• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 寂歷環沙浦,蔥蘢轉石圻。

    “寂歷環沙浦,蔥蘢轉石圻。”詩句出處:《早入清遠峽》;是唐朝詩人宋之問的作品。

    傳聞峽山好,旭日棹前沂。雨色搖丹嶂,泉聲聒翠微。
    兩巖天作帶,萬壑樹披衣。秋菊迎霜序,春藤礙日輝。
    翳潭花似織,緣嶺竹成圍。寂歷環沙浦,蔥蘢轉石圻。
    露馀江未熱,風落瘴初稀。猿飲排虛上,禽驚掠水飛。
    榜童夷唱合,樵女越吟歸。良候斯為美,邊愁自有違。
    誰言望鄉國,流涕失芳菲。

    【註釋】:

    寂:

    ①寂靜;沒有聲音。《老子》第二十五章:“寂兮寥兮。”(寥:空曠高遠。)韓愈《明水賦》:“夜寂天清。”②孤單;冷清。元稹《行宮》:“宮花寂寞紅。”

    歷:

    ①經歷;經過。《孟子·萬章上》:“舜之相堯,禹之相舜也,歷年多,施澤於民久。”《尚書·畢命》:“既歷三紀,世變風移。”②跨過;跨越。《孟子·離婁下》:“禮,朝廷不歷位而相與言,不逾階而相揖也。”③盡;全部;普遍。李商隱《詠史》:“歷覽前賢國與傢,成由勤儉破由奢。”《尚書·盤庚下》:“歷告爾百姓於朕志。”④選擇。司馬相如《上林賦》:“於是歷吉日以齋戒。”⑤列出;排列。《呂氏春秋·季冬》:“令宰歷卿大夫至於庶民土田之數。”⑥察看。《禮記·郊特牲》:“簡其車賦,而歷其卒伍。”⑦稀疏。宋玉《登徒子好色賦》:“其妻蓬頭攣耳,歷齒。”⑧同“歷(曆)”。歷法。餘繼登《典故紀聞》卷十五:“舊制頒歷在十一月朔。”⑨通“櫪”。馬廄。《漢書·梅福傳》:“伏歷千駟。”[歷歷]清晰;分明。崔顥《黃鶴樓》:“晴川歷歷漢陽樹,芳草萋萋鸚鵡洲。”

    環:

    ①一種中間有孔的圓形玉器。《山海經·海外西經》:“夏後啟……左手操翳(yí),右手操環。”(翳:舞者所執幢蓋。)②泛指圓圈形的物體。《戰國策·齊策四》:“徹其環瑱。”③環繞;包圍。《徐霞客遊記·滇遊日記六》:“前環疏竹,右結松蓋為亭,亦蕭雅有致。”《孟子·公孫醜下》:“三裡之城,七裡之郭,環而攻之而不勝。”④周圍;四周。《漢書· 賈誼傳》:“動一親戚,天下環視而起。”[環玦]玉環與玉玦。蘇軾《虎跑泉》:“至今遊人灌濯罷,臥聽空階環玦響。”古以玦表示決絕,以環表示歸還。所以又用以表示對官員的內召與外貶。《後漢書·袁譚傳》:“願熟詳吉兇,以賜環玦。”(詳:知悉。)

    浦:

    ①水邊;岸邊。《詩經·大雅·常武》:“截彼淮浦,王師之所。”(截:整齊。)②小河流入江海的入口處。《宋書·徐寧傳》:“至廣陵尋親舊,還遇風,停浦中。”

    蔥:

    ①多年生草本植物。可作蔬菜或調味品,亦可作藥用。《禮記·內則》:“膾,春用蔥,秋用芥。”賈思勰《齊民要術· 種蔥》:“七月可種大小蔥。”②青綠色。《詩經·小雅·采芑》:“有瑲(qiāng)蔥珩(héng)。”(有:助詞。瑲:象聲詞。珩:佩玉。)[蔥蘢]草木青翠茂盛貌。柳宗元《酬賈鵬山人》詩:“積雪表明秀,寒花助蔥蘢。”

    蘢:

    草名。即水葒。《管子·地員》:“其山之淺,有蘢與斥。”(斥:草名。)

    轉:

    (一)①轉動。《詩經·邶風·柏舟》:“我心匪石,不可轉也。”(匪:非。)②轉運;用車運輸。《史記·項羽本紀》:“丁壯苦軍旅,老弱罷轉漕。”③轉移;輾轉。《漢書·晁錯傳》:“往來轉徙,時至時去,此胡人之生業也。”(徙:遷移。)④改變方向或情勢。《莊子·田子方》:“千轉萬變而不窮。”⑤以舞伴歌。《淮南子·齊俗》:“古者歌樂而無轉。”⑥轉送。⑦舊時詩文結構章法的術語。⑧反而;反倒。《詩經·小雅·谷風》:“將安將樂,女轉棄予。”(女:你。予:我。)⑨愈益;漸趨。《宋書·王景文傳》:“吾逾忝轉深,足以致謗。”(逾忝:指蒙受過分的恩寵。)(二)zhuàn ①旋轉。李白《夢遊天姥吟留別》:“千巖萬轉路不定。”②量詞。相當於“回”、“次”。《木蘭辭》:“策勛十二轉,賞賜百千強。”(策勛:記功。)

    石:

    (一)①石頭;石塊。《列子·湯問》:“且焉置土石?”②碑碣;石刻。陸機《文賦》:“被金石以廣德,流管弦而日新。”③石磬,古樂器名,八音之一。《韓非子·說疑》:“不聽鐘石之聲。”④古代用以治病的石針。《韓非子·喻老》:“(病)在肌膚,針石所及也。” (二)dàn (舊讀shí) ①古代重量單位。一百二十斤為一石。《墨子·魯問》:“而任五十石之重。”②容量單位。十鬥為一石。韓愈《雜說》四:“馬之千裡者,一食或盡粟一石。”

    圻:

    (一)同“垠”。邊界。《淮南子·俶真》:“四達無境,通於無圻。” (二)qí①方圓千裡之地。《左傳·昭公二十三年》:“今土數圻,而郢是城,不亦難乎?”(郢:楚國都。是:助詞,幫助賓語提前。城:修築城墻。)②邊界;疆界。魏源《聖武記》卷十三:“(楊遇春)道光初,授陜甘總督,其子國柱亦巡撫河南,父子建節,封圻相接。”(建節:執持符節;古代使臣受命,必建節以為憑信。)③通“碕”。岸。王維《送沈子福之江東》詩:“楊柳渡頭行客稀,罟師蕩槳向臨圻。”④通“畿(jī)”。陳汝元《金蓮記·重貶》:“羞孤劍遐荒遠滯,知甚日返京圻?”


  • 寂历环沙浦,葱茏转石圻。

    “寂历环沙浦,葱茏转石圻。”诗句出处:《早入清远峡》;是唐朝诗人宋之问的作品。

    传闻峡山好,旭日棹前沂。雨色摇丹嶂,泉声聒翠微。
    两岩天作带,万壑树披衣。秋菊迎霜序,春藤碍日辉。
    翳潭花似织,缘岭竹成围。寂历环沙浦,葱茏转石圻。
    露馀江未热,风落瘴初稀。猿饮排虚上,禽惊掠水飞。
    榜童夷唱合,樵女越吟归。良候斯为美,边愁自有违。
    谁言望乡国,流涕失芳菲。

    【注释】:

    寂:

    ①寂静;没有声音。《老子》第二十五章:“寂兮寥兮。”(寥:空旷高远。)韩愈《明水赋》:“夜寂天清。”②孤单;冷清。元稹《行宫》:“宫花寂寞红。”

    历:

    ①经历;经过。《孟子·万章上》:“舜之相尧,禹之相舜也,历年多,施泽于民久。”《尚书·毕命》:“既历三纪,世变风移。”②跨过;跨越。《孟子·离娄下》:“礼,朝廷不历位而相与言,不逾阶而相揖也。”③尽;全部;普遍。李商隐《咏史》:“历览前贤国与家,成由勤俭破由奢。”《尚书·盘庚下》:“历告尔百姓于朕志。”④选择。司马相如《上林赋》:“于是历吉日以斋戒。”⑤列出;排列。《吕氏春秋·季冬》:“令宰历卿大夫至于庶民土田之数。”⑥察看。《礼记·郊特牲》:“简其车赋,而历其卒伍。”⑦稀疏。宋玉《登徒子好色赋》:“其妻蓬头挛耳,历齿。”⑧同“历(曆)”。历法。余继登《典故纪闻》卷十五:“旧制颁历在十一月朔。”⑨通“枥”。马厩。《汉书·梅福传》:“伏历千驷。”[历历]清晰;分明。崔颢《黄鹤楼》:“晴川历历汉阳树,芳草萋萋鹦鹉洲。”

    环:

    ①一种中间有孔的圆形玉器。《山海经·海外西经》:“夏后启……左手操翳(yí),右手操环。”(翳:舞者所执幢盖。)②泛指圆圈形的物体。《战国策·齐策四》:“彻其环瑱。”③环绕;包围。《徐霞客游记·滇游日记六》:“前环疏竹,右结松盖为亭,亦萧雅有致。”《孟子·公孙丑下》:“三里之城,七里之郭,环而攻之而不胜。”④周围;四周。《汉书· 贾谊传》:“动一亲戚,天下环视而起。”[环玦]玉环与玉玦。苏轼《虎跑泉》:“至今游人灌濯罢,卧听空阶环玦响。”古以玦表示决绝,以环表示归还。所以又用以表示对官员的内召与外贬。《后汉书·袁谭传》:“愿熟详吉凶,以赐环玦。”(详:知悉。)

    浦:

    ①水边;岸边。《诗经·大雅·常武》:“截彼淮浦,王师之所。”(截:整齐。)②小河流入江海的入口处。《宋书·徐宁传》:“至广陵寻亲旧,还遇风,停浦中。”

    葱:

    ①多年生草本植物。可作蔬菜或调味品,亦可作药用。《礼记·内则》:“脍,春用葱,秋用芥。”贾思勰《齐民要术· 种葱》:“七月可种大小葱。”②青绿色。《诗经·小雅·采芑》:“有玱(qiāng)葱珩(héng)。”(有:助词。玱:象声词。珩:佩玉。)[葱茏]草木青翠茂盛貌。柳宗元《酬贾鹏山人》诗:“积雪表明秀,寒花助葱茏。”

    茏:

    草名。即水荭。《管子·地员》:“其山之浅,有茏与斥。”(斥:草名。)

    转:

    (一)①转动。《诗经·邶风·柏舟》:“我心匪石,不可转也。”(匪:非。)②转运;用车运输。《史记·项羽本纪》:“丁壮苦军旅,老弱罢转漕。”③转移;辗转。《汉书·晁错传》:“往来转徙,时至时去,此胡人之生业也。”(徙:迁移。)④改变方向或情势。《庄子·田子方》:“千转万变而不穷。”⑤以舞伴歌。《淮南子·齐俗》:“古者歌乐而无转。”⑥转送。⑦旧时诗文结构章法的术语。⑧反而;反倒。《诗经·小雅·谷风》:“将安将乐,女转弃予。”(女:你。予:我。)⑨愈益;渐趋。《宋书·王景文传》:“吾逾忝转深,足以致谤。”(逾忝:指蒙受过分的恩宠。)(二)zhuàn ①旋转。李白《梦游天姥吟留别》:“千岩万转路不定。”②量词。相当于“回”、“次”。《木兰辞》:“策勋十二转,赏赐百千强。”(策勋:记功。)

    石:

    (一)①石头;石块。《列子·汤问》:“且焉置土石?”②碑碣;石刻。陆机《文赋》:“被金石以广德,流管弦而日新。”③石磬,古乐器名,八音之一。《韩非子·说疑》:“不听钟石之声。”④古代用以治病的石针。《韩非子·喻老》:“(病)在肌肤,针石所及也。” (二)dàn (旧读shí) ①古代重量单位。一百二十斤为一石。《墨子·鲁问》:“而任五十石之重。”②容量单位。十斗为一石。韩愈《杂说》四:“马之千里者,一食或尽粟一石。”

    圻:

    (一)同“垠”。边界。《淮南子·俶真》:“四达无境,通于无圻。” (二)qí①方圆千里之地。《左传·昭公二十三年》:“今土数圻,而郢是城,不亦难乎?”(郢:楚国都。是:助词,帮助宾语提前。城:修筑城墙。)②边界;疆界。魏源《圣武记》卷十三:“(杨遇春)道光初,授陕甘总督,其子国柱亦巡抚河南,父子建节,封圻相接。”(建节:执持符节;古代使臣受命,必建节以为凭信。)③通“碕”。岸。王维《送沈子福之江东》诗:“杨柳渡头行客稀,罟师荡桨向临圻。”④通“畿(jī)”。陈汝元《金莲记·重贬》:“羞孤剑遐荒远滞,知甚日返京圻?”


  • ji li huan sha pu ,cong long zhuai dan qi 。

    “ji li huan sha pu ,cong long zhuai dan qi 。”shi gou chu chu :《zao ru qing yuan xia 》;shi tang chao shi ren song zhi wen de zuo pin 。

    chuan wen xia shan hao ,xu ri zhao qian yi 。yu se yao dan zhang ,quan sheng guo cui wei 。
    liang yan tian zuo dai ,mo he shu pi yi 。qiu ju ying shuang xu ,chun teng ai ri hui 。
    yi tan hua shi zhi ,yuan ling zhu cheng wei 。ji li huan sha pu ,cong long zhuai dan qi 。
    lou yu jiang wei re ,feng la zhang chu xi 。yuan yin pai xu shang ,qin jing lve shui fei 。
    bang tong yi chang ge ,qiao nv yue yin gui 。liang hou si wei mei ,bian chou zi you wei 。
    shei yan wang xiang guo ,liu ti shi fang fei 。

    【zhu shi 】:

    ji :

    ①ji jing ;mei you sheng yin 。《lao zi 》di er shi wu zhang :“ji xi liao xi 。”(liao :kong kuang gao yuan 。)han yu 《ming shui fu 》:“ye ji tian qing 。”②gu chan ;leng qing 。yuan zhen 《hang gong 》:“gong hua ji mo gong 。”

    li :

    ①jing li ;jing guo 。《meng zi ·mo zhang shang 》:“shun zhi xiang yao ,yu zhi xiang shun ye ,li nian duo ,shi ze yu min jiu 。”《shang shu ·bi ming 》:“ji li san ji ,shi bian feng yi 。”②kua guo ;kua yue 。《meng zi ·li lou xia 》:“li ,chao ting bu li wei er xiang yu yan ,bu yu jie er xiang yi ye 。”③jin ;quan bu ;pu bian 。li shang yin 《yong shi 》:“li lan qian xian guo yu jia ,cheng you qin jian po you she 。”《shang shu ·pan geng xia 》:“li gao er bai xing yu zhen zhi 。”④shua ze 。si ma xiang ru 《shang lin fu 》:“yu shi li ji ri yi zhai jie 。”⑤lie chu ;pai lie 。《lv shi chun qiu ·ji dong 》:“ling zai li qing da fu zhi yu shu min tu tian zhi shu 。”⑥cha kan 。《li ji ·jiao te sheng 》:“jian ji che fu ,er li ji cu wu 。”⑦xi shu 。song yu 《deng tu zi hao se fu 》:“ji qi peng tou luan er ,li chi 。”⑧tong “li (曆)”。li fa 。yu ji deng 《dian gu ji wen 》juan shi wu :“jiu zhi ban li zai shi yi yue shuo 。”⑨tong “li ”。ma jiu 。《han shu ·mei fu chuan 》:“fu li qian si 。”[li li ]qing xi ;fen ming 。cui hao 《huang he lou 》:“qing chuan li li han yang shu ,fang cao qi qi ying wu zhou 。”

    huan :

    ①yi chong zhong jian you kong de yuan xing yu qi 。《shan hai jing ·hai wai xi jing 》:“xia hou qi ……zuo shou cao yi (yí),you shou cao huan 。”(yi :wu zhe suo zhi chuang gai 。)②fan zhi yuan juan xing de wu ti 。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“che ji huan tian 。”③huan rao ;bao wei 。《xu xia ke you ji ·dian you ri ji liu 》:“qian huan shu zhu ,you jie song gai wei ting ,yi xiao ya you zhi 。”《meng zi ·gong sun chou xia 》:“san li zhi cheng ,qi li zhi guo ,huan er gong zhi er bu sheng 。”④zhou wei ;si zhou 。《han shu · gu yi chuan 》:“dong yi qin qi ,tian xia huan shi er qi 。”[huan jue ]yu huan yu yu jue 。su shi 《hu pao quan 》:“zhi jin you ren guan zhuo ba ,wo ting kong jie huan jue xiang 。”gu yi jue biao shi jue jue ,yi huan biao shi gui hai 。suo yi you yong yi biao shi dui guan yuan de nei shao yu wai bian 。《hou han shu ·yuan tan chuan 》:“yuan shou xiang ji xiong ,yi ci huan jue 。”(xiang :zhi xi 。)

    pu :

    ①shui bian ;an bian 。《shi jing ·da ya ·chang wu 》:“jie bi huai pu ,wang shi zhi suo 。”(jie :zheng ji 。)②xiao he liu ru jiang hai de ru kou chu 。《song shu ·xu ning chuan 》:“zhi an ling xun qin jiu ,hai yu feng ,ting pu zhong 。”

    cong :

    ①duo nian sheng cao ben zhi wu 。ke zuo shu cai huo diao wei pin ,yi ke zuo yao yong 。《li ji ·nei ze 》:“kuai ,chun yong cong ,qiu yong gai 。”gu sai xie 《ji min yao shu · chong cong 》:“qi yue ke chong da xiao cong 。”②qing lu se 。《shi jing ·xiao ya ·cai qi 》:“you qiang (qiāng)cong heng (héng)。”(you :zhu ci 。qiang :xiang sheng ci 。heng :pei yu 。)[cong long ]cao mu qing cui mao cheng mao 。liu zong yuan 《chou gu peng shan ren 》shi :“ji xue biao ming xiu ,han hua zhu cong long 。”

    long :

    cao ming 。ji shui hong 。《guan zi ·de yuan 》:“ji shan zhi jian ,you long yu chi 。”(chi :cao ming 。)

    zhuai :

    (yi )①zhuai dong 。《shi jing ·bei feng ·bai zhou 》:“wo xin fei dan ,bu ke zhuai ye 。”(fei :fei 。)②zhuai yun ;yong che yun shu 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“ding zhuang ku jun lv ,lao ruo ba zhuai cao 。”③zhuai yi ;nian zhuai 。《han shu ·chao cuo chuan 》:“wang lai zhuai xi ,shi zhi shi qu ,ci hu ren zhi sheng ye ye 。”(xi :qian yi 。)④gai bian fang xiang huo qing shi 。《zhuang zi ·tian zi fang 》:“qian zhuai mo bian er bu qiong 。”⑤yi wu ban ge 。《huai na zi ·ji su 》:“gu zhe ge le er mo zhuai 。”⑥zhuai song 。⑦jiu shi shi wen jie gou zhang fa de shu yu 。⑧fan er ;fan dao 。《shi jing ·xiao ya ·gu feng 》:“jiang an jiang le ,nv zhuai qi yu 。”(nv :ni 。yu :wo 。)⑨yu yi ;jian qu 。《song shu ·wang jing wen chuan 》:“wu yu tian zhuai shen ,zu yi zhi bang 。”(yu tian :zhi meng shou guo fen de en chong 。)(er )zhuàn ①xuan zhuai 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“qian yan mo zhuai lu bu ding 。”②liang ci 。xiang dang yu “hui ”、“ci ”。《mu lan ci 》:“ce xun shi er zhuai ,shang ci bai qian jiang 。”(ce xun :ji gong 。)

    dan :

    (yi )①dan tou ;dan kuai 。《lie zi ·shang wen 》:“ju yan zhi tu dan ?”②bei jie ;dan ke 。liu ji 《wen fu 》:“bei jin dan yi an de ,liu guan xian er ri xin 。”③dan qing ,gu le qi ming ,ba yin zhi yi 。《han fei zi ·shui yi 》:“bu ting zhong dan zhi sheng 。”④gu dai yong yi zhi bing de dan zhen 。《han fei zi ·yu lao 》:“(bing )zai ji fu ,zhen dan suo ji ye 。” (er )dàn (jiu dou shí) ①gu dai chong liang chan wei 。yi bai er shi jin wei yi dan 。《mo zi ·lu wen 》:“er ren wu shi dan zhi chong 。”②rong liang chan wei 。shi dou wei yi dan 。han yu 《za shui 》si :“ma zhi qian li zhe ,yi shi huo jin su yi dan 。”

    qi :

    (yi )tong “yin ”。bian jie 。《huai na zi ·chu zhen 》:“si da mo jing ,tong yu mo qi 。” (er )qí①fang yuan qian li zhi de 。《zuo chuan ·zhao gong er shi san nian 》:“jin tu shu qi ,er ying shi cheng ,bu yi nan hu ?”(ying :chu guo dou 。shi :zhu ci ,bang zhu bin yu di qian 。cheng :xiu zhu cheng qiang 。)②bian jie ;jiang jie 。wei yuan 《sheng wu ji 》juan shi san :“(yang yu chun )dao guang chu ,shou shan gan zong du ,ji zi guo zhu yi xun fu he na ,fu zi jian jie ,feng qi xiang jie 。”(jian jie :zhi chi fu jie ;gu dai shi chen shou ming ,bi jian jie yi wei ping xin 。)③tong “qi ”。an 。wang wei 《song shen zi fu zhi jiang dong 》shi :“yang liu du tou hang ke xi ,gu shi dang jiang xiang lin qi 。”④tong “ji (jī)”。chen ru yuan 《jin lian ji ·chong bian 》:“xiu gu jian xia huang yuan zhi ,zhi shen ri fan jing qi ?”