• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 移取扶桑階下種,年年看長礙金烏。

    “移取扶桑階下種,年年看長礙金烏。”詩句出處:《力疾山下吳村看杏花十九首》;是唐朝詩人司空圖的作品。

    春來漸覺一川明,馬上繁花作陣迎。
    掉臂隻將詩酒敵,不勞金鼓助橫行。
    閶闔曾排捧禦爐,猶看曉月認金鋪。
    羸形不畫凌煙閣,隻為微才激壯圖。
    鏡留雪鬢暖消無,春到梨花日又晡。
    移取扶桑階下種,年年看長礙金烏。
    折來未盡不須休,年少爭來莫與留。
    更願狂風知我意,一時吹向海西頭。
    才情百巧鬥風光,卻笑雕花刻葉忙。
    熨帖新巾來與裹,猶看騰踏少年場。
    浮世榮枯總不知,且憂花陣被風欺。
    儂傢自有麒麟閣,第一功名隻賞詩。
    白衫裁袖本教寬,朱紫由來亦一般。
    王老小兒吹笛看,我儂試舞爾儂看。
    單床薄被又羈棲,待到花開亦甚迷。
    若道折多還有罪,隻應鶯囀是金雞。
    近來桃李半燒枯,歸臥鄉園隻老夫。
    莫算明年人在否,不知花得更開無?
    漢王何事損精神,花滿深宮不見春。
    穠艷三千臨粉鏡,獨悲掩面李夫人。
    能艷能芳自一傢,勝鸞勝鳳勝煙霞。
    客來須共醒醒看,碾盡明昌幾角茶。
    造化無端欲自神,裁紅剪翠為新春。
    不如分減閑心力,更助英豪濟活人。
    徘徊自勸莫沾纓,分付年年谷口鶯。
    卻賴無情容易別,有情早個不勝情。
    閑步偏宜舞袖迎,春光何事獨無情。
    垂楊合是詩傢物,隻愛敷溪道北生。
    亦知王大是昌齡,杜二其如律韻清。
    還有酸寒堪笑處,擬誇朱紱更崢嶸。
    潘郎愛說是詩傢,枉占河陽一縣花。
    千載幾人搜警句,補方金字愛晴霞。
    行樂溪邊步轉遲,出山漸減探花期。
    去年四度今三度,恐到憑人折去時。
    此身衰病轉堪嗟,長忍春寒獨惜花。
    更恨新詩無紙寫,蜀箋堆積是誰傢?
    昨日黃昏始看回,夢中相約又銜杯。
    起來聞道風飄卻,猶擬教人掃取來。

    【註釋】:

    移:

    (一)①移動位置;由此處到彼處。晁錯《言守邊備塞疏》:“草盡水竭則移。”②轉移。《史記·孝文帝紀》:“移過於下。”(過:過錯。)③改變;變化。《孟子·滕文公下》:“富貴不能淫,貧賤不能移。”《禮記·樂記》:“移風易俗,天下皆寧。”④交付;傳遞。《韓非子·存韓》:“二國事畢,則韓可以移書定也。”《新唐書·選舉志下》:“有司移符州縣。”⑤官府文書的一種。用於互不相屬的官府之間。分文移、武移兩種,文移用於質詢,武移用於討伐。《後漢書·光武帝紀》:“於是置僚屬,作文移。”⑥通“侈”。廣大。《禮記·表記》:“衣服以移之。”⑦多;多餘。《墨子· 非命上》:“兼相愛,交相利,移則分。” (二)yì 羨慕。《禮記·郊特牲》:“順成之方,其蠟乃通,以移民也。”(蠟zhà:蠟祭;年終合祭百神。移:使……羨慕。)

    取:

    ①捕獲到野獸或戰俘時割取耳朵為記。《左傳·僖公二十二年》:“獲則取之,何有如二毛?”(二毛:頭發花白的人。)②斬獲敵人首級。蘇軾《陽關詞·贈張繼願》:“恨君不取契丹首。”③捉拿;捕獲。《谷梁傳·哀公十四年》:“春,西狩獲麟,引而取之也。”(引:開弓。)④攻取;奪取。《資治通鑒·唐憲宗元和十二年》:“愬遣李進誠攻牙城,毀其外門,得甲庫,取器械。”(牙城:主將所居之城。)⑤拿。《韓非子·外儲說右上》:“殺一牛,取一豆肉,馀以食士。”⑥得到;招致。《戰國策·趙策三》:“是我失之於天下而取償於秦也。”⑦尋求;求得。《淮南子·覽冥》:“是以乞火不及取燧(suǐ),寄汲不若鑿井。”(燧:古取火用具。寄:借。)⑧選擇;采取;采用。《資治通鑒·周安王二十五年》:“夫聖人之官人,猶匠之用木也,取其所長,棄其所短。”⑨通“娶(qǔ)”。娶妻。《詩經·齊風·南山》:“取妻如之何?必告父母。”⑩副詞。表示范圍,相當於“僅”。司馬光《訓儉示康》:“平生衣取蔽寒,食取充腹。”

    扶:

    (一)①攙扶;扶著。《論語·季氏》:“危而不持,顛而不扶。”②輔佐;輔助。杜甫《秋日夔(kuí)州詠懷一百韻》:“耿賈扶王室,蕭曹拱禦筵。”(耿:耿弇。賈:賈復。二人都是光武帝的名將。蕭:蕭何。曹:曹參。二人都是漢高祖的功臣。拱:環繞。)③扶植,扶持。《荀子·勸學》:“蓬生麻中,不扶而直。”④幫助;支援。《戰國策 · 宋衛策》:“扶梁伐趙。”《後漢書·章帝紀》:“此皆所以扶進微學,尊廣道藝也。”(扶進:扶助促進。)⑤介詞。表示方向,相當於“沿著,順著”。陶潛《桃花源記》:“既出,得其船,便扶向路,處處志之。”(向路:原來的路。志:作記號。)⑥依仗。《漢書·高帝紀上》:“不如更遣長者扶義而西,告諭秦父兄。”⑦量詞。古代長度單位。並四指之寬度為一扶。四寸為扶。《禮記·投壺》:“籌,室中五扶,堂上七扶。”(籌:竹簽。)⑧拄持;拄著。《聊齋志異·促織》:“乃強起扶杖,執圖詣寺後。”又勉力支撐。梁啟超《譚嗣同傳》:“七月,乃扶病入覲(jīn)。”(扶病:即抱病。覲:朝拜皇帝。)⑨治理。《漢書·翼奉傳》:“建滎陽,扶河東。”⑩靠近;依附。鮑照《擬古八首》:“秋蛩扶戶吟,寒婦成夜織。”[扶寸]四指為扶,一指為寸,指較短的距離。《韓非子·揚權》:“故上失扶寸,下得尋常。”(尋:八尺。常:十六尺。)[扶搖]海中颶風。《莊子·逍遙遊》:“摶扶搖而上者九萬裡。”(摶:盤旋。) (二)pú[扶服]同“匍匐”。伏地爬行。《漢書·匈奴傳下》:“呼韓邪攜國歸化,扶服稱臣。”

    階:

    ①臺階。《孟子·離婁下》:“不逾階而相揖也。”(逾:超越。)李白《玉階怨》:“玉階生白露,夜久侵羅襪。”劉禹錫《陋室銘》:“苔痕上階綠,草色入簾青。”《左傳·莊公八年》:“石之紛如死於階下。”(石之紛如:人名。)②梯子。《禮記·喪大記》:“復有林麓,則虞人設階。”(虞人:掌管山澤的官。)屈原《惜誦》:“欲釋階而登天兮。”③根由。《詩經·小雅·巧言》:“無拳無勇,職為亂階。”(拳:力。職:主要。)《國語·周語中》:“夫婚姻,禍福之階也。”④官爵之等級。《世說新語·政事》:“乃超兩階用之。”《新唐書·百官志》:“文階二十八階,武階二十一階。”⑤憑借。《漢書·異姓諸侯王表》:“漢亡(wú)尺土之階。”(亡:無。)《北史·周室諸王傳論》:“兵權爵位,蓋安危之所階乎”⑥招引(禍患)。《左傳·隱公三年》:“將立州籲,乃定之矣;若猶未也,階之為禍。”[階級]1. 臺階。陸龜蒙《野廟碑》:“升階級,坐堂筵。”2. 指官位俸祿的等級。《後漢書·邊讓傳》:“階級名位,亦宜超然。”

    下:

    ①位置在低處的。與“上”相對。《史記·孫子吳起列傳》:“龐涓死於此樹之下。”②等級低的。《戰國策·齊策一》:“能謗議於市朝,聞寡人之耳者,受下賞。”③謙詞。《水滸全傳》第六十三回:“蔡福聽瞭,心中暗喜:如此發放,正中下懷。”④質量低的。陸羽《茶經·五之煮》:“其水用山水,上;江水,中;井水,下。”⑤時間在後的。《孟子·盡心下》:“奮乎百世之上,百世之下,聞者莫不興起也。”⑥次序靠後的。《史記·屈原賈生列傳》:“上稱帝嚳,下道齊桓。”⑦低於;少於。《呂氏春秋·雍塞》:“此不下九石。”⑧表示屬於一定的范圍、情況、條件等。⑨當某個時間或時節;時下。⑩由高處往低處。《論語·微子》:“孔子下,欲與之言。”(11)去;往。常指由西往東,由北往南,由上遊往下遊。彭端淑《為學一首示子侄》:“吾數年來欲買舟而下。”(12)攻克。《呂氏春秋·慎大》:“一朝而兩城下。”(13)退讓。(14)頒佈;下達。《韓非子·內儲說上》:“令下而人皆疾習射,日夜不休。”(15)用;施行。蘇軾《西江月 ·昨夜扁舟京口》:“此景百年幾變,個中下語千難。”(16)動作的次數。林嗣環《口技》:“但聞屏障中撫尺一下。”

    種:

    (一)①植物的種子。《詩經·大雅·生民》:“誕降嘉種。”(誕:句首助詞。)鮑照《園葵賦》:“佈蔬種。”(佈:撒播。)②後代。《戰國策·齊策三》:“女無謀而嫁者,非吾種也。”③種族。《後漢書·東夷列傳》:“夷有九種。”④種類;類別。班固《西都賦》:“種別群分。”(別:區別。)張衡《南都賦》:“百種千名。”⑤計算種類的量詞。《三國志·魏書·管輅傳》:“季龍取十三種物著大篋(qiè)中。” (二)zhòng 種植。《戰國策·東周策》:“今其民皆種麥。”

    年:

    ①收成;年景。《谷梁傳·桓公三年》:“五谷皆熟為有年也。”蘇軾《喜雨亭記》:“雨麥於岐山之陽,其占為有年。”②十二個月為一年。《莊子·秋水》:“湯之時,八年七旱。”③年紀;年歲。《史記·屈原賈生列傳》:“是時賈生年二十餘,最為少。”④帝王的年號。改年叫改元。《三國志·吳書·吳主傳》:“改年為延康。”

    看:

    ①向遠處看;望。《世說新語·文學》:“庾闡始作《揚州賦》……庾公聞賦成,求看,兼贈貺(kuàng)之。”(庾公:指庾亮。貺:贈,賜。)②觀察。蘇軾《題西林壁》:“橫看成嶺側成峰,遠近高低各不同。”(西林:廬山寺名。)又表示估量。高適《送田少府貶蒼梧》:“丈夫窮達未可知,看君不合長貧賤。”(蒼梧:縣名。合:應該。)③觀賞。李白《清平調》之三:“名花傾國兩相歡,常得君王帶笑看。”(傾國:指佳人,美女。)④看望;探訪。《世說新語·德行》:“(陳仲舉)至便問徐孺子所在,欲先看之。”《韓非子·外儲說左下》:“梁車為鄴令,其姊往看之。”⑤聽;聞。杜甫《西閣口號呈元二十一》:“看君話王室,感動幾銷憂。”⑥助詞。用在動詞或動詞性短語之後,表示試一試。白居易《眼病》:“人間方藥應無益,爭得金篦試刮看。”(爭得:怎能。金篦:即金戉,一種金屬小刀,為醫生刮治眼病的工具。)[看護]照料;護理。張之翰《金縷曲·乙未清明》:“先塋(yíng)松柏誰看護?”(先塋:祖先墳地。)

    長:

    (一)①長度;兩端的距離。《考工記· 車人》:“車人為車,柯長三尺。”②長度大。與“短”相對。1.指空間。古樂府(木蘭詩》:“北市買長鞭。”2.指時間。《韓非子·難一》:“矜偽不長,蓋虛不久。”③巨大。李白《行路難》:“長風破浪會有時,直掛雲帆濟滄海。”(會:一定。濟:渡。)④遼闊。李白《廬山謠寄盧侍禦虛舟》:“鳥飛不到吳天長。”⑤經常。張籍《猛虎行》:“谷中近窟有山村,長向村傢取黃犢。”⑥長處;專長。韓愈《畫記》:“以為非一工人之所能運思,蓋叢集眾工人之所長。”⑦擅長。《三國志· 吳書·周瑜傳》:“與吳越爭衡,本非中國所長。” (二)zhǎng ①年齡大;輩分高。杜甫《兵車行》:“長者雖有問,役夫敢申恨?”②排行第一。《史記·李斯列傳》:“始皇有二十馀子,長子扶蘇以數直諫上……”③首領;首長。《禮記·曲禮下》:“九州之長,入天子之國曰牧。”(牧:官名。)④生長;成長。賈誼《論積貯疏》:“淫侈之俗,日日以長。”⑤撫養。《詩經· 小雅·蓼莪》:“長我育我。”⑥滋長。《詩經·小雅·巧言》:“君子屢盟,亂是用長。”(盟:盟誓。用:以。)⑦增進;增強。《禮記·學記》:“知不足然後能自反也,知困然後能自強也,故曰教學相長也。”(反:反省。)⑧提高。李白《與韓荊州書》:“青萍結綠,長價於薛卞之門。”(青萍:劍名。結綠:玉名。)

    礙:

    ①阻擋;阻礙。吳均《與朱元思書》:“遊魚細石,直視無礙。”②妨礙。《水滸傳》十回:“這人莫不與林教頭身上有些幹礙?”③遮蔽。辛棄疾《滿江紅·敲碎離愁》:“芳草不迷行客路,重楊隻礙離人目。”

    金:

    ①金屬的通稱。《荀子·勸學》:“鍥而舍之,朽木不折;鍥而不舍,金石可鏤。”《周禮·秋官·職金》:“入其金錫於為兵器之府。”(為:制作。)②金黃色。《嶽陽樓記》:“浮光躍金。”《阿房宮賦》:“金塊珠礫,棄擲迤邐,秦人視之,亦不甚惜。”③錢財;錢。《史記·陳丞相世傢》:“臣聞(陳)平受諸將金,金多者得善處,金少者得惡處。”④金屬制的樂器或兵器。《禮記·樂記》:“金石絲竹,樂之器也。”《淮南子·說山》:“砥石不利,而可以利金。”(利金:磨利刀劍。)⑤古代八音之一。《周禮·春官·大師》:“皆播之以八言,金、石、土、革、絲、木、匏、竹。”⑥古代計算貨幣的單位。以一鎰(二十四兩)為一金,或以一斤為一金。《史記·燕召公世傢》:“子之因遺(wèi)蘇代百金。”(子之:人名。遺:贈與。)《五人墓碑記》:“有賢士大夫發五十金,買五人之脰而函之。”(脰dòu:頸項;頭臚。)《獄中雜記》:“富者賂數百金。”⑦比喻堅固。《過秦論》:“始皇之心,自以為關中之地,金城千裡。”⑧五行之一。《尚書·洪范》:“五行:一曰水,二曰火,三曰木,四曰金,五曰土。”⑨朝代名(公元1115—1234年)。女真族完顏部首領阿骨打所建。

    烏:

    ①烏鴉。《詩經·邶風·北風》:“莫黑匪烏。”(沒有哪個黑的不是烏鴉。匪:通“非”。)②指代太陽。羅鄴《冬日寄獻庾員外》:“兔缺烏沉欲半年。”(兔:代指月兔。)③黑色。《三國志·魏志·鄧艾傳》:“身披烏衣,手持耒耜(lěisì),以率將士。”(耒耜:農具。率:表率。)④副詞。哪;怎麼。《戰國策·秦策三》:“秦烏能與齊縣衡?”⑤嘆詞;表驚嘆。相當於“啊”。《史記·司馬相如列傳》:“烏!謂此邪!”(邪:同“耶”。語氣詞。)亦作“烏乎”、“烏祕”。同“嗚呼”。《左傳·襄公三十年》:“烏乎! 必有此夫!”(有:占有。夫:語氣詞。)


  • 移取扶桑阶下种,年年看长碍金乌。

    “移取扶桑阶下种,年年看长碍金乌。”诗句出处:《力疾山下吴村看杏花十九首》;是唐朝诗人司空图的作品。

    春来渐觉一川明,马上繁花作阵迎。
    掉臂只将诗酒敌,不劳金鼓助横行。
    阊阖曾排捧御炉,犹看晓月认金铺。
    羸形不画凌烟阁,只为微才激壮图。
    镜留雪鬓暖消无,春到梨花日又晡。
    移取扶桑阶下种,年年看长碍金乌。
    折来未尽不须休,年少争来莫与留。
    更愿狂风知我意,一时吹向海西头。
    才情百巧斗风光,却笑雕花刻叶忙。
    熨帖新巾来与裹,犹看腾踏少年场。
    浮世荣枯总不知,且忧花阵被风欺。
    侬家自有麒麟阁,第一功名只赏诗。
    白衫裁袖本教宽,朱紫由来亦一般。
    王老小儿吹笛看,我侬试舞尔侬看。
    单床薄被又羁栖,待到花开亦甚迷。
    若道折多还有罪,只应莺啭是金鸡。
    近来桃李半烧枯,归卧乡园只老夫。
    莫算明年人在否,不知花得更开无?
    汉王何事损精神,花满深宫不见春。
    秾艳三千临粉镜,独悲掩面李夫人。
    能艳能芳自一家,胜鸾胜凤胜烟霞。
    客来须共醒醒看,碾尽明昌几角茶。
    造化无端欲自神,裁红剪翠为新春。
    不如分减闲心力,更助英豪济活人。
    徘徊自劝莫沾缨,分付年年谷口莺。
    却赖无情容易别,有情早个不胜情。
    闲步偏宜舞袖迎,春光何事独无情。
    垂杨合是诗家物,只爱敷溪道北生。
    亦知王大是昌龄,杜二其如律韵清。
    还有酸寒堪笑处,拟夸朱绂更峥嵘。
    潘郎爱说是诗家,枉占河阳一县花。
    千载几人搜警句,补方金字爱晴霞。
    行乐溪边步转迟,出山渐减探花期。
    去年四度今三度,恐到凭人折去时。
    此身衰病转堪嗟,长忍春寒独惜花。
    更恨新诗无纸写,蜀笺堆积是谁家?
    昨日黄昏始看回,梦中相约又衔杯。
    起来闻道风飘却,犹拟教人扫取来。

    【注释】:

    移:

    (一)①移动位置;由此处到彼处。晁错《言守边备塞疏》:“草尽水竭则移。”②转移。《史记·孝文帝纪》:“移过于下。”(过:过错。)③改变;变化。《孟子·滕文公下》:“富贵不能淫,贫贱不能移。”《礼记·乐记》:“移风易俗,天下皆宁。”④交付;传递。《韩非子·存韩》:“二国事毕,则韩可以移书定也。”《新唐书·选举志下》:“有司移符州县。”⑤官府文书的一种。用于互不相属的官府之间。分文移、武移两种,文移用于质询,武移用于讨伐。《后汉书·光武帝纪》:“于是置僚属,作文移。”⑥通“侈”。广大。《礼记·表记》:“衣服以移之。”⑦多;多余。《墨子· 非命上》:“兼相爱,交相利,移则分。” (二)yì 羡慕。《礼记·郊特牲》:“顺成之方,其蜡乃通,以移民也。”(蜡zhà:蜡祭;年终合祭百神。移:使……羡慕。)

    取:

    ①捕获到野兽或战俘时割取耳朵为记。《左传·僖公二十二年》:“获则取之,何有如二毛?”(二毛:头发花白的人。)②斩获敌人首级。苏轼《阳关词·赠张继愿》:“恨君不取契丹首。”③捉拿;捕获。《谷梁传·哀公十四年》:“春,西狩获麟,引而取之也。”(引:开弓。)④攻取;夺取。《资治通鉴·唐宪宗元和十二年》:“愬遣李进诚攻牙城,毁其外门,得甲库,取器械。”(牙城:主将所居之城。)⑤拿。《韩非子·外储说右上》:“杀一牛,取一豆肉,馀以食士。”⑥得到;招致。《战国策·赵策三》:“是我失之于天下而取偿于秦也。”⑦寻求;求得。《淮南子·览冥》:“是以乞火不及取燧(suǐ),寄汲不若凿井。”(燧:古取火用具。寄:借。)⑧选择;采取;采用。《资治通鉴·周安王二十五年》:“夫圣人之官人,犹匠之用木也,取其所长,弃其所短。”⑨通“娶(qǔ)”。娶妻。《诗经·齐风·南山》:“取妻如之何?必告父母。”⑩副词。表示范围,相当于“仅”。司马光《训俭示康》:“平生衣取蔽寒,食取充腹。”

    扶:

    (一)①搀扶;扶着。《论语·季氏》:“危而不持,颠而不扶。”②辅佐;辅助。杜甫《秋日夔(kuí)州咏怀一百韵》:“耿贾扶王室,萧曹拱御筵。”(耿:耿弇。贾:贾复。二人都是光武帝的名将。萧:萧何。曹:曹参。二人都是汉高祖的功臣。拱:环绕。)③扶植,扶持。《荀子·劝学》:“蓬生麻中,不扶而直。”④帮助;支援。《战国策 · 宋卫策》:“扶梁伐赵。”《后汉书·章帝纪》:“此皆所以扶进微学,尊广道艺也。”(扶进:扶助促进。)⑤介词。表示方向,相当于“沿着,顺着”。陶潜《桃花源记》:“既出,得其船,便扶向路,处处志之。”(向路:原来的路。志:作记号。)⑥依仗。《汉书·高帝纪上》:“不如更遣长者扶义而西,告谕秦父兄。”⑦量词。古代长度单位。并四指之宽度为一扶。四寸为扶。《礼记·投壶》:“筹,室中五扶,堂上七扶。”(筹:竹签。)⑧拄持;拄着。《聊斋志异·促织》:“乃强起扶杖,执图诣寺后。”又勉力支撑。梁启超《谭嗣同传》:“七月,乃扶病入觐(jīn)。”(扶病:即抱病。觐:朝拜皇帝。)⑨治理。《汉书·翼奉传》:“建荥阳,扶河东。”⑩靠近;依附。鲍照《拟古八首》:“秋蛩扶户吟,寒妇成夜织。”[扶寸]四指为扶,一指为寸,指较短的距离。《韩非子·扬权》:“故上失扶寸,下得寻常。”(寻:八尺。常:十六尺。)[扶摇]海中飓风。《庄子·逍遥游》:“抟扶摇而上者九万里。”(抟:盘旋。) (二)pú[扶服]同“匍匐”。伏地爬行。《汉书·匈奴传下》:“呼韩邪携国归化,扶服称臣。”

    阶:

    ①台阶。《孟子·离娄下》:“不逾阶而相揖也。”(逾:超越。)李白《玉阶怨》:“玉阶生白露,夜久侵罗袜。”刘禹锡《陋室铭》:“苔痕上阶绿,草色入帘青。”《左传·庄公八年》:“石之纷如死于阶下。”(石之纷如:人名。)②梯子。《礼记·丧大记》:“复有林麓,则虞人设阶。”(虞人:掌管山泽的官。)屈原《惜诵》:“欲释阶而登天兮。”③根由。《诗经·小雅·巧言》:“无拳无勇,职为乱阶。”(拳:力。职:主要。)《国语·周语中》:“夫婚姻,祸福之阶也。”④官爵之等级。《世说新语·政事》:“乃超两阶用之。”《新唐书·百官志》:“文阶二十八阶,武阶二十一阶。”⑤凭借。《汉书·异姓诸侯王表》:“汉亡(wú)尺土之阶。”(亡:无。)《北史·周室诸王传论》:“兵权爵位,盖安危之所阶乎”⑥招引(祸患)。《左传·隐公三年》:“将立州吁,乃定之矣;若犹未也,阶之为祸。”[阶级]1. 台阶。陆龟蒙《野庙碑》:“升阶级,坐堂筵。”2. 指官位俸禄的等级。《后汉书·边让传》:“阶级名位,亦宜超然。”

    下:

    ①位置在低处的。与“上”相对。《史记·孙子吴起列传》:“庞涓死于此树之下。”②等级低的。《战国策·齐策一》:“能谤议于市朝,闻寡人之耳者,受下赏。”③谦词。《水浒全传》第六十三回:“蔡福听了,心中暗喜:如此发放,正中下怀。”④质量低的。陆羽《茶经·五之煮》:“其水用山水,上;江水,中;井水,下。”⑤时间在后的。《孟子·尽心下》:“奋乎百世之上,百世之下,闻者莫不兴起也。”⑥次序靠后的。《史记·屈原贾生列传》:“上称帝喾,下道齐桓。”⑦低于;少于。《吕氏春秋·雍塞》:“此不下九石。”⑧表示属于一定的范围、情况、条件等。⑨当某个时间或时节;时下。⑩由高处往低处。《论语·微子》:“孔子下,欲与之言。”(11)去;往。常指由西往东,由北往南,由上游往下游。彭端淑《为学一首示子侄》:“吾数年来欲买舟而下。”(12)攻克。《吕氏春秋·慎大》:“一朝而两城下。”(13)退让。(14)颁布;下达。《韩非子·内储说上》:“令下而人皆疾习射,日夜不休。”(15)用;施行。苏轼《西江月 ·昨夜扁舟京口》:“此景百年几变,个中下语千难。”(16)动作的次数。林嗣环《口技》:“但闻屏障中抚尺一下。”

    种:

    (一)①植物的种子。《诗经·大雅·生民》:“诞降嘉种。”(诞:句首助词。)鲍照《园葵赋》:“布蔬种。”(布:撒播。)②后代。《战国策·齐策三》:“女无谋而嫁者,非吾种也。”③种族。《后汉书·东夷列传》:“夷有九种。”④种类;类别。班固《西都赋》:“种别群分。”(别:区别。)张衡《南都赋》:“百种千名。”⑤计算种类的量词。《三国志·魏书·管辂传》:“季龙取十三种物着大箧(qiè)中。” (二)zhòng 种植。《战国策·东周策》:“今其民皆种麦。”

    年:

    ①收成;年景。《谷梁传·桓公三年》:“五谷皆熟为有年也。”苏轼《喜雨亭记》:“雨麦于岐山之阳,其占为有年。”②十二个月为一年。《庄子·秋水》:“汤之时,八年七旱。”③年纪;年岁。《史记·屈原贾生列传》:“是时贾生年二十余,最为少。”④帝王的年号。改年叫改元。《三国志·吴书·吴主传》:“改年为延康。”

    看:

    ①向远处看;望。《世说新语·文学》:“庾阐始作《扬州赋》……庾公闻赋成,求看,兼赠贶(kuàng)之。”(庾公:指庾亮。贶:赠,赐。)②观察。苏轼《题西林壁》:“横看成岭侧成峰,远近高低各不同。”(西林:庐山寺名。)又表示估量。高适《送田少府贬苍梧》:“丈夫穷达未可知,看君不合长贫贱。”(苍梧:县名。合:应该。)③观赏。李白《清平调》之三:“名花倾国两相欢,常得君王带笑看。”(倾国:指佳人,美女。)④看望;探访。《世说新语·德行》:“(陈仲举)至便问徐孺子所在,欲先看之。”《韩非子·外储说左下》:“梁车为邺令,其姊往看之。”⑤听;闻。杜甫《西阁口号呈元二十一》:“看君话王室,感动几销忧。”⑥助词。用在动词或动词性短语之后,表示试一试。白居易《眼病》:“人间方药应无益,争得金篦试刮看。”(争得:怎能。金篦:即金戉,一种金属小刀,为医生刮治眼病的工具。)[看护]照料;护理。张之翰《金缕曲·乙未清明》:“先茔(yíng)松柏谁看护?”(先茔:祖先坟地。)

    长:

    (一)①长度;两端的距离。《考工记· 车人》:“车人为车,柯长三尺。”②长度大。与“短”相对。1.指空间。古乐府(木兰诗》:“北市买长鞭。”2.指时间。《韩非子·难一》:“矜伪不长,盖虚不久。”③巨大。李白《行路难》:“长风破浪会有时,直挂云帆济沧海。”(会:一定。济:渡。)④辽阔。李白《庐山谣寄卢侍御虚舟》:“鸟飞不到吴天长。”⑤经常。张籍《猛虎行》:“谷中近窟有山村,长向村家取黄犊。”⑥长处;专长。韩愈《画记》:“以为非一工人之所能运思,盖丛集众工人之所长。”⑦擅长。《三国志· 吴书·周瑜传》:“与吴越争衡,本非中国所长。” (二)zhǎng ①年龄大;辈分高。杜甫《兵车行》:“长者虽有问,役夫敢申恨?”②排行第一。《史记·李斯列传》:“始皇有二十馀子,长子扶苏以数直谏上……”③首领;首长。《礼记·曲礼下》:“九州之长,入天子之国曰牧。”(牧:官名。)④生长;成长。贾谊《论积贮疏》:“淫侈之俗,日日以长。”⑤抚养。《诗经· 小雅·蓼莪》:“长我育我。”⑥滋长。《诗经·小雅·巧言》:“君子屡盟,乱是用长。”(盟:盟誓。用:以。)⑦增进;增强。《礼记·学记》:“知不足然后能自反也,知困然后能自强也,故曰教学相长也。”(反:反省。)⑧提高。李白《与韩荆州书》:“青萍结绿,长价于薛卞之门。”(青萍:剑名。结绿:玉名。)

    碍:

    ①阻挡;阻碍。吴均《与朱元思书》:“游鱼细石,直视无碍。”②妨碍。《水浒传》十回:“这人莫不与林教头身上有些干碍?”③遮蔽。辛弃疾《满江红·敲碎离愁》:“芳草不迷行客路,重杨只碍离人目。”

    金:

    ①金属的通称。《荀子·劝学》:“锲而舍之,朽木不折;锲而不舍,金石可镂。”《周礼·秋官·职金》:“入其金锡于为兵器之府。”(为:制作。)②金黄色。《岳阳楼记》:“浮光跃金。”《阿房宫赋》:“金块珠砾,弃掷迤逦,秦人视之,亦不甚惜。”③钱财;钱。《史记·陈丞相世家》:“臣闻(陈)平受诸将金,金多者得善处,金少者得恶处。”④金属制的乐器或兵器。《礼记·乐记》:“金石丝竹,乐之器也。”《淮南子·说山》:“砥石不利,而可以利金。”(利金:磨利刀剑。)⑤古代八音之一。《周礼·春官·大师》:“皆播之以八言,金、石、土、革、丝、木、匏、竹。”⑥古代计算货币的单位。以一镒(二十四两)为一金,或以一斤为一金。《史记·燕召公世家》:“子之因遗(wèi)苏代百金。”(子之:人名。遗:赠与。)《五人墓碑记》:“有贤士大夫发五十金,买五人之脰而函之。”(脰dòu:颈项;头胪。)《狱中杂记》:“富者赂数百金。”⑦比喻坚固。《过秦论》:“始皇之心,自以为关中之地,金城千里。”⑧五行之一。《尚书·洪范》:“五行:一曰水,二曰火,三曰木,四曰金,五曰土。”⑨朝代名(公元1115—1234年)。女真族完颜部首领阿骨打所建。

    乌:

    ①乌鸦。《诗经·邶风·北风》:“莫黑匪乌。”(没有哪个黑的不是乌鸦。匪:通“非”。)②指代太阳。罗邺《冬日寄献庾员外》:“兔缺乌沉欲半年。”(兔:代指月兔。)③黑色。《三国志·魏志·邓艾传》:“身披乌衣,手持耒耜(lěisì),以率将士。”(耒耜:农具。率:表率。)④副词。哪;怎么。《战国策·秦策三》:“秦乌能与齐县衡?”⑤叹词;表惊叹。相当于“啊”。《史记·司马相如列传》:“乌!谓此邪!”(邪:同“耶”。语气词。)亦作“乌乎”、“乌祕”。同“呜呼”。《左传·襄公三十年》:“乌乎! 必有此夫!”(有:占有。夫:语气词。)


  • yi qu fu sang jie xia chong ,nian nian kan chang ai jin wu 。

    “yi qu fu sang jie xia chong ,nian nian kan chang ai jin wu 。”shi gou chu chu :《li ji shan xia wu cun kan xing hua shi jiu shou 》;shi tang chao shi ren si kong tu de zuo pin 。

    chun lai jian jiao yi chuan ming ,ma shang fan hua zuo zhen ying 。
    diao bei zhi jiang shi jiu di ,bu lao jin gu zhu heng hang 。
    chang he ceng pai peng yu lu ,you kan xiao yue ren jin pu 。
    lei xing bu hua ling yan ge ,zhi wei wei cai ji zhuang tu 。
    jing liu xue bin nuan xiao mo ,chun dao li hua ri you bu 。
    yi qu fu sang jie xia chong ,nian nian kan chang ai jin wu 。
    she lai wei jin bu xu xiu ,nian shao zheng lai mo yu liu 。
    geng yuan kuang feng zhi wo yi ,yi shi chui xiang hai xi tou 。
    cai qing bai qiao dou feng guang ,que xiao diao hua ke xie mang 。
    yu tie xin jin lai yu guo ,you kan teng ta shao nian chang 。
    fu shi rong ku zong bu zhi ,ju you hua zhen bei feng qi 。
    nong jia zi you qi lin ge ,di yi gong ming zhi shang shi 。
    bai shan cai xiu ben jiao kuan ,zhu zi you lai yi yi ban 。
    wang lao xiao er chui di kan ,wo nong shi wu er nong kan 。
    chan chuang bao bei you ji qi ,dai dao hua kai yi shen mi 。
    re dao she duo hai you zui ,zhi ying ying zhuan shi jin ji 。
    jin lai tao li ban shao ku ,gui wo xiang yuan zhi lao fu 。
    mo suan ming nian ren zai fou ,bu zhi hua de geng kai mo ?
    han wang he shi sun jing shen ,hua man shen gong bu jian chun 。
    nong yan san qian lin fen jing ,du bei yan mian li fu ren 。
    neng yan neng fang zi yi jia ,sheng luan sheng feng sheng yan xia 。
    ke lai xu gong xing xing kan ,nian jin ming chang ji jiao cha 。
    zao hua mo duan yu zi shen ,cai gong jian cui wei xin chun 。
    bu ru fen jian xian xin li ,geng zhu ying hao ji huo ren 。
    pai huai zi quan mo zhan ying ,fen fu nian nian gu kou ying 。
    que lai mo qing rong yi bie ,you qing zao ge bu sheng qing 。
    xian bu pian yi wu xiu ying ,chun guang he shi du mo qing 。
    chui yang ge shi shi jia wu ,zhi ai fu xi dao bei sheng 。
    yi zhi wang da shi chang ling ,du er ji ru lv yun qing 。
    hai you suan han kan xiao chu ,ni kua zhu fu geng zheng rong 。
    pan lang ai shui shi shi jia ,wang zhan he yang yi xian hua 。
    qian zai ji ren sou jing gou ,bu fang jin zi ai qing xia 。
    hang le xi bian bu zhuai chi ,chu shan jian jian tan hua ji 。
    qu nian si du jin san du ,kong dao ping ren she qu shi 。
    ci shen cui bing zhuai kan jie ,chang ren chun han du xi hua 。
    geng hen xin shi mo zhi xie ,shu jian dui ji shi shei jia ?
    zuo ri huang hun shi kan hui ,meng zhong xiang yao you xian bei 。
    qi lai wen dao feng piao que ,you ni jiao ren sao qu lai 。

    【zhu shi 】:

    yi :

    (yi )①yi dong wei zhi ;you ci chu dao bi chu 。chao cuo 《yan shou bian bei sai shu 》:“cao jin shui jie ze yi 。”②zhuai yi 。《shi ji ·xiao wen di ji 》:“yi guo yu xia 。”(guo :guo cuo 。)③gai bian ;bian hua 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“fu gui bu neng yin ,pin jian bu neng yi 。”《li ji ·le ji 》:“yi feng yi su ,tian xia jie ning 。”④jiao fu ;chuan di 。《han fei zi ·cun han 》:“er guo shi bi ,ze han ke yi yi shu ding ye 。”《xin tang shu ·shua ju zhi xia 》:“you si yi fu zhou xian 。”⑤guan fu wen shu de yi chong 。yong yu hu bu xiang shu de guan fu zhi jian 。fen wen yi 、wu yi liang chong ,wen yi yong yu zhi xun ,wu yi yong yu tao fa 。《hou han shu ·guang wu di ji 》:“yu shi zhi liao shu ,zuo wen yi 。”⑥tong “chi ”。an da 。《li ji ·biao ji 》:“yi fu yi yi zhi 。”⑦duo ;duo yu 。《mo zi · fei ming shang 》:“jian xiang ai ,jiao xiang li ,yi ze fen 。” (er )yì xian mu 。《li ji ·jiao te sheng 》:“shun cheng zhi fang ,ji la nai tong ,yi yi min ye 。”(la zhà:la ji ;nian zhong ge ji bai shen 。yi :shi ……xian mu 。)

    qu :

    ①bu huo dao ye shou huo zhan fu shi ge qu er duo wei ji 。《zuo chuan ·xi gong er shi er nian 》:“huo ze qu zhi ,he you ru er mao ?”(er mao :tou fa hua bai de ren 。)②zhan huo di ren shou ji 。su shi 《yang guan ci ·zeng zhang ji yuan 》:“hen jun bu qu qi dan shou 。”③zhuo na ;bu huo 。《gu liang chuan ·ai gong shi si nian 》:“chun ,xi shou huo lin ,yin er qu zhi ye 。”(yin :kai gong 。)④gong qu ;duo qu 。《zi zhi tong jian ·tang xian zong yuan he shi er nian 》:“su qian li jin cheng gong ya cheng ,hui ji wai men ,de jia ku ,qu qi xie 。”(ya cheng :zhu jiang suo ju zhi cheng 。)⑤na 。《han fei zi ·wai chu shui you shang 》:“sha yi niu ,qu yi dou rou ,yu yi shi shi 。”⑥de dao ;qiao zhi 。《zhan guo ce ·zhao ce san 》:“shi wo shi zhi yu tian xia er qu chang yu qin ye 。”⑦xun qiu ;qiu de 。《huai na zi ·lan ming 》:“shi yi qi huo bu ji qu sui (suǐ),ji ji bu re zao jing 。”(sui :gu qu huo yong ju 。ji :jie 。)⑧shua ze ;cai qu ;cai yong 。《zi zhi tong jian ·zhou an wang er shi wu nian 》:“fu sheng ren zhi guan ren ,you jiang zhi yong mu ye ,qu ji suo chang ,qi ji suo duan 。”⑨tong “qu (qǔ)”。qu qi 。《shi jing ·ji feng ·na shan 》:“qu qi ru zhi he ?bi gao fu mu 。”⑩fu ci 。biao shi fan wei ,xiang dang yu “jin ”。si ma guang 《xun jian shi kang 》:“ping sheng yi qu bi han ,shi qu chong fu 。”

    fu :

    (yi )①chan fu ;fu zhao 。《lun yu ·ji shi 》:“wei er bu chi ,dian er bu fu 。”②fu zuo ;fu zhu 。du fu 《qiu ri kui (kuí)zhou yong huai yi bai yun 》:“geng gu fu wang shi ,xiao cao gong yu yan 。”(geng :geng yan 。gu :gu fu 。er ren dou shi guang wu di de ming jiang 。xiao :xiao he 。cao :cao can 。er ren dou shi han gao zu de gong chen 。gong :huan rao 。)③fu zhi ,fu chi 。《xun zi ·quan xue 》:“peng sheng ma zhong ,bu fu er zhi 。”④bang zhu ;zhi yuan 。《zhan guo ce · song wei ce 》:“fu liang fa zhao 。”《hou han shu ·zhang di ji 》:“ci jie suo yi fu jin wei xue ,zun an dao yi ye 。”(fu jin :fu zhu cu jin 。)⑤jie ci 。biao shi fang xiang ,xiang dang yu “yan zhao ,shun zhao ”。tao qian 《tao hua yuan ji 》:“ji chu ,de ji chuan ,bian fu xiang lu ,chu chu zhi zhi 。”(xiang lu :yuan lai de lu 。zhi :zuo ji hao 。)⑥yi zhang 。《han shu ·gao di ji shang 》:“bu ru geng qian chang zhe fu yi er xi ,gao yu qin fu xiong 。”⑦liang ci 。gu dai chang du chan wei 。bing si zhi zhi kuan du wei yi fu 。si cun wei fu 。《li ji ·tou hu 》:“chou ,shi zhong wu fu ,tang shang qi fu 。”(chou :zhu qian 。)⑧zhu chi ;zhu zhao 。《liao zhai zhi yi ·cu zhi 》:“nai jiang qi fu zhang ,zhi tu yi si hou 。”you mian li zhi cheng 。liang qi chao 《tan si tong chuan 》:“qi yue ,nai fu bing ru jin (jīn)。”(fu bing :ji bao bing 。jin :chao bai huang di 。)⑨zhi li 。《han shu ·yi feng chuan 》:“jian xing yang ,fu he dong 。”⑩kao jin ;yi fu 。bao zhao 《ni gu ba shou 》:“qiu qiong fu hu yin ,han fu cheng ye zhi 。”[fu cun ]si zhi wei fu ,yi zhi wei cun ,zhi jiao duan de ju li 。《han fei zi ·yang quan 》:“gu shang shi fu cun ,xia de xun chang 。”(xun :ba che 。chang :shi liu che 。)[fu yao ]hai zhong ju feng 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“tuan fu yao er shang zhe jiu mo li 。”(tuan :pan xuan 。) (er )pú[fu fu ]tong “pu fu ”。fu de pa hang 。《han shu ·xiong nu chuan xia 》:“hu han xie xie guo gui hua ,fu fu chen chen 。”

    jie :

    ①tai jie 。《meng zi ·li lou xia 》:“bu yu jie er xiang yi ye 。”(yu :chao yue 。)li bai 《yu jie yuan 》:“yu jie sheng bai lou ,ye jiu qin luo wa 。”liu yu xi 《lou shi ming 》:“tai hen shang jie lu ,cao se ru lian qing 。”《zuo chuan ·zhuang gong ba nian 》:“dan zhi fen ru si yu jie xia 。”(dan zhi fen ru :ren ming 。)②ti zi 。《li ji ·sang da ji 》:“fu you lin lu ,ze yu ren she jie 。”(yu ren :zhang guan shan ze de guan 。)qu yuan 《xi song 》:“yu shi jie er deng tian xi 。”③gen you 。《shi jing ·xiao ya ·qiao yan 》:“mo quan mo yong ,zhi wei luan jie 。”(quan :li 。zhi :zhu yao 。)《guo yu ·zhou yu zhong 》:“fu hun yin ,huo fu zhi jie ye 。”④guan jue zhi deng ji 。《shi shui xin yu ·zheng shi 》:“nai chao liang jie yong zhi 。”《xin tang shu ·bai guan zhi 》:“wen jie er shi ba jie ,wu jie er shi yi jie 。”⑤ping jie 。《han shu ·yi xing zhu hou wang biao 》:“han wang (wú)che tu zhi jie 。”(wang :mo 。)《bei shi ·zhou shi zhu wang chuan lun 》:“bing quan jue wei ,gai an wei zhi suo jie hu ”⑥qiao yin (huo huan )。《zuo chuan ·yin gong san nian 》:“jiang li zhou xu ,nai ding zhi yi ;re you wei ye ,jie zhi wei huo 。”[jie ji ]1. tai jie 。liu gui meng 《ye miao bei 》:“sheng jie ji ,zuo tang yan 。”2. zhi guan wei feng lu de deng ji 。《hou han shu ·bian rang chuan 》:“jie ji ming wei ,yi yi chao ran 。”

    xia :

    ①wei zhi zai di chu de 。yu “shang ”xiang dui 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“pang juan si yu ci shu zhi xia 。”②deng ji di de 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“neng bang yi yu shi chao ,wen gua ren zhi er zhe ,shou xia shang 。”③qian ci 。《shui hu quan chuan 》di liu shi san hui :“cai fu ting le ,xin zhong an xi :ru ci fa fang ,zheng zhong xia huai 。”④zhi liang di de 。liu yu 《cha jing ·wu zhi zhu 》:“ji shui yong shan shui ,shang ;jiang shui ,zhong ;jing shui ,xia 。”⑤shi jian zai hou de 。《meng zi ·jin xin xia 》:“fen hu bai shi zhi shang ,bai shi zhi xia ,wen zhe mo bu xing qi ye 。”⑥ci xu kao hou de 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“shang chen di ku ,xia dao ji huan 。”⑦di yu ;shao yu 。《lv shi chun qiu ·yong sai 》:“ci bu xia jiu dan 。”⑧biao shi shu yu yi ding de fan wei 、qing kuang 、tiao jian deng 。⑨dang mou ge shi jian huo shi jie ;shi xia 。⑩you gao chu wang di chu 。《lun yu ·wei zi 》:“kong zi xia ,yu yu zhi yan 。”(11)qu ;wang 。chang zhi you xi wang dong ,you bei wang na ,you shang you wang xia you 。peng duan shu 《wei xue yi shou shi zi zhi 》:“wu shu nian lai yu mai zhou er xia 。”(12)gong ke 。《lv shi chun qiu ·shen da 》:“yi chao er liang cheng xia 。”(13)tui rang 。(14)ban bu ;xia da 。《han fei zi ·nei chu shui shang 》:“ling xia er ren jie ji xi she ,ri ye bu xiu 。”(15)yong ;shi hang 。su shi 《xi jiang yue ·zuo ye bian zhou jing kou 》:“ci jing bai nian ji bian ,ge zhong xia yu qian nan 。”(16)dong zuo de ci shu 。lin si huan 《kou ji 》:“dan wen bing zhang zhong fu che yi xia 。”

    chong :

    (yi )①zhi wu de chong zi 。《shi jing ·da ya ·sheng min 》:“dan jiang jia chong 。”(dan :gou shou zhu ci 。)bao zhao 《yuan kui fu 》:“bu shu chong 。”(bu :sa bo 。)②hou dai 。《zhan guo ce ·ji ce san 》:“nv mo mou er jia zhe ,fei wu chong ye 。”③chong zu 。《hou han shu ·dong yi lie chuan 》:“yi you jiu chong 。”④chong lei ;lei bie 。ban gu 《xi dou fu 》:“chong bie qun fen 。”(bie :ou bie 。)zhang heng 《na dou fu 》:“bai chong qian ming 。”⑤ji suan chong lei de liang ci 。《san guo zhi ·wei shu ·guan lu chuan 》:“ji long qu shi san chong wu zhao da qie (qiè)zhong 。” (er )zhòng chong zhi 。《zhan guo ce ·dong zhou ce 》:“jin ji min jie chong mai 。”

    nian :

    ①shou cheng ;nian jing 。《gu liang chuan ·huan gong san nian 》:“wu gu jie shou wei you nian ye 。”su shi 《xi yu ting ji 》:“yu mai yu qi shan zhi yang ,ji zhan wei you nian 。”②shi er ge yue wei yi nian 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“shang zhi shi ,ba nian qi han 。”③nian ji ;nian sui 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“shi shi gu sheng nian er shi yu ,zui wei shao 。”④di wang de nian hao 。gai nian jiao gai yuan 。《san guo zhi ·wu shu ·wu zhu chuan 》:“gai nian wei yan kang 。”

    kan :

    ①xiang yuan chu kan ;wang 。《shi shui xin yu ·wen xue 》:“yu chan shi zuo 《yang zhou fu 》……yu gong wen fu cheng ,qiu kan ,jian zeng kuang (kuàng)zhi 。”(yu gong :zhi yu liang 。kuang :zeng ,ci 。)②guan cha 。su shi 《ti xi lin bi 》:“heng kan cheng ling ce cheng feng ,yuan jin gao di ge bu tong 。”(xi lin :lu shan si ming 。)you biao shi gu liang 。gao kuo 《song tian shao fu bian cang wu 》:“zhang fu qiong da wei ke zhi ,kan jun bu ge chang pin jian 。”(cang wu :xian ming 。ge :ying gai 。)③guan shang 。li bai 《qing ping diao 》zhi san :“ming hua qing guo liang xiang huan ,chang de jun wang dai xiao kan 。”(qing guo :zhi jia ren ,mei nv 。)④kan wang ;tan fang 。《shi shui xin yu ·de hang 》:“(chen zhong ju )zhi bian wen xu ru zi suo zai ,yu xian kan zhi 。”《han fei zi ·wai chu shui zuo xia 》:“liang che wei ye ling ,ji zi wang kan zhi 。”⑤ting ;wen 。du fu 《xi ge kou hao cheng yuan er shi yi 》:“kan jun hua wang shi ,gan dong ji xiao you 。”⑥zhu ci 。yong zai dong ci huo dong ci xing duan yu zhi hou ,biao shi shi yi shi 。bai ju yi 《yan bing 》:“ren jian fang yao ying mo yi ,zheng de jin bi shi gua kan 。”(zheng de :zen neng 。jin bi :ji jin 戉,yi chong jin shu xiao dao ,wei yi sheng gua zhi yan bing de gong ju 。)[kan hu ]zhao liao ;hu li 。zhang zhi han 《jin lv qu ·yi wei qing ming 》:“xian ying (yíng)song bai shei kan hu ?”(xian ying :zu xian fen de 。)

    chang :

    (yi )①chang du ;liang duan de ju li 。《kao gong ji · che ren 》:“che ren wei che ,ke chang san che 。”②chang du da 。yu “duan ”xiang dui 。1.zhi kong jian 。gu le fu (mu lan shi 》:“bei shi mai chang bian 。”2.zhi shi jian 。《han fei zi ·nan yi 》:“jin wei bu chang ,gai xu bu jiu 。”③ju da 。li bai 《hang lu nan 》:“chang feng po lang hui you shi ,zhi gua yun fan ji cang hai 。”(hui :yi ding 。ji :du 。)④liao kuo 。li bai 《lu shan yao ji lu shi yu xu zhou 》:“diao fei bu dao wu tian chang 。”⑤jing chang 。zhang ji 《meng hu hang 》:“gu zhong jin ku you shan cun ,chang xiang cun jia qu huang du 。”⑥chang chu ;zhuan chang 。han yu 《hua ji 》:“yi wei fei yi gong ren zhi suo neng yun sai ,gai cong ji zhong gong ren zhi suo chang 。”⑦shan chang 。《san guo zhi · wu shu ·zhou yu chuan 》:“yu wu yue zheng heng ,ben fei zhong guo suo chang 。” (er )zhǎng ①nian ling da ;bei fen gao 。du fu 《bing che hang 》:“chang zhe sui you wen ,yi fu gan shen hen ?”②pai hang di yi 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“shi huang you er shi yu zi ,chang zi fu su yi shu zhi jian shang ……”③shou ling ;shou chang 。《li ji ·qu li xia 》:“jiu zhou zhi chang ,ru tian zi zhi guo yue mu 。”(mu :guan ming 。)④sheng chang ;cheng chang 。gu yi 《lun ji zhu shu 》:“yin chi zhi su ,ri ri yi chang 。”⑤fu yang 。《shi jing · xiao ya ·liao e 》:“chang wo yo wo 。”⑥zi chang 。《shi jing ·xiao ya ·qiao yan 》:“jun zi lv meng ,luan shi yong chang 。”(meng :meng shi 。yong :yi 。)⑦zeng jin ;zeng jiang 。《li ji ·xue ji 》:“zhi bu zu ran hou neng zi fan ye ,zhi kun ran hou neng zi jiang ye ,gu yue jiao xue xiang chang ye 。”(fan :fan sheng 。)⑧di gao 。li bai 《yu han jing zhou shu 》:“qing ping jie lu ,chang jia yu xue bian zhi men 。”(qing ping :jian ming 。jie lu :yu ming 。)

    ai :

    ①zu dang ;zu ai 。wu jun 《yu zhu yuan sai shu 》:“you yu xi dan ,zhi shi mo ai 。”②fang ai 。《shui hu chuan 》shi hui :“zhe ren mo bu yu lin jiao tou shen shang you xie gan ai ?”③zhe bi 。xin qi ji 《man jiang gong ·qiao sui li chou 》:“fang cao bu mi hang ke lu ,chong yang zhi ai li ren mu 。”

    jin :

    ①jin shu de tong chen 。《xun zi ·quan xue 》:“qie er she zhi ,xiu mu bu she ;qie er bu she ,jin dan ke lou 。”《zhou li ·qiu guan ·zhi jin 》:“ru ji jin xi yu wei bing qi zhi fu 。”(wei :zhi zuo 。)②jin huang se 。《yue yang lou ji 》:“fu guang yue jin 。”《a fang gong fu 》:“jin kuai zhu li ,qi zhi yi li ,qin ren shi zhi ,yi bu shen xi 。”③qian cai ;qian 。《shi ji ·chen cheng xiang shi jia 》:“chen wen (chen )ping shou zhu jiang jin ,jin duo zhe de shan chu ,jin shao zhe de e chu 。”④jin shu zhi de le qi huo bing qi 。《li ji ·le ji 》:“jin dan si zhu ,le zhi qi ye 。”《huai na zi ·shui shan 》:“di dan bu li ,er ke yi li jin 。”(li jin :mo li dao jian 。)⑤gu dai ba yin zhi yi 。《zhou li ·chun guan ·da shi 》:“jie bo zhi yi ba yan ,jin 、dan 、tu 、ge 、si 、mu 、pao 、zhu 。”⑥gu dai ji suan huo bi de chan wei 。yi yi yi (er shi si liang )wei yi jin ,huo yi yi jin wei yi jin 。《shi ji ·yan shao gong shi jia 》:“zi zhi yin wei (wèi)su dai bai jin 。”(zi zhi :ren ming 。wei :zeng yu 。)《wu ren mu bei ji 》:“you xian shi da fu fa wu shi jin ,mai wu ren zhi dou er han zhi 。”(dou dòu:geng xiang ;tou lu 。)《yu zhong za ji 》:“fu zhe lu shu bai jin 。”⑦bi yu jian gu 。《guo qin lun 》:“shi huang zhi xin ,zi yi wei guan zhong zhi de ,jin cheng qian li 。”⑧wu hang zhi yi 。《shang shu ·hong fan 》:“wu hang :yi yue shui ,er yue huo ,san yue mu ,si yue jin ,wu yue tu 。”⑨chao dai ming (gong yuan 1115—1234nian )。nv zhen zu wan yan bu shou ling a gu da suo jian 。

    wu :

    ①wu ya 。《shi jing ·bei feng ·bei feng 》:“mo hei fei wu 。”(mei you na ge hei de bu shi wu ya 。fei :tong “fei ”。)②zhi dai tai yang 。luo ye 《dong ri ji suo yu yuan wai 》:“tu que wu chen yu ban nian 。”(tu :dai zhi yue tu 。)③hei se 。《san guo zhi ·wei zhi ·deng ai chuan 》:“shen pi wu yi ,shou chi lei si (lěisì),yi lv jiang shi 。”(lei si :nong ju 。lv :biao lv 。)④fu ci 。na ;zen me 。《zhan guo ce ·qin ce san 》:“qin wu neng yu ji xian heng ?”⑤tan ci ;biao jing tan 。xiang dang yu “a ”。《shi ji ·si ma xiang ru lie chuan 》:“wu !wei ci xie !”(xie :tong “ye ”。yu qi ci 。)yi zuo “wu hu ”、“wu 祕”。tong “wu hu ”。《zuo chuan ·xiang gong san shi nian 》:“wu hu ! bi you ci fu !”(you :zhan you 。fu :yu qi ci 。)