• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 三臺昭建極,一德慶垂衣。

    “三臺昭建極,一德慶垂衣。”詩句出處:《和武相早朝中書候傳點書懷奉呈》;是唐朝詩人羊士諤的作品。

    殿省秘清曉,夔龍升紫微。星辰拱帝座,劍履翊天機。
    耿耿金波缺,沉沉玉漏稀。彩箋蹲鷙獸,畫扇列名翬。
    志業丹青重,恩華雨露霏。三臺昭建極,一德慶垂衣。
    昌運瞻文教,雄圖本武威。殊勛如帶遠,佳氣似煙非。
    抗節衷無隱,同心尚弼違。良哉致君日,維嶽有光輝。

    【註釋】:

    三:

    (一)(sān)①數目。二加一所得。②代表多次或多數。如:三反四覆;三令五申。參見“三折肱”。(二)(sān,舊讀sàn)再三。見“三思”、“三復”。

    三臺:

    ①漢代對尚書、禦史、謁者的總稱。尚書為中臺,禦史為憲臺,謁者為外臺,合稱“三臺”。《後漢書·袁紹傳》:“坐召三臺,專制朝政。”後亦稱三公。司空曙《和常舍人晚秋集賢院即事》:“官附三臺貴,儒開百氏宗。”②指古代供天子登高眺望的三種臺閣。《詩·大雅·靈臺序》孔穎達疏引公羊說謂古天子有三臺:“有靈臺以觀天文,有時臺以觀四時施化,有囿臺觀鳥獸魚鱉。”③星官名。也叫“三能”。屬太微垣。《晉書·天文志》:“三臺六星,兩兩而居……西近文昌二星曰上臺……次二星曰中臺……東二星曰下臺。”按上、中、下三臺各兩星順次為大熊座ι、κ;λ、μ與ν、ξ六星。

    臺:

    (一)星名,即三臺(六顆星)。古代以“三臺”比“三公”(古代最高的官位)。 (二)yí ①代詞。我;我的。《尚書·說命上》:“朝夕納誨,以輔臺德。”《尚書·禹貢》:“祗臺德先。”(祗:敬。)②何;什麼。《法言·問道》:“閔氏之孫其如臺?”③通“怡”。愉悅。《史記·太史公自序》:“唐堯遜位,虞舜不臺。”

    昭:

    ①光明;明。《詩經·小雅·雲漢》:“倬彼雲漢,昭回於天。”(倬:明貌。)②明白;清楚。《論語·堯曰》:“敢昭告於皇皇後帝。”③明顯;顯示。《詩經·小雅·鹿鳴》:“德音孔昭。”④古代宗廟神主排列之法,始祖居中,二世、四世、六世居左,稱昭;三世、五世、七世居右,稱穆。《續資治通鑒·宋高宗紹興元年》:“朕止含於伯字行中選擇,庶昭穆順序。”

    建:

    ①設置;建立。《尚書·說命中》:“建邦設都。”(邦:國。)《史記·秦始皇本紀》:“今陛下創大業,建萬世之功。”《荀子·大略》:“故古者列地建國。”②豎起;樹立。《資治通鑒·赤壁之戰》:“蒙沖鬥艦,上建旌旗。”司馬相如《上林賦》:“建翠華之旗。”③建議。《漢書·鄒陽傳》:“爰盎等皆建以為不可。”④建築;建造。張衡《東京賦》:“楚築章華於前,趙建叢臺於後。”(章華、叢臺:高臺名。)《徐霞客遊記·黔遊日記一》:“洞左構閣,乃巡方使胡平運所建。”⑤指福建。沈括《夢溪筆談·雜志二》:“建茶皆喬木。”⑥傾倒。《史記·高祖本紀》:“譬猶居高屋之上建瓴水也。”(瓴líng:盛水瓶)。

    極:

    ①正梁;脊檁。《莊子·則陽》:“其鄰有夫妻臣妾登極者。”②頂點;終極。李賀《秦王飲酒》:“秦王騎虎遊八極。”又達到頂點。范仲淹《嶽陽樓記》:“感極而悲者矣。”《呂氏春秋·制樂》:“聖人所獨見,眾人焉知其極。”③窮盡;到極點。《徐霞客遊記·黔遊日記一》:“各極其趣。”④最高的;最終的。曾鞏《荔枝錄》:“一品紅,言於荔枝為極品也。”⑤標準。葉適《上寧宗皇帝札子》:“臣聞治國以和為體,外事以和為極。”(和:和諧。)⑥副詞。最;非常。《史記·遊俠列傳》:“自是之後,為俠者極眾。”《論衡·本性》:“徒謂中人,不能極善極惡也。”⑦通“亟”。急。《荀子·賦》:“出入甚極,莫知其門。”《淮南子·精神》:“隨其天資而安之不極。”

    一:

    ①數詞。《孟子·梁惠王上》:“吾何愛一牛?”(愛:吝惜。)《漢書·律歷志上》:“數者,一、十、百、千、萬也。”又表序數第一。《呂氏春秋·古樂》:“投足以歌八闋:一曰載民,二曰玄鳥。”(八闋:指舞樂的八章。載民、玄鳥:樂曲八章之名。)②專一。《荀子·勸學》:“螾無爪牙之利,筋骨之強,上食埃土,下飲黃泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;滿。《史記·淮陰侯列傳》:“至拜大將,乃韓信也,一軍皆驚。”④統一;使……一致。《史記·秦始皇本紀》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左傳·莊公十二年》:“天下之惡一也。”(惡:指惡人。)⑥整體。賈誼《新書·過秦上》:“合從締交,相與為一。”⑦古代哲學概念。指“道”及“道”所派生的“氣”。⑧副詞。1. 一概;都。《史記·孟嘗君列傳》:“食客數千人,無貴賤一與文等。”2. 一旦。《莊子·徐無鬼》:“一聞人之過,終身不忘。”(過:過失。)3. 乃;竟。《戰國策·齊策一》:“靖郭君之於寡人,一至於此乎?”⑨語氣詞。起加強語氣的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人恥之,願比死者一灑之。”⑩我國民族音樂記音符號之一。[一何]副詞。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,婦啼一何苦!”

    德:

    ①道德;通過修養達到的最高境界。《荀子·王制》:“無德不貴,無能不官。”②品行;行為。《孟子·離婁上》:“求也為季氏宰,無能改於其德。”(求:人名。宰:傢臣。)③心意;意志。《詩經· 衛風·氓》:“士也罔極,二三其德。”(罔:無。極:準則。)④恩德;恩惠。《韓非子·解老》:“有道之君,外無怨讎於鄰敵,而內有德澤於人民。”⑤感恩;感激。《左傳·僖公二十四年》:“王德狄人,將以其女為後。”

    慶:

    ①祝賀;慶祝。《左傳·宣公十一年》:“諸侯、縣公皆慶寡人。”②指值得慶賀的事情或日子。《南史·梁昭明太子傳》:“時人謂之三慶。”③善事。《尚書·呂刑》:“一人有慶,兆民賴之。”④福;福氣。《周易·坤卦》:“積善之傢,必有馀慶。”⑤獎賞;賞賜;慶賞。《呂氏春秋·孟春》:“行慶施惠,下及兆民。”

    垂:

    ①邊疆。《荀子· 臣道》:“邊境之臣處,則疆垂不喪。”②邊。王粲《詠史》詩:“妻子當立泣,兄弟哭路垂。”③垂掛。《莊子·逍遙遊》:“鵬之背,不知幾千裡也,怒而飛,其翼若垂天之雲。”④流下;滴下。李煜《破陣子》:“垂淚對宮娥。”⑤賜予。《鹽鐵論·本議》:“陛下垂大惠。”⑥流傳。《荀子·王霸》:“名垂乎後世。”⑦副詞。1.表時間。將近;快要。杜甫《垂老別》:“四郊未寧靜,垂老不得安。”2. 敬詞。猶“俯”、“惠”。曹植《朔風詩》:“君不垂眷,豈雲其誠?”(眷:顧念。豈雲句:還有什麼誠意可言?)

    衣:

    (一)①上衣。《詩經·邶風·綠衣》:“綠衣黃裳。”(裳:裙子;下衣。)②泛指衣服。《詩經·豳風·七月》:“無衣無褐,何以卒歲?”(褐:用粗毛做的短衣。卒:終。)③遮蔽身體局部的東西。《晉書·惠帝紀》:“帝墜馬傷足,尚書高光進面衣,帝嘉之。”④器物的外罩。歐陽修《六一居士詩話》:“蘇子瞻學士,蜀人也,嘗於淯井監得西南夷人所賣蠻佈弓衣,其文織成梅聖俞春雪詩。”⑤指果實的皮、膜。齊丘《陪遊鳳皇臺獻詩》:“金桃帶葉摘,綠李和衣嚼。”⑥指覆在地皮表面上的某些東西。白居易《營閑事》:“暖變墻衣色。”⑦鳥羽蟲翅。陸遊《小園獨立》:“新泥添燕戶,細雨濕鶯衣。”張耒《夏日》:“蝶衣曬粉花枝舞。”[衣缽]亦作“衣缽”。原指佛教中師父傳授給徒弟的袈裟和缽盂,後泛指傳授下來的思想、學術、技能等。楊萬裡《贈王婿時可》:“兩傢不是無傢法,何須外人問衣缽。” (二)yì①穿(衣服)。《孟子·滕文公上》:“許子必織佈然後衣乎?”(許子:許行。)②給人衣服穿。《左傳·昭公十三年》:“寒者衣之,饑者食之。”③覆蓋。《周易·系辭下》:“古之葬者,厚衣之以薪。”(薪:柴草。)④包裹。柳宗元《段太尉逸事狀》:“裂裳衣瘡,手註善藥。”


  • 三台昭建极,一德庆垂衣。

    “三台昭建极,一德庆垂衣。”诗句出处:《和武相早朝中书候传点书怀奉呈》;是唐朝诗人羊士谔的作品。

    殿省秘清晓,夔龙升紫微。星辰拱帝座,剑履翊天机。
    耿耿金波缺,沉沉玉漏稀。彩笺蹲鸷兽,画扇列名翚。
    志业丹青重,恩华雨露霏。三台昭建极,一德庆垂衣。
    昌运瞻文教,雄图本武威。殊勋如带远,佳气似烟非。
    抗节衷无隐,同心尚弼违。良哉致君日,维岳有光辉。

    【注释】:

    三:

    (一)(sān)①数目。二加一所得。②代表多次或多数。如:三反四覆;三令五申。参见“三折肱”。(二)(sān,旧读sàn)再三。见“三思”、“三复”。

    三台:

    ①汉代对尚书、御史、谒者的总称。尚书为中台,御史为宪台,谒者为外台,合称“三台”。《后汉书·袁绍传》:“坐召三台,专制朝政。”后亦称三公。司空曙《和常舍人晚秋集贤院即事》:“官附三台贵,儒开百氏宗。”②指古代供天子登高眺望的三种台阁。《诗·大雅·灵台序》孔颖达疏引公羊说谓古天子有三台:“有灵台以观天文,有时台以观四时施化,有囿台观鸟兽鱼鳖。”③星官名。也叫“三能”。属太微垣。《晋书·天文志》:“三台六星,两两而居……西近文昌二星曰上台……次二星曰中台……东二星曰下台。”按上、中、下三台各两星顺次为大熊座ι、κ;λ、μ与ν、ξ六星。

    台:

    (一)星名,即三台(六颗星)。古代以“三台”比“三公”(古代最高的官位)。 (二)yí ①代词。我;我的。《尚书·说命上》:“朝夕纳诲,以辅台德。”《尚书·禹贡》:“祗台德先。”(祗:敬。)②何;什么。《法言·问道》:“闵氏之孙其如台?”③通“怡”。愉悦。《史记·太史公自序》:“唐尧逊位,虞舜不台。”

    昭:

    ①光明;明。《诗经·小雅·云汉》:“倬彼云汉,昭回于天。”(倬:明貌。)②明白;清楚。《论语·尧曰》:“敢昭告于皇皇后帝。”③明显;显示。《诗经·小雅·鹿鸣》:“德音孔昭。”④古代宗庙神主排列之法,始祖居中,二世、四世、六世居左,称昭;三世、五世、七世居右,称穆。《续资治通鉴·宋高宗绍兴元年》:“朕止含于伯字行中选择,庶昭穆顺序。”

    建:

    ①设置;建立。《尚书·说命中》:“建邦设都。”(邦:国。)《史记·秦始皇本纪》:“今陛下创大业,建万世之功。”《荀子·大略》:“故古者列地建国。”②竖起;树立。《资治通鉴·赤壁之战》:“蒙冲斗舰,上建旌旗。”司马相如《上林赋》:“建翠华之旗。”③建议。《汉书·邹阳传》:“爰盎等皆建以为不可。”④建筑;建造。张衡《东京赋》:“楚筑章华于前,赵建丛台于后。”(章华、丛台:高台名。)《徐霞客游记·黔游日记一》:“洞左构阁,乃巡方使胡平运所建。”⑤指福建。沈括《梦溪笔谈·杂志二》:“建茶皆乔木。”⑥倾倒。《史记·高祖本纪》:“譬犹居高屋之上建瓴水也。”(瓴líng:盛水瓶)。

    极:

    ①正梁;脊檩。《庄子·则阳》:“其邻有夫妻臣妾登极者。”②顶点;终极。李贺《秦王饮酒》:“秦王骑虎游八极。”又达到顶点。范仲淹《岳阳楼记》:“感极而悲者矣。”《吕氏春秋·制乐》:“圣人所独见,众人焉知其极。”③穷尽;到极点。《徐霞客游记·黔游日记一》:“各极其趣。”④最高的;最终的。曾巩《荔枝录》:“一品红,言于荔枝为极品也。”⑤标准。叶适《上宁宗皇帝札子》:“臣闻治国以和为体,外事以和为极。”(和:和谐。)⑥副词。最;非常。《史记·游侠列传》:“自是之后,为侠者极众。”《论衡·本性》:“徒谓中人,不能极善极恶也。”⑦通“亟”。急。《荀子·赋》:“出入甚极,莫知其门。”《淮南子·精神》:“随其天资而安之不极。”

    一:

    ①数词。《孟子·梁惠王上》:“吾何爱一牛?”(爱:吝惜。)《汉书·律历志上》:“数者,一、十、百、千、万也。”又表序数第一。《吕氏春秋·古乐》:“投足以歌八阕:一曰载民,二曰玄鸟。”(八阕:指舞乐的八章。载民、玄鸟:乐曲八章之名。)②专一。《荀子·劝学》:“螾无爪牙之利,筋骨之强,上食埃土,下饮黄泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;满。《史记·淮阴侯列传》:“至拜大将,乃韩信也,一军皆惊。”④统一;使……一致。《史记·秦始皇本纪》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左传·庄公十二年》:“天下之恶一也。”(恶:指恶人。)⑥整体。贾谊《新书·过秦上》:“合从缔交,相与为一。”⑦古代哲学概念。指“道”及“道”所派生的“气”。⑧副词。1. 一概;都。《史记·孟尝君列传》:“食客数千人,无贵贱一与文等。”2. 一旦。《庄子·徐无鬼》:“一闻人之过,终身不忘。”(过:过失。)3. 乃;竟。《战国策·齐策一》:“靖郭君之于寡人,一至于此乎?”⑨语气词。起加强语气的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人耻之,愿比死者一洒之。”⑩我国民族音乐记音符号之一。[一何]副词。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,妇啼一何苦!”

    德:

    ①道德;通过修养达到的最高境界。《荀子·王制》:“无德不贵,无能不官。”②品行;行为。《孟子·离娄上》:“求也为季氏宰,无能改于其德。”(求:人名。宰:家臣。)③心意;意志。《诗经· 卫风·氓》:“士也罔极,二三其德。”(罔:无。极:准则。)④恩德;恩惠。《韩非子·解老》:“有道之君,外无怨雠于邻敌,而内有德泽于人民。”⑤感恩;感激。《左传·僖公二十四年》:“王德狄人,将以其女为后。”

    庆:

    ①祝贺;庆祝。《左传·宣公十一年》:“诸侯、县公皆庆寡人。”②指值得庆贺的事情或日子。《南史·梁昭明太子传》:“时人谓之三庆。”③善事。《尚书·吕刑》:“一人有庆,兆民赖之。”④福;福气。《周易·坤卦》:“积善之家,必有馀庆。”⑤奖赏;赏赐;庆赏。《吕氏春秋·孟春》:“行庆施惠,下及兆民。”

    垂:

    ①边疆。《荀子· 臣道》:“边境之臣处,则疆垂不丧。”②边。王粲《咏史》诗:“妻子当立泣,兄弟哭路垂。”③垂挂。《庄子·逍遥游》:“鹏之背,不知几千里也,怒而飞,其翼若垂天之云。”④流下;滴下。李煜《破阵子》:“垂泪对宫娥。”⑤赐予。《盐铁论·本议》:“陛下垂大惠。”⑥流传。《荀子·王霸》:“名垂乎后世。”⑦副词。1.表时间。将近;快要。杜甫《垂老别》:“四郊未宁静,垂老不得安。”2. 敬词。犹“俯”、“惠”。曹植《朔风诗》:“君不垂眷,岂云其诚?”(眷:顾念。岂云句:还有什么诚意可言?)

    衣:

    (一)①上衣。《诗经·邶风·绿衣》:“绿衣黄裳。”(裳:裙子;下衣。)②泛指衣服。《诗经·豳风·七月》:“无衣无褐,何以卒岁?”(褐:用粗毛做的短衣。卒:终。)③遮蔽身体局部的东西。《晋书·惠帝纪》:“帝坠马伤足,尚书高光进面衣,帝嘉之。”④器物的外罩。欧阳修《六一居士诗话》:“苏子瞻学士,蜀人也,尝于淯井监得西南夷人所卖蛮布弓衣,其文织成梅圣俞春雪诗。”⑤指果实的皮、膜。齐丘《陪游凤皇台献诗》:“金桃带叶摘,绿李和衣嚼。”⑥指覆在地皮表面上的某些东西。白居易《营闲事》:“暖变墙衣色。”⑦鸟羽虫翅。陆游《小园独立》:“新泥添燕户,细雨湿莺衣。”张耒《夏日》:“蝶衣晒粉花枝舞。”[衣钵]亦作“衣缽”。原指佛教中师父传授给徒弟的袈裟和钵盂,后泛指传授下来的思想、学术、技能等。杨万里《赠王婿时可》:“两家不是无家法,何须外人问衣钵。” (二)yì①穿(衣服)。《孟子·滕文公上》:“许子必织布然后衣乎?”(许子:许行。)②给人衣服穿。《左传·昭公十三年》:“寒者衣之,饥者食之。”③覆盖。《周易·系辞下》:“古之葬者,厚衣之以薪。”(薪:柴草。)④包裹。柳宗元《段太尉逸事状》:“裂裳衣疮,手注善药。”


  • san tai zhao jian ji ,yi de qing chui yi 。

    “san tai zhao jian ji ,yi de qing chui yi 。”shi gou chu chu :《he wu xiang zao chao zhong shu hou chuan dian shu huai feng cheng 》;shi tang chao shi ren yang shi e de zuo pin 。

    dian sheng bi qing xiao ,kui long sheng zi wei 。xing chen gong di zuo ,jian lv yi tian ji 。
    geng geng jin bo que ,chen chen yu lou xi 。cai jian cun zhi shou ,hua shan lie ming hui 。
    zhi ye dan qing chong ,en hua yu lou fei 。san tai zhao jian ji ,yi de qing chui yi 。
    chang yun zhan wen jiao ,xiong tu ben wu wei 。shu xun ru dai yuan ,jia qi shi yan fei 。
    kang jie zhong mo yin ,tong xin shang bi wei 。liang zai zhi jun ri ,wei yue you guang hui 。

    【zhu shi 】:

    san :

    (yi )(sān)①shu mu 。er jia yi suo de 。②dai biao duo ci huo duo shu 。ru :san fan si fu ;san ling wu shen 。can jian “san she gong ”。(er )(sān,jiu dou sàn)zai san 。jian “san sai ”、“san fu ”。

    san tai :

    ①han dai dui shang shu 、yu shi 、ye zhe de zong chen 。shang shu wei zhong tai ,yu shi wei xian tai ,ye zhe wei wai tai ,ge chen “san tai ”。《hou han shu ·yuan shao chuan 》:“zuo shao san tai ,zhuan zhi chao zheng 。”hou yi chen san gong 。si kong shu 《he chang she ren wan qiu ji xian yuan ji shi 》:“guan fu san tai gui ,ru kai bai shi zong 。”②zhi gu dai gong tian zi deng gao tiao wang de san chong tai ge 。《shi ·da ya ·ling tai xu 》kong ying da shu yin gong yang shui wei gu tian zi you san tai :“you ling tai yi guan tian wen ,you shi tai yi guan si shi shi hua ,you you tai guan diao shou yu bie 。”③xing guan ming 。ye jiao “san neng ”。shu tai wei yuan 。《jin shu ·tian wen zhi 》:“san tai liu xing ,liang liang er ju ……xi jin wen chang er xing yue shang tai ……ci er xing yue zhong tai ……dong er xing yue xia tai 。”an shang 、zhong 、xia san tai ge liang xing shun ci wei da xiong zuo ι、κ;λ、μyu ν、ξliu xing 。

    tai :

    (yi )xing ming ,ji san tai (liu ke xing )。gu dai yi “san tai ”bi “san gong ”(gu dai zui gao de guan wei )。 (er )yí ①dai ci 。wo ;wo de 。《shang shu ·shui ming shang 》:“chao xi na hui ,yi fu tai de 。”《shang shu ·yu gong 》:“zhi tai de xian 。”(zhi :jing 。)②he ;shen me 。《fa yan ·wen dao 》:“min shi zhi sun ji ru tai ?”③tong “yi ”。yu yue 。《shi ji ·tai shi gong zi xu 》:“tang yao xun wei ,yu shun bu tai 。”

    zhao :

    ①guang ming ;ming 。《shi jing ·xiao ya ·yun han 》:“zhuo bi yun han ,zhao hui yu tian 。”(zhuo :ming mao 。)②ming bai ;qing chu 。《lun yu ·yao yue 》:“gan zhao gao yu huang huang hou di 。”③ming xian ;xian shi 。《shi jing ·xiao ya ·lu ming 》:“de yin kong zhao 。”④gu dai zong miao shen zhu pai lie zhi fa ,shi zu ju zhong ,er shi 、si shi 、liu shi ju zuo ,chen zhao ;san shi 、wu shi 、qi shi ju you ,chen mu 。《xu zi zhi tong jian ·song gao zong shao xing yuan nian 》:“zhen zhi han yu bai zi hang zhong shua ze ,shu zhao mu shun xu 。”

    jian :

    ①she zhi ;jian li 。《shang shu ·shui ming zhong 》:“jian bang she dou 。”(bang :guo 。)《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“jin bi xia chuang da ye ,jian mo shi zhi gong 。”《xun zi ·da lve 》:“gu gu zhe lie de jian guo 。”②shu qi ;shu li 。《zi zhi tong jian ·chi bi zhi zhan 》:“meng chong dou jian ,shang jian jing qi 。”si ma xiang ru 《shang lin fu 》:“jian cui hua zhi qi 。”③jian yi 。《han shu ·ju yang chuan 》:“yuan ang deng jie jian yi wei bu ke 。”④jian zhu ;jian zao 。zhang heng 《dong jing fu 》:“chu zhu zhang hua yu qian ,zhao jian cong tai yu hou 。”(zhang hua 、cong tai :gao tai ming 。)《xu xia ke you ji ·qian you ri ji yi 》:“dong zuo gou ge ,nai xun fang shi hu ping yun suo jian 。”⑤zhi fu jian 。shen gua 《meng xi bi tan ·za zhi er 》:“jian cha jie qiao mu 。”⑥qing dao 。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“pi you ju gao wu zhi shang jian ling shui ye 。”(ling líng:cheng shui ping )。

    ji :

    ①zheng liang ;ji lin 。《zhuang zi ·ze yang 》:“ji lin you fu qi chen qie deng ji zhe 。”②ding dian ;zhong ji 。li he 《qin wang yin jiu 》:“qin wang ji hu you ba ji 。”you da dao ding dian 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“gan ji er bei zhe yi 。”《lv shi chun qiu ·zhi le 》:“sheng ren suo du jian ,zhong ren yan zhi ji ji 。”③qiong jin ;dao ji dian 。《xu xia ke you ji ·qian you ri ji yi 》:“ge ji ji qu 。”④zui gao de ;zui zhong de 。ceng gong 《li zhi lu 》:“yi pin gong ,yan yu li zhi wei ji pin ye 。”⑤biao zhun 。xie kuo 《shang ning zong huang di zha zi 》:“chen wen zhi guo yi he wei ti ,wai shi yi he wei ji 。”(he :he xie 。)⑥fu ci 。zui ;fei chang 。《shi ji ·you xia lie chuan 》:“zi shi zhi hou ,wei xia zhe ji zhong 。”《lun heng ·ben xing 》:“tu wei zhong ren ,bu neng ji shan ji e ye 。”⑦tong “ji ”。ji 。《xun zi ·fu 》:“chu ru shen ji ,mo zhi ji men 。”《huai na zi ·jing shen 》:“sui ji tian zi er an zhi bu ji 。”

    yi :

    ①shu ci 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu he ai yi niu ?”(ai :lin xi 。)《han shu ·lv li zhi shang 》:“shu zhe ,yi 、shi 、bai 、qian 、mo ye 。”you biao xu shu di yi 。《lv shi chun qiu ·gu le 》:“tou zu yi ge ba que :yi yue zai min ,er yue xuan diao 。”(ba que :zhi wu le de ba zhang 。zai min 、xuan diao :le qu ba zhang zhi ming 。)②zhuan yi 。《xun zi ·quan xue 》:“yin mo zhao ya zhi li ,jin gu zhi jiang ,shang shi ai tu ,xia yin huang quan ,yong xin yi ye 。”(yin :tong “yin ”。qiu yin 。)③quan ;man 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“zhi bai da jiang ,nai han xin ye ,yi jun jie jing 。”④tong yi ;shi ……yi zhi 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“yi fa du heng dan zhang che 。”⑤xiang tong 。《zuo chuan ·zhuang gong shi er nian 》:“tian xia zhi e yi ye 。”(e :zhi e ren 。)⑥zheng ti 。gu yi 《xin shu ·guo qin shang 》:“ge cong di jiao ,xiang yu wei yi 。”⑦gu dai zhe xue gai nian 。zhi “dao ”ji “dao ”suo pa sheng de “qi ”。⑧fu ci 。1. yi gai ;dou 。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“shi ke shu qian ren ,mo gui jian yi yu wen deng 。”2. yi dan 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“yi wen ren zhi guo ,zhong shen bu wang 。”(guo :guo shi 。)3. nai ;jing 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jing guo jun zhi yu gua ren ,yi zhi yu ci hu ?”⑨yu qi ci 。qi jia jiang yu qi de zuo yong 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“gua ren chi zhi ,yuan bi si zhe yi sa zhi 。”⑩wo guo min zu yin le ji yin fu hao zhi yi 。[yi he ]fu ci 。biao shi cheng du shen 。du fu 《dan hao li 》:“li hu yi he nu ,fu ti yi he ku !”

    de :

    ①dao de ;tong guo xiu yang da dao de zui gao jing jie 。《xun zi ·wang zhi 》:“mo de bu gui ,mo neng bu guan 。”②pin hang ;hang wei 。《meng zi ·li lou shang 》:“qiu ye wei ji shi zai ,mo neng gai yu ji de 。”(qiu :ren ming 。zai :jia chen 。)③xin yi ;yi zhi 。《shi jing · wei feng ·mang 》:“shi ye wang ji ,er san ji de 。”(wang :mo 。ji :zhun ze 。)④en de ;en hui 。《han fei zi ·jie lao 》:“you dao zhi jun ,wai mo yuan chou yu lin di ,er nei you de ze yu ren min 。”⑤gan en ;gan ji 。《zuo chuan ·xi gong er shi si nian 》:“wang de di ren ,jiang yi ji nv wei hou 。”

    qing :

    ①zhu he ;qing zhu 。《zuo chuan ·xuan gong shi yi nian 》:“zhu hou 、xian gong jie qing gua ren 。”②zhi zhi de qing he de shi qing huo ri zi 。《na shi ·liang zhao ming tai zi chuan 》:“shi ren wei zhi san qing 。”③shan shi 。《shang shu ·lv xing 》:“yi ren you qing ,zhao min lai zhi 。”④fu ;fu qi 。《zhou yi ·kun gua 》:“ji shan zhi jia ,bi you yu qing 。”⑤jiang shang ;shang ci ;qing shang 。《lv shi chun qiu ·meng chun 》:“hang qing shi hui ,xia ji zhao min 。”

    chui :

    ①bian jiang 。《xun zi · chen dao 》:“bian jing zhi chen chu ,ze jiang chui bu sang 。”②bian 。wang can 《yong shi 》shi :“qi zi dang li qi ,xiong di ku lu chui 。”③chui gua 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“peng zhi bei ,bu zhi ji qian li ye ,nu er fei ,ji yi re chui tian zhi yun 。”④liu xia ;di xia 。li yu 《po zhen zi 》:“chui lei dui gong e 。”⑤ci yu 。《yan tie lun ·ben yi 》:“bi xia chui da hui 。”⑥liu chuan 。《xun zi ·wang ba 》:“ming chui hu hou shi 。”⑦fu ci 。1.biao shi jian 。jiang jin ;kuai yao 。du fu 《chui lao bie 》:“si jiao wei ning jing ,chui lao bu de an 。”2. jing ci 。you “fu ”、“hui ”。cao zhi 《shuo feng shi 》:“jun bu chui juan ,qi yun ji cheng ?”(juan :gu nian 。qi yun gou :hai you shen me cheng yi ke yan ?)

    yi :

    (yi )①shang yi 。《shi jing ·bei feng ·lu yi 》:“lu yi huang chang 。”(chang :qun zi ;xia yi 。)②fan zhi yi fu 。《shi jing ·bin feng ·qi yue 》:“mo yi mo he ,he yi cu sui ?”(he :yong cu mao zuo de duan yi 。cu :zhong 。)③zhe bi shen ti ju bu de dong xi 。《jin shu ·hui di ji 》:“di zhui ma shang zu ,shang shu gao guang jin mian yi ,di jia zhi 。”④qi wu de wai zhao 。ou yang xiu 《liu yi ju shi shi hua 》:“su zi zhan xue shi ,shu ren ye ,chang yu yu jing jian de xi na yi ren suo mai man bu gong yi ,ji wen zhi cheng mei sheng shu chun xue shi 。”⑤zhi guo shi de pi 、mo 。ji qiu 《pei you feng huang tai suo shi 》:“jin tao dai xie zhai ,lu li he yi jiao 。”⑥zhi fu zai de pi biao mian shang de mou xie dong xi 。bai ju yi 《ying xian shi 》:“nuan bian qiang yi se 。”⑦diao yu chong chi 。liu you 《xiao yuan du li 》:“xin ni tian yan hu ,xi yu shi ying yi 。”zhang lei 《xia ri 》:“die yi shai fen hua zhi wu 。”[yi bo ]yi zuo “yi 缽”。yuan zhi fo jiao zhong shi fu chuan shou gei tu di de jia sha he bo yu ,hou fan zhi chuan shou xia lai de sai xiang 、xue shu 、ji neng deng 。yang mo li 《zeng wang xu shi ke 》:“liang jia bu shi mo jia fa ,he xu wai ren wen yi bo 。” (er )yì①chuan (yi fu )。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“hu zi bi zhi bu ran hou yi hu ?”(hu zi :hu hang 。)②gei ren yi fu chuan 。《zuo chuan ·zhao gong shi san nian 》:“han zhe yi zhi ,ji zhe shi zhi 。”③fu gai 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“gu zhi zang zhe ,hou yi zhi yi xin 。”(xin :chai cao 。)④bao guo 。liu zong yuan 《duan tai wei yi shi zhuang 》:“lie chang yi chuang ,shou zhu shan yao 。”