• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 庶物墜塗炭,區中若棼絲。

    “庶物墜塗炭,區中若棼絲。”詩句出處:《覽古十四首》;是唐朝詩人吳筠的作品。

    聖人重周濟,明道欲救時。孔席不暇暖,墨突何嘗緇。
    興言振頹綱,將以有所維。君臣恣淫惑,風俗日凋衰。
    三代業遽隕,七雄遂交馳。庶物墜塗炭,區中若棼絲。
    秦皇燎儒術,方冊靡孑遺。大漢歷五葉,斯文復崇推。
    乃驗經籍道,與世同屯夷。弛張固天意,設教安能持。
    興亡道之運,否泰理所全。奈何淳古風,既往不復旋。
    三皇已散樸,五帝初尚賢。王業與霸功,浮偽日以宣。
    忠誠及狙詐,淆混安可甄。餘智入九霄,守愚淪重泉。
    永懷巢居時,感涕徒泫然。
    棟宇代巢穴,其來自三皇。跡生固為累,經始增百王。
    瑤臺既滅夏,瓊室復隕湯。覆車世不悟,秦氏興阿房。
    繼踵迷反正,漢傢崇建章。力役弊萬人,瑰奇殫八方。
    徇志仍未極,促齡已雲亡。侈靡竟何在,荊榛生廟堂。
    閑居覽前載,惻彼商與秦。所殘必忠良,所寶皆兇嚚。
    昵諛方自聖,不悟禍滅身。箕子作周輔,孫通為漢臣。
    洪范及禮儀,後王用經綸。
    吾觀采苓什,復感青蠅詩。讒佞亂忠孝,古今同所悲。
    奸邪起狡猾,骨肉相殘夷。漢儲殞江充,晉嗣滅驪姬。
    天性猶可間,君臣固其宜。子胥烹吳鼎,文種斷越鈹。
    屈原沈湘流,厥戚咸自貽。何不若范蠡,扁舟無還期。
    嘗稽真仙道,清寂祛眾煩。秦皇及漢武,焉得遊其藩。
    情擾萬機屑,位驕四海尊。既欲先宇宙,仍規後乾坤。
    崇高與久遠,物莫能兩存。矧乃恣所欲,荒淫伐靈根。
    金膏恃延期,玉色復動魂。征戰窮外域,殺傷被中原。
    天鑒諒難誣,神理不可諼。安期返蓬萊,王母還昆侖。
    異術終莫告,悲哉竟何言。
    魯侯祈政術,尼父從棄捐。漢主思英才,賈生被排遷。
    始皇重韓子,及睹乃不全。武帝愛相如,既征復忘賢。
    貴遠世咸爾,賤今理共然。方知古來主,難以效當年。
    食其昔未偶,落魄為狂生。一朝君臣契,雄辯何縱橫。
    運籌康漢業,憑軾下齊城。既以智所達,還為智所烹。
    豈若終貧賤,酣歌本無營。
    晁錯抱遠策,為君納良規。削彼諸侯權,永用得所宜。
    奸臣負舊隙,乘釁謀相危。世主竟不辨,身戮宗且夷。
    漢景稱欽明,濫罰猶如斯。比幹與龍逢,殘害何足悲。
    絳侯成大績,賞厚位仍尊。一朝對獄吏,榮辱安可論。
    蘇生佩六印,奕奕為殃源。主父食五鼎,昭昭成禍根。
    李斯佐二辟,巨釁鐘其門。霍孟翼三後,伊戚及後昆。
    天人忌盈滿,茲理固永存。方知得意者,何必乘朱輪。
    滅景棲遠壑,弦歌對清樽。二疏返海濱,蔣詡歸林園。
    蕭灑去物累,此謀誠足敦。
    至人順通塞,委命固無疵。吾觀太史公,可謂識道規。
    留滯焉足憤,感懷殄生涯。吾嘆龔夫子,秉義確不移。
    晦跡一何晚,天年夭當時。薰膏自銷鑠,楚老空餘悲。
    達者貴量力,至人尚知幾。京房洞幽贊,神奧咸發揮。
    如何嫉元惡,不悟禍所歸。謀物暗謀已,誰言爾精微。
    玄元明知止,大雅尚保躬。茂先洽聞者,幽賾咸該通。
    弱年賦鷦鷯,可謂達養蒙。晚節希鸞鵠,長飛戾曾穹。
    知進不知退,遂令其道窮。伊昔辨福初,胡為迷禍終。
    方驗嘉遁客,永貞天壤同。
    聖人垂大訓,奧義不茍設。天道殃頑兇,神明祐懿哲。
    斯言猶影響,安得復回穴。鯀瞍誕英睿,唐虞育昏孽。
    盜蹠何延期,顏生乃短折。魯隱全克讓,禍機遂潛結。
    楚穆肆巨逆,福柄奚赫烈。田常弒其主,祚國久網缺。
    管仲存霸功,世祖成詭說。漢氏方版蕩,群閹恣邪譎。
    謇謇陳蕃徒,孜孜抗忠節。誓期區宇靜,爰使兇醜絕。
    謀協事靡從,俄而反誅滅。古來若茲類,紛擾難盡列。
    道遐理微茫,誰為我昭晰。吾將詢上帝,寥廓詎躋徹。
    已矣勿用言,忘懷庶自悅。

    【註釋】:

    庶:

    ①眾多;多。《論語·子路》:“既庶矣,又何加焉?”②百姓。《左傳·昭公三十二年》:“三後之姓,於今為庶。”③古代以正妻所生長子以外的子女為庶,後以妾所生的子女為庶。與“嫡”相對。《左傳·文公十八年》:“殺嫡立庶。”④宗族中的支族。潘嶽《楊荊州誄》:“昭穆繁昌,枝庶分流。”(昭穆:指宗族。)⑤差不多;可以。《史記·五帝本紀》:“爾其庶矣!”(爾:你。)⑥希冀;期望。《後漢書·馮衍傳下》:“惟吾志之所庶兮,固與俗其不同。”(俗:世俗。)⑦副詞。1.表示希望。《詩經·大雅·生民》:“庶無罪悔。”2. 表示可能。《左傳 · 哀公六年》: “是以求長(zhǎng)君,庶亦能容群臣乎!”[庶幾]1.差不多;可以。《孟子·莊暴見孟子》:“王之好樂甚,則齊其庶幾乎。”2.表示希望與可能。《孟子·公孫醜下》:“王庶幾改之。”《漢書 ·李尋傳》:“唯有賢友強輔,庶幾可以保身命,全子孫,安國傢。”(輔:輔佐。)

    物:

    ①雜毛牛。《詩經·小雅·無羊》:“三十維物,爾牲則具。”②客觀存在的物體。《莊子·天地》:“天地雖大,其化均也;萬物雖多,其治一也。”③特指物產。《晉書·顧榮傳》:“故國安物阜,以義成俗。”(阜:豐富。)④與“我”相對的物和人;眾人。《水經註·洛水》:“既神遊自得,不與物之”。江淹《雜體詩·雜述》:“物我俱忘懷。”⑤指外界環境。范仲淹《嶽陽樓記》:“不以物喜,不以己悲。”⑥辨識,察看。《周禮·地官·艸人》:“則物其地,圖而授之。”[物議]眾人的議論,多指非議。《南史·謝靈運傳附謝幾卿》:“二人意相得……不屑物議。”

    墜:

    ①落下;掉下。《列子·天瑞》:“杞國有人,憂天地崩墜。”②喪失。《國語·晉語二》:“敬不墜命。”王勃《滕王閣序》:“窮且益堅,不墜青雲之志。”

    塗:

    (一)①古水名。即今雲南省東部的牛欄江。《水經註·若水》:“塗水導源臘谷。”②道路。《周禮·考工記·匠人》:“大川之上,必有塗焉。”③塗飾;塗抹。《說文·木部》:“杇,所以塗也。” (二)chú [塗水]古水名。即今安徽省合肥市東北的滁河。《三國志·魏書·王凌傳》:“三年春,吳賊塞塗水。”

    區:

    (一)①分別;劃分。《論語·子張》:“譬諸草木,區以別矣。”《南齊書·呂安國傳》:“流雜繁廣,宜並加區判,定其隸屬。”(判:判別。)②地域;有一定界限的地方或范疇。《尚書·康誥》:“用肇造我區夏。”(用:因而。肇:始。區夏:諸夏之地。)《文心雕龍·樂府》:“昔子政品文,詩與歌別,故略具樂篇,以標區界。”③量詞。所,座。《後漢書·宦者列傳·侯覽》:“起立第宅十有六區。”姚興《遺僧朗書》:“經一部,寶臺一區。”④通“勾”。彎曲。《管子·五行》:“草木區萌。”[區區]1.微小的樣子。《左傳·襄公十七年》:“宋國區區,而有詛有祝。”(詛:詛咒。祝:歌頌。)2.自稱的謙詞。《後漢書·竇融傳》:“區區所獻,唯將軍省焉。”(省xǐng:體察。)3.自得的樣子。《呂氏春秋·務大》:“燕爵爭善處於一屋之下,母子相哺也,區區焉相樂也。”(爵:通“雀”。小鳥。)4.拘泥、固執的樣子。《漢書·楊王孫傳》:“何必區區獨守所聞?”5.誠摯的樣子。《古詩為焦仲卿妻作》:“新婦謂府吏:感君區區懷。”又指誠摯的情意。蘇軾《與陳公密書》之一:“即造宇下,一吐區區。”(造:至。)(二)ōu 古代量器名。又為容量單位。四升為豆,四豆為區。《左傳·昭公三年》:“齊舊四量:豆、區、釜、鐘。”《韓非子·外儲說右上》:“下之私大鬥斛區釜以出貸,小鬥斛區釜以收之。”(下之:對下。大:增大。) (三)kòu [區霿mòu]也作“區瞀”。昏昧。《漢書·五行志下之上》:“貌言視聽,以心為主,四者皆失,則區霿無識。”

    中:

    (一)①中間。《墨子·經上》:“中,同長也。”(同長:同樣長的半徑。)柳宗元《天說》:“渾然而中處者,世謂之元氣。”②內;在一定的范圍內。《孟子·滕文公上》:“國中無偽。”《考工記·巨人》:“國中九經九緯。”③位置、等級在高下或兩端之間。《列子·力命》:“中塗遇東郭先生。”(塗:同“途”。)《漢書·食貨志下》:“金有三等,黃金為上,白金為中,赤金為下。”④正;適中。《禮記·玉藻》:“頭頸必中。”《孟子·離婁下》:“湯執中。”(湯:殷商國君。)⑤宜於;合於。《史記·外戚世傢》:“武帝擇宮人不中用者,斥出歸之。” (二)zhòng ①符合;適合。《呂氏春秋·懷寵》:“必中理,然後說。”《荀子·賦篇》:“圓者中規,方者中矩。”②誣蔑;誣蔑別人使受損害。《漢書·何武傳》:“顯怒,欲以吏事中商。”(顯、商:人名。)③遭受;感受。《後漢書·馬援傳》:“援亦中病。”

    若:

    ①從;順從。《詩經·大雅·烝民》:“邦國若否,仲山甫明之。”②選擇。《詩經·大雅·烝民》:“天子是若。”(是:指仲山甫。)③好像;如同。《莊子·逍遙遊》:“其翼若垂天之雲。”④代詞。1. 人稱代詞。相當於“你”、“你的”。《史記·項羽本紀》:“虞兮虞兮奈若何?”2.指示代詞。相當於“此”、“這”。《論語·憲問》:“君子哉若人!”⑤連詞。1. 表示假設關系,相當於“如果”。《三國志·蜀志·諸葛亮傳》:“若其不才,君可自取。”2. 表示選擇關系,相當於“或者”。《漢書·惠帝紀》:“民年七十以上若不滿十歲有罪當刑者,皆免之。”⑥詞尾。用在形容詞後,表示“……的樣子”。《詩經·衛風·氓》:“桑之未落,其葉沃若。”(沃若:潤澤的樣子。)《史記·司馬相如列傳》:“於是二子愀然改容,超若自失。”(愀qiǎo然:容色變動的樣子。超若:悵惘的樣子。)[若夫]至於。范仲淹《嶽陽樓記》:“若夫霪雨霏霏,連月不開。”

    棼:

    ①閣樓的棟。《三國志·吳書·太史慈傳》:“賊於屯裡緣樓上行詈,以手持樓棼,慈引弓射之,矢貫手著棼。”②麻佈。《周禮·春官·巾車》:“素車棼蔽。”③紛亂。《左傳·隱公四年》:“臣聞以德和民,不聞以亂。以亂,猶治絲而棼之也。”

    絲:

    ①蠶絲。《詩經 · 衛風·氓》:“抱佈貿絲。”(佈:古幣名。貿:交易。)②像絲一樣的東西。湯顯祖《牡丹亭·驚夢》:“雨絲風片,煙波畫船。”(畫船:華麗的船。)③絲織品。《漢書·公孫弘傳》:“妾不衣絲。”④比喻事物極細微。《新唐書·辛雲京傳》:“雲京治謹於法,下有犯,雖絲毫比,不肯貸。”(治:為政。謹:慎重。比:牽連。貸:寬恕。)⑤八音之一,指弦樂器。《呂氏春秋·侈樂》:“為絲竹歌舞之聲則若噪。”⑥量詞。《孫子算經》卷上:“蠶吐絲為忽,十忽為一絲,十絲為一毫。”


  • 庶物坠涂炭,区中若棼丝。

    “庶物坠涂炭,区中若棼丝。”诗句出处:《览古十四首》;是唐朝诗人吴筠的作品。

    圣人重周济,明道欲救时。孔席不暇暖,墨突何尝缁。
    兴言振颓纲,将以有所维。君臣恣淫惑,风俗日凋衰。
    三代业遽陨,七雄遂交驰。庶物坠涂炭,区中若棼丝。
    秦皇燎儒术,方册靡孑遗。大汉历五叶,斯文复崇推。
    乃验经籍道,与世同屯夷。弛张固天意,设教安能持。
    兴亡道之运,否泰理所全。奈何淳古风,既往不复旋。
    三皇已散朴,五帝初尚贤。王业与霸功,浮伪日以宣。
    忠诚及狙诈,淆混安可甄。余智入九霄,守愚沦重泉。
    永怀巢居时,感涕徒泫然。
    栋宇代巢穴,其来自三皇。迹生固为累,经始增百王。
    瑶台既灭夏,琼室复陨汤。覆车世不悟,秦氏兴阿房。
    继踵迷反正,汉家崇建章。力役弊万人,瑰奇殚八方。
    徇志仍未极,促龄已云亡。侈靡竟何在,荆榛生庙堂。
    闲居览前载,恻彼商与秦。所残必忠良,所宝皆凶嚚。
    昵谀方自圣,不悟祸灭身。箕子作周辅,孙通为汉臣。
    洪范及礼仪,后王用经纶。
    吾观采苓什,复感青蝇诗。谗佞乱忠孝,古今同所悲。
    奸邪起狡猾,骨肉相残夷。汉储殒江充,晋嗣灭骊姬。
    天性犹可间,君臣固其宜。子胥烹吴鼎,文种断越铍。
    屈原沈湘流,厥戚咸自贻。何不若范蠡,扁舟无还期。
    尝稽真仙道,清寂祛众烦。秦皇及汉武,焉得游其藩。
    情扰万机屑,位骄四海尊。既欲先宇宙,仍规后乾坤。
    崇高与久远,物莫能两存。矧乃恣所欲,荒淫伐灵根。
    金膏恃延期,玉色复动魂。征战穷外域,杀伤被中原。
    天鉴谅难诬,神理不可谖。安期返蓬莱,王母还昆仑。
    异术终莫告,悲哉竟何言。
    鲁侯祈政术,尼父从弃捐。汉主思英才,贾生被排迁。
    始皇重韩子,及睹乃不全。武帝爱相如,既征复忘贤。
    贵远世咸尔,贱今理共然。方知古来主,难以效当年。
    食其昔未偶,落魄为狂生。一朝君臣契,雄辩何纵横。
    运筹康汉业,凭轼下齐城。既以智所达,还为智所烹。
    岂若终贫贱,酣歌本无营。
    晁错抱远策,为君纳良规。削彼诸侯权,永用得所宜。
    奸臣负旧隙,乘衅谋相危。世主竟不辨,身戮宗且夷。
    汉景称钦明,滥罚犹如斯。比干与龙逢,残害何足悲。
    绛侯成大绩,赏厚位仍尊。一朝对狱吏,荣辱安可论。
    苏生佩六印,奕奕为殃源。主父食五鼎,昭昭成祸根。
    李斯佐二辟,巨衅钟其门。霍孟翼三后,伊戚及后昆。
    天人忌盈满,兹理固永存。方知得意者,何必乘朱轮。
    灭景栖远壑,弦歌对清樽。二疏返海滨,蒋诩归林园。
    萧洒去物累,此谋诚足敦。
    至人顺通塞,委命固无疵。吾观太史公,可谓识道规。
    留滞焉足愤,感怀殄生涯。吾叹龚夫子,秉义确不移。
    晦迹一何晚,天年夭当时。薰膏自销铄,楚老空余悲。
    达者贵量力,至人尚知几。京房洞幽赞,神奥咸发挥。
    如何嫉元恶,不悟祸所归。谋物暗谋已,谁言尔精微。
    玄元明知止,大雅尚保躬。茂先洽闻者,幽赜咸该通。
    弱年赋鹪鹩,可谓达养蒙。晚节希鸾鹄,长飞戾曾穹。
    知进不知退,遂令其道穷。伊昔辨福初,胡为迷祸终。
    方验嘉遁客,永贞天壤同。
    圣人垂大训,奥义不苟设。天道殃顽凶,神明祐懿哲。
    斯言犹影响,安得复回穴。鲧瞍诞英睿,唐虞育昏孽。
    盗跖何延期,颜生乃短折。鲁隐全克让,祸机遂潜结。
    楚穆肆巨逆,福柄奚赫烈。田常弑其主,祚国久网缺。
    管仲存霸功,世祖成诡说。汉氏方版荡,群阉恣邪谲。
    謇謇陈蕃徒,孜孜抗忠节。誓期区宇静,爰使凶丑绝。
    谋协事靡从,俄而反诛灭。古来若兹类,纷扰难尽列。
    道遐理微茫,谁为我昭晰。吾将询上帝,寥廓讵跻彻。
    已矣勿用言,忘怀庶自悦。

    【注释】:

    庶:

    ①众多;多。《论语·子路》:“既庶矣,又何加焉?”②百姓。《左传·昭公三十二年》:“三后之姓,于今为庶。”③古代以正妻所生长子以外的子女为庶,后以妾所生的子女为庶。与“嫡”相对。《左传·文公十八年》:“杀嫡立庶。”④宗族中的支族。潘岳《杨荆州诔》:“昭穆繁昌,枝庶分流。”(昭穆:指宗族。)⑤差不多;可以。《史记·五帝本纪》:“尔其庶矣!”(尔:你。)⑥希冀;期望。《后汉书·冯衍传下》:“惟吾志之所庶兮,固与俗其不同。”(俗:世俗。)⑦副词。1.表示希望。《诗经·大雅·生民》:“庶无罪悔。”2. 表示可能。《左传 · 哀公六年》: “是以求长(zhǎng)君,庶亦能容群臣乎!”[庶几]1.差不多;可以。《孟子·庄暴见孟子》:“王之好乐甚,则齐其庶几乎。”2.表示希望与可能。《孟子·公孙丑下》:“王庶几改之。”《汉书 ·李寻传》:“唯有贤友强辅,庶几可以保身命,全子孙,安国家。”(辅:辅佐。)

    物:

    ①杂毛牛。《诗经·小雅·无羊》:“三十维物,尔牲则具。”②客观存在的物体。《庄子·天地》:“天地虽大,其化均也;万物虽多,其治一也。”③特指物产。《晋书·顾荣传》:“故国安物阜,以义成俗。”(阜:丰富。)④与“我”相对的物和人;众人。《水经注·洛水》:“既神游自得,不与物之”。江淹《杂体诗·杂述》:“物我俱忘怀。”⑤指外界环境。范仲淹《岳阳楼记》:“不以物喜,不以己悲。”⑥辨识,察看。《周礼·地官·艸人》:“则物其地,图而授之。”[物议]众人的议论,多指非议。《南史·谢灵运传附谢几卿》:“二人意相得……不屑物议。”

    坠:

    ①落下;掉下。《列子·天瑞》:“杞国有人,忧天地崩坠。”②丧失。《国语·晋语二》:“敬不坠命。”王勃《滕王阁序》:“穷且益坚,不坠青云之志。”

    涂:

    (一)①古水名。即今云南省东部的牛栏江。《水经注·若水》:“涂水导源腊谷。”②道路。《周礼·考工记·匠人》:“大川之上,必有涂焉。”③涂饰;涂抹。《说文·木部》:“杇,所以涂也。” (二)chú [涂水]古水名。即今安徽省合肥市东北的滁河。《三国志·魏书·王凌传》:“三年春,吴贼塞涂水。”

    区:

    (一)①分别;划分。《论语·子张》:“譬诸草木,区以别矣。”《南齐书·吕安国传》:“流杂繁广,宜并加区判,定其隶属。”(判:判别。)②地域;有一定界限的地方或范畴。《尚书·康诰》:“用肇造我区夏。”(用:因而。肇:始。区夏:诸夏之地。)《文心雕龙·乐府》:“昔子政品文,诗与歌别,故略具乐篇,以标区界。”③量词。所,座。《后汉书·宦者列传·侯览》:“起立第宅十有六区。”姚兴《遗僧朗书》:“经一部,宝台一区。”④通“勾”。弯曲。《管子·五行》:“草木区萌。”[区区]1.微小的样子。《左传·襄公十七年》:“宋国区区,而有诅有祝。”(诅:诅咒。祝:歌颂。)2.自称的谦词。《后汉书·窦融传》:“区区所献,唯将军省焉。”(省xǐng:体察。)3.自得的样子。《吕氏春秋·务大》:“燕爵争善处于一屋之下,母子相哺也,区区焉相乐也。”(爵:通“雀”。小鸟。)4.拘泥、固执的样子。《汉书·杨王孙传》:“何必区区独守所闻?”5.诚挚的样子。《古诗为焦仲卿妻作》:“新妇谓府吏:感君区区怀。”又指诚挚的情意。苏轼《与陈公密书》之一:“即造宇下,一吐区区。”(造:至。)(二)ōu 古代量器名。又为容量单位。四升为豆,四豆为区。《左传·昭公三年》:“齐旧四量:豆、区、釜、钟。”《韩非子·外储说右上》:“下之私大斗斛区釜以出贷,小斗斛区釜以收之。”(下之:对下。大:增大。) (三)kòu [区霿mòu]也作“区瞀”。昏昧。《汉书·五行志下之上》:“貌言视听,以心为主,四者皆失,则区霿无识。”

    中:

    (一)①中间。《墨子·经上》:“中,同长也。”(同长:同样长的半径。)柳宗元《天说》:“浑然而中处者,世谓之元气。”②内;在一定的范围内。《孟子·滕文公上》:“国中无伪。”《考工记·巨人》:“国中九经九纬。”③位置、等级在高下或两端之间。《列子·力命》:“中涂遇东郭先生。”(涂:同“途”。)《汉书·食货志下》:“金有三等,黄金为上,白金为中,赤金为下。”④正;适中。《礼记·玉藻》:“头颈必中。”《孟子·离娄下》:“汤执中。”(汤:殷商国君。)⑤宜于;合于。《史记·外戚世家》:“武帝择宫人不中用者,斥出归之。” (二)zhòng ①符合;适合。《吕氏春秋·怀宠》:“必中理,然后说。”《荀子·赋篇》:“圆者中规,方者中矩。”②诬蔑;诬蔑别人使受损害。《汉书·何武传》:“显怒,欲以吏事中商。”(显、商:人名。)③遭受;感受。《后汉书·马援传》:“援亦中病。”

    若:

    ①从;顺从。《诗经·大雅·烝民》:“邦国若否,仲山甫明之。”②选择。《诗经·大雅·烝民》:“天子是若。”(是:指仲山甫。)③好像;如同。《庄子·逍遥游》:“其翼若垂天之云。”④代词。1. 人称代词。相当于“你”、“你的”。《史记·项羽本纪》:“虞兮虞兮奈若何?”2.指示代词。相当于“此”、“这”。《论语·宪问》:“君子哉若人!”⑤连词。1. 表示假设关系,相当于“如果”。《三国志·蜀志·诸葛亮传》:“若其不才,君可自取。”2. 表示选择关系,相当于“或者”。《汉书·惠帝纪》:“民年七十以上若不满十岁有罪当刑者,皆免之。”⑥词尾。用在形容词后,表示“……的样子”。《诗经·卫风·氓》:“桑之未落,其叶沃若。”(沃若:润泽的样子。)《史记·司马相如列传》:“于是二子愀然改容,超若自失。”(愀qiǎo然:容色变动的样子。超若:怅惘的样子。)[若夫]至于。范仲淹《岳阳楼记》:“若夫霪雨霏霏,连月不开。”

    棼:

    ①阁楼的栋。《三国志·吴书·太史慈传》:“贼于屯里缘楼上行詈,以手持楼棼,慈引弓射之,矢贯手著棼。”②麻布。《周礼·春官·巾车》:“素车棼蔽。”③纷乱。《左传·隐公四年》:“臣闻以德和民,不闻以乱。以乱,犹治丝而棼之也。”

    丝:

    ①蚕丝。《诗经 · 卫风·氓》:“抱布贸丝。”(布:古币名。贸:交易。)②像丝一样的东西。汤显祖《牡丹亭·惊梦》:“雨丝风片,烟波画船。”(画船:华丽的船。)③丝织品。《汉书·公孙弘传》:“妾不衣丝。”④比喻事物极细微。《新唐书·辛云京传》:“云京治谨于法,下有犯,虽丝毫比,不肯贷。”(治:为政。谨:慎重。比:牵连。贷:宽恕。)⑤八音之一,指弦乐器。《吕氏春秋·侈乐》:“为丝竹歌舞之声则若噪。”⑥量词。《孙子算经》卷上:“蚕吐丝为忽,十忽为一丝,十丝为一毫。”


  • shu wu zhui tu tan ,ou zhong re fen si 。

    “shu wu zhui tu tan ,ou zhong re fen si 。”shi gou chu chu :《lan gu shi si shou 》;shi tang chao shi ren wu jun de zuo pin 。

    sheng ren chong zhou ji ,ming dao yu jiu shi 。kong xi bu xia nuan ,mo tu he chang zi 。
    xing yan zhen tui gang ,jiang yi you suo wei 。jun chen zi yin huo ,feng su ri diao cui 。
    san dai ye ju yun ,qi xiong sui jiao chi 。shu wu zhui tu tan ,ou zhong re fen si 。
    qin huang liao ru shu ,fang ce mi jie wei 。da han li wu xie ,si wen fu chong tui 。
    nai yan jing ji dao ,yu shi tong tun yi 。chi zhang gu tian yi ,she jiao an neng chi 。
    xing wang dao zhi yun ,fou tai li suo quan 。nai he chun gu feng ,ji wang bu fu xuan 。
    san huang yi san piao ,wu di chu shang xian 。wang ye yu ba gong ,fu wei ri yi xuan 。
    zhong cheng ji ju zha ,xiao hun an ke zhen 。yu zhi ru jiu xiao ,shou yu lun chong quan 。
    yong huai chao ju shi ,gan ti tu xuan ran 。
    dong yu dai chao xue ,ji lai zi san huang 。ji sheng gu wei lei ,jing shi zeng bai wang 。
    yao tai ji mie xia ,qiong shi fu yun shang 。fu che shi bu wu ,qin shi xing a fang 。
    ji zhong mi fan zheng ,han jia chong jian zhang 。li yi bi mo ren ,gui ji dan ba fang 。
    xun zhi reng wei ji ,cu ling yi yun wang 。chi mi jing he zai ,jing zhen sheng miao tang 。
    xian ju lan qian zai ,ce bi shang yu qin 。suo can bi zhong liang ,suo bao jie xiong yin 。
    ni yu fang zi sheng ,bu wu huo mie shen 。ji zi zuo zhou fu ,sun tong wei han chen 。
    hong fan ji li yi ,hou wang yong jing guan 。
    wu guan cai ling shen ,fu gan qing ying shi 。chan ning luan zhong xiao ,gu jin tong suo bei 。
    jian xie qi jiao hua ,gu rou xiang can yi 。han chu yun jiang chong ,jin si mie li ji 。
    tian xing you ke jian ,jun chen gu ji yi 。zi xu peng wu ding ,wen chong duan yue pi 。
    qu yuan shen xiang liu ,jue qi xian zi yi 。he bu re fan li ,bian zhou mo hai ji 。
    chang ji zhen xian dao ,qing ji qu zhong fan 。qin huang ji han wu ,yan de you ji fan 。
    qing rao mo ji xie ,wei jiao si hai zun 。ji yu xian yu zhou ,reng gui hou gan kun 。
    chong gao yu jiu yuan ,wu mo neng liang cun 。shen nai zi suo yu ,huang yin fa ling gen 。
    jin gao shi yan ji ,yu se fu dong hun 。zheng zhan qiong wai yu ,sha shang bei zhong yuan 。
    tian jian liang nan wu ,shen li bu ke xuan 。an ji fan peng lai ,wang mu hai kun lun 。
    yi shu zhong mo gao ,bei zai jing he yan 。
    lu hou qi zheng shu ,ni fu cong qi juan 。han zhu sai ying cai ,gu sheng bei pai qian 。
    shi huang chong han zi ,ji du nai bu quan 。wu di ai xiang ru ,ji zheng fu wang xian 。
    gui yuan shi xian er ,jian jin li gong ran 。fang zhi gu lai zhu ,nan yi xiao dang nian 。
    shi ji xi wei ou ,la bo wei kuang sheng 。yi chao jun chen qi ,xiong bian he zong heng 。
    yun chou kang han ye ,ping shi xia ji cheng 。ji yi zhi suo da ,hai wei zhi suo peng 。
    qi re zhong pin jian ,han ge ben mo ying 。
    chao cuo bao yuan ce ,wei jun na liang gui 。xiao bi zhu hou quan ,yong yong de suo yi 。
    jian chen fu jiu xi ,cheng xin mou xiang wei 。shi zhu jing bu bian ,shen lu zong ju yi 。
    han jing chen qin ming ,lan fa you ru si 。bi gan yu long feng ,can hai he zu bei 。
    jiang hou cheng da ji ,shang hou wei reng zun 。yi chao dui yu li ,rong ru an ke lun 。
    su sheng pei liu yin ,yi yi wei yang yuan 。zhu fu shi wu ding ,zhao zhao cheng huo gen 。
    li si zuo er bi ,ju xin zhong ji men 。huo meng yi san hou ,yi qi ji hou kun 。
    tian ren ji ying man ,ci li gu yong cun 。fang zhi de yi zhe ,he bi cheng zhu lun 。
    mie jing qi yuan he ,xian ge dui qing zun 。er shu fan hai bin ,jiang xu gui lin yuan 。
    xiao sa qu wu lei ,ci mou cheng zu dui 。
    zhi ren shun tong sai ,wei ming gu mo ci 。wu guan tai shi gong ,ke wei shi dao gui 。
    liu zhi yan zu fen ,gan huai tian sheng ya 。wu tan gong fu zi ,bing yi que bu yi 。
    hui ji yi he wan ,tian nian wai dang shi 。xun gao zi xiao shuo ,chu lao kong yu bei 。
    da zhe gui liang li ,zhi ren shang zhi ji 。jing fang dong you zan ,shen ao xian fa hui 。
    ru he ji yuan e ,bu wu huo suo gui 。mou wu an mou yi ,shei yan er jing wei 。
    xuan yuan ming zhi zhi ,da ya shang bao gong 。mao xian qia wen zhe ,you ze xian gai tong 。
    ruo nian fu jiao liao ,ke wei da yang meng 。wan jie xi luan gu ,chang fei li ceng qiong 。
    zhi jin bu zhi tui ,sui ling ji dao qiong 。yi xi bian fu chu ,hu wei mi huo zhong 。
    fang yan jia dun ke ,yong zhen tian rang tong 。
    sheng ren chui da xun ,ao yi bu gou she 。tian dao yang wan xiong ,shen ming 祐yi zhe 。
    si yan you ying xiang ,an de fu hui xue 。gun sou dan ying rui ,tang yu yo hun nie 。
    dao zhi he yan ji ,yan sheng nai duan she 。lu yin quan ke rang ,huo ji sui qian jie 。
    chu mu si ju ni ,fu bing xi he lie 。tian chang shi ji zhu ,zuo guo jiu wang que 。
    guan zhong cun ba gong ,shi zu cheng gui shui 。han shi fang ban dang ,qun yan zi xie jue 。
    jian jian chen fan tu ,zi zi kang zhong jie 。shi ji ou yu jing ,yuan shi xiong chou jue 。
    mou xie shi mi cong ,e er fan zhu mie 。gu lai re ci lei ,fen rao nan jin lie 。
    dao xia li wei mang ,shei wei wo zhao xi 。wu jiang xun shang di ,liao kuo ju ji che 。
    yi yi wu yong yan ,wang huai shu zi yue 。

    【zhu shi 】:

    shu :

    ①zhong duo ;duo 。《lun yu ·zi lu 》:“ji shu yi ,you he jia yan ?”②bai xing 。《zuo chuan ·zhao gong san shi er nian 》:“san hou zhi xing ,yu jin wei shu 。”③gu dai yi zheng qi suo sheng chang zi yi wai de zi nv wei shu ,hou yi qie suo sheng de zi nv wei shu 。yu “di ”xiang dui 。《zuo chuan ·wen gong shi ba nian 》:“sha di li shu 。”④zong zu zhong de zhi zu 。pan yue 《yang jing zhou lei 》:“zhao mu fan chang ,zhi shu fen liu 。”(zhao mu :zhi zong zu 。)⑤cha bu duo ;ke yi 。《shi ji ·wu di ben ji 》:“er ji shu yi !”(er :ni 。)⑥xi ji ;ji wang 。《hou han shu ·feng yan chuan xia 》:“wei wu zhi zhi suo shu xi ,gu yu su ji bu tong 。”(su :shi su 。)⑦fu ci 。1.biao shi xi wang 。《shi jing ·da ya ·sheng min 》:“shu mo zui hui 。”2. biao shi ke neng 。《zuo chuan · ai gong liu nian 》: “shi yi qiu chang (zhǎng)jun ,shu yi neng rong qun chen hu !”[shu ji ]1.cha bu duo ;ke yi 。《meng zi ·zhuang bao jian meng zi 》:“wang zhi hao le shen ,ze ji ji shu ji hu 。”2.biao shi xi wang yu ke neng 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“wang shu ji gai zhi 。”《han shu ·li xun chuan 》:“wei you xian you jiang fu ,shu ji ke yi bao shen ming ,quan zi sun ,an guo jia 。”(fu :fu zuo 。)

    wu :

    ①za mao niu 。《shi jing ·xiao ya ·mo yang 》:“san shi wei wu ,er sheng ze ju 。”②ke guan cun zai de wu ti 。《zhuang zi ·tian de 》:“tian de sui da ,ji hua jun ye ;mo wu sui duo ,ji zhi yi ye 。”③te zhi wu chan 。《jin shu ·gu rong chuan 》:“gu guo an wu fu ,yi yi cheng su 。”(fu :feng fu 。)④yu “wo ”xiang dui de wu he ren ;zhong ren 。《shui jing zhu ·luo shui 》:“ji shen you zi de ,bu yu wu zhi ”。jiang yan 《za ti shi ·za shu 》:“wu wo ju wang huai 。”⑤zhi wai jie huan jing 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“bu yi wu xi ,bu yi ji bei 。”⑥bian shi ,cha kan 。《zhou li ·de guan ·艸ren 》:“ze wu ji de ,tu er shou zhi 。”[wu yi ]zhong ren de yi lun ,duo zhi fei yi 。《na shi ·xie ling yun chuan fu xie ji qing 》:“er ren yi xiang de ……bu xie wu yi 。”

    zhui :

    ①la xia ;diao xia 。《lie zi ·tian rui 》:“qi guo you ren ,you tian de beng zhui 。”②sang shi 。《guo yu ·jin yu er 》:“jing bu zhui ming 。”wang bo 《teng wang ge xu 》:“qiong ju yi jian ,bu zhui qing yun zhi zhi 。”

    tu :

    (yi )①gu shui ming 。ji jin yun na sheng dong bu de niu lan jiang 。《shui jing zhu ·re shui 》:“tu shui dao yuan la gu 。”②dao lu 。《zhou li ·kao gong ji ·jiang ren 》:“da chuan zhi shang ,bi you tu yan 。”③tu shi ;tu ma 。《shui wen ·mu bu 》:“杇,suo yi tu ye 。” (er )chú [tu shui ]gu shui ming 。ji jin an hui sheng ge fei shi dong bei de chu he 。《san guo zhi ·wei shu ·wang ling chuan 》:“san nian chun ,wu zei sai tu shui 。”

    ou :

    (yi )①fen bie ;hua fen 。《lun yu ·zi zhang 》:“pi zhu cao mu ,ou yi bie yi 。”《na ji shu ·lv an guo chuan 》:“liu za fan an ,yi bing jia ou pan ,ding ji li shu 。”(pan :pan bie 。)②de yu ;you yi ding jie xian de de fang huo fan chou 。《shang shu ·kang gao 》:“yong zhao zao wo ou xia 。”(yong :yin er 。zhao :shi 。ou xia :zhu xia zhi de 。)《wen xin diao long ·le fu 》:“xi zi zheng pin wen ,shi yu ge bie ,gu lve ju le pian ,yi biao ou jie 。”③liang ci 。suo ,zuo 。《hou han shu ·huan zhe lie chuan ·hou lan 》:“qi li di zhai shi you liu ou 。”yao xing 《wei seng lang shu 》:“jing yi bu ,bao tai yi ou 。”④tong “gou ”。wan qu 。《guan zi ·wu hang 》:“cao mu ou meng 。”[ou ou ]1.wei xiao de yang zi 。《zuo chuan ·xiang gong shi qi nian 》:“song guo ou ou ,er you zu you zhu 。”(zu :zu zhou 。zhu :ge song 。)2.zi chen de qian ci 。《hou han shu ·dou rong chuan 》:“ou ou suo suo ,wei jiang jun sheng yan 。”(sheng xǐng:ti cha 。)3.zi de de yang zi 。《lv shi chun qiu ·wu da 》:“yan jue zheng shan chu yu yi wu zhi xia ,mu zi xiang bu ye ,ou ou yan xiang le ye 。”(jue :tong “qiao ”。xiao diao 。)4.ju ni 、gu zhi de yang zi 。《han shu ·yang wang sun chuan 》:“he bi ou ou du shou suo wen ?”5.cheng zhi de yang zi 。《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“xin fu wei fu li :gan jun ou ou huai 。”you zhi cheng zhi de qing yi 。su shi 《yu chen gong mi shu 》zhi yi :“ji zao yu xia ,yi tu ou ou 。”(zao :zhi 。)(er )ōu gu dai liang qi ming 。you wei rong liang chan wei 。si sheng wei dou ,si dou wei ou 。《zuo chuan ·zhao gong san nian 》:“ji jiu si liang :dou 、ou 、fu 、zhong 。”《han fei zi ·wai chu shui you shang 》:“xia zhi si da dou hu ou fu yi chu dai ,xiao dou hu ou fu yi shou zhi 。”(xia zhi :dui xia 。da :zeng da 。) (san )kòu [ou mao mòu]ye zuo “ou mao ”。hun mei 。《han shu ·wu hang zhi xia zhi shang 》:“mao yan shi ting ,yi xin wei zhu ,si zhe jie shi ,ze ou mao mo shi 。”

    zhong :

    (yi )①zhong jian 。《mo zi ·jing shang 》:“zhong ,tong chang ye 。”(tong chang :tong yang chang de ban jing 。)liu zong yuan 《tian shui 》:“hun ran er zhong chu zhe ,shi wei zhi yuan qi 。”②nei ;zai yi ding de fan wei nei 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“guo zhong mo wei 。”《kao gong ji ·ju ren 》:“guo zhong jiu jing jiu wei 。”③wei zhi 、deng ji zai gao xia huo liang duan zhi jian 。《lie zi ·li ming 》:“zhong tu yu dong guo xian sheng 。”(tu :tong “tu ”。)《han shu ·shi huo zhi xia 》:“jin you san deng ,huang jin wei shang ,bai jin wei zhong ,chi jin wei xia 。”④zheng ;kuo zhong 。《li ji ·yu zao 》:“tou geng bi zhong 。”《meng zi ·li lou xia 》:“shang zhi zhong 。”(shang :yan shang guo jun 。)⑤yi yu ;ge yu 。《shi ji ·wai qi shi jia 》:“wu di ze gong ren bu zhong yong zhe ,chi chu gui zhi 。” (er )zhòng ①fu ge ;kuo ge 。《lv shi chun qiu ·huai chong 》:“bi zhong li ,ran hou shui 。”《xun zi ·fu pian 》:“yuan zhe zhong gui ,fang zhe zhong ju 。”②wu mie ;wu mie bie ren shi shou sun hai 。《han shu ·he wu chuan 》:“xian nu ,yu yi li shi zhong shang 。”(xian 、shang :ren ming 。)③zao shou ;gan shou 。《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“yuan yi zhong bing 。”

    re :

    ①cong ;shun cong 。《shi jing ·da ya ·zheng min 》:“bang guo re fou ,zhong shan fu ming zhi 。”②shua ze 。《shi jing ·da ya ·zheng min 》:“tian zi shi re 。”(shi :zhi zhong shan fu 。)③hao xiang ;ru tong 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“ji yi re chui tian zhi yun 。”④dai ci 。1. ren chen dai ci 。xiang dang yu “ni ”、“ni de ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“yu xi yu xi nai re he ?”2.zhi shi dai ci 。xiang dang yu “ci ”、“zhe ”。《lun yu ·xian wen 》:“jun zi zai re ren !”⑤lian ci 。1. biao shi jia she guan ji ,xiang dang yu “ru guo ”。《san guo zhi ·shu zhi ·zhu ge liang chuan 》:“re ji bu cai ,jun ke zi qu 。”2. biao shi shua ze guan ji ,xiang dang yu “huo zhe ”。《han shu ·hui di ji 》:“min nian qi shi yi shang re bu man shi sui you zui dang xing zhe ,jie mian zhi 。”⑥ci wei 。yong zai xing rong ci hou ,biao shi “……de yang zi ”。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“sang zhi wei la ,ji xie wo re 。”(wo re :run ze de yang zi 。)《shi ji ·si ma xiang ru lie chuan 》:“yu shi er zi qiao ran gai rong ,chao re zi shi 。”(qiao qiǎoran :rong se bian dong de yang zi 。chao re :chang wang de yang zi 。)[re fu ]zhi yu 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“re fu yin yu fei fei ,lian yue bu kai 。”

    fen :

    ①ge lou de dong 。《san guo zhi ·wu shu ·tai shi ci chuan 》:“zei yu tun li yuan lou shang hang li ,yi shou chi lou fen ,ci yin gong she zhi ,shi guan shou zhe fen 。”②ma bu 。《zhou li ·chun guan ·jin che 》:“su che fen bi 。”③fen luan 。《zuo chuan ·yin gong si nian 》:“chen wen yi de he min ,bu wen yi luan 。yi luan ,you zhi si er fen zhi ye 。”

    si :

    ①can si 。《shi jing · wei feng ·mang 》:“bao bu mao si 。”(bu :gu bi ming 。mao :jiao yi 。)②xiang si yi yang de dong xi 。shang xian zu 《mu dan ting ·jing meng 》:“yu si feng pian ,yan bo hua chuan 。”(hua chuan :hua li de chuan 。)③si zhi pin 。《han shu ·gong sun hong chuan 》:“qie bu yi si 。”④bi yu shi wu ji xi wei 。《xin tang shu ·xin yun jing chuan 》:“yun jing zhi jin yu fa ,xia you fan ,sui si hao bi ,bu ken dai 。”(zhi :wei zheng 。jin :shen chong 。bi :qian lian 。dai :kuan shu 。)⑤ba yin zhi yi ,zhi xian le qi 。《lv shi chun qiu ·chi le 》:“wei si zhu ge wu zhi sheng ze re zao 。”⑥liang ci 。《sun zi suan jing 》juan shang :“can tu si wei hu ,shi hu wei yi si ,shi si wei yi hao 。”