- 繁体
- 简体
- 拼音
-
海內方晏然,廟堂有奇策。
“海內方晏然,廟堂有奇策。”詩句出處:《風涼原上作》;是唐朝詩人王昌齡的作品。
風淒日初曉,下嶺望川澤。
遠山無晦明,秋水千裡白。
佳氣盤未央,聖人在凝碧。
關門阻天下,信是帝王宅。
海內方晏然,廟堂有奇策。
時貞守全運,罷去遊說客。
予忝蘭臺人,幽尋免貽責。
【註釋】:
海:
①海洋;大洋靠近陸地的部分。《尚書·禹貢》:“(揚州)沿於江海。”也指大的湖泊。杜甫《兵車行》:“君不見青海頭,古來白骨無人收。”曹操《步出夏門行·觀滄海》:“東臨碣石,以觀滄海。”②連成片的同類事物。李白《關山月》:“明月出天山,蒼茫雲海間。”③來自海外的。江總《山庭春日》:“岸綠開河柳,池紅照海榴。”④大的(容器或容量)。徐光啟《刻幾何原本序》:“百傢之學海。”[四海][海內]古人認為中國為海環繞,所以用來指全國。《孟子·梁惠王上》:“故推恩足以保四海,不推恩無以保妻子。”(推恩:施恩惠於人。)王勃《送杜少府之任蜀州》:“海內存知己,天涯若比鄰。”內:
(一)①裡面。跟“外”相對。《左傳·定公八年》:“與陽氏戰於南門之內。”引申為內心。屈原《離騷》:“紛吾既有此內美兮,又重之以修能。”②內室。《漢書·晁錯傳》:“先為築室,傢有一堂二內。”③舊稱妻妾。《左傳·僖公十七年》:“齊侯好內。”④皇宮。白居易《長恨歌》:“西宮南內多秋草。” (二)nà①接納;交納。後作“納”。《史記·秦始皇本紀》:“百姓內粟千石,拜爵一級。”②結納;結交。《孟子·公孫醜上》:“非所以內交於孺子之父母也。”方:
(一)①並列。《莊子·山木》:“方舟而濟於河。”也指竹木編成的筏子。《詩經·周南·漢廣》:“江之永矣,不可方思。”②方圓。表面積。《資治通鑒·漢獻帝建安十三年》:“(孫權)割據江東,地方數千裡。”③正方;方形。與圓相對。《周禮·考工記·輿人》:“圜者中規,方者中矩。”④方向;方位。《墨子·公輸》:“北方有侮臣者,願借子殺之。”⑤方面。《楚辭·九辯》:“心怵惕而震蕩兮,何所憂之多方?”(怵惕:戒懼。)⑥正直。《新語·慎微》:“然後忠良方直之人,則得容於世而施於政。”⑦地區;區域。黃宗羲《柳敬亭傳》:“且五方土音,鄉俗好尚,習見習聞。”⑧指地。古人以為天圓地方,故稱地為方。《淮南子·本經》:“戴圓履方。”⑨方法;辦法。《荀子·大略》:“博學而無方。”⑩藥方;處方。《後漢書·華佗傳》:“精於方藥。”(11)道理。《荀子·君道》:“尚賢使能,則民知方。”(尚:尊崇。)(12)比擬;比方。《漢書·衛青霍去病傳贊》:“票(piāo)騎亦方此意,為將如此。”(票騎:指霍去病。)(13)副詞。1.正在。《漢書·高帝紀》:“沛公、項羽方攻陳留。”2. 剛剛。方苞《左忠毅公逸事》:“廡下一生伏案臥,方成草。”3. 就要。《資治通鑒·漢獻帝建安十三年》:“今治水軍八十萬眾,方與將軍會獵於吳。”(治:訓練。會獵:一同打獵,是交戰的婉辭。)(14)介詞。正當。《莊子·養生主》:“方此之時,臣以神遇而不以目視。” (二)páng [方羊]徘徊。《左傳·哀公十七年》:“如魚窺尾,衡流而方羊。”晏:
①天晴無雲。《漢書·揚雄傳》:“於是天清日晏。”②鮮艷;華美。《詩經·鄭風·羔裘》:“羔裘晏兮,三英粲兮。”(羔裘:羊皮襖。三英:指皮衣上的裝飾物。)③同“宴”。平靜;安定。劉義慶《世說新語·品藻》:“荊門晝掩,閑庭晏然。”(荊門:柴門。)④晚;遲。梅堯臣《依韻答李晉卿結交篇》:“平生相與親,晏歲誰可決?”[晏駕]古時對帝王死亡的委婉說法。班固《漢書·江充傳》:“充見上年老,恐晏駕後為太子所誅。”[晏晏]1.和悅。《詩經·衛風·氓》:“總角之宴,言笑晏晏。”(總角:古代未成年發型。借指幼年。)2.盛大的樣子。宋玉《九辯》:“被荷裯之晏晏兮。”(被pī:披著。裯dāo:短衣。)然:
①燃燒。後來寫作“燃”。《孟子·公孫醜上》:“若火之始然,泉之始達。”②代詞。如此;這樣。《呂氏春秋·用眾》:“物固莫不有長,莫不有短,人亦然。”③對;贊同。《論語·雍也》:“子曰:‘雍之言然。’”④副詞。1.表示出乎意料,相當於“乃”、“竟”。《漢書·丙吉傳》:“君侯為漢相,奸吏成其私,然無所懲艾(yì)。”(艾:治。)2. 表示順承關系。相當於“便”、“就”。《莊子·外物》:“吾得鬥升之水然活耳。”⑤連詞。1.表示轉折關系,相當於“然而”。《左傳·僖公三十年》:“然鄭亡,子亦有不利焉!”2.表示讓步關系,相當於“雖然”。董解元《西廂記諸宮調》卷七:“然憔悴,尚天真,纖腰細褪羅裙。”⑥助詞。1.用作形容詞或副詞詞尾,表示狀態,“……的樣子”。《詩經· 小雅·南有嘉魚》:“南有嘉魚,烝然罩罩。”2. 用於句末,表示比擬。《孟子·盡心上》:“道則高矣,美矣,宜若登天然。”3. 用於句末,表示斷定,相當於“焉”、“也”。《論語·先進》:“若由也,不得其死然。”廟:
①供奉祖先牌位及祭祀祖先的地方。《詩經·魯頌·閟宮》:“新廟奕(yì)奕。”(奕奕:高大。)②指供奉神靈或先賢的地方。《史記·封禪書》:“於是作渭陽五帝廟。”許渾《泛五雲溪》:“佛廟千巖裡,人傢一島中。”③借指朝廷。范仲淹《嶽陽樓記》:“居廟堂之高,則憂其民。”《孫子·計》:“夫未戰而廟算勝者,得算多也。”[廟號]古代帝王死後附祭於太廟所起的名號。《新唐書·高帝紀》:“謚曰太武,廟號高祖。”(謚:死者的稱號。)堂:
①殿堂。《荀子·儒效》:“諸侯趨走堂下。”②正屋,即廳堂。杜甫《贈衛八處士》:“焉知二十載,重上君子堂。”③舊時官府議事或審案的地方。李商隱《行次西效作》:“巍巍政事堂。”④指某些有專門用途的房屋、廳堂或居室。柳宗元《盩厔(zhōu zhì)縣新食堂記》:“新作食堂於縣內之右。”⑤父系、母系同祖的親屬。《世說新語·賞譽》:“羊長和父繇與太傅祜同堂相善。”(羊長和:人名。)[堂堂]1.宏大。《晏子春秋·外篇重而異者二》:“寡人將去此堂堂國而死乎?”(去:離開。)2. 光明正大。《法言·重黎》:“堂堂乎忠,難矣哉!”3. 容貌魁偉不凡。《後漢書·伏湛傳》:“湛容貌堂堂。”4.公然;無顧慮的樣子。陸遊《涉白馬渡慨然有懷》:“袁曹百戰相持處,犬羊堂堂自來去。”有:
(一)①與“無”相對。1. 表示占有、具有、領有。《論語·公冶長》:“陳文子有馬十乘(shèng)。”(乘:四匹。)諸葛亮《草廬對》:“孫權據有江東。”2.表示存在。曹丕《雜詩》:“西北有浮雲,亭亭如車蓋。”3. 表示發生。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“天下有變,則命一上將將荊州之軍以向宛、洛。”②豐收。儲光羲《觀競渡》:“能令秋大有,鼓吹遠相催。”③表示不定指。跟“某”相近。李白《菩薩蠻》:“暝色入高樓,有人樓上愁。”④助詞。1. 多用於朝代名稱的前面。《詩經·大雅·文王》:“有周不顯,帝命不時。”2. 用於形容詞前面。《詩經·鄭風·女曰雞鳴》:“明星有爛。”(爛:燦爛。) (二)yòu 通“又”。用於整數與零數之間。《論語·為政》:“吾十有五而志於學。”《史記·秦始皇本紀》:“三十有七年,親巡天下。”奇:
(一)①奇異的;罕見的;不尋常的。《老子》:“人多技巧,奇物滋起。”②美妙。陶潛《移居二首》之一:“奇文共欣賞,疑義相與析。”③美好的景色。王維《藍田山石門精舍》:“探奇不覺遠,因以緣源窮。”④出人意料,變幻莫測。《老子》第五十七章:“以奇用兵。”⑤特指奇才。《三國志·吳書·賈詡傳》:“詡少時,人莫知,唯漢陽閻忠異之,謂有(張)良(陳)平之奇。”⑥指怪異。《史記·封禪書》:“(少翁)乃為帛書以飯牛,詳(yáng)不知,言曰此牛腹中有奇,殺視得書,書言甚怪。”(詳:通“佯”。假裝。)⑦贊賞;稱奇。王安石《贈陳君景初》:“吾嘗奇華佗,腸胃真割剖。”⑧副詞。非常;極。《世說新語·賢媛》:“許允婦是阮衛尉女,德如妹,奇醜。”(阮衛尉:阮共。德如:阮侃。) (二)jī ①單數;與“偶”相對。《資治通鑒·唐敬宗寶歷二年》:“(文宗)始復舊制,每奇日未嘗不視朝。”②零數。《漢書·食貨志》:“(貨佈)首長八分有奇。”③命運不好。《史記·李將軍列傳》:“以為李廣老,數奇,毋令當單於。”策:
①馬鞭。《韓非子·五蠹》:“如欲以寬緩之政治急世之民,猶無轡策而禦駻馬,此不知之患也。”②鞭打;驅使。《宋史·葉適傳》:“可以策勵期望者誰乎?”③督促;鼓勵。梁·簡文帝《吊道澄法師亡書》:“宜應共相策勉,弘遵舊業。”(弘:光大。)④古代用來計算的籌子。王安石《禮樂論》:“天至高也,日月星辰陰陽之氣,可端策而數。”⑤計謀;方法。《史記·張耳陳馀列傳》:“怨陳王不用其策。”⑥謀劃;測度。《孫子·虛實》:“故策之而知得失之計。”⑦拐杖。左思《招隱》詩二首之一:“杖策招隱士。”⑧拄。曹植《苦思行》:“策杖從我遊。”⑨君主對臣下使用的一種文書。《左傳·昭公三年》:“晉侯嘉焉,授之以策。”(嘉:贊許。)⑩策命。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“先主於是即帝位,策亮為丞相。”(11)古代議論文體之一。(12)書簡;簿冊。《管子·宙合》:“是故聖人著之簡策,傳以告後進。”(13)寫在策上。《舊唐書·太宗紀上》:“策名就列,或乖大體。”(就列:就位朝列。乖:違背。) -
海内方晏然,庙堂有奇策。
“海内方晏然,庙堂有奇策。”诗句出处:《风凉原上作》;是唐朝诗人王昌龄的作品。
风凄日初晓,下岭望川泽。
远山无晦明,秋水千里白。
佳气盘未央,圣人在凝碧。
关门阻天下,信是帝王宅。
海内方晏然,庙堂有奇策。
时贞守全运,罢去游说客。
予忝兰台人,幽寻免贻责。
【注释】:
海:
①海洋;大洋靠近陆地的部分。《尚书·禹贡》:“(扬州)沿于江海。”也指大的湖泊。杜甫《兵车行》:“君不见青海头,古来白骨无人收。”曹操《步出夏门行·观沧海》:“东临碣石,以观沧海。”②连成片的同类事物。李白《关山月》:“明月出天山,苍茫云海间。”③来自海外的。江总《山庭春日》:“岸绿开河柳,池红照海榴。”④大的(容器或容量)。徐光启《刻几何原本序》:“百家之学海。”[四海][海内]古人认为中国为海环绕,所以用来指全国。《孟子·梁惠王上》:“故推恩足以保四海,不推恩无以保妻子。”(推恩:施恩惠于人。)王勃《送杜少府之任蜀州》:“海内存知己,天涯若比邻。”内:
(一)①里面。跟“外”相对。《左传·定公八年》:“与阳氏战于南门之内。”引申为内心。屈原《离骚》:“纷吾既有此内美兮,又重之以修能。”②内室。《汉书·晁错传》:“先为筑室,家有一堂二内。”③旧称妻妾。《左传·僖公十七年》:“齐侯好内。”④皇宫。白居易《长恨歌》:“西宫南内多秋草。” (二)nà①接纳;交纳。后作“纳”。《史记·秦始皇本纪》:“百姓内粟千石,拜爵一级。”②结纳;结交。《孟子·公孙丑上》:“非所以内交于孺子之父母也。”方:
(一)①并列。《庄子·山木》:“方舟而济于河。”也指竹木编成的筏子。《诗经·周南·汉广》:“江之永矣,不可方思。”②方圆。表面积。《资治通鉴·汉献帝建安十三年》:“(孙权)割据江东,地方数千里。”③正方;方形。与圆相对。《周礼·考工记·舆人》:“圜者中规,方者中矩。”④方向;方位。《墨子·公输》:“北方有侮臣者,愿借子杀之。”⑤方面。《楚辞·九辩》:“心怵惕而震荡兮,何所忧之多方?”(怵惕:戒惧。)⑥正直。《新语·慎微》:“然后忠良方直之人,则得容于世而施于政。”⑦地区;区域。黄宗羲《柳敬亭传》:“且五方土音,乡俗好尚,习见习闻。”⑧指地。古人以为天圆地方,故称地为方。《淮南子·本经》:“戴圆履方。”⑨方法;办法。《荀子·大略》:“博学而无方。”⑩药方;处方。《后汉书·华佗传》:“精于方药。”(11)道理。《荀子·君道》:“尚贤使能,则民知方。”(尚:尊崇。)(12)比拟;比方。《汉书·卫青霍去病传赞》:“票(piāo)骑亦方此意,为将如此。”(票骑:指霍去病。)(13)副词。1.正在。《汉书·高帝纪》:“沛公、项羽方攻陈留。”2. 刚刚。方苞《左忠毅公逸事》:“庑下一生伏案卧,方成草。”3. 就要。《资治通鉴·汉献帝建安十三年》:“今治水军八十万众,方与将军会猎于吴。”(治:训练。会猎:一同打猎,是交战的婉辞。)(14)介词。正当。《庄子·养生主》:“方此之时,臣以神遇而不以目视。” (二)páng [方羊]徘徊。《左传·哀公十七年》:“如鱼窥尾,衡流而方羊。”晏:
①天晴无云。《汉书·扬雄传》:“于是天清日晏。”②鲜艳;华美。《诗经·郑风·羔裘》:“羔裘晏兮,三英粲兮。”(羔裘:羊皮袄。三英:指皮衣上的装饰物。)③同“宴”。平静;安定。刘义庆《世说新语·品藻》:“荆门昼掩,闲庭晏然。”(荆门:柴门。)④晚;迟。梅尧臣《依韵答李晋卿结交篇》:“平生相与亲,晏岁谁可决?”[晏驾]古时对帝王死亡的委婉说法。班固《汉书·江充传》:“充见上年老,恐晏驾后为太子所诛。”[晏晏]1.和悦。《诗经·卫风·氓》:“总角之宴,言笑晏晏。”(总角:古代未成年发型。借指幼年。)2.盛大的样子。宋玉《九辩》:“被荷裯之晏晏兮。”(被pī:披着。裯dāo:短衣。)然:
①燃烧。后来写作“燃”。《孟子·公孙丑上》:“若火之始然,泉之始达。”②代词。如此;这样。《吕氏春秋·用众》:“物固莫不有长,莫不有短,人亦然。”③对;赞同。《论语·雍也》:“子曰:‘雍之言然。’”④副词。1.表示出乎意料,相当于“乃”、“竟”。《汉书·丙吉传》:“君侯为汉相,奸吏成其私,然无所惩艾(yì)。”(艾:治。)2. 表示顺承关系。相当于“便”、“就”。《庄子·外物》:“吾得斗升之水然活耳。”⑤连词。1.表示转折关系,相当于“然而”。《左传·僖公三十年》:“然郑亡,子亦有不利焉!”2.表示让步关系,相当于“虽然”。董解元《西厢记诸宫调》卷七:“然憔悴,尚天真,纤腰细褪罗裙。”⑥助词。1.用作形容词或副词词尾,表示状态,“……的样子”。《诗经· 小雅·南有嘉鱼》:“南有嘉鱼,烝然罩罩。”2. 用于句末,表示比拟。《孟子·尽心上》:“道则高矣,美矣,宜若登天然。”3. 用于句末,表示断定,相当于“焉”、“也”。《论语·先进》:“若由也,不得其死然。”庙:
①供奉祖先牌位及祭祀祖先的地方。《诗经·鲁颂·閟宫》:“新庙奕(yì)奕。”(奕奕:高大。)②指供奉神灵或先贤的地方。《史记·封禅书》:“于是作渭阳五帝庙。”许浑《泛五云溪》:“佛庙千岩里,人家一岛中。”③借指朝廷。范仲淹《岳阳楼记》:“居庙堂之高,则忧其民。”《孙子·计》:“夫未战而庙算胜者,得算多也。”[庙号]古代帝王死后附祭于太庙所起的名号。《新唐书·高帝纪》:“谥曰太武,庙号高祖。”(谥:死者的称号。)堂:
①殿堂。《荀子·儒效》:“诸侯趋走堂下。”②正屋,即厅堂。杜甫《赠卫八处士》:“焉知二十载,重上君子堂。”③旧时官府议事或审案的地方。李商隐《行次西效作》:“巍巍政事堂。”④指某些有专门用途的房屋、厅堂或居室。柳宗元《盩厔(zhōu zhì)县新食堂记》:“新作食堂于县内之右。”⑤父系、母系同祖的亲属。《世说新语·赏誉》:“羊长和父繇与太傅祜同堂相善。”(羊长和:人名。)[堂堂]1.宏大。《晏子春秋·外篇重而异者二》:“寡人将去此堂堂国而死乎?”(去:离开。)2. 光明正大。《法言·重黎》:“堂堂乎忠,难矣哉!”3. 容貌魁伟不凡。《后汉书·伏湛传》:“湛容貌堂堂。”4.公然;无顾虑的样子。陆游《涉白马渡慨然有怀》:“袁曹百战相持处,犬羊堂堂自来去。”有:
(一)①与“无”相对。1. 表示占有、具有、领有。《论语·公冶长》:“陈文子有马十乘(shèng)。”(乘:四匹。)诸葛亮《草庐对》:“孙权据有江东。”2.表示存在。曹丕《杂诗》:“西北有浮云,亭亭如车盖。”3. 表示发生。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“天下有变,则命一上将将荆州之军以向宛、洛。”②丰收。储光羲《观竞渡》:“能令秋大有,鼓吹远相催。”③表示不定指。跟“某”相近。李白《菩萨蛮》:“暝色入高楼,有人楼上愁。”④助词。1. 多用于朝代名称的前面。《诗经·大雅·文王》:“有周不显,帝命不时。”2. 用于形容词前面。《诗经·郑风·女曰鸡鸣》:“明星有烂。”(烂:灿烂。) (二)yòu 通“又”。用于整数与零数之间。《论语·为政》:“吾十有五而志于学。”《史记·秦始皇本纪》:“三十有七年,亲巡天下。”奇:
(一)①奇异的;罕见的;不寻常的。《老子》:“人多技巧,奇物滋起。”②美妙。陶潜《移居二首》之一:“奇文共欣赏,疑义相与析。”③美好的景色。王维《蓝田山石门精舍》:“探奇不觉远,因以缘源穷。”④出人意料,变幻莫测。《老子》第五十七章:“以奇用兵。”⑤特指奇才。《三国志·吴书·贾诩传》:“诩少时,人莫知,唯汉阳阎忠异之,谓有(张)良(陈)平之奇。”⑥指怪异。《史记·封禅书》:“(少翁)乃为帛书以饭牛,详(yáng)不知,言曰此牛腹中有奇,杀视得书,书言甚怪。”(详:通“佯”。假装。)⑦赞赏;称奇。王安石《赠陈君景初》:“吾尝奇华佗,肠胃真割剖。”⑧副词。非常;极。《世说新语·贤媛》:“许允妇是阮卫尉女,德如妹,奇丑。”(阮卫尉:阮共。德如:阮侃。) (二)jī ①单数;与“偶”相对。《资治通鉴·唐敬宗宝历二年》:“(文宗)始复旧制,每奇日未尝不视朝。”②零数。《汉书·食货志》:“(货布)首长八分有奇。”③命运不好。《史记·李将军列传》:“以为李广老,数奇,毋令当单于。”策:
①马鞭。《韩非子·五蠹》:“如欲以宽缓之政治急世之民,犹无辔策而御駻马,此不知之患也。”②鞭打;驱使。《宋史·叶适传》:“可以策励期望者谁乎?”③督促;鼓励。梁·简文帝《吊道澄法师亡书》:“宜应共相策勉,弘遵旧业。”(弘:光大。)④古代用来计算的筹子。王安石《礼乐论》:“天至高也,日月星辰阴阳之气,可端策而数。”⑤计谋;方法。《史记·张耳陈馀列传》:“怨陈王不用其策。”⑥谋划;测度。《孙子·虚实》:“故策之而知得失之计。”⑦拐杖。左思《招隐》诗二首之一:“杖策招隐士。”⑧拄。曹植《苦思行》:“策杖从我游。”⑨君主对臣下使用的一种文书。《左传·昭公三年》:“晋侯嘉焉,授之以策。”(嘉:赞许。)⑩策命。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“先主于是即帝位,策亮为丞相。”(11)古代议论文体之一。(12)书简;簿册。《管子·宙合》:“是故圣人著之简策,传以告后进。”(13)写在策上。《旧唐书·太宗纪上》:“策名就列,或乖大体。”(就列:就位朝列。乖:违背。) -
hai nei fang yan ran ,miao tang you ji ce 。
“hai nei fang yan ran ,miao tang you ji ce 。”shi gou chu chu :《feng liang yuan shang zuo 》;shi tang chao shi ren wang chang ling de zuo pin 。
feng qi ri chu xiao ,xia ling wang chuan ze 。
yuan shan mo hui ming ,qiu shui qian li bai 。
jia qi pan wei yang ,sheng ren zai ning bi 。
guan men zu tian xia ,xin shi di wang zhai 。
hai nei fang yan ran ,miao tang you ji ce 。
shi zhen shou quan yun ,ba qu you shui ke 。
yu tian lan tai ren ,you xun mian yi ze 。
【zhu shi 】:
hai :
①hai xiang ;da xiang kao jin liu de de bu fen 。《shang shu ·yu gong 》:“(yang zhou )yan yu jiang hai 。”ye zhi da de hu bo 。du fu 《bing che hang 》:“jun bu jian qing hai tou ,gu lai bai gu mo ren shou 。”cao cao 《bu chu xia men hang ·guan cang hai 》:“dong lin jie dan ,yi guan cang hai 。”②lian cheng pian de tong lei shi wu 。li bai 《guan shan yue 》:“ming yue chu tian shan ,cang mang yun hai jian 。”③lai zi hai wai de 。jiang zong 《shan ting chun ri 》:“an lu kai he liu ,chi gong zhao hai liu 。”④da de (rong qi huo rong liang )。xu guang qi 《ke ji he yuan ben xu 》:“bai jia zhi xue hai 。”[si hai ][hai nei ]gu ren ren wei zhong guo wei hai huan rao ,suo yi yong lai zhi quan guo 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“gu tui en zu yi bao si hai ,bu tui en mo yi bao qi zi 。”(tui en :shi en hui yu ren 。)wang bo 《song du shao fu zhi ren shu zhou 》:“hai nei cun zhi ji ,tian ya re bi lin 。”nei :
(yi )①li mian 。gen “wai ”xiang dui 。《zuo chuan ·ding gong ba nian 》:“yu yang shi zhan yu na men zhi nei 。”yin shen wei nei xin 。qu yuan 《li sao 》:“fen wu ji you ci nei mei xi ,you chong zhi yi xiu neng 。”②nei shi 。《han shu ·chao cuo chuan 》:“xian wei zhu shi ,jia you yi tang er nei 。”③jiu chen qi qie 。《zuo chuan ·xi gong shi qi nian 》:“ji hou hao nei 。”④huang gong 。bai ju yi 《chang hen ge 》:“xi gong na nei duo qiu cao 。” (er )nà①jie na ;jiao na 。hou zuo “na ”。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“bai xing nei su qian dan ,bai jue yi ji 。”②jie na ;jie jiao 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“fei suo yi nei jiao yu ru zi zhi fu mu ye 。”fang :
(yi )①bing lie 。《zhuang zi ·shan mu 》:“fang zhou er ji yu he 。”ye zhi zhu mu bian cheng de fa zi 。《shi jing ·zhou na ·han an 》:“jiang zhi yong yi ,bu ke fang sai 。”②fang yuan 。biao mian ji 。《zi zhi tong jian ·han suo di jian an shi san nian 》:“(sun quan )ge ju jiang dong ,de fang shu qian li 。”③zheng fang ;fang xing 。yu yuan xiang dui 。《zhou li ·kao gong ji ·yu ren 》:“huan zhe zhong gui ,fang zhe zhong ju 。”④fang xiang ;fang wei 。《mo zi ·gong shu 》:“bei fang you wu chen zhe ,yuan jie zi sha zhi 。”⑤fang mian 。《chu ci ·jiu bian 》:“xin chu ti er zhen dang xi ,he suo you zhi duo fang ?”(chu ti :jie ju 。)⑥zheng zhi 。《xin yu ·shen wei 》:“ran hou zhong liang fang zhi zhi ren ,ze de rong yu shi er shi yu zheng 。”⑦de ou ;ou yu 。huang zong xi 《liu jing ting chuan 》:“ju wu fang tu yin ,xiang su hao shang ,xi jian xi wen 。”⑧zhi de 。gu ren yi wei tian yuan de fang ,gu chen de wei fang 。《huai na zi ·ben jing 》:“dai yuan lv fang 。”⑨fang fa ;ban fa 。《xun zi ·da lve 》:“bo xue er mo fang 。”⑩yao fang ;chu fang 。《hou han shu ·hua tuo chuan 》:“jing yu fang yao 。”(11)dao li 。《xun zi ·jun dao 》:“shang xian shi neng ,ze min zhi fang 。”(shang :zun chong 。)(12)bi ni ;bi fang 。《han shu ·wei qing huo qu bing chuan zan 》:“piao (piāo)ji yi fang ci yi ,wei jiang ru ci 。”(piao ji :zhi huo qu bing 。)(13)fu ci 。1.zheng zai 。《han shu ·gao di ji 》:“pei gong 、xiang yu fang gong chen liu 。”2. gang gang 。fang bao 《zuo zhong yi gong yi shi 》:“wu xia yi sheng fu an wo ,fang cheng cao 。”3. jiu yao 。《zi zhi tong jian ·han suo di jian an shi san nian 》:“jin zhi shui jun ba shi mo zhong ,fang yu jiang jun hui lie yu wu 。”(zhi :xun lian 。hui lie :yi tong da lie ,shi jiao zhan de wan ci 。)(14)jie ci 。zheng dang 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“fang ci zhi shi ,chen yi shen yu er bu yi mu shi 。” (er )páng [fang yang ]pai huai 。《zuo chuan ·ai gong shi qi nian 》:“ru yu kui wei ,heng liu er fang yang 。”yan :
①tian qing mo yun 。《han shu ·yang xiong chuan 》:“yu shi tian qing ri yan 。”②xian yan ;hua mei 。《shi jing ·zheng feng ·gao qiu 》:“gao qiu yan xi ,san ying can xi 。”(gao qiu :yang pi ao 。san ying :zhi pi yi shang de zhuang shi wu 。)③tong “yan ”。ping jing ;an ding 。liu yi qing 《shi shui xin yu ·pin zao 》:“jing men zhou yan ,xian ting yan ran 。”(jing men :chai men 。)④wan ;chi 。mei yao chen 《yi yun da li jin qing jie jiao pian 》:“ping sheng xiang yu qin ,yan sui shei ke jue ?”[yan jia ]gu shi dui di wang si wang de wei wan shui fa 。ban gu 《han shu ·jiang chong chuan 》:“chong jian shang nian lao ,kong yan jia hou wei tai zi suo zhu 。”[yan yan ]1.he yue 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“zong jiao zhi yan ,yan xiao yan yan 。”(zong jiao :gu dai wei cheng nian fa xing 。jie zhi you nian 。)2.cheng da de yang zi 。song yu 《jiu bian 》:“bei he chou zhi yan yan xi 。”(bei pī:pi zhao 。chou dāo:duan yi 。)ran :
①ran shao 。hou lai xie zuo “ran ”。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“re huo zhi shi ran ,quan zhi shi da 。”②dai ci 。ru ci ;zhe yang 。《lv shi chun qiu ·yong zhong 》:“wu gu mo bu you chang ,mo bu you duan ,ren yi ran 。”③dui ;zan tong 。《lun yu ·yong ye 》:“zi yue :‘yong zhi yan ran 。’”④fu ci 。1.biao shi chu hu yi liao ,xiang dang yu “nai ”、“jing ”。《han shu ·bing ji chuan 》:“jun hou wei han xiang ,jian li cheng ji si ,ran mo suo cheng ai (yì)。”(ai :zhi 。)2. biao shi shun cheng guan ji 。xiang dang yu “bian ”、“jiu ”。《zhuang zi ·wai wu 》:“wu de dou sheng zhi shui ran huo er 。”⑤lian ci 。1.biao shi zhuai she guan ji ,xiang dang yu “ran er ”。《zuo chuan ·xi gong san shi nian 》:“ran zheng wang ,zi yi you bu li yan !”2.biao shi rang bu guan ji ,xiang dang yu “sui ran ”。dong jie yuan 《xi xiang ji zhu gong diao 》juan qi :“ran qiao cui ,shang tian zhen ,qian yao xi tui luo qun 。”⑥zhu ci 。1.yong zuo xing rong ci huo fu ci ci wei ,biao shi zhuang tai ,“……de yang zi ”。《shi jing · xiao ya ·na you jia yu 》:“na you jia yu ,zheng ran zhao zhao 。”2. yong yu gou mo ,biao shi bi ni 。《meng zi ·jin xin shang 》:“dao ze gao yi ,mei yi ,yi re deng tian ran 。”3. yong yu gou mo ,biao shi duan ding ,xiang dang yu “yan ”、“ye ”。《lun yu ·xian jin 》:“re you ye ,bu de ji si ran 。”miao :
①gong feng zu xian pai wei ji ji si zu xian de de fang 。《shi jing ·lu song ·bi gong 》:“xin miao yi (yì)yi 。”(yi yi :gao da 。)②zhi gong feng shen ling huo xian xian de de fang 。《shi ji ·feng chan shu 》:“yu shi zuo wei yang wu di miao 。”hu hun 《fan wu yun xi 》:“fo miao qian yan li ,ren jia yi dao zhong 。”③jie zhi chao ting 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“ju miao tang zhi gao ,ze you ji min 。”《sun zi ·ji 》:“fu wei zhan er miao suan sheng zhe ,de suan duo ye 。”[miao hao ]gu dai di wang si hou fu ji yu tai miao suo qi de ming hao 。《xin tang shu ·gao di ji 》:“shi yue tai wu ,miao hao gao zu 。”(shi :si zhe de chen hao 。)tang :
①dian tang 。《xun zi ·ru xiao 》:“zhu hou qu zou tang xia 。”②zheng wu ,ji ting tang 。du fu 《zeng wei ba chu shi 》:“yan zhi er shi zai ,chong shang jun zi tang 。”③jiu shi guan fu yi shi huo shen an de de fang 。li shang yin 《hang ci xi xiao zuo 》:“wei wei zheng shi tang 。”④zhi mou xie you zhuan men yong tu de fang wu 、ting tang huo ju shi 。liu zong yuan 《chou shi (zhōu zhì)xian xin shi tang ji 》:“xin zuo shi tang yu xian nei zhi you 。”⑤fu ji 、mu ji tong zu de qin shu 。《shi shui xin yu ·shang yu 》:“yang chang he fu yao yu tai fu hu tong tang xiang shan 。”(yang chang he :ren ming 。)[tang tang ]1.hong da 。《yan zi chun qiu ·wai pian chong er yi zhe er 》:“gua ren jiang qu ci tang tang guo er si hu ?”(qu :li kai 。)2. guang ming zheng da 。《fa yan ·chong li 》:“tang tang hu zhong ,nan yi zai !”3. rong mao kui wei bu fan 。《hou han shu ·fu zhan chuan 》:“zhan rong mao tang tang 。”4.gong ran ;mo gu lv de yang zi 。liu you 《she bai ma du kai ran you huai 》:“yuan cao bai zhan xiang chi chu ,quan yang tang tang zi lai qu 。”you :
(yi )①yu “mo ”xiang dui 。1. biao shi zhan you 、ju you 、ling you 。《lun yu ·gong ye chang 》:“chen wen zi you ma shi cheng (shèng)。”(cheng :si pi 。)zhu ge liang 《cao lu dui 》:“sun quan ju you jiang dong 。”2.biao shi cun zai 。cao pi 《za shi 》:“xi bei you fu yun ,ting ting ru che gai 。”3. biao shi fa sheng 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“tian xia you bian ,ze ming yi shang jiang jiang jing zhou zhi jun yi xiang wan 、luo 。”②feng shou 。chu guang xi 《guan jing du 》:“neng ling qiu da you ,gu chui yuan xiang cui 。”③biao shi bu ding zhi 。gen “mou ”xiang jin 。li bai 《pu sa man 》:“ming se ru gao lou ,you ren lou shang chou 。”④zhu ci 。1. duo yong yu chao dai ming chen de qian mian 。《shi jing ·da ya ·wen wang 》:“you zhou bu xian ,di ming bu shi 。”2. yong yu xing rong ci qian mian 。《shi jing ·zheng feng ·nv yue ji ming 》:“ming xing you lan 。”(lan :can lan 。) (er )yòu tong “you ”。yong yu zheng shu yu ling shu zhi jian 。《lun yu ·wei zheng 》:“wu shi you wu er zhi yu xue 。”《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“san shi you qi nian ,qin xun tian xia 。”ji :
(yi )①ji yi de ;han jian de ;bu xun chang de 。《lao zi 》:“ren duo ji qiao ,ji wu zi qi 。”②mei miao 。tao qian 《yi ju er shou 》zhi yi :“ji wen gong xin shang ,yi yi xiang yu xi 。”③mei hao de jing se 。wang wei 《lan tian shan dan men jing she 》:“tan ji bu jiao yuan ,yin yi yuan yuan qiong 。”④chu ren yi liao ,bian huan mo ce 。《lao zi 》di wu shi qi zhang :“yi ji yong bing 。”⑤te zhi ji cai 。《san guo zhi ·wu shu ·gu xu chuan 》:“xu shao shi ,ren mo zhi ,wei han yang yan zhong yi zhi ,wei you (zhang )liang (chen )ping zhi ji 。”⑥zhi guai yi 。《shi ji ·feng chan shu 》:“(shao weng )nai wei bo shu yi fan niu ,xiang (yáng)bu zhi ,yan yue ci niu fu zhong you ji ,sha shi de shu ,shu yan shen guai 。”(xiang :tong “yang ”。jia zhuang 。)⑦zan shang ;chen ji 。wang an dan 《zeng chen jun jing chu 》:“wu chang ji hua tuo ,chang wei zhen ge pou 。”⑧fu ci 。fei chang ;ji 。《shi shui xin yu ·xian yuan 》:“hu yun fu shi ruan wei wei nv ,de ru mei ,ji chou 。”(ruan wei wei :ruan gong 。de ru :ruan kan 。) (er )jī ①chan shu ;yu “ou ”xiang dui 。《zi zhi tong jian ·tang jing zong bao li er nian 》:“(wen zong )shi fu jiu zhi ,mei ji ri wei chang bu shi chao 。”②ling shu 。《han shu ·shi huo zhi 》:“(huo bu )shou chang ba fen you ji 。”③ming yun bu hao 。《shi ji ·li jiang jun lie chuan 》:“yi wei li an lao ,shu ji ,wu ling dang chan yu 。”ce :
①ma bian 。《han fei zi ·wu du 》:“ru yu yi kuan huan zhi zheng zhi ji shi zhi min ,you mo pei ce er yu han ma ,ci bu zhi zhi huan ye 。”②bian da ;qu shi 。《song shi ·xie kuo chuan 》:“ke yi ce li ji wang zhe shei hu ?”③du cu ;gu li 。liang ·jian wen di 《diao dao cheng fa shi wang shu 》:“yi ying gong xiang ce mian ,hong zun jiu ye 。”(hong :guang da 。)④gu dai yong lai ji suan de chou zi 。wang an dan 《li le lun 》:“tian zhi gao ye ,ri yue xing chen yin yang zhi qi ,ke duan ce er shu 。”⑤ji mou ;fang fa 。《shi ji ·zhang er chen yu lie chuan 》:“yuan chen wang bu yong ji ce 。”⑥mou hua ;ce du 。《sun zi ·xu shi 》:“gu ce zhi er zhi de shi zhi ji 。”⑦guai zhang 。zuo sai 《qiao yin 》shi er shou zhi yi :“zhang ce qiao yin shi 。”⑧zhu 。cao zhi 《ku sai hang 》:“ce zhang cong wo you 。”⑨jun zhu dui chen xia shi yong de yi chong wen shu 。《zuo chuan ·zhao gong san nian 》:“jin hou jia yan ,shou zhi yi ce 。”(jia :zan hu 。)⑩ce ming 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“xian zhu yu shi ji di wei ,ce liang wei cheng xiang 。”(11)gu dai yi lun wen ti zhi yi 。(12)shu jian ;bu ce 。《guan zi ·zhou ge 》:“shi gu sheng ren zhe zhi jian ce ,chuan yi gao hou jin 。”(13)xie zai ce shang 。《jiu tang shu ·tai zong ji shang 》:“ce ming jiu lie ,huo guai da ti 。”(jiu lie :jiu wei chao lie 。guai :wei bei 。)
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]