• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 隔月太常先習樂,金書牌纛彩雲中。

    “隔月太常先習樂,金書牌纛彩雲中。”詩句出處:《朝天詞十首寄上魏博田侍中》;是唐朝詩人王建的作品。

    山川初展國圖寬,未識龍顏坐不安。
    風動白髯旌節下,過時天子禦樓看。
    相感君臣總淚流,恩深舞蹈不知休。
    初從戰地來無物,唯奏新添十八州。
    催修水殿宴沂公,與別諸侯總不同。
    隔月太常先習樂,金書牌纛彩雲中。
    無人敢奪在先籌,天子門邊送與球。
    遙索彩箱新樣錦,內人舁出馬前頭。
    禦馬牽來親自試,珠球到處玉蹄知。
    殿頭宣賜連催上,未解紅纓不敢騎。
    老作三公經獻壽,臨時猶自語差池。
    私從班裡來長跪,捧上金杯便合儀。
    四海無波乞放閑,三封手疏犯龍顏。
    他時若有邊塵動,不待天書自出山。
    胡馬悠悠未盡歸,玉關猶隔吐蕃旗。
    老臣一表求高臥,邊事從今欲問誰。
    威容難畫改頻頻,眉目分毫恐不真。
    有詔別圖書閣上,先教粉本定風神。
    重賜弓刀內宴回,看人城外滿樓臺。
    君臣不作多時別,收盡邊旗當日來。

    【註釋】:

    隔:

    ①阻開;隔離。《戰國策·趙策二》:“秦無韓魏之隔。”②間隔;距離。杜甫《奉待嚴大夫》:“不知旌節隔年回。”李白《江行寄遠》:“疾風吹片帆,日暮千裡隔。”③隔閡。李白《君馬黃》:“馬色雖不同,人心本無隔。”④通“膈”。隔膜,腹腔和胸腔之內的肌肉膜。《管子·水地》:“脾生隔,肺生骨。”⑤格子。周邦彥《六醜》:“多情是誰追惜,但蜂媒蝶使,時叩窗隔。”

    月:

    (一)①月球;月亮。《詩經·陳風·月出》:“月出皎兮。”②月光;月色。陶潛《歸田園居》之三:“晨興理荒穢,帶月荷鋤歸。”③月份。一年的十二分之一。從朔至晦為一月,大月三十日,小月二十九日。《詩經·豳風·七月》:“七月流火,九月授衣。”(火:星名。)④形狀或顏色像月亮的。李賀《昌谷》:“泉樽陶宰酒,月眉謝郎妓。”⑤指婦人的月經。王建《宮詞》:“密奏君王知入月,喚人相伴洗裙裾。”⑥指婦女懷胎的月份。《詩經·大雅·生民》:“誕彌厥月,先生如達。”(誕:助詞。彌:滿。厥:其。先生:初生。達:通“羍”,小羊。)[月氏(zhī)]我國古代西域國名。 (二)ròu 同“肉”。古樂府《孤兒行》:“拔斷蒺藜腸月中,愴欲悲。”(腸:指小腿肚子。)

    太:

    ①極大。《淮南子·詮言》:“洞同天地,渾沌為樸,未造而成物,謂之太一。”②極遠。《荀子 · 正論》:“太古薄葬,棺厚三寸,衣衾三領,葬田不妨田。”(不妨田:指無墳丘。)③超過一定數量的。《史記·項羽本紀》:“漢有天下太半,而諸侯皆附之。楚兵罷(pí)食盡,此天亡楚之時也。”(罷:同“疲”。)④對年長、位尊或輩分高的人的尊稱。《漢書·李廣蘇建傳附蘇武》:“來時太夫人已不幸。”《史記·高祖本紀》:“高祖五日一朝太公。”⑤過於;過分。《晉書·夏侯湛傳》:“吾子所以褒飾之太矣。斟酌之喻,非小醜之所堪也。”⑥同“泰”。安泰。《老子》第三十五章:“執大象,天下往,往而不害安平太。”(大象:指事物的本原。)《呂氏春秋·大樂》:“天下太平,萬物安寧。”

    常:

    ①恒久不變的;固定的。《孫子·虛實》:“四時無常位。”(四時:四季。)《韓非子·五蠹》:“不期修古,不法常可。”②一定的準則或制度。《周易·系辭上》:“動靜有常。”《國語·楚語上》:“民不廢時務,官不易朝常。”③指由習慣而形成的常規、慣例。《管子·幼官》:“明法審數,立常備能,則治。”④特指封建社會倫理道德的最高準則。《論衡·問孔》:“五常之道,仁、義、禮、智、信也。”⑤平凡的;普通的。《史記·扁鵲傳》:“扁鵲,非常人也。”⑥日常;平時。《晉書·何曾傳》:“未嘗聞經國遠圖,惟說平生常事。”(經:治理。)⑦副詞。經常;常常。《列子·天瑞》:“常生常化者,無時不生,無時不化。”⑧古代長度單位。八尺為尋,兩尋為常。《韓非子·揚權》:“上失扶寸,下得尋常。”⑨通“嘗”。曾經。《荀子·天論》:“夫日月之有蝕,風雨之不時,怪星之黨(tǎng)見(xiàn),是無世而不常有之。”(黨:偶然。)

    先:

    ①走在前面。《楚辭· 九歌·國殤》:“旌蔽日兮敵若雲,矢交墜兮士爭先。”②先於;在……之前。《荀子·大略》:“先事慮事,先患慮患。”③首要的事。《吳子·治兵》:“用病之道何先?”④祖先;上代。蘇洵《六國論》:“思厥先祖父,暴霜露,斬荊棘,以有尺寸之地。”⑤對死去的人的尊稱。《孟子·梁惠王下》:“寡人非能好先王之樂也。”⑥對古代人的稱呼。⑦先生。《漢書·梅福傳》:“夫叔孫先非不忠也。”[先生]1. 老師。2.稱有道德有學問的人,亦用來作對人的尊稱。3. 醫生。[先進]先行學習。《論語 ·先進》:“先進於禮樂,君子也。”

    習:

    ①鳥練習飛。《呂氏春秋·季夏》:“鷹乃學習。”②泛指反復練習或演習。《論語·學而》:“學而時習之。”(時:按時。)《宋史·魏勝傳》:“勝嘗自創如意戰車數百兩,砲車數十兩……夜習不使人見。”(兩:同“輛”。)③學習。《韓非子·五蠹》:“莫如修仁義而習文學。”④熟悉。晁錯《言守邊備塞疏》:“習地形,知民心。”⑤常常。柳宗元《三戒·臨江之麋》:“自是日抱就犬,習示之,使勿動。”(是:此。日:日日。就:靠近。)⑥習慣。《商君書·戰法》:“民習以力攻難,故輕死。”

    樂:

    (一)①音樂。《周易·豫》:“先王以作樂崇德。”《呂氏春秋·古樂》:“故樂之所由來者尚矣,非獨為一世之所造也。”又為奏樂。《禮記·曲禮下》:“歲兇,年谷不登……士飲酒不樂。”②樂工;演奏音樂的人。《論語·微子》:“齊人歸女樂,季桓子受之。”(歸:通“饋”。贈送。)③樂器。《韓非子·解老》:“故竽先則鐘瑟皆隨,竽唱則諸樂皆和。” (二)lè愉快;快樂。《左傳· 隱公元年》:“其樂也融融。”范仲淹《嶽陽樓記》:“此樂何極?” (三)yào 喜好;喜愛。《論語·雍也》:“知者樂山,仁者樂水。”(知:智。)《晉書·阮籍傳》:“籍平生曾遊東平,樂其風土。”

    金:

    ①金屬的通稱。《荀子·勸學》:“鍥而舍之,朽木不折;鍥而不舍,金石可鏤。”《周禮·秋官·職金》:“入其金錫於為兵器之府。”(為:制作。)②金黃色。《嶽陽樓記》:“浮光躍金。”《阿房宮賦》:“金塊珠礫,棄擲迤邐,秦人視之,亦不甚惜。”③錢財;錢。《史記·陳丞相世傢》:“臣聞(陳)平受諸將金,金多者得善處,金少者得惡處。”④金屬制的樂器或兵器。《禮記·樂記》:“金石絲竹,樂之器也。”《淮南子·說山》:“砥石不利,而可以利金。”(利金:磨利刀劍。)⑤古代八音之一。《周禮·春官·大師》:“皆播之以八言,金、石、土、革、絲、木、匏、竹。”⑥古代計算貨幣的單位。以一鎰(二十四兩)為一金,或以一斤為一金。《史記·燕召公世傢》:“子之因遺(wèi)蘇代百金。”(子之:人名。遺:贈與。)《五人墓碑記》:“有賢士大夫發五十金,買五人之脰而函之。”(脰dòu:頸項;頭臚。)《獄中雜記》:“富者賂數百金。”⑦比喻堅固。《過秦論》:“始皇之心,自以為關中之地,金城千裡。”⑧五行之一。《尚書·洪范》:“五行:一曰水,二曰火,三曰木,四曰金,五曰土。”⑨朝代名(公元1115—1234年)。女真族完顏部首領阿骨打所建。

    書:

    ①書寫;用文字記錄。《周易·系辭上》:“書不盡言,言不盡意。”《左傳·隱公七年》:“滕侯卒,不書名,未同盟也。”②書法。《新唐書·三宗諸子傳》:“(李)范好學,工書。”③書法的字體。《漢書·藝文志》:“六體者,古文、奇字、篆書、隸書、繆篆、蟲書。”④指文字。《南史·陳伯之傳》:“伯之不識書。”⑤書籍。《論語· 先進》:“何必讀書,然後為學?”⑥特指古代典籍《尚書》,為五經之一,內容主要是上古帝王的文誥。《孟子·盡心下》:“盡信《書》,則不如無《書》。”⑦書信。《左傳· 昭公六年》:“叔向使詒子產書。”⑧公文;文書。《漢書·刑法志》:“民知爭端矣,將棄禮而征於書。”(征:征引。書:指刑法。)古樂府《木蘭詩》:“軍書十二卷,卷卷有爺名。”⑨指帝王的詔書。《後漢書·禮儀志上》:“立春之日,下寬大之書曰……”⑩臣下的奏章。岑參《寄左省杜拾遺》:“聖朝無闕事,自覺諫書稀。”(闕:缺點。)

    牌:

    ①[名]用作憑證的小木板或金屬板。《宋史·嶽飛傳》:“一日奉十二金字~,飛憤惋泣下,東向再拜曰:‘十年之力,廢於一旦。’”②[名]古代兵器盾的俗稱。《東京夢華錄·駕登寶津諸軍呈百戲》:“蠻~木刀,初成行列。”③[名]詞曲的調名。《老殘遊記》第二回:“聽來彈瞭一枝大調,也不知道叫什麼~子。”④[名]古代用銅壺滴水的方法計時,報時為“時牌”,所以常說“辰牌”、“申牌”等。《水滸傳》第十六回:“楊志卻要辰~起來,申時便歇。”⑤[名]軍中小頭領名。《水滸傳》第十二回:“我有心要抬舉你做個軍中副~,月支一份請受。”

    纛:

    ①古代用雉尾或旄牛尾做成的舞具,也用來作帝王車上的裝飾物。張籍《寒食內宴》詩:“彩纛魚龍四面稠。”②軍中大旗。歐陽修《相州晝錦堂記》:“高牙大纛。”

    彩:

    ①彩色絲綢。《老子》第五十三章:“服文彩,帶利劍。”(文:花紋。)②彩色的。沈佺期《陪幸太平公主南莊》:“往往花間逢彩石,時時竹裡見紅泉。”

    雲:

    ①同“雲2”。②說。《論語·子罕》:“牢曰:‘子雲:吾不試,故藝。’”(牢:人名。試:見用於朝廷。藝:多才藝。)③有。《荀子 ·法行》:“其雲益乎?”④代詞。如此。《史記·汲鄭列傳》:“汲、鄭亦雲,悲夫!”(汲、鄭:指汲黯、鄭當時二人。)⑤助詞。1. 用於句首。《詩經·鄭風·風雨》:“既見君子,雲胡不喜?”2. 用於句中。《後漢書·陳龜傳》:“雖歿(mò)軀體,無所雲補。”(歿:死。補:彌補。)⑥語氣詞。用於句末,表陳述語氣。《史記·伯夷列傳》:“餘登箕山,其上蓋有許由塚雲。”[雲雲]通“蕓蕓”。眾多貌。《莊子·在宥》:“萬物雲雲。”

    中:

    (一)①中間。《墨子·經上》:“中,同長也。”(同長:同樣長的半徑。)柳宗元《天說》:“渾然而中處者,世謂之元氣。”②內;在一定的范圍內。《孟子·滕文公上》:“國中無偽。”《考工記·巨人》:“國中九經九緯。”③位置、等級在高下或兩端之間。《列子·力命》:“中塗遇東郭先生。”(塗:同“途”。)《漢書·食貨志下》:“金有三等,黃金為上,白金為中,赤金為下。”④正;適中。《禮記·玉藻》:“頭頸必中。”《孟子·離婁下》:“湯執中。”(湯:殷商國君。)⑤宜於;合於。《史記·外戚世傢》:“武帝擇宮人不中用者,斥出歸之。” (二)zhòng ①符合;適合。《呂氏春秋·懷寵》:“必中理,然後說。”《荀子·賦篇》:“圓者中規,方者中矩。”②誣蔑;誣蔑別人使受損害。《漢書·何武傳》:“顯怒,欲以吏事中商。”(顯、商:人名。)③遭受;感受。《後漢書·馬援傳》:“援亦中病。”


  • 隔月太常先习乐,金书牌纛彩云中。

    “隔月太常先习乐,金书牌纛彩云中。”诗句出处:《朝天词十首寄上魏博田侍中》;是唐朝诗人王建的作品。

    山川初展国图宽,未识龙颜坐不安。
    风动白髯旌节下,过时天子御楼看。
    相感君臣总泪流,恩深舞蹈不知休。
    初从战地来无物,唯奏新添十八州。
    催修水殿宴沂公,与别诸侯总不同。
    隔月太常先习乐,金书牌纛彩云中。
    无人敢夺在先筹,天子门边送与球。
    遥索彩箱新样锦,内人舁出马前头。
    御马牵来亲自试,珠球到处玉蹄知。
    殿头宣赐连催上,未解红缨不敢骑。
    老作三公经献寿,临时犹自语差池。
    私从班里来长跪,捧上金杯便合仪。
    四海无波乞放闲,三封手疏犯龙颜。
    他时若有边尘动,不待天书自出山。
    胡马悠悠未尽归,玉关犹隔吐蕃旗。
    老臣一表求高卧,边事从今欲问谁。
    威容难画改频频,眉目分毫恐不真。
    有诏别图书阁上,先教粉本定风神。
    重赐弓刀内宴回,看人城外满楼台。
    君臣不作多时别,收尽边旗当日来。

    【注释】:

    隔:

    ①阻开;隔离。《战国策·赵策二》:“秦无韩魏之隔。”②间隔;距离。杜甫《奉待严大夫》:“不知旌节隔年回。”李白《江行寄远》:“疾风吹片帆,日暮千里隔。”③隔阂。李白《君马黄》:“马色虽不同,人心本无隔。”④通“膈”。隔膜,腹腔和胸腔之内的肌肉膜。《管子·水地》:“脾生隔,肺生骨。”⑤格子。周邦彦《六丑》:“多情是谁追惜,但蜂媒蝶使,时叩窗隔。”

    月:

    (一)①月球;月亮。《诗经·陈风·月出》:“月出皎兮。”②月光;月色。陶潜《归田园居》之三:“晨兴理荒秽,带月荷锄归。”③月份。一年的十二分之一。从朔至晦为一月,大月三十日,小月二十九日。《诗经·豳风·七月》:“七月流火,九月授衣。”(火:星名。)④形状或颜色像月亮的。李贺《昌谷》:“泉樽陶宰酒,月眉谢郎妓。”⑤指妇人的月经。王建《宫词》:“密奏君王知入月,唤人相伴洗裙裾。”⑥指妇女怀胎的月份。《诗经·大雅·生民》:“诞弥厥月,先生如达。”(诞:助词。弥:满。厥:其。先生:初生。达:通“羍”,小羊。)[月氏(zhī)]我国古代西域国名。 (二)ròu 同“肉”。古乐府《孤儿行》:“拔断蒺藜肠月中,怆欲悲。”(肠:指小腿肚子。)

    太:

    ①极大。《淮南子·诠言》:“洞同天地,浑沌为朴,未造而成物,谓之太一。”②极远。《荀子 · 正论》:“太古薄葬,棺厚三寸,衣衾三领,葬田不妨田。”(不妨田:指无坟丘。)③超过一定数量的。《史记·项羽本纪》:“汉有天下太半,而诸侯皆附之。楚兵罢(pí)食尽,此天亡楚之时也。”(罢:同“疲”。)④对年长、位尊或辈分高的人的尊称。《汉书·李广苏建传附苏武》:“来时太夫人已不幸。”《史记·高祖本纪》:“高祖五日一朝太公。”⑤过于;过分。《晋书·夏侯湛传》:“吾子所以褒饰之太矣。斟酌之喻,非小丑之所堪也。”⑥同“泰”。安泰。《老子》第三十五章:“执大象,天下往,往而不害安平太。”(大象:指事物的本原。)《吕氏春秋·大乐》:“天下太平,万物安宁。”

    常:

    ①恒久不变的;固定的。《孙子·虚实》:“四时无常位。”(四时:四季。)《韩非子·五蠹》:“不期修古,不法常可。”②一定的准则或制度。《周易·系辞上》:“动静有常。”《国语·楚语上》:“民不废时务,官不易朝常。”③指由习惯而形成的常规、惯例。《管子·幼官》:“明法审数,立常备能,则治。”④特指封建社会伦理道德的最高准则。《论衡·问孔》:“五常之道,仁、义、礼、智、信也。”⑤平凡的;普通的。《史记·扁鹊传》:“扁鹊,非常人也。”⑥日常;平时。《晋书·何曾传》:“未尝闻经国远图,惟说平生常事。”(经:治理。)⑦副词。经常;常常。《列子·天瑞》:“常生常化者,无时不生,无时不化。”⑧古代长度单位。八尺为寻,两寻为常。《韩非子·扬权》:“上失扶寸,下得寻常。”⑨通“尝”。曾经。《荀子·天论》:“夫日月之有蚀,风雨之不时,怪星之党(tǎng)见(xiàn),是无世而不常有之。”(党:偶然。)

    先:

    ①走在前面。《楚辞· 九歌·国殇》:“旌蔽日兮敌若云,矢交坠兮士争先。”②先于;在……之前。《荀子·大略》:“先事虑事,先患虑患。”③首要的事。《吴子·治兵》:“用病之道何先?”④祖先;上代。苏洵《六国论》:“思厥先祖父,暴霜露,斩荆棘,以有尺寸之地。”⑤对死去的人的尊称。《孟子·梁惠王下》:“寡人非能好先王之乐也。”⑥对古代人的称呼。⑦先生。《汉书·梅福传》:“夫叔孙先非不忠也。”[先生]1. 老师。2.称有道德有学问的人,亦用来作对人的尊称。3. 医生。[先进]先行学习。《论语 ·先进》:“先进于礼乐,君子也。”

    习:

    ①鸟练习飞。《吕氏春秋·季夏》:“鹰乃学习。”②泛指反复练习或演习。《论语·学而》:“学而时习之。”(时:按时。)《宋史·魏胜传》:“胜尝自创如意战车数百两,砲车数十两……夜习不使人见。”(两:同“辆”。)③学习。《韩非子·五蠹》:“莫如修仁义而习文学。”④熟悉。晁错《言守边备塞疏》:“习地形,知民心。”⑤常常。柳宗元《三戒·临江之麋》:“自是日抱就犬,习示之,使勿动。”(是:此。日:日日。就:靠近。)⑥习惯。《商君书·战法》:“民习以力攻难,故轻死。”

    乐:

    (一)①音乐。《周易·豫》:“先王以作乐崇德。”《吕氏春秋·古乐》:“故乐之所由来者尚矣,非独为一世之所造也。”又为奏乐。《礼记·曲礼下》:“岁凶,年谷不登……士饮酒不乐。”②乐工;演奏音乐的人。《论语·微子》:“齐人归女乐,季桓子受之。”(归:通“馈”。赠送。)③乐器。《韩非子·解老》:“故竽先则钟瑟皆随,竽唱则诸乐皆和。” (二)lè愉快;快乐。《左传· 隐公元年》:“其乐也融融。”范仲淹《岳阳楼记》:“此乐何极?” (三)yào 喜好;喜爱。《论语·雍也》:“知者乐山,仁者乐水。”(知:智。)《晋书·阮籍传》:“籍平生曾游东平,乐其风土。”

    金:

    ①金属的通称。《荀子·劝学》:“锲而舍之,朽木不折;锲而不舍,金石可镂。”《周礼·秋官·职金》:“入其金锡于为兵器之府。”(为:制作。)②金黄色。《岳阳楼记》:“浮光跃金。”《阿房宫赋》:“金块珠砾,弃掷迤逦,秦人视之,亦不甚惜。”③钱财;钱。《史记·陈丞相世家》:“臣闻(陈)平受诸将金,金多者得善处,金少者得恶处。”④金属制的乐器或兵器。《礼记·乐记》:“金石丝竹,乐之器也。”《淮南子·说山》:“砥石不利,而可以利金。”(利金:磨利刀剑。)⑤古代八音之一。《周礼·春官·大师》:“皆播之以八言,金、石、土、革、丝、木、匏、竹。”⑥古代计算货币的单位。以一镒(二十四两)为一金,或以一斤为一金。《史记·燕召公世家》:“子之因遗(wèi)苏代百金。”(子之:人名。遗:赠与。)《五人墓碑记》:“有贤士大夫发五十金,买五人之脰而函之。”(脰dòu:颈项;头胪。)《狱中杂记》:“富者赂数百金。”⑦比喻坚固。《过秦论》:“始皇之心,自以为关中之地,金城千里。”⑧五行之一。《尚书·洪范》:“五行:一曰水,二曰火,三曰木,四曰金,五曰土。”⑨朝代名(公元1115—1234年)。女真族完颜部首领阿骨打所建。

    书:

    ①书写;用文字记录。《周易·系辞上》:“书不尽言,言不尽意。”《左传·隐公七年》:“滕侯卒,不书名,未同盟也。”②书法。《新唐书·三宗诸子传》:“(李)范好学,工书。”③书法的字体。《汉书·艺文志》:“六体者,古文、奇字、篆书、隶书、缪篆、虫书。”④指文字。《南史·陈伯之传》:“伯之不识书。”⑤书籍。《论语· 先进》:“何必读书,然后为学?”⑥特指古代典籍《尚书》,为五经之一,内容主要是上古帝王的文诰。《孟子·尽心下》:“尽信《书》,则不如无《书》。”⑦书信。《左传· 昭公六年》:“叔向使诒子产书。”⑧公文;文书。《汉书·刑法志》:“民知争端矣,将弃礼而征于书。”(征:征引。书:指刑法。)古乐府《木兰诗》:“军书十二卷,卷卷有爷名。”⑨指帝王的诏书。《后汉书·礼仪志上》:“立春之日,下宽大之书曰……”⑩臣下的奏章。岑参《寄左省杜拾遗》:“圣朝无阙事,自觉谏书稀。”(阙:缺点。)

    牌:

    ①[名]用作凭证的小木板或金属板。《宋史·岳飞传》:“一日奉十二金字~,飞愤惋泣下,东向再拜曰:‘十年之力,废于一旦。’”②[名]古代兵器盾的俗称。《东京梦华录·驾登宝津诸军呈百戏》:“蛮~木刀,初成行列。”③[名]词曲的调名。《老残游记》第二回:“听来弹了一枝大调,也不知道叫什么~子。”④[名]古代用铜壶滴水的方法计时,报时为“时牌”,所以常说“辰牌”、“申牌”等。《水浒传》第十六回:“杨志却要辰~起来,申时便歇。”⑤[名]军中小头领名。《水浒传》第十二回:“我有心要抬举你做个军中副~,月支一份请受。”

    纛:

    ①古代用雉尾或旄牛尾做成的舞具,也用来作帝王车上的装饰物。张籍《寒食内宴》诗:“彩纛鱼龙四面稠。”②军中大旗。欧阳修《相州昼锦堂记》:“高牙大纛。”

    彩:

    ①彩色丝绸。《老子》第五十三章:“服文彩,带利剑。”(文:花纹。)②彩色的。沈佺期《陪幸太平公主南庄》:“往往花间逢彩石,时时竹里见红泉。”

    云:

    ①同“云2”。②说。《论语·子罕》:“牢曰:‘子云:吾不试,故艺。’”(牢:人名。试:见用于朝廷。艺:多才艺。)③有。《荀子 ·法行》:“其云益乎?”④代词。如此。《史记·汲郑列传》:“汲、郑亦云,悲夫!”(汲、郑:指汲黯、郑当时二人。)⑤助词。1. 用于句首。《诗经·郑风·风雨》:“既见君子,云胡不喜?”2. 用于句中。《后汉书·陈龟传》:“虽殁(mò)躯体,无所云补。”(殁:死。补:弥补。)⑥语气词。用于句末,表陈述语气。《史记·伯夷列传》:“余登箕山,其上盖有许由冢云。”[云云]通“芸芸”。众多貌。《庄子·在宥》:“万物云云。”

    中:

    (一)①中间。《墨子·经上》:“中,同长也。”(同长:同样长的半径。)柳宗元《天说》:“浑然而中处者,世谓之元气。”②内;在一定的范围内。《孟子·滕文公上》:“国中无伪。”《考工记·巨人》:“国中九经九纬。”③位置、等级在高下或两端之间。《列子·力命》:“中涂遇东郭先生。”(涂:同“途”。)《汉书·食货志下》:“金有三等,黄金为上,白金为中,赤金为下。”④正;适中。《礼记·玉藻》:“头颈必中。”《孟子·离娄下》:“汤执中。”(汤:殷商国君。)⑤宜于;合于。《史记·外戚世家》:“武帝择宫人不中用者,斥出归之。” (二)zhòng ①符合;适合。《吕氏春秋·怀宠》:“必中理,然后说。”《荀子·赋篇》:“圆者中规,方者中矩。”②诬蔑;诬蔑别人使受损害。《汉书·何武传》:“显怒,欲以吏事中商。”(显、商:人名。)③遭受;感受。《后汉书·马援传》:“援亦中病。”


  • ge yue tai chang xian xi le ,jin shu pai dao cai yun zhong 。

    “ge yue tai chang xian xi le ,jin shu pai dao cai yun zhong 。”shi gou chu chu :《chao tian ci shi shou ji shang wei bo tian shi zhong 》;shi tang chao shi ren wang jian de zuo pin 。

    shan chuan chu zhan guo tu kuan ,wei shi long yan zuo bu an 。
    feng dong bai ran jing jie xia ,guo shi tian zi yu lou kan 。
    xiang gan jun chen zong lei liu ,en shen wu dao bu zhi xiu 。
    chu cong zhan de lai mo wu ,wei zou xin tian shi ba zhou 。
    cui xiu shui dian yan yi gong ,yu bie zhu hou zong bu tong 。
    ge yue tai chang xian xi le ,jin shu pai dao cai yun zhong 。
    mo ren gan duo zai xian chou ,tian zi men bian song yu qiu 。
    yao suo cai xiang xin yang jin ,nei ren yu chu ma qian tou 。
    yu ma qian lai qin zi shi ,zhu qiu dao chu yu ti zhi 。
    dian tou xuan ci lian cui shang ,wei jie gong ying bu gan ji 。
    lao zuo san gong jing suo shou ,lin shi you zi yu cha chi 。
    si cong ban li lai chang gui ,peng shang jin bei bian ge yi 。
    si hai mo bo qi fang xian ,san feng shou shu fan long yan 。
    ta shi re you bian chen dong ,bu dai tian shu zi chu shan 。
    hu ma you you wei jin gui ,yu guan you ge tu fan qi 。
    lao chen yi biao qiu gao wo ,bian shi cong jin yu wen shei 。
    wei rong nan hua gai pin pin ,mei mu fen hao kong bu zhen 。
    you zhao bie tu shu ge shang ,xian jiao fen ben ding feng shen 。
    chong ci gong dao nei yan hui ,kan ren cheng wai man lou tai 。
    jun chen bu zuo duo shi bie ,shou jin bian qi dang ri lai 。

    【zhu shi 】:

    ge :

    ①zu kai ;ge li 。《zhan guo ce ·zhao ce er 》:“qin mo han wei zhi ge 。”②jian ge ;ju li 。du fu 《feng dai yan da fu 》:“bu zhi jing jie ge nian hui 。”li bai 《jiang hang ji yuan 》:“ji feng chui pian fan ,ri mu qian li ge 。”③ge he 。li bai 《jun ma huang 》:“ma se sui bu tong ,ren xin ben mo ge 。”④tong “ge ”。ge mo ,fu qiang he xiong qiang zhi nei de ji rou mo 。《guan zi ·shui de 》:“pi sheng ge ,fei sheng gu 。”⑤ge zi 。zhou bang yan 《liu chou 》:“duo qing shi shei zhui xi ,dan feng mei die shi ,shi kou chuang ge 。”

    yue :

    (yi )①yue qiu ;yue liang 。《shi jing ·chen feng ·yue chu 》:“yue chu jiao xi 。”②yue guang ;yue se 。tao qian 《gui tian yuan ju 》zhi san :“chen xing li huang hui ,dai yue he chu gui 。”③yue fen 。yi nian de shi er fen zhi yi 。cong shuo zhi hui wei yi yue ,da yue san shi ri ,xiao yue er shi jiu ri 。《shi jing ·bin feng ·qi yue 》:“qi yue liu huo ,jiu yue shou yi 。”(huo :xing ming 。)④xing zhuang huo yan se xiang yue liang de 。li he 《chang gu 》:“quan zun tao zai jiu ,yue mei xie lang ji 。”⑤zhi fu ren de yue jing 。wang jian 《gong ci 》:“mi zou jun wang zhi ru yue ,huan ren xiang ban xi qun ju 。”⑥zhi fu nv huai tai de yue fen 。《shi jing ·da ya ·sheng min 》:“dan mi jue yue ,xian sheng ru da 。”(dan :zhu ci 。mi :man 。jue :ji 。xian sheng :chu sheng 。da :tong “da ”,xiao yang 。)[yue shi (zhī)]wo guo gu dai xi yu guo ming 。 (er )ròu tong “rou ”。gu le fu 《gu er hang 》:“ba duan ji li chang yue zhong ,chuang yu bei 。”(chang :zhi xiao tui du zi 。)

    tai :

    ①ji da 。《huai na zi ·quan yan 》:“dong tong tian de ,hun dun wei piao ,wei zao er cheng wu ,wei zhi tai yi 。”②ji yuan 。《xun zi · zheng lun 》:“tai gu bao zang ,guan hou san cun ,yi qin san ling ,zang tian bu fang tian 。”(bu fang tian :zhi mo fen qiu 。)③chao guo yi ding shu liang de 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“han you tian xia tai ban ,er zhu hou jie fu zhi 。chu bing ba (pí)shi jin ,ci tian wang chu zhi shi ye 。”(ba :tong “pi ”。)④dui nian chang 、wei zun huo bei fen gao de ren de zun chen 。《han shu ·li an su jian chuan fu su wu 》:“lai shi tai fu ren yi bu xing 。”《shi ji ·gao zu ben ji 》:“gao zu wu ri yi chao tai gong 。”⑤guo yu ;guo fen 。《jin shu ·xia hou zhan chuan 》:“wu zi suo yi bao shi zhi tai yi 。zhen zhuo zhi yu ,fei xiao chou zhi suo kan ye 。”⑥tong “tai ”。an tai 。《lao zi 》di san shi wu zhang :“zhi da xiang ,tian xia wang ,wang er bu hai an ping tai 。”(da xiang :zhi shi wu de ben yuan 。)《lv shi chun qiu ·da le 》:“tian xia tai ping ,mo wu an ning 。”

    chang :

    ①heng jiu bu bian de ;gu ding de 。《sun zi ·xu shi 》:“si shi mo chang wei 。”(si shi :si ji 。)《han fei zi ·wu du 》:“bu ji xiu gu ,bu fa chang ke 。”②yi ding de zhun ze huo zhi du 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“dong jing you chang 。”《guo yu ·chu yu shang 》:“min bu fei shi wu ,guan bu yi chao chang 。”③zhi you xi guan er xing cheng de chang gui 、guan li 。《guan zi ·you guan 》:“ming fa shen shu ,li chang bei neng ,ze zhi 。”④te zhi feng jian she hui lun li dao de de zui gao zhun ze 。《lun heng ·wen kong 》:“wu chang zhi dao ,ren 、yi 、li 、zhi 、xin ye 。”⑤ping fan de ;pu tong de 。《shi ji ·bian que chuan 》:“bian que ,fei chang ren ye 。”⑥ri chang ;ping shi 。《jin shu ·he ceng chuan 》:“wei chang wen jing guo yuan tu ,wei shui ping sheng chang shi 。”(jing :zhi li 。)⑦fu ci 。jing chang ;chang chang 。《lie zi ·tian rui 》:“chang sheng chang hua zhe ,mo shi bu sheng ,mo shi bu hua 。”⑧gu dai chang du chan wei 。ba che wei xun ,liang xun wei chang 。《han fei zi ·yang quan 》:“shang shi fu cun ,xia de xun chang 。”⑨tong “chang ”。ceng jing 。《xun zi ·tian lun 》:“fu ri yue zhi you shi ,feng yu zhi bu shi ,guai xing zhi dang (tǎng)jian (xiàn),shi mo shi er bu chang you zhi 。”(dang :ou ran 。)

    xian :

    ①zou zai qian mian 。《chu ci · jiu ge ·guo shang 》:“jing bi ri xi di re yun ,shi jiao zhui xi shi zheng xian 。”②xian yu ;zai ……zhi qian 。《xun zi ·da lve 》:“xian shi lv shi ,xian huan lv huan 。”③shou yao de shi 。《wu zi ·zhi bing 》:“yong bing zhi dao he xian ?”④zu xian ;shang dai 。su xun 《liu guo lun 》:“sai jue xian zu fu ,bao shuang lou ,zhan jing ji ,yi you che cun zhi de 。”⑤dui si qu de ren de zun chen 。《meng zi ·liang hui wang xia 》:“gua ren fei neng hao xian wang zhi le ye 。”⑥dui gu dai ren de chen hu 。⑦xian sheng 。《han shu ·mei fu chuan 》:“fu shu sun xian fei bu zhong ye 。”[xian sheng ]1. lao shi 。2.chen you dao de you xue wen de ren ,yi yong lai zuo dui ren de zun chen 。3. yi sheng 。[xian jin ]xian hang xue xi 。《lun yu ·xian jin 》:“xian jin yu li le ,jun zi ye 。”

    xi :

    ①diao lian xi fei 。《lv shi chun qiu ·ji xia 》:“ying nai xue xi 。”②fan zhi fan fu lian xi huo yan xi 。《lun yu ·xue er 》:“xue er shi xi zhi 。”(shi :an shi 。)《song shi ·wei sheng chuan 》:“sheng chang zi chuang ru yi zhan che shu bai liang ,砲che shu shi liang ……ye xi bu shi ren jian 。”(liang :tong “liang ”。)③xue xi 。《han fei zi ·wu du 》:“mo ru xiu ren yi er xi wen xue 。”④shou xi 。chao cuo 《yan shou bian bei sai shu 》:“xi de xing ,zhi min xin 。”⑤chang chang 。liu zong yuan 《san jie ·lin jiang zhi mi 》:“zi shi ri bao jiu quan ,xi shi zhi ,shi wu dong 。”(shi :ci 。ri :ri ri 。jiu :kao jin 。)⑥xi guan 。《shang jun shu ·zhan fa 》:“min xi yi li gong nan ,gu qing si 。”

    le :

    (yi )①yin le 。《zhou yi ·yu 》:“xian wang yi zuo le chong de 。”《lv shi chun qiu ·gu le 》:“gu le zhi suo you lai zhe shang yi ,fei du wei yi shi zhi suo zao ye 。”you wei zou le 。《li ji ·qu li xia 》:“sui xiong ,nian gu bu deng ……shi yin jiu bu le 。”②le gong ;yan zou yin le de ren 。《lun yu ·wei zi 》:“ji ren gui nv le ,ji huan zi shou zhi 。”(gui :tong “kui ”。zeng song 。)③le qi 。《han fei zi ·jie lao 》:“gu yu xian ze zhong se jie sui ,yu chang ze zhu le jie he 。” (er )lèyu kuai ;kuai le 。《zuo chuan · yin gong yuan nian 》:“ji le ye rong rong 。”fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“ci le he ji ?” (san )yào xi hao ;xi ai 。《lun yu ·yong ye 》:“zhi zhe le shan ,ren zhe le shui 。”(zhi :zhi 。)《jin shu ·ruan ji chuan 》:“ji ping sheng ceng you dong ping ,le ji feng tu 。”

    jin :

    ①jin shu de tong chen 。《xun zi ·quan xue 》:“qie er she zhi ,xiu mu bu she ;qie er bu she ,jin dan ke lou 。”《zhou li ·qiu guan ·zhi jin 》:“ru ji jin xi yu wei bing qi zhi fu 。”(wei :zhi zuo 。)②jin huang se 。《yue yang lou ji 》:“fu guang yue jin 。”《a fang gong fu 》:“jin kuai zhu li ,qi zhi yi li ,qin ren shi zhi ,yi bu shen xi 。”③qian cai ;qian 。《shi ji ·chen cheng xiang shi jia 》:“chen wen (chen )ping shou zhu jiang jin ,jin duo zhe de shan chu ,jin shao zhe de e chu 。”④jin shu zhi de le qi huo bing qi 。《li ji ·le ji 》:“jin dan si zhu ,le zhi qi ye 。”《huai na zi ·shui shan 》:“di dan bu li ,er ke yi li jin 。”(li jin :mo li dao jian 。)⑤gu dai ba yin zhi yi 。《zhou li ·chun guan ·da shi 》:“jie bo zhi yi ba yan ,jin 、dan 、tu 、ge 、si 、mu 、pao 、zhu 。”⑥gu dai ji suan huo bi de chan wei 。yi yi yi (er shi si liang )wei yi jin ,huo yi yi jin wei yi jin 。《shi ji ·yan shao gong shi jia 》:“zi zhi yin wei (wèi)su dai bai jin 。”(zi zhi :ren ming 。wei :zeng yu 。)《wu ren mu bei ji 》:“you xian shi da fu fa wu shi jin ,mai wu ren zhi dou er han zhi 。”(dou dòu:geng xiang ;tou lu 。)《yu zhong za ji 》:“fu zhe lu shu bai jin 。”⑦bi yu jian gu 。《guo qin lun 》:“shi huang zhi xin ,zi yi wei guan zhong zhi de ,jin cheng qian li 。”⑧wu hang zhi yi 。《shang shu ·hong fan 》:“wu hang :yi yue shui ,er yue huo ,san yue mu ,si yue jin ,wu yue tu 。”⑨chao dai ming (gong yuan 1115—1234nian )。nv zhen zu wan yan bu shou ling a gu da suo jian 。

    shu :

    ①shu xie ;yong wen zi ji lu 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“shu bu jin yan ,yan bu jin yi 。”《zuo chuan ·yin gong qi nian 》:“teng hou cu ,bu shu ming ,wei tong meng ye 。”②shu fa 。《xin tang shu ·san zong zhu zi chuan 》:“(li )fan hao xue ,gong shu 。”③shu fa de zi ti 。《han shu ·yi wen zhi 》:“liu ti zhe ,gu wen 、ji zi 、zhuan shu 、li shu 、miao zhuan 、chong shu 。”④zhi wen zi 。《na shi ·chen bai zhi chuan 》:“bai zhi bu shi shu 。”⑤shu ji 。《lun yu · xian jin 》:“he bi dou shu ,ran hou wei xue ?”⑥te zhi gu dai dian ji 《shang shu 》,wei wu jing zhi yi ,nei rong zhu yao shi shang gu di wang de wen gao 。《meng zi ·jin xin xia 》:“jin xin 《shu 》,ze bu ru mo 《shu 》。”⑦shu xin 。《zuo chuan · zhao gong liu nian 》:“shu xiang shi dai zi chan shu 。”⑧gong wen ;wen shu 。《han shu ·xing fa zhi 》:“min zhi zheng duan yi ,jiang qi li er zheng yu shu 。”(zheng :zheng yin 。shu :zhi xing fa 。)gu le fu 《mu lan shi 》:“jun shu shi er juan ,juan juan you ye ming 。”⑨zhi di wang de zhao shu 。《hou han shu ·li yi zhi shang 》:“li chun zhi ri ,xia kuan da zhi shu yue ……”⑩chen xia de zou zhang 。cen can 《ji zuo sheng du she wei 》:“sheng chao mo que shi ,zi jiao jian shu xi 。”(que :que dian 。)

    pai :

    ①[ming ]yong zuo ping zheng de xiao mu ban huo jin shu ban 。《song shi ·yue fei chuan 》:“yi ri feng shi er jin zi ~,fei fen wan qi xia ,dong xiang zai bai yue :‘shi nian zhi li ,fei yu yi dan 。’”②[ming ]gu dai bing qi dun de su chen 。《dong jing meng hua lu ·jia deng bao jin zhu jun cheng bai hu 》:“man ~mu dao ,chu cheng hang lie 。”③[ming ]ci qu de diao ming 。《lao can you ji 》di er hui :“ting lai dan le yi zhi da diao ,ye bu zhi dao jiao shen me ~zi 。”④[ming ]gu dai yong tong hu di shui de fang fa ji shi ,bao shi wei “shi pai ”,suo yi chang shui “chen pai ”、“shen pai ”deng 。《shui hu chuan 》di shi liu hui :“yang zhi que yao chen ~qi lai ,shen shi bian xie 。”⑤[ming ]jun zhong xiao tou ling ming 。《shui hu chuan 》di shi er hui :“wo you xin yao tai ju ni zuo ge jun zhong fu ~,yue zhi yi fen qing shou 。”

    dao :

    ①gu dai yong zhi wei huo mao niu wei zuo cheng de wu ju ,ye yong lai zuo di wang che shang de zhuang shi wu 。zhang ji 《han shi nei yan 》shi :“cai dao yu long si mian chou 。”②jun zhong da qi 。ou yang xiu 《xiang zhou zhou jin tang ji 》:“gao ya da dao 。”

    cai :

    ①cai se si chou 。《lao zi 》di wu shi san zhang :“fu wen cai ,dai li jian 。”(wen :hua wen 。)②cai se de 。shen quan ji 《pei xing tai ping gong zhu na zhuang 》:“wang wang hua jian feng cai dan ,shi shi zhu li jian gong quan 。”

    yun :

    ①tong “yun 2”。②shui 。《lun yu ·zi han 》:“lao yue :‘zi yun :wu bu shi ,gu yi 。’”(lao :ren ming 。shi :jian yong yu chao ting 。yi :duo cai yi 。)③you 。《xun zi ·fa hang 》:“ji yun yi hu ?”④dai ci 。ru ci 。《shi ji ·ji zheng lie chuan 》:“ji 、zheng yi yun ,bei fu !”(ji 、zheng :zhi ji an 、zheng dang shi er ren 。)⑤zhu ci 。1. yong yu gou shou 。《shi jing ·zheng feng ·feng yu 》:“ji jian jun zi ,yun hu bu xi ?”2. yong yu gou zhong 。《hou han shu ·chen gui chuan 》:“sui mo (mò)qu ti ,mo suo yun bu 。”(mo :si 。bu :mi bu 。)⑥yu qi ci 。yong yu gou mo ,biao chen shu yu qi 。《shi ji ·bai yi lie chuan 》:“yu deng ji shan ,ji shang gai you hu you zhong yun 。”[yun yun ]tong “yun yun ”。zhong duo mao 。《zhuang zi ·zai you 》:“mo wu yun yun 。”

    zhong :

    (yi )①zhong jian 。《mo zi ·jing shang 》:“zhong ,tong chang ye 。”(tong chang :tong yang chang de ban jing 。)liu zong yuan 《tian shui 》:“hun ran er zhong chu zhe ,shi wei zhi yuan qi 。”②nei ;zai yi ding de fan wei nei 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“guo zhong mo wei 。”《kao gong ji ·ju ren 》:“guo zhong jiu jing jiu wei 。”③wei zhi 、deng ji zai gao xia huo liang duan zhi jian 。《lie zi ·li ming 》:“zhong tu yu dong guo xian sheng 。”(tu :tong “tu ”。)《han shu ·shi huo zhi xia 》:“jin you san deng ,huang jin wei shang ,bai jin wei zhong ,chi jin wei xia 。”④zheng ;kuo zhong 。《li ji ·yu zao 》:“tou geng bi zhong 。”《meng zi ·li lou xia 》:“shang zhi zhong 。”(shang :yan shang guo jun 。)⑤yi yu ;ge yu 。《shi ji ·wai qi shi jia 》:“wu di ze gong ren bu zhong yong zhe ,chi chu gui zhi 。” (er )zhòng ①fu ge ;kuo ge 。《lv shi chun qiu ·huai chong 》:“bi zhong li ,ran hou shui 。”《xun zi ·fu pian 》:“yuan zhe zhong gui ,fang zhe zhong ju 。”②wu mie ;wu mie bie ren shi shou sun hai 。《han shu ·he wu chuan 》:“xian nu ,yu yi li shi zhong shang 。”(xian 、shang :ren ming 。)③zao shou ;gan shou 。《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“yuan yi zhong bing 。”