• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 金谷箏中傳不似,山陽笛裡寫難成。

    “金谷箏中傳不似,山陽笛裡寫難成。”詩句出處:《殘鶯百囀歌同王員外耿拾遺吉中孚李》;是唐朝詩人司空曙的作品。

    殘鶯一何怨,百囀相尋續。始辨下將高,稍分長復促。
    綿蠻巧狀語,機節終如曲。野客賞應遲,幽僧聞詎足。
    禪齋深樹夏陰清,零落空馀三兩聲。金谷箏中傳不似,
    山陽笛裡寫難成。憶昨亂啼無遠近,晴宮曉色偏相引。
    送暖初隨柳色來,辭芳暗逐花枝盡。歌殘鶯,歌殘鶯,
    悠然萬感生。謝脁羈懷方一聽,何郎閑吟本多情。
    乃知眾鳥非儔比,暮噪晨鳴倦人耳。共愛奇音那可親,
    年年出谷待新春。此時斷絕為君惜,明日玄蟬催發白。

    【註釋】:

    金:

    ①金屬的通稱。《荀子·勸學》:“鍥而舍之,朽木不折;鍥而不舍,金石可鏤。”《周禮·秋官·職金》:“入其金錫於為兵器之府。”(為:制作。)②金黃色。《嶽陽樓記》:“浮光躍金。”《阿房宮賦》:“金塊珠礫,棄擲迤邐,秦人視之,亦不甚惜。”③錢財;錢。《史記·陳丞相世傢》:“臣聞(陳)平受諸將金,金多者得善處,金少者得惡處。”④金屬制的樂器或兵器。《禮記·樂記》:“金石絲竹,樂之器也。”《淮南子·說山》:“砥石不利,而可以利金。”(利金:磨利刀劍。)⑤古代八音之一。《周禮·春官·大師》:“皆播之以八言,金、石、土、革、絲、木、匏、竹。”⑥古代計算貨幣的單位。以一鎰(二十四兩)為一金,或以一斤為一金。《史記·燕召公世傢》:“子之因遺(wèi)蘇代百金。”(子之:人名。遺:贈與。)《五人墓碑記》:“有賢士大夫發五十金,買五人之脰而函之。”(脰dòu:頸項;頭臚。)《獄中雜記》:“富者賂數百金。”⑦比喻堅固。《過秦論》:“始皇之心,自以為關中之地,金城千裡。”⑧五行之一。《尚書·洪范》:“五行:一曰水,二曰火,三曰木,四曰金,五曰土。”⑨朝代名(公元1115—1234年)。女真族完顏部首領阿骨打所建。

    谷:

    (一)gǔ ①兩山之間的水道或夾道。《墨子·親士》:“是故江河不惡小谷之滿己也,故能大。”②喻困境。《詩經·大雅·桑柔》:“人亦有言,進退維谷。”③山谷。《詩經·小雅·十月之交》:“高岸為谷,深谷為陵。” (二)yù [吐谷渾]見“吐”。

    箏:

    傳統弦樂器名,外形似瑟,其弦數由周秦時的五弦增至十二弦、十三弦、十六弦,現已增至十八弦、二十一弦和二十五弦。李斯《諫逐客書》:“夫擊甕叩缶,彈箏搏髀(bì),而歌呼嗚嗚快耳者,真秦之聲也。”(髀:大腿。)張衡《南都賦》:“彈箏吹笙,更為新聲。”

    中:

    (一)①中間。《墨子·經上》:“中,同長也。”(同長:同樣長的半徑。)柳宗元《天說》:“渾然而中處者,世謂之元氣。”②內;在一定的范圍內。《孟子·滕文公上》:“國中無偽。”《考工記·巨人》:“國中九經九緯。”③位置、等級在高下或兩端之間。《列子·力命》:“中塗遇東郭先生。”(塗:同“途”。)《漢書·食貨志下》:“金有三等,黃金為上,白金為中,赤金為下。”④正;適中。《禮記·玉藻》:“頭頸必中。”《孟子·離婁下》:“湯執中。”(湯:殷商國君。)⑤宜於;合於。《史記·外戚世傢》:“武帝擇宮人不中用者,斥出歸之。” (二)zhòng ①符合;適合。《呂氏春秋·懷寵》:“必中理,然後說。”《荀子·賦篇》:“圓者中規,方者中矩。”②誣蔑;誣蔑別人使受損害。《漢書·何武傳》:“顯怒,欲以吏事中商。”(顯、商:人名。)③遭受;感受。《後漢書·馬援傳》:“援亦中病。”

    傳:

    (一)①傳遞。司馬遷《史記·廉頗藺相如列傳》:“秦王大喜,傳以示美人及左右。”②傳授。韓愈《師說》:“師者,所以傳道授業解惑也。”③流傳;傳播。桓寬《鹽鐵論·非鞅》:“功如丘山,名傳後世。”張籍《和左司元郎中秋居十首》之十:“新詩才上卷,已得滿城傳。”(卷:指書寫用的紙、帛。)④表達。江總《侍宴賦得起坐彈鳴琴詩》:“絲傳園客意,曲奏楚妃情。”(絲:指琴。)⑤臨摹。杜荀鶴《八駿圖》:“丹雘(huò)傳真未得真,那知筋骨與精神。”(丹雘:紅色顏料。真:原貌。)[傳道]1.轉述;傳說。杜甫《秦州雜詩》之十三:“傳道東柯谷,深藏數十傢。”2.傳授儒傢聖賢之道。韓愈《師說》:“師者,所以傳道授業解惑也。”後也指宗教宣傳教義。[傳燈]1.佛傢指宣傳佛法。佛法猶如明燈,可以消除迷惑,故稱。崔顥《贈懷一上人》:“傳燈遍都邑,杖錫遊王公。”2.指佛像前或人將死時置於腳後的長明燈。杜甫《望牛頭寺》:“傳燈無白日,佈地有黃金。”[傳衣]傳授師法;繼承師業。李商隱《謝書》:“自蒙半夜傳衣後,不羨王祥得佩刀。”(二)zhuàn ①驛站的房舍,供過往旅客及車馬中途休息的地方。《後漢書·陳忠傳》:“發人修道,繕理亭傳。”又泛指客舍。《史記·廉頗藺相如列傳》:“(秦王)舍相如廣成傳。”(舍:使居住。廣成:傳舍名。)②驛站所備的車馬。《左傳·成公五年》:“晉侯以傳召伯宗。”③出入關卡的憑證。《漢書·宣帝紀》:“民以車船載谷入關者,得毋用傳。”(毋:勿。)又泛指官府的憑證。《後漢書·陳蕃傳》:“以諫爭不合,投傳而去。”(投:棄擲。)④解說經義的文字。⑤傳記。如《二十五史》均有人物列傳。劉知幾《史通·列傳》:“傳之為體,大抵相同,而述者多方,有時而異。”

    不:

    (一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    似:

    ①像;類似。《莊子·山木》:“材與不材之間,似之而非也。”古詩《敕勒歌》:“天似穹廬,籠蓋四野。”②似乎;好像。《左傳·襄公三十一年》:“天似啟之。”晏殊《浣溪沙》:“似曾相識燕歸來。”③給與。韓愈《誰氏子》:“寫吾此詩持送似。”賈島《劍客》:“今日把似君,誰為不平事。”④介詞。引進比較對象。劉克莊《風入松》:“逆旅主人相問,今回老似前回?”⑤通“嗣”。繼承;延續。《詩經·大雅·江漢》:“無曰予小子,召公是似。”

    陽:

    ①山的南面或水的北面。《尚書·禹貢》:“岷山之陽,至於衡山。”《詩經·秦風·渭陽》:“我送舅氏,曰至渭陽。”(曰:句首助詞。無義。)地名第二個字為“陽”的,一般都來自這個意義。②太陽;陽光。《詩經·小雅 ·湛露》:“匪陽不晞。”(匪:非。晞:曬幹。)《孟子 · 滕文公上》:“秋陽以暴(pù)之。”(暴:曬。)③溫暖。《管子 ·地數》:“陽春農事方作。”④鮮明;明亮。《詩經·豳風·七月》:“我朱孔陽。”(朱:紅色。孔:甚。)⑤表面上;假裝。《韓非子·說難》:“則陽收其身,而實疏之。”⑥古代哲學概念。與“陰”相對。用以概括諸事物兩大對立面的一個方面。《楚辭·九章·涉江》:“陰陽易位,時不當兮。”(時不當:生不逢時。)⑦通“佯”。假裝。《漢書·田儋傳》:“儋陽為縛其奴。”⑧古邑名。春秋燕地。在今河北省唐縣東。

    裡:

    ①古時鄉村居民聚居的地方;村落。《孟子·盡心上》:“制其田裡,教之樹畜。”②故鄉;傢鄉。江 淹《別賦》:“割慈忍愛,離邦去裡。”③古代的居民組織。其編制以二十五傢或五十傢或百傢為一裡。《詩經·鄭風·將仲子》:“將仲子兮,無踰我裡。”④裡巷;裡弄。《周禮·地官·載師》:“以廛裡任國中之地。”⑤長度單位。市制五百米為一裡。李白《早發白帝城》:“千裡江陵一日還。”

    寫:

    (一)①移置;傳送。《史記·秦始皇本紀》:“發北山石槨,乃蜀、荊地材皆至。”②傾吐;抒發。《詩經·小雅·蓼蕭》:“既見君子,我心寫兮。”③消除。《詩經·邶風·泉水》:“駕言出遊,以寫我憂。”④摹畫;繪畫。杜甫《畫鶻(hú)行》:“寫此神駿姿,充君眼中物。”⑤描寫;寫作。江淹《別賦》:“誰能摹暫離之狀,寫永訣之情者乎?”(訣:告別。)⑥書寫;抄寫。《晉書·左思傳》:“於是豪貴之傢競相傳寫,洛陽為之紙貴。” (二)xiè ①同“瀉”。傾註;宣泄。《周禮·地官·稻人》:“以澮寫水。”(澮:田間大溝渠。)②中醫的一種治療方法也作“瀉”。與“補”相對。《素問·調經論》:“有餘寫之,不足補之。”③通“卸”。把東西去掉或拿下來。《晉書 ·潘嶽傳》:“發槅寫鞍,皆有所憩。”④用同“泄”。泄露。王建《宮詞百首》之九十九:“內中不許相傳出,已被醫傢寫與人。”

    難:

    (一)nán 困難;艱難。與“易”相對。《老子》第二章:“故有無相生,難易相成。”李白《蜀道難》:“蜀道之難,難於上青天。” (二)nàn ①災難;禍患。《孫子·謀攻》:“三軍既惑且疑,則諸侯之難至矣。”《韓非子·五蠹》:“堅甲厲兵以備難。”(厲兵:磨快兵器。)特指兵難,反抗或叛亂。賈誼《過秦論》:“一夫作難而七廟隳。”(七廟:天子的宗廟。隳 :毀壞。)蘇軾《晁錯論》:“惟仁人君子豪傑之士,能出身為天下犯大難,以求成大功。”②怨仇。《戰國策·秦策一》:“以與周武為難。”(周武:周武王。)《史記·張儀列傳》:“楚嘗與秦構難,戰於漢中。”③責備;責難。《孟子·離婁下》:“於禽獸又何難焉?”又詰問;反駁。《論衡·問孔》:“造難孔子,何傷於義?”王安石《答司馬諫議書》:“辟邪說,難壬人。”(壬人:佞人,巧言諂媚的小人。)又辯駁的觀點,論點。《漢書·高帝紀》:“(漢王)以問張良,良發八難。” (三)nuó ①茂盛的樣子。《詩經·小雅·隰桑》:“隰桑有阿,其葉有難。”(阿:通“婀”,柔美的樣子。)②驅逐疫鬼。後來寫作“儺”。《周禮·夏官·方相氏》:“帥百隸而時難,以索室驅疫。”

    成:

    ①完成;實現。李斯《諫逐客書》:“使秦成帝業。”②幫助實現;成全。《論語·顏淵》:“君子成人之美,不成人之惡。”③成為;變為。《禮記·學記》:“玉不琢,不成器。”劉向《說苑·奉使》:“齊之臨淄三百閭,張袂(mèi)成帷,揮汗成雨。”(閭:裡巷。袂:袖子。帷:帷幕。)④成果;成就。李白《化城寺大鐘銘》:“少蘊才略,壯而有成。”(蘊:蓄。)⑤成長;成熟。《荀子·天論》:“(萬物)各得其養以成。”⑥和解;交好。《左傳·成公十一年》:“秦晉為成。”《史記·張儀列傳》:“哀王於是倍從(zòng)約而因儀請成於秦。”(倍:違背。從:指合縱。儀:人名。)⑦已定的;定型的;現成的。《詩經·周頌·昊天有成命》:“昊天有成命,二後受之。”《三國志·蜀書·蔣琬費禕薑維傳論》:“咸承諸葛之成規,因循而不革。”(咸:都。革:改變。)⑧層;重(chóng)。《史記·李斯列傳》:“刑者相半於道,而死人日成積於市。”《呂氏春秋·音初》:“為九成之臺。”⑨古代十裡見方為一成。《漢書·刑法志》:“成方十裡。”


  • 金谷筝中传不似,山阳笛里写难成。

    “金谷筝中传不似,山阳笛里写难成。”诗句出处:《残莺百啭歌同王员外耿拾遗吉中孚李》;是唐朝诗人司空曙的作品。

    残莺一何怨,百啭相寻续。始辨下将高,稍分长复促。
    绵蛮巧状语,机节终如曲。野客赏应迟,幽僧闻讵足。
    禅斋深树夏阴清,零落空馀三两声。金谷筝中传不似,
    山阳笛里写难成。忆昨乱啼无远近,晴宫晓色偏相引。
    送暖初随柳色来,辞芳暗逐花枝尽。歌残莺,歌残莺,
    悠然万感生。谢脁羁怀方一听,何郎闲吟本多情。
    乃知众鸟非俦比,暮噪晨鸣倦人耳。共爱奇音那可亲,
    年年出谷待新春。此时断绝为君惜,明日玄蝉催发白。

    【注释】:

    金:

    ①金属的通称。《荀子·劝学》:“锲而舍之,朽木不折;锲而不舍,金石可镂。”《周礼·秋官·职金》:“入其金锡于为兵器之府。”(为:制作。)②金黄色。《岳阳楼记》:“浮光跃金。”《阿房宫赋》:“金块珠砾,弃掷迤逦,秦人视之,亦不甚惜。”③钱财;钱。《史记·陈丞相世家》:“臣闻(陈)平受诸将金,金多者得善处,金少者得恶处。”④金属制的乐器或兵器。《礼记·乐记》:“金石丝竹,乐之器也。”《淮南子·说山》:“砥石不利,而可以利金。”(利金:磨利刀剑。)⑤古代八音之一。《周礼·春官·大师》:“皆播之以八言,金、石、土、革、丝、木、匏、竹。”⑥古代计算货币的单位。以一镒(二十四两)为一金,或以一斤为一金。《史记·燕召公世家》:“子之因遗(wèi)苏代百金。”(子之:人名。遗:赠与。)《五人墓碑记》:“有贤士大夫发五十金,买五人之脰而函之。”(脰dòu:颈项;头胪。)《狱中杂记》:“富者赂数百金。”⑦比喻坚固。《过秦论》:“始皇之心,自以为关中之地,金城千里。”⑧五行之一。《尚书·洪范》:“五行:一曰水,二曰火,三曰木,四曰金,五曰土。”⑨朝代名(公元1115—1234年)。女真族完颜部首领阿骨打所建。

    谷:

    (一)gǔ ①两山之间的水道或夹道。《墨子·亲士》:“是故江河不恶小谷之满己也,故能大。”②喻困境。《诗经·大雅·桑柔》:“人亦有言,进退维谷。”③山谷。《诗经·小雅·十月之交》:“高岸为谷,深谷为陵。” (二)yù [吐谷浑]见“吐”。

    筝:

    传统弦乐器名,外形似瑟,其弦数由周秦时的五弦增至十二弦、十三弦、十六弦,现已增至十八弦、二十一弦和二十五弦。李斯《谏逐客书》:“夫击瓮叩缶,弹筝搏髀(bì),而歌呼呜呜快耳者,真秦之声也。”(髀:大腿。)张衡《南都赋》:“弹筝吹笙,更为新声。”

    中:

    (一)①中间。《墨子·经上》:“中,同长也。”(同长:同样长的半径。)柳宗元《天说》:“浑然而中处者,世谓之元气。”②内;在一定的范围内。《孟子·滕文公上》:“国中无伪。”《考工记·巨人》:“国中九经九纬。”③位置、等级在高下或两端之间。《列子·力命》:“中涂遇东郭先生。”(涂:同“途”。)《汉书·食货志下》:“金有三等,黄金为上,白金为中,赤金为下。”④正;适中。《礼记·玉藻》:“头颈必中。”《孟子·离娄下》:“汤执中。”(汤:殷商国君。)⑤宜于;合于。《史记·外戚世家》:“武帝择宫人不中用者,斥出归之。” (二)zhòng ①符合;适合。《吕氏春秋·怀宠》:“必中理,然后说。”《荀子·赋篇》:“圆者中规,方者中矩。”②诬蔑;诬蔑别人使受损害。《汉书·何武传》:“显怒,欲以吏事中商。”(显、商:人名。)③遭受;感受。《后汉书·马援传》:“援亦中病。”

    传:

    (一)①传递。司马迁《史记·廉颇蔺相如列传》:“秦王大喜,传以示美人及左右。”②传授。韩愈《师说》:“师者,所以传道授业解惑也。”③流传;传播。桓宽《盐铁论·非鞅》:“功如丘山,名传后世。”张籍《和左司元郎中秋居十首》之十:“新诗才上卷,已得满城传。”(卷:指书写用的纸、帛。)④表达。江总《侍宴赋得起坐弹鸣琴诗》:“丝传园客意,曲奏楚妃情。”(丝:指琴。)⑤临摹。杜荀鹤《八骏图》:“丹雘(huò)传真未得真,那知筋骨与精神。”(丹雘:红色颜料。真:原貌。)[传道]1.转述;传说。杜甫《秦州杂诗》之十三:“传道东柯谷,深藏数十家。”2.传授儒家圣贤之道。韩愈《师说》:“师者,所以传道授业解惑也。”后也指宗教宣传教义。[传灯]1.佛家指宣传佛法。佛法犹如明灯,可以消除迷惑,故称。崔颢《赠怀一上人》:“传灯遍都邑,杖锡游王公。”2.指佛像前或人将死时置于脚后的长明灯。杜甫《望牛头寺》:“传灯无白日,布地有黄金。”[传衣]传授师法;继承师业。李商隐《谢书》:“自蒙半夜传衣后,不羡王祥得佩刀。”(二)zhuàn ①驿站的房舍,供过往旅客及车马中途休息的地方。《后汉书·陈忠传》:“发人修道,缮理亭传。”又泛指客舍。《史记·廉颇蔺相如列传》:“(秦王)舍相如广成传。”(舍:使居住。广成:传舍名。)②驿站所备的车马。《左传·成公五年》:“晋侯以传召伯宗。”③出入关卡的凭证。《汉书·宣帝纪》:“民以车船载谷入关者,得毋用传。”(毋:勿。)又泛指官府的凭证。《后汉书·陈蕃传》:“以谏争不合,投传而去。”(投:弃掷。)④解说经义的文字。⑤传记。如《二十五史》均有人物列传。刘知几《史通·列传》:“传之为体,大抵相同,而述者多方,有时而异。”

    不:

    (一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    似:

    ①像;类似。《庄子·山木》:“材与不材之间,似之而非也。”古诗《敕勒歌》:“天似穹庐,笼盖四野。”②似乎;好像。《左传·襄公三十一年》:“天似启之。”晏殊《浣溪沙》:“似曾相识燕归来。”③给与。韩愈《谁氏子》:“写吾此诗持送似。”贾岛《剑客》:“今日把似君,谁为不平事。”④介词。引进比较对象。刘克庄《风入松》:“逆旅主人相问,今回老似前回?”⑤通“嗣”。继承;延续。《诗经·大雅·江汉》:“无曰予小子,召公是似。”

    阳:

    ①山的南面或水的北面。《尚书·禹贡》:“岷山之阳,至于衡山。”《诗经·秦风·渭阳》:“我送舅氏,曰至渭阳。”(曰:句首助词。无义。)地名第二个字为“阳”的,一般都来自这个意义。②太阳;阳光。《诗经·小雅 ·湛露》:“匪阳不晞。”(匪:非。晞:晒干。)《孟子 · 滕文公上》:“秋阳以暴(pù)之。”(暴:晒。)③温暖。《管子 ·地数》:“阳春农事方作。”④鲜明;明亮。《诗经·豳风·七月》:“我朱孔阳。”(朱:红色。孔:甚。)⑤表面上;假装。《韩非子·说难》:“则阳收其身,而实疏之。”⑥古代哲学概念。与“阴”相对。用以概括诸事物两大对立面的一个方面。《楚辞·九章·涉江》:“阴阳易位,时不当兮。”(时不当:生不逢时。)⑦通“佯”。假装。《汉书·田儋传》:“儋阳为缚其奴。”⑧古邑名。春秋燕地。在今河北省唐县东。

    里:

    ①古时乡村居民聚居的地方;村落。《孟子·尽心上》:“制其田里,教之树畜。”②故乡;家乡。江 淹《别赋》:“割慈忍爱,离邦去里。”③古代的居民组织。其编制以二十五家或五十家或百家为一里。《诗经·郑风·将仲子》:“将仲子兮,无踰我里。”④里巷;里弄。《周礼·地官·载师》:“以廛里任国中之地。”⑤长度单位。市制五百米为一里。李白《早发白帝城》:“千里江陵一日还。”

    写:

    (一)①移置;传送。《史记·秦始皇本纪》:“发北山石椁,乃蜀、荆地材皆至。”②倾吐;抒发。《诗经·小雅·蓼萧》:“既见君子,我心写兮。”③消除。《诗经·邶风·泉水》:“驾言出游,以写我忧。”④摹画;绘画。杜甫《画鹘(hú)行》:“写此神骏姿,充君眼中物。”⑤描写;写作。江淹《别赋》:“谁能摹暂离之状,写永诀之情者乎?”(诀:告别。)⑥书写;抄写。《晋书·左思传》:“于是豪贵之家竞相传写,洛阳为之纸贵。” (二)xiè ①同“泻”。倾注;宣泄。《周礼·地官·稻人》:“以浍写水。”(浍:田间大沟渠。)②中医的一种治疗方法也作“泻”。与“补”相对。《素问·调经论》:“有余写之,不足补之。”③通“卸”。把东西去掉或拿下来。《晋书 ·潘岳传》:“发槅写鞍,皆有所憩。”④用同“泄”。泄露。王建《宫词百首》之九十九:“内中不许相传出,已被医家写与人。”

    难:

    (一)nán 困难;艰难。与“易”相对。《老子》第二章:“故有无相生,难易相成。”李白《蜀道难》:“蜀道之难,难于上青天。” (二)nàn ①灾难;祸患。《孙子·谋攻》:“三军既惑且疑,则诸侯之难至矣。”《韩非子·五蠹》:“坚甲厉兵以备难。”(厉兵:磨快兵器。)特指兵难,反抗或叛乱。贾谊《过秦论》:“一夫作难而七庙隳。”(七庙:天子的宗庙。隳 :毁坏。)苏轼《晁错论》:“惟仁人君子豪杰之士,能出身为天下犯大难,以求成大功。”②怨仇。《战国策·秦策一》:“以与周武为难。”(周武:周武王。)《史记·张仪列传》:“楚尝与秦构难,战于汉中。”③责备;责难。《孟子·离娄下》:“于禽兽又何难焉?”又诘问;反驳。《论衡·问孔》:“造难孔子,何伤于义?”王安石《答司马谏议书》:“辟邪说,难壬人。”(壬人:佞人,巧言谄媚的小人。)又辩驳的观点,论点。《汉书·高帝纪》:“(汉王)以问张良,良发八难。” (三)nuó ①茂盛的样子。《诗经·小雅·隰桑》:“隰桑有阿,其叶有难。”(阿:通“婀”,柔美的样子。)②驱逐疫鬼。后来写作“傩”。《周礼·夏官·方相氏》:“帅百隶而时难,以索室驱疫。”

    成:

    ①完成;实现。李斯《谏逐客书》:“使秦成帝业。”②帮助实现;成全。《论语·颜渊》:“君子成人之美,不成人之恶。”③成为;变为。《礼记·学记》:“玉不琢,不成器。”刘向《说苑·奉使》:“齐之临淄三百闾,张袂(mèi)成帷,挥汗成雨。”(闾:里巷。袂:袖子。帷:帷幕。)④成果;成就。李白《化城寺大钟铭》:“少蕴才略,壮而有成。”(蕴:蓄。)⑤成长;成熟。《荀子·天论》:“(万物)各得其养以成。”⑥和解;交好。《左传·成公十一年》:“秦晋为成。”《史记·张仪列传》:“哀王于是倍从(zòng)约而因仪请成于秦。”(倍:违背。从:指合纵。仪:人名。)⑦已定的;定型的;现成的。《诗经·周颂·昊天有成命》:“昊天有成命,二后受之。”《三国志·蜀书·蒋琬费祎姜维传论》:“咸承诸葛之成规,因循而不革。”(咸:都。革:改变。)⑧层;重(chóng)。《史记·李斯列传》:“刑者相半于道,而死人日成积于市。”《吕氏春秋·音初》:“为九成之台。”⑨古代十里见方为一成。《汉书·刑法志》:“成方十里。”


  • jin gu zheng zhong chuan bu shi ,shan yang di li xie nan cheng 。

    “jin gu zheng zhong chuan bu shi ,shan yang di li xie nan cheng 。”shi gou chu chu :《can ying bai zhuan ge tong wang yuan wai geng she wei ji zhong fu li 》;shi tang chao shi ren si kong shu de zuo pin 。

    can ying yi he yuan ,bai zhuan xiang xun xu 。shi bian xia jiang gao ,shao fen chang fu cu 。
    mian man qiao zhuang yu ,ji jie zhong ru qu 。ye ke shang ying chi ,you seng wen ju zu 。
    chan zhai shen shu xia yin qing ,ling la kong yu san liang sheng 。jin gu zheng zhong chuan bu shi ,
    shan yang di li xie nan cheng 。yi zuo luan ti mo yuan jin ,qing gong xiao se pian xiang yin 。
    song nuan chu sui liu se lai ,ci fang an zhu hua zhi jin 。ge can ying ,ge can ying ,
    you ran mo gan sheng 。xie tiao ji huai fang yi ting ,he lang xian yin ben duo qing 。
    nai zhi zhong diao fei chou bi ,mu zao chen ming juan ren er 。gong ai ji yin na ke qin ,
    nian nian chu gu dai xin chun 。ci shi duan jue wei jun xi ,ming ri xuan chan cui fa bai 。

    【zhu shi 】:

    jin :

    ①jin shu de tong chen 。《xun zi ·quan xue 》:“qie er she zhi ,xiu mu bu she ;qie er bu she ,jin dan ke lou 。”《zhou li ·qiu guan ·zhi jin 》:“ru ji jin xi yu wei bing qi zhi fu 。”(wei :zhi zuo 。)②jin huang se 。《yue yang lou ji 》:“fu guang yue jin 。”《a fang gong fu 》:“jin kuai zhu li ,qi zhi yi li ,qin ren shi zhi ,yi bu shen xi 。”③qian cai ;qian 。《shi ji ·chen cheng xiang shi jia 》:“chen wen (chen )ping shou zhu jiang jin ,jin duo zhe de shan chu ,jin shao zhe de e chu 。”④jin shu zhi de le qi huo bing qi 。《li ji ·le ji 》:“jin dan si zhu ,le zhi qi ye 。”《huai na zi ·shui shan 》:“di dan bu li ,er ke yi li jin 。”(li jin :mo li dao jian 。)⑤gu dai ba yin zhi yi 。《zhou li ·chun guan ·da shi 》:“jie bo zhi yi ba yan ,jin 、dan 、tu 、ge 、si 、mu 、pao 、zhu 。”⑥gu dai ji suan huo bi de chan wei 。yi yi yi (er shi si liang )wei yi jin ,huo yi yi jin wei yi jin 。《shi ji ·yan shao gong shi jia 》:“zi zhi yin wei (wèi)su dai bai jin 。”(zi zhi :ren ming 。wei :zeng yu 。)《wu ren mu bei ji 》:“you xian shi da fu fa wu shi jin ,mai wu ren zhi dou er han zhi 。”(dou dòu:geng xiang ;tou lu 。)《yu zhong za ji 》:“fu zhe lu shu bai jin 。”⑦bi yu jian gu 。《guo qin lun 》:“shi huang zhi xin ,zi yi wei guan zhong zhi de ,jin cheng qian li 。”⑧wu hang zhi yi 。《shang shu ·hong fan 》:“wu hang :yi yue shui ,er yue huo ,san yue mu ,si yue jin ,wu yue tu 。”⑨chao dai ming (gong yuan 1115—1234nian )。nv zhen zu wan yan bu shou ling a gu da suo jian 。

    gu :

    (yi )gǔ ①liang shan zhi jian de shui dao huo ga dao 。《mo zi ·qin shi 》:“shi gu jiang he bu e xiao gu zhi man ji ye ,gu neng da 。”②yu kun jing 。《shi jing ·da ya ·sang rou 》:“ren yi you yan ,jin tui wei gu 。”③shan gu 。《shi jing ·xiao ya ·shi yue zhi jiao 》:“gao an wei gu ,shen gu wei ling 。” (er )yù [tu gu hun ]jian “tu ”。

    zheng :

    chuan tong xian le qi ming ,wai xing shi se ,ji xian shu you zhou qin shi de wu xian zeng zhi shi er xian 、shi san xian 、shi liu xian ,xian yi zeng zhi shi ba xian 、er shi yi xian he er shi wu xian 。li si 《jian zhu ke shu 》:“fu ji weng kou fou ,dan zheng bo bi (bì),er ge hu wu wu kuai er zhe ,zhen qin zhi sheng ye 。”(bi :da tui 。)zhang heng 《na dou fu 》:“dan zheng chui sheng ,geng wei xin sheng 。”

    zhong :

    (yi )①zhong jian 。《mo zi ·jing shang 》:“zhong ,tong chang ye 。”(tong chang :tong yang chang de ban jing 。)liu zong yuan 《tian shui 》:“hun ran er zhong chu zhe ,shi wei zhi yuan qi 。”②nei ;zai yi ding de fan wei nei 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“guo zhong mo wei 。”《kao gong ji ·ju ren 》:“guo zhong jiu jing jiu wei 。”③wei zhi 、deng ji zai gao xia huo liang duan zhi jian 。《lie zi ·li ming 》:“zhong tu yu dong guo xian sheng 。”(tu :tong “tu ”。)《han shu ·shi huo zhi xia 》:“jin you san deng ,huang jin wei shang ,bai jin wei zhong ,chi jin wei xia 。”④zheng ;kuo zhong 。《li ji ·yu zao 》:“tou geng bi zhong 。”《meng zi ·li lou xia 》:“shang zhi zhong 。”(shang :yan shang guo jun 。)⑤yi yu ;ge yu 。《shi ji ·wai qi shi jia 》:“wu di ze gong ren bu zhong yong zhe ,chi chu gui zhi 。” (er )zhòng ①fu ge ;kuo ge 。《lv shi chun qiu ·huai chong 》:“bi zhong li ,ran hou shui 。”《xun zi ·fu pian 》:“yuan zhe zhong gui ,fang zhe zhong ju 。”②wu mie ;wu mie bie ren shi shou sun hai 。《han shu ·he wu chuan 》:“xian nu ,yu yi li shi zhong shang 。”(xian 、shang :ren ming 。)③zao shou ;gan shou 。《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“yuan yi zhong bing 。”

    chuan :

    (yi )①chuan di 。si ma qian 《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“qin wang da xi ,chuan yi shi mei ren ji zuo you 。”②chuan shou 。han yu 《shi shui 》:“shi zhe ,suo yi chuan dao shou ye jie huo ye 。”③liu chuan ;chuan bo 。huan kuan 《yan tie lun ·fei yang 》:“gong ru qiu shan ,ming chuan hou shi 。”zhang ji 《he zuo si yuan lang zhong qiu ju shi shou 》zhi shi :“xin shi cai shang juan ,yi de man cheng chuan 。”(juan :zhi shu xie yong de zhi 、bo 。)④biao da 。jiang zong 《shi yan fu de qi zuo dan ming qin shi 》:“si chuan yuan ke yi ,qu zou chu fei qing 。”(si :zhi qin 。)⑤lin mo 。du xun he 《ba jun tu 》:“dan huo (huò)chuan zhen wei de zhen ,na zhi jin gu yu jing shen 。”(dan huo :gong se yan liao 。zhen :yuan mao 。)[chuan dao ]1.zhuai shu ;chuan shui 。du fu 《qin zhou za shi 》zhi shi san :“chuan dao dong ke gu ,shen cang shu shi jia 。”2.chuan shou ru jia sheng xian zhi dao 。han yu 《shi shui 》:“shi zhe ,suo yi chuan dao shou ye jie huo ye 。”hou ye zhi zong jiao xuan chuan jiao yi 。[chuan deng ]1.fo jia zhi xuan chuan fo fa 。fo fa you ru ming deng ,ke yi xiao chu mi huo ,gu chen 。cui hao 《zeng huai yi shang ren 》:“chuan deng bian dou yi ,zhang xi you wang gong 。”2.zhi fo xiang qian huo ren jiang si shi zhi yu jiao hou de chang ming deng 。du fu 《wang niu tou si 》:“chuan deng mo bai ri ,bu de you huang jin 。”[chuan yi ]chuan shou shi fa ;ji cheng shi ye 。li shang yin 《xie shu 》:“zi meng ban ye chuan yi hou ,bu xian wang xiang de pei dao 。”(er )zhuàn ①yi zhan de fang she ,gong guo wang lv ke ji che ma zhong tu xiu xi de de fang 。《hou han shu ·chen zhong chuan 》:“fa ren xiu dao ,shan li ting chuan 。”you fan zhi ke she 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“(qin wang )she xiang ru an cheng chuan 。”(she :shi ju zhu 。an cheng :chuan she ming 。)②yi zhan suo bei de che ma 。《zuo chuan ·cheng gong wu nian 》:“jin hou yi chuan shao bai zong 。”③chu ru guan ka de ping zheng 。《han shu ·xuan di ji 》:“min yi che chuan zai gu ru guan zhe ,de wu yong chuan 。”(wu :wu 。)you fan zhi guan fu de ping zheng 。《hou han shu ·chen fan chuan 》:“yi jian zheng bu ge ,tou chuan er qu 。”(tou :qi zhi 。)④jie shui jing yi de wen zi 。⑤chuan ji 。ru 《er shi wu shi 》jun you ren wu lie chuan 。liu zhi ji 《shi tong ·lie chuan 》:“chuan zhi wei ti ,da di xiang tong ,er shu zhe duo fang ,you shi er yi 。”

    bu :

    (yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)

    shi :

    ①xiang ;lei shi 。《zhuang zi ·shan mu 》:“cai yu bu cai zhi jian ,shi zhi er fei ye 。”gu shi 《chi le ge 》:“tian shi qiong lu ,long gai si ye 。”②shi hu ;hao xiang 。《zuo chuan ·xiang gong san shi yi nian 》:“tian shi qi zhi 。”yan shu 《huan xi sha 》:“shi ceng xiang shi yan gui lai 。”③gei yu 。han yu 《shei shi zi 》:“xie wu ci shi chi song shi 。”gu dao 《jian ke 》:“jin ri ba shi jun ,shei wei bu ping shi 。”④jie ci 。yin jin bi jiao dui xiang 。liu ke zhuang 《feng ru song 》:“ni lv zhu ren xiang wen ,jin hui lao shi qian hui ?”⑤tong “si ”。ji cheng ;yan xu 。《shi jing ·da ya ·jiang han 》:“mo yue yu xiao zi ,shao gong shi shi 。”

    yang :

    ①shan de na mian huo shui de bei mian 。《shang shu ·yu gong 》:“min shan zhi yang ,zhi yu heng shan 。”《shi jing ·qin feng ·wei yang 》:“wo song jiu shi ,yue zhi wei yang 。”(yue :gou shou zhu ci 。mo yi 。)de ming di er ge zi wei “yang ”de ,yi ban dou lai zi zhe ge yi yi 。②tai yang ;yang guang 。《shi jing ·xiao ya ·zhan lou 》:“fei yang bu 晞。”(fei :fei 。晞:shai gan 。)《meng zi · teng wen gong shang 》:“qiu yang yi bao (pù)zhi 。”(bao :shai 。)③wen nuan 。《guan zi ·de shu 》:“yang chun nong shi fang zuo 。”④xian ming ;ming liang 。《shi jing ·bin feng ·qi yue 》:“wo zhu kong yang 。”(zhu :gong se 。kong :shen 。)⑤biao mian shang ;jia zhuang 。《han fei zi ·shui nan 》:“ze yang shou ji shen ,er shi shu zhi 。”⑥gu dai zhe xue gai nian 。yu “yin ”xiang dui 。yong yi gai gua zhu shi wu liang da dui li mian de yi ge fang mian 。《chu ci ·jiu zhang ·she jiang 》:“yin yang yi wei ,shi bu dang xi 。”(shi bu dang :sheng bu feng shi 。)⑦tong “yang ”。jia zhuang 。《han shu ·tian dan chuan 》:“dan yang wei fu ji nu 。”⑧gu yi ming 。chun qiu yan de 。zai jin he bei sheng tang xian dong 。

    li :

    ①gu shi xiang cun ju min ju ju de de fang ;cun la 。《meng zi ·jin xin shang 》:“zhi ji tian li ,jiao zhi shu chu 。”②gu xiang ;jia xiang 。jiang yan 《bie fu 》:“ge ci ren ai ,li bang qu li 。”③gu dai de ju min zu zhi 。ji bian zhi yi er shi wu jia huo wu shi jia huo bai jia wei yi li 。《shi jing ·zheng feng ·jiang zhong zi 》:“jiang zhong zi xi ,mo yao wo li 。”④li hang ;li long 。《zhou li ·de guan ·zai shi 》:“yi chan li ren guo zhong zhi de 。”⑤chang du chan wei 。shi zhi wu bai mi wei yi li 。li bai 《zao fa bai di cheng 》:“qian li jiang ling yi ri hai 。”

    xie :

    (yi )①yi zhi ;chuan song 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“fa bei shan dan guo ,nai shu 、jing de cai jie zhi 。”②qing tu ;shu fa 。《shi jing ·xiao ya ·liao xiao 》:“ji jian jun zi ,wo xin xie xi 。”③xiao chu 。《shi jing ·bei feng ·quan shui 》:“jia yan chu you ,yi xie wo you 。”④mo hua ;hui hua 。du fu 《hua gu (hú)hang 》:“xie ci shen jun zi ,chong jun yan zhong wu 。”⑤miao xie ;xie zuo 。jiang yan 《bie fu 》:“shei neng mo zan li zhi zhuang ,xie yong jue zhi qing zhe hu ?”(jue :gao bie 。)⑥shu xie ;chao xie 。《jin shu ·zuo sai chuan 》:“yu shi hao gui zhi jia jing xiang chuan xie ,luo yang wei zhi zhi gui 。” (er )xiè ①tong “xie ”。qing zhu ;xuan xie 。《zhou li ·de guan ·dao ren 》:“yi hui xie shui 。”(hui :tian jian da gou qu 。)②zhong yi de yi chong zhi liao fang fa ye zuo “xie ”。yu “bu ”xiang dui 。《su wen ·diao jing lun 》:“you yu xie zhi ,bu zu bu zhi 。”③tong “xie ”。ba dong xi qu diao huo na xia lai 。《jin shu ·pan yue chuan 》:“fa ge xie an ,jie you suo qi 。”④yong tong “xie ”。xie lou 。wang jian 《gong ci bai shou 》zhi jiu shi jiu :“nei zhong bu hu xiang chuan chu ,yi bei yi jia xie yu ren 。”

    nan :

    (yi )nán kun nan ;jian nan 。yu “yi ”xiang dui 。《lao zi 》di er zhang :“gu you mo xiang sheng ,nan yi xiang cheng 。”li bai 《shu dao nan 》:“shu dao zhi nan ,nan yu shang qing tian 。” (er )nàn ①zai nan ;huo huan 。《sun zi ·mou gong 》:“san jun ji huo ju yi ,ze zhu hou zhi nan zhi yi 。”《han fei zi ·wu du 》:“jian jia li bing yi bei nan 。”(li bing :mo kuai bing qi 。)te zhi bing nan ,fan kang huo pan luan 。gu yi 《guo qin lun 》:“yi fu zuo nan er qi miao hui 。”(qi miao :tian zi de zong miao 。hui :hui huai 。)su shi 《chao cuo lun 》:“wei ren ren jun zi hao jie zhi shi ,neng chu shen wei tian xia fan da nan ,yi qiu cheng da gong 。”②yuan chou 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“yi yu zhou wu wei nan 。”(zhou wu :zhou wu wang 。)《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“chu chang yu qin gou nan ,zhan yu han zhong 。”③ze bei ;ze nan 。《meng zi ·li lou xia 》:“yu qin shou you he nan yan ?”you jie wen ;fan bo 。《lun heng ·wen kong 》:“zao nan kong zi ,he shang yu yi ?”wang an dan 《da si ma jian yi shu 》:“bi xie shui ,nan ren ren 。”(ren ren :ning ren ,qiao yan chan mei de xiao ren 。)you bian bo de guan dian ,lun dian 。《han shu ·gao di ji 》:“(han wang )yi wen zhang liang ,liang fa ba nan 。” (san )nuó ①mao cheng de yang zi 。《shi jing ·xiao ya ·xi sang 》:“xi sang you a ,ji xie you nan 。”(a :tong “e ”,rou mei de yang zi 。)②qu zhu yi gui 。hou lai xie zuo “nuo ”。《zhou li ·xia guan ·fang xiang shi 》:“shuai bai li er shi nan ,yi suo shi qu yi 。”

    cheng :

    ①wan cheng ;shi xian 。li si 《jian zhu ke shu 》:“shi qin cheng di ye 。”②bang zhu shi xian ;cheng quan 。《lun yu ·yan yuan 》:“jun zi cheng ren zhi mei ,bu cheng ren zhi e 。”③cheng wei ;bian wei 。《li ji ·xue ji 》:“yu bu zhuo ,bu cheng qi 。”liu xiang 《shui yuan ·feng shi 》:“ji zhi lin zi san bai lv ,zhang mei (mèi)cheng wei ,hui han cheng yu 。”(lv :li hang 。mei :xiu zi 。wei :wei mu 。)④cheng guo ;cheng jiu 。li bai 《hua cheng si da zhong ming 》:“shao wen cai lve ,zhuang er you cheng 。”(wen :xu 。)⑤cheng chang ;cheng shou 。《xun zi ·tian lun 》:“(mo wu )ge de ji yang yi cheng 。”⑥he jie ;jiao hao 。《zuo chuan ·cheng gong shi yi nian 》:“qin jin wei cheng 。”《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“ai wang yu shi bei cong (zòng)yao er yin yi qing cheng yu qin 。”(bei :wei bei 。cong :zhi ge zong 。yi :ren ming 。)⑦yi ding de ;ding xing de ;xian cheng de 。《shi jing ·zhou song ·hao tian you cheng ming 》:“hao tian you cheng ming ,er hou shou zhi 。”《san guo zhi ·shu shu ·jiang wan fei yi jiang wei chuan lun 》:“xian cheng zhu ge zhi cheng gui ,yin xun er bu ge 。”(xian :dou 。ge :gai bian 。)⑧ceng ;chong (chóng)。《shi ji ·li si lie chuan 》:“xing zhe xiang ban yu dao ,er si ren ri cheng ji yu shi 。”《lv shi chun qiu ·yin chu 》:“wei jiu cheng zhi tai 。”⑨gu dai shi li jian fang wei yi cheng 。《han shu ·xing fa zhi 》:“cheng fang shi li 。”