• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 咫尺成鵬,準擬奮天池。

    “咫尺成鵬,準擬奮天池。”詩句出處:《南柯子四首》;是元朝詩人劉志淵的作品。

    久靜還思動,情甘愛海迷。仙凡兩路似雲泥。從此相分,不顧上天梯。莫學鷦鷯志,營營戀小枝。北溟鯤量願君為。咫尺成鵬,準擬奮天池。

    體若虛空凈,心如泰華安。萬緣妄想不相幹。正住無思,觸處得安閑。覺海神珠瑩,禪天性月寒。圓明不昧顯**。放去收來,一點地天寬。

    陽動陰隨變,黃芽漸長成。參差五葉發黃庭。珠蕊苞開,放出紫金英。始結神丹粒,清光宇泰生。從容透體縷霞明。內外輝輝,法界混惺惺。

    坐臥常澄湛,連綿緩吸呼。溫溫九氣聚*爐。滾泛身田,晝夜飲瓊酥。腹內三丹有,心頭一物無。養成健體契空虛。出沒惺惺,實相現元初。

    以上劉志淵作品《南柯子》共4首

    【註釋】:

    咫:

    ①古代長度單位。周制八寸為“咫”。《國語·魯語下》:“石砮(nǔ)其長尺有咫。”(石砮:石箭。)②距離近。《逸周書·太子晉》:“視道如咫。”[咫尺]1.距離近。《淮南子·道應》:“終日行不離咫尺,而自以為遠。”2.短。《韓非子·外儲說左上》:“用咫尺之木。”3. 微;少。《戰國策·秦策五》:“無咫尺之功者,不賞。”

    尺:

    (一)①長度單位。十寸為一尺。古代以六寸或八寸為一尺。《荀子·非相》:“身長七尺。”李白《贈汪倫》:“桃花潭水深千尺。”②尺子,量長度的器具。《古詩為焦仲卿妻作》:“左手持刀尺,右手執綾羅。”③喻微,少。陸機《長歌行》:“尺波豈徒旋。”(徒:空。)④尺脈(中醫診脈時第三指所按之處)的簡稱。《難經》:“脈三部:寸、關、尺。”[尺牘]書信。牘,木板。古代書寫用狹長的竹簡或木板,長約一尺,故書信稱尺簡或尺牘。如用絹帛,則稱尺素。《漢書·陳遵傳》:“性善書,與人尺牘,主皆藏去(jǔ)以為榮。”(書:寫字。主:指收信人。去:收藏。)也泛指書寫的文字。《後漢書·北海靖王傳》:“帝驛馬令作草書尺牘十首。”(驛馬:傳遞公文的馬。) (二)chě 我國古代音樂工尺譜的記音符號之一。

    成:

    ①完成;實現。李斯《諫逐客書》:“使秦成帝業。”②幫助實現;成全。《論語·顏淵》:“君子成人之美,不成人之惡。”③成為;變為。《禮記·學記》:“玉不琢,不成器。”劉向《說苑·奉使》:“齊之臨淄三百閭,張袂(mèi)成帷,揮汗成雨。”(閭:裡巷。袂:袖子。帷:帷幕。)④成果;成就。李白《化城寺大鐘銘》:“少蘊才略,壯而有成。”(蘊:蓄。)⑤成長;成熟。《荀子·天論》:“(萬物)各得其養以成。”⑥和解;交好。《左傳·成公十一年》:“秦晉為成。”《史記·張儀列傳》:“哀王於是倍從(zòng)約而因儀請成於秦。”(倍:違背。從:指合縱。儀:人名。)⑦已定的;定型的;現成的。《詩經·周頌·昊天有成命》:“昊天有成命,二後受之。”《三國志·蜀書·蔣琬費禕薑維傳論》:“咸承諸葛之成規,因循而不革。”(咸:都。革:改變。)⑧層;重(chóng)。《史記·李斯列傳》:“刑者相半於道,而死人日成積於市。”《呂氏春秋·音初》:“為九成之臺。”⑨古代十裡見方為一成。《漢書·刑法志》:“成方十裡。”

    鵬:

    傳說中最大的鳥。《莊子·逍遙遊》:“有鳥焉,其名為鵬,背若泰山,翼若垂天之雲。”

    準:

    ①平;使平正。《周禮·考工記·栗氏》:“權之然後準之,準之然後量之。”(栗:金工。準之:指將金器擊平。)②一種測量水平的器具。《漢書 ·律歷志上》:“準者,所以揆(kuí)平取正也。”(揆:揆度;測量。)③標準;準則。《荀子·致仕》:“程者,物之準也。”④效法;依據。《南齊書·禮志上》:“永明中起瓦屋,形制宏壯。檢案經史,無所準據。”⑤測量;衡量。《漢書·溝洫志》:“令水工準高下,開大河上領,出之胡中,東註之海。”⑥同“埻(zhǔn)”。箭靶的中心。唐庚《受代有日呈談勉翁》:“得句歡呼同破準。”《抱樸子·廣譬》:“準的陳則流鏑赴焉。”⑦準確;正確。《禮記·祭義》:“推而放諸東海而準。”⑧鼻子。《後漢書·光武帝紀》:“美須眉,大口,隆準。”⑨折合;抵償。《管子 · 山至數》:“以幣準谷以授祿。”

    擬:

    ①忖度;思量。《周易·系辭上》:“擬之而後言,議之而後動。”②比擬;相比。陸遊《入蜀記》:“(小孤山)自數十裡外望之,碧峰巉然孤起,上幹雲霄,已非他山可擬。”③比劃,用兵器作出殺人的樣子。《漢書·蘇建傳附蘇武》:“(衛律)復舉劍擬之,武不動。”④模擬;仿照。《漢書·揚雄傳》:“常擬之以為式。”⑤打算;準備。《齊民要術·收種》:“至春治取,別種,以擬明年種子。”⑥估量;預料。辛棄疾《摸魚兒》:“準擬佳期又誤。”⑦起草;設計。梁啟超《戊戌政變記·譚嗣同傳》:“命君擬旨。”

    奮:

    ①鳥展雙翅。《詩經·邶風·柏舟》:“靜言思之,不能奮飛。”《淮南子·時則》:“(季春之月)鳴鳩奮其羽,戴鵀(shèng)降於桑。”②用力舉起或揮動。賈誼《過秦論》:“是以陳涉不用湯武之賢,不借公侯之尊,奮臂於大澤而天下響應者,其民危也。”《史記·張耳陳餘列傳》:“陳王奮臂,為天下倡始。”③用力;奮力。《宋書·柳元景傳》:“安都瞋目橫矛,單騎突陣,四向奮擊,左右皆辟(bì)易不能當。”(辟易:退避。)④搖動;震動;揮動。馬中錫《中山狼傳》:“遂鼓吻奮爪以向先生。”曹植《七啟》:“哮闞之獸,張牙奮鬣,志在觸突,猛氣不懾。”⑤振奮;奮發。司馬遷《報任安書》:“(李陵)常思奮不顧身,以徇國傢之急。”《孟子·盡心下》:“奮乎百世之上。百世之下,聞之莫不興起矣。”⑥發揚。賈誼《過秦論》上:“及至始皇,奮六世之餘烈,振長策而禦宇內。”

    天:

    ①人的頭部。《呂氏春秋·論人》:“適耳目,節嗜欲,釋智謀,去巧故……若此,則無以害其天矣。”(釋:去除。巧故:偽詐。)②天空。王充《論衡·談天》:“察當今天去地甚高,古天與今無異。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)廬,籠蓋四野。”(穹廬:氈帳。)③在額上刺字的刑罰。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罰。)④天氣;氣候。《呂氏春秋·季春》:“行秋令,則天多沉陰。”⑤自然界。《荀子·天論》:“天行有常,不為堯存,不為桀亡。”⑥自然形成的。《莊子·養生主》:“依乎天理,批大郤,導大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左傳·成公十六年》:“國之存亡,天也。”⑨依憑;依靠者。《儀禮· 喪服》:“夫者,妻之天也。”

    池:

    ①池塘。《荀子·王制》:“污池淵沼川澤。”(污池:貯水的池塘。淵沼:深水池。)②護城河。《韓非子·存韓》:“築城池以守固。”


  • 咫尺成鹏,准拟奋天池。

    “咫尺成鹏,准拟奋天池。”诗句出处:《南柯子四首》;是元朝诗人刘志渊的作品。

    久静还思动,情甘爱海迷。仙凡两路似云泥。从此相分,不顾上天梯。莫学鹪鹩志,营营恋小枝。北溟鲲量愿君为。咫尺成鹏,准拟奋天池。

    体若虚空净,心如泰华安。万缘妄想不相干。正住无思,触处得安闲。觉海神珠莹,禅天性月寒。圆明不昧显**。放去收来,一点地天宽。

    阳动阴随变,黄芽渐长成。参差五叶发黄庭。珠蕊苞开,放出紫金英。始结神丹粒,清光宇泰生。从容透体缕霞明。内外辉辉,法界混惺惺。

    坐卧常澄湛,连绵缓吸呼。温温九气聚*炉。滚泛身田,昼夜饮琼酥。腹内三丹有,心头一物无。养成健体契空虚。出没惺惺,实相现元初。

    以上刘志渊作品《南柯子》共4首

    【注释】:

    咫:

    ①古代长度单位。周制八寸为“咫”。《国语·鲁语下》:“石砮(nǔ)其长尺有咫。”(石砮:石箭。)②距离近。《逸周书·太子晋》:“视道如咫。”[咫尺]1.距离近。《淮南子·道应》:“终日行不离咫尺,而自以为远。”2.短。《韩非子·外储说左上》:“用咫尺之木。”3. 微;少。《战国策·秦策五》:“无咫尺之功者,不赏。”

    尺:

    (一)①长度单位。十寸为一尺。古代以六寸或八寸为一尺。《荀子·非相》:“身长七尺。”李白《赠汪伦》:“桃花潭水深千尺。”②尺子,量长度的器具。《古诗为焦仲卿妻作》:“左手持刀尺,右手执绫罗。”③喻微,少。陆机《长歌行》:“尺波岂徒旋。”(徒:空。)④尺脉(中医诊脉时第三指所按之处)的简称。《难经》:“脉三部:寸、关、尺。”[尺牍]书信。牍,木板。古代书写用狭长的竹简或木板,长约一尺,故书信称尺简或尺牍。如用绢帛,则称尺素。《汉书·陈遵传》:“性善书,与人尺牍,主皆藏去(jǔ)以为荣。”(书:写字。主:指收信人。去:收藏。)也泛指书写的文字。《后汉书·北海靖王传》:“帝驿马令作草书尺牍十首。”(驿马:传递公文的马。) (二)chě 我国古代音乐工尺谱的记音符号之一。

    成:

    ①完成;实现。李斯《谏逐客书》:“使秦成帝业。”②帮助实现;成全。《论语·颜渊》:“君子成人之美,不成人之恶。”③成为;变为。《礼记·学记》:“玉不琢,不成器。”刘向《说苑·奉使》:“齐之临淄三百闾,张袂(mèi)成帷,挥汗成雨。”(闾:里巷。袂:袖子。帷:帷幕。)④成果;成就。李白《化城寺大钟铭》:“少蕴才略,壮而有成。”(蕴:蓄。)⑤成长;成熟。《荀子·天论》:“(万物)各得其养以成。”⑥和解;交好。《左传·成公十一年》:“秦晋为成。”《史记·张仪列传》:“哀王于是倍从(zòng)约而因仪请成于秦。”(倍:违背。从:指合纵。仪:人名。)⑦已定的;定型的;现成的。《诗经·周颂·昊天有成命》:“昊天有成命,二后受之。”《三国志·蜀书·蒋琬费祎姜维传论》:“咸承诸葛之成规,因循而不革。”(咸:都。革:改变。)⑧层;重(chóng)。《史记·李斯列传》:“刑者相半于道,而死人日成积于市。”《吕氏春秋·音初》:“为九成之台。”⑨古代十里见方为一成。《汉书·刑法志》:“成方十里。”

    鹏:

    传说中最大的鸟。《庄子·逍遥游》:“有鸟焉,其名为鹏,背若泰山,翼若垂天之云。”

    准:

    ①平;使平正。《周礼·考工记·栗氏》:“权之然后准之,准之然后量之。”(栗:金工。准之:指将金器击平。)②一种测量水平的器具。《汉书 ·律历志上》:“准者,所以揆(kuí)平取正也。”(揆:揆度;测量。)③标准;准则。《荀子·致仕》:“程者,物之准也。”④效法;依据。《南齐书·礼志上》:“永明中起瓦屋,形制宏壮。检案经史,无所准据。”⑤测量;衡量。《汉书·沟洫志》:“令水工准高下,开大河上领,出之胡中,东注之海。”⑥同“埻(zhǔn)”。箭靶的中心。唐庚《受代有日呈谈勉翁》:“得句欢呼同破准。”《抱朴子·广譬》:“准的陈则流镝赴焉。”⑦准确;正确。《礼记·祭义》:“推而放诸东海而准。”⑧鼻子。《后汉书·光武帝纪》:“美须眉,大口,隆准。”⑨折合;抵偿。《管子 · 山至数》:“以币准谷以授禄。”

    拟:

    ①忖度;思量。《周易·系辞上》:“拟之而后言,议之而后动。”②比拟;相比。陆游《入蜀记》:“(小孤山)自数十里外望之,碧峰巉然孤起,上干云霄,已非他山可拟。”③比划,用兵器作出杀人的样子。《汉书·苏建传附苏武》:“(卫律)复举剑拟之,武不动。”④模拟;仿照。《汉书·扬雄传》:“常拟之以为式。”⑤打算;准备。《齐民要术·收种》:“至春治取,别种,以拟明年种子。”⑥估量;预料。辛弃疾《摸鱼儿》:“准拟佳期又误。”⑦起草;设计。梁启超《戊戌政变记·谭嗣同传》:“命君拟旨。”

    奋:

    ①鸟展双翅。《诗经·邶风·柏舟》:“静言思之,不能奋飞。”《淮南子·时则》:“(季春之月)鸣鸠奋其羽,戴鵀(shèng)降于桑。”②用力举起或挥动。贾谊《过秦论》:“是以陈涉不用汤武之贤,不借公侯之尊,奋臂于大泽而天下响应者,其民危也。”《史记·张耳陈余列传》:“陈王奋臂,为天下倡始。”③用力;奋力。《宋书·柳元景传》:“安都瞋目横矛,单骑突阵,四向奋击,左右皆辟(bì)易不能当。”(辟易:退避。)④摇动;震动;挥动。马中锡《中山狼传》:“遂鼓吻奋爪以向先生。”曹植《七启》:“哮阚之兽,张牙奋鬣,志在触突,猛气不慑。”⑤振奋;奋发。司马迁《报任安书》:“(李陵)常思奋不顾身,以徇国家之急。”《孟子·尽心下》:“奋乎百世之上。百世之下,闻之莫不兴起矣。”⑥发扬。贾谊《过秦论》上:“及至始皇,奋六世之余烈,振长策而御宇内。”

    天:

    ①人的头部。《吕氏春秋·论人》:“适耳目,节嗜欲,释智谋,去巧故……若此,则无以害其天矣。”(释:去除。巧故:伪诈。)②天空。王充《论衡·谈天》:“察当今天去地甚高,古天与今无异。”《敕勒歌》:“天似穹(qióng)庐,笼盖四野。”(穹庐:毡帐。)③在额上刺字的刑罚。《周易· 睽》:“其人天且劓。”(劓:割掉鼻子的刑罚。)④天气;气候。《吕氏春秋·季春》:“行秋令,则天多沉阴。”⑤自然界。《荀子·天论》:“天行有常,不为尧存,不为桀亡。”⑥自然形成的。《庄子·养生主》:“依乎天理,批大郤,导大窾。”⑦上帝;自然界的主宰。《春秋繁露 ·郊祭》:“天者,百神之大君也。”⑧天命;天意。《左传·成公十六年》:“国之存亡,天也。”⑨依凭;依靠者。《仪礼· 丧服》:“夫者,妻之天也。”

    池:

    ①池塘。《荀子·王制》:“污池渊沼川泽。”(污池:贮水的池塘。渊沼:深水池。)②护城河。《韩非子·存韩》:“筑城池以守固。”


  • zhi che cheng peng ,zhun ni fen tian chi 。

    “zhi che cheng peng ,zhun ni fen tian chi 。”shi gou chu chu :《na ke zi si shou 》;shi yuan chao shi ren liu zhi yuan de zuo pin 。

    jiu jing hai sai dong ,qing gan ai hai mi 。xian fan liang lu shi yun ni 。cong ci xiang fen ,bu gu shang tian ti 。mo xue jiao liao zhi ,ying ying lian xiao zhi 。bei ming kun liang yuan jun wei 。zhi che cheng peng ,zhun ni fen tian chi 。

    ti re xu kong jing ,xin ru tai hua an 。mo yuan wang xiang bu xiang gan 。zheng zhu mo sai ,chu chu de an xian 。jiao hai shen zhu ying ,chan tian xing yue han 。yuan ming bu mei xian **。fang qu shou lai ,yi dian de tian kuan 。

    yang dong yin sui bian ,huang ya jian chang cheng 。can cha wu xie fa huang ting 。zhu rui bao kai ,fang chu zi jin ying 。shi jie shen dan li ,qing guang yu tai sheng 。cong rong tou ti lv xia ming 。nei wai hui hui ,fa jie hun xing xing 。

    zuo wo chang cheng zhan ,lian mian huan xi hu 。wen wen jiu qi ju *lu 。gun fan shen tian ,zhou ye yin qiong su 。fu nei san dan you ,xin tou yi wu mo 。yang cheng jian ti qi kong xu 。chu mei xing xing ,shi xiang xian yuan chu 。

    yi shang liu zhi yuan zuo pin 《na ke zi 》gong 4shou

    【zhu shi 】:

    zhi :

    ①gu dai chang du chan wei 。zhou zhi ba cun wei “zhi ”。《guo yu ·lu yu xia 》:“dan nu (nǔ)ji chang che you zhi 。”(dan nu :dan jian 。)②ju li jin 。《yi zhou shu ·tai zi jin 》:“shi dao ru zhi 。”[zhi che ]1.ju li jin 。《huai na zi ·dao ying 》:“zhong ri hang bu li zhi che ,er zi yi wei yuan 。”2.duan 。《han fei zi ·wai chu shui zuo shang 》:“yong zhi che zhi mu 。”3. wei ;shao 。《zhan guo ce ·qin ce wu 》:“mo zhi che zhi gong zhe ,bu shang 。”

    che :

    (yi )①chang du chan wei 。shi cun wei yi che 。gu dai yi liu cun huo ba cun wei yi che 。《xun zi ·fei xiang 》:“shen chang qi che 。”li bai 《zeng wang lun 》:“tao hua tan shui shen qian che 。”②che zi ,liang chang du de qi ju 。《gu shi wei jiao zhong qing qi zuo 》:“zuo shou chi dao che ,you shou zhi ling luo 。”③yu wei ,shao 。liu ji 《chang ge hang 》:“che bo qi tu xuan 。”(tu :kong 。)④che mai (zhong yi zhen mai shi di san zhi suo an zhi chu )de jian chen 。《nan jing 》:“mai san bu :cun 、guan 、che 。”[che du ]shu xin 。du ,mu ban 。gu dai shu xie yong xia chang de zhu jian huo mu ban ,chang yao yi che ,gu shu xin chen che jian huo che du 。ru yong juan bo ,ze chen che su 。《han shu ·chen zun chuan 》:“xing shan shu ,yu ren che du ,zhu jie cang qu (jǔ)yi wei rong 。”(shu :xie zi 。zhu :zhi shou xin ren 。qu :shou cang 。)ye fan zhi shu xie de wen zi 。《hou han shu ·bei hai jing wang chuan 》:“di yi ma ling zuo cao shu che du shi shou 。”(yi ma :chuan di gong wen de ma 。) (er )chě wo guo gu dai yin le gong che pu de ji yin fu hao zhi yi 。

    cheng :

    ①wan cheng ;shi xian 。li si 《jian zhu ke shu 》:“shi qin cheng di ye 。”②bang zhu shi xian ;cheng quan 。《lun yu ·yan yuan 》:“jun zi cheng ren zhi mei ,bu cheng ren zhi e 。”③cheng wei ;bian wei 。《li ji ·xue ji 》:“yu bu zhuo ,bu cheng qi 。”liu xiang 《shui yuan ·feng shi 》:“ji zhi lin zi san bai lv ,zhang mei (mèi)cheng wei ,hui han cheng yu 。”(lv :li hang 。mei :xiu zi 。wei :wei mu 。)④cheng guo ;cheng jiu 。li bai 《hua cheng si da zhong ming 》:“shao wen cai lve ,zhuang er you cheng 。”(wen :xu 。)⑤cheng chang ;cheng shou 。《xun zi ·tian lun 》:“(mo wu )ge de ji yang yi cheng 。”⑥he jie ;jiao hao 。《zuo chuan ·cheng gong shi yi nian 》:“qin jin wei cheng 。”《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“ai wang yu shi bei cong (zòng)yao er yin yi qing cheng yu qin 。”(bei :wei bei 。cong :zhi ge zong 。yi :ren ming 。)⑦yi ding de ;ding xing de ;xian cheng de 。《shi jing ·zhou song ·hao tian you cheng ming 》:“hao tian you cheng ming ,er hou shou zhi 。”《san guo zhi ·shu shu ·jiang wan fei yi jiang wei chuan lun 》:“xian cheng zhu ge zhi cheng gui ,yin xun er bu ge 。”(xian :dou 。ge :gai bian 。)⑧ceng ;chong (chóng)。《shi ji ·li si lie chuan 》:“xing zhe xiang ban yu dao ,er si ren ri cheng ji yu shi 。”《lv shi chun qiu ·yin chu 》:“wei jiu cheng zhi tai 。”⑨gu dai shi li jian fang wei yi cheng 。《han shu ·xing fa zhi 》:“cheng fang shi li 。”

    peng :

    chuan shui zhong zui da de diao 。《zhuang zi ·xiao yao you 》:“you diao yan ,ji ming wei peng ,bei re tai shan ,yi re chui tian zhi yun 。”

    zhun :

    ①ping ;shi ping zheng 。《zhou li ·kao gong ji ·li shi 》:“quan zhi ran hou zhun zhi ,zhun zhi ran hou liang zhi 。”(li :jin gong 。zhun zhi :zhi jiang jin qi ji ping 。)②yi chong ce liang shui ping de qi ju 。《han shu ·lv li zhi shang 》:“zhun zhe ,suo yi kui (kuí)ping qu zheng ye 。”(kui :kui du ;ce liang 。)③biao zhun ;zhun ze 。《xun zi ·zhi shi 》:“cheng zhe ,wu zhi zhun ye 。”④xiao fa ;yi ju 。《na ji shu ·li zhi shang 》:“yong ming zhong qi wa wu ,xing zhi hong zhuang 。jian an jing shi ,mo suo zhun ju 。”⑤ce liang ;heng liang 。《han shu ·gou xu zhi 》:“ling shui gong zhun gao xia ,kai da he shang ling ,chu zhi hu zhong ,dong zhu zhi hai 。”⑥tong “dui (zhǔn)”。jian ba de zhong xin 。tang geng 《shou dai you ri cheng tan mian weng 》:“de gou huan hu tong po zhun 。”《bao piao zi ·an pi 》:“zhun de chen ze liu di fu yan 。”⑦zhun que ;zheng que 。《li ji ·ji yi 》:“tui er fang zhu dong hai er zhun 。”⑧bi zi 。《hou han shu ·guang wu di ji 》:“mei xu mei ,da kou ,long zhun 。”⑨she ge ;di chang 。《guan zi · shan zhi shu 》:“yi bi zhun gu yi shou lu 。”

    ni :

    ①cun du ;sai liang 。《zhou yi ·ji ci shang 》:“ni zhi er hou yan ,yi zhi er hou dong 。”②bi ni ;xiang bi 。liu you 《ru shu ji 》:“(xiao gu shan )zi shu shi li wai wang zhi ,bi feng chan ran gu qi ,shang gan yun xiao ,yi fei ta shan ke ni 。”③bi hua ,yong bing qi zuo chu sha ren de yang zi 。《han shu ·su jian chuan fu su wu 》:“(wei lv )fu ju jian ni zhi ,wu bu dong 。”④mo ni ;fang zhao 。《han shu ·yang xiong chuan 》:“chang ni zhi yi wei shi 。”⑤da suan ;zhun bei 。《ji min yao shu ·shou chong 》:“zhi chun zhi qu ,bie chong ,yi ni ming nian chong zi 。”⑥gu liang ;yu liao 。xin qi ji 《mo yu er 》:“zhun ni jia ji you wu 。”⑦qi cao ;she ji 。liang qi chao 《wu qu zheng bian ji ·tan si tong chuan 》:“ming jun ni zhi 。”

    fen :

    ①diao zhan shuang chi 。《shi jing ·bei feng ·bai zhou 》:“jing yan sai zhi ,bu neng fen fei 。”《huai na zi ·shi ze 》:“(ji chun zhi yue )ming jiu fen ji yu ,dai ren (shèng)jiang yu sang 。”②yong li ju qi huo hui dong 。gu yi 《guo qin lun 》:“shi yi chen she bu yong shang wu zhi xian ,bu jie gong hou zhi zun ,fen bei yu da ze er tian xia xiang ying zhe ,ji min wei ye 。”《shi ji ·zhang er chen yu lie chuan 》:“chen wang fen bei ,wei tian xia chang shi 。”③yong li ;fen li 。《song shu ·liu yuan jing chuan 》:“an dou chen mu heng mao ,chan ji tu zhen ,si xiang fen ji ,zuo you jie bi (bì)yi bu neng dang 。”(bi yi :tui bi 。)④yao dong ;zhen dong ;hui dong 。ma zhong xi 《zhong shan lang chuan 》:“sui gu wen fen zhao yi xiang xian sheng 。”cao zhi 《qi qi 》:“xiao han zhi shou ,zhang ya fen lie ,zhi zai chu tu ,meng qi bu she 。”⑤zhen fen ;fen fa 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“(li ling )chang sai fen bu gu shen ,yi xun guo jia zhi ji 。”《meng zi ·jin xin xia 》:“fen hu bai shi zhi shang 。bai shi zhi xia ,wen zhi mo bu xing qi yi 。”⑥fa yang 。gu yi 《guo qin lun 》shang :“ji zhi shi huang ,fen liu shi zhi yu lie ,zhen chang ce er yu yu nei 。”

    tian :

    ①ren de tou bu 。《lv shi chun qiu ·lun ren 》:“kuo er mu ,jie shi yu ,shi zhi mou ,qu qiao gu ……re ci ,ze mo yi hai ji tian yi 。”(shi :qu chu 。qiao gu :wei zha 。)②tian kong 。wang chong 《lun heng ·tan tian 》:“cha dang jin tian qu de shen gao ,gu tian yu jin mo yi 。”《chi le ge 》:“tian shi qiong (qióng)lu ,long gai si ye 。”(qiong lu :zhan zhang 。)③zai e shang ci zi de xing fa 。《zhou yi · kui 》:“ji ren tian ju yi 。”(yi :ge diao bi zi de xing fa 。)④tian qi ;qi hou 。《lv shi chun qiu ·ji chun 》:“hang qiu ling ,ze tian duo chen yin 。”⑤zi ran jie 。《xun zi ·tian lun 》:“tian hang you chang ,bu wei yao cun ,bu wei jie wang 。”⑥zi ran xing cheng de 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“yi hu tian li ,pi da xi ,dao da kuan 。”⑦shang di ;zi ran jie de zhu zai 。《chun qiu fan lou ·jiao ji 》:“tian zhe ,bai shen zhi da jun ye 。”⑧tian ming ;tian yi 。《zuo chuan ·cheng gong shi liu nian 》:“guo zhi cun wang ,tian ye 。”⑨yi ping ;yi kao zhe 。《yi li · sang fu 》:“fu zhe ,qi zhi tian ye 。”

    chi :

    ①chi tang 。《xun zi ·wang zhi 》:“wu chi yuan zhao chuan ze 。”(wu chi :zhu shui de chi tang 。yuan zhao :shen shui chi 。)②hu cheng he 。《han fei zi ·cun han 》:“zhu cheng chi yi shou gu 。”