• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 聿來及宗周,乃復非其心。

    “聿來及宗周,乃復非其心。”詩句出處:《高士詠五○首》;是唐朝詩人吳筠的作品。

    大禹受禪讓,子高辭諸侯。退躬適外野,放浪夫何求。
    萬乘造中畝,一言良見酬。俋俋耕不顧,斯情邈難儔。

    夷齊互崇讓,棄國從所欽。聿來及宗周,乃復非其心。
    世濁不可處,冰清首陽岑。采薇詠羲農,高義越古今。

    賢哉彼沮溺,避世全其真。孔父棲棲者,征途方問津。
    行藏既異跡,語默豈同倫。耦耕長林下,甘與鳥雀群。

    沖虛冥至理,體道自玄通。不受子陽祿,但飲壺丘宗。
    泠然竟何依,撓挑遊大空。未知風乘我,為是我乘風。

    接輿耽沖玄,伉儷亦真逸。傲然辭征聘,耕績代祿秩。
    鳳歌誡文宣,龍德遂隱密。一遊峨嵋上,千載保靈術。

    東方稟易象,玩世隱廊廟。棲心抱清微,混跡秘光耀。
    玄覽寄數術,納規在談笑。賣藥五湖中,還從九仙妙。

    董京依白社,散發詠玄風。心出區宇外,跡參城市中。
    囂塵不能雜,名位安可籠。匿影留雅什,精微信難窮。

    亢倉致虛極,潛跡依遠岫。智去愚獨留,日虧歲方就。
    鄉人謀屍祝,不欲聞俎豆。尚賢非至理,堯舜固為陋。

    幹木佈衣者,守道杜衡門。德光義且富,肯易王侯尊。
    魏主欽其賢,軾廬情亦敦。秦兵遂不舉,高臥為國藩。

    巢父志何遠,潛精人莫知。恥聞讓王事,飲犢方見移。
    不欲散大樸,焉能為堯師。煉真自輕舉,浮世何足遺。

    吾觀時人趣,矯跡務馳聲。獨有高文通,訟田求翳名。
    公車徒見累,爵祿非所榮。隱身樂魚釣,世網不可攖。

    廣成臥雲岫,緬邈逾千齡。軒轅來順風,問道修神形。
    至言發玄理,告以從杳冥。三光入無窮,寂默返太寧。

    郭生在童稚,已得方外心。絕跡遺世務,棲真入長林。
    元和感異類,猛獸懷德音。不憶固無情,斯言微且深。

    伯休抱遐心,隱括自為美。賣藥不二價,有名反深恥。
    安能受玄纁,秉願終素履。逃遁從所尚,蕭蕭絕塵軌。

    野哉漢陰叟,好古遂忘機。抱甕誠亦勤,守樸全道微。
    子貢初不達,聽言識其非。已為風波人,恍惘失所依。

    邈邈河上叟,無名契虛沖。靈關暢玄旨,萬乘趨道風。
    寵辱不可累,飄然在雲空。獨與造化友,誰能測無窮。

    荷莜隱耕藝,晨門潛抱關。道尊名可賤,理愜心彌閑。
    混跡是非域,縱懷天地間。同譏孔宣父,匿景杳不還。

    壺丘道為量,玄虛固難知。季咸曜淺術,禦寇初深疑。
    至人忘禍福,感變靡定期。太沖杳無朕,元化誰能知。

    玄元九仙主,道冠三氣初。應物方佐命,棲真亦歸居。
    貽篇訓終古,駕景還太虛。孔父嘆猶龍,誰能知所如。

    萊氏道已遠,懿妻德彌清。一遁囂煩趣,永契雲壑情。
    祿位非所重,拂衣遂遐征。杳然從我願,豈為物所攖。

    展禽抱純粹,滅跡和光塵。高情貴軒冕,降志救世人。
    百行既無點,三黜道彌真。信謂德超古,豈惟言中倫。

    仲連秉奇節,釋難含道情。一言卻秦圍,片札降聊城。
    辭金義何遠,讓祿心益清。處世功已立,拂衣蹈滄溟。

    子綦方隱幾,冥寂久灰心。悟來應顏遊,清義杳何深。
    含響盡天籟,有言同鷇音。是非不足辯,安用勞神襟。

    南華源道宗,玄遠故不測。動與造化遊,靜合太和息。
    放曠生死外,逍遙神明域。況乃資九丹,輕舉歸太極。

    龐公棲鹿門,絕跡遠城市。超然風塵外,自得丘壑美。
    耕鑿勤厥躬,耘鋤課妻子。保茲永無患,軒冕何足紀。

    黔婁蘊雅操,守約遺代華。淡然常有怡,與物固無瑕。
    哲妻配明德,既沒辯正邪。辭祿乃餘貴,表謚良可嘉。

    榮期信知止,帶索無所求。外物非我尚,琴歌自優遊。
    三樂通至道,一言醉孔丘。居常以待終,嘯傲夫何憂。

    萬方厭秦德,戰伐何紛紛。四皓同無為,丘中臥白雲。
    自漢成帝業,一來翼儲君。知幾道可尚,隱括成元勛。

    聖人貴素樸,禮義非玄同。師金告顏生,可謂達化宗。
    夫子飾芻狗,自然道斯窮。應物方矯行,俯仰靡不通。

    季主超常倫,沉跡寄卜筮。宋賈二大夫,停車試觀藝。
    高談哂朝列,洪辯不可際。終秉鸞鳳心,翛然已遐逝。

    孫登好淳古,卉服從穴居。彈琴合天和,讀易見象初。
    終日無慍色,恬然在玄虛。貽言誡叔夜,超跡安所如。

    吾嘉臺孝威,樂道隱巖穴。吾尚管幼安,棲真養高節。
    采藥聊自給,觀書任所悅。風塵不可混,真素比松雪。

    太伯全至讓,遠投蠻夷間。延陵嗣高風,去國不復還。
    尊榮比蟬翼,道義侔崇山。元規與峻節,歷世無能攀。

    吾重陶淵明,達生知止足。怡情在樽酒,此外無所欲。
    彭澤非我榮,折腰信為辱。歸來北窗下,復采東籬菊。

    通玄貴陰德,利物非市朝。悠然大江上,散發揮輕橈。
    已陳緇帷說,復表滄浪謠。滅跡竟何往,遺文獨昭昭。

    文始通道源,含光隱關吏。遙欣紫氣浮,果驗真人至。
    玄誥已雲錫,世榮何足累。高步三清境,超登九仙位。

    子平好真隱,清凈玩老易。探玄樂無為,觀象驗損益。
    常抱方外心,且紆人間跡。一朝畢婚娶,五嶽遂長適。

    太項冥虛極,微遠不可究。稟量合太初,返形寄童幼。
    孔父慚至理,顏生賴真授。泛然同萬流,無跡世莫覯。

    大名賢所尚,寶位聖所珍。皎皎許仲武,遺之若纖塵。
    棄瓢箕山下,洗耳潁水濱。物外兩寂寞,獨與玄冥均。

    士安逾弱冠,落魄未修飾。一朝因感激,志學忘寢食。
    著書窮天人,辭聘守玄默。薄葬信昭儉,可為將來則。

    漢皇舉遺逸,多士咸已寧。至德不可拔,嚴君獨湛冥。
    卜筮訓流俗,指歸暢玄經。閉關動元象,何必遊紫庭。

    漢皇敦故友,物色訪嚴生。三聘迨深澤,一來遇帝庭。
    紫宸同禦寢,玄象驗客星。祿位終不屈,雲山樂躬耕。

    高哉彼顏歜,逸氣陵齊宣。道尊義不屈,士重王來前。
    榮祿安可誘,保和從自然。放情任所尚,長揖歸山泉。

    世情矜寵譽,效節徼當時。顏闔遵無名,飯牛聊自怡。
    逃聘鄙束帛,鑿壞欣茅茨。托聘囂塵表,放浪世莫知。

    皎皎於陵子,己賢妻亦明。安茲道德重,顧彼浮華輕。
    琴書不為務,祿位不可榮。逃跡終灌園,誰能達世情。

    原生何淡漠,觀妙自怡性。蓬戶常晏如,弦歌樂天命。
    無財方是貧,有道固非病。木賜欽高風,退慚車馬盛。

    臧叟隱中壑,垂綸心浩然。文王感昔夢,授政道斯全。
    一遵無為術,三載淳化宣。功成遂不處,遁跡符沖玄。

    卓哉弦高子,商隱獨摽奇。效謀全鄭國,矯命犒秦師。
    賞神義不受,存公滅其私。虛心貴無名,遠跡居九夷。

    子真巖石下,仲蔚蓬蒿居。禮聘終不屈,清貧長晏如。
    心情在耕藝,養壽資玄虛。至樂非外物,道冥歡有餘。

    周豐貴隱耀,靜默尊無名。魯侯詢政體,喻以治道精。
    蒞人在忠愨,疑叛由會盟。一言達至義,千載良為程。

    以上吳筠作品《高士詠》共50首

    【註釋】:

    聿:

    ①筆。《太玄·餙》:“舌聿之利,利見知人也。”(這句話的大意是:君子發言著書,其益處隻有智者知道。)揚雄《太玄·飾》:“舌聿之利,利見知人也。”②語氣詞。《詩經·大雅·文王》:“無念爾祖,聿修其德。”《詩經·唐風·蟋蟀》:“蟋蟀在堂,歲聿其逝。”

    來:

    (一)①小麥。《詩經·周頌·思文》:“貽我來牟。”②由彼至此,由遠到近。跟“去”、“往”相反。《孫子兵法·九地》:“我可以往,彼可以來者,為交地。”賀知章《回鄉偶書》:“兒童相見不相識,笑問客從何處來?”③使……來;招致;招來。也作“徠”。司馬遷《史記·文帝本紀》:“將何以來遠方之賢良?”④某一時間以後。《孟子·盡心下》:“由孔子而來,至於今,百有餘歲。”⑤將來;未來。陶潛《歸去來兮辭》:“悟已往之不諫,知來者之可追。”(諫:改正。追:追求。)《孟子·滕文公下》:“如知其非義,斯速已矣,何待來年?”(斯:則。已:停止。)⑥句末助詞。《莊子·人間世》:“嘗以語我來。”《孟子·離婁上》:“盍歸乎來!” (二)lài 慰勞。《詩經·小雅·大東》:“東人之子,職勞不來。”(職:主管。勞lào:慰勞)

    及:

    ①趕上;追上。《左傳·成公二年》:“故不能推車而及。”《呂氏春秋·聽言》:“往者不可及,來者不可待。”②至;到達。《左傳·宜公十五年》:“雖鞭之長,不及馬腹。”③如;比得上。《戰國策·齊策一》:“君美甚,徐公何能及也。”④趁著。《左傳·僖公二十二年》:“彼眾我寡,及其未既濟也,請擊之。”(濟:渡河。)《戰國策·趙策四》:“雖少,願及未填溝壑而托之。”⑤介詞。和;與。《詩經·豳風·七月》:“女心傷悲,殆及公子同歸。”(殆:隻怕。公子:指貴族之子。)《詩經·衛風·氓》:“及父偕老,老使我怨。”

    宗:

    ①宗廟;祖廟。《左傳·成公三年》:“首其請於寡君而以戮於宗。”②祖先;祖宗。《漢書 · 宣帝紀贊》:“功光祖宗,業垂後嗣。”③宗族。同祖稱宗。《左傳·僖公五年》:“晉,吾宗也,豈害我哉?”④本;主旨。《老子》:“言有宗,事有君。”⑤尊奉。《史記·孔子世傢》:“孔子佈衣,傳十餘世,學者宗之。”⑥被別人尊奉的事或人。班固《離騷序》:“其文宏博麗雅,為辭賦宗。”《新唐書·陳子昂傳》:“初為感遇詩三十八章,王適曰:是必為海內文宗。”⑦派別。《元史·釋老列傳序》:“惟所謂白雲宗、白蓮宗者,亦或頗通奸利。”

    周:

    ①周遍;遍及。《國語·齊語》:“服牛軺馬,以周四方。”(軺:輕便馬車。一說“駕”。)《史記·秦始皇本紀》:“親巡天下,周覽遠方。”②周密。《孫子·謀攻》:“輔周則國必強,輔隙則國必弱。”③合。《韓非子·五蠹》:“是以天下之眾,其談言者務為辨,而不周於用。”④完備;周全。《左傳·文公三年》:“君子是以知秦穆之為君也,舉人之周也,與人主壹也。”(壹:專一。)⑤周濟;救濟。賈思勰《齊民要術序》:“周人之急。”⑥周圍;圓圈。楊炯《渾天賦》:“周三徑一,遠近乖於辰極。”(周三徑一:圓周與直徑之比。辰極:北極星。)⑦環繞;循環。《漢書·禮樂志》:“周而復始。”⑧指一定循環的時段。古指一年。《宋書·謝靈運傳》:“在郡一周,稱疾去職。”(稱疾:推說有病。)⑨朝代名。1.公元前十一世紀武王滅紂建立的王朝。又分為西周和東周。至公元前256年為秦所滅。2. 南北朝時宇文覺代西魏建立的王朝。史稱北周(公元557—581年)。3. 唐武後稱帝,改國號為周,止於中宗復位(公元690—705年)。4.五代時郭威代後漢稱帝,改國號為周,史稱後周(公元951—960年)。[周旋]1.運轉。《國語·越語下》:“蚤晏無失,以順天道,周旋無究。”(蚤:通“早”。無究:無窮。)2. 盤繞。王子一《誤入桃源》第二折:“山環水繞天臺洞,勢周旋,形曲折。”3. 交往應酬。曹操《與荀彧傷郭嘉書》:“郭奉孝年不滿四十,相與周旋十一年,險阻艱難皆共罹(lí)之。”(奉孝:郭嘉字。罹:遭受。)4.與敵人較量。蘇軾《和子由苦寒見寄》:“何時逐汝去? 與虜試周旋?”(逐:隨。虜:對敵人的蔑稱。)

    乃:

    ①第二人稱代詞。你;你的。《漢書·翟義傳》:“今欲發之,乃肯從我乎?”(發:發兵。)陸遊《示兒》:“王師北定中原日,傢祭無忘告乃翁。”(翁:父親。)②是;就是。《資治通鑒·赤壁之戰》:“若事之不濟,此乃天也。”③副詞。1.於是,這才。《三國志·蜀書·諸葛亮傳》:“乃三顧亮於草廬之中。”2.卻;竟。司馬光《訓儉示康》:“古人以儉為美德,今人乃以儉相詬病。”3.隻;僅僅。《呂氏春秋·義賞》:“天下勝者眾矣,而霸者乃五。”④助詞。《尚書·大禹謨》:“乃聖乃神,乃武乃文。”⑤甚至。《資治通鑒·赤壁之戰》:“蒙沖鬥艦乃以千數。”[乃爾]如此。《三國志·蜀書· 呂凱傳》:“臣不意永昌風俗敦直乃爾。”

    復:

    ①返回;回歸。《左傳·宣公二年》:“宣子未出山而復。”崔顥《黃鶴樓》:“黃鶴一去不復返。”②恢復。《呂氏春秋·慎大》:“武王於是復盤庚之政。”③報復。《孟子·滕文公下》:“為匹夫匹婦復仇也。”④回報;回復。《孟子·梁惠王上》:“有復於王者曰。”⑤副詞。再;又。曹植《送應氏》:“側足無行徑,荒疇不復田。”⑥免除賦稅徭役。《漢書·五行志下之下》:“裁什一之稅,復三日之役。”

    非:

    ①違背;違反。《左傳·定公四年》:“無謀非德,無犯非義。”(無:不。謀:謀劃。犯:觸及。)②違理的事;過錯。與“是”相對。《莊子·齊物論》:“彼亦一是非,此亦一是非。”③指責;譏諷;非議;非難。《呂氏春秋·審己》:“國人不說,大非上。”(說:同“悅”。上:指國君。)《荀子· 修身》:“故非我而當者,吾師也。”④不是。《莊子·秋水》:“子非魚,安知魚之樂?”(子:你。安:怎。)⑤無;沒有。左思《三都賦序》:“雖寶非用。”⑥副詞。不。《尚書·盤庚下》:“各非敢違卜。”( 卜:吉卜。)

    其:

    (一)①代詞。1.相當於“他(她、它)”、“他的”;“他們(她們)”、“他們的”。《論語·衛靈公》:“工欲善其事,必先利其器。”宋濂《送東陽馬生序》:“或遇其叱咄(duō),色愈恭,禮愈至。”(叱咄:呵斥。)2. 相當於“我(的)”。王安石《遊褒禪山記》:“餘亦悔其隨之而不得極夫遊之樂也。”(極:盡。)3.表示指代。相當於“這”、“那”、“其中的”。《史記·項羽本紀》:“今欲舉大事,將非其人不可。”彭端淑《為學一首示子侄》:“蜀之鄙有二僧,其一貧,其一富。”(鄙:邊境。)②副詞。1.表推測;估計。相當於“大概”、“或許”。《論語·泰伯》:“才難,不其然乎?”2. 表反問。《左傳·僖公十年》:“欲加之罪,其無辭乎?”3. 表祈使。相當於“當”、“可”。曹操《求賢令》:“二三子其佐我明揚仄陋,唯才是舉,吾得而用之。”(仄陋:出身卑微。)4. 表時間。相當於“將”。《列子·湯問》:“以殘年餘力,曾不能毀山之一毛,其如土石何?”③連詞。1.表假設。相當於“假如”、“如果”。《孟子·梁惠王上》:“其若是,孰能禦之?”2. 表選擇。相當於“或者”、“還是”。韓愈《馬說》:“其真無馬邪?其真不知馬也。”④助詞。形容詞或不及物動詞詞頭。《詩經·邶風·北風》:“北風其涼。”《詩經·秦風·小戎》:“言念君子,溫其如玉。”(言:助詞,無義。)(二)jī語氣詞。表示疑問。《詩經·小雅·庭燎》:“夜如何其?夜未央。”(央:盡。)

    心:

    ①心臟。《淮南子·原道》:“心者,五臟之主也。”②通常指思維器官和思想、感情等。《孟子·告子上》:“心之官則思。”《國語·周語上》:“夫民慮之於心,而宣之於口。”③掛懷;關心。唐順之《與呂沃洲巡按書》:“兩公者,一日居乎其位,一日心乎其民者也。”(乎:於。)④中央;中心。劉禹錫《洞庭秋月行》:“洞庭湖月生湖心。”⑤星宿名。二十八宿之一。《呂氏春秋·季夏》:“季夏之月,日在柳,昏心中,旦尾中。”[心腹]1.要害之處。《三國志·蜀書·龐統法正傳》:“而敵傢數道並進,已入心腹。”2. 親信的人。


  • 聿来及宗周,乃复非其心。

    “聿来及宗周,乃复非其心。”诗句出处:《高士咏五○首》;是唐朝诗人吴筠的作品。

    大禹受禅让,子高辞诸侯。退躬适外野,放浪夫何求。
    万乘造中亩,一言良见酬。俋俋耕不顾,斯情邈难俦。

    夷齐互崇让,弃国从所钦。聿来及宗周,乃复非其心。
    世浊不可处,冰清首阳岑。采薇咏羲农,高义越古今。

    贤哉彼沮溺,避世全其真。孔父栖栖者,征途方问津。
    行藏既异迹,语默岂同伦。耦耕长林下,甘与鸟雀群。

    冲虚冥至理,体道自玄通。不受子阳禄,但饮壶丘宗。
    泠然竟何依,挠挑游大空。未知风乘我,为是我乘风。

    接舆耽冲玄,伉俪亦真逸。傲然辞征聘,耕绩代禄秩。
    凤歌诫文宣,龙德遂隐密。一游峨嵋上,千载保灵术。

    东方禀易象,玩世隐廊庙。栖心抱清微,混迹秘光耀。
    玄览寄数术,纳规在谈笑。卖药五湖中,还从九仙妙。

    董京依白社,散发咏玄风。心出区宇外,迹参城市中。
    嚣尘不能杂,名位安可笼。匿影留雅什,精微信难穷。

    亢仓致虚极,潜迹依远岫。智去愚独留,日亏岁方就。
    乡人谋尸祝,不欲闻俎豆。尚贤非至理,尧舜固为陋。

    干木布衣者,守道杜衡门。德光义且富,肯易王侯尊。
    魏主钦其贤,轼庐情亦敦。秦兵遂不举,高卧为国藩。

    巢父志何远,潜精人莫知。耻闻让王事,饮犊方见移。
    不欲散大朴,焉能为尧师。炼真自轻举,浮世何足遗。

    吾观时人趣,矫迹务驰声。独有高文通,讼田求翳名。
    公车徒见累,爵禄非所荣。隐身乐鱼钓,世网不可撄。

    广成卧云岫,缅邈逾千龄。轩辕来顺风,问道修神形。
    至言发玄理,告以从杳冥。三光入无穷,寂默返太宁。

    郭生在童稚,已得方外心。绝迹遗世务,栖真入长林。
    元和感异类,猛兽怀德音。不忆固无情,斯言微且深。

    伯休抱遐心,隐括自为美。卖药不二价,有名反深耻。
    安能受玄纁,秉愿终素履。逃遁从所尚,萧萧绝尘轨。

    野哉汉阴叟,好古遂忘机。抱瓮诚亦勤,守朴全道微。
    子贡初不达,听言识其非。已为风波人,恍惘失所依。

    邈邈河上叟,无名契虚冲。灵关畅玄旨,万乘趋道风。
    宠辱不可累,飘然在云空。独与造化友,谁能测无穷。

    荷莜隐耕艺,晨门潜抱关。道尊名可贱,理惬心弥闲。
    混迹是非域,纵怀天地间。同讥孔宣父,匿景杳不还。

    壶丘道为量,玄虚固难知。季咸曜浅术,御寇初深疑。
    至人忘祸福,感变靡定期。太冲杳无朕,元化谁能知。

    玄元九仙主,道冠三气初。应物方佐命,栖真亦归居。
    贻篇训终古,驾景还太虚。孔父叹犹龙,谁能知所如。

    莱氏道已远,懿妻德弥清。一遁嚣烦趣,永契云壑情。
    禄位非所重,拂衣遂遐征。杳然从我愿,岂为物所撄。

    展禽抱纯粹,灭迹和光尘。高情贵轩冕,降志救世人。
    百行既无点,三黜道弥真。信谓德超古,岂惟言中伦。

    仲连秉奇节,释难含道情。一言却秦围,片札降聊城。
    辞金义何远,让禄心益清。处世功已立,拂衣蹈沧溟。

    子綦方隐几,冥寂久灰心。悟来应颜游,清义杳何深。
    含响尽天籁,有言同鷇音。是非不足辩,安用劳神襟。

    南华源道宗,玄远故不测。动与造化游,静合太和息。
    放旷生死外,逍遥神明域。况乃资九丹,轻举归太极。

    庞公栖鹿门,绝迹远城市。超然风尘外,自得丘壑美。
    耕凿勤厥躬,耘锄课妻子。保兹永无患,轩冕何足纪。

    黔娄蕴雅操,守约遗代华。淡然常有怡,与物固无瑕。
    哲妻配明德,既没辩正邪。辞禄乃余贵,表谥良可嘉。

    荣期信知止,带索无所求。外物非我尚,琴歌自优游。
    三乐通至道,一言醉孔丘。居常以待终,啸傲夫何忧。

    万方厌秦德,战伐何纷纷。四皓同无为,丘中卧白云。
    自汉成帝业,一来翼储君。知几道可尚,隐括成元勋。

    圣人贵素朴,礼义非玄同。师金告颜生,可谓达化宗。
    夫子饰刍狗,自然道斯穷。应物方矫行,俯仰靡不通。

    季主超常伦,沉迹寄卜筮。宋贾二大夫,停车试观艺。
    高谈哂朝列,洪辩不可际。终秉鸾凤心,翛然已遐逝。

    孙登好淳古,卉服从穴居。弹琴合天和,读易见象初。
    终日无愠色,恬然在玄虚。贻言诫叔夜,超迹安所如。

    吾嘉台孝威,乐道隐岩穴。吾尚管幼安,栖真养高节。
    采药聊自给,观书任所悦。风尘不可混,真素比松雪。

    太伯全至让,远投蛮夷间。延陵嗣高风,去国不复还。
    尊荣比蝉翼,道义侔崇山。元规与峻节,历世无能攀。

    吾重陶渊明,达生知止足。怡情在樽酒,此外无所欲。
    彭泽非我荣,折腰信为辱。归来北窗下,复采东篱菊。

    通玄贵阴德,利物非市朝。悠然大江上,散发挥轻桡。
    已陈缁帷说,复表沧浪谣。灭迹竟何往,遗文独昭昭。

    文始通道源,含光隐关吏。遥欣紫气浮,果验真人至。
    玄诰已云锡,世荣何足累。高步三清境,超登九仙位。

    子平好真隐,清净玩老易。探玄乐无为,观象验损益。
    常抱方外心,且纡人间迹。一朝毕婚娶,五岳遂长适。

    太项冥虚极,微远不可究。禀量合太初,返形寄童幼。
    孔父惭至理,颜生赖真授。泛然同万流,无迹世莫觏。

    大名贤所尚,宝位圣所珍。皎皎许仲武,遗之若纤尘。
    弃瓢箕山下,洗耳颍水滨。物外两寂寞,独与玄冥均。

    士安逾弱冠,落魄未修饰。一朝因感激,志学忘寝食。
    著书穷天人,辞聘守玄默。薄葬信昭俭,可为将来则。

    汉皇举遗逸,多士咸已宁。至德不可拔,严君独湛冥。
    卜筮训流俗,指归畅玄经。闭关动元象,何必游紫庭。

    汉皇敦故友,物色访严生。三聘迨深泽,一来遇帝庭。
    紫宸同御寝,玄象验客星。禄位终不屈,云山乐躬耕。

    高哉彼颜歜,逸气陵齐宣。道尊义不屈,士重王来前。
    荣禄安可诱,保和从自然。放情任所尚,长揖归山泉。

    世情矜宠誉,效节徼当时。颜阖遵无名,饭牛聊自怡。
    逃聘鄙束帛,凿坏欣茅茨。托聘嚣尘表,放浪世莫知。

    皎皎於陵子,己贤妻亦明。安兹道德重,顾彼浮华轻。
    琴书不为务,禄位不可荣。逃迹终灌园,谁能达世情。

    原生何淡漠,观妙自怡性。蓬户常晏如,弦歌乐天命。
    无财方是贫,有道固非病。木赐钦高风,退惭车马盛。

    臧叟隐中壑,垂纶心浩然。文王感昔梦,授政道斯全。
    一遵无为术,三载淳化宣。功成遂不处,遁迹符冲玄。

    卓哉弦高子,商隐独摽奇。效谋全郑国,矫命犒秦师。
    赏神义不受,存公灭其私。虚心贵无名,远迹居九夷。

    子真岩石下,仲蔚蓬蒿居。礼聘终不屈,清贫长晏如。
    心情在耕艺,养寿资玄虚。至乐非外物,道冥欢有余。

    周丰贵隐耀,静默尊无名。鲁侯询政体,喻以治道精。
    莅人在忠悫,疑叛由会盟。一言达至义,千载良为程。

    以上吴筠作品《高士咏》共50首

    【注释】:

    聿:

    ①笔。《太玄·餙》:“舌聿之利,利见知人也。”(这句话的大意是:君子发言著书,其益处只有智者知道。)扬雄《太玄·饰》:“舌聿之利,利见知人也。”②语气词。《诗经·大雅·文王》:“无念尔祖,聿修其德。”《诗经·唐风·蟋蟀》:“蟋蟀在堂,岁聿其逝。”

    来:

    (一)①小麦。《诗经·周颂·思文》:“贻我来牟。”②由彼至此,由远到近。跟“去”、“往”相反。《孙子兵法·九地》:“我可以往,彼可以来者,为交地。”贺知章《回乡偶书》:“儿童相见不相识,笑问客从何处来?”③使……来;招致;招来。也作“徕”。司马迁《史记·文帝本纪》:“将何以来远方之贤良?”④某一时间以后。《孟子·尽心下》:“由孔子而来,至于今,百有余岁。”⑤将来;未来。陶潜《归去来兮辞》:“悟已往之不谏,知来者之可追。”(谏:改正。追:追求。)《孟子·滕文公下》:“如知其非义,斯速已矣,何待来年?”(斯:则。已:停止。)⑥句末助词。《庄子·人间世》:“尝以语我来。”《孟子·离娄上》:“盍归乎来!” (二)lài 慰劳。《诗经·小雅·大东》:“东人之子,职劳不来。”(职:主管。劳lào:慰劳)

    及:

    ①赶上;追上。《左传·成公二年》:“故不能推车而及。”《吕氏春秋·听言》:“往者不可及,来者不可待。”②至;到达。《左传·宜公十五年》:“虽鞭之长,不及马腹。”③如;比得上。《战国策·齐策一》:“君美甚,徐公何能及也。”④趁着。《左传·僖公二十二年》:“彼众我寡,及其未既济也,请击之。”(济:渡河。)《战国策·赵策四》:“虽少,愿及未填沟壑而托之。”⑤介词。和;与。《诗经·豳风·七月》:“女心伤悲,殆及公子同归。”(殆:只怕。公子:指贵族之子。)《诗经·卫风·氓》:“及父偕老,老使我怨。”

    宗:

    ①宗庙;祖庙。《左传·成公三年》:“首其请于寡君而以戮于宗。”②祖先;祖宗。《汉书 · 宣帝纪赞》:“功光祖宗,业垂后嗣。”③宗族。同祖称宗。《左传·僖公五年》:“晋,吾宗也,岂害我哉?”④本;主旨。《老子》:“言有宗,事有君。”⑤尊奉。《史记·孔子世家》:“孔子布衣,传十余世,学者宗之。”⑥被别人尊奉的事或人。班固《离骚序》:“其文宏博丽雅,为辞赋宗。”《新唐书·陈子昂传》:“初为感遇诗三十八章,王适曰:是必为海内文宗。”⑦派别。《元史·释老列传序》:“惟所谓白云宗、白莲宗者,亦或颇通奸利。”

    周:

    ①周遍;遍及。《国语·齐语》:“服牛轺马,以周四方。”(轺:轻便马车。一说“驾”。)《史记·秦始皇本纪》:“亲巡天下,周览远方。”②周密。《孙子·谋攻》:“辅周则国必强,辅隙则国必弱。”③合。《韩非子·五蠹》:“是以天下之众,其谈言者务为辨,而不周于用。”④完备;周全。《左传·文公三年》:“君子是以知秦穆之为君也,举人之周也,与人主壹也。”(壹:专一。)⑤周济;救济。贾思勰《齐民要术序》:“周人之急。”⑥周围;圆圈。杨炯《浑天赋》:“周三径一,远近乖于辰极。”(周三径一:圆周与直径之比。辰极:北极星。)⑦环绕;循环。《汉书·礼乐志》:“周而复始。”⑧指一定循环的时段。古指一年。《宋书·谢灵运传》:“在郡一周,称疾去职。”(称疾:推说有病。)⑨朝代名。1.公元前十一世纪武王灭纣建立的王朝。又分为西周和东周。至公元前256年为秦所灭。2. 南北朝时宇文觉代西魏建立的王朝。史称北周(公元557—581年)。3. 唐武后称帝,改国号为周,止于中宗复位(公元690—705年)。4.五代时郭威代后汉称帝,改国号为周,史称后周(公元951—960年)。[周旋]1.运转。《国语·越语下》:“蚤晏无失,以顺天道,周旋无究。”(蚤:通“早”。无究:无穷。)2. 盘绕。王子一《误入桃源》第二折:“山环水绕天台洞,势周旋,形曲折。”3. 交往应酬。曹操《与荀彧伤郭嘉书》:“郭奉孝年不满四十,相与周旋十一年,险阻艰难皆共罹(lí)之。”(奉孝:郭嘉字。罹:遭受。)4.与敌人较量。苏轼《和子由苦寒见寄》:“何时逐汝去? 与虏试周旋?”(逐:随。虏:对敌人的蔑称。)

    乃:

    ①第二人称代词。你;你的。《汉书·翟义传》:“今欲发之,乃肯从我乎?”(发:发兵。)陆游《示儿》:“王师北定中原日,家祭无忘告乃翁。”(翁:父亲。)②是;就是。《资治通鉴·赤壁之战》:“若事之不济,此乃天也。”③副词。1.于是,这才。《三国志·蜀书·诸葛亮传》:“乃三顾亮于草庐之中。”2.却;竟。司马光《训俭示康》:“古人以俭为美德,今人乃以俭相诟病。”3.只;仅仅。《吕氏春秋·义赏》:“天下胜者众矣,而霸者乃五。”④助词。《尚书·大禹谟》:“乃圣乃神,乃武乃文。”⑤甚至。《资治通鉴·赤壁之战》:“蒙冲斗舰乃以千数。”[乃尔]如此。《三国志·蜀书· 吕凯传》:“臣不意永昌风俗敦直乃尔。”

    复:

    ①返回;回归。《左传·宣公二年》:“宣子未出山而复。”崔颢《黄鹤楼》:“黄鹤一去不复返。”②恢复。《吕氏春秋·慎大》:“武王于是复盘庚之政。”③报复。《孟子·滕文公下》:“为匹夫匹妇复仇也。”④回报;回复。《孟子·梁惠王上》:“有复于王者曰。”⑤副词。再;又。曹植《送应氏》:“侧足无行径,荒畴不复田。”⑥免除赋税徭役。《汉书·五行志下之下》:“裁什一之税,复三日之役。”

    非:

    ①违背;违反。《左传·定公四年》:“无谋非德,无犯非义。”(无:不。谋:谋划。犯:触及。)②违理的事;过错。与“是”相对。《庄子·齐物论》:“彼亦一是非,此亦一是非。”③指责;讥讽;非议;非难。《吕氏春秋·审己》:“国人不说,大非上。”(说:同“悦”。上:指国君。)《荀子· 修身》:“故非我而当者,吾师也。”④不是。《庄子·秋水》:“子非鱼,安知鱼之乐?”(子:你。安:怎。)⑤无;没有。左思《三都赋序》:“虽宝非用。”⑥副词。不。《尚书·盘庚下》:“各非敢违卜。”( 卜:吉卜。)

    其:

    (一)①代词。1.相当于“他(她、它)”、“他的”;“他们(她们)”、“他们的”。《论语·卫灵公》:“工欲善其事,必先利其器。”宋濂《送东阳马生序》:“或遇其叱咄(duō),色愈恭,礼愈至。”(叱咄:呵斥。)2. 相当于“我(的)”。王安石《游褒禅山记》:“余亦悔其随之而不得极夫游之乐也。”(极:尽。)3.表示指代。相当于“这”、“那”、“其中的”。《史记·项羽本纪》:“今欲举大事,将非其人不可。”彭端淑《为学一首示子侄》:“蜀之鄙有二僧,其一贫,其一富。”(鄙:边境。)②副词。1.表推测;估计。相当于“大概”、“或许”。《论语·泰伯》:“才难,不其然乎?”2. 表反问。《左传·僖公十年》:“欲加之罪,其无辞乎?”3. 表祈使。相当于“当”、“可”。曹操《求贤令》:“二三子其佐我明扬仄陋,唯才是举,吾得而用之。”(仄陋:出身卑微。)4. 表时间。相当于“将”。《列子·汤问》:“以残年余力,曾不能毁山之一毛,其如土石何?”③连词。1.表假设。相当于“假如”、“如果”。《孟子·梁惠王上》:“其若是,孰能御之?”2. 表选择。相当于“或者”、“还是”。韩愈《马说》:“其真无马邪?其真不知马也。”④助词。形容词或不及物动词词头。《诗经·邶风·北风》:“北风其凉。”《诗经·秦风·小戎》:“言念君子,温其如玉。”(言:助词,无义。)(二)jī语气词。表示疑问。《诗经·小雅·庭燎》:“夜如何其?夜未央。”(央:尽。)

    心:

    ①心脏。《淮南子·原道》:“心者,五脏之主也。”②通常指思维器官和思想、感情等。《孟子·告子上》:“心之官则思。”《国语·周语上》:“夫民虑之于心,而宣之于口。”③挂怀;关心。唐顺之《与吕沃洲巡按书》:“两公者,一日居乎其位,一日心乎其民者也。”(乎:于。)④中央;中心。刘禹锡《洞庭秋月行》:“洞庭湖月生湖心。”⑤星宿名。二十八宿之一。《吕氏春秋·季夏》:“季夏之月,日在柳,昏心中,旦尾中。”[心腹]1.要害之处。《三国志·蜀书·庞统法正传》:“而敌家数道并进,已入心腹。”2. 亲信的人。


  • yu lai ji zong zhou ,nai fu fei ji xin 。

    “yu lai ji zong zhou ,nai fu fei ji xin 。”shi gou chu chu :《gao shi yong wu ○shou 》;shi tang chao shi ren wu jun de zuo pin 。

    da yu shou chan rang ,zi gao ci zhu hou 。tui gong kuo wai ye ,fang lang fu he qiu 。
    mo cheng zao zhong mu ,yi yan liang jian chou 。yi yi geng bu gu ,si qing miao nan chou 。

    yi ji hu chong rang ,qi guo cong suo qin 。yu lai ji zong zhou ,nai fu fei ji xin 。
    shi zhuo bu ke chu ,bing qing shou yang cen 。cai wei yong xi nong ,gao yi yue gu jin 。

    xian zai bi ju ni ,bi shi quan ji zhen 。kong fu qi qi zhe ,zheng tu fang wen jin 。
    hang cang ji yi ji ,yu mo qi tong lun 。ou geng chang lin xia ,gan yu diao qiao qun 。

    chong xu ming zhi li ,ti dao zi xuan tong 。bu shou zi yang lu ,dan yin hu qiu zong 。
    ling ran jing he yi ,nao tiao you da kong 。wei zhi feng cheng wo ,wei shi wo cheng feng 。

    jie yu dan chong xuan ,kang li yi zhen yi 。ao ran ci zheng pin ,geng ji dai lu zhi 。
    feng ge jie wen xuan ,long de sui yin mi 。yi you e mei shang ,qian zai bao ling shu 。

    dong fang bing yi xiang ,wan shi yin lang miao 。qi xin bao qing wei ,hun ji bi guang yao 。
    xuan lan ji shu shu ,na gui zai tan xiao 。mai yao wu hu zhong ,hai cong jiu xian miao 。

    dong jing yi bai she ,san fa yong xuan feng 。xin chu ou yu wai ,ji can cheng shi zhong 。
    ao chen bu neng za ,ming wei an ke long 。ni ying liu ya shen ,jing wei xin nan qiong 。

    kang cang zhi xu ji ,qian ji yi yuan xiu 。zhi qu yu du liu ,ri kui sui fang jiu 。
    xiang ren mou shi zhu ,bu yu wen zu dou 。shang xian fei zhi li ,yao shun gu wei lou 。

    gan mu bu yi zhe ,shou dao du heng men 。de guang yi ju fu ,ken yi wang hou zun 。
    wei zhu qin ji xian ,shi lu qing yi dui 。qin bing sui bu ju ,gao wo wei guo fan 。

    chao fu zhi he yuan ,qian jing ren mo zhi 。chi wen rang wang shi ,yin du fang jian yi 。
    bu yu san da piao ,yan neng wei yao shi 。lian zhen zi qing ju ,fu shi he zu wei 。

    wu guan shi ren qu ,jiao ji wu chi sheng 。du you gao wen tong ,song tian qiu yi ming 。
    gong che tu jian lei ,jue lu fei suo rong 。yin shen le yu diao ,shi wang bu ke ying 。

    an cheng wo yun xiu ,mian miao yu qian ling 。xuan yuan lai shun feng ,wen dao xiu shen xing 。
    zhi yan fa xuan li ,gao yi cong yao ming 。san guang ru mo qiong ,ji mo fan tai ning 。

    guo sheng zai tong zhi ,yi de fang wai xin 。jue ji wei shi wu ,qi zhen ru chang lin 。
    yuan he gan yi lei ,meng shou huai de yin 。bu yi gu mo qing ,si yan wei ju shen 。

    bai xiu bao xia xin ,yin gua zi wei mei 。mai yao bu er jia ,you ming fan shen chi 。
    an neng shou xuan xun ,bing yuan zhong su lv 。tao dun cong suo shang ,xiao xiao jue chen gui 。

    ye zai han yin sou ,hao gu sui wang ji 。bao weng cheng yi qin ,shou piao quan dao wei 。
    zi gong chu bu da ,ting yan shi ji fei 。yi wei feng bo ren ,huang wang shi suo yi 。

    miao miao he shang sou ,mo ming qi xu chong 。ling guan chang xuan zhi ,mo cheng qu dao feng 。
    chong ru bu ke lei ,piao ran zai yun kong 。du yu zao hua you ,shei neng ce mo qiong 。

    he you yin geng yi ,chen men qian bao guan 。dao zun ming ke jian ,li qie xin mi xian 。
    hun ji shi fei yu ,zong huai tian de jian 。tong ji kong xuan fu ,ni jing yao bu hai 。

    hu qiu dao wei liang ,xuan xu gu nan zhi 。ji xian yao jian shu ,yu kou chu shen yi 。
    zhi ren wang huo fu ,gan bian mi ding ji 。tai chong yao mo zhen ,yuan hua shei neng zhi 。

    xuan yuan jiu xian zhu ,dao guan san qi chu 。ying wu fang zuo ming ,qi zhen yi gui ju 。
    yi pian xun zhong gu ,jia jing hai tai xu 。kong fu tan you long ,shei neng zhi suo ru 。

    lai shi dao yi yuan ,yi qi de mi qing 。yi dun ao fan qu ,yong qi yun he qing 。
    lu wei fei suo chong ,bi yi sui xia zheng 。yao ran cong wo yuan ,qi wei wu suo ying 。

    zhan qin bao chun cui ,mie ji he guang chen 。gao qing gui xuan mian ,jiang zhi jiu shi ren 。
    bai hang ji mo dian ,san chu dao mi zhen 。xin wei de chao gu ,qi wei yan zhong lun 。

    zhong lian bing ji jie ,shi nan han dao qing 。yi yan que qin wei ,pian zha jiang liao cheng 。
    ci jin yi he yuan ,rang lu xin yi qing 。chu shi gong yi li ,bi yi dao cang ming 。

    zi qi fang yin ji ,ming ji jiu hui xin 。wu lai ying yan you ,qing yi yao he shen 。
    han xiang jin tian lai ,you yan tong kou yin 。shi fei bu zu bian ,an yong lao shen jin 。

    na hua yuan dao zong ,xuan yuan gu bu ce 。dong yu zao hua you ,jing ge tai he xi 。
    fang kuang sheng si wai ,xiao yao shen ming yu 。kuang nai zi jiu dan ,qing ju gui tai ji 。

    pang gong qi lu men ,jue ji yuan cheng shi 。chao ran feng chen wai ,zi de qiu he mei 。
    geng zao qin jue gong ,yun chu ke qi zi 。bao ci yong mo huan ,xuan mian he zu ji 。

    qian lou wen ya cao ,shou yao wei dai hua 。dan ran chang you yi ,yu wu gu mo xia 。
    zhe qi pei ming de ,ji mei bian zheng xie 。ci lu nai yu gui ,biao shi liang ke jia 。

    rong ji xin zhi zhi ,dai suo mo suo qiu 。wai wu fei wo shang ,qin ge zi you you 。
    san le tong zhi dao ,yi yan zui kong qiu 。ju chang yi dai zhong ,xiao ao fu he you 。

    mo fang ya qin de ,zhan fa he fen fen 。si hao tong mo wei ,qiu zhong wo bai yun 。
    zi han cheng di ye ,yi lai yi chu jun 。zhi ji dao ke shang ,yin gua cheng yuan xun 。

    sheng ren gui su piao ,li yi fei xuan tong 。shi jin gao yan sheng ,ke wei da hua zong 。
    fu zi shi chu gou ,zi ran dao si qiong 。ying wu fang jiao hang ,fu yang mi bu tong 。

    ji zhu chao chang lun ,chen ji ji bo shi 。song gu er da fu ,ting che shi guan yi 。
    gao tan shen chao lie ,hong bian bu ke ji 。zhong bing luan feng xin ,shu ran yi xia shi 。

    sun deng hao chun gu ,hui fu cong xue ju 。dan qin ge tian he ,dou yi jian xiang chu 。
    zhong ri mo yun se ,tian ran zai xuan xu 。yi yan jie shu ye ,chao ji an suo ru 。

    wu jia tai xiao wei ,le dao yin yan xue 。wu shang guan you an ,qi zhen yang gao jie 。
    cai yao liao zi gei ,guan shu ren suo yue 。feng chen bu ke hun ,zhen su bi song xue 。

    tai bai quan zhi rang ,yuan tou man yi jian 。yan ling si gao feng ,qu guo bu fu hai 。
    zun rong bi chan yi ,dao yi mou chong shan 。yuan gui yu jun jie ,li shi mo neng pan 。

    wu chong tao yuan ming ,da sheng zhi zhi zu 。yi qing zai zun jiu ,ci wai mo suo yu 。
    peng ze fei wo rong ,she yao xin wei ru 。gui lai bei chuang xia ,fu cai dong li ju 。

    tong xuan gui yin de ,li wu fei shi chao 。you ran da jiang shang ,san fa hui qing rao 。
    yi chen zi wei shui ,fu biao cang lang yao 。mie ji jing he wang ,wei wen du zhao zhao 。

    wen shi tong dao yuan ,han guang yin guan li 。yao xin zi qi fu ,guo yan zhen ren zhi 。
    xuan gao yi yun xi ,shi rong he zu lei 。gao bu san qing jing ,chao deng jiu xian wei 。

    zi ping hao zhen yin ,qing jing wan lao yi 。tan xuan le mo wei ,guan xiang yan sun yi 。
    chang bao fang wai xin ,ju yu ren jian ji 。yi chao bi hun qu ,wu yue sui chang kuo 。

    tai xiang ming xu ji ,wei yuan bu ke jiu 。bing liang ge tai chu ,fan xing ji tong you 。
    kong fu can zhi li ,yan sheng lai zhen shou 。fan ran tong mo liu ,mo ji shi mo gou 。

    da ming xian suo shang ,bao wei sheng suo zhen 。jiao jiao hu zhong wu ,wei zhi re qian chen 。
    qi piao ji shan xia ,xi er ying shui bin 。wu wai liang ji mo ,du yu xuan ming jun 。

    shi an yu ruo guan ,la bo wei xiu shi 。yi chao yin gan ji ,zhi xue wang qin shi 。
    zhe shu qiong tian ren ,ci pin shou xuan mo 。bao zang xin zhao jian ,ke wei jiang lai ze 。

    han huang ju wei yi ,duo shi xian yi ning 。zhi de bu ke ba ,yan jun du zhan ming 。
    bo shi xun liu su ,zhi gui chang xuan jing 。bi guan dong yuan xiang ,he bi you zi ting 。

    han huang dui gu you ,wu se fang yan sheng 。san pin dai shen ze ,yi lai yu di ting 。
    zi chen tong yu qin ,xuan xiang yan ke xing 。lu wei zhong bu qu ,yun shan le gong geng 。

    gao zai bi yan chu ,yi qi ling ji xuan 。dao zun yi bu qu ,shi chong wang lai qian 。
    rong lu an ke you ,bao he cong zi ran 。fang qing ren suo shang ,chang yi gui shan quan 。

    shi qing jin chong yu ,xiao jie jiao dang shi 。yan he zun mo ming ,fan niu liao zi yi 。
    tao pin bi shu bo ,zao huai xin mao ci 。tuo pin ao chen biao ,fang lang shi mo zhi 。

    jiao jiao wu ling zi ,ji xian qi yi ming 。an ci dao de chong ,gu bi fu hua qing 。
    qin shu bu wei wu ,lu wei bu ke rong 。tao ji zhong guan yuan ,shei neng da shi qing 。

    yuan sheng he dan mo ,guan miao zi yi xing 。peng hu chang yan ru ,xian ge le tian ming 。
    mo cai fang shi pin ,you dao gu fei bing 。mu ci qin gao feng ,tui can che ma cheng 。

    zang sou yin zhong he ,chui guan xin hao ran 。wen wang gan xi meng ,shou zheng dao si quan 。
    yi zun mo wei shu ,san zai chun hua xuan 。gong cheng sui bu chu ,dun ji fu chong xuan 。

    zhuo zai xian gao zi ,shang yin du biao ji 。xiao mou quan zheng guo ,jiao ming kao qin shi 。
    shang shen yi bu shou ,cun gong mie ji si 。xu xin gui mo ming ,yuan ji ju jiu yi 。

    zi zhen yan dan xia ,zhong wei peng hao ju 。li pin zhong bu qu ,qing pin chang yan ru 。
    xin qing zai geng yi ,yang shou zi xuan xu 。zhi le fei wai wu ,dao ming huan you yu 。

    zhou feng gui yin yao ,jing mo zun mo ming 。lu hou xun zheng ti ,yu yi zhi dao jing 。
    li ren zai zhong que ,yi pan you hui meng 。yi yan da zhi yi ,qian zai liang wei cheng 。

    yi shang wu jun zuo pin 《gao shi yong 》gong 50shou

    【zhu shi 】:

    yu :

    ①bi 。《tai xuan ·shi 》:“she yu zhi li ,li jian zhi ren ye 。”(zhe gou hua de da yi shi :jun zi fa yan zhe shu ,ji yi chu zhi you zhi zhe zhi dao 。)yang xiong 《tai xuan ·shi 》:“she yu zhi li ,li jian zhi ren ye 。”②yu qi ci 。《shi jing ·da ya ·wen wang 》:“mo nian er zu ,yu xiu ji de 。”《shi jing ·tang feng ·xi shuai 》:“xi shuai zai tang ,sui yu ji shi 。”

    lai :

    (yi )①xiao mai 。《shi jing ·zhou song ·sai wen 》:“yi wo lai mou 。”②you bi zhi ci ,you yuan dao jin 。gen “qu ”、“wang ”xiang fan 。《sun zi bing fa ·jiu de 》:“wo ke yi wang ,bi ke yi lai zhe ,wei jiao de 。”he zhi zhang 《hui xiang ou shu 》:“er tong xiang jian bu xiang shi ,xiao wen ke cong he chu lai ?”③shi ……lai ;qiao zhi ;qiao lai 。ye zuo “lai ”。si ma qian 《shi ji ·wen di ben ji 》:“jiang he yi lai yuan fang zhi xian liang ?”④mou yi shi jian yi hou 。《meng zi ·jin xin xia 》:“you kong zi er lai ,zhi yu jin ,bai you yu sui 。”⑤jiang lai ;wei lai 。tao qian 《gui qu lai xi ci 》:“wu yi wang zhi bu jian ,zhi lai zhe zhi ke zhui 。”(jian :gai zheng 。zhui :zhui qiu 。)《meng zi ·teng wen gong xia 》:“ru zhi ji fei yi ,si su yi yi ,he dai lai nian ?”(si :ze 。yi :ting zhi 。)⑥gou mo zhu ci 。《zhuang zi ·ren jian shi 》:“chang yi yu wo lai 。”《meng zi ·li lou shang 》:“he gui hu lai !” (er )lài wei lao 。《shi jing ·xiao ya ·da dong 》:“dong ren zhi zi ,zhi lao bu lai 。”(zhi :zhu guan 。lao lào:wei lao )

    ji :

    ①gan shang ;zhui shang 。《zuo chuan ·cheng gong er nian 》:“gu bu neng tui che er ji 。”《lv shi chun qiu ·ting yan 》:“wang zhe bu ke ji ,lai zhe bu ke dai 。”②zhi ;dao da 。《zuo chuan ·yi gong shi wu nian 》:“sui bian zhi chang ,bu ji ma fu 。”③ru ;bi de shang 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jun mei shen ,xu gong he neng ji ye 。”④chen zhao 。《zuo chuan ·xi gong er shi er nian 》:“bi zhong wo gua ,ji ji wei ji ji ye ,qing ji zhi 。”(ji :du he 。)《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“sui shao ,yuan ji wei tian gou he er tuo zhi 。”⑤jie ci 。he ;yu 。《shi jing ·bin feng ·qi yue 》:“nv xin shang bei ,dai ji gong zi tong gui 。”(dai :zhi pa 。gong zi :zhi gui zu zhi zi 。)《shi jing ·wei feng ·mang 》:“ji fu xie lao ,lao shi wo yuan 。”

    zong :

    ①zong miao ;zu miao 。《zuo chuan ·cheng gong san nian 》:“shou ji qing yu gua jun er yi lu yu zong 。”②zu xian ;zu zong 。《han shu · xuan di ji zan 》:“gong guang zu zong ,ye chui hou si 。”③zong zu 。tong zu chen zong 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“jin ,wu zong ye ,qi hai wo zai ?”④ben ;zhu zhi 。《lao zi 》:“yan you zong ,shi you jun 。”⑤zun feng 。《shi ji ·kong zi shi jia 》:“kong zi bu yi ,chuan shi yu shi ,xue zhe zong zhi 。”⑥bei bie ren zun feng de shi huo ren 。ban gu 《li sao xu 》:“ji wen hong bo li ya ,wei ci fu zong 。”《xin tang shu ·chen zi ang chuan 》:“chu wei gan yu shi san shi ba zhang ,wang kuo yue :shi bi wei hai nei wen zong 。”⑦pa bie 。《yuan shi ·shi lao lie chuan xu 》:“wei suo wei bai yun zong 、bai lian zong zhe ,yi huo po tong jian li 。”

    zhou :

    ①zhou bian ;bian ji 。《guo yu ·ji yu 》:“fu niu yao ma ,yi zhou si fang 。”(yao :qing bian ma che 。yi shui “jia ”。)《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“qin xun tian xia ,zhou lan yuan fang 。”②zhou mi 。《sun zi ·mou gong 》:“fu zhou ze guo bi jiang ,fu xi ze guo bi ruo 。”③ge 。《han fei zi ·wu du 》:“shi yi tian xia zhi zhong ,ji tan yan zhe wu wei bian ,er bu zhou yu yong 。”④wan bei ;zhou quan 。《zuo chuan ·wen gong san nian 》:“jun zi shi yi zhi qin mu zhi wei jun ye ,ju ren zhi zhou ye ,yu ren zhu yi ye 。”(yi :zhuan yi 。)⑤zhou ji ;jiu ji 。gu sai xie 《ji min yao shu xu 》:“zhou ren zhi ji 。”⑥zhou wei ;yuan juan 。yang jiong 《hun tian fu 》:“zhou san jing yi ,yuan jin guai yu chen ji 。”(zhou san jing yi :yuan zhou yu zhi jing zhi bi 。chen ji :bei ji xing 。)⑦huan rao ;xun huan 。《han shu ·li le zhi 》:“zhou er fu shi 。”⑧zhi yi ding xun huan de shi duan 。gu zhi yi nian 。《song shu ·xie ling yun chuan 》:“zai jun yi zhou ,chen ji qu zhi 。”(chen ji :tui shui you bing 。)⑨chao dai ming 。1.gong yuan qian shi yi shi ji wu wang mie zhou jian li de wang chao 。you fen wei xi zhou he dong zhou 。zhi gong yuan qian 256nian wei qin suo mie 。2. na bei chao shi yu wen jiao dai xi wei jian li de wang chao 。shi chen bei zhou (gong yuan 557—581nian )。3. tang wu hou chen di ,gai guo hao wei zhou ,zhi yu zhong zong fu wei (gong yuan 690—705nian )。4.wu dai shi guo wei dai hou han chen di ,gai guo hao wei zhou ,shi chen hou zhou (gong yuan 951—960nian )。[zhou xuan ]1.yun zhuai 。《guo yu ·yue yu xia 》:“zao yan mo shi ,yi shun tian dao ,zhou xuan mo jiu 。”(zao :tong “zao ”。mo jiu :mo qiong 。)2. pan rao 。wang zi yi 《wu ru tao yuan 》di er she :“shan huan shui rao tian tai dong ,shi zhou xuan ,xing qu she 。”3. jiao wang ying chou 。cao cao 《yu xun yu shang guo jia shu 》:“guo feng xiao nian bu man si shi ,xiang yu zhou xuan shi yi nian ,xian zu jian nan jie gong li (lí)zhi 。”(feng xiao :guo jia zi 。li :zao shou 。)4.yu di ren jiao liang 。su shi 《he zi you ku han jian ji 》:“he shi zhu ru qu ? yu lu shi zhou xuan ?”(zhu :sui 。lu :dui di ren de mie chen 。)

    nai :

    ①di er ren chen dai ci 。ni ;ni de 。《han shu ·di yi chuan 》:“jin yu fa zhi ,nai ken cong wo hu ?”(fa :fa bing 。)liu you 《shi er 》:“wang shi bei ding zhong yuan ri ,jia ji mo wang gao nai weng 。”(weng :fu qin 。)②shi ;jiu shi 。《zi zhi tong jian ·chi bi zhi zhan 》:“re shi zhi bu ji ,ci nai tian ye 。”③fu ci 。1.yu shi ,zhe cai 。《san guo zhi ·shu shu ·zhu ge liang chuan 》:“nai san gu liang yu cao lu zhi zhong 。”2.que ;jing 。si ma guang 《xun jian shi kang 》:“gu ren yi jian wei mei de ,jin ren nai yi jian xiang gou bing 。”3.zhi ;jin jin 。《lv shi chun qiu ·yi shang 》:“tian xia sheng zhe zhong yi ,er ba zhe nai wu 。”④zhu ci 。《shang shu ·da yu mo 》:“nai sheng nai shen ,nai wu nai wen 。”⑤shen zhi 。《zi zhi tong jian ·chi bi zhi zhan 》:“meng chong dou jian nai yi qian shu 。”[nai er ]ru ci 。《san guo zhi ·shu shu · lv kai chuan 》:“chen bu yi yong chang feng su dui zhi nai er 。”

    fu :

    ①fan hui ;hui gui 。《zuo chuan ·xuan gong er nian 》:“xuan zi wei chu shan er fu 。”cui hao 《huang he lou 》:“huang he yi qu bu fu fan 。”②hui fu 。《lv shi chun qiu ·shen da 》:“wu wang yu shi fu pan geng zhi zheng 。”③bao fu 。《meng zi ·teng wen gong xia 》:“wei pi fu pi fu fu chou ye 。”④hui bao ;hui fu 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“you fu yu wang zhe yue 。”⑤fu ci 。zai ;you 。cao zhi 《song ying shi 》:“ce zu mo hang jing ,huang chou bu fu tian 。”⑥mian chu fu shui yao yi 。《han shu ·wu hang zhi xia zhi xia 》:“cai shen yi zhi shui ,fu san ri zhi yi 。”

    fei :

    ①wei bei ;wei fan 。《zuo chuan ·ding gong si nian 》:“mo mou fei de ,mo fan fei yi 。”(mo :bu 。mou :mou hua 。fan :chu ji 。)②wei li de shi ;guo cuo 。yu “shi ”xiang dui 。《zhuang zi ·ji wu lun 》:“bi yi yi shi fei ,ci yi yi shi fei 。”③zhi ze ;ji feng ;fei yi ;fei nan 。《lv shi chun qiu ·shen ji 》:“guo ren bu shui ,da fei shang 。”(shui :tong “yue ”。shang :zhi guo jun 。)《xun zi · xiu shen 》:“gu fei wo er dang zhe ,wu shi ye 。”④bu shi 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“zi fei yu ,an zhi yu zhi le ?”(zi :ni 。an :zen 。)⑤mo ;mei you 。zuo sai 《san dou fu xu 》:“sui bao fei yong 。”⑥fu ci 。bu 。《shang shu ·pan geng xia 》:“ge fei gan wei bo 。”( bo :ji bo 。)

    ji :

    (yi )①dai ci 。1.xiang dang yu “ta (ta 、ta )”、“ta de ”;“ta men (ta men )”、“ta men de ”。《lun yu ·wei ling gong 》:“gong yu shan ji shi ,bi xian li ji qi 。”song lian 《song dong yang ma sheng xu 》:“huo yu ji chi duo (duō),se yu gong ,li yu zhi 。”(chi duo :a chi 。)2. xiang dang yu “wo (de )”。wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“yu yi hui ji sui zhi er bu de ji fu you zhi le ye 。”(ji :jin 。)3.biao shi zhi dai 。xiang dang yu “zhe ”、“na ”、“ji zhong de ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jin yu ju da shi ,jiang fei ji ren bu ke 。”peng duan shu 《wei xue yi shou shi zi zhi 》:“shu zhi bi you er seng ,ji yi pin ,ji yi fu 。”(bi :bian jing 。)②fu ci 。1.biao tui ce ;gu ji 。xiang dang yu “da gai ”、“huo hu ”。《lun yu ·tai bai 》:“cai nan ,bu ji ran hu ?”2. biao fan wen 。《zuo chuan ·xi gong shi nian 》:“yu jia zhi zui ,ji mo ci hu ?”3. biao qi shi 。xiang dang yu “dang ”、“ke ”。cao cao 《qiu xian ling 》:“er san zi ji zuo wo ming yang ze lou ,wei cai shi ju ,wu de er yong zhi 。”(ze lou :chu shen bei wei 。)4. biao shi jian 。xiang dang yu “jiang ”。《lie zi ·shang wen 》:“yi can nian yu li ,ceng bu neng hui shan zhi yi mao ,ji ru tu dan he ?”③lian ci 。1.biao jia she 。xiang dang yu “jia ru ”、“ru guo ”。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“ji re shi ,shu neng yu zhi ?”2. biao shua ze 。xiang dang yu “huo zhe ”、“hai shi ”。han yu 《ma shui 》:“ji zhen mo ma xie ?ji zhen bu zhi ma ye 。”④zhu ci 。xing rong ci huo bu ji wu dong ci ci tou 。《shi jing ·bei feng ·bei feng 》:“bei feng ji liang 。”《shi jing ·qin feng ·xiao rong 》:“yan nian jun zi ,wen ji ru yu 。”(yan :zhu ci ,mo yi 。)(er )jīyu qi ci 。biao shi yi wen 。《shi jing ·xiao ya ·ting liao 》:“ye ru he ji ?ye wei yang 。”(yang :jin 。)

    xin :

    ①xin zang 。《huai na zi ·yuan dao 》:“xin zhe ,wu zang zhi zhu ye 。”②tong chang zhi sai wei qi guan he sai xiang 、gan qing deng 。《meng zi ·gao zi shang 》:“xin zhi guan ze sai 。”《guo yu ·zhou yu shang 》:“fu min lv zhi yu xin ,er xuan zhi yu kou 。”③gua huai ;guan xin 。tang shun zhi 《yu lv wo zhou xun an shu 》:“liang gong zhe ,yi ri ju hu ji wei ,yi ri xin hu ji min zhe ye 。”(hu :yu 。)④zhong yang ;zhong xin 。liu yu xi 《dong ting qiu yue hang 》:“dong ting hu yue sheng hu xin 。”⑤xing su ming 。er shi ba su zhi yi 。《lv shi chun qiu ·ji xia 》:“ji xia zhi yue ,ri zai liu ,hun xin zhong ,dan wei zhong 。”[xin fu ]1.yao hai zhi chu 。《san guo zhi ·shu shu ·pang tong fa zheng chuan 》:“er di jia shu dao bing jin ,yi ru xin fu 。”2. qin xin de ren 。