• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 豈忘惠君子,恕之識見偏。

    “豈忘惠君子,恕之識見偏。”詩句出處:《與黨評事》;是唐朝詩人元結的作品。

    自顧無功勞,一歲官再遷。跼身班次中,常竊愧恥焉。
    加以久荒浪,惛愚性頗全。未知在冠冕,不合無拘牽。
    勤強所不及,於人或未然。豈忘惠君子,恕之識見偏。
    且欲因我心,順為理化先。彼雲萬物情,有願隨所便。
    愛君得自遂,令我空淵禪。

    【註釋】:

    豈:

    (一)副詞。①表示反問。相當於“難道”、“怎麼”。《左傳·僖公五年》:“晉,吾宗也,豈害我哉?”②表示推測或疑問。相當於“是否”。《三國志·蜀志·諸葛亮傳》:“諸葛孔明者,臥龍也,將軍豈願見之乎?”(二)kǎi 同“愷”。快樂;和樂。《詩經·小雅·魚藻》:“豈樂飲酒。”[豈弟]同“愷悌”。和悅可親。《詩經·齊風·載驅》:“齊子豈弟。”(齊子:齊國國君的女兒。)

    惠:

    ①仁愛;仁慈。《周易·益》:“有孚(fú)惠心,勿問元吉。”(孚:誠信。勿問元吉:無須疑問,會有大吉。)《詩經·小雅·節南山》:“昊天不惠,降此不戾。”②恩惠。《左傳·莊公十年》:“小惠未遍,民弗從也。”③賜與……恩惠與好處。沈約《大觀舞賦》:“寬以惠下,德以為政。”④和;柔和。嵇康《琴賦》:“清露潤其膚,惠風流其間。”《詩經·邶風·燕燕》:“終溫且惠,淑慎其身。”⑤敬詞。用於對方對待自己的行動。《左傳·僖公四年》:“君惠徼(yāo)福於敝邑之社稷。”(徼:求。敝邑:對自己國傢的謙稱。社:土神。稷:谷神。)⑥通“慧”。聰明。《列子·湯問》:“甚矣,汝之不惠。”

    君:

    ①君主。《嶽陽樓記》:“處江湖之遠則憂其君。”《論語·泰伯》:“大哉堯之為君也!”(大:偉大。)②封號。《戰國策·燕策二》:“樂毅奔趙,趙封以望諾君。”《史記·淮陰侯列傳》:“始常山王、成安君為佈衣時,相與為刎頸之交。”《史記·信陵君列傳》:“安釐王即位,封公子為信陵君。”③對人的尊稱。《戰國策·齊策一》:“徐公不若君之美也。”王維《送元二使安西》:“勸君更盡一杯酒,西出陽關無故人。”(陽關:地名。)特指妻妾稱夫,子孫稱父祖輩。王勃《滕王閣序》:“傢君作宰。”(宰:指縣令。)[君子]與“小人”相對。1.指在高位的人。《孟子·滕文公上》:“無君子莫治野人,無野人莫養君子。”(野人:百姓。)2.指有道德的人。《論語·述而》:“聖人吾不得而見矣,得見君子者,斯可矣。”(斯可矣:這就可以瞭。)

    子:

    ①孩子,兼指男女。《詩經·豳風· 七月》:“同我婦子,饁彼南畝。”(饁yè:送飯。南畝:指田地。)②兒子或女兒。《戰國策·趙策四》:“丈夫亦愛憐其少子乎?”此指兒子。《韓非子·說林上》:“衛人嫁其子。”此指女兒。③人的通稱,或指男;或指女。《詩經·邶風·匏有苦葉》:“招招舟子,人涉印否?”(涉:過河。印āng:我。)《周南·桃夭》:“之子於歸,宜其室傢。”(之:此。歸:出嫁。)④尊稱,多指男子。《詩經·衛風·氓》:“匪我愆期,子無良媒。”(匪:非。愆qiān:錯,誤。)⑤動物的卵或幼小的動物。《詩經·小雅·小宛》:“螟嶺有子,蜾蠃負之。”(螟蛉mínglíng:一種吃禾心的害蟲。蜾蠃guǒluǒ:細腰蜂。)《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”⑥植物的果實或種子。劉義慶《世說新語·雅量》:“樹在道邊而多子,此必苦李。”李紳《憫農》之一:“春種一粒粟,秋收萬顆子。”⑦古代五等爵位的第四等。《禮記·王制》:“王者之制祿爵:公、侯、伯、子、男凡五等。”⑧地支的第一位,常與天幹相配以紀日、紀年。《春秋 · 桓公十八年》:“夏四月丙子,公薨於齊。”韓愈《息國夫人墓志銘》:“元和七年甲子,日南至,以疾卒。”(元和:唐憲宗年號。日南至:指夏至。)又指十二時辰之一,即子時,自夜十一時至次日晨一時。⑨利息。《史記·貨殖列傳》:“子貸金錢千貫。”

    恕:

    ①以己度人;推己及人。《論語·裡仁》:“夫子之道,忠恕而已矣。”《孟子·盡心上》:“強恕而行,求仁莫近焉。”(強:勉力。)②寬恕。《戰國策·趙策四》:“老臣病足,曾不能疾走,不得見久矣,竊自恕。”③通“庶”。庶幾;差不多。嵇康《養生論》:“若此以往,恕可與羨門比壽。”(羨門:古仙人名。)

    之:

    ①到……去。《呂氏春秋·察傳》:“子夏之晉,過衛。”(晉、衛:皆諸侯國名。)《漢書·高帝紀》:“沛公引兵之薛。”(沛公:劉邦。薛:地名。)②直到。《詩經·鄘風·柏舟》:“之死矢靡(mǐ)它。”(矢:發誓。靡它:沒有他心。)③代詞。1. 指代人和事物。相當於“他(她)”、“它”、“他(它)們”。《左傳·隱公元年》:“(薑氏)愛共叔段,欲立之。”(共叔段:人名。)《論語·學而》:“學而時習之。”(時:按時。習:演習。)2.指示代詞。“這”、“這個”。《詩經·周南·桃夭》:“之子於歸。”④助詞。1.相當於現代漢語助詞“的”,放在定語和中心語之間。《詩經· 召南·羔羊》:“羔羊之皮。”2. 用於主語和謂語之間,取消句子的獨立性,使變成偏正結構。《左傳·僖公四年》:“不虞君之涉吾地也。”(虞:料想。涉:進入。)3.用於前置賓語和動詞之間,相當於“是”。《墨子·公輸》:“宋何罪之有?”4.用於句中或句末起調整音節的作用。《左傳·莊公十年》:“公將鼓之。”(鼓:擊鼓。)《孟子·梁惠王上》:“天油然作雲,沛然下雨,則苗浡(bó)然興之矣。”(浡然:興起的樣子。)

    識:

    (一)①知道;懂得。《莊子·天地》:“識其一不知其二。”②認識。賀知章《回鄉偶書》:“兒童相見不相識。”③識別。古樂府《古詩為焦仲卿妻作》:“新婦識馬聲。”④知識;見識。《荀子·法行》:“怨天者無識。” (二)zhì ①記住。《論語·述而》:“默而識之。”②標記。曹植《寶刀賦序》:“以龍熊烏雀為識。”

    見:

    (一)①看;看到。《詩經·小雅·何人斯》:“我聞其聲,不見其身。”《戰國策·楚策四》:“見兔而顧犬。”《石鐘山記》:“事不目見耳聞,而臆斷有無,可乎?”②拜見;謁見。《墨子·公輸》:“子墨子見王。”③會見。《史記·項羽本紀》:“項伯即入見沛公。”白居易《琵琶行》:“移船相近邀相見。”④見解;見識。《晉書·王渾傳》:“敢陳愚見。”⑤表示被動,相當於“被”。《史記·屈原賈生列傳》:“信而見疑,忠而被謗,能無怨乎?”《楚辭·漁父》:“舉世皆濁而我獨清,眾人皆醉而我獨醒,是以見放。”(放:放逐。)⑥放在動詞前,有稱代自我作用。王安石《答司馬諫議書》:“冀君實或見恕也。”李密《陳情表》:“生孩六月,慈父見背。” (二)xiàn ①顯露;出現。《敕勒歌》:“天蒼蒼,野茫茫,風吹草低見牛羊。”②介紹;引見。《墨子·公輸》:“胡不見我於王?”(胡:為何。)③現成的。《史記·項羽本紀》:“軍無見糧。”

    偏:

    ①不正;偏向。杜甫《夏夜李尚書筵送宇文石首赴縣聯句》:“夜久燭花偏。”姚合《題宣義池亭》:“垂藤壓樹偏。”②側面;旁邊。《左傳·隱公十一年》:“乃使公孫獲處(chǔ)許西偏。”(公孫獲:人名。處:居住。許:國名。)③偏僻。陶潛《飲酒二十首》之五:“心遠地自偏。”④不公正;偏私。《呂氏春秋·士容》:“士不偏不黨。”⑤偏激;邪曲。《後漢書·孔融傳》:“故發辭偏宕,多致乖忤。”⑥部分。《荀子· 天論》:“萬物為道一偏,一物為萬物一偏。”⑦副詞。1.正;恰。皇甫冉《曾東遊以詩寄之》:“正是揚帆時,偏逢江上客。”2.單單。鮑照《梅花落》:“中庭雜樹多,偏為梅咨嗟。”3. 特別。表示程度。杜荀鶴《登山寺》:“就中偏愛石,獨上最高層。”⑧通“諞pián”。諂媚。《莊子·人間世》:“故忿設無由,巧言偏辭。”《朝野僉載》卷三:“上林令侯敏偏事之。”⑨通“遍”。普遍;全面。《墨子·非儒》:“遠施周偏。”《漢書·賈誼傳》:“彼自丞尉以上偏置私人。”


  • 岂忘惠君子,恕之识见偏。

    “岂忘惠君子,恕之识见偏。”诗句出处:《与党评事》;是唐朝诗人元结的作品。

    自顾无功劳,一岁官再迁。跼身班次中,常窃愧耻焉。
    加以久荒浪,惛愚性颇全。未知在冠冕,不合无拘牵。
    勤强所不及,于人或未然。岂忘惠君子,恕之识见偏。
    且欲因我心,顺为理化先。彼云万物情,有愿随所便。
    爱君得自遂,令我空渊禅。

    【注释】:

    岂:

    (一)副词。①表示反问。相当于“难道”、“怎么”。《左传·僖公五年》:“晋,吾宗也,岂害我哉?”②表示推测或疑问。相当于“是否”。《三国志·蜀志·诸葛亮传》:“诸葛孔明者,卧龙也,将军岂愿见之乎?”(二)kǎi 同“愷”。快乐;和乐。《诗经·小雅·鱼藻》:“岂乐饮酒。”[岂弟]同“愷悌”。和悦可亲。《诗经·齐风·载驱》:“齐子岂弟。”(齐子:齐国国君的女儿。)

    惠:

    ①仁爱;仁慈。《周易·益》:“有孚(fú)惠心,勿问元吉。”(孚:诚信。勿问元吉:无须疑问,会有大吉。)《诗经·小雅·节南山》:“昊天不惠,降此不戾。”②恩惠。《左传·庄公十年》:“小惠未遍,民弗从也。”③赐与……恩惠与好处。沈约《大观舞赋》:“宽以惠下,德以为政。”④和;柔和。嵇康《琴赋》:“清露润其肤,惠风流其间。”《诗经·邶风·燕燕》:“终温且惠,淑慎其身。”⑤敬词。用于对方对待自己的行动。《左传·僖公四年》:“君惠徼(yāo)福于敝邑之社稷。”(徼:求。敝邑:对自己国家的谦称。社:土神。稷:谷神。)⑥通“慧”。聪明。《列子·汤问》:“甚矣,汝之不惠。”

    君:

    ①君主。《岳阳楼记》:“处江湖之远则忧其君。”《论语·泰伯》:“大哉尧之为君也!”(大:伟大。)②封号。《战国策·燕策二》:“乐毅奔赵,赵封以望诺君。”《史记·淮阴侯列传》:“始常山王、成安君为布衣时,相与为刎颈之交。”《史记·信陵君列传》:“安釐王即位,封公子为信陵君。”③对人的尊称。《战国策·齐策一》:“徐公不若君之美也。”王维《送元二使安西》:“劝君更尽一杯酒,西出阳关无故人。”(阳关:地名。)特指妻妾称夫,子孙称父祖辈。王勃《滕王阁序》:“家君作宰。”(宰:指县令。)[君子]与“小人”相对。1.指在高位的人。《孟子·滕文公上》:“无君子莫治野人,无野人莫养君子。”(野人:百姓。)2.指有道德的人。《论语·述而》:“圣人吾不得而见矣,得见君子者,斯可矣。”(斯可矣:这就可以了。)

    子:

    ①孩子,兼指男女。《诗经·豳风· 七月》:“同我妇子,馌彼南亩。”(馌yè:送饭。南亩:指田地。)②儿子或女儿。《战国策·赵策四》:“丈夫亦爱怜其少子乎?”此指儿子。《韩非子·说林上》:“卫人嫁其子。”此指女儿。③人的通称,或指男;或指女。《诗经·邶风·匏有苦叶》:“招招舟子,人涉印否?”(涉:过河。印āng:我。)《周南·桃夭》:“之子于归,宜其室家。”(之:此。归:出嫁。)④尊称,多指男子。《诗经·卫风·氓》:“匪我愆期,子无良媒。”(匪:非。愆qiān:错,误。)⑤动物的卵或幼小的动物。《诗经·小雅·小宛》:“螟岭有子,蜾蠃负之。”(螟蛉mínglíng:一种吃禾心的害虫。蜾蠃guǒluǒ:细腰蜂。)《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”⑥植物的果实或种子。刘义庆《世说新语·雅量》:“树在道边而多子,此必苦李。”李绅《悯农》之一:“春种一粒粟,秋收万颗子。”⑦古代五等爵位的第四等。《礼记·王制》:“王者之制禄爵:公、侯、伯、子、男凡五等。”⑧地支的第一位,常与天干相配以纪日、纪年。《春秋 · 桓公十八年》:“夏四月丙子,公薨于齐。”韩愈《息国夫人墓志铭》:“元和七年甲子,日南至,以疾卒。”(元和:唐宪宗年号。日南至:指夏至。)又指十二时辰之一,即子时,自夜十一时至次日晨一时。⑨利息。《史记·货殖列传》:“子贷金钱千贯。”

    恕:

    ①以己度人;推己及人。《论语·里仁》:“夫子之道,忠恕而已矣。”《孟子·尽心上》:“强恕而行,求仁莫近焉。”(强:勉力。)②宽恕。《战国策·赵策四》:“老臣病足,曾不能疾走,不得见久矣,窃自恕。”③通“庶”。庶几;差不多。嵇康《养生论》:“若此以往,恕可与羡门比寿。”(羡门:古仙人名。)

    之:

    ①到……去。《吕氏春秋·察传》:“子夏之晋,过卫。”(晋、卫:皆诸侯国名。)《汉书·高帝纪》:“沛公引兵之薛。”(沛公:刘邦。薛:地名。)②直到。《诗经·鄘风·柏舟》:“之死矢靡(mǐ)它。”(矢:发誓。靡它:没有他心。)③代词。1. 指代人和事物。相当于“他(她)”、“它”、“他(它)们”。《左传·隐公元年》:“(姜氏)爱共叔段,欲立之。”(共叔段:人名。)《论语·学而》:“学而时习之。”(时:按时。习:演习。)2.指示代词。“这”、“这个”。《诗经·周南·桃夭》:“之子于归。”④助词。1.相当于现代汉语助词“的”,放在定语和中心语之间。《诗经· 召南·羔羊》:“羔羊之皮。”2. 用于主语和谓语之间,取消句子的独立性,使变成偏正结构。《左传·僖公四年》:“不虞君之涉吾地也。”(虞:料想。涉:进入。)3.用于前置宾语和动词之间,相当于“是”。《墨子·公输》:“宋何罪之有?”4.用于句中或句末起调整音节的作用。《左传·庄公十年》:“公将鼓之。”(鼓:击鼓。)《孟子·梁惠王上》:“天油然作云,沛然下雨,则苗浡(bó)然兴之矣。”(浡然:兴起的样子。)

    识:

    (一)①知道;懂得。《庄子·天地》:“识其一不知其二。”②认识。贺知章《回乡偶书》:“儿童相见不相识。”③识别。古乐府《古诗为焦仲卿妻作》:“新妇识马声。”④知识;见识。《荀子·法行》:“怨天者无识。” (二)zhì ①记住。《论语·述而》:“默而识之。”②标记。曹植《宝刀赋序》:“以龙熊乌雀为识。”

    见:

    (一)①看;看到。《诗经·小雅·何人斯》:“我闻其声,不见其身。”《战国策·楚策四》:“见兔而顾犬。”《石钟山记》:“事不目见耳闻,而臆断有无,可乎?”②拜见;谒见。《墨子·公输》:“子墨子见王。”③会见。《史记·项羽本纪》:“项伯即入见沛公。”白居易《琵琶行》:“移船相近邀相见。”④见解;见识。《晋书·王浑传》:“敢陈愚见。”⑤表示被动,相当于“被”。《史记·屈原贾生列传》:“信而见疑,忠而被谤,能无怨乎?”《楚辞·渔父》:“举世皆浊而我独清,众人皆醉而我独醒,是以见放。”(放:放逐。)⑥放在动词前,有称代自我作用。王安石《答司马谏议书》:“冀君实或见恕也。”李密《陈情表》:“生孩六月,慈父见背。” (二)xiàn ①显露;出现。《敕勒歌》:“天苍苍,野茫茫,风吹草低见牛羊。”②介绍;引见。《墨子·公输》:“胡不见我于王?”(胡:为何。)③现成的。《史记·项羽本纪》:“军无见粮。”

    偏:

    ①不正;偏向。杜甫《夏夜李尚书筵送宇文石首赴县联句》:“夜久烛花偏。”姚合《题宣义池亭》:“垂藤压树偏。”②侧面;旁边。《左传·隐公十一年》:“乃使公孙获处(chǔ)许西偏。”(公孙获:人名。处:居住。许:国名。)③偏僻。陶潜《饮酒二十首》之五:“心远地自偏。”④不公正;偏私。《吕氏春秋·士容》:“士不偏不党。”⑤偏激;邪曲。《后汉书·孔融传》:“故发辞偏宕,多致乖忤。”⑥部分。《荀子· 天论》:“万物为道一偏,一物为万物一偏。”⑦副词。1.正;恰。皇甫冉《曾东游以诗寄之》:“正是扬帆时,偏逢江上客。”2.单单。鲍照《梅花落》:“中庭杂树多,偏为梅咨嗟。”3. 特别。表示程度。杜荀鹤《登山寺》:“就中偏爱石,独上最高层。”⑧通“谝pián”。谄媚。《庄子·人间世》:“故忿设无由,巧言偏辞。”《朝野佥载》卷三:“上林令侯敏偏事之。”⑨通“遍”。普遍;全面。《墨子·非儒》:“远施周偏。”《汉书·贾谊传》:“彼自丞尉以上偏置私人。”


  • qi wang hui jun zi ,shu zhi shi jian pian 。

    “qi wang hui jun zi ,shu zhi shi jian pian 。”shi gou chu chu :《yu dang ping shi 》;shi tang chao shi ren yuan jie de zuo pin 。

    zi gu mo gong lao ,yi sui guan zai qian 。跼shen ban ci zhong ,chang qie kui chi yan 。
    jia yi jiu huang lang ,hun yu xing po quan 。wei zhi zai guan mian ,bu ge mo ju qian 。
    qin jiang suo bu ji ,yu ren huo wei ran 。qi wang hui jun zi ,shu zhi shi jian pian 。
    ju yu yin wo xin ,shun wei li hua xian 。bi yun mo wu qing ,you yuan sui suo bian 。
    ai jun de zi sui ,ling wo kong yuan chan 。

    【zhu shi 】:

    qi :

    (yi )fu ci 。①biao shi fan wen 。xiang dang yu “nan dao ”、“zen me ”。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“jin ,wu zong ye ,qi hai wo zai ?”②biao shi tui ce huo yi wen 。xiang dang yu “shi fou ”。《san guo zhi ·shu zhi ·zhu ge liang chuan 》:“zhu ge kong ming zhe ,wo long ye ,jiang jun qi yuan jian zhi hu ?”(er )kǎi tong “愷”。kuai le ;he le 。《shi jing ·xiao ya ·yu zao 》:“qi le yin jiu 。”[qi di ]tong “愷ti ”。he yue ke qin 。《shi jing ·ji feng ·zai qu 》:“ji zi qi di 。”(ji zi :ji guo guo jun de nv er 。)

    hui :

    ①ren ai ;ren ci 。《zhou yi ·yi 》:“you fu (fú)hui xin ,wu wen yuan ji 。”(fu :cheng xin 。wu wen yuan ji :mo xu yi wen ,hui you da ji 。)《shi jing ·xiao ya ·jie na shan 》:“hao tian bu hui ,jiang ci bu li 。”②en hui 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“xiao hui wei bian ,min fu cong ye 。”③ci yu ……en hui yu hao chu 。shen yao 《da guan wu fu 》:“kuan yi hui xia ,de yi wei zheng 。”④he ;rou he 。ji kang 《qin fu 》:“qing lou run ji fu ,hui feng liu ji jian 。”《shi jing ·bei feng ·yan yan 》:“zhong wen ju hui ,shu shen ji shen 。”⑤jing ci 。yong yu dui fang dui dai zi ji de hang dong 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“jun hui jiao (yāo)fu yu bi yi zhi she ji 。”(jiao :qiu 。bi yi :dui zi ji guo jia de qian chen 。she :tu shen 。ji :gu shen 。)⑥tong “hui ”。cong ming 。《lie zi ·shang wen 》:“shen yi ,ru zhi bu hui 。”

    jun :

    ①jun zhu 。《yue yang lou ji 》:“chu jiang hu zhi yuan ze you ji jun 。”《lun yu ·tai bai 》:“da zai yao zhi wei jun ye !”(da :wei da 。)②feng hao 。《zhan guo ce ·yan ce er 》:“le yi ben zhao ,zhao feng yi wang nuo jun 。”《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“shi chang shan wang 、cheng an jun wei bu yi shi ,xiang yu wei wen geng zhi jiao 。”《shi ji ·xin ling jun lie chuan 》:“an 釐wang ji wei ,feng gong zi wei xin ling jun 。”③dui ren de zun chen 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“xu gong bu re jun zhi mei ye 。”wang wei 《song yuan er shi an xi 》:“quan jun geng jin yi bei jiu ,xi chu yang guan mo gu ren 。”(yang guan :de ming 。)te zhi qi qie chen fu ,zi sun chen fu zu bei 。wang bo 《teng wang ge xu 》:“jia jun zuo zai 。”(zai :zhi xian ling 。)[jun zi ]yu “xiao ren ”xiang dui 。1.zhi zai gao wei de ren 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“mo jun zi mo zhi ye ren ,mo ye ren mo yang jun zi 。”(ye ren :bai xing 。)2.zhi you dao de de ren 。《lun yu ·shu er 》:“sheng ren wu bu de er jian yi ,de jian jun zi zhe ,si ke yi 。”(si ke yi :zhe jiu ke yi le 。)

    zi :

    ①hai zi ,jian zhi nan nv 。《shi jing ·bin feng · qi yue 》:“tong wo fu zi ,ye bi na mu 。”(ye yè:song fan 。na mu :zhi tian de 。)②er zi huo nv er 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“zhang fu yi ai lian ji shao zi hu ?”ci zhi er zi 。《han fei zi ·shui lin shang 》:“wei ren jia ji zi 。”ci zhi nv er 。③ren de tong chen ,huo zhi nan ;huo zhi nv 。《shi jing ·bei feng ·pao you ku xie 》:“qiao qiao zhou zi ,ren she yin fou ?”(she :guo he 。yin āng:wo 。)《zhou na ·tao wai 》:“zhi zi yu gui ,yi ji shi jia 。”(zhi :ci 。gui :chu jia 。)④zun chen ,duo zhi nan zi 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“fei wo qian ji ,zi mo liang mei 。”(fei :fei 。qian qiān:cuo ,wu 。)⑤dong wu de luan huo you xiao de dong wu 。《shi jing ·xiao ya ·xiao wan 》:“ming ling you zi ,guo luo fu zhi 。”(ming ling mínglíng:yi chong chi he xin de hai chong 。guo luo guǒluǒ:xi yao feng 。)《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”⑥zhi wu de guo shi huo chong zi 。liu yi qing 《shi shui xin yu ·ya liang 》:“shu zai dao bian er duo zi ,ci bi ku li 。”li shen 《min nong 》zhi yi :“chun chong yi li su ,qiu shou mo ke zi 。”⑦gu dai wu deng jue wei de di si deng 。《li ji ·wang zhi 》:“wang zhe zhi zhi lu jue :gong 、hou 、bai 、zi 、nan fan wu deng 。”⑧de zhi de di yi wei ,chang yu tian gan xiang pei yi ji ri 、ji nian 。《chun qiu · huan gong shi ba nian 》:“xia si yue bing zi ,gong hong yu ji 。”han yu 《xi guo fu ren mu zhi ming 》:“yuan he qi nian jia zi ,ri na zhi ,yi ji cu 。”(yuan he :tang xian zong nian hao 。ri na zhi :zhi xia zhi 。)you zhi shi er shi chen zhi yi ,ji zi shi ,zi ye shi yi shi zhi ci ri chen yi shi 。⑨li xi 。《shi ji ·huo shi lie chuan 》:“zi dai jin qian qian guan 。”

    shu :

    ①yi ji du ren ;tui ji ji ren 。《lun yu ·li ren 》:“fu zi zhi dao ,zhong shu er yi yi 。”《meng zi ·jin xin shang 》:“jiang shu er hang ,qiu ren mo jin yan 。”(jiang :mian li 。)②kuan shu 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“lao chen bing zu ,ceng bu neng ji zou ,bu de jian jiu yi ,qie zi shu 。”③tong “shu ”。shu ji ;cha bu duo 。ji kang 《yang sheng lun 》:“re ci yi wang ,shu ke yu xian men bi shou 。”(xian men :gu xian ren ming 。)

    zhi :

    ①dao ……qu 。《lv shi chun qiu ·cha chuan 》:“zi xia zhi jin ,guo wei 。”(jin 、wei :jie zhu hou guo ming 。)《han shu ·gao di ji 》:“pei gong yin bing zhi xue 。”(pei gong :liu bang 。xue :de ming 。)②zhi dao 。《shi jing ·yong feng ·bai zhou 》:“zhi si shi mi (mǐ)ta 。”(shi :fa shi 。mi ta :mei you ta xin 。)③dai ci 。1. zhi dai ren he shi wu 。xiang dang yu “ta (ta )”、“ta ”、“ta (ta )men ”。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“(jiang shi )ai gong shu duan ,yu li zhi 。”(gong shu duan :ren ming 。)《lun yu ·xue er 》:“xue er shi xi zhi 。”(shi :an shi 。xi :yan xi 。)2.zhi shi dai ci 。“zhe ”、“zhe ge ”。《shi jing ·zhou na ·tao wai 》:“zhi zi yu gui 。”④zhu ci 。1.xiang dang yu xian dai han yu zhu ci “de ”,fang zai ding yu he zhong xin yu zhi jian 。《shi jing · shao na ·gao yang 》:“gao yang zhi pi 。”2. yong yu zhu yu he wei yu zhi jian ,qu xiao gou zi de du li xing ,shi bian cheng pian zheng jie gou 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“bu yu jun zhi she wu de ye 。”(yu :liao xiang 。she :jin ru 。)3.yong yu qian zhi bin yu he dong ci zhi jian ,xiang dang yu “shi ”。《mo zi ·gong shu 》:“song he zui zhi you ?”4.yong yu gou zhong huo gou mo qi diao zheng yin jie de zuo yong 。《zuo chuan ·zhuang gong shi nian 》:“gong jiang gu zhi 。”(gu :ji gu 。)《meng zi ·liang hui wang shang 》:“tian you ran zuo yun ,pei ran xia yu ,ze miao bo (bó)ran xing zhi yi 。”(bo ran :xing qi de yang zi 。)

    shi :

    (yi )①zhi dao ;dong de 。《zhuang zi ·tian de 》:“shi ji yi bu zhi ji er 。”②ren shi 。he zhi zhang 《hui xiang ou shu 》:“er tong xiang jian bu xiang shi 。”③shi bie 。gu le fu 《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“xin fu shi ma sheng 。”④zhi shi ;jian shi 。《xun zi ·fa hang 》:“yuan tian zhe mo shi 。” (er )zhì ①ji zhu 。《lun yu ·shu er 》:“mo er shi zhi 。”②biao ji 。cao zhi 《bao dao fu xu 》:“yi long xiong wu qiao wei shi 。”

    jian :

    (yi )①kan ;kan dao 。《shi jing ·xiao ya ·he ren si 》:“wo wen ji sheng ,bu jian ji shen 。”《zhan guo ce ·chu ce si 》:“jian tu er gu quan 。”《dan zhong shan ji 》:“shi bu mu jian er wen ,er yi duan you mo ,ke hu ?”②bai jian ;ye jian 。《mo zi ·gong shu 》:“zi mo zi jian wang 。”③hui jian 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“xiang bai ji ru jian pei gong 。”bai ju yi 《pi pa hang 》:“yi chuan xiang jin yao xiang jian 。”④jian jie ;jian shi 。《jin shu ·wang hun chuan 》:“gan chen yu jian 。”⑤biao shi bei dong ,xiang dang yu “bei ”。《shi ji ·qu yuan gu sheng lie chuan 》:“xin er jian yi ,zhong er bei bang ,neng mo yuan hu ?”《chu ci ·yu fu 》:“ju shi jie zhuo er wo du qing ,zhong ren jie zui er wo du xing ,shi yi jian fang 。”(fang :fang zhu 。)⑥fang zai dong ci qian ,you chen dai zi wo zuo yong 。wang an dan 《da si ma jian yi shu 》:“ji jun shi huo jian shu ye 。”li mi 《chen qing biao 》:“sheng hai liu yue ,ci fu jian bei 。” (er )xiàn ①xian lou ;chu xian 。《chi le ge 》:“tian cang cang ,ye mang mang ,feng chui cao di jian niu yang 。”②jie shao ;yin jian 。《mo zi ·gong shu 》:“hu bu jian wo yu wang ?”(hu :wei he 。)③xian cheng de 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jun mo jian liang 。”

    pian :

    ①bu zheng ;pian xiang 。du fu 《xia ye li shang shu yan song yu wen dan shou fu xian lian gou 》:“ye jiu zhu hua pian 。”yao ge 《ti xuan yi chi ting 》:“chui teng ya shu pian 。”②ce mian ;pang bian 。《zuo chuan ·yin gong shi yi nian 》:“nai shi gong sun huo chu (chǔ)hu xi pian 。”(gong sun huo :ren ming 。chu :ju zhu 。hu :guo ming 。)③pian pi 。tao qian 《yin jiu er shi shou 》zhi wu :“xin yuan de zi pian 。”④bu gong zheng ;pian si 。《lv shi chun qiu ·shi rong 》:“shi bu pian bu dang 。”⑤pian ji ;xie qu 。《hou han shu ·kong rong chuan 》:“gu fa ci pian dang ,duo zhi guai wu 。”⑥bu fen 。《xun zi · tian lun 》:“mo wu wei dao yi pian ,yi wu wei mo wu yi pian 。”⑦fu ci 。1.zheng ;qia 。huang fu ran 《ceng dong you yi shi ji zhi 》:“zheng shi yang fan shi ,pian feng jiang shang ke 。”2.chan chan 。bao zhao 《mei hua la 》:“zhong ting za shu duo ,pian wei mei zi jie 。”3. te bie 。biao shi cheng du 。du xun he 《deng shan si 》:“jiu zhong pian ai dan ,du shang zui gao ceng 。”⑧tong “pian pián”。chan mei 。《zhuang zi ·ren jian shi 》:“gu fen she mo you ,qiao yan pian ci 。”《chao ye qian zai 》juan san :“shang lin ling hou min pian shi zhi 。”⑨tong “bian ”。pu bian ;quan mian 。《mo zi ·fei ru 》:“yuan shi zhou pian 。”《han shu ·gu yi chuan 》:“bi zi cheng wei yi shang pian zhi si ren 。”