容声音宛转悠扬。李贺《老夫采玉歌》:“斜山柏风雨如啸,泉脚挂绳青袅袅。”④微风吹拂的样子。屈原《九歌·湘夫人》:“袅袅兮秋风。”[袅袅]1. 纤细柔美貌。左思《吴都赋》:“袅袅素女。”杜甫《绝句漫兴九首》之九:“隔户杨柳弱袅袅,恰似十五女儿腰。”2.烟气缭绕貌。苏轼《青牛岭高绝处有小寺人迹罕到》:“暮归走马沙河塘,炉烟袅袅十里香。”3. 形容声音绵延不绝。杜甫《猿》:“袅袅啼虚壁。”4. 形容微风的吹拂。苏轼《海棠》:“东风袅袅泛崇光。”

    半:

    ①事物的二分之一;一半。《庄子·天下》:“一尺之捶(chuí),日取其半,万世不竭。”(捶:通“棰”。短木棍。竭:尽。)《世说新语·任诞》:“又进一豚(tún),食半余半。”(进:进献。豚:小猪。)②一部分;不完全。杜甫《赠花卿》:“锦城丝管日纷纷,半入江风半入云。”方干《送孙百篇游天台》:“更有仙花与灵鸟,恐君多半未知名。”③中间。姚鼐《登泰山记》:“半山居雾若带然。”

    在:

    ①存在;在世。《论语·里仁》:“父母在,不远游,游必有方。”范缜《神灭论》:“岂容形亡而神在。”②表示人或事物的位置或状态。张华《情诗》:“处欢愒(kài)夜促,在戚怨宵长”。(愒:贪。)③处;处所。陶潜《饮酒》之二:“衰荣无定在,彼此共更之。”④在于;取决于。《荀子·劝学》:“驽马十驾,功在不舍。”⑤问候;慰问。《左传·襄公二十六年》:“寡人淹恤在外,二三子使寡人朝夕闻卫国之言,吾子独不在寡人。”(寡人:卫献公自称。淹恤:久遭忧患。吾子:指卫大夫大叔文子。)⑥观察;审察。《尚书 ·舜典》:“在璇玑玉衡,以齐七政。”(璇玑玉衡:玉饰的天体观测仪器。七政:日、月和金木水火土五星。)⑦介词。引进事情发生的时间、地点、情形、范围等。柳宗元《田家》诗:“迎新在此岁。”《资治通鉴·汉献帝建安十三年》:“将军禽操宜在今日。”(将军:指孙权。操:曹操。)⑧和“所”连用,表示强调,其下多连“不”等。⑨终结。《尚书·吕刑》:“非天不中,惟人在命。”⑩通“才”。仅仅。《汉书·贾谊传》:“长沙乃在二万五千户耳。”

    青:

    ①深绿色。刘禹锡《陋室铭》:“草色入簾青。”②蓝色。《荀子·劝学》:“青,取之于蓝而青于蓝。”③黑色。《尚书·禹贡》:“厥土青黎。”④青色的东西。《汉书·成帝纪》:“青绿,民所常服。”⑤青州,古州名。先秦为九州之一。在今山东境内。

    云:

    ①同“云2”。②说。《论语·子罕》:“牢曰:‘子云:吾不试,故艺。’”(牢:人名。试:见用于朝廷。艺:多才艺。)③有。《荀子 ·法行》:“其云益乎?”④代词。如此。《史记·汲郑列传》:“汲、郑亦云,悲夫!”(汲、郑:指汲黯、郑当时二人。)⑤助词。1. 用于句首。《诗经·郑风·风雨》:“既见君子,云胡不喜?”2. 用于句中。《后汉书·陈龟传》:“虽殁(mò)躯体,无所云补。”(殁:死。补:弥补。)⑥语气词。用于句末,表陈述语气。《史记·伯夷列传》:“余登箕山,其上盖有许由冢云。”[云云]通“芸芸”。众多貌。《庄子·在宥》:“万物云云。”

    里:

    ①古时乡村居民聚居的地方;村落。《孟子·尽心上》:“制其田里,教之树畜。”②故乡;家乡。江 淹《别赋》:“割慈忍爱,离邦去里。”③古代的居民组织。其编制以二十五家或五十家或百家为一里。《诗经·郑风·将仲子》:“将仲子兮,无踰我里。”④里巷;里弄。《周礼·地官·载师》:“以廛里任国中之地。”⑤长度单位。市制五百米为一里。李白《早发白帝城》:“千里江陵一日还。”


  • da gan bai fu qing bu qi ,niao niao ban zai qing yun li 。

    “da gan bai fu qing bu qi ,niao niao ban zai qing yun li 。”shi gou chu chu :《xun chuang ge 》;shi tang chao shi ren wang jian de zuo pin 。

    ren jian bai hu jie ke xue ,xun chuang bu bi zhu yu le 。chong shu duan ji xia jin dian ,
    gong mao qing jin ge yi bian 。shen qing zu jie sheng nan zi ,rao gan si mian zheng xian yuan 。
    xi duo yi fu ji gan hua ,shang xia pian xian jie zhe wa 。fan shen chui geng yu la de ,
    que zhu ba yao chu shi xie 。da gan bai fu qing bu qi ,niao niao ban zai qing yun li 。
    qian yao nv er bu dong rong ,dai hang zhi wu yi qu zhong 。hui tou dan jiao ren yan jian ,
    jin nan kong wei tian mo feng 。xian zhong geng xian he ceng shi ,shan shu xuan tou yuan gua xi 。
    xiao chui yi shou dang wu pan ,xie can shuang e kan la ri 。si xu gai bian qu jie xin ,
    gui yu huan ta ping de ren 。san shi man mian sheng yan se ,hang bu yi qian mo qi li 。

    【zhu shi 】:

    da :

    (yi )①yu “xiao ”xiang dui 。liu bang 《da feng ge 》:“da feng qi xi yun fei yang 。”《zhan guo ce ·yan ce er 》:“yan zhao jiu xiang zhi ,yi bi da zhong ,chen kong jiang qin zhi wei yu fu ye 。”②te zhi cu ,xing rong tiao zhuang wu heng pou mian da 。《hou han shu ·guang wu di ji shang 》:“shi you chang ren ju mo ba ,chang yi zhang ,da shi wei 。”③kuo da ;guang da 。《xun zi ·cheng xiang 》:“bei ji zhi yi ,da ji yuan you ,gao ji tai 。”《chen shu ·zhou hong zheng chuan 》:“shu gai jiao jing zhi su ,yi da wu guo zhi feng 。”④cheng du shen ;sheng shi da 。chao cuo 《xiao fan ce 》:“xi gao di chu ding tian xia ,kun di shao ,zhu zi ruo ,da feng tong xing 。”⑤kua zhang ;kua da 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“xiao he yue :‘liu ji gu duo da yan ,shao cheng shi 。’”⑥zun gui de ;chong yao de 。《lun yu ·yan yuan 》:“chu men ru jing da bin 。”⑦zun chong ;tui chong 。《xun zi ·tian lun 》:“da tian er sai zhi ,shu re wu chu er zhi zhi ?”《han shu ·wang ji chuan 》:“《chun qiu 》suo yi da yi tong zhe ,liu ge tong feng ,jiu zhou gong guan ye 。”⑧jing ci 。《san guo zhi ·wu shu ·lv meng chuan 》pei song zhi zhu yin 《jiang biao chuan 》:“(lu )su fu meng bei yue :‘wu wei da di dan you wu lve er 。zhi yu jin zhe ,xue shi ying bo ,fei fu wu xia a meng 。’”⑨pai hang di yi ;bei fen jiao chang 。gu le fu 《gu er hang 》:“da xiong yan ban fan ,da sao yan shi ma 。”⑩jia zai “fu ”“mu ”zhi qian ,yong yi chen hu zu fu 、zu mu 。《shi ji ·liu hou shi jia 》:“han po ,liang jia tong san bai ren ,di si bu zang ,xi yi jia cai qiu ke ci qin wang ,wei han bao chou ,yi da fu 、fu wu shi xiang han gu 。”gui you guang 《xiang ji xuan zhi 》:“yi ri ,da mu guo yu yue :‘wu er jiu bu jian re ying ,he jing ri mo mo zai ci ,da lei nv lang ye ?’”(11)biao shi chao guo 。《zhan guo ce ·qin ce 》:“yi mo da da wang 。”(12)bu xiang xi ,bu zhun que 。《xin shu ·shu ning 》:“gu sheng zhi qi ,da yi wu bai wei ji 。”(wu bai :zhi wu bai nian 。)(13)fu ci 。hen ;ji 。《shi ji ·zhang cheng xiang lie chuan (fu shen tu jia )》:“(deng )tong xiao chen ,hu dian shang ,da bu jing ,dang zhan 。”[da fu ]gu dai guan zhi ming 。yan zhou shi ji ,guan fen qing 、da fu 、shi san ji 。qin han shi ji ,zhong yang yao zhi you yu shi da fu 、jian da fu 、guang lu da fu 、zhong da fu deng 。tang song cun yu shi da fu 、jian yi da fu deng 。qing dai chen gao ji wen zhi jie guan wei da fu ,bing fei shi zhi (wu guan ze chen jiang jun )。[da wang ]dui di wang de zun chen 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“yi da wang zhi xian ,shi min zhi zhong ,che ji zhi yong ,bing fa zhi jiao ,ke yi bing zhu hou ,tun tian xia ,chen di er zhi 。”(jiao :xi 。)[da fang ]zhuan jia nei hang 。wang shi zhen 《chi bei ou tan ·tan yi er ·gui xiu hua 》:“san bai nian zhong ,da fang ming bi ,ke yu jie gang zhe bu guo er san er yi 。”(jie gang :xiang kang heng 。) (er )dài tong “dai ”。yao ;da suan 。guan han qing 《bai yue ting 》di san she :“an pai xiang zhuo er qu ,wo da shao zhu ye xiang za 。”[da fu ]dui yi sheng de zun chen 。song dai yi guan she you da fu 、lang 、yi xiao deng 。jian hong mai 《rong zhai san bi 》juan shi liu 。(san )tài ①tong “tai ”。《zuo chuan ·xiang gong er shi si nian 》:“da shang you li de ,ji ci you li gong ,ji ci you li yan 。”(da shang :de hang zui gao zhe 。)hou yi ban xie zuo “tai ”。②tong “tai ”。an tai ;tai ping 。《xun zi ·fu guo 》:“gu ru shu cheng hang ,ze tian xia da er fu ,shi er gong 。”(shi :hang shi ,shi yong 。gong :cheng gong ,huo de hao jie guo 。)

    gan :

    ①zhu gan 。gu yi 《guo qin lun shang 》:“zhan mu wei bing ,jie gan wei qi 。”②zhi diao gan 。li qun yu 《diao yu 》:“qi che qing gan yi zhang si ,gu (gū)pu xie guo zhu feng chui 。”(gu :yi chong duo nian sheng cao ben zhi wu 。)③zhu jian ;shu du 。liu you 《yu jian ning su gei shi qi 》:“xiao fu zhi gan du zi jian ,gu shao shu yu mo fen 。”《zhuang zi ·lie yu kou 》:“xiao fu zhi zhi ,bu li bao ju gan du 。”④liang ci 。ji liang zhu zi de chan wei 。yu xin 《xiao yuan fu 》:“yi cun er cun zhi yu ,san gan liang gan zhi zhu 。”

    bai :

    ①shu ci 。shi de shi bei 。《han shu ·lv li zhi shang 》:“ji yu yi ,xie yu shi ,chang yu bai 。”(ji :ji shu 。xie :ge 。chang :zeng duo 。)②zhi xu shu ,zhong duo de 。cao cao 《bu chu xia men hang ·guan cang hai 》:“shu mu cong sheng ,bai cao feng mao 。”

    fu :

    (yi )①cheng nian nan zi 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“nei mo yuan nv ,wai mo kuang fu 。”②jiu chen cong shi mou chong ti li lao dong de ren 。《shi jing ·zhou song ·yi xi 》:“lv shi nong fu ,bo jue bai gu 。”③jiu zhi fu lao yi de ren 。《bei shi ·dong wei jing di ji 》:“fa fu wu mo ren zhu zhang bin yan 。”④zhang fu ,fu nv de pei ou 。gu le fu 《mo shang sang 》:“shi jun zi you fu ,luo fu zi you fu 。”(shi jun :chen ci shi 。)⑤gu dai tu de mian ji chan wei ,deng yu yi bai mu 。《guan zi ·cheng ma 》:“si ju wei yi li ,wu li wei yi zhi ,wu zhi wei yi tian ,er tian wei yi fu ,san fu wei yi jia ,shi zhi ye 。”[fu ren ]1. gu chen zhu hou de qi he di wang de qie wei fu ren 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi you hou ,you fu ren 。”“tian zi zhi fei yue hou ,zhu hou yue fu ren 。”2.tang yi hou chen gao ji guan yuan de qi wei fu ren 。zhang hu 《ji ling tai 》:“guo (guó)guo fu ren cheng zhu en ,ping ming ji ma ru gong men 。”(ping ming :tian gang liang 。)3.dui yi hun fu nv de zun chen 。[fu zi ]1. gu dai dui nan zi de zun chen 。li chao wei 《liu yi chuan 》:“fu zi bu yuan qian li ,jiang you wei hu ?”(you wei :you suo zuo wei 。)2. kong men zun chen kong zi wei fu zi ,hou yan chen lao shi wei fu zi 。《lun yu ·xian wen 》:“fu zi shi ran hou yan 。”(shi :dang ji shi 。)(er )fú ①dai ci 。1. biao shi di san ren chen 。xiang dang yu “bi ”。《han shu ·gu yi chuan 》:“fu jiang wei wo wei ,gu wu de yu zhi jie an 。”2. biao shi jin zhi 。xiang dang yu “zhe ”、“ci ”。《lun yu ·xian jin 》:“fu ren bu yan ,yan bi you zhong 。”3. biao shi yuan zhi 。xiang dang yu “na ”、“bi ”。《huai na zi ·ji su 》:“ci yi shi fei ,yu qu ye ;fu yi shi fei ,yu zhou ye 。”(yu qu :pian mian 。)②gou shou yu qi ci 。biao shi fa duan 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“fu zhan ,yong qi ye 。”③yu qi ci 。1.yong yu gou wei ,biao shi gan tan huo fa yi lun 。liu zong yuan 《san jie ·qian zhi lv 》:“jin re shi yan ,bei fu !”(shi :ci 。)2.biao yi wen huo fan jie 。《shi ji ·kong zi shi jia 》:“wu ge ,ke fu ?”

    bu :

    (yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)

    qi :

    ①[dong ]zhan qi ,qi lai 。《zhuang zi ·ji wu lun 》:“nang zi zuo ,jin zi ~。”②[dong ]qi chuang 。《meng zi ·jin xin shang 》:“ji ming er ~。”③[dong ]qi shen ,chu fa 。《mo zi ·gong shu 》:“zi mo zi wen zhi ,~yu lu 。”④[dong ]xing qi 。《xun zi ·tian lun 》:“yi fei yi ~,ying zi yi guan ,li guan bu luan 。”⑤[dong ]fa dong 。gu yi 《lun ji zhu shu 》:“yuan fang zhi neng yi zhe ,bing ju er zheng ~yi 。”⑥[dong ]qi yong 。《tai zhou hai ling xian zhu bao hu jun mu zhi ming 》:“you ba er ~zhi 。”⑦[dong ]xiu jian 。li hua 《diao gu zhan chang wen 》:“qin ~chang cheng ,jing hai wei guan 。”⑧[dong ]kai shi 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“ming fa du ,ding lv ling ,jie yi shi huang ~。”⑨[dong ]chu shen 。《han shu ·xiao he cao can chuan 》:“xiao he cao can jie ~dao bi li 。”

    niao :

    ①rou mei xi chang mao 。zhuo wen jun 《bai tou yin 》:“zhu gan he niao niao 。”②yan qi liao rao de yang zi 。su shi 《qing niu ling gao jue chu you xiao si ren ji han dao 》:“lu yan niao niao shi li xiang 。”③xing rong sheng yin wan zhuai you yang 。li he 《lao fu cai yu ge 》:“xie shan bai feng yu ru xiao ,quan jiao gua sheng qing niao niao 。”④wei feng chui bi de yang zi 。qu yuan 《jiu ge ·xiang fu ren 》:“niao niao xi qiu feng 。”[niao niao ]1. qian xi rou mei mao 。zuo sai 《wu dou fu 》:“niao niao su nv 。”du fu 《jue gou man xing jiu shou 》zhi jiu :“ge hu yang liu ruo niao niao ,qia shi shi wu nv er yao 。”2.yan qi liao rao mao 。su shi 《qing niu ling gao jue chu you xiao si ren ji han dao 》:“mu gui zou ma sha he tang ,lu yan niao niao shi li xiang 。”3. xing rong sheng yin mian yan bu jue 。du fu 《yuan 》:“niao niao ti xu bi 。”4. xing rong wei feng de chui bi 。su shi 《hai tang 》:“dong feng niao niao fan chong guang 。”

    ban :

    ①shi wu de er fen zhi yi ;yi ban 。《zhuang zi ·tian xia 》:“yi che zhi chui (chuí),ri qu ji ban ,mo shi bu jie 。”(chui :tong “chui ”。duan mu gun 。jie :jin 。)《shi shui xin yu ·ren dan 》:“you jin yi tun (tún),shi ban yu ban 。”(jin :jin suo 。tun :xiao zhu 。)②yi bu fen ;bu wan quan 。du fu 《zeng hua qing 》:“jin cheng si guan ri fen fen ,ban ru jiang feng ban ru yun 。”fang gan 《song sun bai pian you tian tai 》:“geng you xian hua yu ling diao ,kong jun duo ban wei zhi ming 。”③zhong jian 。yao nai 《deng tai shan ji 》:“ban shan ju wu re dai ran 。”

    zai :

    ①cun zai ;zai shi 。《lun yu ·li ren 》:“fu mu zai ,bu yuan you ,you bi you fang 。”fan zhen 《shen mie lun 》:“qi rong xing wang er shen zai 。”②biao shi ren huo shi wu de wei zhi huo zhuang tai 。zhang hua 《qing shi 》:“chu huan he (kài)ye cu ,zai qi yuan xiao chang ”。(he :tan 。)③chu ;chu suo 。tao qian 《yin jiu 》zhi er :“cui rong mo ding zai ,bi ci gong geng zhi 。”④zai yu ;qu jue yu 。《xun zi ·quan xue 》:“nu ma shi jia ,gong zai bu she 。”⑤wen hou ;wei wen 。《zuo chuan ·xiang gong er shi liu nian 》:“gua ren yan xu zai wai ,er san zi shi gua ren chao xi wen wei guo zhi yan ,wu zi du bu zai gua ren 。”(gua ren :wei suo gong zi chen 。yan xu :jiu zao you huan 。wu zi :zhi wei da fu da shu wen zi 。)⑥guan cha ;shen cha 。《shang shu ·shun dian 》:“zai xuan ji yu heng ,yi ji qi zheng 。”(xuan ji yu heng :yu shi de tian ti guan ce yi qi 。qi zheng :ri 、yue he jin mu shui huo tu wu xing 。)⑦jie ci 。yin jin shi qing fa sheng de shi jian 、de dian 、qing xing 、fan wei deng 。liu zong yuan 《tian jia 》shi :“ying xin zai ci sui 。”《zi zhi tong jian ·han suo di jian an shi san nian 》:“jiang jun qin cao yi zai jin ri 。”(jiang jun :zhi sun quan 。cao :cao cao 。)⑧he “suo ”lian yong ,biao shi jiang diao ,ji xia duo lian “bu ”deng 。⑨zhong jie 。《shang shu ·lv xing 》:“fei tian bu zhong ,wei ren zai ming 。”⑩tong “cai ”。jin jin 。《han shu ·gu yi chuan 》:“chang sha nai zai er mo wu qian hu er 。”

    qing :

    ①shen lu se 。liu yu xi 《lou shi ming 》:“cao se ru 簾qing 。”②lan se 。《xun zi ·quan xue 》:“qing ,qu zhi yu lan er qing yu lan 。”③hei se 。《shang shu ·yu gong 》:“jue tu qing li 。”④qing se de dong xi 。《han shu ·cheng di ji 》:“qing lu ,min suo chang fu 。”⑤qing zhou ,gu zhou ming 。xian qin wei jiu zhou zhi yi 。zai jin shan dong jing nei 。

    yun :

    ①tong “yun 2”。②shui 。《lun yu ·zi han 》:“lao yue :‘zi yun :wu bu shi ,gu yi 。’”(lao :ren ming 。shi :jian yong yu chao ting 。yi :duo cai yi 。)③you 。《xun zi ·fa hang 》:“ji yun yi hu ?”④dai ci 。ru ci 。《shi ji ·ji zheng lie chuan 》:“ji 、zheng yi yun ,bei fu !”(ji 、zheng :zhi ji an 、zheng dang shi er ren 。)⑤zhu ci 。1. yong yu gou shou 。《shi jing ·zheng feng ·feng yu 》:“ji jian jun zi ,yun hu bu xi ?”2. yong yu gou zhong 。《hou han shu ·chen gui chuan 》:“sui mo (mò)qu ti ,mo suo yun bu 。”(mo :si 。bu :mi bu 。)⑥yu qi ci 。yong yu gou mo ,biao chen shu yu qi 。《shi ji ·bai yi lie chuan 》:“yu deng ji shan ,ji shang gai you hu you zhong yun 。”[yun yun ]tong “yun yun ”。zhong duo mao 。《zhuang zi ·zai you 》:“mo wu yun yun 。”

    li :

    ①gu shi xiang cun ju min ju ju de de fang ;cun la 。《meng zi ·jin xin shang 》:“zhi ji tian li ,jiao zhi shu chu 。”②gu xiang ;jia xiang 。jiang yan 《bie fu 》:“ge ci ren ai ,li bang qu li 。”③gu dai de ju min zu zhi 。ji bian zhi yi er shi wu jia huo wu shi jia huo bai jia wei yi li 。《shi jing ·zheng feng ·jiang zhong zi 》:“jiang zhong zi xi ,mo yao wo li 。”④li hang ;li long 。《zhou li ·de guan ·zai shi 》:“yi chan li ren guo zhong zhi de 。”⑤chang du chan wei 。shi zhi wu bai mi wei yi li 。li bai 《zao fa bai di cheng 》:“qian li jiang ling yi ri hai 。”