• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 一曲艷歌琴杳杳,四弦輕撥語喃喃。

    “一曲艷歌琴杳杳,四弦輕撥語喃喃。”詩句出處:《光、威、裒姊妹三人少孤而始妍》;是唐朝詩人魚玄機的作品。

    昔聞南國容華少,今日東鄰姊妹三。妝閣相看鸚鵡賦,
    碧窗應繡鳳凰衫。紅芳滿院參差折,綠醑盈杯次第銜。
    恐向瑤池曾作女,謫來塵世未為男。文姬有貌終堪比,
    西子無言我更慚。一曲艷歌琴杳杳,四弦輕撥語喃喃。
    當臺競鬥青絲發,對月爭誇白玉簪。小有洞中松露滴,
    大羅天上柳煙含。但能為雨心長在,不怕吹簫事未諳。
    阿母幾嗔花下語,潘郎曾向夢中參。暫持清句魂猶斷,
    若睹紅顏死亦甘。悵望佳人何處在,行雲歸北又歸南。

    【註釋】:

    一:

    ①數詞。《孟子·梁惠王上》:“吾何愛一牛?”(愛:吝惜。)《漢書·律歷志上》:“數者,一、十、百、千、萬也。”又表序數第一。《呂氏春秋·古樂》:“投足以歌八闋:一曰載民,二曰玄鳥。”(八闋:指舞樂的八章。載民、玄鳥:樂曲八章之名。)②專一。《荀子·勸學》:“螾無爪牙之利,筋骨之強,上食埃土,下飲黃泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;滿。《史記·淮陰侯列傳》:“至拜大將,乃韓信也,一軍皆驚。”④統一;使……一致。《史記·秦始皇本紀》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左傳·莊公十二年》:“天下之惡一也。”(惡:指惡人。)⑥整體。賈誼《新書·過秦上》:“合從締交,相與為一。”⑦古代哲學概念。指“道”及“道”所派生的“氣”。⑧副詞。1. 一概;都。《史記·孟嘗君列傳》:“食客數千人,無貴賤一與文等。”2. 一旦。《莊子·徐無鬼》:“一聞人之過,終身不忘。”(過:過失。)3. 乃;竟。《戰國策·齊策一》:“靖郭君之於寡人,一至於此乎?”⑨語氣詞。起加強語氣的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人恥之,願比死者一灑之。”⑩我國民族音樂記音符號之一。[一何]副詞。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,婦啼一何苦!”

    一曲:

    ①一方。《詩·魏風·汾沮洳》:“彼汾一曲,言采其。”陳奐傳疏:“一曲猶一方也。”②河流彎曲處。劉禹錫《送李尚書鎮滑州》詩:“黃河一曲當城下。”③比喻見識拘於一方面。《莊子·天下》:“不該不遍,一曲之士也。”④猶一縷。張泌《題華嚴寺木塔》詩:“一曲晚煙浮渭水,半橋斜日照咸陽。”⑤(-qǔ)一首歌或詞曲。如:一曲新詞。嵇康《與山巨源絕交書》:“濁酒一杯,彈琴一曲,志願畢矣。”

    曲:

    (一)①彎;不直。與“直”相對。《荀子·勸學》:“木直中繩,輮以為輪,其曲中規。”②不正;不公正;不正派。《戰國策·秦策五》:“趙王之臣有韓倉者,以曲合於趙王。”陸賈《新語·辨惑》:“懷曲而合邪。”(合:迎合。邪:偏邪。)③局部;一部分。《淮南子·繆稱》:“察一曲者,不可與言化。”④委婉曲折。元結《惡(wù)曲篇》:“未嘗曲氣以轉聲,曲辭以達意。”⑤泛指彎曲之處。吳融《壁畫折竹雜言》:“渭曲逢,湘江別。”(渭:水名。)⑥偏僻之處。嚴忌《哀時命》:“塊獨守此曲隅兮。”(塊:孤獨。隅:角落。) (二)qǔ ①韻文的一種。通常指宋以來的南曲和北曲,同詞的體裁相近,但格式較為自由。分戲曲、散曲兩類,元明以來甚為流行。②歌曲。王褒《長安有狹邪行》:“塗歌楊柳曲,巷飲榴花樽。”(塗:同“途”。樽:酒器。)③樂曲。劉禹錫《楊柳枝詞九首》之一:“請君莫奏前朝曲。”

    艷:

    ①容色美好。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“東傢有賢女,窈窕艷城郭。”②指美女。李白《西施》:“勾踐征絕艷。”(征:求。)③色彩鮮明;光彩。王勃《采蓮賦》:“艷珠翠兮光繽紛。”④文辭華美。曹植《七啟》:“辯言之艷,能使窮澤生流,枯木發榮。”《三國志·吳書·吳主傳》:“信言不艷。”⑤羨慕;喜愛。《韓非子·外儲說左上》:“不謀治強之功,而艷乎辯說文麗之聲。”⑥古代指楚國的歌曲。左思《吳都賦》:“荊艷楚舞。”

    歌:

    ①唱歌;歌唱。《詩經·魏風·園有桃》:“心之憂矣,我歌且謠。”②歌曲;歌謠以及能唱的詩。許渾《夜泊永樂有懷》:“吳娃齊唱采蓮歌。”③贊頌;歌詠。班固《兩都賦·序》:“故皋陶歌虞,奚斯頌魯。”

    琴:

    一種古琴,撥弦樂器,用梧桐等木料做成。開始為五弦,周初增至七弦。《左傳·襄公十四年》:“使師曹誨之琴。”

    杳:

    ①幽暗。《楚辭·九章·涉江》:“深林杳以冥冥兮。”《管子·內業》:“杲(gǎo)乎如登於天,杳乎如入於淵。”(杲:明亮。)②不見蹤影。蔡琰《胡笳十八拍》:“朝見長城兮路杳漫。”窅 yǎo ①下陷。《靈樞經 · 水脹篇》:“按其腹,窅而不起。”②深遠。謝脁《敬亭山》:“緣源殊未極,歸徑窅如迷。”[窅然]1.悵然。《莊子·逍遙遊》:“窅然喪其天下焉。”2. 深遠的樣子。李白《山中問答》:“桃花流水窅然去,別有天地非人間。”

    四:

    ①基數,四。《左傳·隱公三年》:“驕奢淫泆(yì),所自邪也。四者之來,寵祿過也。”(淫:嗜欲過度。泆:放縱。)②序數,第四。《左傳·襄公二十六年》:“臣之位在四。”《資治通鑒·唐憲宗元和十二年》:“四鼓,愬至城下,無一人知者。”(愬:李愬,鄧州節度使,此次襲破蔡州,擒叛軍首領吳元濟。)③工尺譜記音符號之一。《宋史·樂志十七》:“大呂、太簇用四字。”④通“駟”。四匹馬駕一輛車。《韓非子·愛臣》:“是故不得四從,不載奇兵。”

    弦:

    ①弓上用以發箭的繩。《呂氏春秋·具備》:“中非獨弦也,而弦為中之具也。”②樂器上用以發音的絲線或金屬絲。《禮記·樂記》:“不學操縵(màn),不能安弦。”(操縵:操弄琴瑟之弦。)③弦樂器。白居易《琵琶行》:“主人下馬客在船,舉酒欲飲無管弦。”④彈奏琴瑟等弦樂器。《呂氏春秋·慎人》:“孔子烈然返瑟而弦。”⑤月半圓。陰歷初七、初八月亮缺上半,叫上弦;二十二、二十三月亮缺下半,叫下弦。謝靈運《七夕詠牛女》:“新明弦月上。”⑥數學名詞。1. 不等腰直角三角形中的斜邊。2. 直線與圓周相交於兩點,在圓周內的部分叫弦。⑦中醫術語。脈象之一。《史記·扁鵲倉公列傳》:“脈長而弦……其病主在於肝。”

    輕:

    ①重量小。與“重”相對。《孟子· 梁惠王上》:“權,然後知輕重。”(權:衡量。)②輕微;微薄;淺薄。諸葛亮《與參軍掾屬教》:“任重才輕。”③輕率;不穩重。劉炎《邇言》:“輕躁寡謀,不必皆年少。”④輕便。《漢書·食貨志上》:“夫寒之於衣,不待輕暖。”⑤輕視;看不起。《老子》:“禍莫大於輕敵。”⑥輕易;隨便。《鹽鐵論·刑德》:“千仞之高,人不輕凌。”⑦使……變輕;減輕。王維《送元中丞傳運江淮》:“薄稅歸天府,輕徭賴使臣。”(天府:朝廷的倉庫。徭:勞役。)⑧用力小。白居易《琵琶行》:“輕攏慢捻(niǎn)抹復挑。”⑨輕快。王維《觀獵》:“雪盡馬蹄輕。”

    撥:

    ①治理。《史記·太史公自序》:“秦撥去古文。”②撥動;撥開。李白《暖酒》:“撥卻白雲見青天。”貫休《山居二十四首》之十二:“撥霞掃雪和雲母,掘石移松得茯苓。”③點撥。《鏡花緣》第九回:“將來小弟到貴邦陪王兄住幾時,就近指撥貴庖。”(庖:指廚師。)④廢棄;摒除。劉大櫆《方庭粹六十壽序》:“其為文章,務撥棄俗尚,而浸淫於古。”(浸淫:漸次接近。)⑤彈奏弦樂器的一種手法。白居易《琵琶行》:“轉軸撥弦三兩聲,未成曲調先有情。”(轉軸:轉動琵琶上的弦柱。)⑥撥子。彈奏樂器時套在手指上撥弦的工具。白居易《琵琶行》:“曲終收撥當心畫,四弦一聲如裂帛。”⑦調轉。《三國演義》第十四回:“關公便撥馬回陣,立於陣前候之。”⑧不正。《荀子·正論》:“不能以撥弓曲矢中(zhòng)微。”(微:微小目標。)⑨分給;調配。《紅樓夢》第七十三回:“從者每人打二十板,革去三月月錢,撥入圊(qīng)廁行內。”[撥冗]拋開繁雜的事務。畢魏《三報恩·探獄》:“雖然如此,早晚定撥冗而來。”

    語:

    (一)①談論;說話。《論語·鄉黨》:“食不言,寢不語。”②言論;話。《韓非子·五蠹》:“無先王之語,以吏為師。”(不用先王的那套言論,而用官吏當老師。)③諺語;俗語。《列子·楊朱》:“古語有之:‘生相憐,死相捐。’”(捐:棄。)④詩文、談話中的字或句。杜甫《江上值水如海勢聊短述》:“語不驚人死不休。” (二)yù 告訴。《史記·項羽本紀》:“沛公今事有急,亡去不義,不可不語。”(亡:逃走。)


  • 一曲艳歌琴杳杳,四弦轻拨语喃喃。

    “一曲艳歌琴杳杳,四弦轻拨语喃喃。”诗句出处:《光、威、裒姊妹三人少孤而始妍》;是唐朝诗人鱼玄机的作品。

    昔闻南国容华少,今日东邻姊妹三。妆阁相看鹦鹉赋,
    碧窗应绣凤凰衫。红芳满院参差折,绿醑盈杯次第衔。
    恐向瑶池曾作女,谪来尘世未为男。文姬有貌终堪比,
    西子无言我更惭。一曲艳歌琴杳杳,四弦轻拨语喃喃。
    当台竞斗青丝发,对月争夸白玉簪。小有洞中松露滴,
    大罗天上柳烟含。但能为雨心长在,不怕吹箫事未谙。
    阿母几嗔花下语,潘郎曾向梦中参。暂持清句魂犹断,
    若睹红颜死亦甘。怅望佳人何处在,行云归北又归南。

    【注释】:

    一:

    ①数词。《孟子·梁惠王上》:“吾何爱一牛?”(爱:吝惜。)《汉书·律历志上》:“数者,一、十、百、千、万也。”又表序数第一。《吕氏春秋·古乐》:“投足以歌八阕:一曰载民,二曰玄鸟。”(八阕:指舞乐的八章。载民、玄鸟:乐曲八章之名。)②专一。《荀子·劝学》:“螾无爪牙之利,筋骨之强,上食埃土,下饮黄泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;满。《史记·淮阴侯列传》:“至拜大将,乃韩信也,一军皆惊。”④统一;使……一致。《史记·秦始皇本纪》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左传·庄公十二年》:“天下之恶一也。”(恶:指恶人。)⑥整体。贾谊《新书·过秦上》:“合从缔交,相与为一。”⑦古代哲学概念。指“道”及“道”所派生的“气”。⑧副词。1. 一概;都。《史记·孟尝君列传》:“食客数千人,无贵贱一与文等。”2. 一旦。《庄子·徐无鬼》:“一闻人之过,终身不忘。”(过:过失。)3. 乃;竟。《战国策·齐策一》:“靖郭君之于寡人,一至于此乎?”⑨语气词。起加强语气的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人耻之,愿比死者一洒之。”⑩我国民族音乐记音符号之一。[一何]副词。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,妇啼一何苦!”

    一曲:

    ①一方。《诗·魏风·汾沮洳》:“彼汾一曲,言采其。”陈奂传疏:“一曲犹一方也。”②河流弯曲处。刘禹锡《送李尚书镇滑州》诗:“黄河一曲当城下。”③比喻见识拘于一方面。《庄子·天下》:“不该不遍,一曲之士也。”④犹一缕。张泌《题华严寺木塔》诗:“一曲晚烟浮渭水,半桥斜日照咸阳。”⑤(-qǔ)一首歌或词曲。如:一曲新词。嵇康《与山巨源绝交书》:“浊酒一杯,弹琴一曲,志愿毕矣。”

    曲:

    (一)①弯;不直。与“直”相对。《荀子·劝学》:“木直中绳,輮以为轮,其曲中规。”②不正;不公正;不正派。《战国策·秦策五》:“赵王之臣有韩仓者,以曲合于赵王。”陆贾《新语·辨惑》:“怀曲而合邪。”(合:迎合。邪:偏邪。)③局部;一部分。《淮南子·缪称》:“察一曲者,不可与言化。”④委婉曲折。元结《恶(wù)曲篇》:“未尝曲气以转声,曲辞以达意。”⑤泛指弯曲之处。吴融《壁画折竹杂言》:“渭曲逢,湘江别。”(渭:水名。)⑥偏僻之处。严忌《哀时命》:“块独守此曲隅兮。”(块:孤独。隅:角落。) (二)qǔ ①韵文的一种。通常指宋以来的南曲和北曲,同词的体裁相近,但格式较为自由。分戏曲、散曲两类,元明以来甚为流行。②歌曲。王褒《长安有狭邪行》:“涂歌杨柳曲,巷饮榴花樽。”(涂:同“途”。樽:酒器。)③乐曲。刘禹锡《杨柳枝词九首》之一:“请君莫奏前朝曲。”

    艳:

    ①容色美好。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“东家有贤女,窈窕艳城郭。”②指美女。李白《西施》:“勾践征绝艳。”(征:求。)③色彩鲜明;光彩。王勃《采莲赋》:“艳珠翠兮光缤纷。”④文辞华美。曹植《七启》:“辩言之艳,能使穷泽生流,枯木发荣。”《三国志·吴书·吴主传》:“信言不艳。”⑤羡慕;喜爱。《韩非子·外储说左上》:“不谋治强之功,而艳乎辩说文丽之声。”⑥古代指楚国的歌曲。左思《吴都赋》:“荆艳楚舞。”

    歌:

    ①唱歌;歌唱。《诗经·魏风·园有桃》:“心之忧矣,我歌且谣。”②歌曲;歌谣以及能唱的诗。许浑《夜泊永乐有怀》:“吴娃齐唱采莲歌。”③赞颂;歌咏。班固《两都赋·序》:“故皋陶歌虞,奚斯颂鲁。”

    琴:

    一种古琴,拨弦乐器,用梧桐等木料做成。开始为五弦,周初增至七弦。《左传·襄公十四年》:“使师曹诲之琴。”

    杳:

    ①幽暗。《楚辞·九章·涉江》:“深林杳以冥冥兮。”《管子·内业》:“杲(gǎo)乎如登于天,杳乎如入于渊。”(杲:明亮。)②不见踪影。蔡琰《胡笳十八拍》:“朝见长城兮路杳漫。”窅 yǎo ①下陷。《灵枢经 · 水胀篇》:“按其腹,窅而不起。”②深远。谢脁《敬亭山》:“缘源殊未极,归径窅如迷。”[窅然]1.怅然。《庄子·逍遥游》:“窅然丧其天下焉。”2. 深远的样子。李白《山中问答》:“桃花流水窅然去,别有天地非人间。”

    四:

    ①基数,四。《左传·隐公三年》:“骄奢淫泆(yì),所自邪也。四者之来,宠禄过也。”(淫:嗜欲过度。泆:放纵。)②序数,第四。《左传·襄公二十六年》:“臣之位在四。”《资治通鉴·唐宪宗元和十二年》:“四鼓,愬至城下,无一人知者。”(愬:李愬,邓州节度使,此次袭破蔡州,擒叛军首领吴元济。)③工尺谱记音符号之一。《宋史·乐志十七》:“大吕、太簇用四字。”④通“驷”。四匹马驾一辆车。《韩非子·爱臣》:“是故不得四从,不载奇兵。”

    弦:

    ①弓上用以发箭的绳。《吕氏春秋·具备》:“中非独弦也,而弦为中之具也。”②乐器上用以发音的丝线或金属丝。《礼记·乐记》:“不学操缦(màn),不能安弦。”(操缦:操弄琴瑟之弦。)③弦乐器。白居易《琵琶行》:“主人下马客在船,举酒欲饮无管弦。”④弹奏琴瑟等弦乐器。《吕氏春秋·慎人》:“孔子烈然返瑟而弦。”⑤月半圆。阴历初七、初八月亮缺上半,叫上弦;二十二、二十三月亮缺下半,叫下弦。谢灵运《七夕咏牛女》:“新明弦月上。”⑥数学名词。1. 不等腰直角三角形中的斜边。2. 直线与圆周相交于两点,在圆周内的部分叫弦。⑦中医术语。脉象之一。《史记·扁鹊仓公列传》:“脉长而弦……其病主在于肝。”

    轻:

    ①重量小。与“重”相对。《孟子· 梁惠王上》:“权,然后知轻重。”(权:衡量。)②轻微;微薄;浅薄。诸葛亮《与参军掾属教》:“任重才轻。”③轻率;不稳重。刘炎《迩言》:“轻躁寡谋,不必皆年少。”④轻便。《汉书·食货志上》:“夫寒之于衣,不待轻暖。”⑤轻视;看不起。《老子》:“祸莫大于轻敌。”⑥轻易;随便。《盐铁论·刑德》:“千仞之高,人不轻凌。”⑦使……变轻;减轻。王维《送元中丞传运江淮》:“薄税归天府,轻徭赖使臣。”(天府:朝廷的仓库。徭:劳役。)⑧用力小。白居易《琵琶行》:“轻拢慢捻(niǎn)抹复挑。”⑨轻快。王维《观猎》:“雪尽马蹄轻。”

    拨:

    ①治理。《史记·太史公自序》:“秦拨去古文。”②拨动;拨开。李白《暖酒》:“拨却白云见青天。”贯休《山居二十四首》之十二:“拨霞扫雪和云母,掘石移松得茯苓。”③点拨。《镜花缘》第九回:“将来小弟到贵邦陪王兄住几时,就近指拨贵庖。”(庖:指厨师。)④废弃;摒除。刘大櫆《方庭粹六十寿序》:“其为文章,务拨弃俗尚,而浸淫于古。”(浸淫:渐次接近。)⑤弹奏弦乐器的一种手法。白居易《琵琶行》:“转轴拨弦三两声,未成曲调先有情。”(转轴:转动琵琶上的弦柱。)⑥拨子。弹奏乐器时套在手指上拨弦的工具。白居易《琵琶行》:“曲终收拨当心画,四弦一声如裂帛。”⑦调转。《三国演义》第十四回:“关公便拨马回阵,立于阵前候之。”⑧不正。《荀子·正论》:“不能以拨弓曲矢中(zhòng)微。”(微:微小目标。)⑨分给;调配。《红楼梦》第七十三回:“从者每人打二十板,革去三月月钱,拨入圊(qīng)厕行内。”[拨冗]抛开繁杂的事务。毕魏《三报恩·探狱》:“虽然如此,早晚定拨冗而来。”

    语:

    (一)①谈论;说话。《论语·乡党》:“食不言,寝不语。”②言论;话。《韩非子·五蠹》:“无先王之语,以吏为师。”(不用先王的那套言论,而用官吏当老师。)③谚语;俗语。《列子·杨朱》:“古语有之:‘生相怜,死相捐。’”(捐:弃。)④诗文、谈话中的字或句。杜甫《江上值水如海势聊短述》:“语不惊人死不休。” (二)yù 告诉。《史记·项羽本纪》:“沛公今事有急,亡去不义,不可不语。”(亡:逃走。)


  • yi qu yan ge qin yao yao ,si xian qing bo yu nan nan 。

    “yi qu yan ge qin yao yao ,si xian qing bo yu nan nan 。”shi gou chu chu :《guang 、wei 、pou zi mei san ren shao gu er shi yan 》;shi tang chao shi ren yu xuan ji de zuo pin 。

    xi wen na guo rong hua shao ,jin ri dong lin zi mei san 。zhuang ge xiang kan ying wu fu ,
    bi chuang ying xiu feng huang shan 。gong fang man yuan can cha she ,lu xu ying bei ci di xian 。
    kong xiang yao chi ceng zuo nv ,zhe lai chen shi wei wei nan 。wen ji you mao zhong kan bi ,
    xi zi mo yan wo geng can 。yi qu yan ge qin yao yao ,si xian qing bo yu nan nan 。
    dang tai jing dou qing si fa ,dui yue zheng kua bai yu zan 。xiao you dong zhong song lou di ,
    da luo tian shang liu yan han 。dan neng wei yu xin chang zai ,bu pa chui xiao shi wei an 。
    a mu ji chen hua xia yu ,pan lang ceng xiang meng zhong can 。zan chi qing gou hun you duan ,
    re du gong yan si yi gan 。chang wang jia ren he chu zai ,hang yun gui bei you gui na 。

    【zhu shi 】:

    yi :

    ①shu ci 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu he ai yi niu ?”(ai :lin xi 。)《han shu ·lv li zhi shang 》:“shu zhe ,yi 、shi 、bai 、qian 、mo ye 。”you biao xu shu di yi 。《lv shi chun qiu ·gu le 》:“tou zu yi ge ba que :yi yue zai min ,er yue xuan diao 。”(ba que :zhi wu le de ba zhang 。zai min 、xuan diao :le qu ba zhang zhi ming 。)②zhuan yi 。《xun zi ·quan xue 》:“yin mo zhao ya zhi li ,jin gu zhi jiang ,shang shi ai tu ,xia yin huang quan ,yong xin yi ye 。”(yin :tong “yin ”。qiu yin 。)③quan ;man 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“zhi bai da jiang ,nai han xin ye ,yi jun jie jing 。”④tong yi ;shi ……yi zhi 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“yi fa du heng dan zhang che 。”⑤xiang tong 。《zuo chuan ·zhuang gong shi er nian 》:“tian xia zhi e yi ye 。”(e :zhi e ren 。)⑥zheng ti 。gu yi 《xin shu ·guo qin shang 》:“ge cong di jiao ,xiang yu wei yi 。”⑦gu dai zhe xue gai nian 。zhi “dao ”ji “dao ”suo pa sheng de “qi ”。⑧fu ci 。1. yi gai ;dou 。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“shi ke shu qian ren ,mo gui jian yi yu wen deng 。”2. yi dan 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“yi wen ren zhi guo ,zhong shen bu wang 。”(guo :guo shi 。)3. nai ;jing 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jing guo jun zhi yu gua ren ,yi zhi yu ci hu ?”⑨yu qi ci 。qi jia jiang yu qi de zuo yong 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“gua ren chi zhi ,yuan bi si zhe yi sa zhi 。”⑩wo guo min zu yin le ji yin fu hao zhi yi 。[yi he ]fu ci 。biao shi cheng du shen 。du fu 《dan hao li 》:“li hu yi he nu ,fu ti yi he ku !”

    yi qu :

    ①yi fang 。《shi ·wei feng ·fen ju ru 》:“bi fen yi qu ,yan cai ji 。”chen huan chuan shu :“yi qu you yi fang ye 。”②he liu wan qu chu 。liu yu xi 《song li shang shu zhen hua zhou 》shi :“huang he yi qu dang cheng xia 。”③bi yu jian shi ju yu yi fang mian 。《zhuang zi ·tian xia 》:“bu gai bu bian ,yi qu zhi shi ye 。”④you yi lv 。zhang bi 《ti hua yan si mu da 》shi :“yi qu wan yan fu wei shui ,ban qiao xie ri zhao xian yang 。”⑤(-qǔ)yi shou ge huo ci qu 。ru :yi qu xin ci 。ji kang 《yu shan ju yuan jue jiao shu 》:“zhuo jiu yi bei ,dan qin yi qu ,zhi yuan bi yi 。”

    qu :

    (yi )①wan ;bu zhi 。yu “zhi ”xiang dui 。《xun zi ·quan xue 》:“mu zhi zhong sheng ,rou yi wei lun ,ji qu zhong gui 。”②bu zheng ;bu gong zheng ;bu zheng pa 。《zhan guo ce ·qin ce wu 》:“zhao wang zhi chen you han cang zhe ,yi qu ge yu zhao wang 。”liu gu 《xin yu ·bian huo 》:“huai qu er ge xie 。”(ge :ying ge 。xie :pian xie 。)③ju bu ;yi bu fen 。《huai na zi ·miao chen 》:“cha yi qu zhe ,bu ke yu yan hua 。”④wei wan qu she 。yuan jie 《e (wù)qu pian 》:“wei chang qu qi yi zhuai sheng ,qu ci yi da yi 。”⑤fan zhi wan qu zhi chu 。wu rong 《bi hua she zhu za yan 》:“wei qu feng ,xiang jiang bie 。”(wei :shui ming 。)⑥pian pi zhi chu 。yan ji 《ai shi ming 》:“kuai du shou ci qu yu xi 。”(kuai :gu du 。yu :jiao la 。) (er )qǔ ①yun wen de yi chong 。tong chang zhi song yi lai de na qu he bei qu ,tong ci de ti cai xiang jin ,dan ge shi jiao wei zi you 。fen hu qu 、san qu liang lei ,yuan ming yi lai shen wei liu hang 。②ge qu 。wang bao 《chang an you xia xie hang 》:“tu ge yang liu qu ,hang yin liu hua zun 。”(tu :tong “tu ”。zun :jiu qi 。)③le qu 。liu yu xi 《yang liu zhi ci jiu shou 》zhi yi :“qing jun mo zou qian chao qu 。”

    yan :

    ①rong se mei hao 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“dong jia you xian nv ,yao tiao yan cheng guo 。”②zhi mei nv 。li bai 《xi shi 》:“gou jian zheng jue yan 。”(zheng :qiu 。)③se cai xian ming ;guang cai 。wang bo 《cai lian fu 》:“yan zhu cui xi guang bin fen 。”④wen ci hua mei 。cao zhi 《qi qi 》:“bian yan zhi yan ,neng shi qiong ze sheng liu ,ku mu fa rong 。”《san guo zhi ·wu shu ·wu zhu chuan 》:“xin yan bu yan 。”⑤xian mu ;xi ai 。《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“bu mou zhi jiang zhi gong ,er yan hu bian shui wen li zhi sheng 。”⑥gu dai zhi chu guo de ge qu 。zuo sai 《wu dou fu 》:“jing yan chu wu 。”

    ge :

    ①chang ge ;ge chang 。《shi jing ·wei feng ·yuan you tao 》:“xin zhi you yi ,wo ge ju yao 。”②ge qu ;ge yao yi ji neng chang de shi 。hu hun 《ye bo yong le you huai 》:“wu wa ji chang cai lian ge 。”③zan song ;ge yong 。ban gu 《liang dou fu ·xu 》:“gu gao tao ge yu ,xi si song lu 。”

    qin :

    yi chong gu qin ,bo xian le qi ,yong wu tong deng mu liao zuo cheng 。kai shi wei wu xian ,zhou chu zeng zhi qi xian 。《zuo chuan ·xiang gong shi si nian 》:“shi shi cao hui zhi qin 。”

    yao :

    ①you an 。《chu ci ·jiu zhang ·she jiang 》:“shen lin yao yi ming ming xi 。”《guan zi ·nei ye 》:“gao (gǎo)hu ru deng yu tian ,yao hu ru ru yu yuan 。”(gao :ming liang 。)②bu jian zong ying 。cai yan 《hu jia shi ba pai 》:“chao jian chang cheng xi lu yao man 。”yao yǎo ①xia xian 。《ling shu jing · shui zhang pian 》:“an ji fu ,yao er bu qi 。”②shen yuan 。xie tiao 《jing ting shan 》:“yuan yuan shu wei ji ,gui jing yao ru mi 。”[yao ran ]1.chang ran 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“yao ran sang ji tian xia yan 。”2. shen yuan de yang zi 。li bai 《shan zhong wen da 》:“tao hua liu shui yao ran qu ,bie you tian de fei ren jian 。”

    si :

    ①ji shu ,si 。《zuo chuan ·yin gong san nian 》:“jiao she yin die (yì),suo zi xie ye 。si zhe zhi lai ,chong lu guo ye 。”(yin :shi yu guo du 。die :fang zong 。)②xu shu ,di si 。《zuo chuan ·xiang gong er shi liu nian 》:“chen zhi wei zai si 。”《zi zhi tong jian ·tang xian zong yuan he shi er nian 》:“si gu ,su zhi cheng xia ,mo yi ren zhi zhe 。”(su :li su ,deng zhou jie du shi ,ci ci xi po cai zhou ,qin pan jun shou ling wu yuan ji 。)③gong che pu ji yin fu hao zhi yi 。《song shi ·le zhi shi qi 》:“da lv 、tai cu yong si zi 。”④tong “si ”。si pi ma jia yi liang che 。《han fei zi ·ai chen 》:“shi gu bu de si cong ,bu zai ji bing 。”

    xian :

    ①gong shang yong yi fa jian de sheng 。《lv shi chun qiu ·ju bei 》:“zhong fei du xian ye ,er xian wei zhong zhi ju ye 。”②le qi shang yong yi fa yin de si xian huo jin shu si 。《li ji ·le ji 》:“bu xue cao man (màn),bu neng an xian 。”(cao man :cao long qin se zhi xian 。)③xian le qi 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“zhu ren xia ma ke zai chuan ,ju jiu yu yin mo guan xian 。”④dan zou qin se deng xian le qi 。《lv shi chun qiu ·shen ren 》:“kong zi lie ran fan se er xian 。”⑤yue ban yuan 。yin li chu qi 、chu ba yue liang que shang ban ,jiao shang xian ;er shi er 、er shi san yue liang que xia ban ,jiao xia xian 。xie ling yun 《qi xi yong niu nv 》:“xin ming xian yue shang 。”⑥shu xue ming ci 。1. bu deng yao zhi jiao san jiao xing zhong de xie bian 。2. zhi xian yu yuan zhou xiang jiao yu liang dian ,zai yuan zhou nei de bu fen jiao xian 。⑦zhong yi shu yu 。mai xiang zhi yi 。《shi ji ·bian que cang gong lie chuan 》:“mai chang er xian ……ji bing zhu zai yu gan 。”

    qing :

    ①chong liang xiao 。yu “chong ”xiang dui 。《meng zi · liang hui wang shang 》:“quan ,ran hou zhi qing chong 。”(quan :heng liang 。)②qing wei ;wei bao ;jian bao 。zhu ge liang 《yu can jun yuan shu jiao 》:“ren chong cai qing 。”③qing lv ;bu wen chong 。liu yan 《er yan 》:“qing zao gua mou ,bu bi jie nian shao 。”④qing bian 。《han shu ·shi huo zhi shang 》:“fu han zhi yu yi ,bu dai qing nuan 。”⑤qing shi ;kan bu qi 。《lao zi 》:“huo mo da yu qing di 。”⑥qing yi ;sui bian 。《yan tie lun ·xing de 》:“qian ren zhi gao ,ren bu qing ling 。”⑦shi ……bian qing ;jian qing 。wang wei 《song yuan zhong cheng chuan yun jiang huai 》:“bao shui gui tian fu ,qing yao lai shi chen 。”(tian fu :chao ting de cang ku 。yao :lao yi 。)⑧yong li xiao 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“qing long man nian (niǎn)ma fu tiao 。”⑨qing kuai 。wang wei 《guan lie 》:“xue jin ma ti qing 。”

    bo :

    ①zhi li 。《shi ji ·tai shi gong zi xu 》:“qin bo qu gu wen 。”②bo dong ;bo kai 。li bai 《nuan jiu 》:“bo que bai yun jian qing tian 。”guan xiu 《shan ju er shi si shou 》zhi shi er :“bo xia sao xue he yun mu ,jue dan yi song de fu ling 。”③dian bo 。《jing hua yuan 》di jiu hui :“jiang lai xiao di dao gui bang pei wang xiong zhu ji shi ,jiu jin zhi bo gui pao 。”(pao :zhi chu shi 。)④fei qi ;bing chu 。liu da kui 《fang ting cui liu shi shou xu 》:“ji wei wen zhang ,wu bo qi su shang ,er jin yin yu gu 。”(jin yin :jian ci jie jin 。)⑤dan zou xian le qi de yi chong shou fa 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“zhuai zhou bo xian san liang sheng ,wei cheng qu diao xian you qing 。”(zhuai zhou :zhuai dong pi pa shang de xian zhu 。)⑥bo zi 。dan zou le qi shi tao zai shou zhi shang bo xian de gong ju 。bai ju yi 《pi pa hang 》:“qu zhong shou bo dang xin hua ,si xian yi sheng ru lie bo 。”⑦diao zhuai 。《san guo yan yi 》di shi si hui :“guan gong bian bo ma hui zhen ,li yu zhen qian hou zhi 。”⑧bu zheng 。《xun zi ·zheng lun 》:“bu neng yi bo gong qu shi zhong (zhòng)wei 。”(wei :wei xiao mu biao 。)⑨fen gei ;diao pei 。《gong lou meng 》di qi shi san hui :“cong zhe mei ren da er shi ban ,ge qu san yue yue qian ,bo ru qing (qīng)ce hang nei 。”[bo rong ]pao kai fan za de shi wu 。bi wei 《san bao en ·tan yu 》:“sui ran ru ci ,zao wan ding bo rong er lai 。”

    yu :

    (yi )①tan lun ;shui hua 。《lun yu ·xiang dang 》:“shi bu yan ,qin bu yu 。”②yan lun ;hua 。《han fei zi ·wu du 》:“mo xian wang zhi yu ,yi li wei shi 。”(bu yong xian wang de na tao yan lun ,er yong guan li dang lao shi 。)③yan yu ;su yu 。《lie zi ·yang zhu 》:“gu yu you zhi :‘sheng xiang lian ,si xiang juan 。’”(juan :qi 。)④shi wen 、tan hua zhong de zi huo gou 。du fu 《jiang shang zhi shui ru hai shi liao duan shu 》:“yu bu jing ren si bu xiu 。” (er )yù gao su 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“pei gong jin shi you ji ,wang qu bu yi ,bu ke bu yu 。”(wang :tao zou 。)