• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 碗碟不曾幹,長時道不足。

    “碗碟不曾幹,長時道不足。”詩句出處:《詩》;是唐朝詩人拾得的作品。

    諸佛留藏經,隻為人難化。不唯賢與愚,個個心構架。
    造業大如山,豈解懷憂怕。那肯細尋思,日夜懷奸詐。
    嗟見世間人,個個愛吃肉。碗碟不曾幹,長時道不足。
    昨日設個齋,今朝宰六畜。都緣業使牽,非幹情所欲。
    一度造天堂,百度造地獄。閻羅使來追,合傢盡啼哭。
    爐子邊向火,鑊子裡澡浴。更得出頭時,換卻汝衣服。
    出傢要清閑,清閑即為貴。如何塵外人,卻入塵埃裡。
    一向迷本心,終朝役名利。名利得到身,形容已憔悴。
    況復不遂者,虛用平生志。可憐無事人,未能笑得爾。
    養兒與娶妻,養女求媒娉。重重皆是業,更殺眾生命。
    聚集會親情,總來看盤飣。目下雖稱心,罪簿先註定。
    得此分段身,可笑好形質。面貌似銀盤,心中黑如漆。
    烹豬又宰羊,誇道甜如蜜。死後受波吒,更莫稱冤屈。
    佛哀三界子,總是親男女。恐沈黑暗坑,示儀垂化度。
    盡登無上道,俱證菩提路。教汝癡眾生,慧心勤覺悟。
    佛舍尊榮樂,為愍諸癡子。早願悟無生,辦集無上事。
    後來出傢者,多緣無業次。不能得衣食,頭鉆入於寺。
    嗟見世間人,永劫在迷津。不省這個意,修行徒苦辛。
    我詩也是詩,有人喚作偈。詩偈總一般,讀時須子細。
    緩緩細披尋,不得生容易。依此學修行,大有可笑事。
    有偈有千萬,卒急述應難。若要相知者,但入天臺山。
    巖中深處坐,說理及談玄。共我不相見,對面似千山。
    世間億萬人,面孔不相似。借問何因緣,致令遣如此。
    各執一般見,互說非兼是。但自修己身,不要言他已。
    男女為婚嫁,俗務是常儀。自量其事力,何用廣張施。
    取債誇人我,論情入骨癡。殺他雞犬命,身死墮阿鼻。
    世上一種人,出性常多事。終日傍街衢,不離諸酒肆。
    為他作保見,替他說道理。一朝有乖張,過咎全歸你。
    我勸出傢輩,須知教法深。專心求出離,輒莫染貪淫。
    大有俗中士,知非不愛金。故知君子志,任運聽浮沈。
    寒山住寒山,拾得自拾得。凡愚豈見知,豐幹卻相識。
    見時不可見,覓時何處覓。借問有何緣,卻道無為力。
    從來是拾得,不是偶然稱。別無親眷屬,寒山是我兄。
    兩人心相似,誰能徇俗情。若問年多少,黃河幾度清。
    若解捉老鼠,不在五白貓。若能悟理性,那由錦繡包。
    真珠入席袋,佛性止蓬茅。一群取相漢,用意總無交。
    運心常寬廣,此則名為佈。輟己惠於人,方可名為施。
    後來人不知,焉能會此義。未設一庸僧,早擬望富貴。
    獼猴尚教得,人何不憤發。前車既落坑,後車須改轍。
    若也不知此,恐君惡合殺。此來是夜叉,變即成菩薩。
    自從到此天臺寺,經今早已幾冬春。
    山水不移人自老,見卻多少後生人。
    君不見,三界之中紛擾擾,隻為無明不瞭絕。
    一念不生心澄然,無去無來不生滅。
    故林又斬新,剡源溪上人。天姥峽關嶺,通同次海津。
    灣深曲島間,淼淼水雲雲。借問松禪客,日輪何處暾。
    自笑老夫筋力敗,偏戀松巖愛獨遊。
    可嘆往年至今日,任運還同不系舟。
    一入雙溪不計春,煉暴黃精幾許斤。爐灶石鍋頻煮沸,
    土甑久烝氣味珍。誰來幽谷餐仙食,獨向雲泉更勿人。
    延齡壽盡招手石,此棲終不出山門。
    躑躅一群羊,沿山又入谷。看人貪竹塞,且遭豺狼逐。
    元不出孳生,便將充口腹。從頭吃至尾,饣內饣內無餘肉。
    銀星釘稱衡,綠絲作稱紐。買人推向前,賣人推向後。
    不願他心怨,唯言我好手。死去見閻王,背後插掃帚。
    閉門私造罪,準擬免災殃。被他惡部童,抄得報閻王。
    縱不入鑊湯,亦須臥鐵床。不許雇人替,自作自身當。
    悠悠塵裡人,常道塵中樂。我見塵中人,心生多愍顧。
    何哉愍此流,念彼塵中苦。
    無去無來本湛然,不居內外及中間。
    一顆水精絕瑕翳,光明透滿出人天。
    少年學書劍,叱馭到荊州。聞伐匈奴盡,婆娑無處遊。
    歸來翠巖下,席草玩清流。壯士志未騁,獼猴騎土牛。
    三界如轉輪,浮生若流水。蠢蠢諸品類,貪生不覺死。
    汝看朝垂露,能得幾時子。
    閑入天臺洞,訪人人不知。寒山為伴侶,松下啖靈芝。
    每談今古事,嗟見世愚癡。個個入地獄,早晚出頭時。
    古佛路淒淒,愚人到卻迷。隻緣前業重,所以不能知。
    欲識無為理,心中不掛絲。生生勤苦學,必定睹天師。
    各有天真佛,號之為寶王。珠光日夜照,玄妙卒難量。
    盲人常兀兀,那肯怕災殃。唯貪淫泆業,此輩實堪傷。
    出傢求出離,哀念苦眾生。助佛為揚化,令教選路行。
    何曾解救苦,恣意亂縱橫。一時同受溺,俱落大深坑。
    常飲三毒酒,昏昏都不知。將錢作夢事,夢事成鐵圍。
    以苦欲舍苦,舍苦無出期。應須早覺悟,覺悟自歸依。
    雲山疊疊幾千重,幽谷路深絕人蹤。
    碧澗清流多勝境,時來鳥語合人心。
    後來出傢子,論情入骨癡。本來求解脫,卻見受驅馳。
    終朝遊俗舍,禮念作威儀。博錢沽酒吃,翻成客作兒。
    若論常快活,唯有隱居人。林花長似錦,四季色常新。
    或向巖間坐,旋瞻見桂輪。雖然身暢逸,卻念世間人。
    我見出傢人,總愛吃酒肉。此合上天堂,卻沈歸地獄。
    念得兩卷經,欺他道鄽俗。豈知鄽俗士,大有根性熟。
    我見頑鈍人,燈心柱須彌。蟻子嚙大樹,焉知氣力微。
    學咬兩莖菜,言與祖師齊。火急求懺悔,從今輒莫迷。
    若見月光明,照燭四天下。圓暉掛太虛,瑩凈能蕭灑。
    人道有虧盈,我見無衰謝。狀似摩尼珠,光明無晝夜。
    餘住無方所,盤泊無為理。時陟涅盤山,或玩香林寺。
    尋常隻是閑,言不幹名利。東海變桑田,我心誰管你。
    左手握驪珠,右手執慧劍。先破無明賊,神珠自吐焰。
    傷嗟愚癡人,貪愛那生厭。一墮三途間,始覺前程險。
    般若酒泠泠,飲多人易醒。餘住天臺山,凡愚那見形。
    常遊深谷洞,終不逐時情。無思亦無慮,無辱也無榮。
    平生何所憂,此世隨緣過。日月如逝波,光陰石中火。
    任他天地移,我暢巖中坐。
    嗟見多知漢,終日枉用心。岐路逞嘍羅,欺謾一切人。
    唯作地獄滓,不修來世因。忽爾無常到,定知亂紛紛。
    迢迢山徑峻,萬仞險隘危。石橋莓苔綠,時見白雲飛。
    瀑佈懸如練,月影落潭暉。更登華頂上,猶待孤鶴期。
    松月冷颼颼,片片雲霞起。匼匝幾重山,縱目千萬裡。
    谿潭水澄澄,徹底鏡相似。可貴靈臺物,七寶莫能比。
    世有多解人,愚癡學閑文。不憂當來果,唯知造惡因。
    見佛不解禮,睹僧倍生瞋。五逆十惡輩,三毒以為鄰。
    死去入地獄,未有出頭辰。
    人生浮世中,個個願富貴。高堂車馬多,一呼百諾至。
    吞並田地宅,準擬承後嗣。未逾七十秋,冰消瓦解去。
    水浸泥彈丸,思量無道理。浮漚夢幻身,百年能幾幾。
    不解細思惟,將言長不死。誅剝壘千金,留將與妻子。
    雲林最幽棲,傍澗枕月谿。松拂盤陀石,甘泉湧淒淒。
    靜坐偏佳麗,虛巖曚霧迷。怡然居憩地,日(以下缺)。
    可笑是林泉,數裡少人煙。雲從巖嶂起,瀑佈水潺潺。
    猿啼唱道曲,虎嘯出人間。松風清颯颯,鳥語聲關關。
    獨步繞石澗,孤陟上峰巒。時坐盤陀石,偃仰攀蘿沿。
    遙望城隍處,惟聞鬧喧喧。

    【註釋】:

    不:

    (一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    曾:

    (一)①副詞。竟;乃。《詩經·大雅·板》:“喪亂蔑資,曾不惠我師。”(蔑資:沒有貨財。師:眾人。)②重。指隔兩代以上的親屬。《詩經·周頌·維天之命》:“駿惠我文王,曾孫篤之。”(駿jùn:大。惠:順。)③通“增”。增加。《鹽鐵論·詔聖》:“雖曾而累之,其亡(wú)益乎?” (二)céng ①曾經。《呂氏春秋·順民》:“失民心而立功名者,未之曾有也。”②通“層”。重疊。劉禹錫《洞庭秋月行》:“洞庭秋月生湖心,曾波萬頃如熔金。”

    幹:

    ①古人用以抵禦敵人刀箭,捍衛自身的兵器。《詩經 · 大雅·公劉》:“幹戈戚揚,爰方啟行。”②冒犯;觸犯。《後漢書·虞延傳》:“於是外戚斂乎,莫敢幹法。”③騷擾;侵犯。《三國志·吳志·陸遜傳》:“不令兵士幹擾侵侮。”④求取;謀取。《論語·為政》:“子張學幹祿。”⑤幹涉;幹擾。《魏書·天象志四》:“齊武帝殂(cú),西昌侯以從子幹政。”(殂:死。從子:侄子。)⑥關涉;牽連。《淮南子·說林》:“猶人臣各守其職,不得相幹。”⑦岸;水邊。《詩經·魏風·伐檀》:“坎坎伐檀兮,置之河之幹兮。”(坎坎:伐木聲。)⑧天幹,甲、乙、丙、丁、戊、己、庚、辛、壬、癸的總稱。⑨山澗;山間流水。《詩經 · 小雅·斯幹》:“秩秩斯幹,幽幽南山。”⑩量詞。相當於“個”。《漢書·食貨志下》:“又民用錢,郡縣不同:或用輕錢,百加若幹;或用重錢,平稱不受。”[幹城]比喻捍衛者。《詩經·周南·兔置》:“赳赳武夫,公侯幹城。”(赳赳:勇武貌。公侯:指國君。)

    長:

    (一)①長度;兩端的距離。《考工記· 車人》:“車人為車,柯長三尺。”②長度大。與“短”相對。1.指空間。古樂府(木蘭詩》:“北市買長鞭。”2.指時間。《韓非子·難一》:“矜偽不長,蓋虛不久。”③巨大。李白《行路難》:“長風破浪會有時,直掛雲帆濟滄海。”(會:一定。濟:渡。)④遼闊。李白《廬山謠寄盧侍禦虛舟》:“鳥飛不到吳天長。”⑤經常。張籍《猛虎行》:“谷中近窟有山村,長向村傢取黃犢。”⑥長處;專長。韓愈《畫記》:“以為非一工人之所能運思,蓋叢集眾工人之所長。”⑦擅長。《三國志· 吳書·周瑜傳》:“與吳越爭衡,本非中國所長。” (二)zhǎng ①年齡大;輩分高。杜甫《兵車行》:“長者雖有問,役夫敢申恨?”②排行第一。《史記·李斯列傳》:“始皇有二十馀子,長子扶蘇以數直諫上……”③首領;首長。《禮記·曲禮下》:“九州之長,入天子之國曰牧。”(牧:官名。)④生長;成長。賈誼《論積貯疏》:“淫侈之俗,日日以長。”⑤撫養。《詩經· 小雅·蓼莪》:“長我育我。”⑥滋長。《詩經·小雅·巧言》:“君子屢盟,亂是用長。”(盟:盟誓。用:以。)⑦增進;增強。《禮記·學記》:“知不足然後能自反也,知困然後能自強也,故曰教學相長也。”(反:反省。)⑧提高。李白《與韓荊州書》:“青萍結綠,長價於薛卞之門。”(青萍:劍名。結綠:玉名。)

    時:

    ①季節;指四季。《論語·陽貨》:“四時行焉。”②特指農時。《孟子·梁惠王上》:“百畝之田,勿奪其時,八口之傢可以無饑矣。”③光陰;時光;時候。《呂氏春秋·首時》:“天不再與,時不久留。”④指按照規定的時間。南卓《羯(jié)鼓錄》:“黃幡繟亦知音,上嘗使人召之,不時至,上怒,絡繹遣使尋捕。”⑤時辰;時候。《莊子·養生主》:“始臣之解牛之時。”⑥其時;當時。魏禧《大鐵椎傳》:“時座上有健啖者,貌甚寢。”(健啖:食量過人。寢:醜陋。)⑦機會;時機;時運。《論語·陽貨》:“好從事而亟失時,可謂知乎?”《新唐書·武平一傳》:“時不再來,榮難人借。”(榮:榮華富貴。)⑧合時;應時。《莊子·秋水》:“秋水時至,百川灌河。”⑨時代;時世。《呂氏春秋· 察今》:“世易時移,變法宜矣。”⑩時勢;時尚。朱慶餘《近試上張籍水部》:“妝罷低聲問夫婿:畫眉深淺入時無?”(11)副詞。用以表示時間。1. 表示行為不斷發生,相當於“常常”、“經常”。韓愈《行難》:“聖人不世出,賢人不時出。”(不世:罕有。)2. 表示行為偶爾發生,相當於“有時”、“時而”。杜甫《自閬(làng)中領妻子卻赴蜀山行三首》之三:“行色遞隱見,人煙時有無。”(12)通“伺(sì)”。等候。《論語·陽貨》:“孔子時其亡也,而往拜之。”

    道:

    (一)①道路。《史記·陳涉世傢》:“會天大雨,道不通。”②水流通行的途徑。《左傳·昭公十三年》:“秋,晉侯會吳子於良,水道不可,吳子辭,乃還。”(會:約會。良:地名。)③取道。文天祥《指南錄後序》:“道海安、如皋,凡三百裡。”④方法;途徑。《論語·裡仁》:“富與貴,是人之所欲也;不以其道得之,不處也。”⑤技藝。《論語·子張》:“雖小道,必有可觀者焉。”⑥宇宙萬物的本原。《周易·系辭上》:“一陰一陽之謂道。”⑦規律;道理。《荀子·天論》:“循道而不貳,則天不能禍。”(循:遵照。貳:不專一。)⑧政治主張或思想學說。《論語·裡仁》:“吾道一以貫之哉。”⑨好的政治局面。《論語·季氏》:“天下有道,則禮樂征伐自天子出。”⑩道德;道義。徐階《送司封仲芳楊子赴留都》:“古道日淪替,群諛紛追隨。”(淪:淪亡。替:衰落。諛:阿諛,奉承。)(11)道傢。上古思想流派之一。(12)指道術。孫光憲《北夢瑣言》卷十二:“子若學道,即有仙分。”(13)行政區劃名。1. 唐初分天下為十道,開元二十一年增至十五道。2. 清代和民國初年曾在省以下設若幹分守道。(14)說;講述。《鹽鐵論·遵道》:“飾虛言以亂實,道古以害今。”(15)量詞。用於命令、題目等。《新唐書·選舉志》:“進士試詩、賦及時務策五道。”(二)dǎo ①同“導”。1.疏通。《左傳·襄公三十一年》:“大決所犯,傷人必多,吾不克救也。不如小決使道。”(決:河流決口。克:能。)2. 引導。《漢書·張騫傳》:“唯王使人道送我。”②治理。《論語·為政》:“道之以政,齊之以刑,民免而無恥。”(政:政令。齊:整頓。免:免於犯罪。)③介詞。從;由。《漢書·淮南王安傳》:“諸使者道長安來,為妄妖言。”

    不:

    (一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    足:

    (一)①腳。《左傳·昭公二十六年》:“苑子刜(fú)林雍,斷其足。”(苑子、林雍:均人名。刜:刀砍。)古樂府《木蘭辭》:“願借明駝千裡足,送兒還故鄉。”《韓非子·外儲說左上》:“手足胼胝,面目黧黑,勞有功者也。”②器物的腳。《禮記·明堂位》:“夏後氏之鼓足。”《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“如此則荊、吳之勢強,鼎足之形成矣。”③足夠;充足。《老子》:“損有餘而補不足。”④滿足。杜甫《茅屋為秋風所破歌》:“嗚呼! 何時眼前突兀見此屋,吾廬獨破受凍死亦足。”(突兀:高聳的樣子。)⑤夠得上;配;值得。《荀子·勸學》:“百發失一,不足謂善射。” (二)jù ①過分。《論語·公冶長》:“巧言,令色,足恭,左丘明恥之,丘亦恥之。”(丘:孔子名。)②補足。《列子·楊朱》:“[公孫穆]逃於後庭,以晝足夜。”(逃:躲避。)


  • 碗碟不曾干,长时道不足。

    “碗碟不曾干,长时道不足。”诗句出处:《诗》;是唐朝诗人拾得的作品。

    诸佛留藏经,只为人难化。不唯贤与愚,个个心构架。
    造业大如山,岂解怀忧怕。那肯细寻思,日夜怀奸诈。
    嗟见世间人,个个爱吃肉。碗碟不曾干,长时道不足。
    昨日设个斋,今朝宰六畜。都缘业使牵,非干情所欲。
    一度造天堂,百度造地狱。阎罗使来追,合家尽啼哭。
    炉子边向火,镬子里澡浴。更得出头时,换却汝衣服。
    出家要清闲,清闲即为贵。如何尘外人,却入尘埃里。
    一向迷本心,终朝役名利。名利得到身,形容已憔悴。
    况复不遂者,虚用平生志。可怜无事人,未能笑得尔。
    养儿与娶妻,养女求媒娉。重重皆是业,更杀众生命。
    聚集会亲情,总来看盘饤。目下虽称心,罪簿先注定。
    得此分段身,可笑好形质。面貌似银盘,心中黑如漆。
    烹猪又宰羊,夸道甜如蜜。死后受波吒,更莫称冤屈。
    佛哀三界子,总是亲男女。恐沈黑暗坑,示仪垂化度。
    尽登无上道,俱证菩提路。教汝痴众生,慧心勤觉悟。
    佛舍尊荣乐,为愍诸痴子。早愿悟无生,办集无上事。
    后来出家者,多缘无业次。不能得衣食,头钻入于寺。
    嗟见世间人,永劫在迷津。不省这个意,修行徒苦辛。
    我诗也是诗,有人唤作偈。诗偈总一般,读时须子细。
    缓缓细披寻,不得生容易。依此学修行,大有可笑事。
    有偈有千万,卒急述应难。若要相知者,但入天台山。
    岩中深处坐,说理及谈玄。共我不相见,对面似千山。
    世间亿万人,面孔不相似。借问何因缘,致令遣如此。
    各执一般见,互说非兼是。但自修己身,不要言他已。
    男女为婚嫁,俗务是常仪。自量其事力,何用广张施。
    取债夸人我,论情入骨痴。杀他鸡犬命,身死堕阿鼻。
    世上一种人,出性常多事。终日傍街衢,不离诸酒肆。
    为他作保见,替他说道理。一朝有乖张,过咎全归你。
    我劝出家辈,须知教法深。专心求出离,辄莫染贪淫。
    大有俗中士,知非不爱金。故知君子志,任运听浮沈。
    寒山住寒山,拾得自拾得。凡愚岂见知,丰干却相识。
    见时不可见,觅时何处觅。借问有何缘,却道无为力。
    从来是拾得,不是偶然称。别无亲眷属,寒山是我兄。
    两人心相似,谁能徇俗情。若问年多少,黄河几度清。
    若解捉老鼠,不在五白猫。若能悟理性,那由锦绣包。
    真珠入席袋,佛性止蓬茅。一群取相汉,用意总无交。
    运心常宽广,此则名为布。辍己惠于人,方可名为施。
    后来人不知,焉能会此义。未设一庸僧,早拟望富贵。
    猕猴尚教得,人何不愤发。前车既落坑,后车须改辙。
    若也不知此,恐君恶合杀。此来是夜叉,变即成菩萨。
    自从到此天台寺,经今早已几冬春。
    山水不移人自老,见却多少后生人。
    君不见,三界之中纷扰扰,只为无明不了绝。
    一念不生心澄然,无去无来不生灭。
    故林又斩新,剡源溪上人。天姥峡关岭,通同次海津。
    湾深曲岛间,淼淼水云云。借问松禅客,日轮何处暾。
    自笑老夫筋力败,偏恋松岩爱独游。
    可叹往年至今日,任运还同不系舟。
    一入双溪不计春,炼暴黄精几许斤。炉灶石锅频煮沸,
    土甑久烝气味珍。谁来幽谷餐仙食,独向云泉更勿人。
    延龄寿尽招手石,此栖终不出山门。
    踯躅一群羊,沿山又入谷。看人贪竹塞,且遭豺狼逐。
    元不出孳生,便将充口腹。从头吃至尾,饣内饣内无余肉。
    银星钉称衡,绿丝作称纽。买人推向前,卖人推向后。
    不愿他心怨,唯言我好手。死去见阎王,背后插扫帚。
    闭门私造罪,准拟免灾殃。被他恶部童,抄得报阎王。
    纵不入镬汤,亦须卧铁床。不许雇人替,自作自身当。
    悠悠尘里人,常道尘中乐。我见尘中人,心生多愍顾。
    何哉愍此流,念彼尘中苦。
    无去无来本湛然,不居内外及中间。
    一颗水精绝瑕翳,光明透满出人天。
    少年学书剑,叱驭到荆州。闻伐匈奴尽,婆娑无处游。
    归来翠岩下,席草玩清流。壮士志未骋,猕猴骑土牛。
    三界如转轮,浮生若流水。蠢蠢诸品类,贪生不觉死。
    汝看朝垂露,能得几时子。
    闲入天台洞,访人人不知。寒山为伴侣,松下啖灵芝。
    每谈今古事,嗟见世愚痴。个个入地狱,早晚出头时。
    古佛路凄凄,愚人到却迷。只缘前业重,所以不能知。
    欲识无为理,心中不挂丝。生生勤苦学,必定睹天师。
    各有天真佛,号之为宝王。珠光日夜照,玄妙卒难量。
    盲人常兀兀,那肯怕灾殃。唯贪淫泆业,此辈实堪伤。
    出家求出离,哀念苦众生。助佛为扬化,令教选路行。
    何曾解救苦,恣意乱纵横。一时同受溺,俱落大深坑。
    常饮三毒酒,昏昏都不知。将钱作梦事,梦事成铁围。
    以苦欲舍苦,舍苦无出期。应须早觉悟,觉悟自归依。
    云山叠叠几千重,幽谷路深绝人踪。
    碧涧清流多胜境,时来鸟语合人心。
    后来出家子,论情入骨痴。本来求解脱,却见受驱驰。
    终朝游俗舍,礼念作威仪。博钱沽酒吃,翻成客作儿。
    若论常快活,唯有隐居人。林花长似锦,四季色常新。
    或向岩间坐,旋瞻见桂轮。虽然身畅逸,却念世间人。
    我见出家人,总爱吃酒肉。此合上天堂,却沈归地狱。
    念得两卷经,欺他道鄽俗。岂知鄽俗士,大有根性熟。
    我见顽钝人,灯心柱须弥。蚁子啮大树,焉知气力微。
    学咬两茎菜,言与祖师齐。火急求忏悔,从今辄莫迷。
    若见月光明,照烛四天下。圆晖挂太虚,莹净能萧洒。
    人道有亏盈,我见无衰谢。状似摩尼珠,光明无昼夜。
    余住无方所,盘泊无为理。时陟涅盘山,或玩香林寺。
    寻常只是闲,言不干名利。东海变桑田,我心谁管你。
    左手握骊珠,右手执慧剑。先破无明贼,神珠自吐焰。
    伤嗟愚痴人,贪爱那生厌。一堕三途间,始觉前程险。
    般若酒泠泠,饮多人易醒。余住天台山,凡愚那见形。
    常游深谷洞,终不逐时情。无思亦无虑,无辱也无荣。
    平生何所忧,此世随缘过。日月如逝波,光阴石中火。
    任他天地移,我畅岩中坐。
    嗟见多知汉,终日枉用心。岐路逞喽罗,欺谩一切人。
    唯作地狱滓,不修来世因。忽尔无常到,定知乱纷纷。
    迢迢山径峻,万仞险隘危。石桥莓苔绿,时见白云飞。
    瀑布悬如练,月影落潭晖。更登华顶上,犹待孤鹤期。
    松月冷飕飕,片片云霞起。匼匝几重山,纵目千万里。
    谿潭水澄澄,彻底镜相似。可贵灵台物,七宝莫能比。
    世有多解人,愚痴学闲文。不忧当来果,唯知造恶因。
    见佛不解礼,睹僧倍生瞋。五逆十恶辈,三毒以为邻。
    死去入地狱,未有出头辰。
    人生浮世中,个个愿富贵。高堂车马多,一呼百诺至。
    吞并田地宅,准拟承后嗣。未逾七十秋,冰消瓦解去。
    水浸泥弹丸,思量无道理。浮沤梦幻身,百年能几几。
    不解细思惟,将言长不死。诛剥垒千金,留将与妻子。
    云林最幽栖,傍涧枕月谿。松拂盘陀石,甘泉涌凄凄。
    静坐偏佳丽,虚岩曚雾迷。怡然居憩地,日(以下缺)。
    可笑是林泉,数里少人烟。云从岩嶂起,瀑布水潺潺。
    猿啼唱道曲,虎啸出人间。松风清飒飒,鸟语声关关。
    独步绕石涧,孤陟上峰峦。时坐盘陀石,偃仰攀萝沿。
    遥望城隍处,惟闻闹喧喧。

    【注释】:

    不:

    (一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    曾:

    (一)①副词。竟;乃。《诗经·大雅·板》:“丧乱蔑资,曾不惠我师。”(蔑资:没有货财。师:众人。)②重。指隔两代以上的亲属。《诗经·周颂·维天之命》:“骏惠我文王,曾孙笃之。”(骏jùn:大。惠:顺。)③通“增”。增加。《盐铁论·诏圣》:“虽曾而累之,其亡(wú)益乎?” (二)céng ①曾经。《吕氏春秋·顺民》:“失民心而立功名者,未之曾有也。”②通“层”。重叠。刘禹锡《洞庭秋月行》:“洞庭秋月生湖心,曾波万顷如熔金。”

    干:

    ①古人用以抵御敌人刀箭,捍卫自身的兵器。《诗经 · 大雅·公刘》:“干戈戚扬,爰方启行。”②冒犯;触犯。《后汉书·虞延传》:“于是外戚敛乎,莫敢干法。”③骚扰;侵犯。《三国志·吴志·陆逊传》:“不令兵士干扰侵侮。”④求取;谋取。《论语·为政》:“子张学干禄。”⑤干涉;干扰。《魏书·天象志四》:“齐武帝殂(cú),西昌侯以从子干政。”(殂:死。从子:侄子。)⑥关涉;牵连。《淮南子·说林》:“犹人臣各守其职,不得相干。”⑦岸;水边。《诗经·魏风·伐檀》:“坎坎伐檀兮,置之河之干兮。”(坎坎:伐木声。)⑧天干,甲、乙、丙、丁、戊、己、庚、辛、壬、癸的总称。⑨山涧;山间流水。《诗经 · 小雅·斯干》:“秩秩斯干,幽幽南山。”⑩量词。相当于“个”。《汉书·食货志下》:“又民用钱,郡县不同:或用轻钱,百加若干;或用重钱,平称不受。”[干城]比喻捍卫者。《诗经·周南·兔置》:“赳赳武夫,公侯干城。”(赳赳:勇武貌。公侯:指国君。)

    长:

    (一)①长度;两端的距离。《考工记· 车人》:“车人为车,柯长三尺。”②长度大。与“短”相对。1.指空间。古乐府(木兰诗》:“北市买长鞭。”2.指时间。《韩非子·难一》:“矜伪不长,盖虚不久。”③巨大。李白《行路难》:“长风破浪会有时,直挂云帆济沧海。”(会:一定。济:渡。)④辽阔。李白《庐山谣寄卢侍御虚舟》:“鸟飞不到吴天长。”⑤经常。张籍《猛虎行》:“谷中近窟有山村,长向村家取黄犊。”⑥长处;专长。韩愈《画记》:“以为非一工人之所能运思,盖丛集众工人之所长。”⑦擅长。《三国志· 吴书·周瑜传》:“与吴越争衡,本非中国所长。” (二)zhǎng ①年龄大;辈分高。杜甫《兵车行》:“长者虽有问,役夫敢申恨?”②排行第一。《史记·李斯列传》:“始皇有二十馀子,长子扶苏以数直谏上……”③首领;首长。《礼记·曲礼下》:“九州之长,入天子之国曰牧。”(牧:官名。)④生长;成长。贾谊《论积贮疏》:“淫侈之俗,日日以长。”⑤抚养。《诗经· 小雅·蓼莪》:“长我育我。”⑥滋长。《诗经·小雅·巧言》:“君子屡盟,乱是用长。”(盟:盟誓。用:以。)⑦增进;增强。《礼记·学记》:“知不足然后能自反也,知困然后能自强也,故曰教学相长也。”(反:反省。)⑧提高。李白《与韩荆州书》:“青萍结绿,长价于薛卞之门。”(青萍:剑名。结绿:玉名。)

    时:

    ①季节;指四季。《论语·阳货》:“四时行焉。”②特指农时。《孟子·梁惠王上》:“百亩之田,勿夺其时,八口之家可以无饥矣。”③光阴;时光;时候。《吕氏春秋·首时》:“天不再与,时不久留。”④指按照规定的时间。南卓《羯(jié)鼓录》:“黄幡繟亦知音,上尝使人召之,不时至,上怒,络绎遣使寻捕。”⑤时辰;时候。《庄子·养生主》:“始臣之解牛之时。”⑥其时;当时。魏禧《大铁椎传》:“时座上有健啖者,貌甚寝。”(健啖:食量过人。寝:丑陋。)⑦机会;时机;时运。《论语·阳货》:“好从事而亟失时,可谓知乎?”《新唐书·武平一传》:“时不再来,荣难人借。”(荣:荣华富贵。)⑧合时;应时。《庄子·秋水》:“秋水时至,百川灌河。”⑨时代;时世。《吕氏春秋· 察今》:“世易时移,变法宜矣。”⑩时势;时尚。朱庆余《近试上张籍水部》:“妆罢低声问夫婿:画眉深浅入时无?”(11)副词。用以表示时间。1. 表示行为不断发生,相当于“常常”、“经常”。韩愈《行难》:“圣人不世出,贤人不时出。”(不世:罕有。)2. 表示行为偶尔发生,相当于“有时”、“时而”。杜甫《自阆(làng)中领妻子却赴蜀山行三首》之三:“行色递隐见,人烟时有无。”(12)通“伺(sì)”。等候。《论语·阳货》:“孔子时其亡也,而往拜之。”

    道:

    (一)①道路。《史记·陈涉世家》:“会天大雨,道不通。”②水流通行的途径。《左传·昭公十三年》:“秋,晋侯会吴子于良,水道不可,吴子辞,乃还。”(会:约会。良:地名。)③取道。文天祥《指南录后序》:“道海安、如皋,凡三百里。”④方法;途径。《论语·里仁》:“富与贵,是人之所欲也;不以其道得之,不处也。”⑤技艺。《论语·子张》:“虽小道,必有可观者焉。”⑥宇宙万物的本原。《周易·系辞上》:“一阴一阳之谓道。”⑦规律;道理。《荀子·天论》:“循道而不贰,则天不能祸。”(循:遵照。贰:不专一。)⑧政治主张或思想学说。《论语·里仁》:“吾道一以贯之哉。”⑨好的政治局面。《论语·季氏》:“天下有道,则礼乐征伐自天子出。”⑩道德;道义。徐阶《送司封仲芳杨子赴留都》:“古道日沦替,群谀纷追随。”(沦:沦亡。替:衰落。谀:阿谀,奉承。)(11)道家。上古思想流派之一。(12)指道术。孙光宪《北梦琐言》卷十二:“子若学道,即有仙分。”(13)行政区划名。1. 唐初分天下为十道,开元二十一年增至十五道。2. 清代和民国初年曾在省以下设若干分守道。(14)说;讲述。《盐铁论·遵道》:“饰虚言以乱实,道古以害今。”(15)量词。用于命令、题目等。《新唐书·选举志》:“进士试诗、赋及时务策五道。”(二)dǎo ①同“導”。1.疏通。《左传·襄公三十一年》:“大决所犯,伤人必多,吾不克救也。不如小决使道。”(决:河流决口。克:能。)2. 引导。《汉书·张骞传》:“唯王使人道送我。”②治理。《论语·为政》:“道之以政,齐之以刑,民免而无耻。”(政:政令。齐:整顿。免:免于犯罪。)③介词。从;由。《汉书·淮南王安传》:“诸使者道长安来,为妄妖言。”

    不:

    (一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    足:

    (一)①脚。《左传·昭公二十六年》:“苑子刜(fú)林雍,断其足。”(苑子、林雍:均人名。刜:刀砍。)古乐府《木兰辞》:“愿借明驼千里足,送儿还故乡。”《韩非子·外储说左上》:“手足胼胝,面目黧黑,劳有功者也。”②器物的脚。《礼记·明堂位》:“夏后氏之鼓足。”《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“如此则荆、吴之势强,鼎足之形成矣。”③足够;充足。《老子》:“损有余而补不足。”④满足。杜甫《茅屋为秋风所破歌》:“呜呼! 何时眼前突兀见此屋,吾庐独破受冻死亦足。”(突兀:高耸的样子。)⑤够得上;配;值得。《荀子·劝学》:“百发失一,不足谓善射。” (二)jù ①过分。《论语·公冶长》:“巧言,令色,足恭,左丘明耻之,丘亦耻之。”(丘:孔子名。)②补足。《列子·杨朱》:“[公孙穆]逃于后庭,以昼足夜。”(逃:躲避。)


  • wan die bu ceng gan ,chang shi dao bu zu 。

    “wan die bu ceng gan ,chang shi dao bu zu 。”shi gou chu chu :《shi 》;shi tang chao shi ren she de de zuo pin 。

    zhu fo liu cang jing ,zhi wei ren nan hua 。bu wei xian yu yu ,ge ge xin gou jia 。
    zao ye da ru shan ,qi jie huai you pa 。na ken xi xun sai ,ri ye huai jian zha 。
    jie jian shi jian ren ,ge ge ai chi rou 。wan die bu ceng gan ,chang shi dao bu zu 。
    zuo ri she ge zhai ,jin chao zai liu chu 。dou yuan ye shi qian ,fei gan qing suo yu 。
    yi du zao tian tang ,bai du zao de yu 。yan luo shi lai zhui ,ge jia jin ti ku 。
    lu zi bian xiang huo ,huo zi li zao yu 。geng de chu tou shi ,huan que ru yi fu 。
    chu jia yao qing xian ,qing xian ji wei gui 。ru he chen wai ren ,que ru chen ai li 。
    yi xiang mi ben xin ,zhong chao yi ming li 。ming li de dao shen ,xing rong yi qiao cui 。
    kuang fu bu sui zhe ,xu yong ping sheng zhi 。ke lian mo shi ren ,wei neng xiao de er 。
    yang er yu qu qi ,yang nv qiu mei ping 。chong chong jie shi ye ,geng sha zhong sheng ming 。
    ju ji hui qin qing ,zong lai kan pan ding 。mu xia sui chen xin ,zui bu xian zhu ding 。
    de ci fen duan shen ,ke xiao hao xing zhi 。mian mao shi yin pan ,xin zhong hei ru qi 。
    peng zhu you zai yang ,kua dao tian ru mi 。si hou shou bo zha ,geng mo chen yuan qu 。
    fo ai san jie zi ,zong shi qin nan nv 。kong shen hei an keng ,shi yi chui hua du 。
    jin deng mo shang dao ,ju zheng pu di lu 。jiao ru chi zhong sheng ,hui xin qin jiao wu 。
    fo she zun rong le ,wei min zhu chi zi 。zao yuan wu mo sheng ,ban ji mo shang shi 。
    hou lai chu jia zhe ,duo yuan mo ye ci 。bu neng de yi shi ,tou zuan ru yu si 。
    jie jian shi jian ren ,yong jie zai mi jin 。bu sheng zhe ge yi ,xiu hang tu ku xin 。
    wo shi ye shi shi ,you ren huan zuo ji 。shi ji zong yi ban ,dou shi xu zi xi 。
    huan huan xi pi xun ,bu de sheng rong yi 。yi ci xue xiu hang ,da you ke xiao shi 。
    you ji you qian mo ,cu ji shu ying nan 。re yao xiang zhi zhe ,dan ru tian tai shan 。
    yan zhong shen chu zuo ,shui li ji tan xuan 。gong wo bu xiang jian ,dui mian shi qian shan 。
    shi jian yi mo ren ,mian kong bu xiang shi 。jie wen he yin yuan ,zhi ling qian ru ci 。
    ge zhi yi ban jian ,hu shui fei jian shi 。dan zi xiu ji shen ,bu yao yan ta yi 。
    nan nv wei hun jia ,su wu shi chang yi 。zi liang ji shi li ,he yong an zhang shi 。
    qu zhai kua ren wo ,lun qing ru gu chi 。sha ta ji quan ming ,shen si duo a bi 。
    shi shang yi chong ren ,chu xing chang duo shi 。zhong ri bang jie qu ,bu li zhu jiu si 。
    wei ta zuo bao jian ,ti ta shui dao li 。yi chao you guai zhang ,guo jiu quan gui ni 。
    wo quan chu jia bei ,xu zhi jiao fa shen 。zhuan xin qiu chu li ,zhe mo ran tan yin 。
    da you su zhong shi ,zhi fei bu ai jin 。gu zhi jun zi zhi ,ren yun ting fu shen 。
    han shan zhu han shan ,she de zi she de 。fan yu qi jian zhi ,feng gan que xiang shi 。
    jian shi bu ke jian ,mi shi he chu mi 。jie wen you he yuan ,que dao mo wei li 。
    cong lai shi she de ,bu shi ou ran chen 。bie mo qin juan shu ,han shan shi wo xiong 。
    liang ren xin xiang shi ,shei neng xun su qing 。re wen nian duo shao ,huang he ji du qing 。
    re jie zhuo lao shu ,bu zai wu bai mao 。re neng wu li xing ,na you jin xiu bao 。
    zhen zhu ru xi dai ,fo xing zhi peng mao 。yi qun qu xiang han ,yong yi zong mo jiao 。
    yun xin chang kuan an ,ci ze ming wei bu 。chuo ji hui yu ren ,fang ke ming wei shi 。
    hou lai ren bu zhi ,yan neng hui ci yi 。wei she yi yong seng ,zao ni wang fu gui 。
    mi hou shang jiao de ,ren he bu fen fa 。qian che ji la keng ,hou che xu gai zhe 。
    re ye bu zhi ci ,kong jun e ge sha 。ci lai shi ye cha ,bian ji cheng pu sa 。
    zi cong dao ci tian tai si ,jing jin zao yi ji dong chun 。
    shan shui bu yi ren zi lao ,jian que duo shao hou sheng ren 。
    jun bu jian ,san jie zhi zhong fen rao rao ,zhi wei mo ming bu le jue 。
    yi nian bu sheng xin cheng ran ,mo qu mo lai bu sheng mie 。
    gu lin you zhan xin ,shan yuan xi shang ren 。tian lao xia guan ling ,tong tong ci hai jin 。
    wan shen qu dao jian ,miao miao shui yun yun 。jie wen song chan ke ,ri lun he chu tun 。
    zi xiao lao fu jin li bai ,pian lian song yan ai du you 。
    ke tan wang nian zhi jin ri ,ren yun hai tong bu ji zhou 。
    yi ru shuang xi bu ji chun ,lian bao huang jing ji hu jin 。lu zao dan guo pin zhu fei ,
    tu zeng jiu zheng qi wei zhen 。shei lai you gu can xian shi ,du xiang yun quan geng wu ren 。
    yan ling shou jin qiao shou dan ,ci qi zhong bu chu shan men 。
    zhi zhu yi qun yang ,yan shan you ru gu 。kan ren tan zhu sai ,ju zao chai lang zhu 。
    yuan bu chu zi sheng ,bian jiang chong kou fu 。cong tou chi zhi wei ,shi nei shi nei mo yu rou 。
    yin xing ding chen heng ,lu si zuo chen niu 。mai ren tui xiang qian ,mai ren tui xiang hou 。
    bu yuan ta xin yuan ,wei yan wo hao shou 。si qu jian yan wang ,bei hou cha sao zhou 。
    bi men si zao zui ,zhun ni mian zai yang 。bei ta e bu tong ,chao de bao yan wang 。
    zong bu ru huo shang ,yi xu wo tie chuang 。bu hu gu ren ti ,zi zuo zi shen dang 。
    you you chen li ren ,chang dao chen zhong le 。wo jian chen zhong ren ,xin sheng duo min gu 。
    he zai min ci liu ,nian bi chen zhong ku 。
    mo qu mo lai ben zhan ran ,bu ju nei wai ji zhong jian 。
    yi ke shui jing jue xia yi ,guang ming tou man chu ren tian 。
    shao nian xue shu jian ,chi yu dao jing zhou 。wen fa xiong nu jin ,po suo mo chu you 。
    gui lai cui yan xia ,xi cao wan qing liu 。zhuang shi zhi wei cheng ,mi hou ji tu niu 。
    san jie ru zhuai lun ,fu sheng re liu shui 。chun chun zhu pin lei ,tan sheng bu jiao si 。
    ru kan chao chui lou ,neng de ji shi zi 。
    xian ru tian tai dong ,fang ren ren bu zhi 。han shan wei ban lv ,song xia dan ling zhi 。
    mei tan jin gu shi ,jie jian shi yu chi 。ge ge ru de yu ,zao wan chu tou shi 。
    gu fo lu qi qi ,yu ren dao que mi 。zhi yuan qian ye chong ,suo yi bu neng zhi 。
    yu shi mo wei li ,xin zhong bu gua si 。sheng sheng qin ku xue ,bi ding du tian shi 。
    ge you tian zhen fo ,hao zhi wei bao wang 。zhu guang ri ye zhao ,xuan miao cu nan liang 。
    mang ren chang wu wu ,na ken pa zai yang 。wei tan yin die ye ,ci bei shi kan shang 。
    chu jia qiu chu li ,ai nian ku zhong sheng 。zhu fo wei yang hua ,ling jiao shua lu hang 。
    he ceng jie jiu ku ,zi yi luan zong heng 。yi shi tong shou ni ,ju la da shen keng 。
    chang yin san du jiu ,hun hun dou bu zhi 。jiang qian zuo meng shi ,meng shi cheng tie wei 。
    yi ku yu she ku ,she ku mo chu ji 。ying xu zao jiao wu ,jiao wu zi gui yi 。
    yun shan die die ji qian chong ,you gu lu shen jue ren zong 。
    bi jian qing liu duo sheng jing ,shi lai diao yu ge ren xin 。
    hou lai chu jia zi ,lun qing ru gu chi 。ben lai qiu jie tuo ,que jian shou qu chi 。
    zhong chao you su she ,li nian zuo wei yi 。bo qian gu jiu chi ,fan cheng ke zuo er 。
    re lun chang kuai huo ,wei you yin ju ren 。lin hua chang shi jin ,si ji se chang xin 。
    huo xiang yan jian zuo ,xuan zhan jian gui lun 。sui ran shen chang yi ,que nian shi jian ren 。
    wo jian chu jia ren ,zong ai chi jiu rou 。ci ge shang tian tang ,que shen gui de yu 。
    nian de liang juan jing ,qi ta dao chan su 。qi zhi chan su shi ,da you gen xing shou 。
    wo jian wan dun ren ,deng xin zhu xu mi 。yi zi nie da shu ,yan zhi qi li wei 。
    xue yao liang jing cai ,yan yu zu shi ji 。huo ji qiu chan hui ,cong jin zhe mo mi 。
    re jian yue guang ming ,zhao zhu si tian xia 。yuan hui gua tai xu ,ying jing neng xiao sa 。
    ren dao you kui ying ,wo jian mo cui xie 。zhuang shi ma ni zhu ,guang ming mo zhou ye 。
    yu zhu mo fang suo ,pan bo mo wei li 。shi zhi nie pan shan ,huo wan xiang lin si 。
    xun chang zhi shi xian ,yan bu gan ming li 。dong hai bian sang tian ,wo xin shei guan ni 。
    zuo shou wo li zhu ,you shou zhi hui jian 。xian po mo ming zei ,shen zhu zi tu yan 。
    shang jie yu chi ren ,tan ai na sheng ya 。yi duo san tu jian ,shi jiao qian cheng xian 。
    ban re jiu ling ling ,yin duo ren yi xing 。yu zhu tian tai shan ,fan yu na jian xing 。
    chang you shen gu dong ,zhong bu zhu shi qing 。mo sai yi mo lv ,mo ru ye mo rong 。
    ping sheng he suo you ,ci shi sui yuan guo 。ri yue ru shi bo ,guang yin dan zhong huo 。
    ren ta tian de yi ,wo chang yan zhong zuo 。
    jie jian duo zhi han ,zhong ri wang yong xin 。qi lu cheng lou luo ,qi man yi qie ren 。
    wei zuo de yu zi ,bu xiu lai shi yin 。hu er mo chang dao ,ding zhi luan fen fen 。
    tiao tiao shan jing jun ,mo ren xian ai wei 。dan qiao mei tai lu ,shi jian bai yun fei 。
    bao bu xuan ru lian ,yue ying la tan hui 。geng deng hua ding shang ,you dai gu he ji 。
    song yue leng sou sou ,pian pian yun xia qi 。ke za ji chong shan ,zong mu qian mo li 。
    ji tan shui cheng cheng ,che de jing xiang shi 。ke gui ling tai wu ,qi bao mo neng bi 。
    shi you duo jie ren ,yu chi xue xian wen 。bu you dang lai guo ,wei zhi zao e yin 。
    jian fo bu jie li ,du seng bei sheng chen 。wu ni shi e bei ,san du yi wei lin 。
    si qu ru de yu ,wei you chu tou chen 。
    ren sheng fu shi zhong ,ge ge yuan fu gui 。gao tang che ma duo ,yi hu bai nuo zhi 。
    tun bing tian de zhai ,zhun ni cheng hou si 。wei yu qi shi qiu ,bing xiao wa jie qu 。
    shui jin ni dan wan ,sai liang mo dao li 。fu ou meng huan shen ,bai nian neng ji ji 。
    bu jie xi sai wei ,jiang yan chang bu si 。zhu bao lei qian jin ,liu jiang yu qi zi 。
    yun lin zui you qi ,bang jian zhen yue ji 。song bi pan tuo dan ,gan quan chong qi qi 。
    jing zuo pian jia li ,xu yan meng wu mi 。yi ran ju qi de ,ri (yi xia que )。
    ke xiao shi lin quan ,shu li shao ren yan 。yun cong yan zhang qi ,bao bu shui chan chan 。
    yuan ti chang dao qu ,hu xiao chu ren jian 。song feng qing sa sa ,diao yu sheng guan guan 。
    du bu rao dan jian ,gu zhi shang feng luan 。shi zuo pan tuo dan ,yan yang pan luo yan 。
    yao wang cheng huang chu ,wei wen nao xuan xuan 。

    【zhu shi 】:

    bu :

    (yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)

    ceng :

    (yi )①fu ci 。jing ;nai 。《shi jing ·da ya ·ban 》:“sang luan mie zi ,ceng bu hui wo shi 。”(mie zi :mei you huo cai 。shi :zhong ren 。)②chong 。zhi ge liang dai yi shang de qin shu 。《shi jing ·zhou song ·wei tian zhi ming 》:“jun hui wo wen wang ,ceng sun du zhi 。”(jun jùn:da 。hui :shun 。)③tong “zeng ”。zeng jia 。《yan tie lun ·zhao sheng 》:“sui ceng er lei zhi ,ji wang (wú)yi hu ?” (er )céng ①ceng jing 。《lv shi chun qiu ·shun min 》:“shi min xin er li gong ming zhe ,wei zhi ceng you ye 。”②tong “ceng ”。chong die 。liu yu xi 《dong ting qiu yue hang 》:“dong ting qiu yue sheng hu xin ,ceng bo mo qing ru rong jin 。”

    gan :

    ①gu ren yong yi di yu di ren dao jian ,han wei zi shen de bing qi 。《shi jing · da ya ·gong liu 》:“gan ge qi yang ,yuan fang qi hang 。”②mao fan ;chu fan 。《hou han shu ·yu yan chuan 》:“yu shi wai qi lian hu ,mo gan gan fa 。”③sao rao ;qin fan 。《san guo zhi ·wu zhi ·liu xun chuan 》:“bu ling bing shi gan rao qin wu 。”④qiu qu ;mou qu 。《lun yu ·wei zheng 》:“zi zhang xue gan lu 。”⑤gan she ;gan rao 。《wei shu ·tian xiang zhi si 》:“ji wu di cu (cú),xi chang hou yi cong zi gan zheng 。”(cu :si 。cong zi :zhi zi 。)⑥guan she ;qian lian 。《huai na zi ·shui lin 》:“you ren chen ge shou ji zhi ,bu de xiang gan 。”⑦an ;shui bian 。《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“kan kan fa tan xi ,zhi zhi he zhi gan xi 。”(kan kan :fa mu sheng 。)⑧tian gan ,jia 、yi 、bing 、ding 、wu 、ji 、geng 、xin 、ren 、gui de zong chen 。⑨shan jian ;shan jian liu shui 。《shi jing · xiao ya ·si gan 》:“zhi zhi si gan ,you you na shan 。”⑩liang ci 。xiang dang yu “ge ”。《han shu ·shi huo zhi xia 》:“you min yong qian ,jun xian bu tong :huo yong qing qian ,bai jia re gan ;huo yong chong qian ,ping chen bu shou 。”[gan cheng ]bi yu han wei zhe 。《shi jing ·zhou na ·tu zhi 》:“jiu jiu wu fu ,gong hou gan cheng 。”(jiu jiu :yong wu mao 。gong hou :zhi guo jun 。)

    chang :

    (yi )①chang du ;liang duan de ju li 。《kao gong ji · che ren 》:“che ren wei che ,ke chang san che 。”②chang du da 。yu “duan ”xiang dui 。1.zhi kong jian 。gu le fu (mu lan shi 》:“bei shi mai chang bian 。”2.zhi shi jian 。《han fei zi ·nan yi 》:“jin wei bu chang ,gai xu bu jiu 。”③ju da 。li bai 《hang lu nan 》:“chang feng po lang hui you shi ,zhi gua yun fan ji cang hai 。”(hui :yi ding 。ji :du 。)④liao kuo 。li bai 《lu shan yao ji lu shi yu xu zhou 》:“diao fei bu dao wu tian chang 。”⑤jing chang 。zhang ji 《meng hu hang 》:“gu zhong jin ku you shan cun ,chang xiang cun jia qu huang du 。”⑥chang chu ;zhuan chang 。han yu 《hua ji 》:“yi wei fei yi gong ren zhi suo neng yun sai ,gai cong ji zhong gong ren zhi suo chang 。”⑦shan chang 。《san guo zhi · wu shu ·zhou yu chuan 》:“yu wu yue zheng heng ,ben fei zhong guo suo chang 。” (er )zhǎng ①nian ling da ;bei fen gao 。du fu 《bing che hang 》:“chang zhe sui you wen ,yi fu gan shen hen ?”②pai hang di yi 。《shi ji ·li si lie chuan 》:“shi huang you er shi yu zi ,chang zi fu su yi shu zhi jian shang ……”③shou ling ;shou chang 。《li ji ·qu li xia 》:“jiu zhou zhi chang ,ru tian zi zhi guo yue mu 。”(mu :guan ming 。)④sheng chang ;cheng chang 。gu yi 《lun ji zhu shu 》:“yin chi zhi su ,ri ri yi chang 。”⑤fu yang 。《shi jing · xiao ya ·liao e 》:“chang wo yo wo 。”⑥zi chang 。《shi jing ·xiao ya ·qiao yan 》:“jun zi lv meng ,luan shi yong chang 。”(meng :meng shi 。yong :yi 。)⑦zeng jin ;zeng jiang 。《li ji ·xue ji 》:“zhi bu zu ran hou neng zi fan ye ,zhi kun ran hou neng zi jiang ye ,gu yue jiao xue xiang chang ye 。”(fan :fan sheng 。)⑧di gao 。li bai 《yu han jing zhou shu 》:“qing ping jie lu ,chang jia yu xue bian zhi men 。”(qing ping :jian ming 。jie lu :yu ming 。)

    shi :

    ①ji jie ;zhi si ji 。《lun yu ·yang huo 》:“si shi hang yan 。”②te zhi nong shi 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“bai mu zhi tian ,wu duo ji shi ,ba kou zhi jia ke yi mo ji yi 。”③guang yin ;shi guang ;shi hou 。《lv shi chun qiu ·shou shi 》:“tian bu zai yu ,shi bu jiu liu 。”④zhi an zhao gui ding de shi jian 。na zhuo 《jie (jié)gu lu 》:“huang fan chan yi zhi yin ,shang chang shi ren shao zhi ,bu shi zhi ,shang nu ,lao yi qian shi xun bu 。”⑤shi chen ;shi hou 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“shi chen zhi jie niu zhi shi 。”⑥ji shi ;dang shi 。wei xi 《da tie chui chuan 》:“shi zuo shang you jian dan zhe ,mao shen qin 。”(jian dan :shi liang guo ren 。qin :chou lou 。)⑦ji hui ;shi ji ;shi yun 。《lun yu ·yang huo 》:“hao cong shi er ji shi shi ,ke wei zhi hu ?”《xin tang shu ·wu ping yi chuan 》:“shi bu zai lai ,rong nan ren jie 。”(rong :rong hua fu gui 。)⑧ge shi ;ying shi 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“qiu shui shi zhi ,bai chuan guan he 。”⑨shi dai ;shi shi 。《lv shi chun qiu · cha jin 》:“shi yi shi yi ,bian fa yi yi 。”⑩shi shi ;shi shang 。zhu qing yu 《jin shi shang zhang ji shui bu 》:“zhuang ba di sheng wen fu xu :hua mei shen jian ru shi mo ?”(11)fu ci 。yong yi biao shi shi jian 。1. biao shi hang wei bu duan fa sheng ,xiang dang yu “chang chang ”、“jing chang ”。han yu 《hang nan 》:“sheng ren bu shi chu ,xian ren bu shi chu 。”(bu shi :han you 。)2. biao shi hang wei ou er fa sheng ,xiang dang yu “you shi ”、“shi er ”。du fu 《zi lang (làng)zhong ling qi zi que fu shu shan hang san shou 》zhi san :“hang se di yin jian ,ren yan shi you mo 。”(12)tong “ci (sì)”。deng hou 。《lun yu ·yang huo 》:“kong zi shi ji wang ye ,er wang bai zhi 。”

    dao :

    (yi )①dao lu 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“hui tian da yu ,dao bu tong 。”②shui liu tong hang de tu jing 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“qiu ,jin hou hui wu zi yu liang ,shui dao bu ke ,wu zi ci ,nai hai 。”(hui :yao hui 。liang :de ming 。)③qu dao 。wen tian xiang 《zhi na lu hou xu 》:“dao hai an 、ru gao ,fan san bai li 。”④fang fa ;tu jing 。《lun yu ·li ren 》:“fu yu gui ,shi ren zhi suo yu ye ;bu yi ji dao de zhi ,bu chu ye 。”⑤ji yi 。《lun yu ·zi zhang 》:“sui xiao dao ,bi you ke guan zhe yan 。”⑥yu zhou mo wu de ben yuan 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“yi yin yi yang zhi wei dao 。”⑦gui lv ;dao li 。《xun zi ·tian lun 》:“xun dao er bu er ,ze tian bu neng huo 。”(xun :zun zhao 。er :bu zhuan yi 。)⑧zheng zhi zhu zhang huo sai xiang xue shui 。《lun yu ·li ren 》:“wu dao yi yi guan zhi zai 。”⑨hao de zheng zhi ju mian 。《lun yu ·ji shi 》:“tian xia you dao ,ze li le zheng fa zi tian zi chu 。”⑩dao de ;dao yi 。xu jie 《song si feng zhong fang yang zi fu liu dou 》:“gu dao ri lun ti ,qun yu fen zhui sui 。”(lun :lun wang 。ti :cui la 。yu :a yu ,feng cheng 。)(11)dao jia 。shang gu sai xiang liu pa zhi yi 。(12)zhi dao shu 。sun guang xian 《bei meng suo yan 》juan shi er :“zi re xue dao ,ji you xian fen 。”(13)hang zheng ou hua ming 。1. tang chu fen tian xia wei shi dao ,kai yuan er shi yi nian zeng zhi shi wu dao 。2. qing dai he min guo chu nian ceng zai sheng yi xia she re gan fen shou dao 。(14)shui ;jiang shu 。《yan tie lun ·zun dao 》:“shi xu yan yi luan shi ,dao gu yi hai jin 。”(15)liang ci 。yong yu ming ling 、ti mu deng 。《xin tang shu ·shua ju zhi 》:“jin shi shi shi 、fu ji shi wu ce wu dao 。”(er )dǎo ①tong “導”。1.shu tong 。《zuo chuan ·xiang gong san shi yi nian 》:“da jue suo fan ,shang ren bi duo ,wu bu ke jiu ye 。bu ru xiao jue shi dao 。”(jue :he liu jue kou 。ke :neng 。)2. yin dao 。《han shu ·zhang jian chuan 》:“wei wang shi ren dao song wo 。”②zhi li 。《lun yu ·wei zheng 》:“dao zhi yi zheng ,ji zhi yi xing ,min mian er mo chi 。”(zheng :zheng ling 。ji :zheng du 。mian :mian yu fan zui 。)③jie ci 。cong ;you 。《han shu ·huai na wang an chuan 》:“zhu shi zhe dao chang an lai ,wei wang yao yan 。”

    bu :

    (yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)

    zu :

    (yi )①jiao 。《zuo chuan ·zhao gong er shi liu nian 》:“yuan zi fu (fú)lin yong ,duan ji zu 。”(yuan zi 、lin yong :jun ren ming 。fu :dao kan 。)gu le fu 《mu lan ci 》:“yuan jie ming tuo qian li zu ,song er hai gu xiang 。”《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“shou zu pian zhi ,mian mu li hei ,lao you gong zhe ye 。”②qi wu de jiao 。《li ji ·ming tang wei 》:“xia hou shi zhi gu zu 。”《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“ru ci ze jing 、wu zhi shi jiang ,ding zu zhi xing cheng yi 。”③zu gou ;chong zu 。《lao zi 》:“sun you yu er bu bu zu 。”④man zu 。du fu 《mao wu wei qiu feng suo po ge 》:“wu hu ! he shi yan qian tu wu jian ci wu ,wu lu du po shou dong si yi zu 。”(tu wu :gao song de yang zi 。)⑤gou de shang ;pei ;zhi de 。《xun zi ·quan xue 》:“bai fa shi yi ,bu zu wei shan she 。” (er )jù ①guo fen 。《lun yu ·gong ye chang 》:“qiao yan ,ling se ,zu gong ,zuo qiu ming chi zhi ,qiu yi chi zhi 。”(qiu :kong zi ming 。)②bu zu 。《lie zi ·yang zhu 》:“[gong sun mu ]tao yu hou ting ,yi zhou zu ye 。”(tao :duo bi 。)