• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 指程賦所戀,遇虞不遑歇。

    “指程賦所戀,遇虞不遑歇。”詩句出處:《夜發三泉即事》;是唐朝詩人蘇頲的作品。

    暗發三泉山,窮秋聽騷屑。北林夜鳴雨,南望曉成雪。
    隻詠北風涼,詎知南土熱。沙溪忽沸渭,石道乍明滅。
    宛若銀磧橫,復如瑤臺結。指程賦所戀,遇虞不遑歇。
    重纊濡莫解,懸旌凍猶揭。下奔泥棧榰,上覯雲梯設。
    搏頰羸馬頓,回眸惴人跌。憧憧往復還,心註思逾切。
    冉冉年將病,力困衰怠竭。天彭信方隅,地勢誠鬥絕。
    忝曳尚書履,叨兼使臣節。京坻有歲饒,亭障無邊孽。
    歸奏丹墀左,騫能俟來哲。

    【註釋】:

    指:

    ①手指。《戰國策·秦策三》:“臣未嘗聞指大於臂,臂大於股。”(股:大腿。)②腳趾。《史記·高祖本紀》:“漢王傷胸,乃捫足曰: ‘虜中(zhòng)吾指。’”(捫:摸。)③用手指;指向。《論語·八佾》:“指其掌。”④向;意向。司馬相如《喻巴蜀檄》:“移師東指,閩越相誅。”⑤直立;豎起。《戰國策·燕策》:“士皆瞋目,發盡上指。”⑥指點,告知。董解元《西廂記諸宮調》卷八:“若非吾師指迷,實不悟此。”⑦指責;斥責。《漢書·王嘉傳》:“千人所指,無病而死。”⑧意旨;意圖。後寫作“旨”。《尚書·盤庚上》:“不匿厥指。”

    程:

    ①度量衡的總稱。《荀子·致仕》:“程者,物之準也。”②衡量;考量。《漢書·東方朔傳》:“武帝既招英俊,程其器能。”(器能:才能。)③準則;規則。《呂氏春秋·慎行》:“始而相與,久而相信,卒而相親,後世以為法程。”④限期;限量。陳琳《飲馬長城窟行》:“官作自有程。”(作:工程。)《漢書·刑法志》:“晝斷獄,夜理書,自程決事。”⑤路途;路程。權德輿《送臺州崔錄事》:“扁舟山水程。”白居易《同李十一醉憶元九》詩:“計程今日到梁州。”韓愈《食曲河驛》:“孑(jié)孑萬裡程。”(孑孑:孤單。)⑥展示;展現。張衡《西京賦》:“程巧致功。”(致功:極盡功夫。)

    賦:

    ①賦稅。晁錯《論貴粟疏》:“取於有餘以供上用,則貧民之賦可損。”②指徭役,兵役。《前漢紀·景帝紀》:“令天下男子年二十始賦。”③授予;給予。《國語·晉語四》:“公屬百官,賦職任功。”④天賦。梅堯臣《乞巧賦》:“愚愚慧慧,自然之經。賦已定矣,今返妄營。”(返:同“反”。)⑤吟誦(詩歌)。蘇軾《前赤壁賦》:“釃酒臨江,橫槊賦詩。”(槊:兵器名。)司馬遷《報任安書》:“屈原放逐,乃賦《離騷》。”⑥一種韻文,盛行於漢魏六朝。班固《兩都賦序》:“賦者,古詩之流也。”⑦貢士。指向最高統治者薦舉人才。《漢書· 晁錯傳》:“乃以臣錯充賦。”⑧頒佈;陳述。《詩經·大雅·烝民》:“天子是若,明命使賦。”⑨鋪展。何晏《景福殿試》:“斑間賦白,疏密有章。”

    所:

    ①處所;位置;地方。《墨子·號令》:“夜以火指鼓所。”《詩經·豳風·九罭》:“鴻飛遵渚(zhǔ),公歸無所。”(遵:沿著。渚:水中的沙洲。)②元、明時駐軍的一種建制。《明史·兵志二》:“度(duó)要害地,系一郡者設所,連郡者設衛。”(度:估量。)③不定數詞,附在數量詞後表示概數。《史記·李將軍列傳》:“未到匈奴陳二裡所,止。”(陳:同“陣”。)④量詞。計算房舍及其他處所。《宋書 ·沈慶之傳》:“居清明門外,有宅四所,室宇甚麗。”《史記·扁鵲倉公列傳》:“刺足陽明脈,左右各三所。”⑤助詞。用在動詞前,組成名詞性短語。1. 動詞後不再出現表事物的詞。《荀子·榮辱》:“此小人之所務而君子所不為也。”2. 動詞後用“者”或“的”表示事物。《戰國策·齊策四》:“視吾傢所寡有者。”3. 動詞後仍出現表事物的詞。《史記·項羽本紀》:“獨籍所殺漢軍數百人。”⑥助詞。放在動詞前表示被動,多與“為”配合使用。《漢書·黃霸傳》:“食於道旁,乃為烏所盜肉。”(烏:烏鴉。)[所以]1.表示原因。《史記·廉頗藺相如列傳》:“吾所以為此者,以先國傢之急而後私仇也。”2. 表示使用的東西。《墨子·公輸》:“吾知所以距子矣,吾不言。”(距:同“拒”。)3. 表示方法或憑借。《荀子·議兵》:“彼兵者,所以禁暴除害也。”

    遇:

    ①相遇;遇到。《詩經·鄭風·野有蔓草》:“邂逅(xiè hòu)相遇,適我願兮。”(邂逅:偶然相遇。適:恰合。)《三國志·吳書·吳主傳》:“遇於赤壁。”②會見。《公羊傳·隱公八年》:“春,宋公、衛侯遇於垂。”(垂:地名。)③接觸;感觸。幹寶《搜神記》卷十九:“此其來也,豈以吾遇厄絕糧,從者病乎?”(厄:困厄。)又接觸。《莊子·養生主》:“臣以神遇而不以目視。”④遇合;見賞。指得到君主的信任。《荀子·成相》:“雖有賢聖,適不遇世孰知之!”(適:恰好。孰:誰。)杜甫《從事行》:“垂老遇君未恨晚。”⑤機會。張溥《五人墓碑記》:“斯固百世之遇也。”(斯:此。)⑥對待。《商君書·外內》:“以此遇敵,是以百石之弩射飄葉也。”⑦相待。《淮南子·人間》:“以詐偽遇人,雖愈利,後無復。”⑧待遇。諸葛亮《前出師表》:“蓋追先帝之殊遇,欲報之於陛下也。”(追:追念。)

    虞:

    ①預料;料想。《詩經·大雅·抑》:“謹爾侯度,用戒不虞。”(侯:君;諸侯。度:法度。)《左傳·僖公四年》:“不虞君之涉吾地也。”(涉:指進入。)②事先有準備;防備。《孫子·謀攻》:“以虞待不虞者勝。”葉適《葉嶺書房記》:“補樓船器甲之壞,以虞寇至。”③憂慮;憂患。《左傳·昭公四年》:“君若茍無四方之虞。”馬中錫《中山狼傳》:“前虞跋胡,後恐疐尾。”(跋:踏;踩。胡:獸頸下的垂肉。疐zhì:壓著;絆倒。)④企望;期待。《左傳·桓公十一年》:“且日虞四邑之至也。”又《昭公六年》:“始吾有虞於子,今則已矣。”⑤欺騙。《左傳·宣公十五年》:“我無爾詐,爾無我虞。”⑥通“娛”。快樂。《管子·七臣七主》:“故主虞而安。”《漢書· 王褒傳》:“皆以此虞說耳目。”(虞、說:都用如使動。使快樂喜悅。)⑦古代一種祭祀名。葬後舉行的祭祀,有安神靈之意。《禮記·檀弓下》:“有司以幾筵舍奠於墓左,反,日中而虞。”(有司:主管官吏。反:返回。)⑧古代掌管山澤田獵的官。《史記·貨殖列傳序》:“虞不出則財匱少。”(匱:缺乏。)[虞人]掌山澤田獵的官。《左傳·昭公二十年》:“齊侯田於沛,招虞人以弓。”(田:打獵。沛:澤名。)馬中錫《中山狼傳》:“趙簡子大獵於中山,虞人道前,鷹犬羅後。”(道dǎo:引導。羅:羅列。)⑨傳說中舜所建的朝代。《左傳·莊公三十二年》:“虞、夏、商、周皆有之。”⑩周代諸侯國,武王所封,開國君主為古公亶父之子虞仲的後代,在今山西省平陸縣東北。《左傳·僖公五年》:“晉侯復假道於虞以伐虢。”(假:借。虢guó:周代諸侯國。)

    不:

    (一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    遑:

    ①閑暇;空閑。《詩經·召南·殷其雷》:“何斯違斯,莫敢遑息?”(斯:此。違:離。)《左傳·襄公八年》:“夫婦男女,不遑啟處,以相救也。”(不遑啟處:空閑在傢。)②急促不安。《鹽鐵論·散不足》:“墨子遑遑,閔世也。”

    歇:

    ①停息;停止。《左傳·襄公二十九年》:“禍未歇也。必三年而後能紓(shū)。”(紓:解除。)②盡;完畢。《左傳·宣公十二年》:“得臣猶在,憂未歇也。”③休息。白居易《賣炭翁》:“市南門外泥中歇。”④過夜;住宿。《水滸全傳》第三十五回:“宋江叫把花榮老小安頓一所歇處。”⑤散發。顏延之《和謝監靈運》:“芬馥歇蘭若。”


  • 指程赋所恋,遇虞不遑歇。

    “指程赋所恋,遇虞不遑歇。”诗句出处:《夜发三泉即事》;是唐朝诗人苏颋的作品。

    暗发三泉山,穷秋听骚屑。北林夜鸣雨,南望晓成雪。
    只咏北风凉,讵知南土热。沙溪忽沸渭,石道乍明灭。
    宛若银碛横,复如瑶台结。指程赋所恋,遇虞不遑歇。
    重纩濡莫解,悬旌冻犹揭。下奔泥栈榰,上觏云梯设。
    搏颊羸马顿,回眸惴人跌。憧憧往复还,心注思逾切。
    冉冉年将病,力困衰怠竭。天彭信方隅,地势诚斗绝。
    忝曳尚书履,叨兼使臣节。京坻有岁饶,亭障无边孽。
    归奏丹墀左,骞能俟来哲。

    【注释】:

    指:

    ①手指。《战国策·秦策三》:“臣未尝闻指大于臂,臂大于股。”(股:大腿。)②脚趾。《史记·高祖本纪》:“汉王伤胸,乃扪足曰: ‘虏中(zhòng)吾指。’”(扪:摸。)③用手指;指向。《论语·八佾》:“指其掌。”④向;意向。司马相如《喻巴蜀檄》:“移师东指,闽越相诛。”⑤直立;竖起。《战国策·燕策》:“士皆瞋目,发尽上指。”⑥指点,告知。董解元《西厢记诸宫调》卷八:“若非吾师指迷,实不悟此。”⑦指责;斥责。《汉书·王嘉传》:“千人所指,无病而死。”⑧意旨;意图。后写作“旨”。《尚书·盘庚上》:“不匿厥指。”

    程:

    ①度量衡的总称。《荀子·致仕》:“程者,物之准也。”②衡量;考量。《汉书·东方朔传》:“武帝既招英俊,程其器能。”(器能:才能。)③准则;规则。《吕氏春秋·慎行》:“始而相与,久而相信,卒而相亲,后世以为法程。”④限期;限量。陈琳《饮马长城窟行》:“官作自有程。”(作:工程。)《汉书·刑法志》:“昼断狱,夜理书,自程决事。”⑤路途;路程。权德舆《送台州崔录事》:“扁舟山水程。”白居易《同李十一醉忆元九》诗:“计程今日到梁州。”韩愈《食曲河驿》:“孑(jié)孑万里程。”(孑孑:孤单。)⑥展示;展现。张衡《西京赋》:“程巧致功。”(致功:极尽功夫。)

    赋:

    ①赋税。晁错《论贵粟疏》:“取于有余以供上用,则贫民之赋可损。”②指徭役,兵役。《前汉纪·景帝纪》:“令天下男子年二十始赋。”③授予;给予。《国语·晋语四》:“公属百官,赋职任功。”④天赋。梅尧臣《乞巧赋》:“愚愚慧慧,自然之经。赋已定矣,今返妄营。”(返:同“反”。)⑤吟诵(诗歌)。苏轼《前赤壁赋》:“酾酒临江,横槊赋诗。”(槊:兵器名。)司马迁《报任安书》:“屈原放逐,乃赋《离骚》。”⑥一种韵文,盛行于汉魏六朝。班固《两都赋序》:“赋者,古诗之流也。”⑦贡士。指向最高统治者荐举人才。《汉书· 晁错传》:“乃以臣错充赋。”⑧颁布;陈述。《诗经·大雅·烝民》:“天子是若,明命使赋。”⑨铺展。何晏《景福殿试》:“斑间赋白,疏密有章。”

    所:

    ①处所;位置;地方。《墨子·号令》:“夜以火指鼓所。”《诗经·豳风·九罭》:“鸿飞遵渚(zhǔ),公归无所。”(遵:沿着。渚:水中的沙洲。)②元、明时驻军的一种建制。《明史·兵志二》:“度(duó)要害地,系一郡者设所,连郡者设卫。”(度:估量。)③不定数词,附在数量词后表示概数。《史记·李将军列传》:“未到匈奴陈二里所,止。”(陈:同“阵”。)④量词。计算房舍及其他处所。《宋书 ·沈庆之传》:“居清明门外,有宅四所,室宇甚丽。”《史记·扁鹊仓公列传》:“刺足阳明脉,左右各三所。”⑤助词。用在动词前,组成名词性短语。1. 动词后不再出现表事物的词。《荀子·荣辱》:“此小人之所务而君子所不为也。”2. 动词后用“者”或“的”表示事物。《战国策·齐策四》:“视吾家所寡有者。”3. 动词后仍出现表事物的词。《史记·项羽本纪》:“独籍所杀汉军数百人。”⑥助词。放在动词前表示被动,多与“为”配合使用。《汉书·黄霸传》:“食于道旁,乃为乌所盗肉。”(乌:乌鸦。)[所以]1.表示原因。《史记·廉颇蔺相如列传》:“吾所以为此者,以先国家之急而后私仇也。”2. 表示使用的东西。《墨子·公输》:“吾知所以距子矣,吾不言。”(距:同“拒”。)3. 表示方法或凭借。《荀子·议兵》:“彼兵者,所以禁暴除害也。”

    遇:

    ①相遇;遇到。《诗经·郑风·野有蔓草》:“邂逅(xiè hòu)相遇,适我愿兮。”(邂逅:偶然相遇。适:恰合。)《三国志·吴书·吴主传》:“遇于赤壁。”②会见。《公羊传·隐公八年》:“春,宋公、卫侯遇于垂。”(垂:地名。)③接触;感触。干宝《搜神记》卷十九:“此其来也,岂以吾遇厄绝粮,从者病乎?”(厄:困厄。)又接触。《庄子·养生主》:“臣以神遇而不以目视。”④遇合;见赏。指得到君主的信任。《荀子·成相》:“虽有贤圣,适不遇世孰知之!”(适:恰好。孰:谁。)杜甫《从事行》:“垂老遇君未恨晚。”⑤机会。张溥《五人墓碑记》:“斯固百世之遇也。”(斯:此。)⑥对待。《商君书·外内》:“以此遇敌,是以百石之弩射飘叶也。”⑦相待。《淮南子·人间》:“以诈伪遇人,虽愈利,后无复。”⑧待遇。诸葛亮《前出师表》:“盖追先帝之殊遇,欲报之于陛下也。”(追:追念。)

    虞:

    ①预料;料想。《诗经·大雅·抑》:“谨尔侯度,用戒不虞。”(侯:君;诸侯。度:法度。)《左传·僖公四年》:“不虞君之涉吾地也。”(涉:指进入。)②事先有准备;防备。《孙子·谋攻》:“以虞待不虞者胜。”叶适《叶岭书房记》:“补楼船器甲之坏,以虞寇至。”③忧虑;忧患。《左传·昭公四年》:“君若苟无四方之虞。”马中锡《中山狼传》:“前虞跋胡,后恐疐尾。”(跋:踏;踩。胡:兽颈下的垂肉。疐zhì:压着;绊倒。)④企望;期待。《左传·桓公十一年》:“且日虞四邑之至也。”又《昭公六年》:“始吾有虞于子,今则已矣。”⑤欺骗。《左传·宣公十五年》:“我无尔诈,尔无我虞。”⑥通“娱”。快乐。《管子·七臣七主》:“故主虞而安。”《汉书· 王褒传》:“皆以此虞说耳目。”(虞、说:都用如使动。使快乐喜悦。)⑦古代一种祭祀名。葬后举行的祭祀,有安神灵之意。《礼记·檀弓下》:“有司以几筵舍奠于墓左,反,日中而虞。”(有司:主管官吏。反:返回。)⑧古代掌管山泽田猎的官。《史记·货殖列传序》:“虞不出则财匮少。”(匮:缺乏。)[虞人]掌山泽田猎的官。《左传·昭公二十年》:“齐侯田于沛,招虞人以弓。”(田:打猎。沛:泽名。)马中锡《中山狼传》:“赵简子大猎于中山,虞人道前,鹰犬罗后。”(道dǎo:引导。罗:罗列。)⑨传说中舜所建的朝代。《左传·庄公三十二年》:“虞、夏、商、周皆有之。”⑩周代诸侯国,武王所封,开国君主为古公亶父之子虞仲的后代,在今山西省平陆县东北。《左传·僖公五年》:“晋侯复假道于虞以伐虢。”(假:借。虢guó:周代诸侯国。)

    不:

    (一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    遑:

    ①闲暇;空闲。《诗经·召南·殷其雷》:“何斯违斯,莫敢遑息?”(斯:此。违:离。)《左传·襄公八年》:“夫妇男女,不遑启处,以相救也。”(不遑启处:空闲在家。)②急促不安。《盐铁论·散不足》:“墨子遑遑,闵世也。”

    歇:

    ①停息;停止。《左传·襄公二十九年》:“祸未歇也。必三年而后能纾(shū)。”(纾:解除。)②尽;完毕。《左传·宣公十二年》:“得臣犹在,忧未歇也。”③休息。白居易《卖炭翁》:“市南门外泥中歇。”④过夜;住宿。《水浒全传》第三十五回:“宋江叫把花荣老小安顿一所歇处。”⑤散发。颜延之《和谢监灵运》:“芬馥歇兰若。”


  • zhi cheng fu suo lian ,yu yu bu huang xie 。

    “zhi cheng fu suo lian ,yu yu bu huang xie 。”shi gou chu chu :《ye fa san quan ji shi 》;shi tang chao shi ren su ting de zuo pin 。

    an fa san quan shan ,qiong qiu ting sao xie 。bei lin ye ming yu ,na wang xiao cheng xue 。
    zhi yong bei feng liang ,ju zhi na tu re 。sha xi hu fei wei ,dan dao zha ming mie 。
    wan re yin qi heng ,fu ru yao tai jie 。zhi cheng fu suo lian ,yu yu bu huang xie 。
    chong kuang ru mo jie ,xuan jing dong you jie 。xia ben ni zhan zhi ,shang gou yun ti she 。
    bo jia lei ma du ,hui mou zhui ren die 。chong chong wang fu hai ,xin zhu sai yu qie 。
    ran ran nian jiang bing ,li kun cui dai jie 。tian peng xin fang yu ,de shi cheng dou jue 。
    tian ye shang shu lv ,dao jian shi chen jie 。jing chi you sui rao ,ting zhang mo bian nie 。
    gui zou dan chi zuo ,jian neng qi lai zhe 。

    【zhu shi 】:

    zhi :

    ①shou zhi 。《zhan guo ce ·qin ce san 》:“chen wei chang wen zhi da yu bei ,bei da yu gu 。”(gu :da tui 。)②jiao zhi 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“han wang shang xiong ,nai men zu yue : ‘lu zhong (zhòng)wu zhi 。’”(men :mo 。)③yong shou zhi ;zhi xiang 。《lun yu ·ba yi 》:“zhi ji zhang 。”④xiang ;yi xiang 。si ma xiang ru 《yu ba shu xi 》:“yi shi dong zhi ,min yue xiang zhu 。”⑤zhi li ;shu qi 。《zhan guo ce ·yan ce 》:“shi jie chen mu ,fa jin shang zhi 。”⑥zhi dian ,gao zhi 。dong jie yuan 《xi xiang ji zhu gong diao 》juan ba :“re fei wu shi zhi mi ,shi bu wu ci 。”⑦zhi ze ;chi ze 。《han shu ·wang jia chuan 》:“qian ren suo zhi ,mo bing er si 。”⑧yi zhi ;yi tu 。hou xie zuo “zhi ”。《shang shu ·pan geng shang 》:“bu ni jue zhi 。”

    cheng :

    ①du liang heng de zong chen 。《xun zi ·zhi shi 》:“cheng zhe ,wu zhi zhun ye 。”②heng liang ;kao liang 。《han shu ·dong fang shuo chuan 》:“wu di ji qiao ying jun ,cheng ji qi neng 。”(qi neng :cai neng 。)③zhun ze ;gui ze 。《lv shi chun qiu ·shen hang 》:“shi er xiang yu ,jiu er xiang xin ,cu er xiang qin ,hou shi yi wei fa cheng 。”④xian ji ;xian liang 。chen lin 《yin ma chang cheng ku hang 》:“guan zuo zi you cheng 。”(zuo :gong cheng 。)《han shu ·xing fa zhi 》:“zhou duan yu ,ye li shu ,zi cheng jue shi 。”⑤lu tu ;lu cheng 。quan de yu 《song tai zhou cui lu shi 》:“bian zhou shan shui cheng 。”bai ju yi 《tong li shi yi zui yi yuan jiu 》shi :“ji cheng jin ri dao liang zhou 。”han yu 《shi qu he yi 》:“jie (jié)jie mo li cheng 。”(jie jie :gu chan 。)⑥zhan shi ;zhan xian 。zhang heng 《xi jing fu 》:“cheng qiao zhi gong 。”(zhi gong :ji jin gong fu 。)

    fu :

    ①fu shui 。chao cuo 《lun gui su shu 》:“qu yu you yu yi gong shang yong ,ze pin min zhi fu ke sun 。”②zhi yao yi ,bing yi 。《qian han ji ·jing di ji 》:“ling tian xia nan zi nian er shi shi fu 。”③shou yu ;gei yu 。《guo yu ·jin yu si 》:“gong shu bai guan ,fu zhi ren gong 。”④tian fu 。mei yao chen 《qi qiao fu 》:“yu yu hui hui ,zi ran zhi jing 。fu yi ding yi ,jin fan wang ying 。”(fan :tong “fan ”。)⑤yin song (shi ge )。su shi 《qian chi bi fu 》:“shai jiu lin jiang ,heng shuo fu shi 。”(shuo :bing qi ming 。)si ma qian 《bao ren an shu 》:“qu yuan fang zhu ,nai fu 《li sao 》。”⑥yi chong yun wen ,cheng hang yu han wei liu chao 。ban gu 《liang dou fu xu 》:“fu zhe ,gu shi zhi liu ye 。”⑦gong shi 。zhi xiang zui gao tong zhi zhe jian ju ren cai 。《han shu · chao cuo chuan 》:“nai yi chen cuo chong fu 。”⑧ban bu ;chen shu 。《shi jing ·da ya ·zheng min 》:“tian zi shi re ,ming ming shi fu 。”⑨pu zhan 。he yan 《jing fu dian shi 》:“ban jian fu bai ,shu mi you zhang 。”

    suo :

    ①chu suo ;wei zhi ;de fang 。《mo zi ·hao ling 》:“ye yi huo zhi gu suo 。”《shi jing ·bin feng ·jiu yu 》:“hong fei zun zhu (zhǔ),gong gui mo suo 。”(zun :yan zhao 。zhu :shui zhong de sha zhou 。)②yuan 、ming shi zhu jun de yi chong jian zhi 。《ming shi ·bing zhi er 》:“du (duó)yao hai de ,ji yi jun zhe she suo ,lian jun zhe she wei 。”(du :gu liang 。)③bu ding shu ci ,fu zai shu liang ci hou biao shi gai shu 。《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“wei dao xiong nu chen er li suo ,zhi 。”(chen :tong “zhen ”。)④liang ci 。ji suan fang she ji ji ta chu suo 。《song shu ·shen qing zhi chuan 》:“ju qing ming men wai ,you zhai si suo ,shi yu shen li 。”《shi ji ·bian que cang gong lie chuan 》:“ci zu yang ming mai ,zuo you ge san suo 。”⑤zhu ci 。yong zai dong ci qian ,zu cheng ming ci xing duan yu 。1. dong ci hou bu zai chu xian biao shi wu de ci 。《xun zi ·rong ru 》:“ci xiao ren zhi suo wu er jun zi suo bu wei ye 。”2. dong ci hou yong “zhe ”huo “de ”biao shi shi wu 。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“shi wu jia suo gua you zhe 。”3. dong ci hou reng chu xian biao shi wu de ci 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“du ji suo sha han jun shu bai ren 。”⑥zhu ci 。fang zai dong ci qian biao shi bei dong ,duo yu “wei ”pei ge shi yong 。《han shu ·huang ba chuan 》:“shi yu dao pang ,nai wei wu suo dao rou 。”(wu :wu ya 。)[suo yi ]1.biao shi yuan yin 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“wu suo yi wei ci zhe ,yi xian guo jia zhi ji er hou si chou ye 。”2. biao shi shi yong de dong xi 。《mo zi ·gong shu 》:“wu zhi suo yi ju zi yi ,wu bu yan 。”(ju :tong “ju ”。)3. biao shi fang fa huo ping jie 。《xun zi ·yi bing 》:“bi bing zhe ,suo yi jin bao chu hai ye 。”

    yu :

    ①xiang yu ;yu dao 。《shi jing ·zheng feng ·ye you man cao 》:“xie hou (xiè hòu)xiang yu ,kuo wo yuan xi 。”(xie hou :ou ran xiang yu 。kuo :qia ge 。)《san guo zhi ·wu shu ·wu zhu chuan 》:“yu yu chi bi 。”②hui jian 。《gong yang chuan ·yin gong ba nian 》:“chun ,song gong 、wei hou yu yu chui 。”(chui :de ming 。)③jie chu ;gan chu 。gan bao 《sou shen ji 》juan shi jiu :“ci ji lai ye ,qi yi wu yu e jue liang ,cong zhe bing hu ?”(e :kun e 。)you jie chu 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“chen yi shen yu er bu yi mu shi 。”④yu ge ;jian shang 。zhi de dao jun zhu de xin ren 。《xun zi ·cheng xiang 》:“sui you xian sheng ,kuo bu yu shi shu zhi zhi !”(kuo :qia hao 。shu :shei 。)du fu 《cong shi hang 》:“chui lao yu jun wei hen wan 。”⑤ji hui 。zhang pu 《wu ren mu bei ji 》:“si gu bai shi zhi yu ye 。”(si :ci 。)⑥dui dai 。《shang jun shu ·wai nei 》:“yi ci yu di ,shi yi bai dan zhi nu she piao xie ye 。”⑦xiang dai 。《huai na zi ·ren jian 》:“yi zha wei yu ren ,sui yu li ,hou mo fu 。”⑧dai yu 。zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“gai zhui xian di zhi shu yu ,yu bao zhi yu bi xia ye 。”(zhui :zhui nian 。)

    yu :

    ①yu liao ;liao xiang 。《shi jing ·da ya ·yi 》:“jin er hou du ,yong jie bu yu 。”(hou :jun ;zhu hou 。du :fa du 。)《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“bu yu jun zhi she wu de ye 。”(she :zhi jin ru 。)②shi xian you zhun bei ;fang bei 。《sun zi ·mou gong 》:“yi yu dai bu yu zhe sheng 。”xie kuo 《xie ling shu fang ji 》:“bu lou chuan qi jia zhi huai ,yi yu kou zhi 。”③you lv ;you huan 。《zuo chuan ·zhao gong si nian 》:“jun re gou mo si fang zhi yu 。”ma zhong xi 《zhong shan lang chuan 》:“qian yu ba hu ,hou kong di wei 。”(ba :ta ;cai 。hu :shou geng xia de chui rou 。di zhì:ya zhao ;ban dao 。)④qi wang ;ji dai 。《zuo chuan ·huan gong shi yi nian 》:“ju ri yu si yi zhi zhi ye 。”you 《zhao gong liu nian 》:“shi wu you yu yu zi ,jin ze yi yi 。”⑤qi pian 。《zuo chuan ·xuan gong shi wu nian 》:“wo mo er zha ,er mo wo yu 。”⑥tong “yu ”。kuai le 。《guan zi ·qi chen qi zhu 》:“gu zhu yu er an 。”《han shu · wang bao chuan 》:“jie yi ci yu shui er mu 。”(yu 、shui :dou yong ru shi dong 。shi kuai le xi yue 。)⑦gu dai yi chong ji si ming 。zang hou ju hang de ji si ,you an shen ling zhi yi 。《li ji ·tan gong xia 》:“you si yi ji yan she dian yu mu zuo ,fan ,ri zhong er yu 。”(you si :zhu guan guan li 。fan :fan hui 。)⑧gu dai zhang guan shan ze tian lie de guan 。《shi ji ·huo shi lie chuan xu 》:“yu bu chu ze cai kui shao 。”(kui :que fa 。)[yu ren ]zhang shan ze tian lie de guan 。《zuo chuan ·zhao gong er shi nian 》:“ji hou tian yu pei ,qiao yu ren yi gong 。”(tian :da lie 。pei :ze ming 。)ma zhong xi 《zhong shan lang chuan 》:“zhao jian zi da lie yu zhong shan ,yu ren dao qian ,ying quan luo hou 。”(dao dǎo:yin dao 。luo :luo lie 。)⑨chuan shui zhong shun suo jian de chao dai 。《zuo chuan ·zhuang gong san shi er nian 》:“yu 、xia 、shang 、zhou jie you zhi 。”⑩zhou dai zhu hou guo ,wu wang suo feng ,kai guo jun zhu wei gu gong dan fu zhi zi yu zhong de hou dai ,zai jin shan xi sheng ping liu xian dong bei 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“jin hou fu jia dao yu yu yi fa guo 。”(jia :jie 。guo guó:zhou dai zhu hou guo 。)

    bu :

    (yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)

    huang :

    ①xian xia ;kong xian 。《shi jing ·shao na ·yan ji lei 》:“he si wei si ,mo gan huang xi ?”(si :ci 。wei :li 。)《zuo chuan ·xiang gong ba nian 》:“fu fu nan nv ,bu huang qi chu ,yi xiang jiu ye 。”(bu huang qi chu :kong xian zai jia 。)②ji cu bu an 。《yan tie lun ·san bu zu 》:“mo zi huang huang ,min shi ye 。”

    xie :

    ①ting xi ;ting zhi 。《zuo chuan ·xiang gong er shi jiu nian 》:“huo wei xie ye 。bi san nian er hou neng shu (shū)。”(shu :jie chu 。)②jin ;wan bi 。《zuo chuan ·xuan gong shi er nian 》:“de chen you zai ,you wei xie ye 。”③xiu xi 。bai ju yi 《mai tan weng 》:“shi na men wai ni zhong xie 。”④guo ye ;zhu su 。《shui hu quan chuan 》di san shi wu hui :“song jiang jiao ba hua rong lao xiao an du yi suo xie chu 。”⑤san fa 。yan yan zhi 《he xie jian ling yun 》:“fen fu xie lan re 。”