• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 史館書為朝貢傳,太常編入鞮靺科。

    “史館書為朝貢傳,太常編入鞮靺科。”詩句出處:《和李校書新題樂府十二首》;是唐朝詩人元稹的作品。

    驃之樂器頭象駝,音聲不合十二和。促舞跳趫筋節硬,
    繁辭變亂名字訛。千彈萬唱皆咽咽,左旋右轉空傞傞。
    俯地呼天終不會,曲成調變當如何。德宗深意在柔遠,
    笙鏞不禦停嬌娥。史館書為朝貢傳,太常編入鞮靺科。
    古時陶堯作天子,遜遁親聽康衢歌。又遣遒人持木鐸,
    遍采謳謠天下過。萬人有意皆洞達,四嶽不敢施煩苛。
    盡令區中擊壤塊,燕及海外覃恩波。秦霸周衰古官廢,
    下堙上塞王道頗。共矜異俗同聲教,不念齊民方薦瘥。
    傳稱魚鱉亦咸若,茍能效此誠足多。借如牛馬未蒙澤,
    豈在抱甕滋黿鼉。教化從來有源委,必將泳海先泳河。
    是非倒置自古有,驃兮驃兮誰爾訶。

    吾聞黃帝鼓清角,弭伏熊羆舞玄鶴。舜持幹羽苗革心,
    堯用咸池鳳巢閣。大夏濩武皆象功,功多已訝玄功薄。
    漢祖過沛亦有歌,秦王破陣非無作。作之宗廟見艱難,
    作之軍旅傳糟粕。明皇度曲多新態,宛轉侵淫易沉著。
    赤白桃李取花名,霓裳羽衣號天落。雅弄雖雲已變亂,
    夷音未得相參錯。自從胡騎起煙塵,毛毳腥膻滿咸洛。
    女為胡婦學胡妝,伎進胡音務胡樂。火鳳聲沉多咽絕,
    春鶯囀罷長蕭索。胡音胡騎與胡妝,五十年來競紛泊。

    邊頭大將差健卒,入抄禽生快於鶻。但逢赬面即捉來,
    半是邊人半戎羯。大將論功重多級,捷書飛奏何超忽。
    聖朝不殺諧至仁,遠送炎方示微罰。萬裡虛勞肉食費,
    連頭盡被氈裘暍。華裀重席臥腥臊,病犬愁鴣聲咽嗢。
    中有一人能漢語,自言傢本長城窟。少年隨父戍安西,
    河渭瓜沙眼看沒。天寶未亂猶數載,狼星四角光蓬勃。
    中原禍作邊防危,果有豺狼四來伐。蕃馬膘成正翹健,
    蕃兵肉飽爭唐突。煙塵亂起無亭燧,主帥驚跳棄旄鉞。
    半夜城摧鵝雁鳴,妻啼子叫曾不歇。陰森神廟未敢依,
    脆薄河冰安可越。荊棘深處共潛身,前困蒺藜後臲卼。
    平明蕃騎四面走,古墓深林盡株榾。少壯為俘頭被髡,
    老翁留居足多刖。烏鳶滿野屍狼藉,樓榭成灰墻突兀。
    暗水濺濺入舊池,平沙漫漫鋪明月。戎王遣將來安慰,
    口不敢言心咄咄。供進腋腋禦叱般,豈料穹廬揀肥腯。
    五六十年消息絕,中間盟會又猖獗。眼穿東日望堯雲,
    腸斷正朝梳漢發。近年如此思漢者,半為老病半埋骨。
    常教孫子學鄉音,猶話平時好城闕。老者儻盡少者壯,
    生長蕃中似蕃悖。不知祖父皆漢民,便恐為蕃心矻矻。
    緣邊飽喂十萬眾,何不齊驅一時發。年年但捉兩三人,
    精衛銜蘆塞溟渤。

    天寶欲末胡欲亂,胡人獻女能胡旋。旋得明王不覺迷,
    妖胡奄到長生殿。胡旋之義世莫知,胡旋之容我能傳。
    蓬斷霜根羊角疾,竿戴朱盤火輪炫。驪珠迸珥逐飛星,
    虹暈輕巾掣流電。潛鯨暗吸笡波海,回風亂舞當空霰。
    萬過其誰辨終始,四座安能分背面。才人觀者相為言,
    承奉君恩在圓變。是非好惡隨君口,南北東西逐君眄,
    柔軟依身著佩帶,裴回繞指同環釧。佞臣聞此心計回,
    熒惑君心君眼眩。君言似曲屈為鉤,君言好直舒為箭。
    巧隨清影觸處行,妙學春鶯百般囀。傾天側地用君力,
    抑塞周遮恐君見。翠華南幸萬裡橋,玄宗始悟坤維轉。
    寄言旋目與旋心,有國有傢當共譴。

    泗濱浮石裁為磬,古樂疏音少人聽。工師小賤牙曠稀,
    不辨邪聲嫌雅正。正聲不屈古調高,鐘律參差管弦病。
    鏗金戛瑟徒相雜,投玉敲冰杳然零。華原軟石易追琢,
    高下隨人無雅鄭。棄舊美新由樂胥,自此黃鐘不能競。
    玄宗愛樂愛新樂,梨園弟子承恩橫。霓裳才徹胡騎來,
    雲門未得蒙親定。我藏古磬藏在心,有時激作南風詠。
    伯夔曾撫野獸馴,仲尼暫叩春雷盛。何時得向筍簴懸,
    為君一吼君心醒。願君每聽念封疆,不遣豺狼剿人命。

    胡部新聲錦筵坐,中庭漢振高音播。太宗廟樂傳子孫,
    取類群兇陣初破。戢戢攢槍霜雪耀,騰騰擊鼓雲雷磨。
    初疑遇敵身啟行,終象由文士憲左。昔日高宗常立聽,
    曲終然後臨玉座。如今節將一掉頭,電卷風收盡摧挫。
    宋晉鄭女歌聲發,滿堂會客齊喧呵。珊珊珮玉動腰身,
    一一貫珠隨咳唾。頃向圜丘見郊祀,亦曾正旦親朝賀。
    太常雅樂備宮懸,九奏未終百寮惰。惉滯難令季札辨,
    遲回但恐文侯臥。工師盡取聾昧人,豈是先王作之過。
    宋沇嘗傳天寶季,法曲胡音忽相和。明年十月燕寇來,
    九廟千門虜塵涴。我聞此語嘆復泣,古來邪正將誰奈。
    奸聲入耳佞入心,侏儒飽飯夷齊餓。

    西南六詔有遺種,僻在荒陬路尋壅。部落支離君長賤,
    比諸夷狄為幽冗。犬戎強盛頻侵削,降有憤心戰無勇。
    夜防抄盜保深山,朝望煙塵上高塚。鳥道繩橋來款附,
    非因慕化因危悚。清平官系金呿嵯,求天叩地持雙珙。
    益州大將韋令公,頃實遭時定汧隴。自居劇鎮無他績,
    幸得蠻來固恩寵。為蠻開道引蠻朝,迎蠻送蠻常繼踵。
    天子臨軒四方賀,朝廷無事唯端拱。漏天走馬春雨寒,
    瀘水飛蛇瘴煙重。椎頭醜類除憂患,腫足役夫勞洶湧。
    匈奴互市歲不供,雲蠻通好轡長驌。戎王養馬漸多年,
    南人耗悴西人恐。

    天寶年中花鳥使,撩花狎鳥含春思。滿懷墨詔求嬪禦,
    走上高樓半酣醉。醉酣直入卿士傢,閨闈不得偷回避,
    良人顧妾心死別,小女呼爺血垂淚。十中有一得更衣,
    永配深宮作宮婢。禦馬南奔胡馬蹙,宮女三千合宮棄。
    宮門一閉不復開,上陽花草青苔地。月夜閑聞洛水聲,
    秋池暗度風荷氣。日日長看提眾門,終身不見門前事。
    近年又送數人來,自言興慶南宮至。我悲此曲將徹骨,
    更想深冤復酸鼻。此輩賤嬪何足言,帝子天孫古稱貴。
    諸王在閤四十年,七宅六宮門戶閟。隋煬枝條襲封邑,
    肅宗血胤無官位。王無妃媵主無婿,陽亢陰淫結災累。
    何如決雍順眾流,女遣從夫男作吏。

    趙璧五弦彈徵調,徵聲巉絕何清峭。辭雄皓鶴警露啼,
    失子哀猿繞林嘯。風入春松正凌亂,鶯含曉舌憐嬌妙。
    嗚嗚暗溜咽冰泉,殺殺霜刀澀寒鞘。促節頻催漸繁撥,
    珠幢鬥絕金鈴掉。千靫鳴鏑發胡弓,萬片清球擊虞廟。
    眾樂雖同第一部,德宗皇帝常偏召。旬休節假暫歸來,
    一聲狂殺長安少。主第侯傢最難見,挼歌按曲皆承詔。
    水精簾外教貴嬪,玳瑁筵心伴中要。臣有五賢非此弦,
    或在拘囚或屠釣。一賢得進勝累百,兩賢得進同周召。
    三賢事漢滅暴強,四賢鎮嶽寧邊徼。五賢並用調五常,
    五常既敘三光耀。趙璧五弦非此賢,九九何勞設庭燎。

    吾聞昔日西涼州,人煙撲地桑柘稠。蒲萄酒熟恣行樂,
    紅艷青旗朱粉樓。樓下當壚稱卓女,樓頭伴客名莫愁。
    鄉人不識離別苦,更卒多為沉滯遊。哥舒開府設高宴,
    八珍九醞當前頭。前頭百戲競撩亂,丸劍跳躑霜雪浮。
    獅子搖光毛彩豎,胡騰醉舞筋骨柔。大宛來獻赤汗馬,
    贊普亦奉翠茸裘。一朝燕賊亂中國,河湟沒盡空遺丘。
    開遠門前萬裡堠,今來蹙到行原州。去京五百而近何其逼,
    天子縣內半沒為荒陬,西涼之道爾阻修。連城邊將但高會,
    每聽此曲能不羞。

    建中之初放馴象,遠歸林邑近交廣。獸返深山鳥構巢,
    鷹雕鷂鶻無羈鞅。貞元之歲貢馴犀,上林置圈官司養。
    玉盆金棧非不珍,虎啖狴牢魚食網。渡江之橘逾汶貉,
    反時易性安能長。臘月北風霜雪深,踡跼鱗身遂長往。
    行地無疆費傳驛,通天異物罹幽枉。乃知養獸如養人,
    不必人人自敦獎。不擾則得之於理,不奪有以多於賞。
    脫衣推食衣食之,不若男耕女令紡。堯民不自知有堯,
    但見安閑聊擊壤。前觀馴象後馴犀,理國其如指諸掌。

    年年買馬陰山道,馬死陰山帛空耗。元和天子念女工,
    內出金銀代酬犒。臣有一言昧死進,死生甘分答恩燾。
    費財為馬不獨生,耗帛傷工有他盜。臣聞平時七十萬匹馬,
    關中不省聞嘶噪。四十八監選龍媒,時貢天庭付良造。
    如今坰野十無一,盡在飛龍相踐暴。萬束芻茭供旦暮,
    千鐘菽粟長牽漕。屯軍郡國百馀鎮,縑緗歲奉春冬勞。
    稅戶逋逃例攤配,官司折納仍貪冒。挑紋變力倍費,+
    棄舊從新人所好。越縠繚綾織一端,十匹素縑功未到。
    豪傢富賈逾常制,令族清班無雅操。從騎愛奴絲佈衫,
    臂鷹小兒雲錦韜。群臣利己要差僭,天子深衷空憫悼。
    綽立花磚鵷鳳行,雨露恩波幾時報。

    以上元稹作品《和李校書新題樂府十二首》共12首

    【註釋】:

    史:

    ①史官。 掌管書籍和負責記載史事的官。《左傳·宣公二年》:“董狐,古之良史也。”②歷史;史書。《莊子·天下》:“舊法世傳之史,尚多有之。”③古代圖書分類法中的第二部,又稱乙部,專門收集各種體裁的史書。④虛浮;文辭繁多。《儀禮·聘禮》:“辭多則史,少則不達。”⑤《史記》的簡稱。高適《遇盧明府有贈》:“胸懷豁清夜,《史》《漢》如流泉。”(《漢》:指《漢書》。流泉:形容文字如泉水湧出。)

    館:

    ①賓館;接待賓客的房舍。《左傳·僖公三十二年》:“鄭穆公使視客館。”②動詞,住賓館、客舍。《孟子· 盡心下》:“孟子之滕,館於上宮。”(之:到。)又留宿。《孟子·萬章下》:“帝館甥於貳室。”(甥:女婿。)③華麗住宅。王勃《滕王閣序》:“臨帝子之長洲,得仙人之舊館。”④官署名。《新唐書·百官志二》:“置修文館於門下省。”(門下省:官署名。)⑤某些文化學術機關名稱。韓愈《進學解》,“國子先生晨入太學,招諸生立館下。”

    書:

    ①書寫;用文字記錄。《周易·系辭上》:“書不盡言,言不盡意。”《左傳·隱公七年》:“滕侯卒,不書名,未同盟也。”②書法。《新唐書·三宗諸子傳》:“(李)范好學,工書。”③書法的字體。《漢書·藝文志》:“六體者,古文、奇字、篆書、隸書、繆篆、蟲書。”④指文字。《南史·陳伯之傳》:“伯之不識書。”⑤書籍。《論語· 先進》:“何必讀書,然後為學?”⑥特指古代典籍《尚書》,為五經之一,內容主要是上古帝王的文誥。《孟子·盡心下》:“盡信《書》,則不如無《書》。”⑦書信。《左傳· 昭公六年》:“叔向使詒子產書。”⑧公文;文書。《漢書·刑法志》:“民知爭端矣,將棄禮而征於書。”(征:征引。書:指刑法。)古樂府《木蘭詩》:“軍書十二卷,卷卷有爺名。”⑨指帝王的詔書。《後漢書·禮儀志上》:“立春之日,下寬大之書曰……”⑩臣下的奏章。岑參《寄左省杜拾遺》:“聖朝無闕事,自覺諫書稀。”(闕:缺點。)

    為:

    (一)①做。《詩經·周頌·豐年》:“為酒為醴,烝畀祖妣。”(烝:進獻。畀:給予。)《論語·學而》:“其為人也孝弟(tì)。”(弟:同“悌”。友愛。)②制作;創作。《禮記·曲禮下》:“為宮室,不斬於丘木。”(丘木:墓地的樹。)《漢書·枚乘傳》:“司馬相如善為文而遲。”(遲:慢。)③治理。《商君書·農戰》:“善為國者,倉廩雖滿,不偷於農。”(偷:怠惰;忽視。)《論語·為政》:“為政以德。”④行為。范仲淹《嶽陽樓記》:“予嘗求古仁人之心,或異二者之為。”(嘗:曾經。)⑤充當。《論語·為政》:“溫故而知新,可以為師矣。”(溫:溫習。故:舊的知識。)⑥當作。李白《夢遊天姥吟留別》:“霓為衣兮風為馬。”⑦變為;成為。屈原《離騷》:“蘭芷變而不芳兮,荃蕙化而為茅。”(蘭、芷、荃、蕙:皆香草名。)⑧認為。《孟子·公孫醜上》:“而子為我願之乎?”(子:你。)⑨是。《左傳·宣公三年》:“餘為伯儵,餘而祖也。”⑩介詞。1. 表被動。被。《三國志 · 吳書· 呂蒙傳》:“為張遼等所襲。”2.表對象。對;向。《戰國策·韓策二》:“(嚴仲子)因為聶政語曰:‘臣有仇。’”(11)連詞。如果。《戰國策·秦策四》:“秦為知之,必不救也。”(12)語氣詞。1. 與“何”相配,表疑問語氣。《論語·季氏》:“何以伐為?”(伐:進攻。)2. 多用於句未,表示反問語氣。《漢書·外戚傳下·趙皇後》:“今故告之,反怒為!”(故:故意。) (二)wèi ①幫助。《詩經·大雅·鳧鷖》:“公屍燕飲,福祿來為。”②介詞。1. 表對象。替。《論語·學而》:“為人謀而不忠乎?”2. 表原因。因為。《荀子·天論》:“天行有常,不為堯存,不為桀亡。”3. 表目的。為瞭。《孔雀東南飛》:“慎勿為婦死。”③通“偽”。假裝。《禮記·檀弓下》:“夫子為弗聞也者而過之。”

    朝:

    (一)①朝見。《禮記·內則》:“昧爽而朝。”②拜訪。《史記·司馬相如列傳》:“臨邛(qióng)令繆為恭敬,日往朝相如。”(臨邛:地名。令:縣令。繆:詐。)③朝廷。《詩經·齊風·雞鳴》:“雞既鳴矣,朝既盈矣。”④朝代。杜甫《諸將》:“漢朝陵墓對南山。”⑤政事。《西京雜記》卷一:“上(漢武帝)時服此裘以聽朝。”(服:穿。)⑥官府大堂。《後漢書·劉寵傳》:“山谷鄙生,未嘗識郡朝。”⑦介詞。面對;向。[朝歌]古地名。在今河南省。商朝曾在這裡建都。 (二)zhāo ①早晨。《詩經·小雅·北山》:“偕偕士子,朝夕從事。”②日;天。白居易《長恨歌》:“天生麗質難自棄,一朝選在君王側。”

    貢:

    ①向君主或朝廷進獻東西。《左傳·桓公十五年》:“諸侯不貢服。”②進獻的貢品。《史記·齊太公世傢》:“楚貢包茅不入(納),王祭不具,是以來責。”③賦稅名。傳說為夏代的稅制。《孟子·滕文公上》:“夏後氏五十而貢。”④推舉。《禮記·射義》:“諸侯歲獻,貢士於天子。”

    傳:

    (一)①傳遞。司馬遷《史記·廉頗藺相如列傳》:“秦王大喜,傳以示美人及左右。”②傳授。韓愈《師說》:“師者,所以傳道授業解惑也。”③流傳;傳播。桓寬《鹽鐵論·非鞅》:“功如丘山,名傳後世。”張籍《和左司元郎中秋居十首》之十:“新詩才上卷,已得滿城傳。”(卷:指書寫用的紙、帛。)④表達。江總《侍宴賦得起坐彈鳴琴詩》:“絲傳園客意,曲奏楚妃情。”(絲:指琴。)⑤臨摹。杜荀鶴《八駿圖》:“丹雘(huò)傳真未得真,那知筋骨與精神。”(丹雘:紅色顏料。真:原貌。)[傳道]1.轉述;傳說。杜甫《秦州雜詩》之十三:“傳道東柯谷,深藏數十傢。”2.傳授儒傢聖賢之道。韓愈《師說》:“師者,所以傳道授業解惑也。”後也指宗教宣傳教義。[傳燈]1.佛傢指宣傳佛法。佛法猶如明燈,可以消除迷惑,故稱。崔顥《贈懷一上人》:“傳燈遍都邑,杖錫遊王公。”2.指佛像前或人將死時置於腳後的長明燈。杜甫《望牛頭寺》:“傳燈無白日,佈地有黃金。”[傳衣]傳授師法;繼承師業。李商隱《謝書》:“自蒙半夜傳衣後,不羨王祥得佩刀。”(二)zhuàn ①驛站的房舍,供過往旅客及車馬中途休息的地方。《後漢書·陳忠傳》:“發人修道,繕理亭傳。”又泛指客舍。《史記·廉頗藺相如列傳》:“(秦王)舍相如廣成傳。”(舍:使居住。廣成:傳舍名。)②驛站所備的車馬。《左傳·成公五年》:“晉侯以傳召伯宗。”③出入關卡的憑證。《漢書·宣帝紀》:“民以車船載谷入關者,得毋用傳。”(毋:勿。)又泛指官府的憑證。《後漢書·陳蕃傳》:“以諫爭不合,投傳而去。”(投:棄擲。)④解說經義的文字。⑤傳記。如《二十五史》均有人物列傳。劉知幾《史通·列傳》:“傳之為體,大抵相同,而述者多方,有時而異。”

    太:

    ①極大。《淮南子·詮言》:“洞同天地,渾沌為樸,未造而成物,謂之太一。”②極遠。《荀子 · 正論》:“太古薄葬,棺厚三寸,衣衾三領,葬田不妨田。”(不妨田:指無墳丘。)③超過一定數量的。《史記·項羽本紀》:“漢有天下太半,而諸侯皆附之。楚兵罷(pí)食盡,此天亡楚之時也。”(罷:同“疲”。)④對年長、位尊或輩分高的人的尊稱。《漢書·李廣蘇建傳附蘇武》:“來時太夫人已不幸。”《史記·高祖本紀》:“高祖五日一朝太公。”⑤過於;過分。《晉書·夏侯湛傳》:“吾子所以褒飾之太矣。斟酌之喻,非小醜之所堪也。”⑥同“泰”。安泰。《老子》第三十五章:“執大象,天下往,往而不害安平太。”(大象:指事物的本原。)《呂氏春秋·大樂》:“天下太平,萬物安寧。”

    常:

    ①恒久不變的;固定的。《孫子·虛實》:“四時無常位。”(四時:四季。)《韓非子·五蠹》:“不期修古,不法常可。”②一定的準則或制度。《周易·系辭上》:“動靜有常。”《國語·楚語上》:“民不廢時務,官不易朝常。”③指由習慣而形成的常規、慣例。《管子·幼官》:“明法審數,立常備能,則治。”④特指封建社會倫理道德的最高準則。《論衡·問孔》:“五常之道,仁、義、禮、智、信也。”⑤平凡的;普通的。《史記·扁鵲傳》:“扁鵲,非常人也。”⑥日常;平時。《晉書·何曾傳》:“未嘗聞經國遠圖,惟說平生常事。”(經:治理。)⑦副詞。經常;常常。《列子·天瑞》:“常生常化者,無時不生,無時不化。”⑧古代長度單位。八尺為尋,兩尋為常。《韓非子·揚權》:“上失扶寸,下得尋常。”⑨通“嘗”。曾經。《荀子·天論》:“夫日月之有蝕,風雨之不時,怪星之黨(tǎng)見(xiàn),是無世而不常有之。”(黨:偶然。)

    編:

    ①穿聯竹簡的皮條或繩子。劉歆《移太常博士書》:“或脫簡,或脫編。”②按照一定的條理組織,或按照順序排列。《漢書·東方朔傳》:“目若懸珠,齒若編貝。”(貝:貝殼。)③編結;交織。《晉書·孫登傳》:“夏則編草為裳。”④成本的書或書的一部分。盧照鄰《樂府雜詩序》:“訪遺編於四海。”⑤用作書的量詞。《史記·留侯世傢》:“出一編書,曰:‘讀此則為王者師矣。’”⑥編寫;創作。《韓非子·難三》:“法者,編著之圖籍,設之於官府,而佈之於百姓者也。”

    入:

    ①進入;由外面到裡面。《論語·八佾》:“子入太廟,每事問。”②泛指進入某種境界。李白《王右軍》:“筆精妙入神。”③特指入朝為官。傅亮《為宋公求加贈劉前軍表》:“出征入輔,幸不辱命。”④接受;收入。《左傳·宣公元年》:“驟諫而不入。”(驟:屢次。)《新五代史·楚世傢》:“歲入萬計。”⑤上交;交納。《墨子·貴義》:“今農夫入其稅於大人。”⑥參加;加入。《戰國策·魏策一》:“入子之事者,吾為子殺之亡之。”⑦合於;相合;符合。朱慶餘《近試上張籍水部》:“畫眉深淺入時無?”(時:時髦。)⑧入聲。古漢語有平、上、去、入四種聲調。

    靺:

    (一)[靺鞨]我國古代東北地區的一個少數民族。北魏時稱“勿吉”,隋唐時稱“靺鞨”,五代時稱“女真”。《隋書·東夷傳》:“靺鞨,在高麗之北,邑落俱有酋長,不相總一。” (二)wà 同“襪”。襪子。《南齊書·徐孝嗣傳》:“孝嗣登殿不著靺。”

    科:

    ①品級;類別。《論語·八佾》:“射不主皮,為力不同科。”《孟子·盡心下》:“夫子之設科也。往者不追,來者不拒。”《漢書·儒林傳》:“(平帝時)歲課甲科四十人為郎中,乙科二十人為太子舍人,丙科四十人補文學掌故雲。”(課:考核,考試。)韓愈《八月十五夜贈張功曹》:“君歌且休聽我歌,我歌今與君殊科。”(休:止。殊:異。)②條目;條款。《漢書·匈奴傳贊》:“人持所見,各有同異,然總其要歸,兩科而已。”(要歸:要點。)特指法律條款。《戰國策·秦策一》:“科條既備,民多偽態。”《出師表》:“若有作奸犯科及為忠善者,宜付有司論其刑賞。”《晉書·刑法志》:“刪約舊科,傍(páng)采漢律,定為魏法。”(傍:旁。)③征收賦稅。《宋史·程大昌傳》:“所置田產,仍免科徭。”(徭:勞役。)④判決。韓愈《應所在典貼良人男女等狀》:“如有隱漏,必重科懲。”⑤按公務分類辦事的官署。《明史·職官志三》:“給事中,吏科四人,戶科八人,禮科六人,兵科十人,刑科八人,工科四人。”⑥古代科舉制度分科取士,所設科目稱“科”。《新唐書·選舉志上》:“高宗永徽二年,始停秀才科。”⑦量詞。相當於“棵”。譚用之《山中春晚寄賈員外》:“高添雅興松千尺,暗養清音竹數科。”


  • 史馆书为朝贡传,太常编入鞮靺科。

    “史馆书为朝贡传,太常编入鞮靺科。”诗句出处:《和李校书新题乐府十二首》;是唐朝诗人元稹的作品。

    骠之乐器头象驼,音声不合十二和。促舞跳趫筋节硬,
    繁辞变乱名字讹。千弹万唱皆咽咽,左旋右转空傞傞。
    俯地呼天终不会,曲成调变当如何。德宗深意在柔远,
    笙镛不御停娇娥。史馆书为朝贡传,太常编入鞮靺科。
    古时陶尧作天子,逊遁亲听康衢歌。又遣遒人持木铎,
    遍采讴谣天下过。万人有意皆洞达,四岳不敢施烦苛。
    尽令区中击壤块,燕及海外覃恩波。秦霸周衰古官废,
    下堙上塞王道颇。共矜异俗同声教,不念齐民方荐瘥。
    传称鱼鳖亦咸若,苟能效此诚足多。借如牛马未蒙泽,
    岂在抱瓮滋鼋鼍。教化从来有源委,必将泳海先泳河。
    是非倒置自古有,骠兮骠兮谁尔诃。

    吾闻黄帝鼓清角,弭伏熊罴舞玄鹤。舜持干羽苗革心,
    尧用咸池凤巢阁。大夏濩武皆象功,功多已讶玄功薄。
    汉祖过沛亦有歌,秦王破阵非无作。作之宗庙见艰难,
    作之军旅传糟粕。明皇度曲多新态,宛转侵淫易沉著。
    赤白桃李取花名,霓裳羽衣号天落。雅弄虽云已变乱,
    夷音未得相参错。自从胡骑起烟尘,毛毳腥膻满咸洛。
    女为胡妇学胡妆,伎进胡音务胡乐。火凤声沉多咽绝,
    春莺啭罢长萧索。胡音胡骑与胡妆,五十年来竞纷泊。

    边头大将差健卒,入抄禽生快于鹘。但逢赪面即捉来,
    半是边人半戎羯。大将论功重多级,捷书飞奏何超忽。
    圣朝不杀谐至仁,远送炎方示微罚。万里虚劳肉食费,
    连头尽被毡裘暍。华裀重席卧腥臊,病犬愁鸪声咽嗢。
    中有一人能汉语,自言家本长城窟。少年随父戍安西,
    河渭瓜沙眼看没。天宝未乱犹数载,狼星四角光蓬勃。
    中原祸作边防危,果有豺狼四来伐。蕃马膘成正翘健,
    蕃兵肉饱争唐突。烟尘乱起无亭燧,主帅惊跳弃旄钺。
    半夜城摧鹅雁鸣,妻啼子叫曾不歇。阴森神庙未敢依,
    脆薄河冰安可越。荆棘深处共潜身,前困蒺藜后臲卼。
    平明蕃骑四面走,古墓深林尽株榾。少壮为俘头被髡,
    老翁留居足多刖。乌鸢满野尸狼藉,楼榭成灰墙突兀。
    暗水溅溅入旧池,平沙漫漫铺明月。戎王遣将来安慰,
    口不敢言心咄咄。供进腋腋御叱般,岂料穹庐拣肥腯。
    五六十年消息绝,中间盟会又猖獗。眼穿东日望尧云,
    肠断正朝梳汉发。近年如此思汉者,半为老病半埋骨。
    常教孙子学乡音,犹话平时好城阙。老者傥尽少者壮,
    生长蕃中似蕃悖。不知祖父皆汉民,便恐为蕃心矻矻。
    缘边饱喂十万众,何不齐驱一时发。年年但捉两三人,
    精卫衔芦塞溟渤。

    天宝欲末胡欲乱,胡人献女能胡旋。旋得明王不觉迷,
    妖胡奄到长生殿。胡旋之义世莫知,胡旋之容我能传。
    蓬断霜根羊角疾,竿戴朱盘火轮炫。骊珠迸珥逐飞星,
    虹晕轻巾掣流电。潜鲸暗吸笡波海,回风乱舞当空霰。
    万过其谁辨终始,四座安能分背面。才人观者相为言,
    承奉君恩在圆变。是非好恶随君口,南北东西逐君眄,
    柔软依身著佩带,裴回绕指同环钏。佞臣闻此心计回,
    荧惑君心君眼眩。君言似曲屈为钩,君言好直舒为箭。
    巧随清影触处行,妙学春莺百般啭。倾天侧地用君力,
    抑塞周遮恐君见。翠华南幸万里桥,玄宗始悟坤维转。
    寄言旋目与旋心,有国有家当共谴。

    泗滨浮石裁为磬,古乐疏音少人听。工师小贱牙旷稀,
    不辨邪声嫌雅正。正声不屈古调高,钟律参差管弦病。
    铿金戛瑟徒相杂,投玉敲冰杳然零。华原软石易追琢,
    高下随人无雅郑。弃旧美新由乐胥,自此黄钟不能竞。
    玄宗爱乐爱新乐,梨园弟子承恩横。霓裳才彻胡骑来,
    云门未得蒙亲定。我藏古磬藏在心,有时激作南风咏。
    伯夔曾抚野兽驯,仲尼暂叩春雷盛。何时得向笋簴悬,
    为君一吼君心醒。愿君每听念封疆,不遣豺狼剿人命。

    胡部新声锦筵坐,中庭汉振高音播。太宗庙乐传子孙,
    取类群凶阵初破。戢戢攒枪霜雪耀,腾腾击鼓云雷磨。
    初疑遇敌身启行,终象由文士宪左。昔日高宗常立听,
    曲终然后临玉座。如今节将一掉头,电卷风收尽摧挫。
    宋晋郑女歌声发,满堂会客齐喧呵。珊珊珮玉动腰身,
    一一贯珠随咳唾。顷向圜丘见郊祀,亦曾正旦亲朝贺。
    太常雅乐备宫悬,九奏未终百寮惰。惉滞难令季札辨,
    迟回但恐文侯卧。工师尽取聋昧人,岂是先王作之过。
    宋沇尝传天宝季,法曲胡音忽相和。明年十月燕寇来,
    九庙千门虏尘涴。我闻此语叹复泣,古来邪正将谁奈。
    奸声入耳佞入心,侏儒饱饭夷齐饿。

    西南六诏有遗种,僻在荒陬路寻壅。部落支离君长贱,
    比诸夷狄为幽冗。犬戎强盛频侵削,降有愤心战无勇。
    夜防抄盗保深山,朝望烟尘上高冢。鸟道绳桥来款附,
    非因慕化因危悚。清平官系金呿嵯,求天叩地持双珙。
    益州大将韦令公,顷实遭时定汧陇。自居剧镇无他绩,
    幸得蛮来固恩宠。为蛮开道引蛮朝,迎蛮送蛮常继踵。
    天子临轩四方贺,朝廷无事唯端拱。漏天走马春雨寒,
    泸水飞蛇瘴烟重。椎头丑类除忧患,肿足役夫劳汹涌。
    匈奴互市岁不供,云蛮通好辔长骕。戎王养马渐多年,
    南人耗悴西人恐。

    天宝年中花鸟使,撩花狎鸟含春思。满怀墨诏求嫔御,
    走上高楼半酣醉。醉酣直入卿士家,闺闱不得偷回避,
    良人顾妾心死别,小女呼爷血垂泪。十中有一得更衣,
    永配深宫作宫婢。御马南奔胡马蹙,宫女三千合宫弃。
    宫门一闭不复开,上阳花草青苔地。月夜闲闻洛水声,
    秋池暗度风荷气。日日长看提众门,终身不见门前事。
    近年又送数人来,自言兴庆南宫至。我悲此曲将彻骨,
    更想深冤复酸鼻。此辈贱嫔何足言,帝子天孙古称贵。
    诸王在閤四十年,七宅六宫门户閟。隋炀枝条袭封邑,
    肃宗血胤无官位。王无妃媵主无婿,阳亢阴淫结灾累。
    何如决雍顺众流,女遣从夫男作吏。

    赵璧五弦弹徵调,徵声巉绝何清峭。辞雄皓鹤警露啼,
    失子哀猿绕林啸。风入春松正凌乱,莺含晓舌怜娇妙。
    呜呜暗溜咽冰泉,杀杀霜刀涩寒鞘。促节频催渐繁拨,
    珠幢斗绝金铃掉。千靫鸣镝发胡弓,万片清球击虞庙。
    众乐虽同第一部,德宗皇帝常偏召。旬休节假暂归来,
    一声狂杀长安少。主第侯家最难见,挼歌按曲皆承诏。
    水精帘外教贵嫔,玳瑁筵心伴中要。臣有五贤非此弦,
    或在拘囚或屠钓。一贤得进胜累百,两贤得进同周召。
    三贤事汉灭暴强,四贤镇岳宁边徼。五贤并用调五常,
    五常既叙三光耀。赵璧五弦非此贤,九九何劳设庭燎。

    吾闻昔日西凉州,人烟扑地桑柘稠。蒲萄酒熟恣行乐,
    红艳青旗朱粉楼。楼下当垆称卓女,楼头伴客名莫愁。
    乡人不识离别苦,更卒多为沉滞游。哥舒开府设高宴,
    八珍九酝当前头。前头百戏竞撩乱,丸剑跳踯霜雪浮。
    狮子摇光毛彩竖,胡腾醉舞筋骨柔。大宛来献赤汗马,
    赞普亦奉翠茸裘。一朝燕贼乱中国,河湟没尽空遗丘。
    开远门前万里堠,今来蹙到行原州。去京五百而近何其逼,
    天子县内半没为荒陬,西凉之道尔阻修。连城边将但高会,
    每听此曲能不羞。

    建中之初放驯象,远归林邑近交广。兽返深山鸟构巢,
    鹰雕鹞鹘无羁鞅。贞元之岁贡驯犀,上林置圈官司养。
    玉盆金栈非不珍,虎啖狴牢鱼食网。渡江之橘逾汶貉,
    反时易性安能长。腊月北风霜雪深,踡跼鳞身遂长往。
    行地无疆费传驿,通天异物罹幽枉。乃知养兽如养人,
    不必人人自敦奖。不扰则得之于理,不夺有以多于赏。
    脱衣推食衣食之,不若男耕女令纺。尧民不自知有尧,
    但见安闲聊击壤。前观驯象后驯犀,理国其如指诸掌。

    年年买马阴山道,马死阴山帛空耗。元和天子念女工,
    内出金银代酬犒。臣有一言昧死进,死生甘分答恩焘。
    费财为马不独生,耗帛伤工有他盗。臣闻平时七十万匹马,
    关中不省闻嘶噪。四十八监选龙媒,时贡天庭付良造。
    如今坰野十无一,尽在飞龙相践暴。万束刍茭供旦暮,
    千钟菽粟长牵漕。屯军郡国百馀镇,缣缃岁奉春冬劳。
    税户逋逃例摊配,官司折纳仍贪冒。挑纹变力倍费,+
    弃旧从新人所好。越縠缭绫织一端,十匹素缣功未到。
    豪家富贾逾常制,令族清班无雅操。从骑爱奴丝布衫,
    臂鹰小儿云锦韬。群臣利己要差僭,天子深衷空悯悼。
    绰立花砖鹓凤行,雨露恩波几时报。

    以上元稹作品《和李校书新题乐府十二首》共12首

    【注释】:

    史:

    ①史官。 掌管书籍和负责记载史事的官。《左传·宣公二年》:“董狐,古之良史也。”②历史;史书。《庄子·天下》:“旧法世传之史,尚多有之。”③古代图书分类法中的第二部,又称乙部,专门收集各种体裁的史书。④虚浮;文辞繁多。《仪礼·聘礼》:“辞多则史,少则不达。”⑤《史记》的简称。高适《遇卢明府有赠》:“胸怀豁清夜,《史》《汉》如流泉。”(《汉》:指《汉书》。流泉:形容文字如泉水涌出。)

    馆:

    ①宾馆;接待宾客的房舍。《左传·僖公三十二年》:“郑穆公使视客馆。”②动词,住宾馆、客舍。《孟子· 尽心下》:“孟子之滕,馆于上宫。”(之:到。)又留宿。《孟子·万章下》:“帝馆甥于贰室。”(甥:女婿。)③华丽住宅。王勃《滕王阁序》:“临帝子之长洲,得仙人之旧馆。”④官署名。《新唐书·百官志二》:“置修文馆于门下省。”(门下省:官署名。)⑤某些文化学术机关名称。韩愈《进学解》,“国子先生晨入太学,招诸生立馆下。”

    书:

    ①书写;用文字记录。《周易·系辞上》:“书不尽言,言不尽意。”《左传·隐公七年》:“滕侯卒,不书名,未同盟也。”②书法。《新唐书·三宗诸子传》:“(李)范好学,工书。”③书法的字体。《汉书·艺文志》:“六体者,古文、奇字、篆书、隶书、缪篆、虫书。”④指文字。《南史·陈伯之传》:“伯之不识书。”⑤书籍。《论语· 先进》:“何必读书,然后为学?”⑥特指古代典籍《尚书》,为五经之一,内容主要是上古帝王的文诰。《孟子·尽心下》:“尽信《书》,则不如无《书》。”⑦书信。《左传· 昭公六年》:“叔向使诒子产书。”⑧公文;文书。《汉书·刑法志》:“民知争端矣,将弃礼而征于书。”(征:征引。书:指刑法。)古乐府《木兰诗》:“军书十二卷,卷卷有爷名。”⑨指帝王的诏书。《后汉书·礼仪志上》:“立春之日,下宽大之书曰……”⑩臣下的奏章。岑参《寄左省杜拾遗》:“圣朝无阙事,自觉谏书稀。”(阙:缺点。)

    为:

    (一)①做。《诗经·周颂·丰年》:“为酒为醴,烝畀祖妣。”(烝:进献。畀:给予。)《论语·学而》:“其为人也孝弟(tì)。”(弟:同“悌”。友爱。)②制作;创作。《礼记·曲礼下》:“为宫室,不斩于丘木。”(丘木:墓地的树。)《汉书·枚乘传》:“司马相如善为文而迟。”(迟:慢。)③治理。《商君书·农战》:“善为国者,仓廪虽满,不偷于农。”(偷:怠惰;忽视。)《论语·为政》:“为政以德。”④行为。范仲淹《岳阳楼记》:“予尝求古仁人之心,或异二者之为。”(尝:曾经。)⑤充当。《论语·为政》:“温故而知新,可以为师矣。”(温:温习。故:旧的知识。)⑥当作。李白《梦游天姥吟留别》:“霓为衣兮风为马。”⑦变为;成为。屈原《离骚》:“兰芷变而不芳兮,荃蕙化而为茅。”(兰、芷、荃、蕙:皆香草名。)⑧认为。《孟子·公孙丑上》:“而子为我愿之乎?”(子:你。)⑨是。《左传·宣公三年》:“余为伯儵,余而祖也。”⑩介词。1. 表被动。被。《三国志 · 吴书· 吕蒙传》:“为张辽等所袭。”2.表对象。对;向。《战国策·韩策二》:“(严仲子)因为聂政语曰:‘臣有仇。’”(11)连词。如果。《战国策·秦策四》:“秦为知之,必不救也。”(12)语气词。1. 与“何”相配,表疑问语气。《论语·季氏》:“何以伐为?”(伐:进攻。)2. 多用于句未,表示反问语气。《汉书·外戚传下·赵皇后》:“今故告之,反怒为!”(故:故意。) (二)wèi ①帮助。《诗经·大雅·凫鹥》:“公尸燕饮,福禄来为。”②介词。1. 表对象。替。《论语·学而》:“为人谋而不忠乎?”2. 表原因。因为。《荀子·天论》:“天行有常,不为尧存,不为桀亡。”3. 表目的。为了。《孔雀东南飞》:“慎勿为妇死。”③通“伪”。假装。《礼记·檀弓下》:“夫子为弗闻也者而过之。”

    朝:

    (一)①朝见。《礼记·内则》:“昧爽而朝。”②拜访。《史记·司马相如列传》:“临邛(qióng)令缪为恭敬,日往朝相如。”(临邛:地名。令:县令。缪:诈。)③朝廷。《诗经·齐风·鸡鸣》:“鸡既鸣矣,朝既盈矣。”④朝代。杜甫《诸将》:“汉朝陵墓对南山。”⑤政事。《西京杂记》卷一:“上(汉武帝)时服此裘以听朝。”(服:穿。)⑥官府大堂。《后汉书·刘宠传》:“山谷鄙生,未尝识郡朝。”⑦介词。面对;向。[朝歌]古地名。在今河南省。商朝曾在这里建都。 (二)zhāo ①早晨。《诗经·小雅·北山》:“偕偕士子,朝夕从事。”②日;天。白居易《长恨歌》:“天生丽质难自弃,一朝选在君王侧。”

    贡:

    ①向君主或朝廷进献东西。《左传·桓公十五年》:“诸侯不贡服。”②进献的贡品。《史记·齐太公世家》:“楚贡包茅不入(纳),王祭不具,是以来责。”③赋税名。传说为夏代的税制。《孟子·滕文公上》:“夏后氏五十而贡。”④推举。《礼记·射义》:“诸侯岁献,贡士于天子。”

    传:

    (一)①传递。司马迁《史记·廉颇蔺相如列传》:“秦王大喜,传以示美人及左右。”②传授。韩愈《师说》:“师者,所以传道授业解惑也。”③流传;传播。桓宽《盐铁论·非鞅》:“功如丘山,名传后世。”张籍《和左司元郎中秋居十首》之十:“新诗才上卷,已得满城传。”(卷:指书写用的纸、帛。)④表达。江总《侍宴赋得起坐弹鸣琴诗》:“丝传园客意,曲奏楚妃情。”(丝:指琴。)⑤临摹。杜荀鹤《八骏图》:“丹雘(huò)传真未得真,那知筋骨与精神。”(丹雘:红色颜料。真:原貌。)[传道]1.转述;传说。杜甫《秦州杂诗》之十三:“传道东柯谷,深藏数十家。”2.传授儒家圣贤之道。韩愈《师说》:“师者,所以传道授业解惑也。”后也指宗教宣传教义。[传灯]1.佛家指宣传佛法。佛法犹如明灯,可以消除迷惑,故称。崔颢《赠怀一上人》:“传灯遍都邑,杖锡游王公。”2.指佛像前或人将死时置于脚后的长明灯。杜甫《望牛头寺》:“传灯无白日,布地有黄金。”[传衣]传授师法;继承师业。李商隐《谢书》:“自蒙半夜传衣后,不羡王祥得佩刀。”(二)zhuàn ①驿站的房舍,供过往旅客及车马中途休息的地方。《后汉书·陈忠传》:“发人修道,缮理亭传。”又泛指客舍。《史记·廉颇蔺相如列传》:“(秦王)舍相如广成传。”(舍:使居住。广成:传舍名。)②驿站所备的车马。《左传·成公五年》:“晋侯以传召伯宗。”③出入关卡的凭证。《汉书·宣帝纪》:“民以车船载谷入关者,得毋用传。”(毋:勿。)又泛指官府的凭证。《后汉书·陈蕃传》:“以谏争不合,投传而去。”(投:弃掷。)④解说经义的文字。⑤传记。如《二十五史》均有人物列传。刘知几《史通·列传》:“传之为体,大抵相同,而述者多方,有时而异。”

    太:

    ①极大。《淮南子·诠言》:“洞同天地,浑沌为朴,未造而成物,谓之太一。”②极远。《荀子 · 正论》:“太古薄葬,棺厚三寸,衣衾三领,葬田不妨田。”(不妨田:指无坟丘。)③超过一定数量的。《史记·项羽本纪》:“汉有天下太半,而诸侯皆附之。楚兵罢(pí)食尽,此天亡楚之时也。”(罢:同“疲”。)④对年长、位尊或辈分高的人的尊称。《汉书·李广苏建传附苏武》:“来时太夫人已不幸。”《史记·高祖本纪》:“高祖五日一朝太公。”⑤过于;过分。《晋书·夏侯湛传》:“吾子所以褒饰之太矣。斟酌之喻,非小丑之所堪也。”⑥同“泰”。安泰。《老子》第三十五章:“执大象,天下往,往而不害安平太。”(大象:指事物的本原。)《吕氏春秋·大乐》:“天下太平,万物安宁。”

    常:

    ①恒久不变的;固定的。《孙子·虚实》:“四时无常位。”(四时:四季。)《韩非子·五蠹》:“不期修古,不法常可。”②一定的准则或制度。《周易·系辞上》:“动静有常。”《国语·楚语上》:“民不废时务,官不易朝常。”③指由习惯而形成的常规、惯例。《管子·幼官》:“明法审数,立常备能,则治。”④特指封建社会伦理道德的最高准则。《论衡·问孔》:“五常之道,仁、义、礼、智、信也。”⑤平凡的;普通的。《史记·扁鹊传》:“扁鹊,非常人也。”⑥日常;平时。《晋书·何曾传》:“未尝闻经国远图,惟说平生常事。”(经:治理。)⑦副词。经常;常常。《列子·天瑞》:“常生常化者,无时不生,无时不化。”⑧古代长度单位。八尺为寻,两寻为常。《韩非子·扬权》:“上失扶寸,下得寻常。”⑨通“尝”。曾经。《荀子·天论》:“夫日月之有蚀,风雨之不时,怪星之党(tǎng)见(xiàn),是无世而不常有之。”(党:偶然。)

    编:

    ①穿联竹简的皮条或绳子。刘歆《移太常博士书》:“或脱简,或脱编。”②按照一定的条理组织,或按照顺序排列。《汉书·东方朔传》:“目若悬珠,齿若编贝。”(贝:贝壳。)③编结;交织。《晋书·孙登传》:“夏则编草为裳。”④成本的书或书的一部分。卢照邻《乐府杂诗序》:“访遗编于四海。”⑤用作书的量词。《史记·留侯世家》:“出一编书,曰:‘读此则为王者师矣。’”⑥编写;创作。《韩非子·难三》:“法者,编著之图籍,设之于官府,而布之于百姓者也。”

    入:

    ①进入;由外面到里面。《论语·八佾》:“子入太庙,每事问。”②泛指进入某种境界。李白《王右军》:“笔精妙入神。”③特指入朝为官。傅亮《为宋公求加赠刘前军表》:“出征入辅,幸不辱命。”④接受;收入。《左传·宣公元年》:“骤谏而不入。”(骤:屡次。)《新五代史·楚世家》:“岁入万计。”⑤上交;交纳。《墨子·贵义》:“今农夫入其税于大人。”⑥参加;加入。《战国策·魏策一》:“入子之事者,吾为子杀之亡之。”⑦合于;相合;符合。朱庆余《近试上张籍水部》:“画眉深浅入时无?”(时:时髦。)⑧入声。古汉语有平、上、去、入四种声调。

    靺:

    (一)[靺鞨]我国古代东北地区的一个少数民族。北魏时称“勿吉”,隋唐时称“靺鞨”,五代时称“女真”。《隋书·东夷传》:“靺鞨,在高丽之北,邑落俱有酋长,不相总一。” (二)wà 同“袜”。袜子。《南齐书·徐孝嗣传》:“孝嗣登殿不著靺。”

    科:

    ①品级;类别。《论语·八佾》:“射不主皮,为力不同科。”《孟子·尽心下》:“夫子之设科也。往者不追,来者不拒。”《汉书·儒林传》:“(平帝时)岁课甲科四十人为郎中,乙科二十人为太子舍人,丙科四十人补文学掌故云。”(课:考核,考试。)韩愈《八月十五夜赠张功曹》:“君歌且休听我歌,我歌今与君殊科。”(休:止。殊:异。)②条目;条款。《汉书·匈奴传赞》:“人持所见,各有同异,然总其要归,两科而已。”(要归:要点。)特指法律条款。《战国策·秦策一》:“科条既备,民多伪态。”《出师表》:“若有作奸犯科及为忠善者,宜付有司论其刑赏。”《晋书·刑法志》:“删约旧科,傍(páng)采汉律,定为魏法。”(傍:旁。)③征收赋税。《宋史·程大昌传》:“所置田产,仍免科徭。”(徭:劳役。)④判决。韩愈《应所在典贴良人男女等状》:“如有隐漏,必重科惩。”⑤按公务分类办事的官署。《明史·职官志三》:“给事中,吏科四人,户科八人,礼科六人,兵科十人,刑科八人,工科四人。”⑥古代科举制度分科取士,所设科目称“科”。《新唐书·选举志上》:“高宗永徽二年,始停秀才科。”⑦量词。相当于“棵”。谭用之《山中春晚寄贾员外》:“高添雅兴松千尺,暗养清音竹数科。”


  • shi guan shu wei chao gong chuan ,tai chang bian ru di mo ke 。

    “shi guan shu wei chao gong chuan ,tai chang bian ru di mo ke 。”shi gou chu chu :《he li jiao shu xin ti le fu shi er shou 》;shi tang chao shi ren yuan zhen de zuo pin 。

    biao zhi le qi tou xiang tuo ,yin sheng bu ge shi er he 。cu wu tiao chao jin jie ying ,
    fan ci bian luan ming zi e 。qian dan mo chang jie yan yan ,zuo xuan you zhuai kong suo suo 。
    fu de hu tian zhong bu hui ,qu cheng diao bian dang ru he 。de zong shen yi zai rou yuan ,
    sheng yong bu yu ting jiao e 。shi guan shu wei chao gong chuan ,tai chang bian ru di mo ke 。
    gu shi tao yao zuo tian zi ,xun dun qin ting kang qu ge 。you qian qiu ren chi mu duo ,
    bian cai ou yao tian xia guo 。mo ren you yi jie dong da ,si yue bu gan shi fan ke 。
    jin ling ou zhong ji rang kuai ,yan ji hai wai qin en bo 。qin ba zhou cui gu guan fei ,
    xia yin shang sai wang dao po 。gong jin yi su tong sheng jiao ,bu nian ji min fang jian chai 。
    chuan chen yu bie yi xian re ,gou neng xiao ci cheng zu duo 。jie ru niu ma wei meng ze ,
    qi zai bao weng zi yuan tuo 。jiao hua cong lai you yuan wei ,bi jiang yong hai xian yong he 。
    shi fei dao zhi zi gu you ,biao xi biao xi shei er he 。

    wu wen huang di gu qing jiao ,mi fu xiong pi wu xuan he 。shun chi gan yu miao ge xin ,
    yao yong xian chi feng chao ge 。da xia hu wu jie xiang gong ,gong duo yi ya xuan gong bao 。
    han zu guo pei yi you ge ,qin wang po zhen fei mo zuo 。zuo zhi zong miao jian jian nan ,
    zuo zhi jun lv chuan zao po 。ming huang du qu duo xin tai ,wan zhuai qin yin yi chen zhe 。
    chi bai tao li qu hua ming ,ni chang yu yi hao tian la 。ya long sui yun yi bian luan ,
    yi yin wei de xiang can cuo 。zi cong hu ji qi yan chen ,mao cui xing shan man xian luo 。
    nv wei hu fu xue hu zhuang ,ji jin hu yin wu hu le 。huo feng sheng chen duo yan jue ,
    chun ying zhuan ba chang xiao suo 。hu yin hu ji yu hu zhuang ,wu shi nian lai jing fen bo 。

    bian tou da jiang cha jian cu ,ru chao qin sheng kuai yu gu 。dan feng cheng mian ji zhuo lai ,
    ban shi bian ren ban rong jie 。da jiang lun gong chong duo ji ,jie shu fei zou he chao hu 。
    sheng chao bu sha xie zhi ren ,yuan song yan fang shi wei fa 。mo li xu lao rou shi fei ,
    lian tou jin bei zhan qiu ye 。hua yin chong xi wo xing sao ,bing quan chou gu sheng yan wa 。
    zhong you yi ren neng han yu ,zi yan jia ben chang cheng ku 。shao nian sui fu shu an xi ,
    he wei gua sha yan kan mei 。tian bao wei luan you shu zai ,lang xing si jiao guang peng bo 。
    zhong yuan huo zuo bian fang wei ,guo you chai lang si lai fa 。fan ma biao cheng zheng qiao jian ,
    fan bing rou bao zheng tang tu 。yan chen luan qi mo ting sui ,zhu shuai jing tiao qi mao yue 。
    ban ye cheng cui e yan ming ,qi ti zi jiao ceng bu xie 。yin sen shen miao wei gan yi ,
    cui bao he bing an ke yue 。jing ji shen chu gong qian shen ,qian kun ji li hou nie kui 。
    ping ming fan ji si mian zou ,gu mu shen lin jin zhu gu 。shao zhuang wei fu tou bei kun ,
    lao weng liu ju zu duo yue 。wu yuan man ye shi lang ji ,lou xie cheng hui qiang tu wu 。
    an shui jian jian ru jiu chi ,ping sha man man pu ming yue 。rong wang qian jiang lai an wei ,
    kou bu gan yan xin duo duo 。gong jin ye ye yu chi ban ,qi liao qiong lu jian fei dun 。
    wu liu shi nian xiao xi jue ,zhong jian meng hui you chang jue 。yan chuan dong ri wang yao yun ,
    chang duan zheng chao shu han fa 。jin nian ru ci sai han zhe ,ban wei lao bing ban mai gu 。
    chang jiao sun zi xue xiang yin ,you hua ping shi hao cheng que 。lao zhe tang jin shao zhe zhuang ,
    sheng chang fan zhong shi fan bei 。bu zhi zu fu jie han min ,bian kong wei fan xin ku ku 。
    yuan bian bao wei shi mo zhong ,he bu ji qu yi shi fa 。nian nian dan zhuo liang san ren ,
    jing wei xian lu sai ming bo 。

    tian bao yu mo hu yu luan ,hu ren suo nv neng hu xuan 。xuan de ming wang bu jiao mi ,
    yao hu yan dao chang sheng dian 。hu xuan zhi yi shi mo zhi ,hu xuan zhi rong wo neng chuan 。
    peng duan shuang gen yang jiao ji ,gan dai zhu pan huo lun xuan 。li zhu beng er zhu fei xing ,
    hong yun qing jin che liu dian 。qian jing an xi qie bo hai ,hui feng luan wu dang kong xian 。
    mo guo ji shei bian zhong shi ,si zuo an neng fen bei mian 。cai ren guan zhe xiang wei yan ,
    cheng feng jun en zai yuan bian 。shi fei hao e sui jun kou ,na bei dong xi zhu jun mian ,
    rou ruan yi shen zhe pei dai ,pei hui rao zhi tong huan chuan 。ning chen wen ci xin ji hui ,
    ying huo jun xin jun yan xuan 。jun yan shi qu qu wei gou ,jun yan hao zhi shu wei jian 。
    qiao sui qing ying chu chu hang ,miao xue chun ying bai ban zhuan 。qing tian ce de yong jun li ,
    yi sai zhou zhe kong jun jian 。cui hua na xing mo li qiao ,xuan zong shi wu kun wei zhuai 。
    ji yan xuan mu yu xuan xin ,you guo you jia dang gong qian 。

    si bin fu dan cai wei qing ,gu le shu yin shao ren ting 。gong shi xiao jian ya kuang xi ,
    bu bian xie sheng xian ya zheng 。zheng sheng bu qu gu diao gao ,zhong lv can cha guan xian bing 。
    keng jin jia se tu xiang za ,tou yu qiao bing yao ran ling 。hua yuan ruan dan yi zhui zhuo ,
    gao xia sui ren mo ya zheng 。qi jiu mei xin you le xu ,zi ci huang zhong bu neng jing 。
    xuan zong ai le ai xin le ,li yuan di zi cheng en heng 。ni chang cai che hu ji lai ,
    yun men wei de meng qin ding 。wo cang gu qing cang zai xin ,you shi ji zuo na feng yong 。
    bai kui ceng fu ye shou xun ,zhong ni zan kou chun lei cheng 。he shi de xiang sun ju xuan ,
    wei jun yi hou jun xin xing 。yuan jun mei ting nian feng jiang ,bu qian chai lang chao ren ming 。

    hu bu xin sheng jin yan zuo ,zhong ting han zhen gao yin bo 。tai zong miao le chuan zi sun ,
    qu lei qun xiong zhen chu po 。ji ji cuan qiang shuang xue yao ,teng teng ji gu yun lei mo 。
    chu yi yu di shen qi hang ,zhong xiang you wen shi xian zuo 。xi ri gao zong chang li ting ,
    qu zhong ran hou lin yu zuo 。ru jin jie jiang yi diao tou ,dian juan feng shou jin cui cuo 。
    song jin zheng nv ge sheng fa ,man tang hui ke ji xuan a 。shan shan 珮yu dong yao shen ,
    yi yi guan zhu sui hai tuo 。qing xiang huan qiu jian jiao si ,yi ceng zheng dan qin chao he 。
    tai chang ya le bei gong xuan ,jiu zou wei zhong bai liao duo 。zhan zhi nan ling ji zha bian ,
    chi hui dan kong wen hou wo 。gong shi jin qu long mei ren ,qi shi xian wang zuo zhi guo 。
    song wei chang chuan tian bao ji ,fa qu hu yin hu xiang he 。ming nian shi yue yan kou lai ,
    jiu miao qian men lu chen wan 。wo wen ci yu tan fu qi ,gu lai xie zheng jiang shei nai 。
    jian sheng ru er ning ru xin ,zhu ru bao fan yi ji e 。

    xi na liu zhao you wei chong ,pi zai huang zou lu xun yong 。bu la zhi li jun chang jian ,
    bi zhu yi di wei you rong 。quan rong jiang cheng pin qin xiao ,jiang you fen xin zhan mo yong 。
    ye fang chao dao bao shen shan ,chao wang yan chen shang gao zhong 。diao dao sheng qiao lai kuan fu ,
    fei yin mu hua yin wei song 。qing ping guan ji jin ka cuo ,qiu tian kou de chi shuang gong 。
    yi zhou da jiang wei ling gong ,qing shi zao shi ding qian long 。zi ju ju zhen mo ta ji ,
    xing de man lai gu en chong 。wei man kai dao yin man chao ,ying man song man chang ji zhong 。
    tian zi lin xuan si fang he ,chao ting mo shi wei duan gong 。lou tian zou ma chun yu han ,
    lu shui fei she zhang yan chong 。chui tou chou lei chu you huan ,zhong zu yi fu lao xiong chong 。
    xiong nu hu shi sui bu gong ,yun man tong hao pei chang su 。rong wang yang ma jian duo nian ,
    na ren hao cui xi ren kong 。

    tian bao nian zhong hua diao shi ,liao hua xia diao han chun sai 。man huai mo zhao qiu pin yu ,
    zou shang gao lou ban han zui 。zui han zhi ru qing shi jia ,gui wei bu de tou hui bi ,
    liang ren gu qie xin si bie ,xiao nv hu ye xie chui lei 。shi zhong you yi de geng yi ,
    yong pei shen gong zuo gong bi 。yu ma na ben hu ma cu ,gong nv san qian ge gong qi 。
    gong men yi bi bu fu kai ,shang yang hua cao qing tai de 。yue ye xian wen luo shui sheng ,
    qiu chi an du feng he qi 。ri ri chang kan di zhong men ,zhong shen bu jian men qian shi 。
    jin nian you song shu ren lai ,zi yan xing qing na gong zhi 。wo bei ci qu jiang che gu ,
    geng xiang shen yuan fu suan bi 。ci bei jian pin he zu yan ,di zi tian sun gu chen gui 。
    zhu wang zai 閤si shi nian ,qi zhai liu gong men hu bi 。sui yang zhi tiao xi feng yi ,
    su zong xie yin mo guan wei 。wang mo fei ying zhu mo xu ,yang kang yin yin jie zai lei 。
    he ru jue yong shun zhong liu ,nv qian cong fu nan zuo li 。

    zhao bi wu xian dan zheng diao ,zheng sheng chan jue he qing qiao 。ci xiong hao he jing lou ti ,
    shi zi ai yuan rao lin xiao 。feng ru chun song zheng ling luan ,ying han xiao she lian jiao miao 。
    wu wu an liu yan bing quan ,sha sha shuang dao se han qiao 。cu jie pin cui jian fan bo ,
    zhu chuang dou jue jin ling diao 。qian cha ming di fa hu gong ,mo pian qing qiu ji yu miao 。
    zhong le sui tong di yi bu ,de zong huang di chang pian shao 。xun xiu jie jia zan gui lai ,
    yi sheng kuang sha chang an shao 。zhu di hou jia zui nan jian ,ruo ge an qu jie cheng zhao 。
    shui jing lian wai jiao gui pin ,dai mao yan xin ban zhong yao 。chen you wu xian fei ci xian ,
    huo zai ju qiu huo tu diao 。yi xian de jin sheng lei bai ,liang xian de jin tong zhou shao 。
    san xian shi han mie bao jiang ,si xian zhen yue ning bian jiao 。wu xian bing yong diao wu chang ,
    wu chang ji xu san guang yao 。zhao bi wu xian fei ci xian ,jiu jiu he lao she ting liao 。

    wu wen xi ri xi liang zhou ,ren yan pu de sang zhe chou 。pu tao jiu shou zi hang le ,
    gong yan qing qi zhu fen lou 。lou xia dang lu chen zhuo nv ,lou tou ban ke ming mo chou 。
    xiang ren bu shi li bie ku ,geng cu duo wei chen zhi you 。ge shu kai fu she gao yan ,
    ba zhen jiu yun dang qian tou 。qian tou bai hu jing liao luan ,wan jian tiao zhi shuang xue fu 。
    shi zi yao guang mao cai shu ,hu teng zui wu jin gu rou 。da wan lai suo chi han ma ,
    zan pu yi feng cui rong qiu 。yi chao yan zei luan zhong guo ,he huang mei jin kong wei qiu 。
    kai yuan men qian mo li hou ,jin lai cu dao hang yuan zhou 。qu jing wu bai er jin he ji bi ,
    tian zi xian nei ban mei wei huang zou ,xi liang zhi dao er zu xiu 。lian cheng bian jiang dan gao hui ,
    mei ting ci qu neng bu xiu 。

    jian zhong zhi chu fang xun xiang ,yuan gui lin yi jin jiao an 。shou fan shen shan diao gou chao ,
    ying diao yao gu mo ji yang 。zhen yuan zhi sui gong xun xi ,shang lin zhi juan guan si yang 。
    yu pen jin zhan fei bu zhen ,hu dan bi lao yu shi wang 。du jiang zhi ju yu wen hao ,
    fan shi yi xing an neng chang 。la yue bei feng shuang xue shen ,踡跼lin shen sui chang wang 。
    hang de mo jiang fei chuan yi ,tong tian yi wu li you wang 。nai zhi yang shou ru yang ren ,
    bu bi ren ren zi dui jiang 。bu rao ze de zhi yu li ,bu duo you yi duo yu shang 。
    tuo yi tui shi yi shi zhi ,bu re nan geng nv ling fang 。yao min bu zi zhi you yao ,
    dan jian an xian liao ji rang 。qian guan xun xiang hou xun xi ,li guo ji ru zhi zhu zhang 。

    nian nian mai ma yin shan dao ,ma si yin shan bo kong hao 。yuan he tian zi nian nv gong ,
    nei chu jin yin dai chou kao 。chen you yi yan mei si jin ,si sheng gan fen da en dao 。
    fei cai wei ma bu du sheng ,hao bo shang gong you ta dao 。chen wen ping shi qi shi mo pi ma ,
    guan zhong bu sheng wen si zao 。si shi ba jian shua long mei ,shi gong tian ting fu liang zao 。
    ru jin 坰ye shi mo yi ,jin zai fei long xiang jian bao 。mo shu chu jiao gong dan mu ,
    qian zhong shu su chang qian cao 。tun jun jun guo bai yu zhen ,jian xiang sui feng chun dong lao 。
    shui hu bu tao li tan pei ,guan si she na reng tan mao 。tiao wen bian li bei fei ,+
    qi jiu cong xin ren suo hao 。yue hu liao ling zhi yi duan ,shi pi su jian gong wei dao 。
    hao jia fu gu yu chang zhi ,ling zu qing ban mo ya cao 。cong ji ai nu si bu shan ,
    bei ying xiao er yun jin tao 。qun chen li ji yao cha jian ,tian zi shen zhong kong min dao 。
    chao li hua zhuan yuan feng hang ,yu lou en bo ji shi bao 。

    yi shang yuan zhen zuo pin 《he li jiao shu xin ti le fu shi er shou 》gong 12shou

    【zhu shi 】:

    shi :

    ①shi guan 。 zhang guan shu ji he fu ze ji zai shi shi de guan 。《zuo chuan ·xuan gong er nian 》:“dong hu ,gu zhi liang shi ye 。”②li shi ;shi shu 。《zhuang zi ·tian xia 》:“jiu fa shi chuan zhi shi ,shang duo you zhi 。”③gu dai tu shu fen lei fa zhong de di er bu ,you chen yi bu ,zhuan men shou ji ge chong ti cai de shi shu 。④xu fu ;wen ci fan duo 。《yi li ·pin li 》:“ci duo ze shi ,shao ze bu da 。”⑤《shi ji 》de jian chen 。gao kuo 《yu lu ming fu you zeng 》:“xiong huai hua qing ye ,《shi 》《han 》ru liu quan 。”(《han 》:zhi 《han shu 》。liu quan :xing rong wen zi ru quan shui chong chu 。)

    guan :

    ①bin guan ;jie dai bin ke de fang she 。《zuo chuan ·xi gong san shi er nian 》:“zheng mu gong shi shi ke guan 。”②dong ci ,zhu bin guan 、ke she 。《meng zi · jin xin xia 》:“meng zi zhi teng ,guan yu shang gong 。”(zhi :dao 。)you liu su 。《meng zi ·mo zhang xia 》:“di guan sheng yu er shi 。”(sheng :nv xu 。)③hua li zhu zhai 。wang bo 《teng wang ge xu 》:“lin di zi zhi chang zhou ,de xian ren zhi jiu guan 。”④guan shu ming 。《xin tang shu ·bai guan zhi er 》:“zhi xiu wen guan yu men xia sheng 。”(men xia sheng :guan shu ming 。)⑤mou xie wen hua xue shu ji guan ming chen 。han yu 《jin xue jie 》,“guo zi xian sheng chen ru tai xue ,qiao zhu sheng li guan xia 。”

    shu :

    ①shu xie ;yong wen zi ji lu 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“shu bu jin yan ,yan bu jin yi 。”《zuo chuan ·yin gong qi nian 》:“teng hou cu ,bu shu ming ,wei tong meng ye 。”②shu fa 。《xin tang shu ·san zong zhu zi chuan 》:“(li )fan hao xue ,gong shu 。”③shu fa de zi ti 。《han shu ·yi wen zhi 》:“liu ti zhe ,gu wen 、ji zi 、zhuan shu 、li shu 、miao zhuan 、chong shu 。”④zhi wen zi 。《na shi ·chen bai zhi chuan 》:“bai zhi bu shi shu 。”⑤shu ji 。《lun yu · xian jin 》:“he bi dou shu ,ran hou wei xue ?”⑥te zhi gu dai dian ji 《shang shu 》,wei wu jing zhi yi ,nei rong zhu yao shi shang gu di wang de wen gao 。《meng zi ·jin xin xia 》:“jin xin 《shu 》,ze bu ru mo 《shu 》。”⑦shu xin 。《zuo chuan · zhao gong liu nian 》:“shu xiang shi dai zi chan shu 。”⑧gong wen ;wen shu 。《han shu ·xing fa zhi 》:“min zhi zheng duan yi ,jiang qi li er zheng yu shu 。”(zheng :zheng yin 。shu :zhi xing fa 。)gu le fu 《mu lan shi 》:“jun shu shi er juan ,juan juan you ye ming 。”⑨zhi di wang de zhao shu 。《hou han shu ·li yi zhi shang 》:“li chun zhi ri ,xia kuan da zhi shu yue ……”⑩chen xia de zou zhang 。cen can 《ji zuo sheng du she wei 》:“sheng chao mo que shi ,zi jiao jian shu xi 。”(que :que dian 。)

    wei :

    (yi )①zuo 。《shi jing ·zhou song ·feng nian 》:“wei jiu wei li ,zheng bi zu bi 。”(zheng :jin suo 。bi :gei yu 。)《lun yu ·xue er 》:“ji wei ren ye xiao di (tì)。”(di :tong “ti ”。you ai 。)②zhi zuo ;chuang zuo 。《li ji ·qu li xia 》:“wei gong shi ,bu zhan yu qiu mu 。”(qiu mu :mu de de shu 。)《han shu ·mei cheng chuan 》:“si ma xiang ru shan wei wen er chi 。”(chi :man 。)③zhi li 。《shang jun shu ·nong zhan 》:“shan wei guo zhe ,cang lin sui man ,bu tou yu nong 。”(tou :dai duo ;hu shi 。)《lun yu ·wei zheng 》:“wei zheng yi de 。”④hang wei 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“yu chang qiu gu ren ren zhi xin ,huo yi er zhe zhi wei 。”(chang :ceng jing 。)⑤chong dang 。《lun yu ·wei zheng 》:“wen gu er zhi xin ,ke yi wei shi yi 。”(wen :wen xi 。gu :jiu de zhi shi 。)⑥dang zuo 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“ni wei yi xi feng wei ma 。”⑦bian wei ;cheng wei 。qu yuan 《li sao 》:“lan zhi bian er bu fang xi ,quan hui hua er wei mao 。”(lan 、zhi 、quan 、hui :jie xiang cao ming 。)⑧ren wei 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“er zi wei wo yuan zhi hu ?”(zi :ni 。)⑨shi 。《zuo chuan ·xuan gong san nian 》:“yu wei bai shu ,yu er zu ye 。”⑩jie ci 。1. biao bei dong 。bei 。《san guo zhi · wu shu · lv meng chuan 》:“wei zhang liao deng suo xi 。”2.biao dui xiang 。dui ;xiang 。《zhan guo ce ·han ce er 》:“(yan zhong zi )yin wei nie zheng yu yue :‘chen you chou 。’”(11)lian ci 。ru guo 。《zhan guo ce ·qin ce si 》:“qin wei zhi zhi ,bi bu jiu ye 。”(12)yu qi ci 。1. yu “he ”xiang pei ,biao yi wen yu qi 。《lun yu ·ji shi 》:“he yi fa wei ?”(fa :jin gong 。)2. duo yong yu gou wei ,biao shi fan wen yu qi 。《han shu ·wai qi chuan xia ·zhao huang hou 》:“jin gu gao zhi ,fan nu wei !”(gu :gu yi 。) (er )wèi ①bang zhu 。《shi jing ·da ya ·fu yi 》:“gong shi yan yin ,fu lu lai wei 。”②jie ci 。1. biao dui xiang 。ti 。《lun yu ·xue er 》:“wei ren mou er bu zhong hu ?”2. biao yuan yin 。yin wei 。《xun zi ·tian lun 》:“tian hang you chang ,bu wei yao cun ,bu wei jie wang 。”3. biao mu de 。wei le 。《kong qiao dong na fei 》:“shen wu wei fu si 。”③tong “wei ”。jia zhuang 。《li ji ·tan gong xia 》:“fu zi wei fu wen ye zhe er guo zhi 。”

    chao :

    (yi )①chao jian 。《li ji ·nei ze 》:“mei shuang er chao 。”②bai fang 。《shi ji ·si ma xiang ru lie chuan 》:“lin qiong (qióng)ling miao wei gong jing ,ri wang chao xiang ru 。”(lin qiong :de ming 。ling :xian ling 。miao :zha 。)③chao ting 。《shi jing ·ji feng ·ji ming 》:“ji ji ming yi ,chao ji ying yi 。”④chao dai 。du fu 《zhu jiang 》:“han chao ling mu dui na shan 。”⑤zheng shi 。《xi jing za ji 》juan yi :“shang (han wu di )shi fu ci qiu yi ting chao 。”(fu :chuan 。)⑥guan fu da tang 。《hou han shu ·liu chong chuan 》:“shan gu bi sheng ,wei chang shi jun chao 。”⑦jie ci 。mian dui ;xiang 。[chao ge ]gu de ming 。zai jin he na sheng 。shang chao ceng zai zhe li jian dou 。 (er )zhāo ①zao chen 。《shi jing ·xiao ya ·bei shan 》:“xie xie shi zi ,chao xi cong shi 。”②ri ;tian 。bai ju yi 《chang hen ge 》:“tian sheng li zhi nan zi qi ,yi chao shua zai jun wang ce 。”

    gong :

    ①xiang jun zhu huo chao ting jin suo dong xi 。《zuo chuan ·huan gong shi wu nian 》:“zhu hou bu gong fu 。”②jin suo de gong pin 。《shi ji ·ji tai gong shi jia 》:“chu gong bao mao bu ru (na ),wang ji bu ju ,shi yi lai ze 。”③fu shui ming 。chuan shui wei xia dai de shui zhi 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“xia hou shi wu shi er gong 。”④tui ju 。《li ji ·she yi 》:“zhu hou sui suo ,gong shi yu tian zi 。”

    chuan :

    (yi )①chuan di 。si ma qian 《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“qin wang da xi ,chuan yi shi mei ren ji zuo you 。”②chuan shou 。han yu 《shi shui 》:“shi zhe ,suo yi chuan dao shou ye jie huo ye 。”③liu chuan ;chuan bo 。huan kuan 《yan tie lun ·fei yang 》:“gong ru qiu shan ,ming chuan hou shi 。”zhang ji 《he zuo si yuan lang zhong qiu ju shi shou 》zhi shi :“xin shi cai shang juan ,yi de man cheng chuan 。”(juan :zhi shu xie yong de zhi 、bo 。)④biao da 。jiang zong 《shi yan fu de qi zuo dan ming qin shi 》:“si chuan yuan ke yi ,qu zou chu fei qing 。”(si :zhi qin 。)⑤lin mo 。du xun he 《ba jun tu 》:“dan huo (huò)chuan zhen wei de zhen ,na zhi jin gu yu jing shen 。”(dan huo :gong se yan liao 。zhen :yuan mao 。)[chuan dao ]1.zhuai shu ;chuan shui 。du fu 《qin zhou za shi 》zhi shi san :“chuan dao dong ke gu ,shen cang shu shi jia 。”2.chuan shou ru jia sheng xian zhi dao 。han yu 《shi shui 》:“shi zhe ,suo yi chuan dao shou ye jie huo ye 。”hou ye zhi zong jiao xuan chuan jiao yi 。[chuan deng ]1.fo jia zhi xuan chuan fo fa 。fo fa you ru ming deng ,ke yi xiao chu mi huo ,gu chen 。cui hao 《zeng huai yi shang ren 》:“chuan deng bian dou yi ,zhang xi you wang gong 。”2.zhi fo xiang qian huo ren jiang si shi zhi yu jiao hou de chang ming deng 。du fu 《wang niu tou si 》:“chuan deng mo bai ri ,bu de you huang jin 。”[chuan yi ]chuan shou shi fa ;ji cheng shi ye 。li shang yin 《xie shu 》:“zi meng ban ye chuan yi hou ,bu xian wang xiang de pei dao 。”(er )zhuàn ①yi zhan de fang she ,gong guo wang lv ke ji che ma zhong tu xiu xi de de fang 。《hou han shu ·chen zhong chuan 》:“fa ren xiu dao ,shan li ting chuan 。”you fan zhi ke she 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“(qin wang )she xiang ru an cheng chuan 。”(she :shi ju zhu 。an cheng :chuan she ming 。)②yi zhan suo bei de che ma 。《zuo chuan ·cheng gong wu nian 》:“jin hou yi chuan shao bai zong 。”③chu ru guan ka de ping zheng 。《han shu ·xuan di ji 》:“min yi che chuan zai gu ru guan zhe ,de wu yong chuan 。”(wu :wu 。)you fan zhi guan fu de ping zheng 。《hou han shu ·chen fan chuan 》:“yi jian zheng bu ge ,tou chuan er qu 。”(tou :qi zhi 。)④jie shui jing yi de wen zi 。⑤chuan ji 。ru 《er shi wu shi 》jun you ren wu lie chuan 。liu zhi ji 《shi tong ·lie chuan 》:“chuan zhi wei ti ,da di xiang tong ,er shu zhe duo fang ,you shi er yi 。”

    tai :

    ①ji da 。《huai na zi ·quan yan 》:“dong tong tian de ,hun dun wei piao ,wei zao er cheng wu ,wei zhi tai yi 。”②ji yuan 。《xun zi · zheng lun 》:“tai gu bao zang ,guan hou san cun ,yi qin san ling ,zang tian bu fang tian 。”(bu fang tian :zhi mo fen qiu 。)③chao guo yi ding shu liang de 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“han you tian xia tai ban ,er zhu hou jie fu zhi 。chu bing ba (pí)shi jin ,ci tian wang chu zhi shi ye 。”(ba :tong “pi ”。)④dui nian chang 、wei zun huo bei fen gao de ren de zun chen 。《han shu ·li an su jian chuan fu su wu 》:“lai shi tai fu ren yi bu xing 。”《shi ji ·gao zu ben ji 》:“gao zu wu ri yi chao tai gong 。”⑤guo yu ;guo fen 。《jin shu ·xia hou zhan chuan 》:“wu zi suo yi bao shi zhi tai yi 。zhen zhuo zhi yu ,fei xiao chou zhi suo kan ye 。”⑥tong “tai ”。an tai 。《lao zi 》di san shi wu zhang :“zhi da xiang ,tian xia wang ,wang er bu hai an ping tai 。”(da xiang :zhi shi wu de ben yuan 。)《lv shi chun qiu ·da le 》:“tian xia tai ping ,mo wu an ning 。”

    chang :

    ①heng jiu bu bian de ;gu ding de 。《sun zi ·xu shi 》:“si shi mo chang wei 。”(si shi :si ji 。)《han fei zi ·wu du 》:“bu ji xiu gu ,bu fa chang ke 。”②yi ding de zhun ze huo zhi du 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“dong jing you chang 。”《guo yu ·chu yu shang 》:“min bu fei shi wu ,guan bu yi chao chang 。”③zhi you xi guan er xing cheng de chang gui 、guan li 。《guan zi ·you guan 》:“ming fa shen shu ,li chang bei neng ,ze zhi 。”④te zhi feng jian she hui lun li dao de de zui gao zhun ze 。《lun heng ·wen kong 》:“wu chang zhi dao ,ren 、yi 、li 、zhi 、xin ye 。”⑤ping fan de ;pu tong de 。《shi ji ·bian que chuan 》:“bian que ,fei chang ren ye 。”⑥ri chang ;ping shi 。《jin shu ·he ceng chuan 》:“wei chang wen jing guo yuan tu ,wei shui ping sheng chang shi 。”(jing :zhi li 。)⑦fu ci 。jing chang ;chang chang 。《lie zi ·tian rui 》:“chang sheng chang hua zhe ,mo shi bu sheng ,mo shi bu hua 。”⑧gu dai chang du chan wei 。ba che wei xun ,liang xun wei chang 。《han fei zi ·yang quan 》:“shang shi fu cun ,xia de xun chang 。”⑨tong “chang ”。ceng jing 。《xun zi ·tian lun 》:“fu ri yue zhi you shi ,feng yu zhi bu shi ,guai xing zhi dang (tǎng)jian (xiàn),shi mo shi er bu chang you zhi 。”(dang :ou ran 。)

    bian :

    ①chuan lian zhu jian de pi tiao huo sheng zi 。liu xin 《yi tai chang bo shi shu 》:“huo tuo jian ,huo tuo bian 。”②an zhao yi ding de tiao li zu zhi ,huo an zhao shun xu pai lie 。《han shu ·dong fang shuo chuan 》:“mu re xuan zhu ,chi re bian bei 。”(bei :bei ke 。)③bian jie ;jiao zhi 。《jin shu ·sun deng chuan 》:“xia ze bian cao wei chang 。”④cheng ben de shu huo shu de yi bu fen 。lu zhao lin 《le fu za shi xu 》:“fang wei bian yu si hai 。”⑤yong zuo shu de liang ci 。《shi ji ·liu hou shi jia 》:“chu yi bian shu ,yue :‘dou ci ze wei wang zhe shi yi 。’”⑥bian xie ;chuang zuo 。《han fei zi ·nan san 》:“fa zhe ,bian zhe zhi tu ji ,she zhi yu guan fu ,er bu zhi yu bai xing zhe ye 。”

    ru :

    ①jin ru ;you wai mian dao li mian 。《lun yu ·ba yi 》:“zi ru tai miao ,mei shi wen 。”②fan zhi jin ru mou chong jing jie 。li bai 《wang you jun 》:“bi jing miao ru shen 。”③te zhi ru chao wei guan 。fu liang 《wei song gong qiu jia zeng liu qian jun biao 》:“chu zheng ru fu ,xing bu ru ming 。”④jie shou ;shou ru 。《zuo chuan ·xuan gong yuan nian 》:“zhou jian er bu ru 。”(zhou :lv ci 。)《xin wu dai shi ·chu shi jia 》:“sui ru mo ji 。”⑤shang jiao ;jiao na 。《mo zi ·gui yi 》:“jin nong fu ru ji shui yu da ren 。”⑥can jia ;jia ru 。《zhan guo ce ·wei ce yi 》:“ru zi zhi shi zhe ,wu wei zi sha zhi wang zhi 。”⑦ge yu ;xiang ge ;fu ge 。zhu qing yu 《jin shi shang zhang ji shui bu 》:“hua mei shen jian ru shi mo ?”(shi :shi mao 。)⑧ru sheng 。gu han yu you ping 、shang 、qu 、ru si chong sheng diao 。

    mo :

    (yi )[mo he ]wo guo gu dai dong bei de ou de yi ge shao shu min zu 。bei wei shi chen “wu ji ”,sui tang shi chen “mo he ”,wu dai shi chen “nv zhen ”。《sui shu ·dong yi chuan 》:“mo he ,zai gao li zhi bei ,yi la ju you qiu chang ,bu xiang zong yi 。” (er )wà tong “wa ”。wa zi 。《na ji shu ·xu xiao si chuan 》:“xiao si deng dian bu zhe mo 。”

    ke :

    ①pin ji ;lei bie 。《lun yu ·ba yi 》:“she bu zhu pi ,wei li bu tong ke 。”《meng zi ·jin xin xia 》:“fu zi zhi she ke ye 。wang zhe bu zhui ,lai zhe bu ju 。”《han shu ·ru lin chuan 》:“(ping di shi )sui ke jia ke si shi ren wei lang zhong ,yi ke er shi ren wei tai zi she ren ,bing ke si shi ren bu wen xue zhang gu yun 。”(ke :kao he ,kao shi 。)han yu 《ba yue shi wu ye zeng zhang gong cao 》:“jun ge ju xiu ting wo ge ,wo ge jin yu jun shu ke 。”(xiu :zhi 。shu :yi 。)②tiao mu ;tiao kuan 。《han shu ·xiong nu chuan zan 》:“ren chi suo jian ,ge you tong yi ,ran zong ji yao gui ,liang ke er yi 。”(yao gui :yao dian 。)te zhi fa lv tiao kuan 。《zhan guo ce ·qin ce yi 》:“ke tiao ji bei ,min duo wei tai 。”《chu shi biao 》:“re you zuo jian fan ke ji wei zhong shan zhe ,yi fu you si lun ji xing shang 。”《jin shu ·xing fa zhi 》:“shan yao jiu ke ,bang (páng)cai han lv ,ding wei wei fa 。”(bang :pang 。)③zheng shou fu shui 。《song shi ·cheng da chang chuan 》:“suo zhi tian chan ,reng mian ke yao 。”(yao :lao yi 。)④pan jue 。han yu 《ying suo zai dian tie liang ren nan nv deng zhuang 》:“ru you yin lou ,bi chong ke cheng 。”⑤an gong wu fen lei ban shi de guan shu 。《ming shi ·zhi guan zhi san 》:“gei shi zhong ,li ke si ren ,hu ke ba ren ,li ke liu ren ,bing ke shi ren ,xing ke ba ren ,gong ke si ren 。”⑥gu dai ke ju zhi du fen ke qu shi ,suo she ke mu chen “ke ”。《xin tang shu ·shua ju zhi shang 》:“gao zong yong hui er nian ,shi ting xiu cai ke 。”⑦liang ci 。xiang dang yu “ke ”。tan yong zhi 《shan zhong chun wan ji gu yuan wai 》:“gao tian ya xing song qian che ,an yang qing yin zhu shu ke 。”