• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 崇儒習舊規,偃伯循先旨。

    “崇儒習舊規,偃伯循先旨。”詩句出處:《唐大饗拜洛樂章十四首》;是唐朝詩人武則天的作品。

    菲躬承睿顧,薄德忝坤儀。乾乾遵後命,翼翼奉先規。
    撫俗勤雖切,還淳化尚虧。未能弘至道,何以契明祇。

    夕惕同龍契,晨兢當鳳扆。崇儒習舊規,偃伯循先旨。
    絕壤飛冠蓋,遐區麗山水。幸承三聖馀,忻屬千年始。

    調雲闋兮神座興,驂雲駕兮儼將升。
    騰絳霄兮垂景祜,翹丹懇兮荷休征。

    言旋雲洞兮躡煙塗,永寧中宇兮安下都。
    包涵動植兮順榮枯,長貽寶貺兮贊璇圖。

    蘭俎既升,蘋羞可薦。金石載設,咸英已變。
    林澤斯總,山川是遍。敢用敷誠,實惟忘倦。

    祗荷坤德,欽若乾靈。慚惕罔置,興居匪寧。
    恭崇禮則,肅奉儀形。惟憑展敬,敢薦非馨。

    沉潛演貺分三極,廣大凝禎總萬方。
    既薦羽旌文化啟,還呈幹戚武威揚。

    皇皇靈眷,穆穆神心。暫動凝質,還歸積陰。
    功玄樞紐,理寂高深。銜恩佩德,聳志翹襟。

    坎澤祠容備舉,坤壇祭典爰申。靈眷遙行秘躅,
    嘉貺薦委殊珍。肅禮恭禋載展,翹襟邈志逾殷。
    方期交際懸應,(下一句逸)

    顧德有慚虛菲,明祇屢降禎符。汜水初呈秘象,
    溫洛薦表昌圖。玄澤流恩載洽,丹襟荷渥增愉。

    百禮崇容,千官肅事。靈降舞兆,神凝有粹。
    奠享咸周,威儀畢備。奏夏登列,歌雍撤肆。

    九玄眷命,三聖基隆。奉成先旨,明臺畢功。
    宗祀展敬,冀表深衷。永昌帝業,式播淳風。

    舒雲致養,合大資生。德以恒固,功由永貞。
    升歌薦序,垂幣翹誠。虹開玉照,鳳引金聲。

    神功不測兮運陰陽,包藏萬宇兮孕八荒。
    天符既出兮帝業昌,願臨明祀兮降禎祥。

    以上武則天作品《唐大饗拜洛樂章》共14首

    【註釋】:

    崇:

    ①山大而高。張衡《思玄賦》:“二女感於崇嶽兮。”(嶽:五嶽。)泛指高。司馬相如《上林賦》:“崇山矗矗(chù)。”②崇高。《後漢書·朱穆傳》:“世士誠躬師孔聖之崇則。”(誠:果真。躬師:親身效法。則:法則。)③指地位崇高的人。《左傳·宣公十二年》:“師叔,楚之崇也。”(師叔:人名。)④尊崇;崇尚。《尚書·武成》:“崇德報功。”韓愈《進學解》:“登崇俊良。”⑤增加;助長。《左傳·成公十八年》:“今將崇諸侯之奸,而披其他。”⑥滿;充實。柳宗元《送薛存義序》:“崇酒於觴。”⑦通“終”。終盡;終瞭。《荀子·賦篇》:“周流四海,曾不崇日。”《三國志·魏書·涼茂傳》:“而將軍乃欲稱兵西向,則存亡之效,不崇朝而決,將軍其勉之。”

    儒:

    ①周、秦之際通曉六藝(禮、樂、射、禦、書、數)以教導民眾的人,即術士。《周禮·天官·塚宰》:“儒以道得民。”②儒傢。春秋時期孔子創立的思想流派。《韓非子·顯學》:“故孔墨之後,儒分為八,墨離為三。”③泛指讀書人或學者。劉禹錫《陋室銘》:“談笑有鴻儒。”(鴻:大。)王安石《答司馬諫議書》:“儒者所爭,尤在於名實。”④通“懦(nuò)”。軟弱;懦弱。《北史· 王憲傳》:“性儒緩不斷。”

    習:

    ①鳥練習飛。《呂氏春秋·季夏》:“鷹乃學習。”②泛指反復練習或演習。《論語·學而》:“學而時習之。”(時:按時。)《宋史·魏勝傳》:“勝嘗自創如意戰車數百兩,砲車數十兩……夜習不使人見。”(兩:同“輛”。)③學習。《韓非子·五蠹》:“莫如修仁義而習文學。”④熟悉。晁錯《言守邊備塞疏》:“習地形,知民心。”⑤常常。柳宗元《三戒·臨江之麋》:“自是日抱就犬,習示之,使勿動。”(是:此。日:日日。就:靠近。)⑥習慣。《商君書·戰法》:“民習以力攻難,故輕死。”

    舊:

    ①陳舊的;過時的。《論語·公冶長》:“舊令尹之政,必以告新令君。”王安石《元日》:“總把新桃換舊符。”《左傳·昭公二十一年》:“宋城舊鄘及桑林之門而守之。”(鄘:同“墉”。城垣。桑林:城門名。)劉兼《重陽感懷》之二:“張儀舊壁蒼苔厚,諸葛荒祠古木寒。”②故交;舊相識。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“玄素與荊州牧劉表有舊。”③從前的;原來的。諸葛亮《出師表》:“興復漢室,還於舊都。”

    規:

    ①圓規;畫圓形或校正圓形的用具。《墨子·天志上》:“譬若輪人之有規,匠人之有矩。”(輪人:周代官名,掌制造車輪及有關部件。)②圓形。《太玄·玄圖》:“天道成規,地道成矩。”(矩:方形。)③準則,典范。《文心雕龍·才略》:“必循規以溫雅。”④謀求;謀劃。《左傳·昭公二十六年》:“侵欲無厭,規求無度。”陶潛《桃花源記》:“聞之,欣然規往。”⑤勸諫;告誡。《荀子· 成相》:“不聽規諫忠是害。”(忠是害:殘害忠良。)《國語·周語上》:“近臣盡規,親戚補察。”⑥通“窺”。窺測。《韓非子·制分》:“然則去微軒之奈何?其務令之相規其情者也。”

    偃:

    ①仰臥。《詩經·小雅·北山》:“或息偃在床。”②向後倒。與“仆”相對。《孫子·九地》:“士卒坐者涕沾襟,偃臥者涕交頤(yí)。”(涕:淚。頤:腮。)③泛指倒下。《尚書·金縢》:“禾盡偃。”(禾:莊稼。)④停止。《史記·秦始皇本紀》:“災害絕息,永偃戎兵。”(戎兵:戰爭。)[偃蹇]1.高高的。屈原《離騷》:“望瓊臺之偃蹇兮。”2.高傲的樣子。《後漢書·鄭眾傳》:“漢使既到,使偃蹇自信。”3.屈曲的樣子。《淮南子·本經》:“偃蹇寥糾,曲成文章。”

    伯:

    ①古代指一方之長。《尚書·盤庚下》:“邦伯師長。”(師:眾。)②泛指首領。《周禮·大宗伯》:“九命作伯。”(九命:官爵的最高一級。)③古代五等爵位(公、侯、伯、子、男)的第三等。《左傳·僖公三十年》:“晉侯秦伯圍鄭。”④排行第一的。《詩經·邶風·泉水》:“問我諸姑,遂及伯姊。”⑤稱父之兄。杜甫《醉歌行》:“汝伯何由發如漆?”⑥對父輩親友或長者的尊稱。《詩經·小雅·正月》:“將伯助予。”⑦稱丈夫之兄(今讀bǎi)。《清平山堂話本·快嘴李翠蓮記》:“阿伯三個鼻子管,不曾捻著你的碗。”⑧通“霸(bà)”。春秋時代諸侯的盟主,即首領。《左傳·襄公二十五年》:“晉為伯。”又稱霸。《韓非子·難四》:“桓公,五伯之上也。”⑨通“佰(bǎi)”。一百。晁錯《論貴粟疏》:“亡(wú)農夫之苦,有仟伯之得。”⑩通“陌(mò)”。田間小路。《漢書·食貨志上》:“壞井田,開仟伯。”(井田:井字形方塊田。仟:通“阡”。)[伯仲]1. 指排行的次序。兄弟之間。《禮記·檀弓上》:“五十以伯仲。”(五十歲就按排行的次序稱呼。)2. 比喻二者不相上下。陸遊《書憤》:“出師一表真名世,千載誰堪伯仲間。”

    循:

    ①順著;沿著。《左傳·昭公二十三年》:“循山而南。”②遵循;沿襲。《淮南子·氾論》:“茍周於事,不必循舊。”③順從;服從。《荀子·性惡》:“上不循於亂世之君。”④撫摩。《漢書·李陵傳》:“自循其發。”⑤通“巡”。巡視;巡察。《漢書·宣帝紀》:“遣大中大夫強等十二人循行天下。”⑥安慰;慰問。《漢書·蕭何傳》:“拊循勉百姓。”[循環]周而復始地環繞運行。《史記·高祖本紀贊》:“三王之道若循環,終而復始。”(三王:指夏、商、周。)

    先:

    ①走在前面。《楚辭· 九歌·國殤》:“旌蔽日兮敵若雲,矢交墜兮士爭先。”②先於;在……之前。《荀子·大略》:“先事慮事,先患慮患。”③首要的事。《吳子·治兵》:“用病之道何先?”④祖先;上代。蘇洵《六國論》:“思厥先祖父,暴霜露,斬荊棘,以有尺寸之地。”⑤對死去的人的尊稱。《孟子·梁惠王下》:“寡人非能好先王之樂也。”⑥對古代人的稱呼。⑦先生。《漢書·梅福傳》:“夫叔孫先非不忠也。”[先生]1. 老師。2.稱有道德有學問的人,亦用來作對人的尊稱。3. 醫生。[先進]先行學習。《論語 ·先進》:“先進於禮樂,君子也。”

    旨:

    ①味美。《詩經·小雅·鹿鳴》:“我有旨酒。”②美味。《孝經·喪親》:“食旨不甘。”也泛指味。方回《晚秋雜書》之三:“上饒有二泉,旨淡骨獨清。”(上饒:地名。骨:神志。)③意思;意圖。《周易·系辭下》:“其旨遠,其辭文。”《舊五代史·寇彥卿傳》:“好書吏,復善伺太祖旨。”④皇帝詔書。《舊唐書·劉洎傳》:“陛下降恩旨。”


  • 崇儒习旧规,偃伯循先旨。

    “崇儒习旧规,偃伯循先旨。”诗句出处:《唐大飨拜洛乐章十四首》;是唐朝诗人武则天的作品。

    菲躬承睿顾,薄德忝坤仪。乾乾遵后命,翼翼奉先规。
    抚俗勤虽切,还淳化尚亏。未能弘至道,何以契明祇。

    夕惕同龙契,晨兢当凤扆。崇儒习旧规,偃伯循先旨。
    绝壤飞冠盖,遐区丽山水。幸承三圣馀,忻属千年始。

    调云阕兮神座兴,骖云驾兮俨将升。
    腾绛霄兮垂景祜,翘丹恳兮荷休征。

    言旋云洞兮蹑烟涂,永宁中宇兮安下都。
    包涵动植兮顺荣枯,长贻宝贶兮赞璇图。

    兰俎既升,蘋羞可荐。金石载设,咸英已变。
    林泽斯总,山川是遍。敢用敷诚,实惟忘倦。

    祗荷坤德,钦若乾灵。惭惕罔置,兴居匪宁。
    恭崇礼则,肃奉仪形。惟凭展敬,敢荐非馨。

    沉潜演贶分三极,广大凝祯总万方。
    既荐羽旌文化启,还呈干戚武威扬。

    皇皇灵眷,穆穆神心。暂动凝质,还归积阴。
    功玄枢纽,理寂高深。衔恩佩德,耸志翘襟。

    坎泽祠容备举,坤坛祭典爰申。灵眷遥行秘躅,
    嘉贶荐委殊珍。肃礼恭禋载展,翘襟邈志逾殷。
    方期交际悬应,(下一句逸)

    顾德有惭虚菲,明祇屡降祯符。汜水初呈秘象,
    温洛荐表昌图。玄泽流恩载洽,丹襟荷渥增愉。

    百礼崇容,千官肃事。灵降舞兆,神凝有粹。
    奠享咸周,威仪毕备。奏夏登列,歌雍撤肆。

    九玄眷命,三圣基隆。奉成先旨,明台毕功。
    宗祀展敬,冀表深衷。永昌帝业,式播淳风。

    舒云致养,合大资生。德以恒固,功由永贞。
    升歌荐序,垂币翘诚。虹开玉照,凤引金声。

    神功不测兮运阴阳,包藏万宇兮孕八荒。
    天符既出兮帝业昌,愿临明祀兮降祯祥。

    以上武则天作品《唐大飨拜洛乐章》共14首

    【注释】:

    崇:

    ①山大而高。张衡《思玄赋》:“二女感于崇岳兮。”(岳:五岳。)泛指高。司马相如《上林赋》:“崇山矗矗(chù)。”②崇高。《后汉书·朱穆传》:“世士诚躬师孔圣之崇则。”(诚:果真。躬师:亲身效法。则:法则。)③指地位崇高的人。《左传·宣公十二年》:“师叔,楚之崇也。”(师叔:人名。)④尊崇;崇尚。《尚书·武成》:“崇德报功。”韩愈《进学解》:“登崇俊良。”⑤增加;助长。《左传·成公十八年》:“今将崇诸侯之奸,而披其他。”⑥满;充实。柳宗元《送薛存义序》:“崇酒于觞。”⑦通“终”。终尽;终了。《荀子·赋篇》:“周流四海,曾不崇日。”《三国志·魏书·凉茂传》:“而将军乃欲称兵西向,则存亡之效,不崇朝而决,将军其勉之。”

    儒:

    ①周、秦之际通晓六艺(礼、乐、射、御、书、数)以教导民众的人,即术士。《周礼·天官·冢宰》:“儒以道得民。”②儒家。春秋时期孔子创立的思想流派。《韩非子·显学》:“故孔墨之后,儒分为八,墨离为三。”③泛指读书人或学者。刘禹锡《陋室铭》:“谈笑有鸿儒。”(鸿:大。)王安石《答司马谏议书》:“儒者所争,尤在于名实。”④通“懦(nuò)”。软弱;懦弱。《北史· 王宪传》:“性儒缓不断。”

    习:

    ①鸟练习飞。《吕氏春秋·季夏》:“鹰乃学习。”②泛指反复练习或演习。《论语·学而》:“学而时习之。”(时:按时。)《宋史·魏胜传》:“胜尝自创如意战车数百两,砲车数十两……夜习不使人见。”(两:同“辆”。)③学习。《韩非子·五蠹》:“莫如修仁义而习文学。”④熟悉。晁错《言守边备塞疏》:“习地形,知民心。”⑤常常。柳宗元《三戒·临江之麋》:“自是日抱就犬,习示之,使勿动。”(是:此。日:日日。就:靠近。)⑥习惯。《商君书·战法》:“民习以力攻难,故轻死。”

    旧:

    ①陈旧的;过时的。《论语·公冶长》:“旧令尹之政,必以告新令君。”王安石《元日》:“总把新桃换旧符。”《左传·昭公二十一年》:“宋城旧鄘及桑林之门而守之。”(鄘:同“墉”。城垣。桑林:城门名。)刘兼《重阳感怀》之二:“张仪旧壁苍苔厚,诸葛荒祠古木寒。”②故交;旧相识。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“玄素与荆州牧刘表有旧。”③从前的;原来的。诸葛亮《出师表》:“兴复汉室,还于旧都。”

    规:

    ①圆规;画圆形或校正圆形的用具。《墨子·天志上》:“譬若轮人之有规,匠人之有矩。”(轮人:周代官名,掌制造车轮及有关部件。)②圆形。《太玄·玄图》:“天道成规,地道成矩。”(矩:方形。)③准则,典范。《文心雕龙·才略》:“必循规以温雅。”④谋求;谋划。《左传·昭公二十六年》:“侵欲无厌,规求无度。”陶潜《桃花源记》:“闻之,欣然规往。”⑤劝谏;告诫。《荀子· 成相》:“不听规谏忠是害。”(忠是害:残害忠良。)《国语·周语上》:“近臣尽规,亲戚补察。”⑥通“窥”。窥测。《韩非子·制分》:“然则去微轩之奈何?其务令之相规其情者也。”

    偃:

    ①仰卧。《诗经·小雅·北山》:“或息偃在床。”②向后倒。与“仆”相对。《孙子·九地》:“士卒坐者涕沾襟,偃卧者涕交颐(yí)。”(涕:泪。颐:腮。)③泛指倒下。《尚书·金縢》:“禾尽偃。”(禾:庄稼。)④停止。《史记·秦始皇本纪》:“灾害绝息,永偃戎兵。”(戎兵:战争。)[偃蹇]1.高高的。屈原《离骚》:“望琼台之偃蹇兮。”2.高傲的样子。《后汉书·郑众传》:“汉使既到,使偃蹇自信。”3.屈曲的样子。《淮南子·本经》:“偃蹇寥纠,曲成文章。”

    伯:

    ①古代指一方之长。《尚书·盘庚下》:“邦伯师长。”(师:众。)②泛指首领。《周礼·大宗伯》:“九命作伯。”(九命:官爵的最高一级。)③古代五等爵位(公、侯、伯、子、男)的第三等。《左传·僖公三十年》:“晋侯秦伯围郑。”④排行第一的。《诗经·邶风·泉水》:“问我诸姑,遂及伯姊。”⑤称父之兄。杜甫《醉歌行》:“汝伯何由发如漆?”⑥对父辈亲友或长者的尊称。《诗经·小雅·正月》:“将伯助予。”⑦称丈夫之兄(今读bǎi)。《清平山堂话本·快嘴李翠莲记》:“阿伯三个鼻子管,不曾捻着你的碗。”⑧通“霸(bà)”。春秋时代诸侯的盟主,即首领。《左传·襄公二十五年》:“晋为伯。”又称霸。《韩非子·难四》:“桓公,五伯之上也。”⑨通“佰(bǎi)”。一百。晁错《论贵粟疏》:“亡(wú)农夫之苦,有仟伯之得。”⑩通“陌(mò)”。田间小路。《汉书·食货志上》:“坏井田,开仟伯。”(井田:井字形方块田。仟:通“阡”。)[伯仲]1. 指排行的次序。兄弟之间。《礼记·檀弓上》:“五十以伯仲。”(五十岁就按排行的次序称呼。)2. 比喻二者不相上下。陆游《书愤》:“出师一表真名世,千载谁堪伯仲间。”

    循:

    ①顺着;沿着。《左传·昭公二十三年》:“循山而南。”②遵循;沿袭。《淮南子·氾论》:“苟周于事,不必循旧。”③顺从;服从。《荀子·性恶》:“上不循于乱世之君。”④抚摩。《汉书·李陵传》:“自循其发。”⑤通“巡”。巡视;巡察。《汉书·宣帝纪》:“遣大中大夫强等十二人循行天下。”⑥安慰;慰问。《汉书·萧何传》:“拊循勉百姓。”[循环]周而复始地环绕运行。《史记·高祖本纪赞》:“三王之道若循环,终而复始。”(三王:指夏、商、周。)

    先:

    ①走在前面。《楚辞· 九歌·国殇》:“旌蔽日兮敌若云,矢交坠兮士争先。”②先于;在……之前。《荀子·大略》:“先事虑事,先患虑患。”③首要的事。《吴子·治兵》:“用病之道何先?”④祖先;上代。苏洵《六国论》:“思厥先祖父,暴霜露,斩荆棘,以有尺寸之地。”⑤对死去的人的尊称。《孟子·梁惠王下》:“寡人非能好先王之乐也。”⑥对古代人的称呼。⑦先生。《汉书·梅福传》:“夫叔孙先非不忠也。”[先生]1. 老师。2.称有道德有学问的人,亦用来作对人的尊称。3. 医生。[先进]先行学习。《论语 ·先进》:“先进于礼乐,君子也。”

    旨:

    ①味美。《诗经·小雅·鹿鸣》:“我有旨酒。”②美味。《孝经·丧亲》:“食旨不甘。”也泛指味。方回《晚秋杂书》之三:“上饶有二泉,旨淡骨独清。”(上饶:地名。骨:神志。)③意思;意图。《周易·系辞下》:“其旨远,其辞文。”《旧五代史·寇彦卿传》:“好书吏,复善伺太祖旨。”④皇帝诏书。《旧唐书·刘洎传》:“陛下降恩旨。”


  • chong ru xi jiu gui ,yan bai xun xian zhi 。

    “chong ru xi jiu gui ,yan bai xun xian zhi 。”shi gou chu chu :《tang da xiang bai luo le zhang shi si shou 》;shi tang chao shi ren wu ze tian de zuo pin 。

    fei gong cheng rui gu ,bao de tian kun yi 。gan gan zun hou ming ,yi yi feng xian gui 。
    fu su qin sui qie ,hai chun hua shang kui 。wei neng hong zhi dao ,he yi qi ming 祇。

    xi ti tong long qi ,chen jing dang feng yi 。chong ru xi jiu gui ,yan bai xun xian zhi 。
    jue rang fei guan gai ,xia ou li shan shui 。xing cheng san sheng yu ,xin shu qian nian shi 。

    diao yun que xi shen zuo xing ,can yun jia xi yan jiang sheng 。
    teng jiang xiao xi chui jing hu ,qiao dan ken xi he xiu zheng 。

    yan xuan yun dong xi nie yan tu ,yong ning zhong yu xi an xia dou 。
    bao han dong zhi xi shun rong ku ,chang yi bao kuang xi zan xuan tu 。

    lan zu ji sheng ,蘋xiu ke jian 。jin dan zai she ,xian ying yi bian 。
    lin ze si zong ,shan chuan shi bian 。gan yong fu cheng ,shi wei wang juan 。

    zhi he kun de ,qin re gan ling 。can ti wang zhi ,xing ju fei ning 。
    gong chong li ze ,su feng yi xing 。wei ping zhan jing ,gan jian fei xin 。

    chen qian yan kuang fen san ji ,an da ning zhen zong mo fang 。
    ji jian yu jing wen hua qi ,hai cheng gan qi wu wei yang 。

    huang huang ling juan ,mu mu shen xin 。zan dong ning zhi ,hai gui ji yin 。
    gong xuan shu niu ,li ji gao shen 。xian en pei de ,song zhi qiao jin 。

    kan ze ci rong bei ju ,kun tan ji dian yuan shen 。ling juan yao hang bi zhu ,
    jia kuang jian wei shu zhen 。su li gong yin zai zhan ,qiao jin miao zhi yu yan 。
    fang ji jiao ji xuan ying ,(xia yi gou yi )

    gu de you can xu fei ,ming 祇lv jiang zhen fu 。si shui chu cheng bi xiang ,
    wen luo jian biao chang tu 。xuan ze liu en zai qia ,dan jin he wo zeng yu 。

    bai li chong rong ,qian guan su shi 。ling jiang wu zhao ,shen ning you cui 。
    dian xiang xian zhou ,wei yi bi bei 。zou xia deng lie ,ge yong che si 。

    jiu xuan juan ming ,san sheng ji long 。feng cheng xian zhi ,ming tai bi gong 。
    zong si zhan jing ,ji biao shen zhong 。yong chang di ye ,shi bo chun feng 。

    shu yun zhi yang ,ge da zi sheng 。de yi heng gu ,gong you yong zhen 。
    sheng ge jian xu ,chui bi qiao cheng 。hong kai yu zhao ,feng yin jin sheng 。

    shen gong bu ce xi yun yin yang ,bao cang mo yu xi yun ba huang 。
    tian fu ji chu xi di ye chang ,yuan lin ming si xi jiang zhen xiang 。

    yi shang wu ze tian zuo pin 《tang da xiang bai luo le zhang 》gong 14shou

    【zhu shi 】:

    chong :

    ①shan da er gao 。zhang heng 《sai xuan fu 》:“er nv gan yu chong yue xi 。”(yue :wu yue 。)fan zhi gao 。si ma xiang ru 《shang lin fu 》:“chong shan chu chu (chù)。”②chong gao 。《hou han shu ·zhu mu chuan 》:“shi shi cheng gong shi kong sheng zhi chong ze 。”(cheng :guo zhen 。gong shi :qin shen xiao fa 。ze :fa ze 。)③zhi de wei chong gao de ren 。《zuo chuan ·xuan gong shi er nian 》:“shi shu ,chu zhi chong ye 。”(shi shu :ren ming 。)④zun chong ;chong shang 。《shang shu ·wu cheng 》:“chong de bao gong 。”han yu 《jin xue jie 》:“deng chong jun liang 。”⑤zeng jia ;zhu chang 。《zuo chuan ·cheng gong shi ba nian 》:“jin jiang chong zhu hou zhi jian ,er pi ji ta 。”⑥man ;chong shi 。liu zong yuan 《song xue cun yi xu 》:“chong jiu yu shang 。”⑦tong “zhong ”。zhong jin ;zhong le 。《xun zi ·fu pian 》:“zhou liu si hai ,ceng bu chong ri 。”《san guo zhi ·wei shu ·liang mao chuan 》:“er jiang jun nai yu chen bing xi xiang ,ze cun wang zhi xiao ,bu chong chao er jue ,jiang jun ji mian zhi 。”

    ru :

    ①zhou 、qin zhi ji tong xiao liu yi (li 、le 、she 、yu 、shu 、shu )yi jiao dao min zhong de ren ,ji shu shi 。《zhou li ·tian guan ·zhong zai 》:“ru yi dao de min 。”②ru jia 。chun qiu shi ji kong zi chuang li de sai xiang liu pa 。《han fei zi ·xian xue 》:“gu kong mo zhi hou ,ru fen wei ba ,mo li wei san 。”③fan zhi dou shu ren huo xue zhe 。liu yu xi 《lou shi ming 》:“tan xiao you hong ru 。”(hong :da 。)wang an dan 《da si ma jian yi shu 》:“ru zhe suo zheng ,you zai yu ming shi 。”④tong “nuo (nuò)”。ruan ruo ;nuo ruo 。《bei shi · wang xian chuan 》:“xing ru huan bu duan 。”

    xi :

    ①diao lian xi fei 。《lv shi chun qiu ·ji xia 》:“ying nai xue xi 。”②fan zhi fan fu lian xi huo yan xi 。《lun yu ·xue er 》:“xue er shi xi zhi 。”(shi :an shi 。)《song shi ·wei sheng chuan 》:“sheng chang zi chuang ru yi zhan che shu bai liang ,砲che shu shi liang ……ye xi bu shi ren jian 。”(liang :tong “liang ”。)③xue xi 。《han fei zi ·wu du 》:“mo ru xiu ren yi er xi wen xue 。”④shou xi 。chao cuo 《yan shou bian bei sai shu 》:“xi de xing ,zhi min xin 。”⑤chang chang 。liu zong yuan 《san jie ·lin jiang zhi mi 》:“zi shi ri bao jiu quan ,xi shi zhi ,shi wu dong 。”(shi :ci 。ri :ri ri 。jiu :kao jin 。)⑥xi guan 。《shang jun shu ·zhan fa 》:“min xi yi li gong nan ,gu qing si 。”

    jiu :

    ①chen jiu de ;guo shi de 。《lun yu ·gong ye chang 》:“jiu ling yin zhi zheng ,bi yi gao xin ling jun 。”wang an dan 《yuan ri 》:“zong ba xin tao huan jiu fu 。”《zuo chuan ·zhao gong er shi yi nian 》:“song cheng jiu yong ji sang lin zhi men er shou zhi 。”(yong :tong “yong ”。cheng yuan 。sang lin :cheng men ming 。)liu jian 《chong yang gan huai 》zhi er :“zhang yi jiu bi cang tai hou ,zhu ge huang ci gu mu han 。”②gu jiao ;jiu xiang shi 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“xuan su yu jing zhou mu liu biao you jiu 。”③cong qian de ;yuan lai de 。zhu ge liang 《chu shi biao 》:“xing fu han shi ,hai yu jiu dou 。”

    gui :

    ①yuan gui ;hua yuan xing huo jiao zheng yuan xing de yong ju 。《mo zi ·tian zhi shang 》:“pi re lun ren zhi you gui ,jiang ren zhi you ju 。”(lun ren :zhou dai guan ming ,zhang zhi zao che lun ji you guan bu jian 。)②yuan xing 。《tai xuan ·xuan tu 》:“tian dao cheng gui ,de dao cheng ju 。”(ju :fang xing 。)③zhun ze ,dian fan 。《wen xin diao long ·cai lve 》:“bi xun gui yi wen ya 。”④mou qiu ;mou hua 。《zuo chuan ·zhao gong er shi liu nian 》:“qin yu mo ya ,gui qiu mo du 。”tao qian 《tao hua yuan ji 》:“wen zhi ,xin ran gui wang 。”⑤quan jian ;gao jie 。《xun zi · cheng xiang 》:“bu ting gui jian zhong shi hai 。”(zhong shi hai :can hai zhong liang 。)《guo yu ·zhou yu shang 》:“jin chen jin gui ,qin qi bu cha 。”⑥tong “kui ”。kui ce 。《han fei zi ·zhi fen 》:“ran ze qu wei xuan zhi nai he ?ji wu ling zhi xiang gui ji qing zhe ye 。”

    yan :

    ①yang wo 。《shi jing ·xiao ya ·bei shan 》:“huo xi yan zai chuang 。”②xiang hou dao 。yu “pu ”xiang dui 。《sun zi ·jiu de 》:“shi cu zuo zhe ti zhan jin ,yan wo zhe ti jiao yi (yí)。”(ti :lei 。yi :sai 。)③fan zhi dao xia 。《shang shu ·jin teng 》:“he jin yan 。”(he :zhuang jia 。)④ting zhi 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“zai hai jue xi ,yong yan rong bing 。”(rong bing :zhan zheng 。)[yan jian ]1.gao gao de 。qu yuan 《li sao 》:“wang qiong tai zhi yan jian xi 。”2.gao ao de yang zi 。《hou han shu ·zheng zhong chuan 》:“han shi ji dao ,shi yan jian zi xin 。”3.qu qu de yang zi 。《huai na zi ·ben jing 》:“yan jian liao jiu ,qu cheng wen zhang 。”

    bai :

    ①gu dai zhi yi fang zhi chang 。《shang shu ·pan geng xia 》:“bang bai shi chang 。”(shi :zhong 。)②fan zhi shou ling 。《zhou li ·da zong bai 》:“jiu ming zuo bai 。”(jiu ming :guan jue de zui gao yi ji 。)③gu dai wu deng jue wei (gong 、hou 、bai 、zi 、nan )de di san deng 。《zuo chuan ·xi gong san shi nian 》:“jin hou qin bai wei zheng 。”④pai hang di yi de 。《shi jing ·bei feng ·quan shui 》:“wen wo zhu gu ,sui ji bai zi 。”⑤chen fu zhi xiong 。du fu 《zui ge hang 》:“ru bai he you fa ru qi ?”⑥dui fu bei qin you huo chang zhe de zun chen 。《shi jing ·xiao ya ·zheng yue 》:“jiang bai zhu yu 。”⑦chen zhang fu zhi xiong (jin dou bǎi)。《qing ping shan tang hua ben ·kuai zui li cui lian ji 》:“a bai san ge bi zi guan ,bu ceng nian zhao ni de wan 。”⑧tong “ba (bà)”。chun qiu shi dai zhu hou de meng zhu ,ji shou ling 。《zuo chuan ·xiang gong er shi wu nian 》:“jin wei bai 。”you chen ba 。《han fei zi ·nan si 》:“huan gong ,wu bai zhi shang ye 。”⑨tong “bai (bǎi)”。yi bai 。chao cuo 《lun gui su shu 》:“wang (wú)nong fu zhi ku ,you qian bai zhi de 。”⑩tong “mo (mò)”。tian jian xiao lu 。《han shu ·shi huo zhi shang 》:“huai jing tian ,kai qian bai 。”(jing tian :jing zi xing fang kuai tian 。qian :tong “qian ”。)[bai zhong ]1. zhi pai hang de ci xu 。xiong di zhi jian 。《li ji ·tan gong shang 》:“wu shi yi bai zhong 。”(wu shi sui jiu an pai hang de ci xu chen hu 。)2. bi yu er zhe bu xiang shang xia 。liu you 《shu fen 》:“chu shi yi biao zhen ming shi ,qian zai shei kan bai zhong jian 。”

    xun :

    ①shun zhao ;yan zhao 。《zuo chuan ·zhao gong er shi san nian 》:“xun shan er na 。”②zun xun ;yan xi 。《huai na zi ·氾lun 》:“gou zhou yu shi ,bu bi xun jiu 。”③shun cong ;fu cong 。《xun zi ·xing e 》:“shang bu xun yu luan shi zhi jun 。”④fu ma 。《han shu ·li ling chuan 》:“zi xun ji fa 。”⑤tong “xun ”。xun shi ;xun cha 。《han shu ·xuan di ji 》:“qian da zhong da fu jiang deng shi er ren xun hang tian xia 。”⑥an wei ;wei wen 。《han shu ·xiao he chuan 》:“fu xun mian bai xing 。”[xun huan ]zhou er fu shi de huan rao yun hang 。《shi ji ·gao zu ben ji zan 》:“san wang zhi dao re xun huan ,zhong er fu shi 。”(san wang :zhi xia 、shang 、zhou 。)

    xian :

    ①zou zai qian mian 。《chu ci · jiu ge ·guo shang 》:“jing bi ri xi di re yun ,shi jiao zhui xi shi zheng xian 。”②xian yu ;zai ……zhi qian 。《xun zi ·da lve 》:“xian shi lv shi ,xian huan lv huan 。”③shou yao de shi 。《wu zi ·zhi bing 》:“yong bing zhi dao he xian ?”④zu xian ;shang dai 。su xun 《liu guo lun 》:“sai jue xian zu fu ,bao shuang lou ,zhan jing ji ,yi you che cun zhi de 。”⑤dui si qu de ren de zun chen 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“gua ren fei neng hao xian wang zhi le ye 。”⑥dui gu dai ren de chen hu 。⑦xian sheng 。《han shu ·mei fu chuan 》:“fu shu sun xian fei bu zhong ye 。”[xian sheng ]1. lao shi 。2.chen you dao de you xue wen de ren ,yi yong lai zuo dui ren de zun chen 。3. yi sheng 。[xian jin ]xian hang xue xi 。《lun yu ·xian jin 》:“xian jin yu li le ,jun zi ye 。”

    zhi :

    ①wei mei 。《shi jing ·xiao ya ·lu ming 》:“wo you zhi jiu 。”②mei wei 。《xiao jing ·sang qin 》:“shi zhi bu gan 。”ye fan zhi wei 。fang hui 《wan qiu za shu 》zhi san :“shang rao you er quan ,zhi dan gu du qing 。”(shang rao :de ming 。gu :shen zhi 。)③yi sai ;yi tu 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“ji zhi yuan ,ji ci wen 。”《jiu wu dai shi ·kou yan qing chuan 》:“hao shu li ,fu shan ci tai zu zhi 。”④huang di zhao shu 。《jiu tang shu ·liu ji chuan 》:“bi xia jiang en zhi 。”