• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 一朝還舊都,靚妝尋若耶。

    “一朝還舊都,靚妝尋若耶。”詩句出處:《浣紗篇贈陸上人》;是唐朝詩人宋之問的作品。

    越女顏如花,越王聞浣紗。國微不自寵,獻作吳宮娃。
    山藪半潛匿,苧蘿更蒙遮。一行霸句踐,再笑傾夫差。
    艷色奪人目,斅嚬亦相誇。一朝還舊都,靚妝尋若耶。
    鳥驚入松網,魚畏沉荷花。始覺冶容妄,方悟群心邪。
    欽子秉幽意,世人共稱嗟。願言托君懷,倘類蓬生麻。
    傢住雷門曲,高閣凌飛霞。淋漓翠羽帳,旖旎采雲車。
    春風艷楚舞,秋月纏胡笳。自昔專嬌愛,襲玩唯矜奢。
    達本知空寂,棄彼猶泥沙。永割偏執性,自長薰修芽。
    攜妾不障道,來止妾西傢。

    【註釋】:

    一:

    ①數詞。《孟子·梁惠王上》:“吾何愛一牛?”(愛:吝惜。)《漢書·律歷志上》:“數者,一、十、百、千、萬也。”又表序數第一。《呂氏春秋·古樂》:“投足以歌八闋:一曰載民,二曰玄鳥。”(八闋:指舞樂的八章。載民、玄鳥:樂曲八章之名。)②專一。《荀子·勸學》:“螾無爪牙之利,筋骨之強,上食埃土,下飲黃泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;滿。《史記·淮陰侯列傳》:“至拜大將,乃韓信也,一軍皆驚。”④統一;使……一致。《史記·秦始皇本紀》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左傳·莊公十二年》:“天下之惡一也。”(惡:指惡人。)⑥整體。賈誼《新書·過秦上》:“合從締交,相與為一。”⑦古代哲學概念。指“道”及“道”所派生的“氣”。⑧副詞。1. 一概;都。《史記·孟嘗君列傳》:“食客數千人,無貴賤一與文等。”2. 一旦。《莊子·徐無鬼》:“一聞人之過,終身不忘。”(過:過失。)3. 乃;竟。《戰國策·齊策一》:“靖郭君之於寡人,一至於此乎?”⑨語氣詞。起加強語氣的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人恥之,願比死者一灑之。”⑩我國民族音樂記音符號之一。[一何]副詞。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,婦啼一何苦!”

    朝:

    (一)①朝見。《禮記·內則》:“昧爽而朝。”②拜訪。《史記·司馬相如列傳》:“臨邛(qióng)令繆為恭敬,日往朝相如。”(臨邛:地名。令:縣令。繆:詐。)③朝廷。《詩經·齊風·雞鳴》:“雞既鳴矣,朝既盈矣。”④朝代。杜甫《諸將》:“漢朝陵墓對南山。”⑤政事。《西京雜記》卷一:“上(漢武帝)時服此裘以聽朝。”(服:穿。)⑥官府大堂。《後漢書·劉寵傳》:“山谷鄙生,未嘗識郡朝。”⑦介詞。面對;向。[朝歌]古地名。在今河南省。商朝曾在這裡建都。 (二)zhāo ①早晨。《詩經·小雅·北山》:“偕偕士子,朝夕從事。”②日;天。白居易《長恨歌》:“天生麗質難自棄,一朝選在君王側。”

    還:

    (一)①返回;回到原地或恢復原位。《左傳·僖公二十四年》:“宋成公如楚,還,入於鄭,鄭伯將享之。”(鄭伯:指鄭文公。享:設宴招待。)《史記·項羽本紀》:“還軍霸上。”②恢復。《魏書·顯祖紀》:“諸非勞超遷者,亦各還初。”(勞:功勞。遷:晉升。)③交還;歸還。《荀子·堯問》:“然而吾所執贄而見者十人,還贄而見者三十人。”也指交納。杜甫《歲晏行》:“割慈忍愛還租庸。”(庸:抵償勞役的佈帛。)④顧;回頭。潘嶽《傷弱子辭》:“還眺兮墳瘞(yì),草莽莽兮木森森。”(瘞:埋葬物。)《史記·滑稽列傳》:“疾步數還顧。”⑤償還。江淹《恨賦》:“裂帛系書,誓還漢恩。”(系:綁。書:信。)⑥通“環”。環繞。陳亮《念奴嬌·登多景樓》:“危樓還望,嘆此意,今古幾人曾會。”⑦《漢書·食貨志上》:“還廬樹桑。”(廬:房舍。) (二)xuán ①旋轉。《國語·吳語》:“大夫種(zhǒng)勇而善謀,將還玩吳國於股掌之上,以得其志。”(種:指越大夫文種。玩:玩弄。)②立即;迅速。《荀子·王霸》:“如是則舜禹還至,王業還起。”③輕盈快捷的樣子。《詩經·齊風·還》:“子之還兮,遭我乎峱(náo)之間兮。”(峱:古山名。) (三)hái 副詞。①仍;尚。杜甫《泛江》詩:“亂離還奏樂,漂泊且聽歌。”②再;又。孟浩然《過故人莊》:“待到重陽日,還來就菊花。”③更。杜甫《奉待嚴大夫》詩:“殊方又喜故人來,重鎮還須濟世才。”

    舊:

    ①陳舊的;過時的。《論語·公冶長》:“舊令尹之政,必以告新令君。”王安石《元日》:“總把新桃換舊符。”《左傳·昭公二十一年》:“宋城舊鄘及桑林之門而守之。”(鄘:同“墉”。城垣。桑林:城門名。)劉兼《重陽感懷》之二:“張儀舊壁蒼苔厚,諸葛荒祠古木寒。”②故交;舊相識。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“玄素與荊州牧劉表有舊。”③從前的;原來的。諸葛亮《出師表》:“興復漢室,還於舊都。”

    都:

    (一)du ①[名]大城市。《左傳·隱公元年》:“大~不過三國之一。”②[名]首都,京城。班固《西都賦》:“漢之西~,在於雍州,實曰長安。”③[名][都會]1. 諸侯國的都城。柳宗元《封建論》:“秦有天下,裂~~而之郡邑。”2. 繁華的大城市。《史記·貨殖列傳》:“然邯鄲亦漳、河之間一~~也。”④[形]漂亮。《詩經·鄭風·有女同車》:“彼美孟薑,洵美且~。”⑤[嘆]表示贊美。《尚書·皋陶謨》:“皋陶曰:‘~!在知人,在安民。’”⑥[動]居於,處在。《史記·滑稽列傳》:“蘇秦張儀一當萬乘之主,而~卿相之位,澤及後世。”⑦[動]匯總,匯聚。曹丕《與吳質書》:“頃撰其遺文,~為一集。”(二) dou [副]全,盡。劉義慶《世說新語·言語》:“於時天月明凈,~無纖翳。” 【辨析】都,京。“京”的本義是“大”。在先秦“京師”連用方指“國都”,“京”指國都是後起義。“都”的本義指“大城市”,漢代以後才可以指首都。

    妝:

    ①打扮;裝飾。秦韜玉《貧女》詩:“共憐時世儉梳妝。”②打扮的樣式。白居易《時世妝》:“時世妝,時世妝,出自城中傳四方。”③婦女用的脂粉及飾物。《木蘭辭》:“阿姐聞妹來,當戶理紅妝。”

    尋:

    ①[量]古代長度單位。八尺為一尋。劉禹錫《西塞山懷古》:“千~鐵鎖沉江底,一片降幡出石頭。”②[動]尋找。陶淵明《桃花源記》:“太守即遣人隨其往,~向所志。”③[動]重溫。《公羊傳·成公三年》:“聘而言盟者,~舊盟也。”④[動]用,使用。劉向《說苑·敬慎》:“青青不伐,將~斧柯。”⑤[副]不久。李密《陳情表》:“詔書特下,拜臣郎中;~蒙國恩,除臣洗馬。”⑥[尋常] 1.[量]長度單位。八尺為尋,兩尋為常。“尋常”指不長,或不寬。《韓非子·五蠹》:“佈帛~~,庸人不釋。”2. [形]普通,一般。劉禹錫《烏衣巷》:“舊時王謝堂前燕,飛入~~百姓傢。”

    若:

    ①從;順從。《詩經·大雅·烝民》:“邦國若否,仲山甫明之。”②選擇。《詩經·大雅·烝民》:“天子是若。”(是:指仲山甫。)③好像;如同。《莊子·逍遙遊》:“其翼若垂天之雲。”④代詞。1. 人稱代詞。相當於“你”、“你的”。《史記·項羽本紀》:“虞兮虞兮奈若何?”2.指示代詞。相當於“此”、“這”。《論語·憲問》:“君子哉若人!”⑤連詞。1. 表示假設關系,相當於“如果”。《三國志·蜀志·諸葛亮傳》:“若其不才,君可自取。”2. 表示選擇關系,相當於“或者”。《漢書·惠帝紀》:“民年七十以上若不滿十歲有罪當刑者,皆免之。”⑥詞尾。用在形容詞後,表示“……的樣子”。《詩經·衛風·氓》:“桑之未落,其葉沃若。”(沃若:潤澤的樣子。)《史記·司馬相如列傳》:“於是二子愀然改容,超若自失。”(愀qiǎo然:容色變動的樣子。超若:悵惘的樣子。)[若夫]至於。范仲淹《嶽陽樓記》:“若夫霪雨霏霏,連月不開。”

    耶:

    ①父親。後作“爺”。杜甫《兵車行》:“耶娘妻子走相送。”②句末語氣詞。1. 表示疑問或反問。相當於“嗎”、“呢”。《戰國策·齊策四》:“歲亦無恙耶?”2.表示感嘆。相當於“啊”、“呀”。李華《吊古戰場文》:“時耶,命耶! 從古如斯。”(斯:此。)


  • 一朝还旧都,靓妆寻若耶。

    “一朝还旧都,靓妆寻若耶。”诗句出处:《浣纱篇赠陆上人》;是唐朝诗人宋之问的作品。

    越女颜如花,越王闻浣纱。国微不自宠,献作吴宫娃。
    山薮半潜匿,苎萝更蒙遮。一行霸句践,再笑倾夫差。
    艳色夺人目,斅嚬亦相夸。一朝还旧都,靓妆寻若耶。
    鸟惊入松网,鱼畏沉荷花。始觉冶容妄,方悟群心邪。
    钦子秉幽意,世人共称嗟。愿言托君怀,倘类蓬生麻。
    家住雷门曲,高阁凌飞霞。淋漓翠羽帐,旖旎采云车。
    春风艳楚舞,秋月缠胡笳。自昔专娇爱,袭玩唯矜奢。
    达本知空寂,弃彼犹泥沙。永割偏执性,自长薰修芽。
    携妾不障道,来止妾西家。

    【注释】:

    一:

    ①数词。《孟子·梁惠王上》:“吾何爱一牛?”(爱:吝惜。)《汉书·律历志上》:“数者,一、十、百、千、万也。”又表序数第一。《吕氏春秋·古乐》:“投足以歌八阕:一曰载民,二曰玄鸟。”(八阕:指舞乐的八章。载民、玄鸟:乐曲八章之名。)②专一。《荀子·劝学》:“螾无爪牙之利,筋骨之强,上食埃土,下饮黄泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;满。《史记·淮阴侯列传》:“至拜大将,乃韩信也,一军皆惊。”④统一;使……一致。《史记·秦始皇本纪》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左传·庄公十二年》:“天下之恶一也。”(恶:指恶人。)⑥整体。贾谊《新书·过秦上》:“合从缔交,相与为一。”⑦古代哲学概念。指“道”及“道”所派生的“气”。⑧副词。1. 一概;都。《史记·孟尝君列传》:“食客数千人,无贵贱一与文等。”2. 一旦。《庄子·徐无鬼》:“一闻人之过,终身不忘。”(过:过失。)3. 乃;竟。《战国策·齐策一》:“靖郭君之于寡人,一至于此乎?”⑨语气词。起加强语气的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人耻之,愿比死者一洒之。”⑩我国民族音乐记音符号之一。[一何]副词。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,妇啼一何苦!”

    朝:

    (一)①朝见。《礼记·内则》:“昧爽而朝。”②拜访。《史记·司马相如列传》:“临邛(qióng)令缪为恭敬,日往朝相如。”(临邛:地名。令:县令。缪:诈。)③朝廷。《诗经·齐风·鸡鸣》:“鸡既鸣矣,朝既盈矣。”④朝代。杜甫《诸将》:“汉朝陵墓对南山。”⑤政事。《西京杂记》卷一:“上(汉武帝)时服此裘以听朝。”(服:穿。)⑥官府大堂。《后汉书·刘宠传》:“山谷鄙生,未尝识郡朝。”⑦介词。面对;向。[朝歌]古地名。在今河南省。商朝曾在这里建都。 (二)zhāo ①早晨。《诗经·小雅·北山》:“偕偕士子,朝夕从事。”②日;天。白居易《长恨歌》:“天生丽质难自弃,一朝选在君王侧。”

    还:

    (一)①返回;回到原地或恢复原位。《左传·僖公二十四年》:“宋成公如楚,还,入于郑,郑伯将享之。”(郑伯:指郑文公。享:设宴招待。)《史记·项羽本纪》:“还军霸上。”②恢复。《魏书·显祖纪》:“诸非劳超迁者,亦各还初。”(劳:功劳。迁:晋升。)③交还;归还。《荀子·尧问》:“然而吾所执贽而见者十人,还贽而见者三十人。”也指交纳。杜甫《岁晏行》:“割慈忍爱还租庸。”(庸:抵偿劳役的布帛。)④顾;回头。潘岳《伤弱子辞》:“还眺兮坟瘗(yì),草莽莽兮木森森。”(瘗:埋葬物。)《史记·滑稽列传》:“疾步数还顾。”⑤偿还。江淹《恨赋》:“裂帛系书,誓还汉恩。”(系:绑。书:信。)⑥通“环”。环绕。陈亮《念奴娇·登多景楼》:“危楼还望,叹此意,今古几人曾会。”⑦《汉书·食货志上》:“还庐树桑。”(庐:房舍。) (二)xuán ①旋转。《国语·吴语》:“大夫种(zhǒng)勇而善谋,将还玩吴国于股掌之上,以得其志。”(种:指越大夫文种。玩:玩弄。)②立即;迅速。《荀子·王霸》:“如是则舜禹还至,王业还起。”③轻盈快捷的样子。《诗经·齐风·还》:“子之还兮,遭我乎峱(náo)之间兮。”(峱:古山名。) (三)hái 副词。①仍;尚。杜甫《泛江》诗:“乱离还奏乐,漂泊且听歌。”②再;又。孟浩然《过故人庄》:“待到重阳日,还来就菊花。”③更。杜甫《奉待严大夫》诗:“殊方又喜故人来,重镇还须济世才。”

    旧:

    ①陈旧的;过时的。《论语·公冶长》:“旧令尹之政,必以告新令君。”王安石《元日》:“总把新桃换旧符。”《左传·昭公二十一年》:“宋城旧鄘及桑林之门而守之。”(鄘:同“墉”。城垣。桑林:城门名。)刘兼《重阳感怀》之二:“张仪旧壁苍苔厚,诸葛荒祠古木寒。”②故交;旧相识。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“玄素与荆州牧刘表有旧。”③从前的;原来的。诸葛亮《出师表》:“兴复汉室,还于旧都。”

    都:

    (一)du ①[名]大城市。《左传·隐公元年》:“大~不过三国之一。”②[名]首都,京城。班固《西都赋》:“汉之西~,在于雍州,实曰长安。”③[名][都会]1. 诸侯国的都城。柳宗元《封建论》:“秦有天下,裂~~而之郡邑。”2. 繁华的大城市。《史记·货殖列传》:“然邯郸亦漳、河之间一~~也。”④[形]漂亮。《诗经·郑风·有女同车》:“彼美孟姜,洵美且~。”⑤[叹]表示赞美。《尚书·皋陶谟》:“皋陶曰:‘~!在知人,在安民。’”⑥[动]居于,处在。《史记·滑稽列传》:“苏秦张仪一当万乘之主,而~卿相之位,泽及后世。”⑦[动]汇总,汇聚。曹丕《与吴质书》:“顷撰其遗文,~为一集。”(二) dou [副]全,尽。刘义庆《世说新语·言语》:“于时天月明净,~无纤翳。” 【辨析】都,京。“京”的本义是“大”。在先秦“京师”连用方指“国都”,“京”指国都是后起义。“都”的本义指“大城市”,汉代以后才可以指首都。

    妆:

    ①打扮;装饰。秦韬玉《贫女》诗:“共怜时世俭梳妆。”②打扮的样式。白居易《时世妆》:“时世妆,时世妆,出自城中传四方。”③妇女用的脂粉及饰物。《木兰辞》:“阿姐闻妹来,当户理红妆。”

    寻:

    ①[量]古代长度单位。八尺为一寻。刘禹锡《西塞山怀古》:“千~铁锁沉江底,一片降幡出石头。”②[动]寻找。陶渊明《桃花源记》:“太守即遣人随其往,~向所志。”③[动]重温。《公羊传·成公三年》:“聘而言盟者,~旧盟也。”④[动]用,使用。刘向《说苑·敬慎》:“青青不伐,将~斧柯。”⑤[副]不久。李密《陈情表》:“诏书特下,拜臣郎中;~蒙国恩,除臣洗马。”⑥[寻常] 1.[量]长度单位。八尺为寻,两寻为常。“寻常”指不长,或不宽。《韩非子·五蠹》:“布帛~~,庸人不释。”2. [形]普通,一般。刘禹锡《乌衣巷》:“旧时王谢堂前燕,飞入~~百姓家。”

    若:

    ①从;顺从。《诗经·大雅·烝民》:“邦国若否,仲山甫明之。”②选择。《诗经·大雅·烝民》:“天子是若。”(是:指仲山甫。)③好像;如同。《庄子·逍遥游》:“其翼若垂天之云。”④代词。1. 人称代词。相当于“你”、“你的”。《史记·项羽本纪》:“虞兮虞兮奈若何?”2.指示代词。相当于“此”、“这”。《论语·宪问》:“君子哉若人!”⑤连词。1. 表示假设关系,相当于“如果”。《三国志·蜀志·诸葛亮传》:“若其不才,君可自取。”2. 表示选择关系,相当于“或者”。《汉书·惠帝纪》:“民年七十以上若不满十岁有罪当刑者,皆免之。”⑥词尾。用在形容词后,表示“……的样子”。《诗经·卫风·氓》:“桑之未落,其叶沃若。”(沃若:润泽的样子。)《史记·司马相如列传》:“于是二子愀然改容,超若自失。”(愀qiǎo然:容色变动的样子。超若:怅惘的样子。)[若夫]至于。范仲淹《岳阳楼记》:“若夫霪雨霏霏,连月不开。”

    耶:

    ①父亲。后作“爷”。杜甫《兵车行》:“耶娘妻子走相送。”②句末语气词。1. 表示疑问或反问。相当于“吗”、“呢”。《战国策·齐策四》:“岁亦无恙耶?”2.表示感叹。相当于“啊”、“呀”。李华《吊古战场文》:“时耶,命耶! 从古如斯。”(斯:此。)


  • yi chao hai jiu dou ,jing zhuang xun re ye 。

    “yi chao hai jiu dou ,jing zhuang xun re ye 。”shi gou chu chu :《huan sha pian zeng liu shang ren 》;shi tang chao shi ren song zhi wen de zuo pin 。

    yue nv yan ru hua ,yue wang wen huan sha 。guo wei bu zi chong ,suo zuo wu gong wa 。
    shan sou ban qian ni ,zhu luo geng meng zhe 。yi hang ba gou jian ,zai xiao qing fu cha 。
    yan se duo ren mu ,xiao pin yi xiang kua 。yi chao hai jiu dou ,jing zhuang xun re ye 。
    diao jing ru song wang ,yu wei chen he hua 。shi jiao ye rong wang ,fang wu qun xin xie 。
    qin zi bing you yi ,shi ren gong chen jie 。yuan yan tuo jun huai ,chang lei peng sheng ma 。
    jia zhu lei men qu ,gao ge ling fei xia 。lin li cui yu zhang ,yi ni cai yun che 。
    chun feng yan chu wu ,qiu yue chan hu jia 。zi xi zhuan jiao ai ,xi wan wei jin she 。
    da ben zhi kong ji ,qi bi you ni sha 。yong ge pian zhi xing ,zi chang xun xiu ya 。
    xie qie bu zhang dao ,lai zhi qie xi jia 。

    【zhu shi 】:

    yi :

    ①shu ci 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu he ai yi niu ?”(ai :lin xi 。)《han shu ·lv li zhi shang 》:“shu zhe ,yi 、shi 、bai 、qian 、mo ye 。”you biao xu shu di yi 。《lv shi chun qiu ·gu le 》:“tou zu yi ge ba que :yi yue zai min ,er yue xuan diao 。”(ba que :zhi wu le de ba zhang 。zai min 、xuan diao :le qu ba zhang zhi ming 。)②zhuan yi 。《xun zi ·quan xue 》:“yin mo zhao ya zhi li ,jin gu zhi jiang ,shang shi ai tu ,xia yin huang quan ,yong xin yi ye 。”(yin :tong “yin ”。qiu yin 。)③quan ;man 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“zhi bai da jiang ,nai han xin ye ,yi jun jie jing 。”④tong yi ;shi ……yi zhi 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“yi fa du heng dan zhang che 。”⑤xiang tong 。《zuo chuan ·zhuang gong shi er nian 》:“tian xia zhi e yi ye 。”(e :zhi e ren 。)⑥zheng ti 。gu yi 《xin shu ·guo qin shang 》:“ge cong di jiao ,xiang yu wei yi 。”⑦gu dai zhe xue gai nian 。zhi “dao ”ji “dao ”suo pa sheng de “qi ”。⑧fu ci 。1. yi gai ;dou 。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“shi ke shu qian ren ,mo gui jian yi yu wen deng 。”2. yi dan 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“yi wen ren zhi guo ,zhong shen bu wang 。”(guo :guo shi 。)3. nai ;jing 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jing guo jun zhi yu gua ren ,yi zhi yu ci hu ?”⑨yu qi ci 。qi jia jiang yu qi de zuo yong 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“gua ren chi zhi ,yuan bi si zhe yi sa zhi 。”⑩wo guo min zu yin le ji yin fu hao zhi yi 。[yi he ]fu ci 。biao shi cheng du shen 。du fu 《dan hao li 》:“li hu yi he nu ,fu ti yi he ku !”

    chao :

    (yi )①chao jian 。《li ji ·nei ze 》:“mei shuang er chao 。”②bai fang 。《shi ji ·si ma xiang ru lie chuan 》:“lin qiong (qióng)ling miao wei gong jing ,ri wang chao xiang ru 。”(lin qiong :de ming 。ling :xian ling 。miao :zha 。)③chao ting 。《shi jing ·ji feng ·ji ming 》:“ji ji ming yi ,chao ji ying yi 。”④chao dai 。du fu 《zhu jiang 》:“han chao ling mu dui na shan 。”⑤zheng shi 。《xi jing za ji 》juan yi :“shang (han wu di )shi fu ci qiu yi ting chao 。”(fu :chuan 。)⑥guan fu da tang 。《hou han shu ·liu chong chuan 》:“shan gu bi sheng ,wei chang shi jun chao 。”⑦jie ci 。mian dui ;xiang 。[chao ge ]gu de ming 。zai jin he na sheng 。shang chao ceng zai zhe li jian dou 。 (er )zhāo ①zao chen 。《shi jing ·xiao ya ·bei shan 》:“xie xie shi zi ,chao xi cong shi 。”②ri ;tian 。bai ju yi 《chang hen ge 》:“tian sheng li zhi nan zi qi ,yi chao shua zai jun wang ce 。”

    hai :

    (yi )①fan hui ;hui dao yuan de huo hui fu yuan wei 。《zuo chuan ·xi gong er shi si nian 》:“song cheng gong ru chu ,hai ,ru yu zheng ,zheng bai jiang xiang zhi 。”(zheng bai :zhi zheng wen gong 。xiang :she yan qiao dai 。)《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“hai jun ba shang 。”②hui fu 。《wei shu ·xian zu ji 》:“zhu fei lao chao qian zhe ,yi ge hai chu 。”(lao :gong lao 。qian :jin sheng 。)③jiao hai ;gui hai 。《xun zi ·yao wen 》:“ran er wu suo zhi zhi er jian zhe shi ren ,hai zhi er jian zhe san shi ren 。”ye zhi jiao na 。du fu 《sui yan hang 》:“ge ci ren ai hai zu yong 。”(yong :di chang lao yi de bu bo 。)④gu ;hui tou 。pan yue 《shang ruo zi ci 》:“hai tiao xi fen yi (yì),cao mang mang xi mu sen sen 。”(yi :mai zang wu 。)《shi ji ·hua ji lie chuan 》:“ji bu shu hai gu 。”⑤chang hai 。jiang yan 《hen fu 》:“lie bo ji shu ,shi hai han en 。”(ji :bang 。shu :xin 。)⑥tong “huan ”。huan rao 。chen liang 《nian nu jiao ·deng duo jing lou 》:“wei lou hai wang ,tan ci yi ,jin gu ji ren ceng hui 。”⑦《han shu ·shi huo zhi shang 》:“hai lu shu sang 。”(lu :fang she 。) (er )xuán ①xuan zhuai 。《guo yu ·wu yu 》:“da fu chong (zhǒng)yong er shan mou ,jiang hai wan wu guo yu gu zhang zhi shang ,yi de ji zhi 。”(chong :zhi yue da fu wen chong 。wan :wan long 。)②li ji ;xun su 。《xun zi ·wang ba 》:“ru shi ze shun yu hai zhi ,wang ye hai qi 。”③qing ying kuai jie de yang zi 。《shi jing ·ji feng ·hai 》:“zi zhi hai xi ,zao wo hu nao (náo)zhi jian xi 。”(nao :gu shan ming 。) (san )hái fu ci 。①reng ;shang 。du fu 《fan jiang 》shi :“luan li hai zou le ,piao bo ju ting ge 。”②zai ;you 。meng hao ran 《guo gu ren zhuang 》:“dai dao chong yang ri ,hai lai jiu ju hua 。”③geng 。du fu 《feng dai yan da fu 》shi :“shu fang you xi gu ren lai ,chong zhen hai xu ji shi cai 。”

    jiu :

    ①chen jiu de ;guo shi de 。《lun yu ·gong ye chang 》:“jiu ling yin zhi zheng ,bi yi gao xin ling jun 。”wang an dan 《yuan ri 》:“zong ba xin tao huan jiu fu 。”《zuo chuan ·zhao gong er shi yi nian 》:“song cheng jiu yong ji sang lin zhi men er shou zhi 。”(yong :tong “yong ”。cheng yuan 。sang lin :cheng men ming 。)liu jian 《chong yang gan huai 》zhi er :“zhang yi jiu bi cang tai hou ,zhu ge huang ci gu mu han 。”②gu jiao ;jiu xiang shi 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“xuan su yu jing zhou mu liu biao you jiu 。”③cong qian de ;yuan lai de 。zhu ge liang 《chu shi biao 》:“xing fu han shi ,hai yu jiu dou 。”

    dou :

    (yi )du ①[ming ]da cheng shi 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“da ~bu guo san guo zhi yi 。”②[ming ]shou dou ,jing cheng 。ban gu 《xi dou fu 》:“han zhi xi ~,zai yu yong zhou ,shi yue chang an 。”③[ming ][dou hui ]1. zhu hou guo de dou cheng 。liu zong yuan 《feng jian lun 》:“qin you tian xia ,lie ~~er zhi jun yi 。”2. fan hua de da cheng shi 。《shi ji ·huo shi lie chuan 》:“ran han dan yi zhang 、he zhi jian yi ~~ye 。”④[xing ]piao liang 。《shi jing ·zheng feng ·you nv tong che 》:“bi mei meng jiang ,xun mei ju ~。”⑤[tan ]biao shi zan mei 。《shang shu ·gao tao mo 》:“gao tao yue :‘~!zai zhi ren ,zai an min 。’”⑥[dong ]ju yu ,chu zai 。《shi ji ·hua ji lie chuan 》:“su qin zhang yi yi dang mo cheng zhi zhu ,er ~qing xiang zhi wei ,ze ji hou shi 。”⑦[dong ]hui zong ,hui ju 。cao pi 《yu wu zhi shu 》:“qing zhuan ji wei wen ,~wei yi ji 。”(er ) dou [fu ]quan ,jin 。liu yi qing 《shi shui xin yu ·yan yu 》:“yu shi tian yue ming jing ,~mo qian yi 。” 【bian xi 】dou ,jing 。“jing ”de ben yi shi “da ”。zai xian qin “jing shi ”lian yong fang zhi “guo dou ”,“jing ”zhi guo dou shi hou qi yi 。“dou ”de ben yi zhi “da cheng shi ”,han dai yi hou cai ke yi zhi shou dou 。

    zhuang :

    ①da ban ;zhuang shi 。qin tao yu 《pin nv 》shi :“gong lian shi shi jian shu zhuang 。”②da ban de yang shi 。bai ju yi 《shi shi zhuang 》:“shi shi zhuang ,shi shi zhuang ,chu zi cheng zhong chuan si fang 。”③fu nv yong de zhi fen ji shi wu 。《mu lan ci 》:“a jie wen mei lai ,dang hu li gong zhuang 。”

    xun :

    ①[liang ]gu dai chang du chan wei 。ba che wei yi xun 。liu yu xi 《xi sai shan huai gu 》:“qian ~tie suo chen jiang de ,yi pian jiang fan chu dan tou 。”②[dong ]xun zhao 。tao yuan ming 《tao hua yuan ji 》:“tai shou ji qian ren sui ji wang ,~xiang suo zhi 。”③[dong ]chong wen 。《gong yang chuan ·cheng gong san nian 》:“pin er yan meng zhe ,~jiu meng ye 。”④[dong ]yong ,shi yong 。liu xiang 《shui yuan ·jing shen 》:“qing qing bu fa ,jiang ~fu ke 。”⑤[fu ]bu jiu 。li mi 《chen qing biao 》:“zhao shu te xia ,bai chen lang zhong ;~meng guo en ,chu chen xi ma 。”⑥[xun chang ] 1.[liang ]chang du chan wei 。ba che wei xun ,liang xun wei chang 。“xun chang ”zhi bu chang ,huo bu kuan 。《han fei zi ·wu du 》:“bu bo ~~,yong ren bu shi 。”2. [xing ]pu tong ,yi ban 。liu yu xi 《wu yi hang 》:“jiu shi wang xie tang qian yan ,fei ru ~~bai xing jia 。”

    re :

    ①cong ;shun cong 。《shi jing ·da ya ·zheng min 》:“bang guo re fou ,zhong shan fu ming zhi 。”②shua ze 。《shi jing ·da ya ·zheng min 》:“tian zi shi re 。”(shi :zhi zhong shan fu 。)③hao xiang ;ru tong 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“ji yi re chui tian zhi yun 。”④dai ci 。1. ren chen dai ci 。xiang dang yu “ni ”、“ni de ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“yu xi yu xi nai re he ?”2.zhi shi dai ci 。xiang dang yu “ci ”、“zhe ”。《lun yu ·xian wen 》:“jun zi zai re ren !”⑤lian ci 。1. biao shi jia she guan ji ,xiang dang yu “ru guo ”。《san guo zhi ·shu zhi ·zhu ge liang chuan 》:“re ji bu cai ,jun ke zi qu 。”2. biao shi shua ze guan ji ,xiang dang yu “huo zhe ”。《han shu ·hui di ji 》:“min nian qi shi yi shang re bu man shi sui you zui dang xing zhe ,jie mian zhi 。”⑥ci wei 。yong zai xing rong ci hou ,biao shi “……de yang zi ”。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“sang zhi wei la ,ji xie wo re 。”(wo re :run ze de yang zi 。)《shi ji ·si ma xiang ru lie chuan 》:“yu shi er zi qiao ran gai rong ,chao re zi shi 。”(qiao qiǎoran :rong se bian dong de yang zi 。chao re :chang wang de yang zi 。)[re fu ]zhi yu 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“re fu yin yu fei fei ,lian yue bu kai 。”

    ye :

    ①fu qin 。hou zuo “ye ”。du fu 《bing che hang 》:“ye niang qi zi zou xiang song 。”②gou mo yu qi ci 。1. biao shi yi wen huo fan wen 。xiang dang yu “ma ”、“ne ”。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“sui yi mo yang ye ?”2.biao shi gan tan 。xiang dang yu “a ”、“ya ”。li hua 《diao gu zhan chang wen 》:“shi ye ,ming ye ! cong gu ru si 。”(si :ci 。)