• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 陰寒筋骨病,夜久燈火低。

    “陰寒筋骨病,夜久燈火低。”詩句出處:《感夢》;是唐朝詩人元稹的作品。

    十月初二日,我行蓬州西。三十裡有館,有館名芳溪。
    荒郵屋舍壞,新雨田地泥。我病百日馀,肌體顧若刲。
    氣填暮不食,早早掩竇圭。陰寒筋骨病,夜久燈火低。
    忽然寢成夢,宛見顏如珪。似嘆久離別,嗟嗟復淒淒。
    問我何病痛,又嘆何棲棲。答雲痰滯久,與世復相暌。
    重雲痰小疾,良藥固易擠。前時奉橘丸,攻疾有神功。
    何不善和療,豈獨頭有風。殷勤平生事,款曲無不終。
    悲歡兩相極,以是半日中。言罷相與行,行行古城裡。
    同行復一人,不識誰氏子。逡巡急吏來,呼喚願且止。
    馳至相君前,再拜復再起。啟雲吏有奉,奉命傳所旨。
    事有大驚忙,非君不能理。答雲久就閑,不願見勞使。
    多謝致勤勤,未敢相唯唯。我因前獻言,此事愚可料。
    亂熱由靜消,理繁在知要。君如冬月陽,奔走不必召。
    君如銅鏡明,萬物自可照。願君許蒼生,勿復高體調。
    相君不我言,顧我再三笑。行行及城戶,黯黯馀日暉。
    相君不我言,命我從此歸。不省別時語,但省涕淋漓。
    覺來身體汗,坐臥心骨悲。閃閃燈背壁,膠膠雞去塒。
    倦童顛倒寢,我淚縱橫垂。淚垂啼不止,不止啼且聲。
    啼聲覺僮仆,僮仆撩亂驚。問我何所苦,問我何所思。
    我亦不能語,慘慘即路岐。前經新政縣,今夕復明辰。
    置置滿心氣,不得說向人。奇哉趙明府,怪我眉不伸。
    雲有北來僧,住此月與旬。自言辨貴骨,謂若識天真。
    談遊費閟景,何不與逡巡。僧來為予語,語及昔所知。
    自言有奇中,裴相未相時。讀書靈山寺,住處接園籬。
    指言他日貴,晷刻似不移。我聞僧此語,不覺淚歔欷。
    因言前夕夢,無人一相謂。無乃裴相君,念我胸中氣。
    遣師及此言,使我盡前事。僧雲彼何親,言下涕不已。
    我雲知我深,不幸先我死。僧雲裴相君,如君恩有幾。
    我雲滔滔眾,好直者皆是。唯我與白生,感遇同所以。
    官學不同時,生小異鄉裡。拔我塵土中,使我名字美。
    美名何足多,深分從此始。吹噓莫我先,頑陋不我鄙。
    往往裴相門,終年不曾履。相門多眾流,多譽亦多毀。
    如聞風過塵,不動井中水。前時予掾荊,公在期復起。
    自從裴公無,吾道甘已矣。白生道亦孤,讒謗銷骨髓。
    司馬九江城,無人一言理。為師陳苦言,揮涕滿十指。
    未死終報恩,師聽此男子。

    【註釋】:

    陰:

    (一)①山的北面或水的南面。《孟子·萬章上》:“益避禹之子於箕山之陰。”《韓非子·說林上》:“夏居山之陰。”②陽光、月亮、星星被遮擋的天氣。李東陽《蜀葵》:“縱教雨黑天陰夜,不是南枝不放花。”③背面。吳曾《能改齋漫錄·樂府一》:“政和中,一中貴人使越州回,得詞於古碑陰,無名無譜,不知何人作也。”④陰影;樹陰。辛棄疾《水龍吟· 甲辰歲壽韓南澗尚書》:“對桐陰滿庭清晝。”⑤陰森;陰冷。龔鼎孳《遊七星巖》:“花月炎蒸偏五嶺,乍來陰洞逼秋看。”⑥暗中;暗地裡。《三國志·魏志·武帝紀》:“備之未東也,陰與董承等謀反。”⑦詭詐。《新唐書·李林甫傳》:“性陰密,忍誅殺,不見喜怒。”⑧男女生殖器的通稱。《史記· 呂不韋列傳》:“私求大陰人嫪毐為舍人。”⑨古代哲學概念。 與“陽”相對。用以概括諸事物兩大對立面的一個方面。柳宗元《天說》:“寒而暑者,世謂之陰陽。”⑩時光。《晉書·陶侃傳》:“大禹聖者,乃惜寸陰;至於眾人當惜分陰。”(11)通“蔭yìn”。庇蔭;庇護。《詩經·大雅·桑柔》:“既之陰女,反予來赫。”(予:我。赫:拒絕。) (二)ān [亮陰]指帝王居喪。《尚書·說命上》:“王宅憂,亮陰三祀。”(祀:年。)又《無逸》:“乃或亮陰,三年不言。”

    寒:

    ①冷。《禮記·月令》:“寒熱不節,民多虐疾。”《呂氏春秋·察今》:“見瓶水之冰,而知天下之寒。”②貧窮;貧寒。杜甫《自京赴奉先縣詠懷》:“彤庭所分帛,本自寒女出。”(彤庭:指富貴人傢。)《晉書·劉毅傳》:“是以上品無寒門,下品無士族。”③害怕;畏懼。《聊齋志異·辛十四娘》:“誤入澗谷,狼奔鴟(chī)叫,豎毛寒心。”(鴟:貓頭鷹。)

    筋:

    ①筋腱,附骨頭上的韌帶。《孟子·告子下》:“勞其筋骨。”《呂氏春秋·為欲》:“或折其骨,或絕其筋。”《周禮·地官· 廛人》:“凡屠者,斂其皮角筋骨,入於玉府。”(斂:征收。)②肌肉。《新唐書·回鶻(hú)傳下》:“產良馬,首如橐它(tuó),筋骼壯大。”(橐它:駱駝。骼:骨骼,骨架。)③靜脈管。《素問·五臟生成論》:“多食辛,則筋急而爪枯。”(辛:辣。爪:手。)

    骨:

    ①人及動物的骨頭、骨骼。《荀子·勸學》:“蚓無爪牙之利,筋骨之強,上食埃土,下飲黃泉,用心一也。”②指屍骨。陸遊《醉中出西門偶書》:“青山是處可埋骨,白發向人羞折腰。”③軀體。陸龜蒙《夢遊甘露寺》:“豈伊煩惱骨,合到清涼域?”(伊:這。合:應當。)④指起支撐作用的架子。《朱子語類》第一百二十五:“惟其中空,故受軸而運轉不窮,如傘柄上木管子眾骨所會者。”⑤心思;神志。《新唐書·盧杞傳》:“忠臣寒膺,良士痛骨。”(膺:胸。)⑥(人的)品格;氣質。李賀《送沈亞之》:“吾聞壯夫重心骨。”⑦文學作品的剛健筆力、風格。《文心雕龍 · 風骨》:“若瘠義肥辭,繁雜失統,則無骨之征也。”(統:中心。)

    病:

    ①重病;重傷。古稱輕病為疾,重病為病。《左傳·僖公二十八年》:“病,則將殺之。”後泛指一般疾病。《孟子·滕文公上》:“吾固願見,今吾尚病;病愈,我且往見。”②患病。《後漢書·王充傳》:“永元中,病卒於傢。”③困苦;疾苦。白居易《寄唐生》:“惟歌生民病,願得天子知。”④憂慮;擔心。《左傳·襄公二十四年》:“鄭人病之。”⑤缺點;錯誤。《孔子傢語·在厄》:“孔子聖賢,其所刺譏,皆中諸侯之病。”

    久:

    ①時間長。《莊子·德充符》:“久與賢人處則無過。”《史記·陳涉世傢》:“悵恨久之。”《論語·述而》:“久矣吾不復夢見周公。”②久留。《左傳·文公十二年》:“秦不能久,請深壘固軍以待之。”③久戰。《商君書·戰法》:“攻不若者勿與戰,食不若者勿與久。”

    火:

    ①物體燃燒時發出的光和焰。《周易· 乾》:“水流濕,火就燥。”(濕:低濕處。燥:幹燥物。)②焚燒;燒毀。韓愈《原道》:“人其人,火其書,廬其居。”(使其人成為編戶齊民,焚燒其經書,並將其居所改為民房。)特指火災。《元史·文宗本紀一》:“杭州火,命江浙行省賑被災之傢。”(賑:救濟。被:遭受。)《左傳·宣公十六年》:“凡火,人火曰火,天火曰災。”③古代兵制單位,十人為一火。《新唐書·兵志》:“十人為火,火有長。”《木蘭詩》:“出門看火伴。”④五行之一。《尚書·洪范》:“五行,一曰水,二曰火,三曰木,四曰金,五曰土。”⑤星名。1. 大火,即心宿二。李白《酬張卿夜宿南陵見贈》:“當君相思夜,火落金風高。”(金風:指秋風。)2. 行星之一,即火星。《史記·天官書》:“火犯守角,則有戰。”

    低:

    ①矮,與“高”相對。庾信《對宴齊使》:“沙迥(jiǒng)雁飛低。”(迥:遠。)孟浩然《宿建德江》:“野曠天低樹,江清月近人。”②泛指在一般水準之下。白居易《傷友》:“雖雲志氣在,豈免顏色低。”(顏色:臉色。)司空圖《歌者十二首》之二:“一聲初壓管弦低。”③下垂。謝胱《遊敬亭山》:“樛枝聳復低。”(樛:通“糾”。)


  • 阴寒筋骨病,夜久灯火低。

    “阴寒筋骨病,夜久灯火低。”诗句出处:《感梦》;是唐朝诗人元稹的作品。

    十月初二日,我行蓬州西。三十里有馆,有馆名芳溪。
    荒邮屋舍坏,新雨田地泥。我病百日馀,肌体顾若刲。
    气填暮不食,早早掩窦圭。阴寒筋骨病,夜久灯火低。
    忽然寝成梦,宛见颜如珪。似叹久离别,嗟嗟复凄凄。
    问我何病痛,又叹何栖栖。答云痰滞久,与世复相暌。
    重云痰小疾,良药固易挤。前时奉橘丸,攻疾有神功。
    何不善和疗,岂独头有风。殷勤平生事,款曲无不终。
    悲欢两相极,以是半日中。言罢相与行,行行古城里。
    同行复一人,不识谁氏子。逡巡急吏来,呼唤愿且止。
    驰至相君前,再拜复再起。启云吏有奉,奉命传所旨。
    事有大惊忙,非君不能理。答云久就闲,不愿见劳使。
    多谢致勤勤,未敢相唯唯。我因前献言,此事愚可料。
    乱热由静消,理繁在知要。君如冬月阳,奔走不必召。
    君如铜镜明,万物自可照。愿君许苍生,勿复高体调。
    相君不我言,顾我再三笑。行行及城户,黯黯馀日晖。
    相君不我言,命我从此归。不省别时语,但省涕淋漓。
    觉来身体汗,坐卧心骨悲。闪闪灯背壁,胶胶鸡去埘。
    倦童颠倒寝,我泪纵横垂。泪垂啼不止,不止啼且声。
    啼声觉僮仆,僮仆撩乱惊。问我何所苦,问我何所思。
    我亦不能语,惨惨即路岐。前经新政县,今夕复明辰。
    置置满心气,不得说向人。奇哉赵明府,怪我眉不伸。
    云有北来僧,住此月与旬。自言辨贵骨,谓若识天真。
    谈游费閟景,何不与逡巡。僧来为予语,语及昔所知。
    自言有奇中,裴相未相时。读书灵山寺,住处接园篱。
    指言他日贵,晷刻似不移。我闻僧此语,不觉泪歔欷。
    因言前夕梦,无人一相谓。无乃裴相君,念我胸中气。
    遣师及此言,使我尽前事。僧云彼何亲,言下涕不已。
    我云知我深,不幸先我死。僧云裴相君,如君恩有几。
    我云滔滔众,好直者皆是。唯我与白生,感遇同所以。
    官学不同时,生小异乡里。拔我尘土中,使我名字美。
    美名何足多,深分从此始。吹嘘莫我先,顽陋不我鄙。
    往往裴相门,终年不曾履。相门多众流,多誉亦多毁。
    如闻风过尘,不动井中水。前时予掾荆,公在期复起。
    自从裴公无,吾道甘已矣。白生道亦孤,谗谤销骨髓。
    司马九江城,无人一言理。为师陈苦言,挥涕满十指。
    未死终报恩,师听此男子。

    【注释】:

    阴:

    (一)①山的北面或水的南面。《孟子·万章上》:“益避禹之子于箕山之阴。”《韩非子·说林上》:“夏居山之阴。”②阳光、月亮、星星被遮挡的天气。李东阳《蜀葵》:“纵教雨黑天阴夜,不是南枝不放花。”③背面。吴曾《能改斋漫录·乐府一》:“政和中,一中贵人使越州回,得词于古碑阴,无名无谱,不知何人作也。”④阴影;树阴。辛弃疾《水龙吟· 甲辰岁寿韩南涧尚书》:“对桐阴满庭清昼。”⑤阴森;阴冷。龚鼎孳《游七星岩》:“花月炎蒸偏五岭,乍来阴洞逼秋看。”⑥暗中;暗地里。《三国志·魏志·武帝纪》:“备之未东也,阴与董承等谋反。”⑦诡诈。《新唐书·李林甫传》:“性阴密,忍诛杀,不见喜怒。”⑧男女生殖器的通称。《史记· 吕不韦列传》:“私求大阴人嫪毐为舍人。”⑨古代哲学概念。 与“阳”相对。用以概括诸事物两大对立面的一个方面。柳宗元《天说》:“寒而暑者,世谓之阴阳。”⑩时光。《晋书·陶侃传》:“大禹圣者,乃惜寸阴;至于众人当惜分阴。”(11)通“荫yìn”。庇荫;庇护。《诗经·大雅·桑柔》:“既之阴女,反予来赫。”(予:我。赫:拒绝。) (二)ān [亮阴]指帝王居丧。《尚书·说命上》:“王宅忧,亮阴三祀。”(祀:年。)又《无逸》:“乃或亮阴,三年不言。”

    寒:

    ①冷。《礼记·月令》:“寒热不节,民多虐疾。”《吕氏春秋·察今》:“见瓶水之冰,而知天下之寒。”②贫穷;贫寒。杜甫《自京赴奉先县咏怀》:“彤庭所分帛,本自寒女出。”(彤庭:指富贵人家。)《晋书·刘毅传》:“是以上品无寒门,下品无士族。”③害怕;畏惧。《聊斋志异·辛十四娘》:“误入涧谷,狼奔鸱(chī)叫,竖毛寒心。”(鸱:猫头鹰。)

    筋:

    ①筋腱,附骨头上的韧带。《孟子·告子下》:“劳其筋骨。”《吕氏春秋·为欲》:“或折其骨,或绝其筋。”《周礼·地官· 廛人》:“凡屠者,敛其皮角筋骨,入于玉府。”(敛:征收。)②肌肉。《新唐书·回鹘(hú)传下》:“产良马,首如橐它(tuó),筋骼壮大。”(橐它:骆驼。骼:骨骼,骨架。)③静脉管。《素问·五脏生成论》:“多食辛,则筋急而爪枯。”(辛:辣。爪:手。)

    骨:

    ①人及动物的骨头、骨骼。《荀子·劝学》:“蚓无爪牙之利,筋骨之强,上食埃土,下饮黄泉,用心一也。”②指尸骨。陆游《醉中出西门偶书》:“青山是处可埋骨,白发向人羞折腰。”③躯体。陆龟蒙《梦游甘露寺》:“岂伊烦恼骨,合到清凉域?”(伊:这。合:应当。)④指起支撑作用的架子。《朱子语类》第一百二十五:“惟其中空,故受轴而运转不穷,如伞柄上木管子众骨所会者。”⑤心思;神志。《新唐书·卢杞传》:“忠臣寒膺,良士痛骨。”(膺:胸。)⑥(人的)品格;气质。李贺《送沈亚之》:“吾闻壮夫重心骨。”⑦文学作品的刚健笔力、风格。《文心雕龙 · 风骨》:“若瘠义肥辞,繁杂失统,则无骨之征也。”(统:中心。)

    病:

    ①重病;重伤。古称轻病为疾,重病为病。《左传·僖公二十八年》:“病,则将杀之。”后泛指一般疾病。《孟子·滕文公上》:“吾固愿见,今吾尚病;病愈,我且往见。”②患病。《后汉书·王充传》:“永元中,病卒于家。”③困苦;疾苦。白居易《寄唐生》:“惟歌生民病,愿得天子知。”④忧虑;担心。《左传·襄公二十四年》:“郑人病之。”⑤缺点;错误。《孔子家语·在厄》:“孔子圣贤,其所刺讥,皆中诸侯之病。”

    久:

    ①时间长。《庄子·德充符》:“久与贤人处则无过。”《史记·陈涉世家》:“怅恨久之。”《论语·述而》:“久矣吾不复梦见周公。”②久留。《左传·文公十二年》:“秦不能久,请深垒固军以待之。”③久战。《商君书·战法》:“攻不若者勿与战,食不若者勿与久。”

    火:

    ①物体燃烧时发出的光和焰。《周易· 乾》:“水流湿,火就燥。”(湿:低湿处。燥:干燥物。)②焚烧;烧毁。韩愈《原道》:“人其人,火其书,庐其居。”(使其人成为编户齐民,焚烧其经书,并将其居所改为民房。)特指火灾。《元史·文宗本纪一》:“杭州火,命江浙行省赈被灾之家。”(赈:救济。被:遭受。)《左传·宣公十六年》:“凡火,人火曰火,天火曰灾。”③古代兵制单位,十人为一火。《新唐书·兵志》:“十人为火,火有长。”《木兰诗》:“出门看火伴。”④五行之一。《尚书·洪范》:“五行,一曰水,二曰火,三曰木,四曰金,五曰土。”⑤星名。1. 大火,即心宿二。李白《酬张卿夜宿南陵见赠》:“当君相思夜,火落金风高。”(金风:指秋风。)2. 行星之一,即火星。《史记·天官书》:“火犯守角,则有战。”

    低:

    ①矮,与“高”相对。庾信《对宴齐使》:“沙迥(jiǒng)雁飞低。”(迥:远。)孟浩然《宿建德江》:“野旷天低树,江清月近人。”②泛指在一般水准之下。白居易《伤友》:“虽云志气在,岂免颜色低。”(颜色:脸色。)司空图《歌者十二首》之二:“一声初压管弦低。”③下垂。谢胱《游敬亭山》:“樛枝耸复低。”(樛:通“纠”。)


  • yin han jin gu bing ,ye jiu deng huo di 。

    “yin han jin gu bing ,ye jiu deng huo di 。”shi gou chu chu :《gan meng 》;shi tang chao shi ren yuan zhen de zuo pin 。

    shi yue chu er ri ,wo hang peng zhou xi 。san shi li you guan ,you guan ming fang xi 。
    huang you wu she huai ,xin yu tian de ni 。wo bing bai ri yu ,ji ti gu re kui 。
    qi tian mu bu shi ,zao zao yan dou gui 。yin han jin gu bing ,ye jiu deng huo di 。
    hu ran qin cheng meng ,wan jian yan ru gui 。shi tan jiu li bie ,jie jie fu qi qi 。
    wen wo he bing tong ,you tan he qi qi 。da yun tan zhi jiu ,yu shi fu xiang kui 。
    chong yun tan xiao ji ,liang yao gu yi ji 。qian shi feng ju wan ,gong ji you shen gong 。
    he bu shan he liao ,qi du tou you feng 。yan qin ping sheng shi ,kuan qu mo bu zhong 。
    bei huan liang xiang ji ,yi shi ban ri zhong 。yan ba xiang yu hang ,hang hang gu cheng li 。
    tong hang fu yi ren ,bu shi shei shi zi 。qun xun ji li lai ,hu huan yuan ju zhi 。
    chi zhi xiang jun qian ,zai bai fu zai qi 。qi yun li you feng ,feng ming chuan suo zhi 。
    shi you da jing mang ,fei jun bu neng li 。da yun jiu jiu xian ,bu yuan jian lao shi 。
    duo xie zhi qin qin ,wei gan xiang wei wei 。wo yin qian suo yan ,ci shi yu ke liao 。
    luan re you jing xiao ,li fan zai zhi yao 。jun ru dong yue yang ,ben zou bu bi shao 。
    jun ru tong jing ming ,mo wu zi ke zhao 。yuan jun hu cang sheng ,wu fu gao ti diao 。
    xiang jun bu wo yan ,gu wo zai san xiao 。hang hang ji cheng hu ,an an yu ri hui 。
    xiang jun bu wo yan ,ming wo cong ci gui 。bu sheng bie shi yu ,dan sheng ti lin li 。
    jiao lai shen ti han ,zuo wo xin gu bei 。shan shan deng bei bi ,jiao jiao ji qu shi 。
    juan tong dian dao qin ,wo lei zong heng chui 。lei chui ti bu zhi ,bu zhi ti ju sheng 。
    ti sheng jiao tong pu ,tong pu liao luan jing 。wen wo he suo ku ,wen wo he suo sai 。
    wo yi bu neng yu ,can can ji lu qi 。qian jing xin zheng xian ,jin xi fu ming chen 。
    zhi zhi man xin qi ,bu de shui xiang ren 。ji zai zhao ming fu ,guai wo mei bu shen 。
    yun you bei lai seng ,zhu ci yue yu xun 。zi yan bian gui gu ,wei re shi tian zhen 。
    tan you fei bi jing ,he bu yu qun xun 。seng lai wei yu yu ,yu ji xi suo zhi 。
    zi yan you ji zhong ,pei xiang wei xiang shi 。dou shu ling shan si ,zhu chu jie yuan li 。
    zhi yan ta ri gui ,gui ke shi bu yi 。wo wen seng ci yu ,bu jiao lei xu xi 。
    yin yan qian xi meng ,mo ren yi xiang wei 。mo nai pei xiang jun ,nian wo xiong zhong qi 。
    qian shi ji ci yan ,shi wo jin qian shi 。seng yun bi he qin ,yan xia ti bu yi 。
    wo yun zhi wo shen ,bu xing xian wo si 。seng yun pei xiang jun ,ru jun en you ji 。
    wo yun tao tao zhong ,hao zhi zhe jie shi 。wei wo yu bai sheng ,gan yu tong suo yi 。
    guan xue bu tong shi ,sheng xiao yi xiang li 。ba wo chen tu zhong ,shi wo ming zi mei 。
    mei ming he zu duo ,shen fen cong ci shi 。chui shi mo wo xian ,wan lou bu wo bi 。
    wang wang pei xiang men ,zhong nian bu ceng lv 。xiang men duo zhong liu ,duo yu yi duo hui 。
    ru wen feng guo chen ,bu dong jing zhong shui 。qian shi yu yuan jing ,gong zai ji fu qi 。
    zi cong pei gong mo ,wu dao gan yi yi 。bai sheng dao yi gu ,chan bang xiao gu sui 。
    si ma jiu jiang cheng ,mo ren yi yan li 。wei shi chen ku yan ,hui ti man shi zhi 。
    wei si zhong bao en ,shi ting ci nan zi 。

    【zhu shi 】:

    yin :

    (yi )①shan de bei mian huo shui de na mian 。《meng zi ·mo zhang shang 》:“yi bi yu zhi zi yu ji shan zhi yin 。”《han fei zi ·shui lin shang 》:“xia ju shan zhi yin 。”②yang guang 、yue liang 、xing xing bei zhe dang de tian qi 。li dong yang 《shu kui 》:“zong jiao yu hei tian yin ye ,bu shi na zhi bu fang hua 。”③bei mian 。wu ceng 《neng gai zhai man lu ·le fu yi 》:“zheng he zhong ,yi zhong gui ren shi yue zhou hui ,de ci yu gu bei yin ,mo ming mo pu ,bu zhi he ren zuo ye 。”④yin ying ;shu yin 。xin qi ji 《shui long yin · jia chen sui shou han na jian shang shu 》:“dui tong yin man ting qing zhou 。”⑤yin sen ;yin leng 。gong ding zi 《you qi xing yan 》:“hua yue yan zheng pian wu ling ,zha lai yin dong bi qiu kan 。”⑥an zhong ;an de li 。《san guo zhi ·wei zhi ·wu di ji 》:“bei zhi wei dong ye ,yin yu dong cheng deng mou fan 。”⑦gui zha 。《xin tang shu ·li lin fu chuan 》:“xing yin mi ,ren zhu sha ,bu jian xi nu 。”⑧nan nv sheng shi qi de tong chen 。《shi ji · lv bu wei lie chuan 》:“si qiu da yin ren lao ai wei she ren 。”⑨gu dai zhe xue gai nian 。 yu “yang ”xiang dui 。yong yi gai gua zhu shi wu liang da dui li mian de yi ge fang mian 。liu zong yuan 《tian shui 》:“han er shu zhe ,shi wei zhi yin yang 。”⑩shi guang 。《jin shu ·tao kan chuan 》:“da yu sheng zhe ,nai xi cun yin ;zhi yu zhong ren dang xi fen yin 。”(11)tong “yin yìn”。bi yin ;bi hu 。《shi jing ·da ya ·sang rou 》:“ji zhi yin nv ,fan yu lai he 。”(yu :wo 。he :ju jue 。) (er )ān [liang yin ]zhi di wang ju sang 。《shang shu ·shui ming shang 》:“wang zhai you ,liang yin san si 。”(si :nian 。)you 《mo yi 》:“nai huo liang yin ,san nian bu yan 。”

    han :

    ①leng 。《li ji ·yue ling 》:“han re bu jie ,min duo nve ji 。”《lv shi chun qiu ·cha jin 》:“jian ping shui zhi bing ,er zhi tian xia zhi han 。”②pin qiong ;pin han 。du fu 《zi jing fu feng xian xian yong huai 》:“tong ting suo fen bo ,ben zi han nv chu 。”(tong ting :zhi fu gui ren jia 。)《jin shu ·liu yi chuan 》:“shi yi shang pin mo han men ,xia pin mo shi zu 。”③hai pa ;wei ju 。《liao zhai zhi yi ·xin shi si niang 》:“wu ru jian gu ,lang ben chi (chī)jiao ,shu mao han xin 。”(chi :mao tou ying 。)

    jin :

    ①jin jian ,fu gu tou shang de ren dai 。《meng zi ·gao zi xia 》:“lao ji jin gu 。”《lv shi chun qiu ·wei yu 》:“huo she ji gu ,huo jue ji jin 。”《zhou li ·de guan · chan ren 》:“fan tu zhe ,lian ji pi jiao jin gu ,ru yu yu fu 。”(lian :zheng shou 。)②ji rou 。《xin tang shu ·hui gu (hú)chuan xia 》:“chan liang ma ,shou ru tuo ta (tuó),jin ge zhuang da 。”(tuo ta :jia tuo 。ge :gu ge ,gu jia 。)③jing mai guan 。《su wen ·wu zang sheng cheng lun 》:“duo shi xin ,ze jin ji er zhao ku 。”(xin :la 。zhao :shou 。)

    gu :

    ①ren ji dong wu de gu tou 、gu ge 。《xun zi ·quan xue 》:“yin mo zhao ya zhi li ,jin gu zhi jiang ,shang shi ai tu ,xia yin huang quan ,yong xin yi ye 。”②zhi shi gu 。liu you 《zui zhong chu xi men ou shu 》:“qing shan shi chu ke mai gu ,bai fa xiang ren xiu she yao 。”③qu ti 。liu gui meng 《meng you gan lou si 》:“qi yi fan nao gu ,ge dao qing liang yu ?”(yi :zhe 。ge :ying dang 。)④zhi qi zhi cheng zuo yong de jia zi 。《zhu zi yu lei 》di yi bai er shi wu :“wei ji zhong kong ,gu shou zhou er yun zhuai bu qiong ,ru san bing shang mu guan zi zhong gu suo hui zhe 。”⑤xin sai ;shen zhi 。《xin tang shu ·lu qi chuan 》:“zhong chen han ying ,liang shi tong gu 。”(ying :xiong 。)⑥(ren de )pin ge ;qi zhi 。li he 《song shen ya zhi 》:“wu wen zhuang fu chong xin gu 。”⑦wen xue zuo pin de gang jian bi li 、feng ge 。《wen xin diao long · feng gu 》:“re ji yi fei ci ,fan za shi tong ,ze mo gu zhi zheng ye 。”(tong :zhong xin 。)

    bing :

    ①chong bing ;chong shang 。gu chen qing bing wei ji ,chong bing wei bing 。《zuo chuan ·xi gong er shi ba nian 》:“bing ,ze jiang sha zhi 。”hou fan zhi yi ban ji bing 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“wu gu yuan jian ,jin wu shang bing ;bing yu ,wo ju wang jian 。”②huan bing 。《hou han shu ·wang chong chuan 》:“yong yuan zhong ,bing cu yu jia 。”③kun ku ;ji ku 。bai ju yi 《ji tang sheng 》:“wei ge sheng min bing ,yuan de tian zi zhi 。”④you lv ;dan xin 。《zuo chuan ·xiang gong er shi si nian 》:“zheng ren bing zhi 。”⑤que dian ;cuo wu 。《kong zi jia yu ·zai e 》:“kong zi sheng xian ,ji suo ci ji ,jie zhong zhu hou zhi bing 。”

    jiu :

    ①shi jian chang 。《zhuang zi ·de chong fu 》:“jiu yu xian ren chu ze mo guo 。”《shi ji ·chen she shi jia 》:“chang hen jiu zhi 。”《lun yu ·shu er 》:“jiu yi wu bu fu meng jian zhou gong 。”②jiu liu 。《zuo chuan ·wen gong shi er nian 》:“qin bu neng jiu ,qing shen lei gu jun yi dai zhi 。”③jiu zhan 。《shang jun shu ·zhan fa 》:“gong bu re zhe wu yu zhan ,shi bu re zhe wu yu jiu 。”

    huo :

    ①wu ti ran shao shi fa chu de guang he yan 。《zhou yi · gan 》:“shui liu shi ,huo jiu zao 。”(shi :di shi chu 。zao :gan zao wu 。)②fen shao ;shao hui 。han yu 《yuan dao 》:“ren ji ren ,huo ji shu ,lu ji ju 。”(shi ji ren cheng wei bian hu ji min ,fen shao ji jing shu ,bing jiang ji ju suo gai wei min fang 。)te zhi huo zai 。《yuan shi ·wen zong ben ji yi 》:“hang zhou huo ,ming jiang zhe hang sheng zhen bei zai zhi jia 。”(zhen :jiu ji 。bei :zao shou 。)《zuo chuan ·xuan gong shi liu nian 》:“fan huo ,ren huo yue huo ,tian huo yue zai 。”③gu dai bing zhi chan wei ,shi ren wei yi huo 。《xin tang shu ·bing zhi 》:“shi ren wei huo ,huo you chang 。”《mu lan shi 》:“chu men kan huo ban 。”④wu hang zhi yi 。《shang shu ·hong fan 》:“wu hang ,yi yue shui ,er yue huo ,san yue mu ,si yue jin ,wu yue tu 。”⑤xing ming 。1. da huo ,ji xin su er 。li bai 《chou zhang qing ye su na ling jian zeng 》:“dang jun xiang sai ye ,huo la jin feng gao 。”(jin feng :zhi qiu feng 。)2. hang xing zhi yi ,ji huo xing 。《shi ji ·tian guan shu 》:“huo fan shou jiao ,ze you zhan 。”

    di :

    ①ai ,yu “gao ”xiang dui 。yu xin 《dui yan ji shi 》:“sha jiong (jiǒng)yan fei di 。”(jiong :yuan 。)meng hao ran 《su jian de jiang 》:“ye kuang tian di shu ,jiang qing yue jin ren 。”②fan zhi zai yi ban shui zhun zhi xia 。bai ju yi 《shang you 》:“sui yun zhi qi zai ,qi mian yan se di 。”(yan se :lian se 。)si kong tu 《ge zhe shi er shou 》zhi er :“yi sheng chu ya guan xian di 。”③xia chui 。xie guang 《you jing ting shan 》:“jiu zhi song fu di 。”(jiu :tong “jiu ”。)