• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 何功遊畫省,何德理黃樞。

    “何功遊畫省,何德理黃樞。”詩句出處:《移禁司刑》;是唐朝詩人沈佺期的作品。

    疇昔參鄉賦,中年忝吏途。丹唇曾學史,白首不成儒。
    天子開昌籙,群生偶大爐。散材仍葺廈,弱羽遽摶扶。
    寵邁乘軒鶴,榮過食稻鳧。何功遊畫省,何德理黃樞。
    吊影慚非據,傾心事遠圖。盜泉寧止渴,惡木匪投軀。
    任直翻多毀,安身遂少徒。一朝逢糾謬,三省竟無虞。
    白簡初心屈,黃紗始望孤。患古終不怒,持劾每相驅。
    埋劍誰當辨,偷金以自誣。誘言雖委答,流議亦真符。
    首夏方憂圄,高秋獨向隅。嚴城看熠耀,圜戶對蜘蛛。
    累餉唯妻子,披冤是友於。物情牽倚伏,人事限榮枯。
    門客心誰在,鄰交跡倘無。撫襟雙涕落,危坐日憂趨。
    聖旨垂明德,冤囚豈濫誅。會希恩免理,終望罪矜愚。
    司寇宜哀獄,臺庭幸恤辜。漢皇虛詔上,容有報恩珠。

    【註釋】:

    何:

    (一)①疑問代詞。1. 什麼。《詩經·召南·何彼穠矣》:“何彼穠(nóng)矣?”(那長得很茂盛的是什麼?)2. 為什麼。《漢書·伍被傳》:“公獨以為無福,何?”3. 何處。韓愈《左遷至藍關示侄孫湘》:“雲橫秦嶺傢何在?”②副詞。1.表示反問。相當於“怎麼”、“哪裡”。《史記·項羽本紀》:“大王來何操?”《後漢書·馬援傳》:“男兒要當死於邊野,以馬革裹屍還葬身,何能臥床上在兒女子手中邪?”(邪:同“耶”。)2.表示感嘆。相當於“多麼”。曹操《觀滄海》:“水何澹澹。” (二)hè 扛;擔。《詩經·曹風·候人》:“何戈與祋(duì)。”(祋:兵器名。)泛指背負。《詩經·小雅· 無羊》:“何蓑(suō)何笠。”引申為承受。《詩經·商頌·長發》:“何天之休。”(休:福。)以上意義後來寫作“荷”。

    功:

    ①功勞;業績。《戰國策·趙策四》:“不及今令有功於國。”②成就;功效。《莊子· 天運》:“勞而無功。”《晉書·謝安傳》:“妙算有遺,良圖不果,降齡何促,功敗垂成。”(降齡:上天給予的壽齡。垂成:將成。)嵇康《養生論》:“田種一也,至於樹養不同,則功收相懸。”③工作。《呂氏春秋·仲春》:“無作大事,以妨農功。”④功能。《荀子·天論》:“以全其天功。”⑤工程。葛洪《抱樸子·外篇·崇教》:“民力竭於功役,儲蓄靡於不急,起土山以準嵩霍,決渠水以象九河。”(靡:浪費。嵩霍:二山名,被稱為中嶽與南嶽。)⑥精善;堅固;精良。《管子·七法》:“有蓄積,則久而不匱;器械功,則伐而不費。”⑦通“攻”。治理。《水經註·巨洋水》:“中有古壇,參差相對,後人微加功飾,以為嬉遊之處。”⑧喪服通稱。《禮記·服問》:“絰服之絰,服其功衰。”

    遊:

    ①在水上漂浮。《詩經·邶風·谷風》:“泳之遊之。”(泳:在水中潛行。)泛指遊泳。《韓非子·難勢》:“越人善遊矣。”(越:國名。)②虛浮;不切實際。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“遊辭巧飾者雖輕必戮(lù陸)。”③遊玩;遊覽。晁錯《言守邊備塞疏》:“幼則同遊。”引申指旅行;出外求學或求官。《史記·太史公自序》:“二十而南遊江淮。”④交際;交往。《漢書·枚乘傳》:“與英俊並遊。”⑤流動。《漢書·溝洫志》:“水尚有所遊蕩。”⑥縱;放縱。《後漢書·仇覽傳》:“剽輕遊恣。”⑦liú(流)。通“旒”。旌旗上懸垂的飾物。《左傳·桓公二年》:“鞶厲遊纓。”[遊說]為瞭宣傳自己的政治主張四處奔走。《史記·張儀列傳》:“子毋讀書遊說,安得此辱乎?”

    畫:

    ①劃分;劃分界線。《左傳·襄公四年》:“芒芒禹跡,畫為九州。”(芒芒:遼遠的樣子。)司馬遷《報任安書》:“故士有畫地為牢勢不入。”②繪畫;作畫。《戰國策·齊策二》:“請畫地為蛇,先成者飲酒。”《後漢書·宗室傳·齊武王佖》:“使長安中官署及天下鄉亭皆畫伯升像於塾,旦起射之。”(伯升:劉縯字。)③圖畫;畫成的藝術品。沈括《夢溪筆談·書畫》:“書畫之妙,當以神會,難可以形器求也。”《聊齋志異·促織》:“拾視之,非字而畫。”④有彩畫的;用彩畫裝飾的。韋應物《郡齋中雨與諸文士燕集》:“兵衛森畫戟,宴寢凝清香。”⑤謀劃;籌劃。《史記·留侯世傢》:“良曰:‘誰為陛下畫此計者?’”《商君書· 更法》:“孝公平畫。”(平:評議。)⑥計策;計謀。《史記·淮陰侯列傳》:“言不聽,畫不用。”⑦書法的橫筆叫畫;漢字的一筆叫一畫。魏學洢《核舟記》:“細若紋足,鉤畫瞭瞭。”

    省:

    (一)①減少;去掉。《後漢書·襄楷傳》:“省欲去奢。”《三國志·吳書· 吳主傳》:“省徭役,減征賦。”②儉省;節省;節約。賈思勰《齊民要術·種谷》:“所以省費燎火。”③宮禁。《北齊書·神武紀》:“孫騰帶仗入省。”④古代官署名。為朝廷的中央機構。《新五代史·豆盧革傳》:“父子同省,人以為非。”⑤地方行政區劃名。元代於各路設行省,後世即以省為地方最高一級行政區劃,直屬中央領導。洪秀全《原道醒世訓》:“以此省此府此縣而憎彼省彼府彼縣。” (二)xǐng ①檢查;察看;視察。《史記·秦始皇本紀》:“皇帝春遊,覽省遠方。”(功:事。)李公佐《南柯太守傳》:“生下車省風俗,療病苦。”②檢查自己。《論語·學而》:“吾日三省吾身。”(日:一天。)③問候、探視尊長。《禮記·曲禮上》:“昏定而晨省。”④泛指探視。《新唐書·杜審言傳》:“初審言病甚,宋之問、武平一等省候何如。”⑤醒悟:明白。杜甫《遊龍門奉先寺》:“欲覺聞晨鐘,令人發深省。”

    何:

    (一)①疑問代詞。1. 什麼。《詩經·召南·何彼穠矣》:“何彼穠(nóng)矣?”(那長得很茂盛的是什麼?)2. 為什麼。《漢書·伍被傳》:“公獨以為無福,何?”3. 何處。韓愈《左遷至藍關示侄孫湘》:“雲橫秦嶺傢何在?”②副詞。1.表示反問。相當於“怎麼”、“哪裡”。《史記·項羽本紀》:“大王來何操?”《後漢書·馬援傳》:“男兒要當死於邊野,以馬革裹屍還葬身,何能臥床上在兒女子手中邪?”(邪:同“耶”。)2.表示感嘆。相當於“多麼”。曹操《觀滄海》:“水何澹澹。” (二)hè 扛;擔。《詩經·曹風·候人》:“何戈與祋(duì)。”(祋:兵器名。)泛指背負。《詩經·小雅· 無羊》:“何蓑(suō)何笠。”引申為承受。《詩經·商頌·長發》:“何天之休。”(休:福。)以上意義後來寫作“荷”。

    德:

    ①道德;通過修養達到的最高境界。《荀子·王制》:“無德不貴,無能不官。”②品行;行為。《孟子·離婁上》:“求也為季氏宰,無能改於其德。”(求:人名。宰:傢臣。)③心意;意志。《詩經· 衛風·氓》:“士也罔極,二三其德。”(罔:無。極:準則。)④恩德;恩惠。《韓非子·解老》:“有道之君,外無怨讎於鄰敵,而內有德澤於人民。”⑤感恩;感激。《左傳·僖公二十四年》:“王德狄人,將以其女為後。”

    理:

    ①雕琢;加工玉石。《韓非子·和氏》:“使玉人理其璞而得寶焉。”②治理;整治。《漢書·食貨志》:“理民之道,地著為本。”③整理;修整。古樂府《木蘭詩》:“阿姊聞妹來,當戶理紅妝。”歸子慕《壬寅正月西村築室成》:“農人理耰(yōu)鋤,念此歲供早。”(耰:弄碎土塊平整土地的農具。)④練習;溫習。王維《洛陽女兒行》:“戲罷曾無理曲時,妝成隻是薰香坐。”⑤紋理;條理。劉禹錫《砥石賦》:“圭形石質,蒼色膩理。”⑥規律;道理。《荀子· 解蔽》:“以可以知人之性,求可以知物之理。”《莊子·養生主》:“依乎天理。”⑦古代的法官。《禮記·月令》:“命理瞻傷,察創,視折。”《左傳·昭公十四年》:“叔魚攝理。”⑧申辯,辯白。《抱樸子·譏惑》:“雖見恥笑,餘亦不理也。”⑨順。賈誼《新書·胎教》:“正其本而萬物理。”⑩使者。《左傳·昭公十三年》:“行理之命,無月不至。”

    黃:

    ①黃色。《詩經·邶風·綠衣》:“綠兮衣兮,綠衣黃裳(cháng)。”(裳:下衣;下裙。)楊臣源《城東早春》:“綠柳才黃半未勻。”②變黃。韋應物《答鄭騎曹青橘絕句》:“憐君臥病思新橘,試摘猶酸亦未黃。”③黃帝的簡稱。陶潛《時運》:“清琴橫床,濁酒半壺。黃唐莫逮(dài),慨獨在餘。”(黃:黃帝。唐:唐堯。逮:及。)④雌黃,古人用作塗抹文字,點校書籍的顏料。陶翰《贈鄭員外》:“何必守章句,終年事鉛黃。”[黃口]幼兒。《淮南子·汜論》:“古之伐國不殺黃口。”[黃耈(gǒu)]老人。《詩經·小雅·南山有臺》:“樂隻君子,遐不黃耈。”

    樞:

    ①門上的轉軸。《呂氏春秋·盡數》:“流水不腐,戶樞不螻(lóu),動也。”(不螻:不生螻蟻。)②事物的中心部分或關鍵部分。《荀子·王霸》:“禮法之樞要。”③一種小喬木,刺榆。《詩經 ·唐風· 山有樞》:“山有樞。”④星名。北鬥第一星,也叫“天樞”。《後漢書·蔡邕傳》:“地將震而樞星直。”


  • 何功游画省,何德理黄枢。

    “何功游画省,何德理黄枢。”诗句出处:《移禁司刑》;是唐朝诗人沈佺期的作品。

    畴昔参乡赋,中年忝吏途。丹唇曾学史,白首不成儒。
    天子开昌箓,群生偶大炉。散材仍葺厦,弱羽遽抟扶。
    宠迈乘轩鹤,荣过食稻凫。何功游画省,何德理黄枢。
    吊影惭非据,倾心事远图。盗泉宁止渴,恶木匪投躯。
    任直翻多毁,安身遂少徒。一朝逢纠谬,三省竟无虞。
    白简初心屈,黄纱始望孤。患古终不怒,持劾每相驱。
    埋剑谁当辨,偷金以自诬。诱言虽委答,流议亦真符。
    首夏方忧圄,高秋独向隅。严城看熠耀,圜户对蜘蛛。
    累饷唯妻子,披冤是友于。物情牵倚伏,人事限荣枯。
    门客心谁在,邻交迹倘无。抚襟双涕落,危坐日忧趋。
    圣旨垂明德,冤囚岂滥诛。会希恩免理,终望罪矜愚。
    司寇宜哀狱,台庭幸恤辜。汉皇虚诏上,容有报恩珠。

    【注释】:

    何:

    (一)①疑问代词。1. 什么。《诗经·召南·何彼秾矣》:“何彼秾(nóng)矣?”(那长得很茂盛的是什么?)2. 为什么。《汉书·伍被传》:“公独以为无福,何?”3. 何处。韩愈《左迁至蓝关示侄孙湘》:“云横秦岭家何在?”②副词。1.表示反问。相当于“怎么”、“哪里”。《史记·项羽本纪》:“大王来何操?”《后汉书·马援传》:“男儿要当死于边野,以马革裹尸还葬身,何能卧床上在儿女子手中邪?”(邪:同“耶”。)2.表示感叹。相当于“多么”。曹操《观沧海》:“水何澹澹。” (二)hè 扛;担。《诗经·曹风·候人》:“何戈与祋(duì)。”(祋:兵器名。)泛指背负。《诗经·小雅· 无羊》:“何蓑(suō)何笠。”引申为承受。《诗经·商颂·长发》:“何天之休。”(休:福。)以上意义后来写作“荷”。

    功:

    ①功劳;业绩。《战国策·赵策四》:“不及今令有功于国。”②成就;功效。《庄子· 天运》:“劳而无功。”《晋书·谢安传》:“妙算有遗,良图不果,降龄何促,功败垂成。”(降龄:上天给予的寿龄。垂成:将成。)嵇康《养生论》:“田种一也,至于树养不同,则功收相悬。”③工作。《吕氏春秋·仲春》:“无作大事,以妨农功。”④功能。《荀子·天论》:“以全其天功。”⑤工程。葛洪《抱朴子·外篇·崇教》:“民力竭于功役,储蓄靡于不急,起土山以准嵩霍,决渠水以象九河。”(靡:浪费。嵩霍:二山名,被称为中岳与南岳。)⑥精善;坚固;精良。《管子·七法》:“有蓄积,则久而不匮;器械功,则伐而不费。”⑦通“攻”。治理。《水经注·巨洋水》:“中有古坛,参差相对,后人微加功饰,以为嬉游之处。”⑧丧服通称。《礼记·服问》:“绖服之绖,服其功衰。”

    游:

    ①在水上漂浮。《诗经·邶风·谷风》:“泳之游之。”(泳:在水中潜行。)泛指游泳。《韩非子·难势》:“越人善游矣。”(越:国名。)②虚浮;不切实际。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“游辞巧饰者虽轻必戮(lù陆)。”③游玩;游览。晁错《言守边备塞疏》:“幼则同游。”引申指旅行;出外求学或求官。《史记·太史公自序》:“二十而南游江淮。”④交际;交往。《汉书·枚乘传》:“与英俊并游。”⑤流动。《汉书·沟洫志》:“水尚有所游荡。”⑥纵;放纵。《后汉书·仇览传》:“剽轻游恣。”⑦liú(流)。通“旒”。旌旗上悬垂的饰物。《左传·桓公二年》:“鞶厉游缨。”[游说]为了宣传自己的政治主张四处奔走。《史记·张仪列传》:“子毋读书游说,安得此辱乎?”

    画:

    ①划分;划分界线。《左传·襄公四年》:“芒芒禹迹,画为九州。”(芒芒:辽远的样子。)司马迁《报任安书》:“故士有画地为牢势不入。”②绘画;作画。《战国策·齐策二》:“请画地为蛇,先成者饮酒。”《后汉书·宗室传·齐武王佖》:“使长安中官署及天下乡亭皆画伯升像于塾,旦起射之。”(伯升:刘縯字。)③图画;画成的艺术品。沈括《梦溪笔谈·书画》:“书画之妙,当以神会,难可以形器求也。”《聊斋志异·促织》:“拾视之,非字而画。”④有彩画的;用彩画装饰的。韦应物《郡斋中雨与诸文士燕集》:“兵卫森画戟,宴寝凝清香。”⑤谋划;筹划。《史记·留侯世家》:“良曰:‘谁为陛下画此计者?’”《商君书· 更法》:“孝公平画。”(平:评议。)⑥计策;计谋。《史记·淮阴侯列传》:“言不听,画不用。”⑦书法的横笔叫画;汉字的一笔叫一画。魏学洢《核舟记》:“细若纹足,钩画了了。”

    省:

    (一)①减少;去掉。《后汉书·襄楷传》:“省欲去奢。”《三国志·吴书· 吴主传》:“省徭役,减征赋。”②俭省;节省;节约。贾思勰《齐民要术·种谷》:“所以省费燎火。”③宫禁。《北齐书·神武纪》:“孙腾带仗入省。”④古代官署名。为朝廷的中央机构。《新五代史·豆卢革传》:“父子同省,人以为非。”⑤地方行政区划名。元代于各路设行省,后世即以省为地方最高一级行政区划,直属中央领导。洪秀全《原道醒世训》:“以此省此府此县而憎彼省彼府彼县。” (二)xǐng ①检查;察看;视察。《史记·秦始皇本纪》:“皇帝春游,览省远方。”(功:事。)李公佐《南柯太守传》:“生下车省风俗,疗病苦。”②检查自己。《论语·学而》:“吾日三省吾身。”(日:一天。)③问候、探视尊长。《礼记·曲礼上》:“昏定而晨省。”④泛指探视。《新唐书·杜审言传》:“初审言病甚,宋之问、武平一等省候何如。”⑤醒悟:明白。杜甫《游龙门奉先寺》:“欲觉闻晨钟,令人发深省。”

    何:

    (一)①疑问代词。1. 什么。《诗经·召南·何彼秾矣》:“何彼秾(nóng)矣?”(那长得很茂盛的是什么?)2. 为什么。《汉书·伍被传》:“公独以为无福,何?”3. 何处。韩愈《左迁至蓝关示侄孙湘》:“云横秦岭家何在?”②副词。1.表示反问。相当于“怎么”、“哪里”。《史记·项羽本纪》:“大王来何操?”《后汉书·马援传》:“男儿要当死于边野,以马革裹尸还葬身,何能卧床上在儿女子手中邪?”(邪:同“耶”。)2.表示感叹。相当于“多么”。曹操《观沧海》:“水何澹澹。” (二)hè 扛;担。《诗经·曹风·候人》:“何戈与祋(duì)。”(祋:兵器名。)泛指背负。《诗经·小雅· 无羊》:“何蓑(suō)何笠。”引申为承受。《诗经·商颂·长发》:“何天之休。”(休:福。)以上意义后来写作“荷”。

    德:

    ①道德;通过修养达到的最高境界。《荀子·王制》:“无德不贵,无能不官。”②品行;行为。《孟子·离娄上》:“求也为季氏宰,无能改于其德。”(求:人名。宰:家臣。)③心意;意志。《诗经· 卫风·氓》:“士也罔极,二三其德。”(罔:无。极:准则。)④恩德;恩惠。《韩非子·解老》:“有道之君,外无怨雠于邻敌,而内有德泽于人民。”⑤感恩;感激。《左传·僖公二十四年》:“王德狄人,将以其女为后。”

    理:

    ①雕琢;加工玉石。《韩非子·和氏》:“使玉人理其璞而得宝焉。”②治理;整治。《汉书·食货志》:“理民之道,地著为本。”③整理;修整。古乐府《木兰诗》:“阿姊闻妹来,当户理红妆。”归子慕《壬寅正月西村筑室成》:“农人理耰(yōu)锄,念此岁供早。”(耰:弄碎土块平整土地的农具。)④练习;温习。王维《洛阳女儿行》:“戏罢曾无理曲时,妆成只是薰香坐。”⑤纹理;条理。刘禹锡《砥石赋》:“圭形石质,苍色腻理。”⑥规律;道理。《荀子· 解蔽》:“以可以知人之性,求可以知物之理。”《庄子·养生主》:“依乎天理。”⑦古代的法官。《礼记·月令》:“命理瞻伤,察创,视折。”《左传·昭公十四年》:“叔鱼摄理。”⑧申辩,辩白。《抱朴子·讥惑》:“虽见耻笑,余亦不理也。”⑨顺。贾谊《新书·胎教》:“正其本而万物理。”⑩使者。《左传·昭公十三年》:“行理之命,无月不至。”

    黄:

    ①黄色。《诗经·邶风·绿衣》:“绿兮衣兮,绿衣黄裳(cháng)。”(裳:下衣;下裙。)杨臣源《城东早春》:“绿柳才黄半未匀。”②变黄。韦应物《答郑骑曹青橘绝句》:“怜君卧病思新橘,试摘犹酸亦未黄。”③黄帝的简称。陶潜《时运》:“清琴横床,浊酒半壶。黄唐莫逮(dài),慨独在余。”(黄:黄帝。唐:唐尧。逮:及。)④雌黄,古人用作涂抹文字,点校书籍的颜料。陶翰《赠郑员外》:“何必守章句,终年事铅黄。”[黄口]幼儿。《淮南子·汜论》:“古之伐国不杀黄口。”[黄耈(gǒu)]老人。《诗经·小雅·南山有台》:“乐只君子,遐不黄耈。”

    枢:

    ①门上的转轴。《吕氏春秋·尽数》:“流水不腐,户枢不蝼(lóu),动也。”(不蝼:不生蝼蚁。)②事物的中心部分或关键部分。《荀子·王霸》:“礼法之枢要。”③一种小乔木,刺榆。《诗经 ·唐风· 山有枢》:“山有枢。”④星名。北斗第一星,也叫“天枢”。《后汉书·蔡邕传》:“地将震而枢星直。”


  • he gong you hua sheng ,he de li huang shu 。

    “he gong you hua sheng ,he de li huang shu 。”shi gou chu chu :《yi jin si xing 》;shi tang chao shi ren shen quan ji de zuo pin 。

    chou xi can xiang fu ,zhong nian tian li tu 。dan chun ceng xue shi ,bai shou bu cheng ru 。
    tian zi kai chang lu ,qun sheng ou da lu 。san cai reng qi sha ,ruo yu ju tuan fu 。
    chong mai cheng xuan he ,rong guo shi dao fu 。he gong you hua sheng ,he de li huang shu 。
    diao ying can fei ju ,qing xin shi yuan tu 。dao quan ning zhi ke ,e mu fei tou qu 。
    ren zhi fan duo hui ,an shen sui shao tu 。yi chao feng jiu miu ,san sheng jing mo yu 。
    bai jian chu xin qu ,huang sha shi wang gu 。huan gu zhong bu nu ,chi he mei xiang qu 。
    mai jian shei dang bian ,tou jin yi zi wu 。you yan sui wei da ,liu yi yi zhen fu 。
    shou xia fang you yu ,gao qiu du xiang yu 。yan cheng kan yi yao ,huan hu dui zhi zhu 。
    lei xiang wei qi zi ,pi yuan shi you yu 。wu qing qian yi fu ,ren shi xian rong ku 。
    men ke xin shei zai ,lin jiao ji chang mo 。fu jin shuang ti la ,wei zuo ri you qu 。
    sheng zhi chui ming de ,yuan qiu qi lan zhu 。hui xi en mian li ,zhong wang zui jin yu 。
    si kou yi ai yu ,tai ting xing xu gu 。han huang xu zhao shang ,rong you bao en zhu 。

    【zhu shi 】:

    he :

    (yi )①yi wen dai ci 。1. shen me 。《shi jing ·shao na ·he bi nong yi 》:“he bi nong (nóng)yi ?”(na chang de hen mao cheng de shi shen me ?)2. wei shen me 。《han shu ·wu bei chuan 》:“gong du yi wei mo fu ,he ?”3. he chu 。han yu 《zuo qian zhi lan guan shi zhi sun xiang 》:“yun heng qin ling jia he zai ?”②fu ci 。1.biao shi fan wen 。xiang dang yu “zen me ”、“na li ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“da wang lai he cao ?”《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“nan er yao dang si yu bian ye ,yi ma ge guo shi hai zang shen ,he neng wo chuang shang zai er nv zi shou zhong xie ?”(xie :tong “ye ”。)2.biao shi gan tan 。xiang dang yu “duo me ”。cao cao 《guan cang hai 》:“shui he dan dan 。” (er )hè gang ;dan 。《shi jing ·cao feng ·hou ren 》:“he ge yu dui (duì)。”(dui :bing qi ming 。)fan zhi bei fu 。《shi jing ·xiao ya · mo yang 》:“he suo (suō)he li 。”yin shen wei cheng shou 。《shi jing ·shang song ·chang fa 》:“he tian zhi xiu 。”(xiu :fu 。)yi shang yi yi hou lai xie zuo “he ”。

    gong :

    ①gong lao ;ye ji 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“bu ji jin ling you gong yu guo 。”②cheng jiu ;gong xiao 。《zhuang zi · tian yun 》:“lao er mo gong 。”《jin shu ·xie an chuan 》:“miao suan you wei ,liang tu bu guo ,jiang ling he cu ,gong bai chui cheng 。”(jiang ling :shang tian gei yu de shou ling 。chui cheng :jiang cheng 。)ji kang 《yang sheng lun 》:“tian chong yi ye ,zhi yu shu yang bu tong ,ze gong shou xiang xuan 。”③gong zuo 。《lv shi chun qiu ·zhong chun 》:“mo zuo da shi ,yi fang nong gong 。”④gong neng 。《xun zi ·tian lun 》:“yi quan ji tian gong 。”⑤gong cheng 。ge hong 《bao piao zi ·wai pian ·chong jiao 》:“min li jie yu gong yi ,chu xu mi yu bu ji ,qi tu shan yi zhun song huo ,jue qu shui yi xiang jiu he 。”(mi :lang fei 。song huo :er shan ming ,bei chen wei zhong yue yu na yue 。)⑥jing shan ;jian gu ;jing liang 。《guan zi ·qi fa 》:“you xu ji ,ze jiu er bu kui ;qi xie gong ,ze fa er bu fei 。”⑦tong “gong ”。zhi li 。《shui jing zhu ·ju xiang shui 》:“zhong you gu tan ,can cha xiang dui ,hou ren wei jia gong shi ,yi wei xi you zhi chu 。”⑧sang fu tong chen 。《li ji ·fu wen 》:“die fu zhi die ,fu ji gong cui 。”

    you :

    ①zai shui shang piao fu 。《shi jing ·bei feng ·gu feng 》:“yong zhi you zhi 。”(yong :zai shui zhong qian hang 。)fan zhi you yong 。《han fei zi ·nan shi 》:“yue ren shan you yi 。”(yue :guo ming 。)②xu fu ;bu qie shi ji 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“you ci qiao shi zhe sui qing bi lu (lùliu )。”③you wan ;you lan 。chao cuo 《yan shou bian bei sai shu 》:“you ze tong you 。”yin shen zhi lv hang ;chu wai qiu xue huo qiu guan 。《shi ji ·tai shi gong zi xu 》:“er shi er na you jiang huai 。”④jiao ji ;jiao wang 。《han shu ·mei cheng chuan 》:“yu ying jun bing you 。”⑤liu dong 。《han shu ·gou xu zhi 》:“shui shang you suo you dang 。”⑥zong ;fang zong 。《hou han shu ·chou lan chuan 》:“piao qing you zi 。”⑦liú(liu )。tong “liu ”。jing qi shang xuan chui de shi wu 。《zuo chuan ·huan gong er nian 》:“pan li you ying 。”[you shui ]wei le xuan chuan zi ji de zheng zhi zhu zhang si chu ben zou 。《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“zi wu dou shu you shui ,an de ci ru hu ?”

    hua :

    ①hua fen ;hua fen jie xian 。《zuo chuan ·xiang gong si nian 》:“mang mang yu ji ,hua wei jiu zhou 。”(mang mang :liao yuan de yang zi 。)si ma qian 《bao ren an shu 》:“gu shi you hua de wei lao shi bu ru 。”②hui hua ;zuo hua 。《zhan guo ce ·ji ce er 》:“qing hua de wei she ,xian cheng zhe yin jiu 。”《hou han shu ·zong shi chuan ·ji wu wang bi 》:“shi chang an zhong guan shu ji tian xia xiang ting jie hua bai sheng xiang yu shu ,dan qi she zhi 。”(bai sheng :liu 縯zi 。)③tu hua ;hua cheng de yi shu pin 。shen gua 《meng xi bi tan ·shu hua 》:“shu hua zhi miao ,dang yi shen hui ,nan ke yi xing qi qiu ye 。”《liao zhai zhi yi ·cu zhi 》:“she shi zhi ,fei zi er hua 。”④you cai hua de ;yong cai hua zhuang shi de 。wei ying wu 《jun zhai zhong yu yu zhu wen shi yan ji 》:“bing wei sen hua ji ,yan qin ning qing xiang 。”⑤mou hua ;chou hua 。《shi ji ·liu hou shi jia 》:“liang yue :‘shei wei bi xia hua ci ji zhe ?’”《shang jun shu · geng fa 》:“xiao gong ping hua 。”(ping :ping yi 。)⑥ji ce ;ji mou 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“yan bu ting ,hua bu yong 。”⑦shu fa de heng bi jiao hua ;han zi de yi bi jiao yi hua 。wei xue yi 《he zhou ji 》:“xi re wen zu ,gou hua le le 。”

    sheng :

    (yi )①jian shao ;qu diao 。《hou han shu ·xiang kai chuan 》:“sheng yu qu she 。”《san guo zhi ·wu shu · wu zhu chuan 》:“sheng yao yi ,jian zheng fu 。”②jian sheng ;jie sheng ;jie yao 。gu sai xie 《ji min yao shu ·chong gu 》:“suo yi sheng fei liao huo 。”③gong jin 。《bei ji shu ·shen wu ji 》:“sun teng dai zhang ru sheng 。”④gu dai guan shu ming 。wei chao ting de zhong yang ji gou 。《xin wu dai shi ·dou lu ge chuan 》:“fu zi tong sheng ,ren yi wei fei 。”⑤de fang hang zheng ou hua ming 。yuan dai yu ge lu she hang sheng ,hou shi ji yi sheng wei de fang zui gao yi ji hang zheng ou hua ,zhi shu zhong yang ling dao 。hong xiu quan 《yuan dao xing shi xun 》:“yi ci sheng ci fu ci xian er zeng bi sheng bi fu bi xian 。” (er )xǐng ①jian cha ;cha kan ;shi cha 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“huang di chun you ,lan sheng yuan fang 。”(gong :shi 。)li gong zuo 《na ke tai shou chuan 》:“sheng xia che sheng feng su ,liao bing ku 。”②jian cha zi ji 。《lun yu ·xue er 》:“wu ri san sheng wu shen 。”(ri :yi tian 。)③wen hou 、tan shi zun chang 。《li ji ·qu li shang 》:“hun ding er chen sheng 。”④fan zhi tan shi 。《xin tang shu ·du shen yan chuan 》:“chu shen yan bing shen ,song zhi wen 、wu ping yi deng sheng hou he ru 。”⑤xing wu :ming bai 。du fu 《you long men feng xian si 》:“yu jiao wen chen zhong ,ling ren fa shen sheng 。”

    he :

    (yi )①yi wen dai ci 。1. shen me 。《shi jing ·shao na ·he bi nong yi 》:“he bi nong (nóng)yi ?”(na chang de hen mao cheng de shi shen me ?)2. wei shen me 。《han shu ·wu bei chuan 》:“gong du yi wei mo fu ,he ?”3. he chu 。han yu 《zuo qian zhi lan guan shi zhi sun xiang 》:“yun heng qin ling jia he zai ?”②fu ci 。1.biao shi fan wen 。xiang dang yu “zen me ”、“na li ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“da wang lai he cao ?”《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“nan er yao dang si yu bian ye ,yi ma ge guo shi hai zang shen ,he neng wo chuang shang zai er nv zi shou zhong xie ?”(xie :tong “ye ”。)2.biao shi gan tan 。xiang dang yu “duo me ”。cao cao 《guan cang hai 》:“shui he dan dan 。” (er )hè gang ;dan 。《shi jing ·cao feng ·hou ren 》:“he ge yu dui (duì)。”(dui :bing qi ming 。)fan zhi bei fu 。《shi jing ·xiao ya · mo yang 》:“he suo (suō)he li 。”yin shen wei cheng shou 。《shi jing ·shang song ·chang fa 》:“he tian zhi xiu 。”(xiu :fu 。)yi shang yi yi hou lai xie zuo “he ”。

    de :

    ①dao de ;tong guo xiu yang da dao de zui gao jing jie 。《xun zi ·wang zhi 》:“mo de bu gui ,mo neng bu guan 。”②pin hang ;hang wei 。《meng zi ·li lou shang 》:“qiu ye wei ji shi zai ,mo neng gai yu ji de 。”(qiu :ren ming 。zai :jia chen 。)③xin yi ;yi zhi 。《shi jing · wei feng ·mang 》:“shi ye wang ji ,er san ji de 。”(wang :mo 。ji :zhun ze 。)④en de ;en hui 。《han fei zi ·jie lao 》:“you dao zhi jun ,wai mo yuan chou yu lin di ,er nei you de ze yu ren min 。”⑤gan en ;gan ji 。《zuo chuan ·xi gong er shi si nian 》:“wang de di ren ,jiang yi ji nv wei hou 。”

    li :

    ①diao zhuo ;jia gong yu dan 。《han fei zi ·he shi 》:“shi yu ren li ji pu er de bao yan 。”②zhi li ;zheng zhi 。《han shu ·shi huo zhi 》:“li min zhi dao ,de zhe wei ben 。”③zheng li ;xiu zheng 。gu le fu 《mu lan shi 》:“a zi wen mei lai ,dang hu li gong zhuang 。”gui zi mu 《ren yin zheng yue xi cun zhu shi cheng 》:“nong ren li you (yōu)chu ,nian ci sui gong zao 。”(you :long sui tu kuai ping zheng tu de de nong ju 。)④lian xi ;wen xi 。wang wei 《luo yang nv er hang 》:“hu ba ceng mo li qu shi ,zhuang cheng zhi shi xun xiang zuo 。”⑤wen li ;tiao li 。liu yu xi 《di dan fu 》:“gui xing dan zhi ,cang se ni li 。”⑥gui lv ;dao li 。《xun zi · jie bi 》:“yi ke yi zhi ren zhi xing ,qiu ke yi zhi wu zhi li 。”《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“yi hu tian li 。”⑦gu dai de fa guan 。《li ji ·yue ling 》:“ming li zhan shang ,cha chuang ,shi she 。”《zuo chuan ·zhao gong shi si nian 》:“shu yu she li 。”⑧shen bian ,bian bai 。《bao piao zi ·ji huo 》:“sui jian chi xiao ,yu yi bu li ye 。”⑨shun 。gu yi 《xin shu ·tai jiao 》:“zheng ji ben er mo wu li 。”⑩shi zhe 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“hang li zhi ming ,mo yue bu zhi 。”

    huang :

    ①huang se 。《shi jing ·bei feng ·lu yi 》:“lu xi yi xi ,lu yi huang chang (cháng)。”(chang :xia yi ;xia qun 。)yang chen yuan 《cheng dong zao chun 》:“lu liu cai huang ban wei yun 。”②bian huang 。wei ying wu 《da zheng ji cao qing ju jue gou 》:“lian jun wo bing sai xin ju ,shi zhai you suan yi wei huang 。”③huang di de jian chen 。tao qian 《shi yun 》:“qing qin heng chuang ,zhuo jiu ban hu 。huang tang mo dai (dài),kai du zai yu 。”(huang :huang di 。tang :tang yao 。dai :ji 。)④ci huang ,gu ren yong zuo tu ma wen zi ,dian jiao shu ji de yan liao 。tao han 《zeng zheng yuan wai 》:“he bi shou zhang gou ,zhong nian shi qian huang 。”[huang kou ]you er 。《huai na zi ·si lun 》:“gu zhi fa guo bu sha huang kou 。”[huang gou (gǒu)]lao ren 。《shi jing ·xiao ya ·na shan you tai 》:“le zhi jun zi ,xia bu huang gou 。”

    shu :

    ①men shang de zhuai zhou 。《lv shi chun qiu ·jin shu 》:“liu shui bu fu ,hu shu bu lou (lóu),dong ye 。”(bu lou :bu sheng lou yi 。)②shi wu de zhong xin bu fen huo guan jian bu fen 。《xun zi ·wang ba 》:“li fa zhi shu yao 。”③yi chong xiao qiao mu ,ci yu 。《shi jing ·tang feng · shan you shu 》:“shan you shu 。”④xing ming 。bei dou di yi xing ,ye jiao “tian shu ”。《hou han shu ·cai yong chuan 》:“de jiang zhen er shu xing zhi 。”