- 繁体
- 简体
- 拼音
-
粵自太原,播徂江澨。
“粵自太原,播徂江澨。”詩句出處:《倬彼我系》;是唐朝詩人王勃的作品。倬彼我系,出自有周。分疆錫社,派別支流。
居衛仕宋,臣嬴相劉。乃武乃文,或公或侯。
晉歷崩坼,衣冠擾弊。粵自太原,播徂江澨。
禮喪賢隱,時屯道閉。王室如毀,生人多殪。
伊我有器,思逢其主。自東施西,擇木開宇。
田彼河曲,傢乎汾浦。天未厭亂,吾將誰輔。
伊我祖德,思濟九埏。不常厥所,於茲五遷。
欲及時也,夫豈願焉。其位雖屈,其言則傳。
爰述帝制,大搜王道。曰天曰人,是祖是考。
禮樂咸苦,詩書具草。貽厥孫謀,永為傢寶。
伊餘小子,信慚明哲。彼網有條,彼車有轍。
思屏人事,克終前烈。於嗟代網,卒餘來紲。
來紲伊何,謂餘曰仕。我瞻先達,三十方起。
夫豈不懷,高山仰止。願言毓德,啜菽飲水。
有鳥反哺,其聲嗷嗷。言念舊德,憂心忉忉。
今我不養,歲月其滔。黽俯從役,豈敢告勞。
從役伊何,薄求卑位。告勞伊何,來參卿事。
名存實爽,負信愆義。靜言遐思,中心是愧。
【註釋】:
粵:
①句首、句中語氣詞。《史記·周本紀》:“粵詹雒、伊,毋遠天室。”(詹:同“瞻”。望。雒luò:雒水。)顏延之《赭白馬賦》:“武義粵其肅陳,文教迄已優洽。”②古民族名。居於江浙閩粵一帶,總稱百粵。《漢書·高帝紀下》:“粵人之俗,好相攻擊。”又指粵人所建之國。《漢書·地理志下》:“粵既滅吳,後六世為楚所滅。”[百粵]古民族名,又稱粵。《漢書·高帝紀下》:“使與百粵雜處。”又指百粵人所居之地。賈誼《過秦論》:“南取百粵之地。”自:
①自己。《詩經·大雅·文王》:“永言配命,自求多福。”(言:通“焉”。配命:合乎天命。)《老子》:“知人者智,自知者明。”②親自。宋濂《送東陽馬生序》:“每假借於藏書之傢,手自筆錄,計日以還。”《史記·蕭相國世傢》:“高祖自將。”③自然。《史記·李將軍列傳》:“諺曰:‘桃李無言,下自成蹊。’”(蹊:小徑;小路。)④介詞。1.從。《孟子·滕文公上》:“有為神農之言者許行,自楚之滕。”(神農:傳說為古代造耒耜、興農業的帝王。許行:當時的農學傢。)《論語·學而》:“有朋自遠方來。”2. 由於。《史記·屈原賈生列傳》:“屈平之作《離騷》,蓋自怨生也。”《漢書·灌夫傳》:“侯自我得之,自我捐之,無所恨。”⑤連詞。表示假設。可譯為假如。《左傳·成公十六年》:“唯聖人能內外無患,自非聖人,外寧必有內憂。”⑥連詞。表示假設的讓步。可譯為即使。《漢書·高祖紀下》:“高祖不修文學,而性明達,好謀能聽,自監門戍卒,見之如舊。”又《杜周傳》:“自京師不曉,況於遠方?”太:
①極大。《淮南子·詮言》:“洞同天地,渾沌為樸,未造而成物,謂之太一。”②極遠。《荀子 · 正論》:“太古薄葬,棺厚三寸,衣衾三領,葬田不妨田。”(不妨田:指無墳丘。)③超過一定數量的。《史記·項羽本紀》:“漢有天下太半,而諸侯皆附之。楚兵罷(pí)食盡,此天亡楚之時也。”(罷:同“疲”。)④對年長、位尊或輩分高的人的尊稱。《漢書·李廣蘇建傳附蘇武》:“來時太夫人已不幸。”《史記·高祖本紀》:“高祖五日一朝太公。”⑤過於;過分。《晉書·夏侯湛傳》:“吾子所以褒飾之太矣。斟酌之喻,非小醜之所堪也。”⑥同“泰”。安泰。《老子》第三十五章:“執大象,天下往,往而不害安平太。”(大象:指事物的本原。)《呂氏春秋·大樂》:“天下太平,萬物安寧。”原:
①水流源頭。《左傳·昭公九年》:“猶衣服之有冠冕,木水之有本原。”②根源;來由。《韓非子·解老》:“萬害有原。”(害:災禍。)③推究本原。《管子·小匡》:“原本窮末。”④文體名。對某事物推究其本原,而加以論述。⑤原野;寬廣平坦的地面。《楚辭·九歌·國殤》:“平原忽兮路超遠。”(忽:遼闊渺茫的樣子。)⑥寬恕;赦免。《三國志·魏書·張魯傳》:“犯法者,三原然後乃行刑。”⑦通“願”。謹慎老實。《論語·陽貨》:“鄉原,德之賊也。”(賊:傷害;敗壞。)《荀子·榮辱》:“孝弟原愨。”(弟tì:順從兄長。愨què:誠實。)播:
①撒種。《詩經·豳風·七月》:“其始播百谷。”②散佈;佈施。張衡《思玄賦》:“播餘香而莫聞。”(餘:我。)③分散。《尚書·禹貢》:“又北播為九河。”④遷徙。《後漢書·史弼傳》:“周有播蕩之禍,漢有爰盎之變。”(愛盎:人名。)⑤舍棄。劉向《九嘆· 思古》:“播規矩以背度兮,錯權衡而任意。”(度:法度。錯:置;放下。)⑥通“簸(bǒ)”。搖動。《莊子·人間世》:“鼓筴播精,足以食十人。”(鼓:指抖動。筴:小簸箕。 精:精米。)徂:
①前往;到……去。《詩經·大雅·桑柔》:“自西徂東,靡所定處。”②逝去;過去。陶淵明《贈長沙公四首》之一:“歲月眇徂。”(眇:遠。)③始;開始。駱賓王《冒雨尋菊序》:“白帝徂秋。”(白帝:秋天之神。)④通“殂”。逝世;死去。顏真卿等《登峴山觀李左相石尊聯句》崔宏句:“懷賢久徂謝。”江:
①長江的專稱。《尚書·禹貢》:“江漢朝宗於海。”《論衡·書虛》:“且投於江中,何江也?”《史記·秦始皇本紀》:“臨浙江,水波惡。”②江河的通稱。柳宗元《江雪》:“孤舟蓑笠翁,獨釣寒江雪。”錢起《省試湘靈鼓瑟》:“曲終人不見,江上數峰青。”③指隱士的居處。陶潛《與殷晉安別》:“良才不隱世,江湖多賤貧。”王安石《和王勝之雪霽借馬人省》:“超然遂有江湖意。” -
粤自太原,播徂江澨。
“粤自太原,播徂江澨。”诗句出处:《倬彼我系》;是唐朝诗人王勃的作品。倬彼我系,出自有周。分疆锡社,派别支流。
居卫仕宋,臣嬴相刘。乃武乃文,或公或侯。
晋历崩坼,衣冠扰弊。粤自太原,播徂江澨。
礼丧贤隐,时屯道闭。王室如毁,生人多殪。
伊我有器,思逢其主。自东施西,择木开宇。
田彼河曲,家乎汾浦。天未厌乱,吾将谁辅。
伊我祖德,思济九埏。不常厥所,于兹五迁。
欲及时也,夫岂愿焉。其位虽屈,其言则传。
爰述帝制,大搜王道。曰天曰人,是祖是考。
礼乐咸苦,诗书具草。贻厥孙谋,永为家宝。
伊余小子,信惭明哲。彼网有条,彼车有辙。
思屏人事,克终前烈。于嗟代网,卒余来绁。
来绁伊何,谓余曰仕。我瞻先达,三十方起。
夫岂不怀,高山仰止。愿言毓德,啜菽饮水。
有鸟反哺,其声嗷嗷。言念旧德,忧心忉忉。
今我不养,岁月其滔。黾俯从役,岂敢告劳。
从役伊何,薄求卑位。告劳伊何,来参卿事。
名存实爽,负信愆义。静言遐思,中心是愧。
【注释】:
粤:
①句首、句中语气词。《史记·周本纪》:“粤詹雒、伊,毋远天室。”(詹:同“瞻”。望。雒luò:雒水。)颜延之《赭白马赋》:“武义粤其肃陈,文教迄已优洽。”②古民族名。居于江浙闽粤一带,总称百粤。《汉书·高帝纪下》:“粤人之俗,好相攻击。”又指粤人所建之国。《汉书·地理志下》:“粤既灭吴,后六世为楚所灭。”[百粤]古民族名,又称粤。《汉书·高帝纪下》:“使与百粤杂处。”又指百粤人所居之地。贾谊《过秦论》:“南取百粤之地。”自:
①自己。《诗经·大雅·文王》:“永言配命,自求多福。”(言:通“焉”。配命:合乎天命。)《老子》:“知人者智,自知者明。”②亲自。宋濂《送东阳马生序》:“每假借于藏书之家,手自笔录,计日以还。”《史记·萧相国世家》:“高祖自将。”③自然。《史记·李将军列传》:“谚曰:‘桃李无言,下自成蹊。’”(蹊:小径;小路。)④介词。1.从。《孟子·滕文公上》:“有为神农之言者许行,自楚之滕。”(神农:传说为古代造耒耜、兴农业的帝王。许行:当时的农学家。)《论语·学而》:“有朋自远方来。”2. 由于。《史记·屈原贾生列传》:“屈平之作《离骚》,盖自怨生也。”《汉书·灌夫传》:“侯自我得之,自我捐之,无所恨。”⑤连词。表示假设。可译为假如。《左传·成公十六年》:“唯圣人能内外无患,自非圣人,外宁必有内忧。”⑥连词。表示假设的让步。可译为即使。《汉书·高祖纪下》:“高祖不修文学,而性明达,好谋能听,自监门戍卒,见之如旧。”又《杜周传》:“自京师不晓,况于远方?”太:
①极大。《淮南子·诠言》:“洞同天地,浑沌为朴,未造而成物,谓之太一。”②极远。《荀子 · 正论》:“太古薄葬,棺厚三寸,衣衾三领,葬田不妨田。”(不妨田:指无坟丘。)③超过一定数量的。《史记·项羽本纪》:“汉有天下太半,而诸侯皆附之。楚兵罢(pí)食尽,此天亡楚之时也。”(罢:同“疲”。)④对年长、位尊或辈分高的人的尊称。《汉书·李广苏建传附苏武》:“来时太夫人已不幸。”《史记·高祖本纪》:“高祖五日一朝太公。”⑤过于;过分。《晋书·夏侯湛传》:“吾子所以褒饰之太矣。斟酌之喻,非小丑之所堪也。”⑥同“泰”。安泰。《老子》第三十五章:“执大象,天下往,往而不害安平太。”(大象:指事物的本原。)《吕氏春秋·大乐》:“天下太平,万物安宁。”原:
①水流源头。《左传·昭公九年》:“犹衣服之有冠冕,木水之有本原。”②根源;来由。《韩非子·解老》:“万害有原。”(害:灾祸。)③推究本原。《管子·小匡》:“原本穷末。”④文体名。对某事物推究其本原,而加以论述。⑤原野;宽广平坦的地面。《楚辞·九歌·国殇》:“平原忽兮路超远。”(忽:辽阔渺茫的样子。)⑥宽恕;赦免。《三国志·魏书·张鲁传》:“犯法者,三原然后乃行刑。”⑦通“愿”。谨慎老实。《论语·阳货》:“乡原,德之贼也。”(贼:伤害;败坏。)《荀子·荣辱》:“孝弟原悫。”(弟tì:顺从兄长。悫què:诚实。)播:
①撒种。《诗经·豳风·七月》:“其始播百谷。”②散布;布施。张衡《思玄赋》:“播余香而莫闻。”(余:我。)③分散。《尚书·禹贡》:“又北播为九河。”④迁徙。《后汉书·史弼传》:“周有播荡之祸,汉有爰盎之变。”(爱盎:人名。)⑤舍弃。刘向《九叹· 思古》:“播规矩以背度兮,错权衡而任意。”(度:法度。错:置;放下。)⑥通“簸(bǒ)”。摇动。《庄子·人间世》:“鼓筴播精,足以食十人。”(鼓:指抖动。筴:小簸箕。 精:精米。)徂:
①前往;到……去。《诗经·大雅·桑柔》:“自西徂东,靡所定处。”②逝去;过去。陶渊明《赠长沙公四首》之一:“岁月眇徂。”(眇:远。)③始;开始。骆宾王《冒雨寻菊序》:“白帝徂秋。”(白帝:秋天之神。)④通“殂”。逝世;死去。颜真卿等《登岘山观李左相石尊联句》崔宏句:“怀贤久徂谢。”江:
①长江的专称。《尚书·禹贡》:“江汉朝宗于海。”《论衡·书虚》:“且投于江中,何江也?”《史记·秦始皇本纪》:“临浙江,水波恶。”②江河的通称。柳宗元《江雪》:“孤舟蓑笠翁,独钓寒江雪。”钱起《省试湘灵鼓瑟》:“曲终人不见,江上数峰青。”③指隐士的居处。陶潜《与殷晋安别》:“良才不隐世,江湖多贱贫。”王安石《和王胜之雪霁借马人省》:“超然遂有江湖意。” -
yue zi tai yuan ,bo cu jiang cuo 。
“yue zi tai yuan ,bo cu jiang cuo 。”shi gou chu chu :《zhuo bi wo ji 》;shi tang chao shi ren wang bo de zuo pin 。zhuo bi wo ji ,chu zi you zhou 。fen jiang xi she ,pa bie zhi liu 。
ju wei shi song ,chen ying xiang liu 。nai wu nai wen ,huo gong huo hou 。
jin li beng che ,yi guan rao bi 。yue zi tai yuan ,bo cu jiang cuo 。
li sang xian yin ,shi tun dao bi 。wang shi ru hui ,sheng ren duo yi 。
yi wo you qi ,sai feng ji zhu 。zi dong shi xi ,ze mu kai yu 。
tian bi he qu ,jia hu fen pu 。tian wei ya luan ,wu jiang shei fu 。
yi wo zu de ,sai ji jiu shan 。bu chang jue suo ,yu ci wu qian 。
yu ji shi ye ,fu qi yuan yan 。ji wei sui qu ,ji yan ze chuan 。
yuan shu di zhi ,da sou wang dao 。yue tian yue ren ,shi zu shi kao 。
li le xian ku ,shi shu ju cao 。yi jue sun mou ,yong wei jia bao 。
yi yu xiao zi ,xin can ming zhe 。bi wang you tiao ,bi che you zhe 。
sai bing ren shi ,ke zhong qian lie 。yu jie dai wang ,cu yu lai xie 。
lai xie yi he ,wei yu yue shi 。wo zhan xian da ,san shi fang qi 。
fu qi bu huai ,gao shan yang zhi 。yuan yan yu de ,chuai shu yin shui 。
you diao fan bu ,ji sheng ao ao 。yan nian jiu de ,you xin dao dao 。
jin wo bu yang ,sui yue ji tao 。mian fu cong yi ,qi gan gao lao 。
cong yi yi he ,bao qiu bei wei 。gao lao yi he ,lai can qing shi 。
ming cun shi shuang ,fu xin qian yi 。jing yan xia sai ,zhong xin shi kui 。
【zhu shi 】:
yue :
①gou shou 、gou zhong yu qi ci 。《shi ji ·zhou ben ji 》:“yue zhan luo 、yi ,wu yuan tian shi 。”(zhan :tong “zhan ”。wang 。luo luò:luo shui 。)yan yan zhi 《zhe bai ma fu 》:“wu yi yue ji su chen ,wen jiao qi yi you qia 。”②gu min zu ming 。ju yu jiang zhe min yue yi dai ,zong chen bai yue 。《han shu ·gao di ji xia 》:“yue ren zhi su ,hao xiang gong ji 。”you zhi yue ren suo jian zhi guo 。《han shu ·de li zhi xia 》:“yue ji mie wu ,hou liu shi wei chu suo mie 。”[bai yue ]gu min zu ming ,you chen yue 。《han shu ·gao di ji xia 》:“shi yu bai yue za chu 。”you zhi bai yue ren suo ju zhi de 。gu yi 《guo qin lun 》:“na qu bai yue zhi de 。”zi :
①zi ji 。《shi jing ·da ya ·wen wang 》:“yong yan pei ming ,zi qiu duo fu 。”(yan :tong “yan ”。pei ming :ge hu tian ming 。)《lao zi 》:“zhi ren zhe zhi ,zi zhi zhe ming 。”②qin zi 。song lian 《song dong yang ma sheng xu 》:“mei jia jie yu cang shu zhi jia ,shou zi bi lu ,ji ri yi hai 。”《shi ji ·xiao xiang guo shi jia 》:“gao zu zi jiang 。”③zi ran 。《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“yan yue :‘tao li mo yan ,xia zi cheng qi 。’”(qi :xiao jing ;xiao lu 。)④jie ci 。1.cong 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“you wei shen nong zhi yan zhe hu hang ,zi chu zhi teng 。”(shen nong :chuan shui wei gu dai zao lei si 、xing nong ye de di wang 。hu hang :dang shi de nong xue jia 。)《lun yu ·xue er 》:“you peng zi yuan fang lai 。”2. you yu 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“qu ping zhi zuo 《li sao 》,gai zi yuan sheng ye 。”《han shu ·guan fu chuan 》:“hou zi wo de zhi ,zi wo juan zhi ,mo suo hen 。”⑤lian ci 。biao shi jia she 。ke yi wei jia ru 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“wei sheng ren neng nei wai mo huan ,zi fei sheng ren ,wai ning bi you nei you 。”⑥lian ci 。biao shi jia she de rang bu 。ke yi wei ji shi 。《han shu ·gao zu ji xia 》:“gao zu bu xiu wen xue ,er xing ming da ,hao mou neng ting ,zi jian men shu cu ,jian zhi ru jiu 。”you 《du zhou chuan 》:“zi jing shi bu xiao ,kuang yu yuan fang ?”tai :
①ji da 。《huai na zi ·quan yan 》:“dong tong tian de ,hun dun wei piao ,wei zao er cheng wu ,wei zhi tai yi 。”②ji yuan 。《xun zi · zheng lun 》:“tai gu bao zang ,guan hou san cun ,yi qin san ling ,zang tian bu fang tian 。”(bu fang tian :zhi mo fen qiu 。)③chao guo yi ding shu liang de 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“han you tian xia tai ban ,er zhu hou jie fu zhi 。chu bing ba (pí)shi jin ,ci tian wang chu zhi shi ye 。”(ba :tong “pi ”。)④dui nian chang 、wei zun huo bei fen gao de ren de zun chen 。《han shu ·li an su jian chuan fu su wu 》:“lai shi tai fu ren yi bu xing 。”《shi ji ·gao zu ben ji 》:“gao zu wu ri yi chao tai gong 。”⑤guo yu ;guo fen 。《jin shu ·xia hou zhan chuan 》:“wu zi suo yi bao shi zhi tai yi 。zhen zhuo zhi yu ,fei xiao chou zhi suo kan ye 。”⑥tong “tai ”。an tai 。《lao zi 》di san shi wu zhang :“zhi da xiang ,tian xia wang ,wang er bu hai an ping tai 。”(da xiang :zhi shi wu de ben yuan 。)《lv shi chun qiu ·da le 》:“tian xia tai ping ,mo wu an ning 。”yuan :
①shui liu yuan tou 。《zuo chuan ·zhao gong jiu nian 》:“you yi fu zhi you guan mian ,mu shui zhi you ben yuan 。”②gen yuan ;lai you 。《han fei zi ·jie lao 》:“mo hai you yuan 。”(hai :zai huo 。)③tui jiu ben yuan 。《guan zi ·xiao kuang 》:“yuan ben qiong mo 。”④wen ti ming 。dui mou shi wu tui jiu ji ben yuan ,er jia yi lun shu 。⑤yuan ye ;kuan an ping tan de de mian 。《chu ci ·jiu ge ·guo shang 》:“ping yuan hu xi lu chao yuan 。”(hu :liao kuo miao mang de yang zi 。)⑥kuan shu ;she mian 。《san guo zhi ·wei shu ·zhang lu chuan 》:“fan fa zhe ,san yuan ran hou nai hang xing 。”⑦tong “yuan ”。jin shen lao shi 。《lun yu ·yang huo 》:“xiang yuan ,de zhi zei ye 。”(zei :shang hai ;bai huai 。)《xun zi ·rong ru 》:“xiao di yuan que 。”(di tì:shun cong xiong chang 。que què:cheng shi 。)bo :
①sa chong 。《shi jing ·bin feng ·qi yue 》:“ji shi bo bai gu 。”②san bu ;bu shi 。zhang heng 《sai xuan fu 》:“bo yu xiang er mo wen 。”(yu :wo 。)③fen san 。《shang shu ·yu gong 》:“you bei bo wei jiu he 。”④qian xi 。《hou han shu ·shi bi chuan 》:“zhou you bo dang zhi huo ,han you yuan ang zhi bian 。”(ai ang :ren ming 。)⑤she qi 。liu xiang 《jiu tan · sai gu 》:“bo gui ju yi bei du xi ,cuo quan heng er ren yi 。”(du :fa du 。cuo :zhi ;fang xia 。)⑥tong “bo (bǒ)”。yao dong 。《zhuang zi ·ren jian shi 》:“gu ce bo jing ,zu yi shi shi ren 。”(gu :zhi dou dong 。ce :xiao bo ji 。 jing :jing mi 。)cu :
①qian wang ;dao ……qu 。《shi jing ·da ya ·sang rou 》:“zi xi cu dong ,mi suo ding chu 。”②shi qu ;guo qu 。tao yuan ming 《zeng chang sha gong si shou 》zhi yi :“sui yue miao cu 。”(miao :yuan 。)③shi ;kai shi 。jia bin wang 《mao yu xun ju xu 》:“bai di cu qiu 。”(bai di :qiu tian zhi shen 。)④tong “cu ”。shi shi ;si qu 。yan zhen qing deng 《deng xian shan guan li zuo xiang dan zun lian gou 》cui hong gou :“huai xian jiu cu xie 。”jiang :
①chang jiang de zhuan chen 。《shang shu ·yu gong 》:“jiang han chao zong yu hai 。”《lun heng ·shu xu 》:“ju tou yu jiang zhong ,he jiang ye ?”《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“lin zhe jiang ,shui bo e 。”②jiang he de tong chen 。liu zong yuan 《jiang xue 》:“gu zhou suo li weng ,du diao han jiang xue 。”qian qi 《sheng shi xiang ling gu se 》:“qu zhong ren bu jian ,jiang shang shu feng qing 。”③zhi yin shi de ju chu 。tao qian 《yu yan jin an bie 》:“liang cai bu yin shi ,jiang hu duo jian pin 。”wang an dan 《he wang sheng zhi xue ji jie ma ren sheng 》:“chao ran sui you jiang hu yi 。”
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]

