- 繁体
- 简体
- 拼音
-
豈不見古來三人俱弟兄,結茅深山讀仙經。
“豈不見古來三人俱弟兄,結茅深山讀仙經。”詩句出處:《學仙二首》;是唐朝詩人韋應物的作品。
臥之石下十三年。存道忘身一試過,名奏玉皇乃升天。
雲氣冉冉漸不見,留語弟子但精堅。
石上鑿井欲到水,惰心一起中路止。豈不見古來三人俱
弟兄,結茅深山讀仙經。上有青冥倚天之絕壁,下有颼飀萬
壑之松聲。仙人變化為白鹿,二弟玩之兄誦讀。讀多七過可
乞言,為子心精得神仙。可憐二弟仰天泣,一失毫厘千萬年。
【註釋】:
豈:
(一)副詞。①表示反問。相當於“難道”、“怎麼”。《左傳·僖公五年》:“晉,吾宗也,豈害我哉?”②表示推測或疑問。相當於“是否”。《三國志·蜀志·諸葛亮傳》:“諸葛孔明者,臥龍也,將軍豈願見之乎?”(二)kǎi 同“愷”。快樂;和樂。《詩經·小雅·魚藻》:“豈樂飲酒。”[豈弟]同“愷悌”。和悅可親。《詩經·齊風·載驅》:“齊子豈弟。”(齊子:齊國國君的女兒。)不:
(一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)見:
(一)①看;看到。《詩經·小雅·何人斯》:“我聞其聲,不見其身。”《戰國策·楚策四》:“見兔而顧犬。”《石鐘山記》:“事不目見耳聞,而臆斷有無,可乎?”②拜見;謁見。《墨子·公輸》:“子墨子見王。”③會見。《史記·項羽本紀》:“項伯即入見沛公。”白居易《琵琶行》:“移船相近邀相見。”④見解;見識。《晉書·王渾傳》:“敢陳愚見。”⑤表示被動,相當於“被”。《史記·屈原賈生列傳》:“信而見疑,忠而被謗,能無怨乎?”《楚辭·漁父》:“舉世皆濁而我獨清,眾人皆醉而我獨醒,是以見放。”(放:放逐。)⑥放在動詞前,有稱代自我作用。王安石《答司馬諫議書》:“冀君實或見恕也。”李密《陳情表》:“生孩六月,慈父見背。” (二)xiàn ①顯露;出現。《敕勒歌》:“天蒼蒼,野茫茫,風吹草低見牛羊。”②介紹;引見。《墨子·公輸》:“胡不見我於王?”(胡:為何。)③現成的。《史記·項羽本紀》:“軍無見糧。”古:
①往昔;歷時久遠。與“今”相對。《周易·系辭下》:“上古穴居野處,後世聖人易之以宮室。”(易:換。宮室:房舍。)蘇軾《水調歌頭》:“人有悲歡離合,月有陰晴圓缺,此事古難全。”②指古代的事物;舊;原來。《古詩十九首》之十六:“良人惟古歡,枉駕惠前綏。”③久遠;古老。趙與時《賓退錄》卷三:“客土二字,其來甚古。”④古體詩的簡稱。或稱古風、古詩。與近體詩相對,不受平仄、對仗等格律的限制,形式比較自由。《詩藪·古體上》:“歌至五、七言古,全不入樂矣。”來:
(一)①小麥。《詩經·周頌·思文》:“貽我來牟。”②由彼至此,由遠到近。跟“去”、“往”相反。《孫子兵法·九地》:“我可以往,彼可以來者,為交地。”賀知章《回鄉偶書》:“兒童相見不相識,笑問客從何處來?”③使……來;招致;招來。也作“徠”。司馬遷《史記·文帝本紀》:“將何以來遠方之賢良?”④某一時間以後。《孟子·盡心下》:“由孔子而來,至於今,百有餘歲。”⑤將來;未來。陶潛《歸去來兮辭》:“悟已往之不諫,知來者之可追。”(諫:改正。追:追求。)《孟子·滕文公下》:“如知其非義,斯速已矣,何待來年?”(斯:則。已:停止。)⑥句末助詞。《莊子·人間世》:“嘗以語我來。”《孟子·離婁上》:“盍歸乎來!” (二)lài 慰勞。《詩經·小雅·大東》:“東人之子,職勞不來。”(職:主管。勞lào:慰勞)三:
(一)(sān)①數目。二加一所得。②代表多次或多數。如:三反四覆;三令五申。參見“三折肱”。(二)(sān,舊讀sàn)再三。見“三思”、“三復”。俱:
①在一起;偕同。《遊褒禪山記》:“遂與之俱出。”陶淵明《讀山海經》:“微雨從東來,好風與之俱。”《管子·大匡》:“入與父俱,出與師俱,上與君俱。”②一同;一齊。《後漢書·朱穆傳》:“彼與草木俱朽。”③皆;都。《孟子·盡心上》:“父母俱存,兄弟無故。”吳均《與朱元思書》:“風煙俱凈,天山共色。”弟:
(一)①次序;等第。後作“第”。《呂氏春秋·原亂》:“亂必有弟,大亂五,小亂三。”《漢書·朱博傳》:“以高弟入為長安令。”②同父母而比自己年齡小的男子。《荀子·君子》:“殺其兄而臣其弟。”③指妹妹。《史記·陳丞相世傢》:“樊噲(kuài),帝之故人也,功多,且又乃呂後弟呂媭(xū)之夫,有親且貴。”④副詞。表示不必考慮別的。相當於“盡管”。《史記·孫子吳起列傳》:“於是孫子謂田忌曰:‘君弟重射,臣能令君勝。’”(重射:下很大的賭註打賭;射:打賭。)⑤連詞。表示假設。相當於“假如”。《史記·吳王濞列傳》:“今大王與吳西鄉(xiàng),弟令事成,兩主分爭,患乃始結。”(鄉:通“向”。)(二)tì同“悌”。弟弟順從兄長。《論語·學而》:“孝弟也者,其為仁之本與?”(與:語氣詞。)兄:
①兄長。《詩經·邶風·柏舟》:“亦有兄弟,不可以據。”(據:依靠。)比喻先長出的禾苗。《呂氏春秋·辯土》:“是故其耨也,長其兄而去其弟。”(長:用如使動,使……生長。弟:比喻後長出的禾苗。)②對朋友的尊稱。《南史·韋睿傳》:“此事大,非兄不可。”③通“況”。1.更加。《墨子·非攻下》:“王兄自縱也。”(王:指商紂王。)2.連詞,況且,表示遞進關系。《管子·大匡》:“雖得天下,吾不生也,兄與我齊國之政乎?”結:
①打結。班固《漢書·董仲舒傳》:“古人有言曰:‘臨淵羨魚,不如退而結網’。”《左傳·哀公十五年》:“以戈擊之,斷纓。子路曰:‘君子死,冠不免。’結纓而死。”(纓:帽帶。)②繩、帶子等打成的疙瘩。《古詩十九首·客從遠方來》:“著以長相思,緣以結不解。”《論衡·知實》:“天下事有不可知,猶結有不可解也。”③比喻疑難問題所在處。《史記·扁鵲倉公列傳》:“盡見五藏癥結。”紀昀《閱微草堂筆記·如是我聞四》:“斯言洞見癥結。”④情思鬱積。周邦彥《風流子》:“何況怨懷長結,重見無期。”⑤凝結。《孔雀東南飛》:“寒風摧樹木,嚴霜結庭蘭。”⑥締結;交結。《史記·張釋之馮唐列傳》:“乃結為親友。”《左傳· 成公元年》:“齊楚結好。”⑦構建。陶潛《飲酒二十首》之五:“結廬在人境,而無車馬喧。”⑧結束;瞭結。⑨關閉。曹植《美女篇》:“青樓臨大路,高門結重關。”⑩結果實。杜甫《北征》:“雨露之所濡,甘苦齊結實。”(濡rú:沾濕。)茅:
①茅草。《左傳·僖公四年》:“爾貢包茅不入,王祭不共。”(入:交納。共:同“供”。)②通“旄”。竿頂用旄牛尾裝飾的旗。《公羊傳·宣公十二年》:“鄭伯肉袒,左執茅旌。”③古國名。在今山東省金鄉縣西南。深:
①水深。與“淺”相對。《詩經·小雅·小旻(mín)》:“如臨深淵,如履薄冰。”②從上到下或從外到裡距離遠。《左傳·襄公二十一年》:“深山大澤,實生龍蛇。”③深厚;密切。杜甫《羌村三首》之三:“請為父老歌,艱難愧深情。”④深入;深刻。《戰國策·趙策四》:“父母之愛子,則為之計深遠。”又精到。⑤精深;深奧。《論衡· 自紀》:“何以為辯? 喻深以淺。”⑥厲害;深重。《韓非子·喻老》:“君之病在肌膚,不治將益深。”⑦刻毒;殘酷。《戰國策·燕策三》:“秦之遇將軍,可謂深矣:父母宗族皆為戮沒。”(將軍:指樊於[wū]期。遇:對待。)⑧色彩濃重。白居易《買花》:“一叢深色花,十戶中人賦。”⑨時間久。陸遊《入蜀記》:“是日風靜,舟行頗遲,又深秋潦(lǎo)縮。”(潦縮:積水下降。)⑩副詞。表示程度較高,相當於“很”、“非常”。《史記·汲黯鄭當時列傳》:“然至其輔少主,守城深堅,招之不來。”讀:
①[動]閱讀,讀書。《戰國策·秦策一》:“~書欲睡,引錐自刺其股。”②[動]公開說,宣露。《詩經·鄘風·墻有茨》:“中冓之言,不可~也。”③(dou)[名]文中不足一句,讀時需稍有停頓的地方。何休《公羊傳解詁序》:“援引他經,失其句~。”仙:
①神仙。劉禹錫《陋室銘》:“山不在高,有仙則名。”②指修煉成仙。《論衡·道虛》:“物無不死,人安能仙。”③指高雅而超出凡俗的人。杜牧《春日茶山病不飲酒因呈賓客》:“誰知病太守,猶得作茶仙。”④非同凡響的。洪昇《長生殿·偷曲》:“恰稱廣寒宮仙樂聲聲。”⑤稱與道教有關的人或事物。⑥對人死的敬稱。韓愈《大行皇太後挽歌詞三首》之三:“雲隨仙馭遠,風助聖情哀。”(仙馭:仙駕。聖:指皇帝。)⑦輕松;自在。杜甫《覽鏡呈柏中丞》:“行遲更覺仙。”經:
①織物的縱線叫“經”。《文心雕龍·情采》:“故情者,文之經;辭者,理之緯;經正而後緯成,理定而後辭暢。”《論衡· 量知》:“恒女之手,紡績織經。”(恒:常。)②南北向的道路為“經”(東西向的為“緯”)。《周禮·考工記·匠人》:“國中九經九緯。”③道路。張衡《東京賦》:“經塗九軌,城隅九雉。”④中醫稱人體內氣血運行通路的主幹為“經”。《莊子·養生主》:“技經肯綮之未嘗,而況大軱乎!”(技:即“枝”,枝脈。肯綮qìng:筋骨結合之處。軱gù:大骨。)《史記·扁鵲倉公列傳》:“教以上下經脈五診。”⑤具有典范性的著作。如:《十三經》;佛經;《道德經》。《史記·儒林列傳》:“(兒寬)行常帶經,止息則誦習之。”又指記述某一事物、技藝的專書。如:《水經》;《茶經》;《禽經》。⑥古代圖書四部分類法中的第一部,即經部,又稱甲部,專門收集《周易》、《尚書》、《詩經》等儒傢經典著作。⑦經過;經歷。《呂氏春秋·察今》:“先王之法,經乎上世而來者也。”《徐霞客遊記·浙遊日記》:“婺(wù)水東南從永康經郡之南門,而西北抵蘭溪,與衢江合。”⑧常久。《史記·貨殖列傳》:“富無經業,則貨無常主。”⑨常道;常法。《左傳·隱公十一年》:“恕而行之,德之則也,禮之經也。”《呂氏春秋·有始》:“天地合和,生之大經也。”⑩治理。《荀子·非十二子》:“不可以經國定分。”《呂氏春秋·求人》:“終身無經天下之色。”曹丕《典論·論文》:“蓋文章經國之大業,不朽之盛事。”(11)上吊;自縊。《論語· 憲問》:“自經於溝瀆而莫之知也。”《史記·田單列傳》:“遂經其頸於樹枝,自奮絕脰而死。”《漢書·戾太子劉據傳》:“太子自度不得脫,即入室距戶自經。”(距戶:閉門。)[經紀]經營管理。《宋書·謝弘微傳》:“弘微經紀生業,事若在公,一錢尺帛出入,皆有文簿。”(生業:賴以生活的職業。)[經營]1. 治理。《詩經· 大雅· 江漢》:“經營四方,告成於王。”2. 指藝術構思。杜甫《丹青引》:“詔謂將軍拂絹素,意匠慘淡經營中。”(意匠:構思。慘淡:用盡心力。) -
岂不见古来三人俱弟兄,结茅深山读仙经。
“岂不见古来三人俱弟兄,结茅深山读仙经。”诗句出处:《学仙二首》;是唐朝诗人韦应物的作品。
卧之石下十三年。存道忘身一试过,名奏玉皇乃升天。
云气冉冉渐不见,留语弟子但精坚。
石上凿井欲到水,惰心一起中路止。岂不见古来三人俱
弟兄,结茅深山读仙经。上有青冥倚天之绝壁,下有飕飗万
壑之松声。仙人变化为白鹿,二弟玩之兄诵读。读多七过可
乞言,为子心精得神仙。可怜二弟仰天泣,一失毫厘千万年。
【注释】:
岂:
(一)副词。①表示反问。相当于“难道”、“怎么”。《左传·僖公五年》:“晋,吾宗也,岂害我哉?”②表示推测或疑问。相当于“是否”。《三国志·蜀志·诸葛亮传》:“诸葛孔明者,卧龙也,将军岂愿见之乎?”(二)kǎi 同“愷”。快乐;和乐。《诗经·小雅·鱼藻》:“岂乐饮酒。”[岂弟]同“愷悌”。和悦可亲。《诗经·齐风·载驱》:“齐子岂弟。”(齐子:齐国国君的女儿。)不:
(一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)见:
(一)①看;看到。《诗经·小雅·何人斯》:“我闻其声,不见其身。”《战国策·楚策四》:“见兔而顾犬。”《石钟山记》:“事不目见耳闻,而臆断有无,可乎?”②拜见;谒见。《墨子·公输》:“子墨子见王。”③会见。《史记·项羽本纪》:“项伯即入见沛公。”白居易《琵琶行》:“移船相近邀相见。”④见解;见识。《晋书·王浑传》:“敢陈愚见。”⑤表示被动,相当于“被”。《史记·屈原贾生列传》:“信而见疑,忠而被谤,能无怨乎?”《楚辞·渔父》:“举世皆浊而我独清,众人皆醉而我独醒,是以见放。”(放:放逐。)⑥放在动词前,有称代自我作用。王安石《答司马谏议书》:“冀君实或见恕也。”李密《陈情表》:“生孩六月,慈父见背。” (二)xiàn ①显露;出现。《敕勒歌》:“天苍苍,野茫茫,风吹草低见牛羊。”②介绍;引见。《墨子·公输》:“胡不见我于王?”(胡:为何。)③现成的。《史记·项羽本纪》:“军无见粮。”古:
①往昔;历时久远。与“今”相对。《周易·系辞下》:“上古穴居野处,后世圣人易之以宫室。”(易:换。宫室:房舍。)苏轼《水调歌头》:“人有悲欢离合,月有阴晴圆缺,此事古难全。”②指古代的事物;旧;原来。《古诗十九首》之十六:“良人惟古欢,枉驾惠前绥。”③久远;古老。赵与时《宾退录》卷三:“客土二字,其来甚古。”④古体诗的简称。或称古风、古诗。与近体诗相对,不受平仄、对仗等格律的限制,形式比较自由。《诗薮·古体上》:“歌至五、七言古,全不入乐矣。”来:
(一)①小麦。《诗经·周颂·思文》:“贻我来牟。”②由彼至此,由远到近。跟“去”、“往”相反。《孙子兵法·九地》:“我可以往,彼可以来者,为交地。”贺知章《回乡偶书》:“儿童相见不相识,笑问客从何处来?”③使……来;招致;招来。也作“徕”。司马迁《史记·文帝本纪》:“将何以来远方之贤良?”④某一时间以后。《孟子·尽心下》:“由孔子而来,至于今,百有余岁。”⑤将来;未来。陶潜《归去来兮辞》:“悟已往之不谏,知来者之可追。”(谏:改正。追:追求。)《孟子·滕文公下》:“如知其非义,斯速已矣,何待来年?”(斯:则。已:停止。)⑥句末助词。《庄子·人间世》:“尝以语我来。”《孟子·离娄上》:“盍归乎来!” (二)lài 慰劳。《诗经·小雅·大东》:“东人之子,职劳不来。”(职:主管。劳lào:慰劳)三:
(一)(sān)①数目。二加一所得。②代表多次或多数。如:三反四覆;三令五申。参见“三折肱”。(二)(sān,旧读sàn)再三。见“三思”、“三复”。俱:
①在一起;偕同。《游褒禅山记》:“遂与之俱出。”陶渊明《读山海经》:“微雨从东来,好风与之俱。”《管子·大匡》:“入与父俱,出与师俱,上与君俱。”②一同;一齐。《后汉书·朱穆传》:“彼与草木俱朽。”③皆;都。《孟子·尽心上》:“父母俱存,兄弟无故。”吴均《与朱元思书》:“风烟俱净,天山共色。”弟:
(一)①次序;等第。后作“第”。《吕氏春秋·原乱》:“乱必有弟,大乱五,小乱三。”《汉书·朱博传》:“以高弟入为长安令。”②同父母而比自己年龄小的男子。《荀子·君子》:“杀其兄而臣其弟。”③指妹妹。《史记·陈丞相世家》:“樊哙(kuài),帝之故人也,功多,且又乃吕后弟吕媭(xū)之夫,有亲且贵。”④副词。表示不必考虑别的。相当于“尽管”。《史记·孙子吴起列传》:“于是孙子谓田忌曰:‘君弟重射,臣能令君胜。’”(重射:下很大的赌注打赌;射:打赌。)⑤连词。表示假设。相当于“假如”。《史记·吴王濞列传》:“今大王与吴西乡(xiàng),弟令事成,两主分争,患乃始结。”(乡:通“向”。)(二)tì同“悌”。弟弟顺从兄长。《论语·学而》:“孝弟也者,其为仁之本与?”(与:语气词。)兄:
①兄长。《诗经·邶风·柏舟》:“亦有兄弟,不可以据。”(据:依靠。)比喻先长出的禾苗。《吕氏春秋·辩土》:“是故其耨也,长其兄而去其弟。”(长:用如使动,使……生长。弟:比喻后长出的禾苗。)②对朋友的尊称。《南史·韦睿传》:“此事大,非兄不可。”③通“况”。1.更加。《墨子·非攻下》:“王兄自纵也。”(王:指商纣王。)2.连词,况且,表示递进关系。《管子·大匡》:“虽得天下,吾不生也,兄与我齐国之政乎?”结:
①打结。班固《汉书·董仲舒传》:“古人有言曰:‘临渊羡鱼,不如退而结网’。”《左传·哀公十五年》:“以戈击之,断缨。子路曰:‘君子死,冠不免。’结缨而死。”(缨:帽带。)②绳、带子等打成的疙瘩。《古诗十九首·客从远方来》:“著以长相思,缘以结不解。”《论衡·知实》:“天下事有不可知,犹结有不可解也。”③比喻疑难问题所在处。《史记·扁鹊仓公列传》:“尽见五藏症结。”纪昀《阅微草堂笔记·如是我闻四》:“斯言洞见症结。”④情思郁积。周邦彦《风流子》:“何况怨怀长结,重见无期。”⑤凝结。《孔雀东南飞》:“寒风摧树木,严霜结庭兰。”⑥缔结;交结。《史记·张释之冯唐列传》:“乃结为亲友。”《左传· 成公元年》:“齐楚结好。”⑦构建。陶潜《饮酒二十首》之五:“结庐在人境,而无车马喧。”⑧结束;了结。⑨关闭。曹植《美女篇》:“青楼临大路,高门结重关。”⑩结果实。杜甫《北征》:“雨露之所濡,甘苦齐结实。”(濡rú:沾湿。)茅:
①茅草。《左传·僖公四年》:“尔贡包茅不入,王祭不共。”(入:交纳。共:同“供”。)②通“旄”。竿顶用旄牛尾装饰的旗。《公羊传·宣公十二年》:“郑伯肉袒,左执茅旌。”③古国名。在今山东省金乡县西南。深:
①水深。与“浅”相对。《诗经·小雅·小旻(mín)》:“如临深渊,如履薄冰。”②从上到下或从外到里距离远。《左传·襄公二十一年》:“深山大泽,实生龙蛇。”③深厚;密切。杜甫《羌村三首》之三:“请为父老歌,艰难愧深情。”④深入;深刻。《战国策·赵策四》:“父母之爱子,则为之计深远。”又精到。⑤精深;深奥。《论衡· 自纪》:“何以为辩? 喻深以浅。”⑥厉害;深重。《韩非子·喻老》:“君之病在肌肤,不治将益深。”⑦刻毒;残酷。《战国策·燕策三》:“秦之遇将军,可谓深矣:父母宗族皆为戮没。”(将军:指樊於[wū]期。遇:对待。)⑧色彩浓重。白居易《买花》:“一丛深色花,十户中人赋。”⑨时间久。陆游《入蜀记》:“是日风静,舟行颇迟,又深秋潦(lǎo)缩。”(潦缩:积水下降。)⑩副词。表示程度较高,相当于“很”、“非常”。《史记·汲黯郑当时列传》:“然至其辅少主,守城深坚,招之不来。”读:
①[动]阅读,读书。《战国策·秦策一》:“~书欲睡,引锥自刺其股。”②[动]公开说,宣露。《诗经·鄘风·墙有茨》:“中冓之言,不可~也。”③(dou)[名]文中不足一句,读时需稍有停顿的地方。何休《公羊传解诂序》:“援引他经,失其句~。”仙:
①神仙。刘禹锡《陋室铭》:“山不在高,有仙则名。”②指修炼成仙。《论衡·道虚》:“物无不死,人安能仙。”③指高雅而超出凡俗的人。杜牧《春日茶山病不饮酒因呈宾客》:“谁知病太守,犹得作茶仙。”④非同凡响的。洪昇《长生殿·偷曲》:“恰称广寒宫仙乐声声。”⑤称与道教有关的人或事物。⑥对人死的敬称。韩愈《大行皇太后挽歌词三首》之三:“云随仙驭远,风助圣情哀。”(仙驭:仙驾。圣:指皇帝。)⑦轻松;自在。杜甫《览镜呈柏中丞》:“行迟更觉仙。”经:
①织物的纵线叫“经”。《文心雕龙·情采》:“故情者,文之经;辞者,理之纬;经正而后纬成,理定而后辞畅。”《论衡· 量知》:“恒女之手,纺绩织经。”(恒:常。)②南北向的道路为“经”(东西向的为“纬”)。《周礼·考工记·匠人》:“国中九经九纬。”③道路。张衡《东京赋》:“经涂九轨,城隅九雉。”④中医称人体内气血运行通路的主干为“经”。《庄子·养生主》:“技经肯綮之未尝,而况大軱乎!”(技:即“枝”,枝脉。肯綮qìng:筋骨结合之处。軱gù:大骨。)《史记·扁鹊仓公列传》:“教以上下经脉五诊。”⑤具有典范性的著作。如:《十三经》;佛经;《道德经》。《史记·儒林列传》:“(儿宽)行常带经,止息则诵习之。”又指记述某一事物、技艺的专书。如:《水经》;《茶经》;《禽经》。⑥古代图书四部分类法中的第一部,即经部,又称甲部,专门收集《周易》、《尚书》、《诗经》等儒家经典著作。⑦经过;经历。《吕氏春秋·察今》:“先王之法,经乎上世而来者也。”《徐霞客游记·浙游日记》:“婺(wù)水东南从永康经郡之南门,而西北抵兰溪,与衢江合。”⑧常久。《史记·货殖列传》:“富无经业,则货无常主。”⑨常道;常法。《左传·隐公十一年》:“恕而行之,德之则也,礼之经也。”《吕氏春秋·有始》:“天地合和,生之大经也。”⑩治理。《荀子·非十二子》:“不可以经国定分。”《吕氏春秋·求人》:“终身无经天下之色。”曹丕《典论·论文》:“盖文章经国之大业,不朽之盛事。”(11)上吊;自缢。《论语· 宪问》:“自经于沟渎而莫之知也。”《史记·田单列传》:“遂经其颈于树枝,自奋绝脰而死。”《汉书·戾太子刘据传》:“太子自度不得脱,即入室距户自经。”(距户:闭门。)[经纪]经营管理。《宋书·谢弘微传》:“弘微经纪生业,事若在公,一钱尺帛出入,皆有文簿。”(生业:赖以生活的职业。)[经营]1. 治理。《诗经· 大雅· 江汉》:“经营四方,告成于王。”2. 指艺术构思。杜甫《丹青引》:“诏谓将军拂绢素,意匠惨淡经营中。”(意匠:构思。惨淡:用尽心力。) -
qi bu jian gu lai san ren ju di xiong ,jie mao shen shan dou xian jing 。
“qi bu jian gu lai san ren ju di xiong ,jie mao shen shan dou xian jing 。”shi gou chu chu :《xue xian er shou 》;shi tang chao shi ren wei ying wu de zuo pin 。
wo zhi dan xia shi san nian 。cun dao wang shen yi shi guo ,ming zou yu huang nai sheng tian 。
yun qi ran ran jian bu jian ,liu yu di zi dan jing jian 。
dan shang zao jing yu dao shui ,duo xin yi qi zhong lu zhi 。qi bu jian gu lai san ren ju
di xiong ,jie mao shen shan dou xian jing 。shang you qing ming yi tian zhi jue bi ,xia you sou liu mo
he zhi song sheng 。xian ren bian hua wei bai lu ,er di wan zhi xiong song dou 。dou duo qi guo ke
qi yan ,wei zi xin jing de shen xian 。ke lian er di yang tian qi ,yi shi hao li qian mo nian 。
【zhu shi 】:
qi :
(yi )fu ci 。①biao shi fan wen 。xiang dang yu “nan dao ”、“zen me ”。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“jin ,wu zong ye ,qi hai wo zai ?”②biao shi tui ce huo yi wen 。xiang dang yu “shi fou ”。《san guo zhi ·shu zhi ·zhu ge liang chuan 》:“zhu ge kong ming zhe ,wo long ye ,jiang jun qi yuan jian zhi hu ?”(er )kǎi tong “愷”。kuai le ;he le 。《shi jing ·xiao ya ·yu zao 》:“qi le yin jiu 。”[qi di ]tong “愷ti ”。he yue ke qin 。《shi jing ·ji feng ·zai qu 》:“ji zi qi di 。”(ji zi :ji guo guo jun de nv er 。)bu :
(yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)jian :
(yi )①kan ;kan dao 。《shi jing ·xiao ya ·he ren si 》:“wo wen ji sheng ,bu jian ji shen 。”《zhan guo ce ·chu ce si 》:“jian tu er gu quan 。”《dan zhong shan ji 》:“shi bu mu jian er wen ,er yi duan you mo ,ke hu ?”②bai jian ;ye jian 。《mo zi ·gong shu 》:“zi mo zi jian wang 。”③hui jian 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“xiang bai ji ru jian pei gong 。”bai ju yi 《pi pa hang 》:“yi chuan xiang jin yao xiang jian 。”④jian jie ;jian shi 。《jin shu ·wang hun chuan 》:“gan chen yu jian 。”⑤biao shi bei dong ,xiang dang yu “bei ”。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“xin er jian yi ,zhong er bei bang ,neng mo yuan hu ?”《chu ci ·yu fu 》:“ju shi jie zhuo er wo du qing ,zhong ren jie zui er wo du xing ,shi yi jian fang 。”(fang :fang zhu 。)⑥fang zai dong ci qian ,you chen dai zi wo zuo yong 。wang an dan 《da si ma jian yi shu 》:“ji jun shi huo jian shu ye 。”li mi 《chen qing biao 》:“sheng hai liu yue ,ci fu jian bei 。” (er )xiàn ①xian lou ;chu xian 。《chi le ge 》:“tian cang cang ,ye mang mang ,feng chui cao di jian niu yang 。”②jie shao ;yin jian 。《mo zi ·gong shu 》:“hu bu jian wo yu wang ?”(hu :wei he 。)③xian cheng de 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jun mo jian liang 。”gu :
①wang xi ;li shi jiu yuan 。yu “jin ”xiang dui 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“shang gu xue ju ye chu ,hou shi sheng ren yi zhi yi gong shi 。”(yi :huan 。gong shi :fang she 。)su shi 《shui diao ge tou 》:“ren you bei huan li ge ,yue you yin qing yuan que ,ci shi gu nan quan 。”②zhi gu dai de shi wu ;jiu ;yuan lai 。《gu shi shi jiu shou 》zhi shi liu :“liang ren wei gu huan ,wang jia hui qian sui 。”③jiu yuan ;gu lao 。zhao yu shi 《bin tui lu 》juan san :“ke tu er zi ,ji lai shen gu 。”④gu ti shi de jian chen 。huo chen gu feng 、gu shi 。yu jin ti shi xiang dui ,bu shou ping ze 、dui zhang deng ge lv de xian zhi ,xing shi bi jiao zi you 。《shi sou ·gu ti shang 》:“ge zhi wu 、qi yan gu ,quan bu ru le yi 。”lai :
(yi )①xiao mai 。《shi jing ·zhou song ·sai wen 》:“yi wo lai mou 。”②you bi zhi ci ,you yuan dao jin 。gen “qu ”、“wang ”xiang fan 。《sun zi bing fa ·jiu de 》:“wo ke yi wang ,bi ke yi lai zhe ,wei jiao de 。”he zhi zhang 《hui xiang ou shu 》:“er tong xiang jian bu xiang shi ,xiao wen ke cong he chu lai ?”③shi ……lai ;qiao zhi ;qiao lai 。ye zuo “lai ”。si ma qian 《shi ji ·wen di ben ji 》:“jiang he yi lai yuan fang zhi xian liang ?”④mou yi shi jian yi hou 。《meng zi ·jin xin xia 》:“you kong zi er lai ,zhi yu jin ,bai you yu sui 。”⑤jiang lai ;wei lai 。tao qian 《gui qu lai xi ci 》:“wu yi wang zhi bu jian ,zhi lai zhe zhi ke zhui 。”(jian :gai zheng 。zhui :zhui qiu 。)《meng zi ·teng wen gong xia 》:“ru zhi ji fei yi ,si su yi yi ,he dai lai nian ?”(si :ze 。yi :ting zhi 。)⑥gou mo zhu ci 。《zhuang zi ·ren jian shi 》:“chang yi yu wo lai 。”《meng zi ·li lou shang 》:“he gui hu lai !” (er )lài wei lao 。《shi jing ·xiao ya ·da dong 》:“dong ren zhi zi ,zhi lao bu lai 。”(zhi :zhu guan 。lao lào:wei lao )san :
(yi )(sān)①shu mu 。er jia yi suo de 。②dai biao duo ci huo duo shu 。ru :san fan si fu ;san ling wu shen 。can jian “san she gong ”。(er )(sān,jiu dou sàn)zai san 。jian “san sai ”、“san fu ”。ju :
①zai yi qi ;xie tong 。《you bao chan shan ji 》:“sui yu zhi ju chu 。”tao yuan ming 《dou shan hai jing 》:“wei yu cong dong lai ,hao feng yu zhi ju 。”《guan zi ·da kuang 》:“ru yu fu ju ,chu yu shi ju ,shang yu jun ju 。”②yi tong ;yi ji 。《hou han shu ·zhu mu chuan 》:“bi yu cao mu ju xiu 。”③jie ;dou 。《meng zi ·jin xin shang 》:“fu mu ju cun ,xiong di mo gu 。”wu jun 《yu zhu yuan sai shu 》:“feng yan ju jing ,tian shan gong se 。”di :
(yi )①ci xu ;deng di 。hou zuo “di ”。《lv shi chun qiu ·yuan luan 》:“luan bi you di ,da luan wu ,xiao luan san 。”《han shu ·zhu bo chuan 》:“yi gao di ru wei chang an ling 。”②tong fu mu er bi zi ji nian ling xiao de nan zi 。《xun zi ·jun zi 》:“sha ji xiong er chen ji di 。”③zhi mei mei 。《shi ji ·chen cheng xiang shi jia 》:“fan kuai (kuài),di zhi gu ren ye ,gong duo ,ju you nai lv hou di lv xu (xū)zhi fu ,you qin ju gui 。”④fu ci 。biao shi bu bi kao lv bie de 。xiang dang yu “jin guan ”。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“yu shi sun zi wei tian ji yue :‘jun di chong she ,chen neng ling jun sheng 。’”(chong she :xia hen da de du zhu da du ;she :da du 。)⑤lian ci 。biao shi jia she 。xiang dang yu “jia ru ”。《shi ji ·wu wang bi lie chuan 》:“jin da wang yu wu xi xiang (xiàng),di ling shi cheng ,liang zhu fen zheng ,huan nai shi jie 。”(xiang :tong “xiang ”。)(er )tìtong “ti ”。di di shun cong xiong chang 。《lun yu ·xue er 》:“xiao di ye zhe ,ji wei ren zhi ben yu ?”(yu :yu qi ci 。)xiong :
①xiong chang 。《shi jing ·bei feng ·bai zhou 》:“yi you xiong di ,bu ke yi ju 。”(ju :yi kao 。)bi yu xian chang chu de he miao 。《lv shi chun qiu ·bian tu 》:“shi gu ji nou ye ,chang ji xiong er qu ji di 。”(chang :yong ru shi dong ,shi ……sheng chang 。di :bi yu hou chang chu de he miao 。)②dui peng you de zun chen 。《na shi ·wei rui chuan 》:“ci shi da ,fei xiong bu ke 。”③tong “kuang ”。1.geng jia 。《mo zi ·fei gong xia 》:“wang xiong zi zong ye 。”(wang :zhi shang zhou wang 。)2.lian ci ,kuang ju ,biao shi di jin guan ji 。《guan zi ·da kuang 》:“sui de tian xia ,wu bu sheng ye ,xiong yu wo ji guo zhi zheng hu ?”jie :
①da jie 。ban gu 《han shu ·dong zhong shu chuan 》:“gu ren you yan yue :‘lin yuan xian yu ,bu ru tui er jie wang ’。”《zuo chuan ·ai gong shi wu nian 》:“yi ge ji zhi ,duan ying 。zi lu yue :‘jun zi si ,guan bu mian 。’jie ying er si 。”(ying :mao dai 。)②sheng 、dai zi deng da cheng de ge da 。《gu shi shi jiu shou ·ke cong yuan fang lai 》:“zhe yi chang xiang sai ,yuan yi jie bu jie 。”《lun heng ·zhi shi 》:“tian xia shi you bu ke zhi ,you jie you bu ke jie ye 。”③bi yu yi nan wen ti suo zai chu 。《shi ji ·bian que cang gong lie chuan 》:“jin jian wu cang zheng jie 。”ji yun 《yue wei cao tang bi ji ·ru shi wo wen si 》:“si yan dong jian zheng jie 。”④qing sai yu ji 。zhou bang yan 《feng liu zi 》:“he kuang yuan huai chang jie ,chong jian mo ji 。”⑤ning jie 。《kong qiao dong na fei 》:“han feng cui shu mu ,yan shuang jie ting lan 。”⑥di jie ;jiao jie 。《shi ji ·zhang shi zhi feng tang lie chuan 》:“nai jie wei qin you 。”《zuo chuan · cheng gong yuan nian 》:“ji chu jie hao 。”⑦gou jian 。tao qian 《yin jiu er shi shou 》zhi wu :“jie lu zai ren jing ,er mo che ma xuan 。”⑧jie shu ;le jie 。⑨guan bi 。cao zhi 《mei nv pian 》:“qing lou lin da lu ,gao men jie chong guan 。”⑩jie guo shi 。du fu 《bei zheng 》:“yu lou zhi suo ru ,gan ku ji jie shi 。”(ru rú:zhan shi 。)mao :
①mao cao 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“er gong bao mao bu ru ,wang ji bu gong 。”(ru :jiao na 。gong :tong “gong ”。)②tong “mao ”。gan ding yong mao niu wei zhuang shi de qi 。《gong yang chuan ·xuan gong shi er nian 》:“zheng bai rou tan ,zuo zhi mao jing 。”③gu guo ming 。zai jin shan dong sheng jin xiang xian xi na 。shen :
①shui shen 。yu “jian ”xiang dui 。《shi jing ·xiao ya ·xiao min (mín)》:“ru lin shen yuan ,ru lv bao bing 。”②cong shang dao xia huo cong wai dao li ju li yuan 。《zuo chuan ·xiang gong er shi yi nian 》:“shen shan da ze ,shi sheng long she 。”③shen hou ;mi qie 。du fu 《qiang cun san shou 》zhi san :“qing wei fu lao ge ,jian nan kui shen qing 。”④shen ru ;shen ke 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“fu mu zhi ai zi ,ze wei zhi ji shen yuan 。”you jing dao 。⑤jing shen ;shen ao 。《lun heng · zi ji 》:“he yi wei bian ? yu shen yi jian 。”⑥li hai ;shen chong 。《han fei zi ·yu lao 》:“jun zhi bing zai ji fu ,bu zhi jiang yi shen 。”⑦ke du ;can ku 。《zhan guo ce ·yan ce san 》:“qin zhi yu jiang jun ,ke wei shen yi :fu mu zong zu jie wei lu mei 。”(jiang jun :zhi fan wu [wū]ji 。yu :dui dai 。)⑧se cai nong chong 。bai ju yi 《mai hua 》:“yi cong shen se hua ,shi hu zhong ren fu 。”⑨shi jian jiu 。liu you 《ru shu ji 》:“shi ri feng jing ,zhou hang po chi ,you shen qiu lao (lǎo)su 。”(lao su :ji shui xia jiang 。)⑩fu ci 。biao shi cheng du jiao gao ,xiang dang yu “hen ”、“fei chang ”。《shi ji ·ji an zheng dang shi lie chuan 》:“ran zhi ji fu shao zhu ,shou cheng shen jian ,qiao zhi bu lai 。”dou :
①[dong ]yue dou ,dou shu 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“~shu yu shui ,yin zhui zi ci ji gu 。”②[dong ]gong kai shui ,xuan lou 。《shi jing ·yong feng ·qiang you ci 》:“zhong gou zhi yan ,bu ke ~ye 。”③(dou)[ming ]wen zhong bu zu yi gou ,dou shi xu shao you ting du de de fang 。he xiu 《gong yang chuan jie gu xu 》:“yuan yin ta jing ,shi ji gou ~。”xian :
①shen xian 。liu yu xi 《lou shi ming 》:“shan bu zai gao ,you xian ze ming 。”②zhi xiu lian cheng xian 。《lun heng ·dao xu 》:“wu mo bu si ,ren an neng xian 。”③zhi gao ya er chao chu fan su de ren 。du mu 《chun ri cha shan bing bu yin jiu yin cheng bin ke 》:“shei zhi bing tai shou ,you de zuo cha xian 。”④fei tong fan xiang de 。hong 昇《chang sheng dian ·tou qu 》:“qia chen an han gong xian le sheng sheng 。”⑤chen yu dao jiao you guan de ren huo shi wu 。⑥dui ren si de jing chen 。han yu 《da hang huang tai hou wan ge ci san shou 》zhi san :“yun sui xian yu yuan ,feng zhu sheng qing ai 。”(xian yu :xian jia 。sheng :zhi huang di 。)⑦qing song ;zi zai 。du fu 《lan jing cheng bai zhong cheng 》:“hang chi geng jiao xian 。”jing :
①zhi wu de zong xian jiao “jing ”。《wen xin diao long ·qing cai 》:“gu qing zhe ,wen zhi jing ;ci zhe ,li zhi wei ;jing zheng er hou wei cheng ,li ding er hou ci chang 。”《lun heng · liang zhi 》:“heng nv zhi shou ,fang ji zhi jing 。”(heng :chang 。)②na bei xiang de dao lu wei “jing ”(dong xi xiang de wei “wei ”)。《zhou li ·kao gong ji ·jiang ren 》:“guo zhong jiu jing jiu wei 。”③dao lu 。zhang heng 《dong jing fu 》:“jing tu jiu gui ,cheng yu jiu zhi 。”④zhong yi chen ren ti nei qi xie yun hang tong lu de zhu gan wei “jing ”。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“ji jing ken qi zhi wei chang ,er kuang da gu hu !”(ji :ji “zhi ”,zhi mai 。ken qi qìng:jin gu jie ge zhi chu 。gu gù:da gu 。)《shi ji ·bian que cang gong lie chuan 》:“jiao yi shang xia jing mai wu zhen 。”⑤ju you dian fan xing de zhe zuo 。ru :《shi san jing 》;fo jing ;《dao de jing 》。《shi ji ·ru lin lie chuan 》:“(er kuan )hang chang dai jing ,zhi xi ze song xi zhi 。”you zhi ji shu mou yi shi wu 、ji yi de zhuan shu 。ru :《shui jing 》;《cha jing 》;《qin jing 》。⑥gu dai tu shu si bu fen lei fa zhong de di yi bu ,ji jing bu ,you chen jia bu ,zhuan men shou ji 《zhou yi 》、《shang shu 》、《shi jing 》deng ru jia jing dian zhe zuo 。⑦jing guo ;jing li 。《lv shi chun qiu ·cha jin 》:“xian wang zhi fa ,jing hu shang shi er lai zhe ye 。”《xu xia ke you ji ·zhe you ri ji 》:“wu (wù)shui dong na cong yong kang jing jun zhi na men ,er xi bei di lan xi ,yu qu jiang ge 。”⑧chang jiu 。《shi ji ·huo shi lie chuan 》:“fu mo jing ye ,ze huo mo chang zhu 。”⑨chang dao ;chang fa 。《zuo chuan ·yin gong shi yi nian 》:“shu er hang zhi ,de zhi ze ye ,li zhi jing ye 。”《lv shi chun qiu ·you shi 》:“tian de ge he ,sheng zhi da jing ye 。”⑩zhi li 。《xun zi ·fei shi er zi 》:“bu ke yi jing guo ding fen 。”《lv shi chun qiu ·qiu ren 》:“zhong shen mo jing tian xia zhi se 。”cao pi 《dian lun ·lun wen 》:“gai wen zhang jing guo zhi da ye ,bu xiu zhi cheng shi 。”(11)shang diao ;zi yi 。《lun yu · xian wen 》:“zi jing yu gou du er mo zhi zhi ye 。”《shi ji ·tian chan lie chuan 》:“sui jing ji geng yu shu zhi ,zi fen jue dou er si 。”《han shu ·li tai zi liu ju chuan 》:“tai zi zi du bu de tuo ,ji ru shi ju hu zi jing 。”(ju hu :bi men 。)[jing ji ]jing ying guan li 。《song shu ·xie hong wei chuan 》:“hong wei jing ji sheng ye ,shi re zai gong ,yi qian che bo chu ru ,jie you wen bu 。”(sheng ye :lai yi sheng huo de zhi ye 。)[jing ying ]1. zhi li 。《shi jing · da ya · jiang han 》:“jing ying si fang ,gao cheng yu wang 。”2. zhi yi shu gou sai 。du fu 《dan qing yin 》:“zhao wei jiang jun bi juan su ,yi jiang can dan jing ying zhong 。”(yi jiang :gou sai 。can dan :yong jin xin li 。)
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]