- 繁体
- 简体
- 拼音
-
我聞雷雨施,天澤罔不該。
“我聞雷雨施,天澤罔不該。”詩句出處:《懷哉行》;是唐朝詩人薛據的作品。
懷策望君門,歲晏空遲回。秦城多車馬,日夕飛塵埃。
伐鼓千門啟,鳴珂雙闕來。我聞雷雨施,天澤罔不該。
何意斯人徒,棄之如死灰。主好臣必效,時禁權不開。
俗流實驕矜,得志輕草萊。文王賴多士,漢帝資群才。
一言並拜相,片善咸居臺。夫君何不遇,為泣黃金臺。
【註釋】:
聞:
(一)①聽見。《韓非子·十過》:“先聞此聲者,其國必削。”②聽說。《韓詩外傳》卷七:“吾聞君子不食鱺(lǐ)魚。”③使上級聽到;報告上級。《韓非子·五蠹》:“令尹誅而楚奸不上聞。”④見聞;知識。《史記·儒林列傳序》:“小吏淺聞,不能究宣,無以明佈諭下。”⑤聞名。李白《贈孟浩然》:“風流天下聞。”⑥領會;掌握。韓愈《師說》:“聞道有先後,術業有專攻。”⑦嗅。《韓非子·十過》:“共王駕而自往,入其幄中,聞酒臭而還。” (二)wèn 名聲;聲譽。《論語·子罕》:“四十、五十而無聞焉,斯亦不足畏也已。”雷:
① [名]雷聲。王充《論衡·雷虛》:“盛夏之時,~電迅速。”②[名]像雷一樣的聲響。司馬相如《上林賦》:“車騎~起,殷天動地。”③[動]通“擂”。敲擊。《樂府詩集·鉅鹿公主歌辭》:“官傢出遊~大鼓。”施:
(一)①佈;散佈;鋪陳。《周易·乾》:“雲行雨施。”《荀子·勸學》:“施薪若一,火就燥也。”②施行;實行。《國語·吳語》:“施民所善,去民所惡。”③施加。《論語·衛靈公》:“己所不欲,勿施於人。”④恩惠。《左傳·僖公二十七年》:“報施救患,取霸定威。”⑤設置。《晉書·李特載記》:“又令梓潼太守張演於諸要施關,搜索寶貨。” (二)yì 蔓延;延續。《詩經·周南·葛覃》:“葛之覃兮,施於中谷。”(覃tán:延長。)(三)yí 逶迤斜行。《孟子·離婁下》:“蚤起,施從良人之所之。”(蚤:通“早”。良人:指丈夫。所之:所住。)天:
①人的頭部。《呂氏春秋·論人》:“適耳目,節嗜欲,釋智謀,去巧故……若此,則無以害其天矣。”(釋:去除。巧故:偽詐。)②天空。王充《論衡·談天》:“察當今天去地甚高,古天與今無異。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)廬,籠蓋四野。”(穹廬:氈帳。)③在額上刺字的刑罰。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罰。)④天氣;氣候。《呂氏春秋·季春》:“行秋令,則天多沉陰。”⑤自然界。《荀子·天論》:“天行有常,不為堯存,不為桀亡。”⑥自然形成的。《莊子·養生主》:“依乎天理,批大郤,導大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左傳·成公十六年》:“國之存亡,天也。”⑨依憑;依靠者。《儀禮· 喪服》:“夫者,妻之天也。”澤:
①光澤;潤澤。屈原《離騷》:“芳與澤其雜糅兮。”(雜糅:混雜糅合。)②濕潤。《齊民要術·栽樹》:“時時灌溉,常令潤澤。”③雨露。王安石《上杜學士開河書》:“幸而雨澤時至。”(時至:按時到來。)④水匯聚處;沼澤。《楚辭·漁父》:“屈原既放,遊於江潭,行吟澤畔。”⑤恩惠;恩澤。《史記·滑稽列傳》:“故西門豹為鄴令,名聞天下,澤流後世。”⑥遺風;影響。《孟子·離婁下》:“君子之澤,五世而斬。”(斬:斷絕。)罔:
①同“網”。1. 漁獵用的網。《周易·系辭下》:“(伏羲氏)作結繩而為罔罟(gǔ),以佃以漁。”(罟:網。)《鹽鐵論·形德》:“罔疏則獸失。”2. 張網捕捉。司馬相如《子虛賦》:“罔玳瑁(dài mào)。”(玳瑁:海中爬行動物,形狀像龜。)3. 連結。《楚辭 · 九歌·湘夫人》:“罔薜荔兮為帷。”②蒙蔽;欺騙。《商君書·賞刑》:“則不能以非功罔上利。”(上:指君主。)③無;沒有。《詩經·衛風·氓》:“士也罔極,二三其德。”(極:指準則。)④副詞。不。《尚書·盤庚下》:“罔罪爾眾。”⑤副詞。不要;不可。《尚書·大禹謨》:“罔失法度,罔遊於逸,罔淫於樂。”⑥通“惘”。迷惑。《論語· 為政》:“學而不思則罔。”⑦陷害;坑害。《孟子 · 梁惠王上》:“及陷於罪,然後從而刑之,是罔民也。”[罔然]精神恍惚,失意的樣子。張衡《東京賦》:“罔然若酲(chéng),朝罷(pí)夕倦。”(酲:醉酒。罷:通“疲”。)不:
(一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)該:
①具備;擁有。《管子·小問》:“昔者天子中立,地方千裡,四言者該焉。”②包羅。《漢書·律歷志上》:“該臧萬物。”(臧:通“藏”。)③軍紀。《說文 · 言部》:“該,軍中約也。” -
我闻雷雨施,天泽罔不该。
“我闻雷雨施,天泽罔不该。”诗句出处:《怀哉行》;是唐朝诗人薛据的作品。
怀策望君门,岁晏空迟回。秦城多车马,日夕飞尘埃。
伐鼓千门启,鸣珂双阙来。我闻雷雨施,天泽罔不该。
何意斯人徒,弃之如死灰。主好臣必效,时禁权不开。
俗流实骄矜,得志轻草莱。文王赖多士,汉帝资群才。
一言并拜相,片善咸居台。夫君何不遇,为泣黄金台。
【注释】:
闻:
(一)①听见。《韩非子·十过》:“先闻此声者,其国必削。”②听说。《韩诗外传》卷七:“吾闻君子不食鲡(lǐ)鱼。”③使上级听到;报告上级。《韩非子·五蠹》:“令尹诛而楚奸不上闻。”④见闻;知识。《史记·儒林列传序》:“小吏浅闻,不能究宣,无以明布谕下。”⑤闻名。李白《赠孟浩然》:“风流天下闻。”⑥领会;掌握。韩愈《师说》:“闻道有先后,术业有专攻。”⑦嗅。《韩非子·十过》:“共王驾而自往,入其幄中,闻酒臭而还。” (二)wèn 名声;声誉。《论语·子罕》:“四十、五十而无闻焉,斯亦不足畏也已。”雷:
① [名]雷声。王充《论衡·雷虚》:“盛夏之时,~电迅速。”②[名]像雷一样的声响。司马相如《上林赋》:“车骑~起,殷天动地。”③[动]通“擂”。敲击。《乐府诗集·钜鹿公主歌辞》:“官家出游~大鼓。”施:
(一)①布;散布;铺陈。《周易·乾》:“云行雨施。”《荀子·劝学》:“施薪若一,火就燥也。”②施行;实行。《国语·吴语》:“施民所善,去民所恶。”③施加。《论语·卫灵公》:“己所不欲,勿施于人。”④恩惠。《左传·僖公二十七年》:“报施救患,取霸定威。”⑤设置。《晋书·李特载记》:“又令梓潼太守张演于诸要施关,搜索宝货。” (二)yì 蔓延;延续。《诗经·周南·葛覃》:“葛之覃兮,施于中谷。”(覃tán:延长。)(三)yí 逶迤斜行。《孟子·离娄下》:“蚤起,施从良人之所之。”(蚤:通“早”。良人:指丈夫。所之:所住。)天:
①人的头部。《吕氏春秋·论人》:“适耳目,节嗜欲,释智谋,去巧故……若此,则无以害其天矣。”(释:去除。巧故:伪诈。)②天空。王充《论衡·谈天》:“察当今天去地甚高,古天与今无异。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)庐,笼盖四野。”(穹庐:毡帐。)③在额上刺字的刑罚。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罚。)④天气;气候。《吕氏春秋·季春》:“行秋令,则天多沉阴。”⑤自然界。《荀子·天论》:“天行有常,不为尧存,不为桀亡。”⑥自然形成的。《庄子·养生主》:“依乎天理,批大郤,导大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左传·成公十六年》:“国之存亡,天也。”⑨依凭;依靠者。《仪礼· 丧服》:“夫者,妻之天也。”泽:
①光泽;润泽。屈原《离骚》:“芳与泽其杂糅兮。”(杂糅:混杂糅合。)②湿润。《齐民要术·栽树》:“时时灌溉,常令润泽。”③雨露。王安石《上杜学士开河书》:“幸而雨泽时至。”(时至:按时到来。)④水汇聚处;沼泽。《楚辞·渔父》:“屈原既放,游于江潭,行吟泽畔。”⑤恩惠;恩泽。《史记·滑稽列传》:“故西门豹为邺令,名闻天下,泽流后世。”⑥遗风;影响。《孟子·离娄下》:“君子之泽,五世而斩。”(斩:断绝。)罔:
①同“网”。1. 渔猎用的网。《周易·系辞下》:“(伏羲氏)作结绳而为罔罟(gǔ),以佃以渔。”(罟:网。)《盐铁论·形德》:“罔疏则兽失。”2. 张网捕捉。司马相如《子虚赋》:“罔玳瑁(dài mào)。”(玳瑁:海中爬行动物,形状像龟。)3. 连结。《楚辞 · 九歌·湘夫人》:“罔薜荔兮为帷。”②蒙蔽;欺骗。《商君书·赏刑》:“则不能以非功罔上利。”(上:指君主。)③无;没有。《诗经·卫风·氓》:“士也罔极,二三其德。”(极:指准则。)④副词。不。《尚书·盘庚下》:“罔罪尔众。”⑤副词。不要;不可。《尚书·大禹谟》:“罔失法度,罔游于逸,罔淫于乐。”⑥通“惘”。迷惑。《论语· 为政》:“学而不思则罔。”⑦陷害;坑害。《孟子 · 梁惠王上》:“及陷于罪,然后从而刑之,是罔民也。”[罔然]精神恍惚,失意的样子。张衡《东京赋》:“罔然若酲(chéng),朝罢(pí)夕倦。”(酲:醉酒。罢:通“疲”。)不:
(一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)该:
①具备;拥有。《管子·小问》:“昔者天子中立,地方千里,四言者该焉。”②包罗。《汉书·律历志上》:“该臧万物。”(臧:通“藏”。)③军纪。《说文 · 言部》:“该,军中约也。” -
wo wen lei yu shi ,tian ze wang bu gai 。
“wo wen lei yu shi ,tian ze wang bu gai 。”shi gou chu chu :《huai zai hang 》;shi tang chao shi ren xue ju de zuo pin 。
huai ce wang jun men ,sui yan kong chi hui 。qin cheng duo che ma ,ri xi fei chen ai 。
fa gu qian men qi ,ming ke shuang que lai 。wo wen lei yu shi ,tian ze wang bu gai 。
he yi si ren tu ,qi zhi ru si hui 。zhu hao chen bi xiao ,shi jin quan bu kai 。
su liu shi jiao jin ,de zhi qing cao lai 。wen wang lai duo shi ,han di zi qun cai 。
yi yan bing bai xiang ,pian shan xian ju tai 。fu jun he bu yu ,wei qi huang jin tai 。
【zhu shi 】:
wen :
(yi )①ting jian 。《han fei zi ·shi guo 》:“xian wen ci sheng zhe ,ji guo bi xiao 。”②ting shui 。《han shi wai chuan 》juan qi :“wu wen jun zi bu shi li (lǐ)yu 。”③shi shang ji ting dao ;bao gao shang ji 。《han fei zi ·wu du 》:“ling yin zhu er chu jian bu shang wen 。”④jian wen ;zhi shi 。《shi ji ·ru lin lie chuan xu 》:“xiao li jian wen ,bu neng jiu xuan ,mo yi ming bu yu xia 。”⑤wen ming 。li bai 《zeng meng hao ran 》:“feng liu tian xia wen 。”⑥ling hui ;zhang wo 。han yu 《shi shui 》:“wen dao you xian hou ,shu ye you zhuan gong 。”⑦xiu 。《han fei zi ·shi guo 》:“gong wang jia er zi wang ,ru ji wo zhong ,wen jiu chou er hai 。” (er )wèn ming sheng ;sheng yu 。《lun yu ·zi han 》:“si shi 、wu shi er mo wen yan ,si yi bu zu wei ye yi 。”lei :
① [ming ]lei sheng 。wang chong 《lun heng ·lei xu 》:“cheng xia zhi shi ,~dian xun su 。”②[ming ]xiang lei yi yang de sheng xiang 。si ma xiang ru 《shang lin fu 》:“che ji ~qi ,yan tian dong de 。”③[dong ]tong “lei ”。qiao ji 。《le fu shi ji ·ju lu gong zhu ge ci 》:“guan jia chu you ~da gu 。”shi :
(yi )①bu ;san bu ;pu chen 。《zhou yi ·gan 》:“yun hang yu shi 。”《xun zi ·quan xue 》:“shi xin re yi ,huo jiu zao ye 。”②shi hang ;shi hang 。《guo yu ·wu yu 》:“shi min suo shan ,qu min suo e 。”③shi jia 。《lun yu ·wei ling gong 》:“ji suo bu yu ,wu shi yu ren 。”④en hui 。《zuo chuan ·xi gong er shi qi nian 》:“bao shi jiu huan ,qu ba ding wei 。”⑤she zhi 。《jin shu ·li te zai ji 》:“you ling zi tong tai shou zhang yan yu zhu yao shi guan ,sou suo bao huo 。” (er )yì man yan ;yan xu 。《shi jing ·zhou na ·ge qin 》:“ge zhi qin xi ,shi yu zhong gu 。”(qin tán:yan chang 。)(san )yí wei yi xie hang 。《meng zi ·li lou xia 》:“zao qi ,shi cong liang ren zhi suo zhi 。”(zao :tong “zao ”。liang ren :zhi zhang fu 。suo zhi :suo zhu 。)tian :
①ren de tou bu 。《lv shi chun qiu ·lun ren 》:“kuo er mu ,jie shi yu ,shi zhi mou ,qu qiao gu ……re ci ,ze mo yi hai ji tian yi 。”(shi :qu chu 。qiao gu :wei zha 。)②tian kong 。wang chong 《lun heng ·tan tian 》:“cha dang jin tian qu de shen gao ,gu tian yu jin mo yi 。”《chi le ge 》:“tian shi qiong (qióng)lu ,long gai si ye 。”(qiong lu :zhan zhang 。)③zai e shang ci zi de xing fa 。《zhou yi · kui 》:“ji ren tian ju yi 。”(yi :ge diao bi zi de xing fa 。)④tian qi ;qi hou 。《lv shi chun qiu ·ji chun 》:“hang qiu ling ,ze tian duo chen yin 。”⑤zi ran jie 。《xun zi ·tian lun 》:“tian hang you chang ,bu wei yao cun ,bu wei jie wang 。”⑥zi ran xing cheng de 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“yi hu tian li ,pi da xi ,dao da kuan 。”⑦shang di ;zi ran jie de zhu zai 。《chun qiu fan lou ·jiao ji 》:“tian zhe ,bai shen zhi da jun ye 。”⑧tian ming ;tian yi 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“guo zhi cun wang ,tian ye 。”⑨yi ping ;yi kao zhe 。《yi li · sang fu 》:“fu zhe ,qi zhi tian ye 。”ze :
①guang ze ;run ze 。qu yuan 《li sao 》:“fang yu ze ji za rou xi 。”(za rou :hun za rou ge 。)②shi run 。《ji min yao shu ·zai shu 》:“shi shi guan gai ,chang ling run ze 。”③yu lou 。wang an dan 《shang du xue shi kai he shu 》:“xing er yu ze shi zhi 。”(shi zhi :an shi dao lai 。)④shui hui ju chu ;zhao ze 。《chu ci ·yu fu 》:“qu yuan ji fang ,you yu jiang tan ,hang yin ze pan 。”⑤en hui ;en ze 。《shi ji ·hua ji lie chuan 》:“gu xi men bao wei ye ling ,ming wen tian xia ,ze liu hou shi 。”⑥wei feng ;ying xiang 。《meng zi ·li lou xia 》:“jun zi zhi ze ,wu shi er zhan 。”(zhan :duan jue 。)wang :
①tong “wang ”。1. yu lie yong de wang 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“(fu xi shi )zuo jie sheng er wei wang gu (gǔ),yi dian yi yu 。”(gu :wang 。)《yan tie lun ·xing de 》:“wang shu ze shou shi 。”2. zhang wang bu zhuo 。si ma xiang ru 《zi xu fu 》:“wang dai mao (dài mào)。”(dai mao :hai zhong pa hang dong wu ,xing zhuang xiang gui 。)3. lian jie 。《chu ci · jiu ge ·xiang fu ren 》:“wang bi li xi wei wei 。”②meng bi ;qi pian 。《shang jun shu ·shang xing 》:“ze bu neng yi fei gong wang shang li 。”(shang :zhi jun zhu 。)③mo ;mei you 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“shi ye wang ji ,er san ji de 。”(ji :zhi zhun ze 。)④fu ci 。bu 。《shang shu ·pan geng xia 》:“wang zui er zhong 。”⑤fu ci 。bu yao ;bu ke 。《shang shu ·da yu mo 》:“wang shi fa du ,wang you yu yi ,wang yin yu le 。”⑥tong “wang ”。mi huo 。《lun yu · wei zheng 》:“xue er bu sai ze wang 。”⑦xian hai ;keng hai 。《meng zi · liang hui wang shang 》:“ji xian yu zui ,ran hou cong er xing zhi ,shi wang min ye 。”[wang ran ]jing shen huang hu ,shi yi de yang zi 。zhang heng 《dong jing fu 》:“wang ran re cheng (chéng),chao ba (pí)xi juan 。”(cheng :zui jiu 。ba :tong “pi ”。)bu :
(yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)gai :
①ju bei ;yong you 。《guan zi ·xiao wen 》:“xi zhe tian zi zhong li ,de fang qian li ,si yan zhe gai yan 。”②bao luo 。《han shu ·lv li zhi shang 》:“gai zang mo wu 。”(zang :tong “cang ”。)③jun ji 。《shui wen · yan bu 》:“gai ,jun zhong yao ye 。”
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]