• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 至化無苦窳,宇宙將陶甄。

    “至化無苦窳,宇宙將陶甄。”詩句出處:《過河濱,和文學張志尹》;是唐朝詩人蕭穎士的作品。

    隆古日以遠,舉世喪其淳。慷慨懷黃虞,化理何由臻。
    步出城西門,裴回見河濱。當其側陋時,河水清且潾。
    滄桑一以變,莽然翳荊榛。至化無苦窳,宇宙將陶甄。
    太息感悲泉,人往跡未湮。瑟瑟寒原暮,冷風吹衣巾。
    顧我譾劣質,希聖杳無因。且盡登臨意,鬥酒歡相親。

    【註釋】:

    至:

    ①到;到達。《詩經·秦風·渭陽》:“我送舅氏,日至渭陽。”(舅氏:舅父,母親的兄弟。)《左傳·文公二年》:“秦師又至。”(師:軍隊。)②及;達到。李白《望天門山》:“天門中斷楚江開,碧水東流至此回。”③達到極點。《論語·雍也》:“中庸之為德也,其至矣乎!”《莊子·逍遙遊》:“此亦飛之至也。”④周備;周到。宋濂《送東陽馬生序》:“或遇其叱咄,色愈恭,禮愈至,不敢出一言以復。”(叱咄:呼喝;大聲斥責。)⑤節氣名。夏至、冬至的統稱。《左傳·僖公五年》:“凡分分、至、啟、閉,必書雲物。”⑥副詞。最;極。《荀子·正論》:“罪至重而刑至輕,庸人不知惡矣。”⑦連詞。表示提出另一話題。相當於“至於”。《墨子·非攻》:“至攘人犬豕雞豚者,其不義又甚入人園圃竊桃李。”⑧通“志”。意志;志向。鄒陽《上書吳王》:“故願大王無忽,察聽其至。”《漢書·鄒陽傳》“至”作“志”。

    化:

    ①變化;改變。《呂氏春秋·察今》:“變法者因時而化。”引申為生長,化育。《周易·咸》:“天地感而萬物化生。”②教化;感化。用教育感化的方法改變人心風俗。《禮記·學記》:“君子如欲化民成俗,其必由學乎?”(成俗:形成風俗。)傅玄《晉鼙舞歌·大晉篇》:“化感海外,海外來賓。”(賓:歸順。)③習俗;風氣。《晉書·劉波傳》:“傷化毀俗者,雖親雖貴,必疏而遠之。”《漢書·敘傳下》:“敗俗傷化。”④造化,即大自然。陳子昂《感遇三十八首》之六:“古之得仙道,信與元化並。”(信:誠然。元:同“玄”,玄妙。並:並存。)也指自然之道,即自然規律。《素問·五常政大論》:“化不可代,時不可違。”⑤死的委婉說法。《孟子·公孫醜下》:“且比化者無使土親膚。”又特指僧、道死亡。⑥化除。《韓非子·五蠹》:“鉆燧(suì)取火,以化腥臊。”(燧:古代取火的工具。)⑦融解。曾鞏:“有馮異,以化黃金幹太後。”

    無:

    ①沒有。跟“有”相對。陸遊《遊山西村》:“山重水復疑無路。”②副詞。表示否定,相當於“不”。《商君書·農戰》:“民以此為教,則粟焉得無少,而兵焉得弱也?”③連詞。表示條件,相當於“無論”、“不論”。《詩經·魯頌·灃水》:“不小不大,從公於邁。”④通“毋”。不要。《古詩源·箜篌引》:“公無渡河,公竟渡河。墮河而死,當奈公何!”⑤非;不是。《管子·形勢》:“則國非其國,而民無其民也。”⑥語氣詞。用於疑問句末,表示疑問,相當於“否”。白居易《問劉十九》:“晚來天欲雪,能飲一杯無?”

    苦:

    (一)①苦菜。《詩經·唐風·采苓》:“采苦采苦,首陽之下。”(首陽:山名。)②苦味。與“甘”、“甜”相對。《國語·晉語一》:“言之大甘,其中必苦。”(大:太。)③辛苦;勞苦。《史記·項羽本紀》:“勞苦而功高如此,未有封侯之賞。”佚名《衣銘》:“桑蠶苦,女工難。”④痛苦。杜甫《石壕吏》:“婦啼一何苦。”⑤苦於。佚名《忼慨歌》:“貪吏常苦富,廉吏常苦貧。”⑥刻苦;勤學。白居易《與元九書》:“蓋以苦學力文所致。”(蓋:大概。)⑦甚;很。曹操《短歌行》:“譬如朝露,去日苦多。” (二)gǔ 通“盬”。粗劣。《管子·小匡》:“辨其功苦。”(功:堅固。)

    窳:

    ①凹陷。《史記·孔子世傢》“生而首上圩頂,故因名丘雲”司馬貞索隱:“圩頂,言頂上窳也。”②粗劣。《韓非子·難一》:“陶器不窳。”引申為敗壞;毀壞。《三國志 · 蜀書 · 郤正傳》:“然而道有隆窳,物有興廢。”郝經《立政議》:“天下一大器也,用之久,則必弊窳殘缺。”③懶惰。《新序·雜事四》:“楚人窳,而稀灌其瓜,瓜惡。”④瘦弱。王充《論衡·命義》:“羸窳則壽命短。”(羸léi:瘦。)

    宇:

    ①屋簷。《左傳·昭公十三年》:“況衛在君之宇下,而敢有異志?”(衛:衛國。)②房屋。《史記·秦始皇本紀》:“各安其宇。”③國傢。《史記·秦始皇本紀》:“皇帝休烈,平一宇內,德惠脩長。”(休:美。烈:事業。)④上下四方,天下。《荀子·富國》:“萬物同宇而異體。”⑤儀容;風度。劉義慶《世說新語·雅量》:“世以此定二王神宇。”(世:世人。二王:指王徽之和王獻之。神:神情。)[宇宙]1.屋宇棟梁。《鹽鐵論·復古》:“宇宙之間,燕雀不知天地之高也。”2. 所有的空間和時間。《淮南子·原道》:“纮(hóng)宇宙而章三光。”(纮:本指繩帶,此指維系、總領。章:明。三光:日、月、星。)

    宙:

    古往今來的所有時間。《莊子·庚桑楚》:“有長而無本剽者宙也。”(本剽:本末,指開端和盡頭。)

    將:

    (一)①扶持;扶助。《詩經·周南·樛木》:“樂隻君子,福履將之。”(隻:助詞。履:祿。)《木蘭詩》:“爺娘聞女來,出郭相扶將。”(郭:外城。)②帶領。《漢書·張禹傳》:“禹將(戴)崇入後堂飲食。”《淮南子·人間》:“其馬將胡駿馬而歸。”③取;拿。李白《將進酒》:“五花馬,千金裘,呼兒將出換美酒。”④送行。《淮南子·覽冥》:“不將不迎。”王安石《上皇帝萬言書》:“若夫迎新將故之勞。”(若夫:至於。)⑤做;奉行。《左傳·成公十三年》:“將事不敬。”⑥養;保養。《呂氏春秋·音律》:“以將陽氣。”⑦副詞。1.將要。《論語·述而》:“不知老之將至雲爾。”(雲:如此。爾:同“耳”,罷瞭。)《孟子·告子下》:“先生將何之?”(之:往。)《左傳· 隱公元年》:“夫人將啟之。”(啟之:給他開門。)2. 且,又。《詩經·小雅· 谷風》:“將恐將懼。”⑧介詞。以;用。《戰國策·秦策一》:“蘇秦始將連橫說秦惠王曰。”韓愈《左遷至藍關示侄孫湘》:“肯將衰朽惜殘年。”⑨連詞。和;與。李頎《臨別送張諲入蜀》:“經山復歷水,百恨將千慮。”李白《月下獨酌》:“暫伴月將影。”⑩助詞。用在動詞後面,無實義。白居易《賣炭翁》:“一車炭,千餘斤,宮使驅將惜不得。” (二)jiàng ①將帥。《史記·陳涉世傢》:“王侯將相寧有種乎!”(寧:難道。)《呂氏春秋·執一》:“軍必有將。”②統率;帶兵。《左傳·桓公五年》:“虢公林父將右軍。”《史記·秦始皇本紀》:“楚上將軍項羽將楚卒往救鉅鹿。”(卒:兵。)③使擔任將領。《史記·孫子吳起列傳》:“齊威王欲將孫臏。”[將領]1. 將帥。《隋書·楊玄感傳》:“玄感欲立威名,陰求將領。”(暗中謀求將帥的職位。)2.率領。元結《宿洄溪翁宅》:“老翁八十猶能行,將領兒孫行拾稼。”(稼:莊稼。) (三)qiāng 請;希望。《詩經·衛風·氓》:“將子無怒,秋以為期。”(子:你。)李白《將進酒》:“將進酒,杯莫停。”

    陶:

    (一)①陶器。《禮記·郊特牲》:“器用陶匏(páo)。”(匏:葫蘆的一種,可作瓢。)②用粘土燒制的。《韓非子·難一》:“今耕漁不爭,陶器不窳。”(窳:粗劣。)③制作陶器。《列子·楊朱》:“舜耕於河陽,陶於雷澤。”④挖掘。《詩經·大雅·綿》:“陶復陶穴。”(復:窯洞。穴:地洞。)⑤培養;造就。王安石《上皇帝萬言書》:“陶成天下之才。”⑥快樂;喜悅。謝靈運《酬從弟惠連》:“共陶暮春時。”⑦通“淘”。用水沖洗。《齊民要術·水稻》:“凈陶種子,漬經三宿。”⑧古地名。在今山東省定陶縣境。 (二)yáo [皋陶]人名。傳說為舜臣。《呂氏春秋·君守》:“皋陶作刑。”

    甄:

    ①制作陶器。《漢書·董仲舒傳》:“夫上之化下,下之從上,猶泥之在鈞,唯甄者之所為。”②制作陶器所用的轉輪。潘尼《釋奠頌》:“若金受范,若埴在甄。”③造就;培養。任昉《為范始興作求立太宰碑表》:“臣裡閭孤賤,才無可甄。”④表明;表揚。顏延之《陽給事淶》:“義有必甄。”⑤選拔;推舉。葛洪《抱樸子·外篇·正郭》:“甄無名之士於草萊。”⑥軍隊左右兩翼。《晉書·周訪傳》:“使將軍李恒督左甄,許朝督右甄,訪自領中軍。”⑦軍陣名。《梁書·裴邃傳》:“魏壽陽守將長孫稚、河間王元琛率眾五萬,出城挑戰,邃勒諸將為四甄以待之。”[甄陶]制作陶器。引申為對人的陶冶和培養。何晏《景福殿賦》:“疆理宇宙,甄陶國風。”


  • 至化无苦窳,宇宙将陶甄。

    “至化无苦窳,宇宙将陶甄。”诗句出处:《过河滨,和文学张志尹》;是唐朝诗人萧颖士的作品。

    隆古日以远,举世丧其淳。慷慨怀黄虞,化理何由臻。
    步出城西门,裴回见河滨。当其侧陋时,河水清且潾。
    沧桑一以变,莽然翳荆榛。至化无苦窳,宇宙将陶甄。
    太息感悲泉,人往迹未湮。瑟瑟寒原暮,冷风吹衣巾。
    顾我譾劣质,希圣杳无因。且尽登临意,斗酒欢相亲。

    【注释】:

    至:

    ①到;到达。《诗经·秦风·渭阳》:“我送舅氏,日至渭阳。”(舅氏:舅父,母亲的兄弟。)《左传·文公二年》:“秦师又至。”(师:军队。)②及;达到。李白《望天门山》:“天门中断楚江开,碧水东流至此回。”③达到极点。《论语·雍也》:“中庸之为德也,其至矣乎!”《庄子·逍遥游》:“此亦飞之至也。”④周备;周到。宋濂《送东阳马生序》:“或遇其叱咄,色愈恭,礼愈至,不敢出一言以复。”(叱咄:呼喝;大声斥责。)⑤节气名。夏至、冬至的统称。《左传·僖公五年》:“凡分分、至、启、闭,必书云物。”⑥副词。最;极。《荀子·正论》:“罪至重而刑至轻,庸人不知恶矣。”⑦连词。表示提出另一话题。相当于“至于”。《墨子·非攻》:“至攘人犬豕鸡豚者,其不义又甚入人园圃窃桃李。”⑧通“志”。意志;志向。邹阳《上书吴王》:“故愿大王无忽,察听其至。”《汉书·邹阳传》“至”作“志”。

    化:

    ①变化;改变。《吕氏春秋·察今》:“变法者因时而化。”引申为生长,化育。《周易·咸》:“天地感而万物化生。”②教化;感化。用教育感化的方法改变人心风俗。《礼记·学记》:“君子如欲化民成俗,其必由学乎?”(成俗:形成风俗。)傅玄《晋鼙舞歌·大晋篇》:“化感海外,海外来宾。”(宾:归顺。)③习俗;风气。《晋书·刘波传》:“伤化毁俗者,虽亲虽贵,必疏而远之。”《汉书·叙传下》:“败俗伤化。”④造化,即大自然。陈子昂《感遇三十八首》之六:“古之得仙道,信与元化并。”(信:诚然。元:同“玄”,玄妙。并:并存。)也指自然之道,即自然规律。《素问·五常政大论》:“化不可代,时不可违。”⑤死的委婉说法。《孟子·公孙丑下》:“且比化者无使土亲肤。”又特指僧、道死亡。⑥化除。《韩非子·五蠹》:“钻燧(suì)取火,以化腥臊。”(燧:古代取火的工具。)⑦融解。曾巩:“有冯异,以化黄金干太后。”

    无:

    ①没有。跟“有”相对。陆游《游山西村》:“山重水复疑无路。”②副词。表示否定,相当于“不”。《商君书·农战》:“民以此为教,则粟焉得无少,而兵焉得弱也?”③连词。表示条件,相当于“无论”、“不论”。《诗经·鲁颂·沣水》:“不小不大,从公于迈。”④通“毋”。不要。《古诗源·箜篌引》:“公无渡河,公竟渡河。堕河而死,当奈公何!”⑤非;不是。《管子·形势》:“则国非其国,而民无其民也。”⑥语气词。用于疑问句末,表示疑问,相当于“否”。白居易《问刘十九》:“晚来天欲雪,能饮一杯无?”

    苦:

    (一)①苦菜。《诗经·唐风·采苓》:“采苦采苦,首阳之下。”(首阳:山名。)②苦味。与“甘”、“甜”相对。《国语·晋语一》:“言之大甘,其中必苦。”(大:太。)③辛苦;劳苦。《史记·项羽本纪》:“劳苦而功高如此,未有封侯之赏。”佚名《衣铭》:“桑蚕苦,女工难。”④痛苦。杜甫《石壕吏》:“妇啼一何苦。”⑤苦于。佚名《忼慨歌》:“贪吏常苦富,廉吏常苦贫。”⑥刻苦;勤学。白居易《与元九书》:“盖以苦学力文所致。”(盖:大概。)⑦甚;很。曹操《短歌行》:“譬如朝露,去日苦多。” (二)gǔ 通“盬”。粗劣。《管子·小匡》:“辨其功苦。”(功:坚固。)

    窳:

    ①凹陷。《史记·孔子世家》“生而首上圩顶,故因名丘云”司马贞索隐:“圩顶,言顶上窳也。”②粗劣。《韩非子·难一》:“陶器不窳。”引申为败坏;毁坏。《三国志 · 蜀书 · 郤正传》:“然而道有隆窳,物有兴废。”郝经《立政议》:“天下一大器也,用之久,则必弊窳残缺。”③懒惰。《新序·杂事四》:“楚人窳,而稀灌其瓜,瓜恶。”④瘦弱。王充《论衡·命义》:“羸窳则寿命短。”(羸léi:瘦。)

    宇:

    ①屋檐。《左传·昭公十三年》:“况卫在君之宇下,而敢有异志?”(卫:卫国。)②房屋。《史记·秦始皇本纪》:“各安其宇。”③国家。《史记·秦始皇本纪》:“皇帝休烈,平一宇内,德惠脩长。”(休:美。烈:事业。)④上下四方,天下。《荀子·富国》:“万物同宇而异体。”⑤仪容;风度。刘义庆《世说新语·雅量》:“世以此定二王神宇。”(世:世人。二王:指王徽之和王献之。神:神情。)[宇宙]1.屋宇栋梁。《盐铁论·复古》:“宇宙之间,燕雀不知天地之高也。”2. 所有的空间和时间。《淮南子·原道》:“纮(hóng)宇宙而章三光。”(纮:本指绳带,此指维系、总领。章:明。三光:日、月、星。)

    宙:

    古往今来的所有时间。《庄子·庚桑楚》:“有长而无本剽者宙也。”(本剽:本末,指开端和尽头。)

    将:

    (一)①扶持;扶助。《诗经·周南·樛木》:“乐只君子,福履将之。”(只:助词。履:禄。)《木兰诗》:“爷娘闻女来,出郭相扶将。”(郭:外城。)②带领。《汉书·张禹传》:“禹将(戴)崇入后堂饮食。”《淮南子·人间》:“其马将胡骏马而归。”③取;拿。李白《将进酒》:“五花马,千金裘,呼儿将出换美酒。”④送行。《淮南子·览冥》:“不将不迎。”王安石《上皇帝万言书》:“若夫迎新将故之劳。”(若夫:至于。)⑤做;奉行。《左传·成公十三年》:“将事不敬。”⑥养;保养。《吕氏春秋·音律》:“以将阳气。”⑦副词。1.将要。《论语·述而》:“不知老之将至云尔。”(云:如此。尔:同“耳”,罢了。)《孟子·告子下》:“先生将何之?”(之:往。)《左传· 隐公元年》:“夫人将启之。”(启之:给他开门。)2. 且,又。《诗经·小雅· 谷风》:“将恐将惧。”⑧介词。以;用。《战国策·秦策一》:“苏秦始将连横说秦惠王曰。”韩愈《左迁至蓝关示侄孙湘》:“肯将衰朽惜残年。”⑨连词。和;与。李颀《临别送张諲入蜀》:“经山复历水,百恨将千虑。”李白《月下独酌》:“暂伴月将影。”⑩助词。用在动词后面,无实义。白居易《卖炭翁》:“一车炭,千余斤,宫使驱将惜不得。” (二)jiàng ①将帅。《史记·陈涉世家》:“王侯将相宁有种乎!”(宁:难道。)《吕氏春秋·执一》:“军必有将。”②统率;带兵。《左传·桓公五年》:“虢公林父将右军。”《史记·秦始皇本纪》:“楚上将军项羽将楚卒往救钜鹿。”(卒:兵。)③使担任将领。《史记·孙子吴起列传》:“齐威王欲将孙膑。”[将领]1. 将帅。《隋书·杨玄感传》:“玄感欲立威名,阴求将领。”(暗中谋求将帅的职位。)2.率领。元结《宿洄溪翁宅》:“老翁八十犹能行,将领儿孙行拾稼。”(稼:庄稼。) (三)qiāng 请;希望。《诗经·卫风·氓》:“将子无怒,秋以为期。”(子:你。)李白《将进酒》:“将进酒,杯莫停。”

    陶:

    (一)①陶器。《礼记·郊特牲》:“器用陶匏(páo)。”(匏:葫芦的一种,可作瓢。)②用粘土烧制的。《韩非子·难一》:“今耕渔不争,陶器不窳。”(窳:粗劣。)③制作陶器。《列子·杨朱》:“舜耕于河阳,陶于雷泽。”④挖掘。《诗经·大雅·绵》:“陶复陶穴。”(复:窑洞。穴:地洞。)⑤培养;造就。王安石《上皇帝万言书》:“陶成天下之才。”⑥快乐;喜悦。谢灵运《酬从弟惠连》:“共陶暮春时。”⑦通“淘”。用水冲洗。《齐民要术·水稻》:“净陶种子,渍经三宿。”⑧古地名。在今山东省定陶县境。 (二)yáo [皋陶]人名。传说为舜臣。《吕氏春秋·君守》:“皋陶作刑。”

    甄:

    ①制作陶器。《汉书·董仲舒传》:“夫上之化下,下之从上,犹泥之在钧,唯甄者之所为。”②制作陶器所用的转轮。潘尼《释奠颂》:“若金受范,若埴在甄。”③造就;培养。任昉《为范始兴作求立太宰碑表》:“臣里闾孤贱,才无可甄。”④表明;表扬。颜延之《阳给事涞》:“义有必甄。”⑤选拔;推举。葛洪《抱朴子·外篇·正郭》:“甄无名之士于草莱。”⑥军队左右两翼。《晋书·周访传》:“使将军李恒督左甄,许朝督右甄,访自领中军。”⑦军阵名。《梁书·裴邃传》:“魏寿阳守将长孙稚、河间王元琛率众五万,出城挑战,邃勒诸将为四甄以待之。”[甄陶]制作陶器。引申为对人的陶冶和培养。何晏《景福殿赋》:“疆理宇宙,甄陶国风。”


  • zhi hua mo ku yu ,yu zhou jiang tao zhen 。

    “zhi hua mo ku yu ,yu zhou jiang tao zhen 。”shi gou chu chu :《guo he bin ,he wen xue zhang zhi yin 》;shi tang chao shi ren xiao ying shi de zuo pin 。

    long gu ri yi yuan ,ju shi sang ji chun 。kang kai huai huang yu ,hua li he you zhen 。
    bu chu cheng xi men ,pei hui jian he bin 。dang ji ce lou shi ,he shui qing ju lin 。
    cang sang yi yi bian ,mang ran yi jing zhen 。zhi hua mo ku yu ,yu zhou jiang tao zhen 。
    tai xi gan bei quan ,ren wang ji wei yan 。se se han yuan mu ,leng feng chui yi jin 。
    gu wo jian lie zhi ,xi sheng yao mo yin 。ju jin deng lin yi ,dou jiu huan xiang qin 。

    【zhu shi 】:

    zhi :

    ①dao ;dao da 。《shi jing ·qin feng ·wei yang 》:“wo song jiu shi ,ri zhi wei yang 。”(jiu shi :jiu fu ,mu qin de xiong di 。)《zuo chuan ·wen gong er nian 》:“qin shi you zhi 。”(shi :jun dui 。)②ji ;da dao 。li bai 《wang tian men shan 》:“tian men zhong duan chu jiang kai ,bi shui dong liu zhi ci hui 。”③da dao ji dian 。《lun yu ·yong ye 》:“zhong yong zhi wei de ye ,ji zhi yi hu !”《zhuang zi ·xiao yao you 》:“ci yi fei zhi zhi ye 。”④zhou bei ;zhou dao 。song lian 《song dong yang ma sheng xu 》:“huo yu ji chi duo ,se yu gong ,li yu zhi ,bu gan chu yi yan yi fu 。”(chi duo :hu he ;da sheng chi ze 。)⑤jie qi ming 。xia zhi 、dong zhi de tong chen 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“fan fen fen 、zhi 、qi 、bi ,bi shu yun wu 。”⑥fu ci 。zui ;ji 。《xun zi ·zheng lun 》:“zui zhi chong er xing zhi qing ,yong ren bu zhi e yi 。”⑦lian ci 。biao shi di chu ling yi hua ti 。xiang dang yu “zhi yu ”。《mo zi ·fei gong 》:“zhi rang ren quan shi ji tun zhe ,ji bu yi you shen ru ren yuan pu qie tao li 。”⑧tong “zhi ”。yi zhi ;zhi xiang 。ju yang 《shang shu wu wang 》:“gu yuan da wang mo hu ,cha ting ji zhi 。”《han shu ·ju yang chuan 》“zhi ”zuo “zhi ”。

    hua :

    ①bian hua ;gai bian 。《lv shi chun qiu ·cha jin 》:“bian fa zhe yin shi er hua 。”yin shen wei sheng chang ,hua yo 。《zhou yi ·xian 》:“tian de gan er mo wu hua sheng 。”②jiao hua ;gan hua 。yong jiao yo gan hua de fang fa gai bian ren xin feng su 。《li ji ·xue ji 》:“jun zi ru yu hua min cheng su ,ji bi you xue hu ?”(cheng su :xing cheng feng su 。)fu xuan 《jin pi wu ge ·da jin pian 》:“hua gan hai wai ,hai wai lai bin 。”(bin :gui shun 。)③xi su ;feng qi 。《jin shu ·liu bo chuan 》:“shang hua hui su zhe ,sui qin sui gui ,bi shu er yuan zhi 。”《han shu ·xu chuan xia 》:“bai su shang hua 。”④zao hua ,ji da zi ran 。chen zi ang 《gan yu san shi ba shou 》zhi liu :“gu zhi de xian dao ,xin yu yuan hua bing 。”(xin :cheng ran 。yuan :tong “xuan ”,xuan miao 。bing :bing cun 。)ye zhi zi ran zhi dao ,ji zi ran gui lv 。《su wen ·wu chang zheng da lun 》:“hua bu ke dai ,shi bu ke wei 。”⑤si de wei wan shui fa 。《meng zi ·gong sun chou xia 》:“ju bi hua zhe mo shi tu qin fu 。”you te zhi seng 、dao si wang 。⑥hua chu 。《han fei zi ·wu du 》:“zuan sui (suì)qu huo ,yi hua xing sao 。”(sui :gu dai qu huo de gong ju 。)⑦rong jie 。ceng gong :“you feng yi ,yi hua huang jin gan tai hou 。”

    mo :

    ①mei you 。gen “you ”xiang dui 。liu you 《you shan xi cun 》:“shan chong shui fu yi mo lu 。”②fu ci 。biao shi fou ding ,xiang dang yu “bu ”。《shang jun shu ·nong zhan 》:“min yi ci wei jiao ,ze su yan de mo shao ,er bing yan de ruo ye ?”③lian ci 。biao shi tiao jian ,xiang dang yu “mo lun ”、“bu lun ”。《shi jing ·lu song ·feng shui 》:“bu xiao bu da ,cong gong yu mai 。”④tong “wu ”。bu yao 。《gu shi yuan ·kong hou yin 》:“gong mo du he ,gong jing du he 。duo he er si ,dang nai gong he !”⑤fei ;bu shi 。《guan zi ·xing shi 》:“ze guo fei ji guo ,er min mo ji min ye 。”⑥yu qi ci 。yong yu yi wen gou mo ,biao shi yi wen ,xiang dang yu “fou ”。bai ju yi 《wen liu shi jiu 》:“wan lai tian yu xue ,neng yin yi bei mo ?”

    ku :

    (yi )①ku cai 。《shi jing ·tang feng ·cai ling 》:“cai ku cai ku ,shou yang zhi xia 。”(shou yang :shan ming 。)②ku wei 。yu “gan ”、“tian ”xiang dui 。《guo yu ·jin yu yi 》:“yan zhi da gan ,ji zhong bi ku 。”(da :tai 。)③xin ku ;lao ku 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“lao ku er gong gao ru ci ,wei you feng hou zhi shang 。”yi ming 《yi ming 》:“sang can ku ,nv gong nan 。”④tong ku 。du fu 《dan hao li 》:“fu ti yi he ku 。”⑤ku yu 。yi ming 《kang kai ge 》:“tan li chang ku fu ,lian li chang ku pin 。”⑥ke ku ;qin xue 。bai ju yi 《yu yuan jiu shu 》:“gai yi ku xue li wen suo zhi 。”(gai :da gai 。)⑦shen ;hen 。cao cao 《duan ge hang 》:“pi ru chao lou ,qu ri ku duo 。” (er )gǔ tong “gu ”。cu lie 。《guan zi ·xiao kuang 》:“bian ji gong ku 。”(gong :jian gu 。)

    yu :

    ①ao xian 。《shi ji ·kong zi shi jia 》“sheng er shou shang wei ding ,gu yin ming qiu yun ”si ma zhen suo yin :“wei ding ,yan ding shang yu ye 。”②cu lie 。《han fei zi ·nan yi 》:“tao qi bu yu 。”yin shen wei bai huai ;hui huai 。《san guo zhi · shu shu · xi zheng chuan 》:“ran er dao you long yu ,wu you xing fei 。”hao jing 《li zheng yi 》:“tian xia yi da qi ye ,yong zhi jiu ,ze bi bi yu can que 。”③lan duo 。《xin xu ·za shi si 》:“chu ren yu ,er xi guan ji gua ,gua e 。”④shou ruo 。wang chong 《lun heng ·ming yi 》:“lei yu ze shou ming duan 。”(lei léi:shou 。)

    yu :

    ①wu yan 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“kuang wei zai jun zhi yu xia ,er gan you yi zhi ?”(wei :wei guo 。)②fang wu 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“ge an ji yu 。”③guo jia 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“huang di xiu lie ,ping yi yu nei ,de hui 脩chang 。”(xiu :mei 。lie :shi ye 。)④shang xia si fang ,tian xia 。《xun zi ·fu guo 》:“mo wu tong yu er yi ti 。”⑤yi rong ;feng du 。liu yi qing 《shi shui xin yu ·ya liang 》:“shi yi ci ding er wang shen yu 。”(shi :shi ren 。er wang :zhi wang hui zhi he wang suo zhi 。shen :shen qing 。)[yu zhou ]1.wu yu dong liang 。《yan tie lun ·fu gu 》:“yu zhou zhi jian ,yan qiao bu zhi tian de zhi gao ye 。”2. suo you de kong jian he shi jian 。《huai na zi ·yuan dao 》:“hong (hóng)yu zhou er zhang san guang 。”(hong :ben zhi sheng dai ,ci zhi wei ji 、zong ling 。zhang :ming 。san guang :ri 、yue 、xing 。)

    zhou :

    gu wang jin lai de suo you shi jian 。《zhuang zi ·geng sang chu 》:“you chang er mo ben piao zhe zhou ye 。”(ben piao :ben mo ,zhi kai duan he jin tou 。)

    jiang :

    (yi )①fu chi ;fu zhu 。《shi jing ·zhou na ·jiu mu 》:“le zhi jun zi ,fu lv jiang zhi 。”(zhi :zhu ci 。lv :lu 。)《mu lan shi 》:“ye niang wen nv lai ,chu guo xiang fu jiang 。”(guo :wai cheng 。)②dai ling 。《han shu ·zhang yu chuan 》:“yu jiang (dai )chong ru hou tang yin shi 。”《huai na zi ·ren jian 》:“ji ma jiang hu jun ma er gui 。”③qu ;na 。li bai 《jiang jin jiu 》:“wu hua ma ,qian jin qiu ,hu er jiang chu huan mei jiu 。”④song hang 。《huai na zi ·lan ming 》:“bu jiang bu ying 。”wang an dan 《shang huang di mo yan shu 》:“re fu ying xin jiang gu zhi lao 。”(re fu :zhi yu 。)⑤zuo ;feng hang 。《zuo chuan ·cheng gong shi san nian 》:“jiang shi bu jing 。”⑥yang ;bao yang 。《lv shi chun qiu ·yin lv 》:“yi jiang yang qi 。”⑦fu ci 。1.jiang yao 。《lun yu ·shu er 》:“bu zhi lao zhi jiang zhi yun er 。”(yun :ru ci 。er :tong “er ”,ba le 。)《meng zi ·gao zi xia 》:“xian sheng jiang he zhi ?”(zhi :wang 。)《zuo chuan · yin gong yuan nian 》:“fu ren jiang qi zhi 。”(qi zhi :gei ta kai men 。)2. ju ,you 。《shi jing ·xiao ya · gu feng 》:“jiang kong jiang ju 。”⑧jie ci 。yi ;yong 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“su qin shi jiang lian heng shui qin hui wang yue 。”han yu 《zuo qian zhi lan guan shi zhi sun xiang 》:“ken jiang cui xiu xi can nian 。”⑨lian ci 。he ;yu 。li qi 《lin bie song zhang yin ru shu 》:“jing shan fu li shui ,bai hen jiang qian lv 。”li bai 《yue xia du zhuo 》:“zan ban yue jiang ying 。”⑩zhu ci 。yong zai dong ci hou mian ,mo shi yi 。bai ju yi 《mai tan weng 》:“yi che tan ,qian yu jin ,gong shi qu jiang xi bu de 。” (er )jiàng ①jiang shuai 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“wang hou jiang xiang ning you chong hu !”(ning :nan dao 。)《lv shi chun qiu ·zhi yi 》:“jun bi you jiang 。”②tong lv ;dai bing 。《zuo chuan ·huan gong wu nian 》:“guo gong lin fu jiang you jun 。”《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“chu shang jiang jun xiang yu jiang chu cu wang jiu ju lu 。”(cu :bing 。)③shi dan ren jiang ling 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“ji wei wang yu jiang sun bin 。”[jiang ling ]1. jiang shuai 。《sui shu ·yang xuan gan chuan 》:“xuan gan yu li wei ming ,yin qiu jiang ling 。”(an zhong mou qiu jiang shuai de zhi wei 。)2.lv ling 。yuan jie 《su hui xi weng zhai 》:“lao weng ba shi you neng hang ,jiang ling er sun hang she jia 。”(jia :zhuang jia 。) (san )qiāng qing ;xi wang 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“jiang zi mo nu ,qiu yi wei ji 。”(zi :ni 。)li bai 《jiang jin jiu 》:“jiang jin jiu ,bei mo ting 。”

    tao :

    (yi )①tao qi 。《li ji ·jiao te sheng 》:“qi yong tao pao (páo)。”(pao :hu lu de yi chong ,ke zuo piao 。)②yong nian tu shao zhi de 。《han fei zi ·nan yi 》:“jin geng yu bu zheng ,tao qi bu yu 。”(yu :cu lie 。)③zhi zuo tao qi 。《lie zi ·yang zhu 》:“shun geng yu he yang ,tao yu lei ze 。”④wa jue 。《shi jing ·da ya ·mian 》:“tao fu tao xue 。”(fu :yao dong 。xue :de dong 。)⑤pei yang ;zao jiu 。wang an dan 《shang huang di mo yan shu 》:“tao cheng tian xia zhi cai 。”⑥kuai le ;xi yue 。xie ling yun 《chou cong di hui lian 》:“gong tao mu chun shi 。”⑦tong “tao ”。yong shui chong xi 。《ji min yao shu ·shui dao 》:“jing tao chong zi ,zi jing san su 。”⑧gu de ming 。zai jin shan dong sheng ding tao xian jing 。 (er )yáo [gao tao ]ren ming 。chuan shui wei shun chen 。《lv shi chun qiu ·jun shou 》:“gao tao zuo xing 。”

    zhen :

    ①zhi zuo tao qi 。《han shu ·dong zhong shu chuan 》:“fu shang zhi hua xia ,xia zhi cong shang ,you ni zhi zai jun ,wei zhen zhe zhi suo wei 。”②zhi zuo tao qi suo yong de zhuai lun 。pan ni 《shi dian song 》:“re jin shou fan ,re zhi zai zhen 。”③zao jiu ;pei yang 。ren fang 《wei fan shi xing zuo qiu li tai zai bei biao 》:“chen li lv gu jian ,cai mo ke zhen 。”④biao ming ;biao yang 。yan yan zhi 《yang gei shi lai 》:“yi you bi zhen 。”⑤shua ba ;tui ju 。ge hong 《bao piao zi ·wai pian ·zheng guo 》:“zhen mo ming zhi shi yu cao lai 。”⑥jun dui zuo you liang yi 。《jin shu ·zhou fang chuan 》:“shi jiang jun li heng du zuo zhen ,hu chao du you zhen ,fang zi ling zhong jun 。”⑦jun zhen ming 。《liang shu ·pei sui chuan 》:“wei shou yang shou jiang chang sun zhi 、he jian wang yuan chen lv zhong wu mo ,chu cheng tiao zhan ,sui le zhu jiang wei si zhen yi dai zhi 。”[zhen tao ]zhi zuo tao qi 。yin shen wei dui ren de tao ye he pei yang 。he yan 《jing fu dian fu 》:“jiang li yu zhou ,zhen tao guo feng 。”