• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 中原初縱燎,下國竟探湯。

    “中原初縱燎,下國竟探湯。”詩句出處:《和鄭拾遺秋日感事一百韻》;是唐朝詩人韋莊的作品。

    禍亂天心厭,流離客思傷。有傢拋上國,無罪謫遐方。
    負笈將辭越,揚帆欲泛湘。避時難駐足,感事易回腸。
    雅道何銷德,妖星忽耀芒。中原初縱燎,下國竟探湯。
    盜據三秦地,兵纏八水鄉。戰塵輕犯闕,羽旆遠巡梁。
    自此修文代,俄成講武場。熊羆驅涿鹿,犀象走昆陽。
    禦馬迷新棧,宮娥改舊妝。五丁功再睹,八難事難忘。
    鳳引金根疾,兵環玉弩強。建牙雖可恃,摩壘詎能防?
    霍廟神遐遠,圯橋路杳茫。出師威似虎,禦敵狠如羊。
    眉畫猶思赤,巾裁未厭黃。晨趨鳴鐵騎,夜舞挹瓊觴。
    僭侈彤襜亂,喧呼繡鬢攘。但聞爭曳組,詎見學垂韁。
    鵲印提新篆,龍泉奪曉霜。軍威徒逗撓,我武自維揚。
    負扆勞天眷,凝旒念國章。繡旗張畫獸,寶馬躍紅鴦。
    但欲除妖氣,寧思蔽耿光。曉煙生帝裡,夜火入春坊。
    鳥怪巢宮樹,狐驕上苑墻。設危終在德,視履豈無祥。
    氣激雷霆怒,神驅嶽瀆忙。功高分虎節,位下恥龍驤。
    遍命登壇將,巡封異姓王。志求扶墜典,力未振頹綱。
    漢路閑雕鶚,雲衢駐驌驦。寶裝軍器麗,麝裛戰袍香。
    日睹兵書捷,時聞虜騎亡。人心驚獬豸,雀意伺螳螂。
    上略咸推妙,前鋒詎可當。紆金光照耀,執玉意藏昂。
    覆餗非無謂,奢華事每詳。四民皆組綬,九土墮耕桑。
    飛騎黃金勒,香車翠鈿裝。八珍羅膳府,五采鬥筐床。
    宴集喧華第,歌鐘簇畫梁。永期傳子姓,寧誤犯天狼。
    未睹君除側,徒思玉在傍。竄身奚可保,易地喜相將。
    國運方夷險,天心詎測量。九流雖暫蔽,三柄豈相妨。
    小孽乖躔次,中興系昊蒼。法堯功已普,罪己德非涼。
    帝念惟思理,臣心豈自遑。詔催青瑣客,時待紫微郎。
    定難輸宸算,勝災減禦粱。皇恩思蕩蕩,睿澤轉洋洋。
    偃臥雖非晚,艱難亦備嘗。舜庭招諫鼓,漢殿上書囊。
    儉德遵三尺,清朝俟一匡。世隨漁父醉,身效接輿狂。
    竄逐同天寶,遭罹異建康。道孤悲海澨,傢遠隔天潢。
    卒歲貧無褐,經秋病泛漳。似魚甘去乙,比蟹未成筐。
    守道慚無補,趨時愧不臧。殷牛常在耳,晉豎欲潛肓。
    忸恨山思板,懷歸海欲航。角吹魂悄悄,笛引淚浪浪。
    亂覺乾坤窄,貧知日月長。勢將隨鶴列,忽喜遇鴛行。
    已報新回駕,仍聞近納隍。文風銷劍楯,禮物換旂裳。
    紫闥重開序,青衿再設庠。黑頭期命爵,赬尾尚憂魴。
    吳坂嘶騏驥,岐山集鳳凰。詞源波浩浩,諫署玉鏘鏘。
    飼雀曾傳慶,烹蛇詎有殃。弢弓揮勁鏃,匣劍淬神鋩。
    諤諤寧慚直,堂堂不謝張。曉風趨建禮,夜月直文昌。
    去國時雖久,安邦志不常。良金爐自躍,美玉櫝難藏。
    北望心如旆,西歸律變商。跡隨江燕去,心逐塞鴻翔。
    晚翠籠桑塢,斜暉掛竹堂。路愁千裡月,田愛萬斯箱。
    伴釣歌前浦,隨樵上遠岡。鷺眠依晚嶼,鳥浴上枯楊。
    驚夢緣欹枕,多吟為倚廊。訪僧紅葉寺,題句白雲房。
    帆外青楓老,尊前紫菊芳。夜燈銀耿耿,曉露玉瀼瀼。
    異國慚傾蓋,歸塗俟並糧。身雖留震澤,心已過雷塘。
    執友知誰在,傢山各已荒。海邊登桂楫,煙外泛雲檣。
    巢樹禽思越,嘶風馬戀羌。寒聲愁聽杵,空館厭聞螿。
    望闕飛華蓋,趨朝振玉璫。米慚無薏苡,面喜有恍榔。
    話別心重結,傷時淚一滂。佇歸蓬島後,綸詔潤青緗。

    【註釋】:

    中:

    (一)①中間。《墨子·經上》:“中,同長也。”(同長:同樣長的半徑。)柳宗元《天說》:“渾然而中處者,世謂之元氣。”②內;在一定的范圍內。《孟子·滕文公上》:“國中無偽。”《考工記·巨人》:“國中九經九緯。”③位置、等級在高下或兩端之間。《列子·力命》:“中塗遇東郭先生。”(塗:同“途”。)《漢書·食貨志下》:“金有三等,黃金為上,白金為中,赤金為下。”④正;適中。《禮記·玉藻》:“頭頸必中。”《孟子·離婁下》:“湯執中。”(湯:殷商國君。)⑤宜於;合於。《史記·外戚世傢》:“武帝擇宮人不中用者,斥出歸之。” (二)zhòng ①符合;適合。《呂氏春秋·懷寵》:“必中理,然後說。”《荀子·賦篇》:“圓者中規,方者中矩。”②誣蔑;誣蔑別人使受損害。《漢書·何武傳》:“顯怒,欲以吏事中商。”(顯、商:人名。)③遭受;感受。《後漢書·馬援傳》:“援亦中病。”

    原:

    ①水流源頭。《左傳·昭公九年》:“猶衣服之有冠冕,木水之有本原。”②根源;來由。《韓非子·解老》:“萬害有原。”(害:災禍。)③推究本原。《管子·小匡》:“原本窮末。”④文體名。對某事物推究其本原,而加以論述。⑤原野;寬廣平坦的地面。《楚辭·九歌·國殤》:“平原忽兮路超遠。”(忽:遼闊渺茫的樣子。)⑥寬恕;赦免。《三國志·魏書·張魯傳》:“犯法者,三原然後乃行刑。”⑦通“願”。謹慎老實。《論語·陽貨》:“鄉原,德之賊也。”(賊:傷害;敗壞。)《荀子·榮辱》:“孝弟原愨。”(弟tì:順從兄長。愨què:誠實。)

    初:

    ①開始。《史記·賈誼傳》:“年少初學。”柳宗元《封建論》:“天地果無初乎?”②當初;原先。《後漢書·華佗傳》:“初,軍吏李成苦欬(ké),盡夜不寐……”③從前;往日。《三國志·蜀書·黃權傳》:“先主曰:‘孤負黃權,權不負孤也。’待之如初。”④表示序次的第一。《史記·秦本紀》:“二年初伏,以狗禦蠱。”白居易《暮江吟》:“可憐九月初三夜,露似珍珠月似弓。”⑤才;剛剛。《史記·秦始皇本紀》:“天下初定,又復立國,是樹兵也。”[初無]從來沒有,並沒有。《後漢書·蓋勛傳》:“群臣初無是言也。”

    縱:

    (一)[縱臾rǒng]鼓動別人作壞事。《漢書·衡山王劉賜傳》:“日夜縱臾王謀反事。” (二)zòng ①放;發。《史記·吳太伯世傢》:“於是吳王遂縱兵追之。”《淮南子·人間》:“秦西巴弗忍,縱而予之。”②釋放;放走。《舊唐書·楊恭仁傳》:“縱所俘還之。”③放任;不加約束。《左傳·僖公三十三年》:“縱敵,患生。”《荀子·富國》:“天下害生縱欲。”④騰躍。王充《論衡·道虛》:“若士者舉臂而縱身,遂入雲中。”⑤即使。《左傳·莊公十四年》:“縱弗能死,其又奚言?”《呂氏春秋·下賢》:“縱夫子驁祿爵,吾庸敢驁霸王乎?”⑥縱;豎;與“橫”相對。《呂氏春秋·辯土》:“衡行必得,縱行必術。”(術:直。)東方朔《七諫·沉江》:“不別橫之與縱。”⑦戰國時期六國的合縱。《淮南子·要略》:“故縱橫修短生焉。”⑧蹤跡。《史記·酷吏列傳》:“言變事縱跡安起?”

    燎:

    (一)①放火燒。《尚書·盤庚上》:“若火之燎於原,不可向邇,其猶可撲滅?”(邇:近。)②烘幹;烘烤。《後漢書·馮異傳》:“光武對灶燎衣。”③燒焦。《三國志·魏書·王粲傳》:“以此行事,無異於鼓洪爐以燎毛發。”(二)liào 火炬,火把。程敏政《夜渡兩關記》:“寒風暴起,束燎皆滅。”(束燎:捆著的火把。)《詩經·小雅·庭燎》:“庭燎之光。”

    下:

    ①位置在低處的。與“上”相對。《史記·孫子吳起列傳》:“龐涓死於此樹之下。”②等級低的。《戰國策·齊策一》:“能謗議於市朝,聞寡人之耳者,受下賞。”③謙詞。《水滸全傳》第六十三回:“蔡福聽瞭,心中暗喜:如此發放,正中下懷。”④質量低的。陸羽《茶經·五之煮》:“其水用山水,上;江水,中;井水,下。”⑤時間在後的。《孟子·盡心下》:“奮乎百世之上,百世之下,聞者莫不興起也。”⑥次序靠後的。《史記·屈原賈生列傳》:“上稱帝嚳,下道齊桓。”⑦低於;少於。《呂氏春秋·雍塞》:“此不下九石。”⑧表示屬於一定的范圍、情況、條件等。⑨當某個時間或時節;時下。⑩由高處往低處。《論語·微子》:“孔子下,欲與之言。”(11)去;往。常指由西往東,由北往南,由上遊往下遊。彭端淑《為學一首示子侄》:“吾數年來欲買舟而下。”(12)攻克。《呂氏春秋·慎大》:“一朝而兩城下。”(13)退讓。(14)頒佈;下達。《韓非子·內儲說上》:“令下而人皆疾習射,日夜不休。”(15)用;施行。蘇軾《西江月 ·昨夜扁舟京口》:“此景百年幾變,個中下語千難。”(16)動作的次數。林嗣環《口技》:“但聞屏障中撫尺一下。”

    國:

    ①國傢。《周禮·春官·詛祝》:“作盟詛之載辭,以敘國之信用。”(詛祝:官名。盟詛:大事為盟,小事為詛。國:指天子之國。)②周代的諸侯國及漢以後侯王的封地。《史記·高祖本紀》:“四月,兵罷戲下,諸侯各就國。”《晉書·陶侃傳》:“侃季年懷止足之分,不與朝權,未亡一年,欲遜位歸國。”(止足:知止知足。未亡:死前。遜位:辭官。)③國都;京城。《左傳 · 隱公元年》:“大都不過參(sān)國之一,小九之一。”(參國之一:國都的三分之一。九之一:九分之一。)范仲淹《嶽陽樓記》:“登斯樓也,則有去國懷鄉,憂讒畏譏,滿目蕭然,感極而悲者矣。”④地區;鄉土。羅鄴《雁二首》之一:“暮天新雁起汀洲,紅蓼(liǎo)花開水國愁。”(蓼:草名,此指水蓼。)王維《相思》:“紅豆生南國,春來發幾枝?”⑤國人。《韓非子·五蠹》:“兔不可復得,而身為宋國笑。”

    竟:

    ①樂曲完畢。《周禮·春官·樂師》:“凡樂成則告備”鄭玄註:“成,謂所奏一竟。”②完畢;終瞭。曹操《步出夏門行·龜雖壽》:“神龜雖壽,猶有竟時。”《史記·項羽本紀》:“於是項梁乃教(項)籍兵法,籍大喜,略知其意,又不肯竟學。”③從頭至尾。《世說新語·雅量》:“竟日皆美供,雖晚至亦獲盛饌(zhuàn)。”(供:飯食。饌:食物。)④窮究;追究。《漢書·霍光傳》:“此縣官重太後,故不竟也。”(重:敬重。)蘇舜卿《王公行狀》:“雖末事必竟。”(末事:小事。)⑤同“境”。邊境。《左傳·宣公二年》:“亡不越竟。”(亡:逃亡。)⑥終於;終究。《史記·淮陰侯列傳》:“信亦知其意,怒,竟絕去。”(絕去:決絕而去。)《後漢書·耿棄傳》:“有志者事竟成也。”⑦竟然;居然。《史記·屈原列傳》:“而齊竟怒不救楚,楚大困。”《徐霞客遊記·遊黃山日記》:“擬尋石筍奧境,竟為天奪,濃霧迷漫。”⑧至;直到。《史記·齊太公世傢》:“竟(齊)頃公卒,百姓附,諸侯不犯。”

    探:

    ①掏;摸取。《莊子·胠篋》:“將為胠篋、探囊、發匱(guì)之盜而為守備。”(胠篋:從旁打開箱子。匱:同“櫃”。)②探測;測量。《商君書·禁使》:“探淵者知千仞之深。”③尋求;探尋。《徐霞客遊記·黃山遊日記》:“而有奇若此,前未一探,茲遊快且愧矣。”④偵察;打聽。張籍《關山月》:“軍中探騎暮出城。”⑤做偵察的人。張籍《出塞》:“月冷邊帳濕,沙昏夜探遲。”(遲:回遲。)

    湯:

    (一)①熱水;沸水;開水。《論語·季氏》:“見善如不及,見不善如探湯。”②中藥湯劑。《史記·扁鵲倉公列傳》:“醫有俞跗(fū),治病不以湯液醴灑。”(俞跗:人名。醴灑:藥酒。)③帶汁水的菜;食物煮後的汁水。王建《新嫁娘詞三首》之三:“三日入廚下,洗手作羹湯。”④商朝第一個君主名。又稱成湯。《韓非子·奸劫弒臣》:“湯得伊尹,以百裡之地立為天子。” (二)tàng 同“燙”。用開水或熱水澆、泡。《山海經 ·西山經》:“湯其酒百樽。” (三)shāng [湯湯]1. 水大的樣子。范仲淹《嶽陽樓記》:“銜遠山,吞長江,浩浩湯湯,橫無際涯。”2.廣大無際的樣子。陳子昂《春臺引》:“生碧草之油油,懷宇宙以湯湯。”3.流水聲。王禹偁《潘閬詠潮圖贊》:“湯湯潮聲,與詩名俱。”4.琴聲。賈至《宓子賤碑頌》:“鳴琴湯湯,宓子之堂。” (四)yáng [湯谷]即“暘谷”。古代傳說中的日出之處。屈原《天問》:“出自湯谷,次於蒙汜。自明及晦,所行幾裡?”


  • 中原初纵燎,下国竟探汤。

    “中原初纵燎,下国竟探汤。”诗句出处:《和郑拾遗秋日感事一百韵》;是唐朝诗人韦庄的作品。

    祸乱天心厌,流离客思伤。有家抛上国,无罪谪遐方。
    负笈将辞越,扬帆欲泛湘。避时难驻足,感事易回肠。
    雅道何销德,妖星忽耀芒。中原初纵燎,下国竟探汤。
    盗据三秦地,兵缠八水乡。战尘轻犯阙,羽旆远巡梁。
    自此修文代,俄成讲武场。熊罴驱涿鹿,犀象走昆阳。
    御马迷新栈,宫娥改旧妆。五丁功再睹,八难事难忘。
    凤引金根疾,兵环玉弩强。建牙虽可恃,摩垒讵能防?
    霍庙神遐远,圯桥路杳茫。出师威似虎,御敌狠如羊。
    眉画犹思赤,巾裁未厌黄。晨趋鸣铁骑,夜舞挹琼觞。
    僭侈彤襜乱,喧呼绣鬓攘。但闻争曳组,讵见学垂缰。
    鹊印提新篆,龙泉夺晓霜。军威徒逗挠,我武自维扬。
    负扆劳天眷,凝旒念国章。绣旗张画兽,宝马跃红鸯。
    但欲除妖气,宁思蔽耿光。晓烟生帝里,夜火入春坊。
    鸟怪巢宫树,狐骄上苑墙。设危终在德,视履岂无祥。
    气激雷霆怒,神驱岳渎忙。功高分虎节,位下耻龙骧。
    遍命登坛将,巡封异姓王。志求扶坠典,力未振颓纲。
    汉路闲雕鹗,云衢驻骕骦。宝装军器丽,麝裛战袍香。
    日睹兵书捷,时闻虏骑亡。人心惊獬豸,雀意伺螳螂。
    上略咸推妙,前锋讵可当。纡金光照耀,执玉意藏昂。
    覆餗非无谓,奢华事每详。四民皆组绶,九土堕耕桑。
    飞骑黄金勒,香车翠钿装。八珍罗膳府,五采斗筐床。
    宴集喧华第,歌钟簇画梁。永期传子姓,宁误犯天狼。
    未睹君除侧,徒思玉在傍。窜身奚可保,易地喜相将。
    国运方夷险,天心讵测量。九流虽暂蔽,三柄岂相妨。
    小孽乖躔次,中兴系昊苍。法尧功已普,罪己德非凉。
    帝念惟思理,臣心岂自遑。诏催青琐客,时待紫微郎。
    定难输宸算,胜灾减御粱。皇恩思荡荡,睿泽转洋洋。
    偃卧虽非晚,艰难亦备尝。舜庭招谏鼓,汉殿上书囊。
    俭德遵三尺,清朝俟一匡。世随渔父醉,身效接舆狂。
    窜逐同天宝,遭罹异建康。道孤悲海澨,家远隔天潢。
    卒岁贫无褐,经秋病泛漳。似鱼甘去乙,比蟹未成筐。
    守道惭无补,趋时愧不臧。殷牛常在耳,晋竖欲潜肓。
    忸恨山思板,怀归海欲航。角吹魂悄悄,笛引泪浪浪。
    乱觉乾坤窄,贫知日月长。势将随鹤列,忽喜遇鸳行。
    已报新回驾,仍闻近纳隍。文风销剑楯,礼物换旂裳。
    紫闼重开序,青衿再设庠。黑头期命爵,赪尾尚忧鲂。
    吴坂嘶骐骥,岐山集凤凰。词源波浩浩,谏署玉锵锵。
    饲雀曾传庆,烹蛇讵有殃。弢弓挥劲镞,匣剑淬神铓。
    谔谔宁惭直,堂堂不谢张。晓风趋建礼,夜月直文昌。
    去国时虽久,安邦志不常。良金炉自跃,美玉椟难藏。
    北望心如旆,西归律变商。迹随江燕去,心逐塞鸿翔。
    晚翠笼桑坞,斜晖挂竹堂。路愁千里月,田爱万斯箱。
    伴钓歌前浦,随樵上远冈。鹭眠依晚屿,鸟浴上枯杨。
    惊梦缘欹枕,多吟为倚廊。访僧红叶寺,题句白云房。
    帆外青枫老,尊前紫菊芳。夜灯银耿耿,晓露玉瀼瀼。
    异国惭倾盖,归涂俟并粮。身虽留震泽,心已过雷塘。
    执友知谁在,家山各已荒。海边登桂楫,烟外泛云樯。
    巢树禽思越,嘶风马恋羌。寒声愁听杵,空馆厌闻螀。
    望阙飞华盖,趋朝振玉珰。米惭无薏苡,面喜有恍榔。
    话别心重结,伤时泪一滂。伫归蓬岛后,纶诏润青缃。

    【注释】:

    中:

    (一)①中间。《墨子·经上》:“中,同长也。”(同长:同样长的半径。)柳宗元《天说》:“浑然而中处者,世谓之元气。”②内;在一定的范围内。《孟子·滕文公上》:“国中无伪。”《考工记·巨人》:“国中九经九纬。”③位置、等级在高下或两端之间。《列子·力命》:“中涂遇东郭先生。”(涂:同“途”。)《汉书·食货志下》:“金有三等,黄金为上,白金为中,赤金为下。”④正;适中。《礼记·玉藻》:“头颈必中。”《孟子·离娄下》:“汤执中。”(汤:殷商国君。)⑤宜于;合于。《史记·外戚世家》:“武帝择宫人不中用者,斥出归之。” (二)zhòng ①符合;适合。《吕氏春秋·怀宠》:“必中理,然后说。”《荀子·赋篇》:“圆者中规,方者中矩。”②诬蔑;诬蔑别人使受损害。《汉书·何武传》:“显怒,欲以吏事中商。”(显、商:人名。)③遭受;感受。《后汉书·马援传》:“援亦中病。”

    原:

    ①水流源头。《左传·昭公九年》:“犹衣服之有冠冕,木水之有本原。”②根源;来由。《韩非子·解老》:“万害有原。”(害:灾祸。)③推究本原。《管子·小匡》:“原本穷末。”④文体名。对某事物推究其本原,而加以论述。⑤原野;宽广平坦的地面。《楚辞·九歌·国殇》:“平原忽兮路超远。”(忽:辽阔渺茫的样子。)⑥宽恕;赦免。《三国志·魏书·张鲁传》:“犯法者,三原然后乃行刑。”⑦通“愿”。谨慎老实。《论语·阳货》:“乡原,德之贼也。”(贼:伤害;败坏。)《荀子·荣辱》:“孝弟原悫。”(弟tì:顺从兄长。悫què:诚实。)

    初:

    ①开始。《史记·贾谊传》:“年少初学。”柳宗元《封建论》:“天地果无初乎?”②当初;原先。《后汉书·华佗传》:“初,军吏李成苦欬(ké),尽夜不寐……”③从前;往日。《三国志·蜀书·黄权传》:“先主曰:‘孤负黄权,权不负孤也。’待之如初。”④表示序次的第一。《史记·秦本纪》:“二年初伏,以狗御蛊。”白居易《暮江吟》:“可怜九月初三夜,露似珍珠月似弓。”⑤才;刚刚。《史记·秦始皇本纪》:“天下初定,又复立国,是树兵也。”[初无]从来没有,并没有。《后汉书·盖勋传》:“群臣初无是言也。”

    纵:

    (一)[纵臾rǒng]鼓动别人作坏事。《汉书·衡山王刘赐传》:“日夜纵臾王谋反事。” (二)zòng ①放;发。《史记·吴太伯世家》:“于是吴王遂纵兵追之。”《淮南子·人间》:“秦西巴弗忍,纵而予之。”②释放;放走。《旧唐书·杨恭仁传》:“纵所俘还之。”③放任;不加约束。《左传·僖公三十三年》:“纵敌,患生。”《荀子·富国》:“天下害生纵欲。”④腾跃。王充《论衡·道虚》:“若士者举臂而纵身,遂入云中。”⑤即使。《左传·庄公十四年》:“纵弗能死,其又奚言?”《吕氏春秋·下贤》:“纵夫子骜禄爵,吾庸敢骜霸王乎?”⑥纵;竖;与“横”相对。《吕氏春秋·辩土》:“衡行必得,纵行必术。”(术:直。)东方朔《七谏·沉江》:“不别横之与纵。”⑦战国时期六国的合纵。《淮南子·要略》:“故纵横修短生焉。”⑧踪迹。《史记·酷吏列传》:“言变事纵迹安起?”

    燎:

    (一)①放火烧。《尚书·盘庚上》:“若火之燎于原,不可向迩,其犹可扑灭?”(迩:近。)②烘干;烘烤。《后汉书·冯异传》:“光武对灶燎衣。”③烧焦。《三国志·魏书·王粲传》:“以此行事,无异于鼓洪炉以燎毛发。”(二)liào 火炬,火把。程敏政《夜渡两关记》:“寒风暴起,束燎皆灭。”(束燎:捆着的火把。)《诗经·小雅·庭燎》:“庭燎之光。”

    下:

    ①位置在低处的。与“上”相对。《史记·孙子吴起列传》:“庞涓死于此树之下。”②等级低的。《战国策·齐策一》:“能谤议于市朝,闻寡人之耳者,受下赏。”③谦词。《水浒全传》第六十三回:“蔡福听了,心中暗喜:如此发放,正中下怀。”④质量低的。陆羽《茶经·五之煮》:“其水用山水,上;江水,中;井水,下。”⑤时间在后的。《孟子·尽心下》:“奋乎百世之上,百世之下,闻者莫不兴起也。”⑥次序靠后的。《史记·屈原贾生列传》:“上称帝喾,下道齐桓。”⑦低于;少于。《吕氏春秋·雍塞》:“此不下九石。”⑧表示属于一定的范围、情况、条件等。⑨当某个时间或时节;时下。⑩由高处往低处。《论语·微子》:“孔子下,欲与之言。”(11)去;往。常指由西往东,由北往南,由上游往下游。彭端淑《为学一首示子侄》:“吾数年来欲买舟而下。”(12)攻克。《吕氏春秋·慎大》:“一朝而两城下。”(13)退让。(14)颁布;下达。《韩非子·内储说上》:“令下而人皆疾习射,日夜不休。”(15)用;施行。苏轼《西江月 ·昨夜扁舟京口》:“此景百年几变,个中下语千难。”(16)动作的次数。林嗣环《口技》:“但闻屏障中抚尺一下。”

    国:

    ①国家。《周礼·春官·诅祝》:“作盟诅之载辞,以叙国之信用。”(诅祝:官名。盟诅:大事为盟,小事为诅。国:指天子之国。)②周代的诸侯国及汉以后侯王的封地。《史记·高祖本纪》:“四月,兵罢戏下,诸侯各就国。”《晋书·陶侃传》:“侃季年怀止足之分,不与朝权,未亡一年,欲逊位归国。”(止足:知止知足。未亡:死前。逊位:辞官。)③国都;京城。《左传 · 隐公元年》:“大都不过参(sān)国之一,小九之一。”(参国之一:国都的三分之一。九之一:九分之一。)范仲淹《岳阳楼记》:“登斯楼也,则有去国怀乡,忧谗畏讥,满目萧然,感极而悲者矣。”④地区;乡土。罗邺《雁二首》之一:“暮天新雁起汀洲,红蓼(liǎo)花开水国愁。”(蓼:草名,此指水蓼。)王维《相思》:“红豆生南国,春来发几枝?”⑤国人。《韩非子·五蠹》:“兔不可复得,而身为宋国笑。”

    竟:

    ①乐曲完毕。《周礼·春官·乐师》:“凡乐成则告备”郑玄注:“成,谓所奏一竟。”②完毕;终了。曹操《步出夏门行·龟虽寿》:“神龟虽寿,犹有竟时。”《史记·项羽本纪》:“于是项梁乃教(项)籍兵法,籍大喜,略知其意,又不肯竟学。”③从头至尾。《世说新语·雅量》:“竟日皆美供,虽晚至亦获盛馔(zhuàn)。”(供:饭食。馔:食物。)④穷究;追究。《汉书·霍光传》:“此县官重太后,故不竟也。”(重:敬重。)苏舜卿《王公行状》:“虽末事必竟。”(末事:小事。)⑤同“境”。边境。《左传·宣公二年》:“亡不越竟。”(亡:逃亡。)⑥终于;终究。《史记·淮阴侯列传》:“信亦知其意,怒,竟绝去。”(绝去:决绝而去。)《后汉书·耿弃传》:“有志者事竟成也。”⑦竟然;居然。《史记·屈原列传》:“而齐竟怒不救楚,楚大困。”《徐霞客游记·游黄山日记》:“拟寻石笋奥境,竟为天夺,浓雾迷漫。”⑧至;直到。《史记·齐太公世家》:“竟(齐)顷公卒,百姓附,诸侯不犯。”

    探:

    ①掏;摸取。《庄子·胠箧》:“将为胠箧、探囊、发匮(guì)之盗而为守备。”(胠箧:从旁打开箱子。匮:同“柜”。)②探测;测量。《商君书·禁使》:“探渊者知千仞之深。”③寻求;探寻。《徐霞客游记·黄山游日记》:“而有奇若此,前未一探,兹游快且愧矣。”④侦察;打听。张籍《关山月》:“军中探骑暮出城。”⑤做侦察的人。张籍《出塞》:“月冷边帐湿,沙昏夜探迟。”(迟:回迟。)

    汤:

    (一)①热水;沸水;开水。《论语·季氏》:“见善如不及,见不善如探汤。”②中药汤剂。《史记·扁鹊仓公列传》:“医有俞跗(fū),治病不以汤液醴洒。”(俞跗:人名。醴洒:药酒。)③带汁水的菜;食物煮后的汁水。王建《新嫁娘词三首》之三:“三日入厨下,洗手作羹汤。”④商朝第一个君主名。又称成汤。《韩非子·奸劫弑臣》:“汤得伊尹,以百里之地立为天子。” (二)tàng 同“烫”。用开水或热水浇、泡。《山海经 ·西山经》:“汤其酒百樽。” (三)shāng [汤汤]1. 水大的样子。范仲淹《岳阳楼记》:“衔远山,吞长江,浩浩汤汤,横无际涯。”2.广大无际的样子。陈子昂《春台引》:“生碧草之油油,怀宇宙以汤汤。”3.流水声。王禹偁《潘阆咏潮图赞》:“汤汤潮声,与诗名俱。”4.琴声。贾至《宓子贱碑颂》:“鸣琴汤汤,宓子之堂。” (四)yáng [汤谷]即“旸谷”。古代传说中的日出之处。屈原《天问》:“出自汤谷,次于蒙汜。自明及晦,所行几里?”


  • zhong yuan chu zong liao ,xia guo jing tan shang 。

    “zhong yuan chu zong liao ,xia guo jing tan shang 。”shi gou chu chu :《he zheng she wei qiu ri gan shi yi bai yun 》;shi tang chao shi ren wei zhuang de zuo pin 。

    huo luan tian xin ya ,liu li ke sai shang 。you jia pao shang guo ,mo zui zhe xia fang 。
    fu ji jiang ci yue ,yang fan yu fan xiang 。bi shi nan zhu zu ,gan shi yi hui chang 。
    ya dao he xiao de ,yao xing hu yao mang 。zhong yuan chu zong liao ,xia guo jing tan shang 。
    dao ju san qin de ,bing chan ba shui xiang 。zhan chen qing fan que ,yu pei yuan xun liang 。
    zi ci xiu wen dai ,e cheng jiang wu chang 。xiong pi qu zhuo lu ,xi xiang zou kun yang 。
    yu ma mi xin zhan ,gong e gai jiu zhuang 。wu ding gong zai du ,ba nan shi nan wang 。
    feng yin jin gen ji ,bing huan yu nu jiang 。jian ya sui ke shi ,ma lei ju neng fang ?
    huo miao shen xia yuan ,yi qiao lu yao mang 。chu shi wei shi hu ,yu di hen ru yang 。
    mei hua you sai chi ,jin cai wei ya huang 。chen qu ming tie ji ,ye wu yi qiong shang 。
    jian chi tong chan luan ,xuan hu xiu bin rang 。dan wen zheng ye zu ,ju jian xue chui jiang 。
    que yin di xin zhuan ,long quan duo xiao shuang 。jun wei tu dou nao ,wo wu zi wei yang 。
    fu yi lao tian juan ,ning liu nian guo zhang 。xiu qi zhang hua shou ,bao ma yue gong yang 。
    dan yu chu yao qi ,ning sai bi geng guang 。xiao yan sheng di li ,ye huo ru chun fang 。
    diao guai chao gong shu ,hu jiao shang yuan qiang 。she wei zhong zai de ,shi lv qi mo xiang 。
    qi ji lei ting nu ,shen qu yue du mang 。gong gao fen hu jie ,wei xia chi long xiang 。
    bian ming deng tan jiang ,xun feng yi xing wang 。zhi qiu fu zhui dian ,li wei zhen tui gang 。
    han lu xian diao e ,yun qu zhu su shuang 。bao zhuang jun qi li ,she yi zhan pao xiang 。
    ri du bing shu jie ,shi wen lu ji wang 。ren xin jing xie zhi ,qiao yi ci tang lang 。
    shang lve xian tui miao ,qian feng ju ke dang 。yu jin guang zhao yao ,zhi yu yi cang ang 。
    fu su fei mo wei ,she hua shi mei xiang 。si min jie zu shou ,jiu tu duo geng sang 。
    fei ji huang jin le ,xiang che cui dian zhuang 。ba zhen luo shan fu ,wu cai dou kuang chuang 。
    yan ji xuan hua di ,ge zhong cu hua liang 。yong ji chuan zi xing ,ning wu fan tian lang 。
    wei du jun chu ce ,tu sai yu zai bang 。cuan shen xi ke bao ,yi de xi xiang jiang 。
    guo yun fang yi xian ,tian xin ju ce liang 。jiu liu sui zan bi ,san bing qi xiang fang 。
    xiao nie guai chan ci ,zhong xing ji hao cang 。fa yao gong yi pu ,zui ji de fei liang 。
    di nian wei sai li ,chen xin qi zi huang 。zhao cui qing suo ke ,shi dai zi wei lang 。
    ding nan shu chen suan ,sheng zai jian yu liang 。huang en sai dang dang ,rui ze zhuai xiang xiang 。
    yan wo sui fei wan ,jian nan yi bei chang 。shun ting qiao jian gu ,han dian shang shu nang 。
    jian de zun san che ,qing chao qi yi kuang 。shi sui yu fu zui ,shen xiao jie yu kuang 。
    cuan zhu tong tian bao ,zao li yi jian kang 。dao gu bei hai cuo ,jia yuan ge tian huang 。
    cu sui pin mo he ,jing qiu bing fan zhang 。shi yu gan qu yi ,bi xie wei cheng kuang 。
    shou dao can mo bu ,qu shi kui bu zang 。yan niu chang zai er ,jin shu yu qian huang 。
    niu hen shan sai ban ,huai gui hai yu hang 。jiao chui hun qiao qiao ,di yin lei lang lang 。
    luan jiao gan kun zhai ,pin zhi ri yue chang 。shi jiang sui he lie ,hu xi yu yuan hang 。
    yi bao xin hui jia ,reng wen jin na huang 。wen feng xiao jian dun ,li wu huan 旂chang 。
    zi ta chong kai xu ,qing jin zai she xiang 。hei tou ji ming jue ,cheng wei shang you fang 。
    wu ban si qi ji ,qi shan ji feng huang 。ci yuan bo hao hao ,jian shu yu qiang qiang 。
    si qiao ceng chuan qing ,peng she ju you yang 。tao gong hui jin chuo ,xia jian cui shen mang 。
    e e ning can zhi ,tang tang bu xie zhang 。xiao feng qu jian li ,ye yue zhi wen chang 。
    qu guo shi sui jiu ,an bang zhi bu chang 。liang jin lu zi yue ,mei yu du nan cang 。
    bei wang xin ru pei ,xi gui lv bian shang 。ji sui jiang yan qu ,xin zhu sai hong xiang 。
    wan cui long sang wu ,xie hui gua zhu tang 。lu chou qian li yue ,tian ai mo si xiang 。
    ban diao ge qian pu ,sui qiao shang yuan gang 。lu mian yi wan yu ,diao yu shang ku yang 。
    jing meng yuan ji zhen ,duo yin wei yi lang 。fang seng gong xie si ,ti gou bai yun fang 。
    fan wai qing feng lao ,zun qian zi ju fang 。ye deng yin geng geng ,xiao lou yu rang rang 。
    yi guo can qing gai ,gui tu qi bing liang 。shen sui liu zhen ze ,xin yi guo lei tang 。
    zhi you zhi shei zai ,jia shan ge yi huang 。hai bian deng gui ji ,yan wai fan yun qiang 。
    chao shu qin sai yue ,si feng ma lian qiang 。han sheng chou ting chu ,kong guan ya wen jiang 。
    wang que fei hua gai ,qu chao zhen yu dang 。mi can mo yi yi ,mian xi you huang lang 。
    hua bie xin chong jie ,shang shi lei yi pang 。zhu gui peng dao hou ,guan zhao run qing xiang 。

    【zhu shi 】:

    zhong :

    (yi )①zhong jian 。《mo zi ·jing shang 》:“zhong ,tong chang ye 。”(tong chang :tong yang chang de ban jing 。)liu zong yuan 《tian shui 》:“hun ran er zhong chu zhe ,shi wei zhi yuan qi 。”②nei ;zai yi ding de fan wei nei 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“guo zhong mo wei 。”《kao gong ji ·ju ren 》:“guo zhong jiu jing jiu wei 。”③wei zhi 、deng ji zai gao xia huo liang duan zhi jian 。《lie zi ·li ming 》:“zhong tu yu dong guo xian sheng 。”(tu :tong “tu ”。)《han shu ·shi huo zhi xia 》:“jin you san deng ,huang jin wei shang ,bai jin wei zhong ,chi jin wei xia 。”④zheng ;kuo zhong 。《li ji ·yu zao 》:“tou geng bi zhong 。”《meng zi ·li lou xia 》:“shang zhi zhong 。”(shang :yan shang guo jun 。)⑤yi yu ;ge yu 。《shi ji ·wai qi shi jia 》:“wu di ze gong ren bu zhong yong zhe ,chi chu gui zhi 。” (er )zhòng ①fu ge ;kuo ge 。《lv shi chun qiu ·huai chong 》:“bi zhong li ,ran hou shui 。”《xun zi ·fu pian 》:“yuan zhe zhong gui ,fang zhe zhong ju 。”②wu mie ;wu mie bie ren shi shou sun hai 。《han shu ·he wu chuan 》:“xian nu ,yu yi li shi zhong shang 。”(xian 、shang :ren ming 。)③zao shou ;gan shou 。《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“yuan yi zhong bing 。”

    yuan :

    ①shui liu yuan tou 。《zuo chuan ·zhao gong jiu nian 》:“you yi fu zhi you guan mian ,mu shui zhi you ben yuan 。”②gen yuan ;lai you 。《han fei zi ·jie lao 》:“mo hai you yuan 。”(hai :zai huo 。)③tui jiu ben yuan 。《guan zi ·xiao kuang 》:“yuan ben qiong mo 。”④wen ti ming 。dui mou shi wu tui jiu ji ben yuan ,er jia yi lun shu 。⑤yuan ye ;kuan an ping tan de de mian 。《chu ci ·jiu ge ·guo shang 》:“ping yuan hu xi lu chao yuan 。”(hu :liao kuo miao mang de yang zi 。)⑥kuan shu ;she mian 。《san guo zhi ·wei shu ·zhang lu chuan 》:“fan fa zhe ,san yuan ran hou nai hang xing 。”⑦tong “yuan ”。jin shen lao shi 。《lun yu ·yang huo 》:“xiang yuan ,de zhi zei ye 。”(zei :shang hai ;bai huai 。)《xun zi ·rong ru 》:“xiao di yuan que 。”(di tì:shun cong xiong chang 。que què:cheng shi 。)

    chu :

    ①kai shi 。《shi ji ·gu yi chuan 》:“nian shao chu xue 。”liu zong yuan 《feng jian lun 》:“tian de guo mo chu hu ?”②dang chu ;yuan xian 。《hou han shu ·hua tuo chuan 》:“chu ,jun li li cheng ku kai (ké),jin ye bu mei ……”③cong qian ;wang ri 。《san guo zhi ·shu shu ·huang quan chuan 》:“xian zhu yue :‘gu fu huang quan ,quan bu fu gu ye 。’dai zhi ru chu 。”④biao shi xu ci de di yi 。《shi ji ·qin ben ji 》:“er nian chu fu ,yi gou yu gu 。”bai ju yi 《mu jiang yin 》:“ke lian jiu yue chu san ye ,lou shi zhen zhu yue shi gong 。”⑤cai ;gang gang 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“tian xia chu ding ,you fu li guo ,shi shu bing ye 。”[chu mo ]cong lai mei you ,bing mei you 。《hou han shu ·gai xun chuan 》:“qun chen chu mo shi yan ye 。”

    zong :

    (yi )[zong yu rǒng]gu dong bie ren zuo huai shi 。《han shu ·heng shan wang liu ci chuan 》:“ri ye zong yu wang mou fan shi 。” (er )zòng ①fang ;fa 。《shi ji ·wu tai bai shi jia 》:“yu shi wu wang sui zong bing zhui zhi 。”《huai na zi ·ren jian 》:“qin xi ba fu ren ,zong er yu zhi 。”②shi fang ;fang zou 。《jiu tang shu ·yang gong ren chuan 》:“zong suo fu hai zhi 。”③fang ren ;bu jia yao shu 。《zuo chuan ·xi gong san shi san nian 》:“zong di ,huan sheng 。”《xun zi ·fu guo 》:“tian xia hai sheng zong yu 。”④teng yue 。wang chong 《lun heng ·dao xu 》:“re shi zhe ju bei er zong shen ,sui ru yun zhong 。”⑤ji shi 。《zuo chuan ·zhuang gong shi si nian 》:“zong fu neng si ,ji you xi yan ?”《lv shi chun qiu ·xia xian 》:“zong fu zi ao lu jue ,wu yong gan ao ba wang hu ?”⑥zong ;shu ;yu “heng ”xiang dui 。《lv shi chun qiu ·bian tu 》:“heng hang bi de ,zong hang bi shu 。”(shu :zhi 。)dong fang shuo 《qi jian ·chen jiang 》:“bu bie heng zhi yu zong 。”⑦zhan guo shi ji liu guo de ge zong 。《huai na zi ·yao lve 》:“gu zong heng xiu duan sheng yan 。”⑧zong ji 。《shi ji ·ku li lie chuan 》:“yan bian shi zong ji an qi ?”

    liao :

    (yi )①fang huo shao 。《shang shu ·pan geng shang 》:“re huo zhi liao yu yuan ,bu ke xiang er ,ji you ke pu mie ?”(er :jin 。)②hong gan ;hong kao 。《hou han shu ·feng yi chuan 》:“guang wu dui zao liao yi 。”③shao jiao 。《san guo zhi ·wei shu ·wang can chuan 》:“yi ci hang shi ,mo yi yu gu hong lu yi liao mao fa 。”(er )liào huo ju ,huo ba 。cheng min zheng 《ye du liang guan ji 》:“han feng bao qi ,shu liao jie mie 。”(shu liao :kun zhao de huo ba 。)《shi jing ·xiao ya ·ting liao 》:“ting liao zhi guang 。”

    xia :

    ①wei zhi zai di chu de 。yu “shang ”xiang dui 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“pang juan si yu ci shu zhi xia 。”②deng ji di de 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“neng bang yi yu shi chao ,wen gua ren zhi er zhe ,shou xia shang 。”③qian ci 。《shui hu quan chuan 》di liu shi san hui :“cai fu ting le ,xin zhong an xi :ru ci fa fang ,zheng zhong xia huai 。”④zhi liang di de 。liu yu 《cha jing ·wu zhi zhu 》:“ji shui yong shan shui ,shang ;jiang shui ,zhong ;jing shui ,xia 。”⑤shi jian zai hou de 。《meng zi ·jin xin xia 》:“fen hu bai shi zhi shang ,bai shi zhi xia ,wen zhe mo bu xing qi ye 。”⑥ci xu kao hou de 。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“shang chen di ku ,xia dao ji huan 。”⑦di yu ;shao yu 。《lv shi chun qiu ·yong sai 》:“ci bu xia jiu dan 。”⑧biao shi shu yu yi ding de fan wei 、qing kuang 、tiao jian deng 。⑨dang mou ge shi jian huo shi jie ;shi xia 。⑩you gao chu wang di chu 。《lun yu ·wei zi 》:“kong zi xia ,yu yu zhi yan 。”(11)qu ;wang 。chang zhi you xi wang dong ,you bei wang na ,you shang you wang xia you 。peng duan shu 《wei xue yi shou shi zi zhi 》:“wu shu nian lai yu mai zhou er xia 。”(12)gong ke 。《lv shi chun qiu ·shen da 》:“yi chao er liang cheng xia 。”(13)tui rang 。(14)ban bu ;xia da 。《han fei zi ·nei chu shui shang 》:“ling xia er ren jie ji xi she ,ri ye bu xiu 。”(15)yong ;shi hang 。su shi 《xi jiang yue ·zuo ye bian zhou jing kou 》:“ci jing bai nian ji bian ,ge zhong xia yu qian nan 。”(16)dong zuo de ci shu 。lin si huan 《kou ji 》:“dan wen bing zhang zhong fu che yi xia 。”

    guo :

    ①guo jia 。《zhou li ·chun guan ·zu zhu 》:“zuo meng zu zhi zai ci ,yi xu guo zhi xin yong 。”(zu zhu :guan ming 。meng zu :da shi wei meng ,xiao shi wei zu 。guo :zhi tian zi zhi guo 。)②zhou dai de zhu hou guo ji han yi hou hou wang de feng de 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“si yue ,bing ba hu xia ,zhu hou ge jiu guo 。”《jin shu ·tao kan chuan 》:“kan ji nian huai zhi zu zhi fen ,bu yu chao quan ,wei wang yi nian ,yu xun wei gui guo 。”(zhi zu :zhi zhi zhi zu 。wei wang :si qian 。xun wei :ci guan 。)③guo dou ;jing cheng 。《zuo chuan · yin gong yuan nian 》:“da dou bu guo can (sān)guo zhi yi ,xiao jiu zhi yi 。”(can guo zhi yi :guo dou de san fen zhi yi 。jiu zhi yi :jiu fen zhi yi 。)fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“deng si lou ye ,ze you qu guo huai xiang ,you chan wei ji ,man mu xiao ran ,gan ji er bei zhe yi 。”④de ou ;xiang tu 。luo ye 《yan er shou 》zhi yi :“mu tian xin yan qi ting zhou ,gong liao (liǎo)hua kai shui guo chou 。”(liao :cao ming ,ci zhi shui liao 。)wang wei 《xiang sai 》:“gong dou sheng na guo ,chun lai fa ji zhi ?”⑤guo ren 。《han fei zi ·wu du 》:“tu bu ke fu de ,er shen wei song guo xiao 。”

    jing :

    ①le qu wan bi 。《zhou li ·chun guan ·le shi 》:“fan le cheng ze gao bei ”zheng xuan zhu :“cheng ,wei suo zou yi jing 。”②wan bi ;zhong le 。cao cao 《bu chu xia men hang ·gui sui shou 》:“shen gui sui shou ,you you jing shi 。”《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“yu shi xiang liang nai jiao (xiang )ji bing fa ,ji da xi ,lve zhi ji yi ,you bu ken jing xue 。”③cong tou zhi wei 。《shi shui xin yu ·ya liang 》:“jing ri jie mei gong ,sui wan zhi yi huo cheng zhuan (zhuàn)。”(gong :fan shi 。zhuan :shi wu 。)④qiong jiu ;zhui jiu 。《han shu ·huo guang chuan 》:“ci xian guan chong tai hou ,gu bu jing ye 。”(chong :jing chong 。)su shun qing 《wang gong hang zhuang 》:“sui mo shi bi jing 。”(mo shi :xiao shi 。)⑤tong “jing ”。bian jing 。《zuo chuan ·xuan gong er nian 》:“wang bu yue jing 。”(wang :tao wang 。)⑥zhong yu ;zhong jiu 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“xin yi zhi ji yi ,nu ,jing jue qu 。”(jue qu :jue jue er qu 。)《hou han shu ·geng qi chuan 》:“you zhi zhe shi jing cheng ye 。”⑦jing ran ;ju ran 。《shi ji ·qu yuan lie chuan 》:“er ji jing nu bu jiu chu ,chu da kun 。”《xu xia ke you ji ·you huang shan ri ji 》:“ni xun dan sun ao jing ,jing wei tian duo ,nong wu mi man 。”⑧zhi ;zhi dao 。《shi ji ·ji tai gong shi jia 》:“jing (ji )qing gong cu ,bai xing fu ,zhu hou bu fan 。”

    tan :

    ①tao ;mo qu 。《zhuang zi ·qu qie 》:“jiang wei qu qie 、tan nang 、fa kui (guì)zhi dao er wei shou bei 。”(qu qie :cong pang da kai xiang zi 。kui :tong “gui ”。)②tan ce ;ce liang 。《shang jun shu ·jin shi 》:“tan yuan zhe zhi qian ren zhi shen 。”③xun qiu ;tan xun 。《xu xia ke you ji ·huang shan you ri ji 》:“er you ji re ci ,qian wei yi tan ,ci you kuai ju kui yi 。”④zhen cha ;da ting 。zhang ji 《guan shan yue 》:“jun zhong tan ji mu chu cheng 。”⑤zuo zhen cha de ren 。zhang ji 《chu sai 》:“yue leng bian zhang shi ,sha hun ye tan chi 。”(chi :hui chi 。)

    shang :

    (yi )①re shui ;fei shui ;kai shui 。《lun yu ·ji shi 》:“jian shan ru bu ji ,jian bu shan ru tan shang 。”②zhong yao shang ji 。《shi ji ·bian que cang gong lie chuan 》:“yi you shu fu (fū),zhi bing bu yi shang ye li sa 。”(shu fu :ren ming 。li sa :yao jiu 。)③dai zhi shui de cai ;shi wu zhu hou de zhi shui 。wang jian 《xin jia niang ci san shou 》zhi san :“san ri ru chu xia ,xi shou zuo geng shang 。”④shang chao di yi ge jun zhu ming 。you chen cheng shang 。《han fei zi ·jian jie shi chen 》:“shang de yi yin ,yi bai li zhi de li wei tian zi 。” (er )tàng tong “tang ”。yong kai shui huo re shui jiao 、pao 。《shan hai jing ·xi shan jing 》:“shang ji jiu bai zun 。” (san )shāng [shang shang ]1. shui da de yang zi 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“xian yuan shan ,tun chang jiang ,hao hao shang shang ,heng mo ji ya 。”2.an da mo ji de yang zi 。chen zi ang 《chun tai yin 》:“sheng bi cao zhi you you ,huai yu zhou yi shang shang 。”3.liu shui sheng 。wang yu cheng 《pan lang yong chao tu zan 》:“shang shang chao sheng ,yu shi ming ju 。”4.qin sheng 。gu zhi 《mi zi jian bei song 》:“ming qin shang shang ,mi zi zhi tang 。” (si )yáng [shang gu ]ji “yang gu ”。gu dai chuan shui zhong de ri chu zhi chu 。qu yuan 《tian wen 》:“chu zi shang gu ,ci yu meng si 。zi ming ji hui ,suo hang ji li ?”