• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 三春給事省,五載尚書郎。

    “三春給事省,五載尚書郎。”詩句出處:《答魑魅代書寄傢人》;是唐朝詩人沈佺期的作品。

    魑魅來相問,君何失帝鄉。龍鐘辭北闕,蹭蹬守南荒。
    覽鏡憐雙鬢,沾衣惜萬行。抱愁那去國,將老更垂裳。
    影答餘他歲,恩私宦洛陽。三春給事省,五載尚書郎。
    黃閣遊鸞署,青縑禦史香。扈巡行太液,陪宴坐明光。
    渭北升高苑,河南祓禊場。煙花恒獻賦,泉石每稱觴。
    暇日從休浣,高車映道傍。迎賓就丞相,選士謁昭王。
    侍寵言猶得,承歡謂不忘。一朝貽厚譴,五宅竟同防。
    兇豎曾驅策,權豪豈易當。款顏因侍從,接武在文章。
    且懼威非
    虤貝,寧知心是狼。身猶納履誤,情為覆盆傷。
    可嘆緣成業,非關行昧藏。喜逢今改旦,正朔復歸唐。
    河讖隨龍馬,天書逐鳳凰。朝容欣舊則,宸化美初綱。
    告善雕旌建,收冤錦旆張。宰臣更獻納,郡守各明揚。
    禮樂移三統,舟車會八方。雲沙降白遂,秦隴獻燒當。
    三赦重天造,千推極國詳。大招思復楚,於役限維桑。
    漲海緣真臘,崇山壓古棠。雕題飛棟宇,儋耳間衣裳。
    伏枕神馀劣,加餐力未強。空庭遊翡翠,窮巷倚桄榔。
    緣體分殊昔,回眸宛異常。吉兇恒委鄭,年壽會詢唐。
    傢本傳清白,官移重掛床。上京無薄產,故裡絕窮莊。
    碧玉先時費,蒼頭此自將。興言嘆傢口,何處待贏糧。
    計吏從都出,傳聞大小康。降除沾二弟,離拆已三房。
    劍外懸銷骨,荊南預斷腸。音塵黃耳間,夢想白眉良。
    復此單棲鶴,銜雛願遠翔。何堪萬裡外,雲海已溟茫。
    戚屬甘胡越,聲名任秕糠。由來休憤命,命也信蒼蒼。
    獨坐尋周易,清晨詠老莊。此中因悟道,無問入猖狂。

    【註釋】:

    三:

    (一)(sān)①數目。二加一所得。②代表多次或多數。如:三反四覆;三令五申。參見“三折肱”。(二)(sān,舊讀sàn)再三。見“三思”、“三復”。

    三春:

    ①春季的三個月。舊稱夏歷正月為孟春,二月為仲春,三月為季春,合稱“三春”。孟郊《遊子吟》:“誰言寸草心,報得三春暉。”亦指春季的第三個月,即夏歷三月。岑參《臨洮龍興寺玄上人院同詠青木香叢》詩:“六月花新吐,三春葉已長。”②三個春天,即三年。陸機《贈賈謐》詩:“遊跨三春,情固二秋。”

    春:

    ①春天,春季。《荀子·王制》:“春耕、夏耘、秋收、冬藏,四者不失時,故五谷不絕。”②年;歲。高適《人日寄杜二拾遺》詩:“一臥東山三十春。”③生機;生命。歐陽修《奉使道中寄垣師》:“塞垣春枯積雪溜,沙礫威怒黃雲愁。”(塞垣:指長城。溜:流水。)④指年輕女子的形態。崔玨(jué)《有贈》:“兩臉夭桃從鏡發,一眸春水照人寒。”(春水:指女子的眼睛。)⑤春色;喜色。田汝成《西湖遊覽志餘·熙朝樂事》:“諺雲:‘蓬開先百草,戴瞭春不老。’”⑥春情;情欲。《詩經·召南·野有死麕》:“有女懷春,吉士誘之。”⑦指酒。司空圖《詩品·典雅》:“玉壺買春,賞雨茅屋。”

    給:

    ①豐足;富裕。《史記·太史公自序》:“要曰強本節用,則人給傢足之道也。”(要曰:總括起來說。)②供應;供給。《鹽鐵論 · 本議》:“郡置輸官以相給運。”《漢書·蕭何傳》:“何以丞相留收巴蜀,填(zhèn)撫諭告,使給軍食。”(填:通“鎮”。安定。)③敏捷,口齒伶俐。《漢書·東方朔傳》:“上以朔口諧辭給,好作問之。”(諧:詼諧。)

    事:

    ①職位;職務;官職。《左傳·莊公十四年》:“吾皆許之上大夫之事。”②職業。《史記·樊酈滕灌列傳》:“舞陽侯樊噲(kuài)者,沛人也,以屠狗為事。”(沛:江蘇沛縣。)③事情。《論語·子路》:“言不順則事不成。”④變故;意外事故。《史記·刺客列傳》:“秦有荊軻之事。”蘇軾《徐州上皇帝書》:“今臣於無事之時,屢以盜賊為言……不然,事至而圖之,則已晚矣。”(圖:謀。)⑤實行;從事;做。《論語·顏淵》:“回雖不敏,請事斯語矣。”⑥侍奉;服事。《左傳·隱公元年》:“欲與大叔,巨請事之 ”⑦從師求學。《史記·老子韓非列傳》:“[非]與李斯俱事荀卿,斯自以為不如非。”⑧量詞。用於器物或衣服,相當於“件”。白居易《張常侍池涼夜閑宴贈諸公》:“管弦三兩事。”

    省:

    (一)①減少;去掉。《後漢書·襄楷傳》:“省欲去奢。”《三國志·吳書· 吳主傳》:“省徭役,減征賦。”②儉省;節省;節約。賈思勰《齊民要術·種谷》:“所以省費燎火。”③宮禁。《北齊書·神武紀》:“孫騰帶仗入省。”④古代官署名。為朝廷的中央機構。《新五代史·豆盧革傳》:“父子同省,人以為非。”⑤地方行政區劃名。元代於各路設行省,後世即以省為地方最高一級行政區劃,直屬中央領導。洪秀全《原道醒世訓》:“以此省此府此縣而憎彼省彼府彼縣。” (二)xǐng ①檢查;察看;視察。《史記·秦始皇本紀》:“皇帝春遊,覽省遠方。”(功:事。)李公佐《南柯太守傳》:“生下車省風俗,療病苦。”②檢查自己。《論語·學而》:“吾日三省吾身。”(日:一天。)③問候、探視尊長。《禮記·曲禮上》:“昏定而晨省。”④泛指探視。《新唐書·杜審言傳》:“初審言病甚,宋之問、武平一等省候何如。”⑤醒悟:明白。杜甫《遊龍門奉先寺》:“欲覺聞晨鐘,令人發深省。”

    五:

    ①基數,五。《孟子·梁惠王上》:“五畝之宅。”②表序數第五。李白《與史郎中欽聽黃鶴樓上吹笛》:“黃鶴樓中吹玉笛,江城五月落梅花。”③隊伍行列。後來寫作“伍”。《呂氏春秋·必己》:“孟賁過於河,先其五。”④我國民族音樂記音符號之一。

    載:

    (一)①乘坐。《史記·河渠書》:“陸行載車,水行載舟。”②裝載。《史記·酷吏列傳》:“載以牛車。”③交通工具。《尚書·益稷》:“予乘四載,隨山刊木。”(四載:四種交通工具。刊:砍。)④開始。陶潛《停雲》:“東園之樹,枝條載榮。”(榮:茂盛。)⑤充滿。《詩經·大雅·生民》:“厥聲載路。”⑥助詞。用於句首或句中,起加強語氣的作用。《詩經 · 齊風·載驅》:“載驅薄薄。”(薄薄:馬蹄聲。)⑦副詞。又;且。《詩經 · 鄘風·載馳》:“載馳載驅。”⑧做;施行。《左傳·襄公三十年》:“淑慎爾止,無載爾偽。”⑨通“再”。二;第二。《呂氏春秋·順民》:“文王載拜稽首而辭曰。”(二)zǎi ①年。杜甫《奉贈韋左丞丈二十二韻》:“騎驢十三載,旅食京華春。”(旅食:寄食。)②記錄。《左傳·昭公十五年》:“夫有勛而不廢,有績而載。”

    尚:

    ①加在上面;超過。《詩經·齊風·著》:“尚之以瓊華乎而。”(瓊華:精美的玉。乎而:語氣詞。)②矜誇。《後漢書·張衡傳》:“雖才高於世,而無驕尚之情。”③尊崇;崇尚。《莊子·天道》:“鄉黨尚齒,行事尚賢。”④志趣;愛好。柳宗元《遊南亭夜還敘志七十韻》:“夙抱丘壑尚,率性恣遊遨。”⑤古代特指娶帝王之女為妻。《新唐書·郭釗傳》:“其子仲詞尚饒陽公主。”⑥主管;特指帝王的私人事物。《淮南子·覽冥》:“夫瞽師庶女,位賤尚葈。”(尚葈:即典枲,掌管佈縷麻草之物。)《史記·呂太後本紀》:“襄平侯通尚符節。”(通:紀通,人名。)⑦副詞。尚且;還。《詩經·王風·兔爰》:“我生之初,尚無為。”司馬遷《報任安書》:“如仆,尚何言哉!”

    書:

    ①書寫;用文字記錄。《周易·系辭上》:“書不盡言,言不盡意。”《左傳·隱公七年》:“滕侯卒,不書名,未同盟也。”②書法。《新唐書·三宗諸子傳》:“(李)范好學,工書。”③書法的字體。《漢書·藝文志》:“六體者,古文、奇字、篆書、隸書、繆篆、蟲書。”④指文字。《南史·陳伯之傳》:“伯之不識書。”⑤書籍。《論語· 先進》:“何必讀書,然後為學?”⑥特指古代典籍《尚書》,為五經之一,內容主要是上古帝王的文誥。《孟子·盡心下》:“盡信《書》,則不如無《書》。”⑦書信。《左傳· 昭公六年》:“叔向使詒子產書。”⑧公文;文書。《漢書·刑法志》:“民知爭端矣,將棄禮而征於書。”(征:征引。書:指刑法。)古樂府《木蘭詩》:“軍書十二卷,卷卷有爺名。”⑨指帝王的詔書。《後漢書·禮儀志上》:“立春之日,下寬大之書曰……”⑩臣下的奏章。岑參《寄左省杜拾遺》:“聖朝無闕事,自覺諫書稀。”(闕:缺點。)

    郎:

    ①古代官名。帝王侍從官的總稱。《漢書·蘇武傳》:“少以父任,兄弟並為郎。”②女子對丈夫或情人的稱呼。李白《長幹行》:“郎騎竹馬來,繞床弄青梅。”《西洲曲》:“憶郎郎不至,仰頭望飛鴻。”③對青年男子的美稱。蘇軾《念奴嬌·赤壁懷古》:“故壘西邊,人道是:三國周郎赤壁。”④對年輕女子稱為“女郎”。古樂府《木蘭詩》:“同行十二年,不知木蘭是女郎。”⑤古邑名。《禮記·檀弓上》:“戰於郎。”1. 春秋魯遠邑。在今山東省魚臺縣東北。2. 春秋魯近邑。在今山東省曲阜市附近。⑥通“廊”。《韓非子·內儲說上》:“醉甚而出,倚於郎門。”


  • 三春给事省,五载尚书郎。

    “三春给事省,五载尚书郎。”诗句出处:《答魑魅代书寄家人》;是唐朝诗人沈佺期的作品。

    魑魅来相问,君何失帝乡。龙钟辞北阙,蹭蹬守南荒。
    览镜怜双鬓,沾衣惜万行。抱愁那去国,将老更垂裳。
    影答余他岁,恩私宦洛阳。三春给事省,五载尚书郎。
    黄阁游鸾署,青缣御史香。扈巡行太液,陪宴坐明光。
    渭北升高苑,河南祓禊场。烟花恒献赋,泉石每称觞。
    暇日从休浣,高车映道傍。迎宾就丞相,选士谒昭王。
    侍宠言犹得,承欢谓不忘。一朝贻厚谴,五宅竟同防。
    凶竖曾驱策,权豪岂易当。款颜因侍从,接武在文章。
    且惧威非
    虤贝,宁知心是狼。身犹纳履误,情为覆盆伤。
    可叹缘成业,非关行昧藏。喜逢今改旦,正朔复归唐。
    河谶随龙马,天书逐凤凰。朝容欣旧则,宸化美初纲。
    告善雕旌建,收冤锦旆张。宰臣更献纳,郡守各明扬。
    礼乐移三统,舟车会八方。云沙降白遂,秦陇献烧当。
    三赦重天造,千推极国详。大招思复楚,于役限维桑。
    涨海缘真腊,崇山压古棠。雕题飞栋宇,儋耳间衣裳。
    伏枕神馀劣,加餐力未强。空庭游翡翠,穷巷倚桄榔。
    缘体分殊昔,回眸宛异常。吉凶恒委郑,年寿会询唐。
    家本传清白,官移重挂床。上京无薄产,故里绝穷庄。
    碧玉先时费,苍头此自将。兴言叹家口,何处待赢粮。
    计吏从都出,传闻大小康。降除沾二弟,离拆已三房。
    剑外悬销骨,荆南预断肠。音尘黄耳间,梦想白眉良。
    复此单栖鹤,衔雏愿远翔。何堪万里外,云海已溟茫。
    戚属甘胡越,声名任秕糠。由来休愤命,命也信苍苍。
    独坐寻周易,清晨咏老庄。此中因悟道,无问入猖狂。

    【注释】:

    三:

    (一)(sān)①数目。二加一所得。②代表多次或多数。如:三反四覆;三令五申。参见“三折肱”。(二)(sān,旧读sàn)再三。见“三思”、“三复”。

    三春:

    ①春季的三个月。旧称夏历正月为孟春,二月为仲春,三月为季春,合称“三春”。孟郊《游子吟》:“谁言寸草心,报得三春晖。”亦指春季的第三个月,即夏历三月。岑参《临洮龙兴寺玄上人院同咏青木香丛》诗:“六月花新吐,三春叶已长。”②三个春天,即三年。陆机《赠贾谧》诗:“游跨三春,情固二秋。”

    春:

    ①春天,春季。《荀子·王制》:“春耕、夏耘、秋收、冬藏,四者不失时,故五谷不绝。”②年;岁。高适《人日寄杜二拾遗》诗:“一卧东山三十春。”③生机;生命。欧阳修《奉使道中寄垣师》:“塞垣春枯积雪溜,沙砾威怒黄云愁。”(塞垣:指长城。溜:流水。)④指年轻女子的形态。崔珏(jué)《有赠》:“两脸夭桃从镜发,一眸春水照人寒。”(春水:指女子的眼睛。)⑤春色;喜色。田汝成《西湖游览志余·熙朝乐事》:“谚云:‘蓬开先百草,戴了春不老。’”⑥春情;情欲。《诗经·召南·野有死麕》:“有女怀春,吉士诱之。”⑦指酒。司空图《诗品·典雅》:“玉壶买春,赏雨茅屋。”

    给:

    ①丰足;富裕。《史记·太史公自序》:“要曰强本节用,则人给家足之道也。”(要曰:总括起来说。)②供应;供给。《盐铁论 · 本议》:“郡置输官以相给运。”《汉书·萧何传》:“何以丞相留收巴蜀,填(zhèn)抚谕告,使给军食。”(填:通“镇”。安定。)③敏捷,口齿伶俐。《汉书·东方朔传》:“上以朔口谐辞给,好作问之。”(谐:诙谐。)

    事:

    ①职位;职务;官职。《左传·庄公十四年》:“吾皆许之上大夫之事。”②职业。《史记·樊郦滕灌列传》:“舞阳侯樊哙(kuài)者,沛人也,以屠狗为事。”(沛:江苏沛县。)③事情。《论语·子路》:“言不顺则事不成。”④变故;意外事故。《史记·刺客列传》:“秦有荆轲之事。”苏轼《徐州上皇帝书》:“今臣于无事之时,屡以盗贼为言……不然,事至而图之,则已晚矣。”(图:谋。)⑤实行;从事;做。《论语·颜渊》:“回虽不敏,请事斯语矣。”⑥侍奉;服事。《左传·隐公元年》:“欲与大叔,巨请事之 ”⑦从师求学。《史记·老子韩非列传》:“[非]与李斯俱事荀卿,斯自以为不如非。”⑧量词。用于器物或衣服,相当于“件”。白居易《张常侍池凉夜闲宴赠诸公》:“管弦三两事。”

    省:

    (一)①减少;去掉。《后汉书·襄楷传》:“省欲去奢。”《三国志·吴书· 吴主传》:“省徭役,减征赋。”②俭省;节省;节约。贾思勰《齐民要术·种谷》:“所以省费燎火。”③宫禁。《北齐书·神武纪》:“孙腾带仗入省。”④古代官署名。为朝廷的中央机构。《新五代史·豆卢革传》:“父子同省,人以为非。”⑤地方行政区划名。元代于各路设行省,后世即以省为地方最高一级行政区划,直属中央领导。洪秀全《原道醒世训》:“以此省此府此县而憎彼省彼府彼县。” (二)xǐng ①检查;察看;视察。《史记·秦始皇本纪》:“皇帝春游,览省远方。”(功:事。)李公佐《南柯太守传》:“生下车省风俗,疗病苦。”②检查自己。《论语·学而》:“吾日三省吾身。”(日:一天。)③问候、探视尊长。《礼记·曲礼上》:“昏定而晨省。”④泛指探视。《新唐书·杜审言传》:“初审言病甚,宋之问、武平一等省候何如。”⑤醒悟:明白。杜甫《游龙门奉先寺》:“欲觉闻晨钟,令人发深省。”

    五:

    ①基数,五。《孟子·梁惠王上》:“五亩之宅。”②表序数第五。李白《与史郎中钦听黄鹤楼上吹笛》:“黄鹤楼中吹玉笛,江城五月落梅花。”③队伍行列。后来写作“伍”。《吕氏春秋·必己》:“孟贲过于河,先其五。”④我国民族音乐记音符号之一。

    载:

    (一)①乘坐。《史记·河渠书》:“陆行载车,水行载舟。”②装载。《史记·酷吏列传》:“载以牛车。”③交通工具。《尚书·益稷》:“予乘四载,随山刊木。”(四载:四种交通工具。刊:砍。)④开始。陶潜《停云》:“东园之树,枝条载荣。”(荣:茂盛。)⑤充满。《诗经·大雅·生民》:“厥声载路。”⑥助词。用于句首或句中,起加强语气的作用。《诗经 · 齐风·载驱》:“载驱薄薄。”(薄薄:马蹄声。)⑦副词。又;且。《诗经 · 鄘风·载驰》:“载驰载驱。”⑧做;施行。《左传·襄公三十年》:“淑慎尔止,无载尔伪。”⑨通“再”。二;第二。《吕氏春秋·顺民》:“文王载拜稽首而辞曰。”(二)zǎi ①年。杜甫《奉赠韦左丞丈二十二韵》:“骑驴十三载,旅食京华春。”(旅食:寄食。)②记录。《左传·昭公十五年》:“夫有勋而不废,有绩而载。”

    尚:

    ①加在上面;超过。《诗经·齐风·著》:“尚之以琼华乎而。”(琼华:精美的玉。乎而:语气词。)②矜夸。《后汉书·张衡传》:“虽才高于世,而无骄尚之情。”③尊崇;崇尚。《庄子·天道》:“乡党尚齿,行事尚贤。”④志趣;爱好。柳宗元《游南亭夜还叙志七十韵》:“夙抱丘壑尚,率性恣游遨。”⑤古代特指娶帝王之女为妻。《新唐书·郭钊传》:“其子仲词尚饶阳公主。”⑥主管;特指帝王的私人事物。《淮南子·览冥》:“夫瞽师庶女,位贱尚葈。”(尚葈:即典枲,掌管布缕麻草之物。)《史记·吕太后本纪》:“襄平侯通尚符节。”(通:纪通,人名。)⑦副词。尚且;还。《诗经·王风·兔爰》:“我生之初,尚无为。”司马迁《报任安书》:“如仆,尚何言哉!”

    书:

    ①书写;用文字记录。《周易·系辞上》:“书不尽言,言不尽意。”《左传·隐公七年》:“滕侯卒,不书名,未同盟也。”②书法。《新唐书·三宗诸子传》:“(李)范好学,工书。”③书法的字体。《汉书·艺文志》:“六体者,古文、奇字、篆书、隶书、缪篆、虫书。”④指文字。《南史·陈伯之传》:“伯之不识书。”⑤书籍。《论语· 先进》:“何必读书,然后为学?”⑥特指古代典籍《尚书》,为五经之一,内容主要是上古帝王的文诰。《孟子·尽心下》:“尽信《书》,则不如无《书》。”⑦书信。《左传· 昭公六年》:“叔向使诒子产书。”⑧公文;文书。《汉书·刑法志》:“民知争端矣,将弃礼而征于书。”(征:征引。书:指刑法。)古乐府《木兰诗》:“军书十二卷,卷卷有爷名。”⑨指帝王的诏书。《后汉书·礼仪志上》:“立春之日,下宽大之书曰……”⑩臣下的奏章。岑参《寄左省杜拾遗》:“圣朝无阙事,自觉谏书稀。”(阙:缺点。)

    郎:

    ①古代官名。帝王侍从官的总称。《汉书·苏武传》:“少以父任,兄弟并为郎。”②女子对丈夫或情人的称呼。李白《长干行》:“郎骑竹马来,绕床弄青梅。”《西洲曲》:“忆郎郎不至,仰头望飞鸿。”③对青年男子的美称。苏轼《念奴娇·赤壁怀古》:“故垒西边,人道是:三国周郎赤壁。”④对年轻女子称为“女郎”。古乐府《木兰诗》:“同行十二年,不知木兰是女郎。”⑤古邑名。《礼记·檀弓上》:“战于郎。”1. 春秋鲁远邑。在今山东省鱼台县东北。2. 春秋鲁近邑。在今山东省曲阜市附近。⑥通“廊”。《韩非子·内储说上》:“醉甚而出,倚于郎门。”


  • san chun gei shi sheng ,wu zai shang shu lang 。

    “san chun gei shi sheng ,wu zai shang shu lang 。”shi gou chu chu :《da chi mei dai shu ji jia ren 》;shi tang chao shi ren shen quan ji de zuo pin 。

    chi mei lai xiang wen ,jun he shi di xiang 。long zhong ci bei que ,ceng deng shou na huang 。
    lan jing lian shuang bin ,zhan yi xi mo hang 。bao chou na qu guo ,jiang lao geng chui chang 。
    ying da yu ta sui ,en si huan luo yang 。san chun gei shi sheng ,wu zai shang shu lang 。
    huang ge you luan shu ,qing jian yu shi xiang 。hu xun hang tai ye ,pei yan zuo ming guang 。
    wei bei sheng gao yuan ,he na fu xi chang 。yan hua heng suo fu ,quan dan mei chen shang 。
    xia ri cong xiu huan ,gao che ying dao bang 。ying bin jiu cheng xiang ,shua shi ye zhao wang 。
    shi chong yan you de ,cheng huan wei bu wang 。yi chao yi hou qian ,wu zhai jing tong fang 。
    xiong shu ceng qu ce ,quan hao qi yi dang 。kuan yan yin shi cong ,jie wu zai wen zhang 。
    ju ju wei fei
    yan bei ,ning zhi xin shi lang 。shen you na lv wu ,qing wei fu pen shang 。
    ke tan yuan cheng ye ,fei guan hang mei cang 。xi feng jin gai dan ,zheng shuo fu gui tang 。
    he chen sui long ma ,tian shu zhu feng huang 。chao rong xin jiu ze ,chen hua mei chu gang 。
    gao shan diao jing jian ,shou yuan jin pei zhang 。zai chen geng suo na ,jun shou ge ming yang 。
    li le yi san tong ,zhou che hui ba fang 。yun sha jiang bai sui ,qin long suo shao dang 。
    san she chong tian zao ,qian tui ji guo xiang 。da qiao sai fu chu ,yu yi xian wei sang 。
    zhang hai yuan zhen la ,chong shan ya gu tang 。diao ti fei dong yu ,dan er jian yi chang 。
    fu zhen shen yu lie ,jia can li wei jiang 。kong ting you fei cui ,qiong hang yi guang lang 。
    yuan ti fen shu xi ,hui mou wan yi chang 。ji xiong heng wei zheng ,nian shou hui xun tang 。
    jia ben chuan qing bai ,guan yi chong gua chuang 。shang jing mo bao chan ,gu li jue qiong zhuang 。
    bi yu xian shi fei ,cang tou ci zi jiang 。xing yan tan jia kou ,he chu dai ying liang 。
    ji li cong dou chu ,chuan wen da xiao kang 。jiang chu zhan er di ,li ca yi san fang 。
    jian wai xuan xiao gu ,jing na yu duan chang 。yin chen huang er jian ,meng xiang bai mei liang 。
    fu ci chan qi he ,xian chu yuan yuan xiang 。he kan mo li wai ,yun hai yi ming mang 。
    qi shu gan hu yue ,sheng ming ren bi kang 。you lai xiu fen ming ,ming ye xin cang cang 。
    du zuo xun zhou yi ,qing chen yong lao zhuang 。ci zhong yin wu dao ,mo wen ru chang kuang 。

    【zhu shi 】:

    san :

    (yi )(sān)①shu mu 。er jia yi suo de 。②dai biao duo ci huo duo shu 。ru :san fan si fu ;san ling wu shen 。can jian “san she gong ”。(er )(sān,jiu dou sàn)zai san 。jian “san sai ”、“san fu ”。

    san chun :

    ①chun ji de san ge yue 。jiu chen xia li zheng yue wei meng chun ,er yue wei zhong chun ,san yue wei ji chun ,ge chen “san chun ”。meng jiao 《you zi yin 》:“shei yan cun cao xin ,bao de san chun hui 。”yi zhi chun ji de di san ge yue ,ji xia li san yue 。cen can 《lin tao long xing si xuan shang ren yuan tong yong qing mu xiang cong 》shi :“liu yue hua xin tu ,san chun xie yi chang 。”②san ge chun tian ,ji san nian 。liu ji 《zeng gu mi 》shi :“you kua san chun ,qing gu er qiu 。”

    chun :

    ①chun tian ,chun ji 。《xun zi ·wang zhi 》:“chun geng 、xia yun 、qiu shou 、dong cang ,si zhe bu shi shi ,gu wu gu bu jue 。”②nian ;sui 。gao kuo 《ren ri ji du er she wei 》shi :“yi wo dong shan san shi chun 。”③sheng ji ;sheng ming 。ou yang xiu 《feng shi dao zhong ji yuan shi 》:“sai yuan chun ku ji xue liu ,sha li wei nu huang yun chou 。”(sai yuan :zhi chang cheng 。liu :liu shui 。)④zhi nian qing nv zi de xing tai 。cui jue (jué)《you zeng 》:“liang lian wai tao cong jing fa ,yi mou chun shui zhao ren han 。”(chun shui :zhi nv zi de yan jing 。)⑤chun se ;xi se 。tian ru cheng 《xi hu you lan zhi yu ·xi chao le shi 》:“yan yun :‘peng kai xian bai cao ,dai le chun bu lao 。’”⑥chun qing ;qing yu 。《shi jing ·shao na ·ye you si jun 》:“you nv huai chun ,ji shi you zhi 。”⑦zhi jiu 。si kong tu 《shi pin ·dian ya 》:“yu hu mai chun ,shang yu mao wu 。”

    gei :

    ①feng zu ;fu yu 。《shi ji ·tai shi gong zi xu 》:“yao yue jiang ben jie yong ,ze ren gei jia zu zhi dao ye 。”(yao yue :zong gua qi lai shui 。)②gong ying ;gong gei 。《yan tie lun · ben yi 》:“jun zhi shu guan yi xiang gei yun 。”《han shu ·xiao he chuan 》:“he yi cheng xiang liu shou ba shu ,tian (zhèn)fu yu gao ,shi gei jun shi 。”(tian :tong “zhen ”。an ding 。)③min jie ,kou chi ling li 。《han shu ·dong fang shuo chuan 》:“shang yi shuo kou xie ci gei ,hao zuo wen zhi 。”(xie :hui xie 。)

    shi :

    ①zhi wei ;zhi wu ;guan zhi 。《zuo chuan ·zhuang gong shi si nian 》:“wu jie hu zhi shang da fu zhi shi 。”②zhi ye 。《shi ji ·fan li teng guan lie chuan 》:“wu yang hou fan kuai (kuài)zhe ,pei ren ye ,yi tu gou wei shi 。”(pei :jiang su pei xian 。)③shi qing 。《lun yu ·zi lu 》:“yan bu shun ze shi bu cheng 。”④bian gu ;yi wai shi gu 。《shi ji ·ci ke lie chuan 》:“qin you jing ke zhi shi 。”su shi 《xu zhou shang huang di shu 》:“jin chen yu mo shi zhi shi ,lv yi dao zei wei yan ……bu ran ,shi zhi er tu zhi ,ze yi wan yi 。”(tu :mou 。)⑤shi hang ;cong shi ;zuo 。《lun yu ·yan yuan 》:“hui sui bu min ,qing shi si yu yi 。”⑥shi feng ;fu shi 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“yu yu da shu ,ju qing shi zhi ”⑦cong shi qiu xue 。《shi ji ·lao zi han fei lie chuan 》:“[fei ]yu li si ju shi xun qing ,si zi yi wei bu ru fei 。”⑧liang ci 。yong yu qi wu huo yi fu ,xiang dang yu “jian ”。bai ju yi 《zhang chang shi chi liang ye xian yan zeng zhu gong 》:“guan xian san liang shi 。”

    sheng :

    (yi )①jian shao ;qu diao 。《hou han shu ·xiang kai chuan 》:“sheng yu qu she 。”《san guo zhi ·wu shu · wu zhu chuan 》:“sheng yao yi ,jian zheng fu 。”②jian sheng ;jie sheng ;jie yao 。gu sai xie 《ji min yao shu ·chong gu 》:“suo yi sheng fei liao huo 。”③gong jin 。《bei ji shu ·shen wu ji 》:“sun teng dai zhang ru sheng 。”④gu dai guan shu ming 。wei chao ting de zhong yang ji gou 。《xin wu dai shi ·dou lu ge chuan 》:“fu zi tong sheng ,ren yi wei fei 。”⑤de fang hang zheng ou hua ming 。yuan dai yu ge lu she hang sheng ,hou shi ji yi sheng wei de fang zui gao yi ji hang zheng ou hua ,zhi shu zhong yang ling dao 。hong xiu quan 《yuan dao xing shi xun 》:“yi ci sheng ci fu ci xian er zeng bi sheng bi fu bi xian 。” (er )xǐng ①jian cha ;cha kan ;shi cha 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“huang di chun you ,lan sheng yuan fang 。”(gong :shi 。)li gong zuo 《na ke tai shou chuan 》:“sheng xia che sheng feng su ,liao bing ku 。”②jian cha zi ji 。《lun yu ·xue er 》:“wu ri san sheng wu shen 。”(ri :yi tian 。)③wen hou 、tan shi zun chang 。《li ji ·qu li shang 》:“hun ding er chen sheng 。”④fan zhi tan shi 。《xin tang shu ·du shen yan chuan 》:“chu shen yan bing shen ,song zhi wen 、wu ping yi deng sheng hou he ru 。”⑤xing wu :ming bai 。du fu 《you long men feng xian si 》:“yu jiao wen chen zhong ,ling ren fa shen sheng 。”

    wu :

    ①ji shu ,wu 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu mu zhi zhai 。”②biao xu shu di wu 。li bai 《yu shi lang zhong qin ting huang he lou shang chui di 》:“huang he lou zhong chui yu di ,jiang cheng wu yue la mei hua 。”③dui wu hang lie 。hou lai xie zuo “wu ”。《lv shi chun qiu ·bi ji 》:“meng ben guo yu he ,xian ji wu 。”④wo guo min zu yin le ji yin fu hao zhi yi 。

    zai :

    (yi )①cheng zuo 。《shi ji ·he qu shu 》:“liu hang zai che ,shui hang zai zhou 。”②zhuang zai 。《shi ji ·ku li lie chuan 》:“zai yi niu che 。”③jiao tong gong ju 。《shang shu ·yi ji 》:“yu cheng si zai ,sui shan kan mu 。”(si zai :si chong jiao tong gong ju 。kan :kan 。)④kai shi 。tao qian 《ting yun 》:“dong yuan zhi shu ,zhi tiao zai rong 。”(rong :mao cheng 。)⑤chong man 。《shi jing ·da ya ·sheng min 》:“jue sheng zai lu 。”⑥zhu ci 。yong yu gou shou huo gou zhong ,qi jia jiang yu qi de zuo yong 。《shi jing · ji feng ·zai qu 》:“zai qu bao bao 。”(bao bao :ma ti sheng 。)⑦fu ci 。you ;ju 。《shi jing · yong feng ·zai chi 》:“zai chi zai qu 。”⑧zuo ;shi hang 。《zuo chuan ·xiang gong san shi nian 》:“shu shen er zhi ,mo zai er wei 。”⑨tong “zai ”。er ;di er 。《lv shi chun qiu ·shun min 》:“wen wang zai bai ji shou er ci yue 。”(er )zǎi ①nian 。du fu 《feng zeng wei zuo cheng zhang er shi er yun 》:“ji lv shi san zai ,lv shi jing hua chun 。”(lv shi :ji shi 。)②ji lu 。《zuo chuan ·zhao gong shi wu nian 》:“fu you xun er bu fei ,you ji er zai 。”

    shang :

    ①jia zai shang mian ;chao guo 。《shi jing ·ji feng ·zhe 》:“shang zhi yi qiong hua hu er 。”(qiong hua :jing mei de yu 。hu er :yu qi ci 。)②jin kua 。《hou han shu ·zhang heng chuan 》:“sui cai gao yu shi ,er mo jiao shang zhi qing 。”③zun chong ;chong shang 。《zhuang zi ·tian dao 》:“xiang dang shang chi ,hang shi shang xian 。”④zhi qu ;ai hao 。liu zong yuan 《you na ting ye hai xu zhi qi shi yun 》:“su bao qiu he shang ,lv xing zi you ao 。”⑤gu dai te zhi qu di wang zhi nv wei qi 。《xin tang shu ·guo zhao chuan 》:“ji zi zhong ci shang rao yang gong zhu 。”⑥zhu guan ;te zhi di wang de si ren shi wu 。《huai na zi ·lan ming 》:“fu gu shi shu nv ,wei jian shang xi 。”(shang xi :ji dian xi ,zhang guan bu lv ma cao zhi wu 。)《shi ji ·lv tai hou ben ji 》:“xiang ping hou tong shang fu jie 。”(tong :ji tong ,ren ming 。)⑦fu ci 。shang ju ;hai 。《shi jing ·wang feng ·tu yuan 》:“wo sheng zhi chu ,shang mo wei 。”si ma qian 《bao ren an shu 》:“ru pu ,shang he yan zai !”

    shu :

    ①shu xie ;yong wen zi ji lu 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“shu bu jin yan ,yan bu jin yi 。”《zuo chuan ·yin gong qi nian 》:“teng hou cu ,bu shu ming ,wei tong meng ye 。”②shu fa 。《xin tang shu ·san zong zhu zi chuan 》:“(li )fan hao xue ,gong shu 。”③shu fa de zi ti 。《han shu ·yi wen zhi 》:“liu ti zhe ,gu wen 、ji zi 、zhuan shu 、li shu 、miao zhuan 、chong shu 。”④zhi wen zi 。《na shi ·chen bai zhi chuan 》:“bai zhi bu shi shu 。”⑤shu ji 。《lun yu · xian jin 》:“he bi dou shu ,ran hou wei xue ?”⑥te zhi gu dai dian ji 《shang shu 》,wei wu jing zhi yi ,nei rong zhu yao shi shang gu di wang de wen gao 。《meng zi ·jin xin xia 》:“jin xin 《shu 》,ze bu ru mo 《shu 》。”⑦shu xin 。《zuo chuan · zhao gong liu nian 》:“shu xiang shi dai zi chan shu 。”⑧gong wen ;wen shu 。《han shu ·xing fa zhi 》:“min zhi zheng duan yi ,jiang qi li er zheng yu shu 。”(zheng :zheng yin 。shu :zhi xing fa 。)gu le fu 《mu lan shi 》:“jun shu shi er juan ,juan juan you ye ming 。”⑨zhi di wang de zhao shu 。《hou han shu ·li yi zhi shang 》:“li chun zhi ri ,xia kuan da zhi shu yue ……”⑩chen xia de zou zhang 。cen can 《ji zuo sheng du she wei 》:“sheng chao mo que shi ,zi jiao jian shu xi 。”(que :que dian 。)

    lang :

    ①gu dai guan ming 。di wang shi cong guan de zong chen 。《han shu ·su wu chuan 》:“shao yi fu ren ,xiong di bing wei lang 。”②nv zi dui zhang fu huo qing ren de chen hu 。li bai 《chang gan hang 》:“lang ji zhu ma lai ,rao chuang long qing mei 。”《xi zhou qu 》:“yi lang lang bu zhi ,yang tou wang fei hong 。”③dui qing nian nan zi de mei chen 。su shi 《nian nu jiao ·chi bi huai gu 》:“gu lei xi bian ,ren dao shi :san guo zhou lang chi bi 。”④dui nian qing nv zi chen wei “nv lang ”。gu le fu 《mu lan shi 》:“tong hang shi er nian ,bu zhi mu lan shi nv lang 。”⑤gu yi ming 。《li ji ·tan gong shang 》:“zhan yu lang 。”1. chun qiu lu yuan yi 。zai jin shan dong sheng yu tai xian dong bei 。2. chun qiu lu jin yi 。zai jin shan dong sheng qu fu shi fu jin 。⑥tong “lang ”。《han fei zi ·nei chu shui shang 》:“zui shen er chu ,yi yu lang men 。”