• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 不沒不生,虛界體段無疵。

    “不沒不生,虛界體段無疵。”詩句出處:《聲聲慢三首》;是元朝詩人劉志淵的作品。

    衡門養浩,匱玉藏輝,營營守拙忘機。手握乾坤,身生萬化維持。氣滾三田日日,斡一渠、流轉時時。百骸理,顯瓊漿止渴,玉液充饑。浴出元神妙體,契圓成,瞭瞭動靜熙熙。不沒不生,虛界體段無疵。卓爾惺惺獨立,傲空空、實際無為。樂真趣,顯德風遠扇,道紀高提。

    玄關擊拆,抱一無離,知白守黑藏機。火運清風,三關過海輕吹。化液下成四象,作真汞、低浸華池。功九轉,證黃金體就,神室輝輝。顯現圓明正相,混人間天上,萬變神奇。不有不空,不受垢染成疵。獨擅念虛寂照,料本無、一物羈縻。真空用,顯輪回穎脫,智劍高提。

    癭除人我,冰冷高低,喚惺今是昨非。檢教靈質,枉受萬劫沉迷。況遇真風大闡,要諸仙、選陀名題。顯一志,敢泥拋骨肉,*棄輕肥。覓個煙霞妙趣,息諸緣妄想,落魄無為。保護一真,洞照力盡嚴持。安泊元空妙體,顯靈光、出入相隨。前途瞭,決平登覺岸,穩步仙梯。

    以上劉志淵作品《聲聲慢》共3首

    【註釋】:

    不:

    (一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    沒:

    ①沉沒。《史記·秦始皇本紀》:“欲出周鼎泗水,使千人沒水求之。”②沉下;沉落。王昌齡《塞下曲》:“平沙日未沒,黯黯見臨洮。”③淹沒。《史記·滑稽列傳》:“水來漂沒,溺其人民。”④隱沒;消失。劉長卿《初至洞庭懷灞陵別業》:“長天不可望,鳥與浮雲沒。”⑤覆沒;淪陷。司馬遷《報任安書》:“陵未沒時,使有來報。”⑥終;盡。《詩經·小雅·漸漸之石》:“山川悠遠,曷其沒矣。”⑦同“歿”。死;去世。《論語·學而》:“父在觀其志,父沒觀其行。”⑧沒收。韓愈《柳子厚墓志銘》:“子本相侔,則沒為奴婢。”

    不:

    (一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    生:

    ①生長;長出。《荀子·勸學》:“蓬生麻中,不扶而直。”②活著;生存。《論語· 衛靈公》:“志士仁人,無求生以害仁,有殺身以成仁。”③生命;性命。《韓非子·解老》:“祿也者,人之所以持生也。”(祿:俸祿。持:維持。)④產生;發生。《韓詩外傳》卷五:“水淵深廣,則龍魚生之。”⑤生育;誕生。《左傳·隱公元年》:“莊公寤生。”⑥生存的期間,指人的一生;一輩子。曹操《短歌行》:“對酒當歌,人生幾何?”⑦生活;生計。柳宗元《捕蛇者說》:“鄉鄰之生日蹙(cù)。”(蹙:窘迫。)⑧不熟的。1. 未煮或未煮熟的。《呂氏春秋·適音》:“大饗之禮,上玄尊而俎生魚。”2.未加工煉制的。《洛陽伽藍記·城北》:“頭後垂二尺生絹。”⑨讀書的人。《史記·秦始皇本紀》:“今諸生不師今而學古,以非當世。”

    虛:

    ①大土山。《詩經·鄘風·定之方中》:“升彼虛矣,以望楚矣。”②廢墟。《漢書·賈誼傳》:“凡十三歲,社稷為虛。”③集市。柳宗元《童區(ōu)寄傳》:“去逾四十裡之虛所賣之。”④空虛。《莊子·秋水》:“井蛙不可以語於海者,拘於虛也。”⑤空著。《戰國策·齊策四》:“梁王虛上位。”⑥虛假。《楚辭·九章·惜往日》:“聽讒人之虛辭。”⑦副詞。徒然,白白地。李商隱《安定城樓》:“賈生年少虛垂涕。”(賈生:漢代賈誼。)⑧指清靜無欲的內心境界。《老子》第十五章:“致虛極,守靜篤。”

    界:

    ①地界;邊界。《詩經·周頌·思文》:“帝命率育,無此疆爾界。”(率:皆。)《史記·魏公子列傳》:“趙王及平原君自迎公子於界。”②界限。《後漢書·馬融傳》:“奢儉之中,以禮為界。”③接界。《史記·孫子吳起列傳》:“與強秦壤界。”《戰國策· 齊策三》:“三國之與秦壤界而患急。”④分界。洪亮吉《北江詩話》卷三:“詩詞之界甚嚴。”

    體:

    ①身體的總稱。《戰國策·趙策四》:“而恐太後玉體之有郄(xì)也。”(郄:同“卻”。指生病。)②身體的一部分。《論語·微子》:“四體不勤,五谷不分。”③分解(肢體)。《孔子傢語·問禮》:“體其犬豕牛羊。”④體統;體制。《公羊傳·文公九年》:“繼文王之體,守文王之法度。”⑤體裁;書寫形式。《文心雕龍·辨騷》:“揚雄風味,亦言體同《詩》《雅》。”⑥本體;實體。《後漢書·獨行傳序》:“以其名體雖殊,而操行俱絕。”(名:名分。操:操守。絕:高超。)⑦依照;效法。《淮南子·本經》:“帝者體太一。”⑧親身觀察體驗。《宋史·張俊傳》:“帝曰:‘群臣謂朕待卿獨厚,其仰體眷懷,益思勉勵。’”(眷懷:眷顧之情。)⑨體諒;設身處地為人著想。《禮記·中庸》:“敬大臣也,體群臣也。”⑩領悟;體現。《莊子·刻意》:“能體純素,謂之真人。”(11)親近;連接。《禮記·學記》:“就賢體近,足以動眾,未足以化民。”

    段:

    ①部分;片斷;節。陸龜蒙《和襲美江南書情二十韻》:“洗筆煙成段。”《晉書·鄧遐傳》:“遐揮劍截蛟數段而出。”②一種質地較厚而光滑的絲織品,即緞子。後作“緞”。杜甫《戲為雙松圖歌》:“我有一匹好東絹,重之不減錦繡段。”③錘打;鍛煉。後作“鍛”。《禮記·曲禮下》:“天下之六工:土工、金工、石工、木工、獸工、草工。”鄭玄註:“金工、築、冶、鳧、栗、段,桃也。”④通“斷”。斷開;截斷。《銀雀山漢墓竹簡·孫子兵法·擒龐涓》:“於是段齊城、高唐為兩,直將蟻附平陵。”⑤量詞。表示事物的品類。《新唐書·濮王泰傳》:“所賜萬段。”

    無:

    ①沒有。跟“有”相對。陸遊《遊山西村》:“山重水復疑無路。”②副詞。表示否定,相當於“不”。《商君書·農戰》:“民以此為教,則粟焉得無少,而兵焉得弱也?”③連詞。表示條件,相當於“無論”、“不論”。《詩經·魯頌·灃水》:“不小不大,從公於邁。”④通“毋”。不要。《古詩源·箜篌引》:“公無渡河,公竟渡河。墮河而死,當奈公何!”⑤非;不是。《管子·形勢》:“則國非其國,而民無其民也。”⑥語氣詞。用於疑問句末,表示疑問,相當於“否”。白居易《問劉十九》:“晚來天欲雪,能飲一杯無?”

    疵:

    ①小毛病。《韓非子·大體》:“不吹毛而求小疵。”②缺點;過失。劉勰《文心雕龍·程器》:“古之將相,疵咎實多。”③憂慮。張九齡《在郡秋懷》:“五十而無聞,古人深所疵。”④挑毛病。《三國志·蜀書·廖立傳》:“誹謗先帝,疵毀眾臣。”


  • 不没不生,虚界体段无疵。

    “不没不生,虚界体段无疵。”诗句出处:《声声慢三首》;是元朝诗人刘志渊的作品。

    衡门养浩,匮玉藏辉,营营守拙忘机。手握乾坤,身生万化维持。气滚三田日日,斡一渠、流转时时。百骸理,显琼浆止渴,玉液充饥。浴出元神妙体,契圆成,了了动静熙熙。不没不生,虚界体段无疵。卓尔惺惺独立,傲空空、实际无为。乐真趣,显德风远扇,道纪高提。

    玄关击拆,抱一无离,知白守黑藏机。火运清风,三关过海轻吹。化液下成四象,作真汞、低浸华池。功九转,证黄金体就,神室辉辉。显现圆明正相,混人间天上,万变神奇。不有不空,不受垢染成疵。独擅念虚寂照,料本无、一物羁縻。真空用,显轮回颖脱,智剑高提。

    瘿除人我,冰冷高低,唤惺今是昨非。检教灵质,枉受万劫沉迷。况遇真风大阐,要诸仙、选陀名题。显一志,敢泥抛骨肉,*弃轻肥。觅个烟霞妙趣,息诸缘妄想,落魄无为。保护一真,洞照力尽严持。安泊元空妙体,显灵光、出入相随。前途了,决平登觉岸,稳步仙梯。

    以上刘志渊作品《声声慢》共3首

    【注释】:

    不:

    (一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    没:

    ①沉没。《史记·秦始皇本纪》:“欲出周鼎泗水,使千人没水求之。”②沉下;沉落。王昌龄《塞下曲》:“平沙日未没,黯黯见临洮。”③淹没。《史记·滑稽列传》:“水来漂没,溺其人民。”④隐没;消失。刘长卿《初至洞庭怀灞陵别业》:“长天不可望,鸟与浮云没。”⑤覆没;沦陷。司马迁《报任安书》:“陵未没时,使有来报。”⑥终;尽。《诗经·小雅·渐渐之石》:“山川悠远,曷其没矣。”⑦同“殁”。死;去世。《论语·学而》:“父在观其志,父没观其行。”⑧没收。韩愈《柳子厚墓志铭》:“子本相侔,则没为奴婢。”

    不:

    (一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)

    生:

    ①生长;长出。《荀子·劝学》:“蓬生麻中,不扶而直。”②活着;生存。《论语· 卫灵公》:“志士仁人,无求生以害仁,有杀身以成仁。”③生命;性命。《韩非子·解老》:“禄也者,人之所以持生也。”(禄:俸禄。持:维持。)④产生;发生。《韩诗外传》卷五:“水渊深广,则龙鱼生之。”⑤生育;诞生。《左传·隐公元年》:“庄公寤生。”⑥生存的期间,指人的一生;一辈子。曹操《短歌行》:“对酒当歌,人生几何?”⑦生活;生计。柳宗元《捕蛇者说》:“乡邻之生日蹙(cù)。”(蹙:窘迫。)⑧不熟的。1. 未煮或未煮熟的。《吕氏春秋·适音》:“大飨之礼,上玄尊而俎生鱼。”2.未加工炼制的。《洛阳伽蓝记·城北》:“头后垂二尺生绢。”⑨读书的人。《史记·秦始皇本纪》:“今诸生不师今而学古,以非当世。”

    虚:

    ①大土山。《诗经·鄘风·定之方中》:“升彼虚矣,以望楚矣。”②废墟。《汉书·贾谊传》:“凡十三岁,社稷为虚。”③集市。柳宗元《童区(ōu)寄传》:“去逾四十里之虚所卖之。”④空虚。《庄子·秋水》:“井蛙不可以语于海者,拘于虚也。”⑤空着。《战国策·齐策四》:“梁王虚上位。”⑥虚假。《楚辞·九章·惜往日》:“听谗人之虚辞。”⑦副词。徒然,白白地。李商隐《安定城楼》:“贾生年少虚垂涕。”(贾生:汉代贾谊。)⑧指清静无欲的内心境界。《老子》第十五章:“致虚极,守静笃。”

    界:

    ①地界;边界。《诗经·周颂·思文》:“帝命率育,无此疆尔界。”(率:皆。)《史记·魏公子列传》:“赵王及平原君自迎公子于界。”②界限。《后汉书·马融传》:“奢俭之中,以礼为界。”③接界。《史记·孙子吴起列传》:“与强秦壤界。”《战国策· 齐策三》:“三国之与秦壤界而患急。”④分界。洪亮吉《北江诗话》卷三:“诗词之界甚严。”

    体:

    ①身体的总称。《战国策·赵策四》:“而恐太后玉体之有郄(xì)也。”(郄:同“卻”。指生病。)②身体的一部分。《论语·微子》:“四体不勤,五谷不分。”③分解(肢体)。《孔子家语·问礼》:“体其犬豕牛羊。”④体统;体制。《公羊传·文公九年》:“继文王之体,守文王之法度。”⑤体裁;书写形式。《文心雕龙·辨骚》:“扬雄风味,亦言体同《诗》《雅》。”⑥本体;实体。《后汉书·独行传序》:“以其名体虽殊,而操行俱绝。”(名:名分。操:操守。绝:高超。)⑦依照;效法。《淮南子·本经》:“帝者体太一。”⑧亲身观察体验。《宋史·张俊传》:“帝曰:‘群臣谓朕待卿独厚,其仰体眷怀,益思勉励。’”(眷怀:眷顾之情。)⑨体谅;设身处地为人着想。《礼记·中庸》:“敬大臣也,体群臣也。”⑩领悟;体现。《庄子·刻意》:“能体纯素,谓之真人。”(11)亲近;连接。《礼记·学记》:“就贤体近,足以动众,未足以化民。”

    段:

    ①部分;片断;节。陆龟蒙《和袭美江南书情二十韵》:“洗笔烟成段。”《晋书·邓遐传》:“遐挥剑截蛟数段而出。”②一种质地较厚而光滑的丝织品,即缎子。后作“缎”。杜甫《戏为双松图歌》:“我有一匹好东绢,重之不减锦绣段。”③锤打;锻炼。后作“锻”。《礼记·曲礼下》:“天下之六工:土工、金工、石工、木工、兽工、草工。”郑玄注:“金工、筑、冶、凫、栗、段,桃也。”④通“断”。断开;截断。《银雀山汉墓竹简·孙子兵法·擒庞涓》:“于是段齐城、高唐为两,直将蚁附平陵。”⑤量词。表示事物的品类。《新唐书·濮王泰传》:“所赐万段。”

    无:

    ①没有。跟“有”相对。陆游《游山西村》:“山重水复疑无路。”②副词。表示否定,相当于“不”。《商君书·农战》:“民以此为教,则粟焉得无少,而兵焉得弱也?”③连词。表示条件,相当于“无论”、“不论”。《诗经·鲁颂·沣水》:“不小不大,从公于迈。”④通“毋”。不要。《古诗源·箜篌引》:“公无渡河,公竟渡河。堕河而死,当奈公何!”⑤非;不是。《管子·形势》:“则国非其国,而民无其民也。”⑥语气词。用于疑问句末,表示疑问,相当于“否”。白居易《问刘十九》:“晚来天欲雪,能饮一杯无?”

    疵:

    ①小毛病。《韩非子·大体》:“不吹毛而求小疵。”②缺点;过失。刘勰《文心雕龙·程器》:“古之将相,疵咎实多。”③忧虑。张九龄《在郡秋怀》:“五十而无闻,古人深所疵。”④挑毛病。《三国志·蜀书·廖立传》:“诽谤先帝,疵毁众臣。”


  • bu mei bu sheng ,xu jie ti duan mo ci 。

    “bu mei bu sheng ,xu jie ti duan mo ci 。”shi gou chu chu :《sheng sheng man san shou 》;shi yuan chao shi ren liu zhi yuan de zuo pin 。

    heng men yang hao ,kui yu cang hui ,ying ying shou zhuo wang ji 。shou wo gan kun ,shen sheng mo hua wei chi 。qi gun san tian ri ri ,wo yi qu 、liu zhuai shi shi 。bai hai li ,xian qiong jiang zhi ke ,yu ye chong ji 。yu chu yuan shen miao ti ,qi yuan cheng ,le le dong jing xi xi 。bu mei bu sheng ,xu jie ti duan mo ci 。zhuo er xing xing du li ,ao kong kong 、shi ji mo wei 。le zhen qu ,xian de feng yuan shan ,dao ji gao di 。

    xuan guan ji ca ,bao yi mo li ,zhi bai shou hei cang ji 。huo yun qing feng ,san guan guo hai qing chui 。hua ye xia cheng si xiang ,zuo zhen gong 、di jin hua chi 。gong jiu zhuai ,zheng huang jin ti jiu ,shen shi hui hui 。xian xian yuan ming zheng xiang ,hun ren jian tian shang ,mo bian shen ji 。bu you bu kong ,bu shou gou ran cheng ci 。du shan nian xu ji zhao ,liao ben mo 、yi wu ji mi 。zhen kong yong ,xian lun hui ying tuo ,zhi jian gao di 。

    ying chu ren wo ,bing leng gao di ,huan xing jin shi zuo fei 。jian jiao ling zhi ,wang shou mo jie chen mi 。kuang yu zhen feng da chan ,yao zhu xian 、shua tuo ming ti 。xian yi zhi ,gan ni pao gu rou ,*qi qing fei 。mi ge yan xia miao qu ,xi zhu yuan wang xiang ,la bo mo wei 。bao hu yi zhen ,dong zhao li jin yan chi 。an bo yuan kong miao ti ,xian ling guang 、chu ru xiang sui 。qian tu le ,jue ping deng jiao an ,wen bu xian ti 。

    yi shang liu zhi yuan zuo pin 《sheng sheng man 》gong 3shou

    【zhu shi 】:

    bu :

    (yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)

    mei :

    ①chen mei 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“yu chu zhou ding si shui ,shi qian ren mei shui qiu zhi 。”②chen xia ;chen la 。wang chang ling 《sai xia qu 》:“ping sha ri wei mei ,an an jian lin tao 。”③yan mei 。《shi ji ·hua ji lie chuan 》:“shui lai piao mei ,ni ji ren min 。”④yin mei ;xiao shi 。liu chang qing 《chu zhi dong ting huai ba ling bie ye 》:“chang tian bu ke wang ,diao yu fu yun mei 。”⑤fu mei ;lun xian 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“ling wei mei shi ,shi you lai bao 。”⑥zhong ;jin 。《shi jing ·xiao ya ·jian jian zhi dan 》:“shan chuan you yuan ,he ji mei yi 。”⑦tong “mo ”。si ;qu shi 。《lun yu ·xue er 》:“fu zai guan ji zhi ,fu mei guan ji hang 。”⑧mei shou 。han yu 《liu zi hou mu zhi ming 》:“zi ben xiang mou ,ze mei wei nu bi 。”

    bu :

    (yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)

    sheng :

    ①sheng chang ;chang chu 。《xun zi ·quan xue 》:“peng sheng ma zhong ,bu fu er zhi 。”②huo zhao ;sheng cun 。《lun yu · wei ling gong 》:“zhi shi ren ren ,mo qiu sheng yi hai ren ,you sha shen yi cheng ren 。”③sheng ming ;xing ming 。《han fei zi ·jie lao 》:“lu ye zhe ,ren zhi suo yi chi sheng ye 。”(lu :feng lu 。chi :wei chi 。)④chan sheng ;fa sheng 。《han shi wai chuan 》juan wu :“shui yuan shen an ,ze long yu sheng zhi 。”⑤sheng yo ;dan sheng 。《zuo chuan ·yin gong yuan nian 》:“zhuang gong wu sheng 。”⑥sheng cun de ji jian ,zhi ren de yi sheng ;yi bei zi 。cao cao 《duan ge hang 》:“dui jiu dang ge ,ren sheng ji he ?”⑦sheng huo ;sheng ji 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“xiang lin zhi sheng ri cu (cù)。”(cu :jiong pai 。)⑧bu shou de 。1. wei zhu huo wei zhu shou de 。《lv shi chun qiu ·kuo yin 》:“da xiang zhi li ,shang xuan zun er zu sheng yu 。”2.wei jia gong lian zhi de 。《luo yang ga lan ji ·cheng bei 》:“tou hou chui er che sheng juan 。”⑨dou shu de ren 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“jin zhu sheng bu shi jin er xue gu ,yi fei dang shi 。”

    xu :

    ①da tu shan 。《shi jing ·yong feng ·ding zhi fang zhong 》:“sheng bi xu yi ,yi wang chu yi 。”②fei xu 。《han shu ·gu yi chuan 》:“fan shi san sui ,she ji wei xu 。”③ji shi 。liu zong yuan 《tong ou (ōu)ji chuan 》:“qu yu si shi li zhi xu suo mai zhi 。”④kong xu 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“jing wa bu ke yi yu yu hai zhe ,ju yu xu ye 。”⑤kong zhao 。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“liang wang xu shang wei 。”⑥xu jia 。《chu ci ·jiu zhang ·xi wang ri 》:“ting chan ren zhi xu ci 。”⑦fu ci 。tu ran ,bai bai de 。li shang yin 《an ding cheng lou 》:“gu sheng nian shao xu chui ti 。”(gu sheng :han dai gu yi 。)⑧zhi qing jing mo yu de nei xin jing jie 。《lao zi 》di shi wu zhang :“zhi xu ji ,shou jing du 。”

    jie :

    ①de jie ;bian jie 。《shi jing ·zhou song ·sai wen 》:“di ming lv yo ,mo ci jiang er jie 。”(lv :jie 。)《shi ji ·wei gong zi lie chuan 》:“zhao wang ji ping yuan jun zi ying gong zi yu jie 。”②jie xian 。《hou han shu ·ma rong chuan 》:“she jian zhi zhong ,yi li wei jie 。”③jie jie 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“yu jiang qin rang jie 。”《zhan guo ce · ji ce san 》:“san guo zhi yu qin rang jie er huan ji 。”④fen jie 。hong liang ji 《bei jiang shi hua 》juan san :“shi ci zhi jie shen yan 。”

    ti :

    ①shen ti de zong chen 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“er kong tai hou yu ti zhi you qie (xì)ye 。”(qie :tong “卻”。zhi sheng bing 。)②shen ti de yi bu fen 。《lun yu ·wei zi 》:“si ti bu qin ,wu gu bu fen 。”③fen jie (zhi ti )。《kong zi jia yu ·wen li 》:“ti ji quan shi niu yang 。”④ti tong ;ti zhi 。《gong yang chuan ·wen gong jiu nian 》:“ji wen wang zhi ti ,shou wen wang zhi fa du 。”⑤ti cai ;shu xie xing shi 。《wen xin diao long ·bian sao 》:“yang xiong feng wei ,yi yan ti tong 《shi 》《ya 》。”⑥ben ti ;shi ti 。《hou han shu ·du hang chuan xu 》:“yi ji ming ti sui shu ,er cao hang ju jue 。”(ming :ming fen 。cao :cao shou 。jue :gao chao 。)⑦yi zhao ;xiao fa 。《huai na zi ·ben jing 》:“di zhe ti tai yi 。”⑧qin shen guan cha ti yan 。《song shi ·zhang jun chuan 》:“di yue :‘qun chen wei zhen dai qing du hou ,ji yang ti juan huai ,yi sai mian li 。’”(juan huai :juan gu zhi qing 。)⑨ti liang ;she shen chu de wei ren zhao xiang 。《li ji ·zhong yong 》:“jing da chen ye ,ti qun chen ye 。”⑩ling wu ;ti xian 。《zhuang zi ·ke yi 》:“neng ti chun su ,wei zhi zhen ren 。”(11)qin jin ;lian jie 。《li ji ·xue ji 》:“jiu xian ti jin ,zu yi dong zhong ,wei zu yi hua min 。”

    duan :

    ①bu fen ;pian duan ;jie 。liu gui meng 《he xi mei jiang na shu qing er shi yun 》:“xi bi yan cheng duan 。”《jin shu ·deng xia chuan 》:“xia hui jian jie jiao shu duan er chu 。”②yi chong zhi de jiao hou er guang hua de si zhi pin ,ji duan zi 。hou zuo “duan ”。du fu 《hu wei shuang song tu ge 》:“wo you yi pi hao dong juan ,chong zhi bu jian jin xiu duan 。”③chui da ;duan lian 。hou zuo “duan ”。《li ji ·qu li xia 》:“tian xia zhi liu gong :tu gong 、jin gong 、dan gong 、mu gong 、shou gong 、cao gong 。”zheng xuan zhu :“jin gong 、zhu 、ye 、fu 、li 、duan ,tao ye 。”④tong “duan ”。duan kai ;jie duan 。《yin qiao shan han mu zhu jian ·sun zi bing fa ·qin pang juan 》:“yu shi duan ji cheng 、gao tang wei liang ,zhi jiang yi fu ping ling 。”⑤liang ci 。biao shi shi wu de pin lei 。《xin tang shu ·pu wang tai chuan 》:“suo ci mo duan 。”

    mo :

    ①mei you 。gen “you ”xiang dui 。liu you 《you shan xi cun 》:“shan chong shui fu yi mo lu 。”②fu ci 。biao shi fou ding ,xiang dang yu “bu ”。《shang jun shu ·nong zhan 》:“min yi ci wei jiao ,ze su yan de mo shao ,er bing yan de ruo ye ?”③lian ci 。biao shi tiao jian ,xiang dang yu “mo lun ”、“bu lun ”。《shi jing ·lu song ·feng shui 》:“bu xiao bu da ,cong gong yu mai 。”④tong “wu ”。bu yao 。《gu shi yuan ·kong hou yin 》:“gong mo du he ,gong jing du he 。duo he er si ,dang nai gong he !”⑤fei ;bu shi 。《guan zi ·xing shi 》:“ze guo fei ji guo ,er min mo ji min ye 。”⑥yu qi ci 。yong yu yi wen gou mo ,biao shi yi wen ,xiang dang yu “fou ”。bai ju yi 《wen liu shi jiu 》:“wan lai tian yu xue ,neng yin yi bei mo ?”

    ci :

    ①xiao mao bing 。《han fei zi ·da ti 》:“bu chui mao er qiu xiao ci 。”②que dian ;guo shi 。liu xie 《wen xin diao long ·cheng qi 》:“gu zhi jiang xiang ,ci jiu shi duo 。”③you lv 。zhang jiu ling 《zai jun qiu huai 》:“wu shi er mo wen ,gu ren shen suo ci 。”④tiao mao bing 。《san guo zhi ·shu shu ·liao li chuan 》:“fei bang xian di ,ci hui zhong chen 。”