• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 池溜因忝滿,林芳為灑開。

    “池溜因忝滿,林芳為灑開。”詩句出處:《和崔尚書喜雨》;是唐朝詩人張九齡的作品。

    積陽雖有晦,經月未為災。上念人天重,先祈雲漢回。
    仁心及草木,號令起風雷。照爛陰霞止,交紛瑞雨來。
    三辰破黍稷,四達屏氛埃。池溜因忝滿,林芳為灑開。
    聽中聲滴瀝,望處影徘徊。惠澤成豐歲,昌言發上才。
    無論驗石鼓,不是禦雲臺。直頌皇恩浹,崇朝遍九垓。

    【註釋】:

    池:

    ①池塘。《荀子·王制》:“污池淵沼川澤。”(污池:貯水的池塘。淵沼:深水池。)②護城河。《韓非子·存韓》:“築城池以守固。”

    因:

    ①憑借;依靠。《孟子·離婁上》:“為高必因丘陵,為下必因川澤。”《國語·鄭語》:“(謝西)其民沓貪而忍,不可因也。”②繼續;沿襲。《論語·先進》:“千乘(shèng)之國,攝乎大國之間,加之以師旅,因之以饑饉(jǐn),由也為之,比(bì)及三年,可使有勇,且知方也。”(乘:一車四馬。攝:夾處。饑饉:荒年。比:等到。方:義方。)《漢書·循吏傳》:“光因循守職,無所改作。”(光:霍光。循:遵循。)③原因;緣由。鄒陽《獄中上梁王書》:“無因而至前也。”④因緣。寒山《詩三百五首》之二百三十八:“唯作地獄滓,不修正直因,忽然無常到,定知亂紛紛。”(無常:傳說為陰曹索命的鬼。)⑤介詞。1. 表示事情發生的原因。相當於“因為”、“由於”。《史記·衛將軍驃騎列傳》:“因前使絕國功,封騫博望侯。”2. 表示行為的條件。相當於“通過”。《鹽鐵論·論儒》:“孔子適衛,因嬖(bì)臣彌子瑕以見衛夫人,子路不悅。”(嬖:被寵愛。)3.表示行為的根據。《史記·孫子吳起列傳》:“善戰者因其勢而利導之。”4. 表示順應情勢。《警世通言·白娘子永鎮雷峰塔》:“因風吹火,用力不多。”⑥連詞。連接短語或句子,表示順承。“於是”。《史記·高祖本紀》:“秦軍解,因大破之。”(解:松懈。)

    忝:

    ①辱沒;有愧於。《詩經·小雅·小宛》:“夙興夜寐,毋忝爾所生。”《晉書·傅玄傳論》:“抗辭正色,補闕弼違,諤諤當朝,不忝其職者矣。”(抗辭正色:言語激昂,表情嚴肅。弼:糾正。諤諤:正直敢言的樣子。)②謙詞。《後漢書·楊賜傳》:“臣受恩偏特,忝任師傅。”

    芳:

    ①花草的香味。《楚辭·九章·悲回風》:“蘭芷幽而獨芳。”又泛指香氣。《新語·術事》:“有女而無芳澤之飾。”②花草。屈原《離騷》:“芳與澤其雜糅兮,唯昭質其猶未虧。”③美好;好。傅山《乙酉歲除八絕句》:“摩雲即有回陽雁,寄得南枝芳信無?”(陽:指衡陽。)④賢德的人。屈原《離騷》:“昔三後之純粹兮,固眾芳之所在。”⑤通“房”,草木結果實的子房。《呂氏春秋·審時》:“先時者,莖葉帶芒以短衡,穗巨而芳奪。”

    為:

    (一)①做。《詩經·周頌·豐年》:“為酒為醴,烝畀祖妣。”(烝:進獻。畀:給予。)《論語·學而》:“其為人也孝弟(tì)。”(弟:同“悌”。友愛。)②制作;創作。《禮記·曲禮下》:“為宮室,不斬於丘木。”(丘木:墓地的樹。)《漢書·枚乘傳》:“司馬相如善為文而遲。”(遲:慢。)③治理。《商君書·農戰》:“善為國者,倉廩雖滿,不偷於農。”(偷:怠惰;忽視。)《論語·為政》:“為政以德。”④行為。范仲淹《嶽陽樓記》:“予嘗求古仁人之心,或異二者之為。”(嘗:曾經。)⑤充當。《論語·為政》:“溫故而知新,可以為師矣。”(溫:溫習。故:舊的知識。)⑥當作。李白《夢遊天姥吟留別》:“霓為衣兮風為馬。”⑦變為;成為。屈原《離騷》:“蘭芷變而不芳兮,荃蕙化而為茅。”(蘭、芷、荃、蕙:皆香草名。)⑧認為。《孟子·公孫醜上》:“而子為我願之乎?”(子:你。)⑨是。《左傳·宣公三年》:“餘為伯儵,餘而祖也。”⑩介詞。1. 表被動。被。《三國志 · 吳書· 呂蒙傳》:“為張遼等所襲。”2.表對象。對;向。《戰國策·韓策二》:“(嚴仲子)因為聶政語曰:‘臣有仇。’”(11)連詞。如果。《戰國策·秦策四》:“秦為知之,必不救也。”(12)語氣詞。1. 與“何”相配,表疑問語氣。《論語·季氏》:“何以伐為?”(伐:進攻。)2. 多用於句未,表示反問語氣。《漢書·外戚傳下·趙皇後》:“今故告之,反怒為!”(故:故意。) (二)wèi ①幫助。《詩經·大雅·鳧鷖》:“公屍燕飲,福祿來為。”②介詞。1. 表對象。替。《論語·學而》:“為人謀而不忠乎?”2. 表原因。因為。《荀子·天論》:“天行有常,不為堯存,不為桀亡。”3. 表目的。為瞭。《孔雀東南飛》:“慎勿為婦死。”③通“偽”。假裝。《禮記·檀弓下》:“夫子為弗聞也者而過之。”

    灑:

    (一)①把水散佈在地上。《詩經·唐風·山有樞》:“子有廷內,弗灑弗掃。”②使分散地落下;散播。杜甫《詠懷古跡五首》之二:“悵望千秋一灑淚,蕭條異代不同時。”③分散;分。《逸周書·大匡》:“賦灑其幣,鄉正保貸。”④瀟灑脫俗;不拘束。《新唐書·袁朗傳》:“後主聞其才,詔為《月賦》一篇,灑然無留思。” (二)xǐ ①洗滌。後來寫作“洗”。《莊子·山木》:“吾願君刳形去皮,灑心去欲。”②洗雪。《孟子·梁惠王上》:“寡人恥之,願比死者壹灑之。”(比:替。)(三)xiǎn [灑然]1.寒栗的樣子。《素問·風論》:“腠理開則灑然寒,閉則熱而悶。”2.肅敬的樣子。《史記·范雎蔡澤列傳》:“是日觀范雎之見者,群臣莫不灑然變色易容者。”3.整齊的樣子。《徐霞客遊記·粵西遊日記一》:“一靜室窗欞西向,戶榻灑然。” (四)cuǐ 高峻的樣瞭。《詩經·邶風·新臺》:“新臺有灑,河水浼浼。”

    開:

    ①開門。《呂氏春秋·愛類》:“昔上古龍門未開。”《老子》第二十七章:“善閉,無關楗而不可開。”(關楗:門閂。)②打開;張開。孟浩然《過故人莊》:“開軒面場圃,把酒話桑麻。”(軒:窗。)③舒展;開放。岑參《白雪歌送武判官歸京》:“忽如一夜春風來,千樹萬樹梨花開。”引申為舒展。李白《夢遊天姥吟留別》:“安能摧眉折腰事權貴,使我不得開心顏。”④伸展。杜甫《往在》:“京都不再火,涇渭開愁容。”(火:戰火。)崔玨《哭李商隱》:“一生襟抱未曾開。”(襟抱:抱負。)⑤分開;分離。《呂氏春秋·貴信》:“地不剛,則凍閉不開。”阮籍《大人先生歌》:“天地解兮六合開。”(六合:天地四方。)引申為散開。杜甫《梅雨》:“雲霧密難開。”杜甫《雨》:“蛟龍鬥不開。”⑥切;割。⑦開辟;開發。《韓非子·初見秦》:“開地數千裡,此其大功也。”《晉書· 羊祜傳》:“辟土開疆。”又為開通。《漢書·張騫傳》:“騫開外國道。”李白《望天門山》:“天門中斷楚江開。”引申為擴大,擴展。《荀子·富國》:“節其流,開其源。”杜甫《兵車行》:“武皇開邊意未已。”《史記·秦本紀》:“開地千裡。”《徐霞客遊記·滇遊日記十一》:“南逾山脊,為新開道。”⑧開創。《史記·秦本紀》:“為後世開業。”⑨開始。《詩經·周頌· 武》:“允文文王,克開厥後。”(允文:確實有文德。克:能夠。厥:其。)《論衡·書解》:“商鞅相孝公,為秦開帝業。”《後漢書·馮衍傳下》:“開歲發春兮,百卉含英。”⑩發動或操縱。杜甫《登白馬潭》:“水生春纜沒,日出野船開。”魏源《道光洋艘征撫記上》:“關天培開炮應之,擊斷洋船頭鼻,西兵多落海死。”(11)消散。范仲淹《嶽陽樓記》:“若夫淫雨霏霏,連月不開。”


  • 池溜因忝满,林芳为洒开。

    “池溜因忝满,林芳为洒开。”诗句出处:《和崔尚书喜雨》;是唐朝诗人张九龄的作品。

    积阳虽有晦,经月未为灾。上念人天重,先祈云汉回。
    仁心及草木,号令起风雷。照烂阴霞止,交纷瑞雨来。
    三辰破黍稷,四达屏氛埃。池溜因忝满,林芳为洒开。
    听中声滴沥,望处影徘徊。惠泽成丰岁,昌言发上才。
    无论验石鼓,不是御云台。直颂皇恩浃,崇朝遍九垓。

    【注释】:

    池:

    ①池塘。《荀子·王制》:“污池渊沼川泽。”(污池:贮水的池塘。渊沼:深水池。)②护城河。《韩非子·存韩》:“筑城池以守固。”

    因:

    ①凭借;依靠。《孟子·离娄上》:“为高必因丘陵,为下必因川泽。”《国语·郑语》:“(谢西)其民沓贪而忍,不可因也。”②继续;沿袭。《论语·先进》:“千乘(shèng)之国,摄乎大国之间,加之以师旅,因之以饥馑(jǐn),由也为之,比(bì)及三年,可使有勇,且知方也。”(乘:一车四马。摄:夹处。饥馑:荒年。比:等到。方:义方。)《汉书·循吏传》:“光因循守职,无所改作。”(光:霍光。循:遵循。)③原因;缘由。邹阳《狱中上梁王书》:“无因而至前也。”④因缘。寒山《诗三百五首》之二百三十八:“唯作地狱滓,不修正直因,忽然无常到,定知乱纷纷。”(无常:传说为阴曹索命的鬼。)⑤介词。1. 表示事情发生的原因。相当于“因为”、“由于”。《史记·卫将军骠骑列传》:“因前使绝国功,封骞博望侯。”2. 表示行为的条件。相当于“通过”。《盐铁论·论儒》:“孔子适卫,因嬖(bì)臣弥子瑕以见卫夫人,子路不悦。”(嬖:被宠爱。)3.表示行为的根据。《史记·孙子吴起列传》:“善战者因其势而利导之。”4. 表示顺应情势。《警世通言·白娘子永镇雷峰塔》:“因风吹火,用力不多。”⑥连词。连接短语或句子,表示顺承。“于是”。《史记·高祖本纪》:“秦军解,因大破之。”(解:松懈。)

    忝:

    ①辱没;有愧于。《诗经·小雅·小宛》:“夙兴夜寐,毋忝尔所生。”《晋书·傅玄传论》:“抗辞正色,补阙弼违,谔谔当朝,不忝其职者矣。”(抗辞正色:言语激昂,表情严肃。弼:纠正。谔谔:正直敢言的样子。)②谦词。《后汉书·杨赐传》:“臣受恩偏特,忝任师傅。”

    芳:

    ①花草的香味。《楚辞·九章·悲回风》:“兰芷幽而独芳。”又泛指香气。《新语·术事》:“有女而无芳泽之饰。”②花草。屈原《离骚》:“芳与泽其杂糅兮,唯昭质其犹未亏。”③美好;好。傅山《乙酉岁除八绝句》:“摩云即有回阳雁,寄得南枝芳信无?”(阳:指衡阳。)④贤德的人。屈原《离骚》:“昔三后之纯粹兮,固众芳之所在。”⑤通“房”,草木结果实的子房。《吕氏春秋·审时》:“先时者,茎叶带芒以短衡,穗巨而芳夺。”

    为:

    (一)①做。《诗经·周颂·丰年》:“为酒为醴,烝畀祖妣。”(烝:进献。畀:给予。)《论语·学而》:“其为人也孝弟(tì)。”(弟:同“悌”。友爱。)②制作;创作。《礼记·曲礼下》:“为宫室,不斩于丘木。”(丘木:墓地的树。)《汉书·枚乘传》:“司马相如善为文而迟。”(迟:慢。)③治理。《商君书·农战》:“善为国者,仓廪虽满,不偷于农。”(偷:怠惰;忽视。)《论语·为政》:“为政以德。”④行为。范仲淹《岳阳楼记》:“予尝求古仁人之心,或异二者之为。”(尝:曾经。)⑤充当。《论语·为政》:“温故而知新,可以为师矣。”(温:温习。故:旧的知识。)⑥当作。李白《梦游天姥吟留别》:“霓为衣兮风为马。”⑦变为;成为。屈原《离骚》:“兰芷变而不芳兮,荃蕙化而为茅。”(兰、芷、荃、蕙:皆香草名。)⑧认为。《孟子·公孙丑上》:“而子为我愿之乎?”(子:你。)⑨是。《左传·宣公三年》:“余为伯儵,余而祖也。”⑩介词。1. 表被动。被。《三国志 · 吴书· 吕蒙传》:“为张辽等所袭。”2.表对象。对;向。《战国策·韩策二》:“(严仲子)因为聂政语曰:‘臣有仇。’”(11)连词。如果。《战国策·秦策四》:“秦为知之,必不救也。”(12)语气词。1. 与“何”相配,表疑问语气。《论语·季氏》:“何以伐为?”(伐:进攻。)2. 多用于句未,表示反问语气。《汉书·外戚传下·赵皇后》:“今故告之,反怒为!”(故:故意。) (二)wèi ①帮助。《诗经·大雅·凫鹥》:“公尸燕饮,福禄来为。”②介词。1. 表对象。替。《论语·学而》:“为人谋而不忠乎?”2. 表原因。因为。《荀子·天论》:“天行有常,不为尧存,不为桀亡。”3. 表目的。为了。《孔雀东南飞》:“慎勿为妇死。”③通“伪”。假装。《礼记·檀弓下》:“夫子为弗闻也者而过之。”

    洒:

    (一)①把水散布在地上。《诗经·唐风·山有枢》:“子有廷内,弗洒弗扫。”②使分散地落下;散播。杜甫《咏怀古迹五首》之二:“怅望千秋一洒泪,萧条异代不同时。”③分散;分。《逸周书·大匡》:“赋洒其币,乡正保贷。”④潇洒脱俗;不拘束。《新唐书·袁朗传》:“后主闻其才,诏为《月赋》一篇,洒然无留思。” (二)xǐ ①洗涤。后来写作“洗”。《庄子·山木》:“吾愿君刳形去皮,洒心去欲。”②洗雪。《孟子·梁惠王上》:“寡人耻之,愿比死者壹洒之。”(比:替。)(三)xiǎn [洒然]1.寒栗的样子。《素问·风论》:“腠理开则洒然寒,闭则热而闷。”2.肃敬的样子。《史记·范雎蔡泽列传》:“是日观范雎之见者,群臣莫不洒然变色易容者。”3.整齐的样子。《徐霞客游记·粤西游日记一》:“一静室窗棂西向,户榻洒然。” (四)cuǐ 高峻的样了。《诗经·邶风·新台》:“新台有洒,河水浼浼。”

    开:

    ①开门。《吕氏春秋·爱类》:“昔上古龙门未开。”《老子》第二十七章:“善闭,无关楗而不可开。”(关楗:门闩。)②打开;张开。孟浩然《过故人庄》:“开轩面场圃,把酒话桑麻。”(轩:窗。)③舒展;开放。岑参《白雪歌送武判官归京》:“忽如一夜春风来,千树万树梨花开。”引申为舒展。李白《梦游天姥吟留别》:“安能摧眉折腰事权贵,使我不得开心颜。”④伸展。杜甫《往在》:“京都不再火,泾渭开愁容。”(火:战火。)崔珏《哭李商隐》:“一生襟抱未曾开。”(襟抱:抱负。)⑤分开;分离。《吕氏春秋·贵信》:“地不刚,则冻闭不开。”阮籍《大人先生歌》:“天地解兮六合开。”(六合:天地四方。)引申为散开。杜甫《梅雨》:“云雾密难开。”杜甫《雨》:“蛟龙斗不开。”⑥切;割。⑦开辟;开发。《韩非子·初见秦》:“开地数千里,此其大功也。”《晋书· 羊祜传》:“辟土开疆。”又为开通。《汉书·张骞传》:“骞开外国道。”李白《望天门山》:“天门中断楚江开。”引申为扩大,扩展。《荀子·富国》:“节其流,开其源。”杜甫《兵车行》:“武皇开边意未已。”《史记·秦本纪》:“开地千里。”《徐霞客游记·滇游日记十一》:“南逾山脊,为新开道。”⑧开创。《史记·秦本纪》:“为后世开业。”⑨开始。《诗经·周颂· 武》:“允文文王,克开厥后。”(允文:确实有文德。克:能够。厥:其。)《论衡·书解》:“商鞅相孝公,为秦开帝业。”《后汉书·冯衍传下》:“开岁发春兮,百卉含英。”⑩发动或操纵。杜甫《登白马潭》:“水生春缆没,日出野船开。”魏源《道光洋艘征抚记上》:“关天培开炮应之,击断洋船头鼻,西兵多落海死。”(11)消散。范仲淹《岳阳楼记》:“若夫淫雨霏霏,连月不开。”


  • chi liu yin tian man ,lin fang wei sa kai 。

    “chi liu yin tian man ,lin fang wei sa kai 。”shi gou chu chu :《he cui shang shu xi yu 》;shi tang chao shi ren zhang jiu ling de zuo pin 。

    ji yang sui you hui ,jing yue wei wei zai 。shang nian ren tian chong ,xian qi yun han hui 。
    ren xin ji cao mu ,hao ling qi feng lei 。zhao lan yin xia zhi ,jiao fen rui yu lai 。
    san chen po shu ji ,si da bing fen ai 。chi liu yin tian man ,lin fang wei sa kai 。
    ting zhong sheng di li ,wang chu ying pai huai 。hui ze cheng feng sui ,chang yan fa shang cai 。
    mo lun yan dan gu ,bu shi yu yun tai 。zhi song huang en jia ,chong chao bian jiu gai 。

    【zhu shi 】:

    chi :

    ①chi tang 。《xun zi ·wang zhi 》:“wu chi yuan zhao chuan ze 。”(wu chi :zhu shui de chi tang 。yuan zhao :shen shui chi 。)②hu cheng he 。《han fei zi ·cun han 》:“zhu cheng chi yi shou gu 。”

    yin :

    ①ping jie ;yi kao 。《meng zi ·li lou shang 》:“wei gao bi yin qiu ling ,wei xia bi yin chuan ze 。”《guo yu ·zheng yu 》:“(xie xi )ji min da tan er ren ,bu ke yin ye 。”②ji xu ;yan xi 。《lun yu ·xian jin 》:“qian cheng (shèng)zhi guo ,she hu da guo zhi jian ,jia zhi yi shi lv ,yin zhi yi ji jin (jǐn),you ye wei zhi ,bi (bì)ji san nian ,ke shi you yong ,ju zhi fang ye 。”(cheng :yi che si ma 。she :ga chu 。ji jin :huang nian 。bi :deng dao 。fang :yi fang 。)《han shu ·xun li chuan 》:“guang yin xun shou zhi ,mo suo gai zuo 。”(guang :huo guang 。xun :zun xun 。)③yuan yin ;yuan you 。ju yang 《yu zhong shang liang wang shu 》:“mo yin er zhi qian ye 。”④yin yuan 。han shan 《shi san bai wu shou 》zhi er bai san shi ba :“wei zuo de yu zi ,bu xiu zheng zhi yin ,hu ran mo chang dao ,ding zhi luan fen fen 。”(mo chang :chuan shui wei yin cao suo ming de gui 。)⑤jie ci 。1. biao shi shi qing fa sheng de yuan yin 。xiang dang yu “yin wei ”、“you yu ”。《shi ji ·wei jiang jun biao ji lie chuan 》:“yin qian shi jue guo gong ,feng jian bo wang hou 。”2. biao shi hang wei de tiao jian 。xiang dang yu “tong guo ”。《yan tie lun ·lun ru 》:“kong zi kuo wei ,yin bi (bì)chen mi zi xia yi jian wei fu ren ,zi lu bu yue 。”(bi :bei chong ai 。)3.biao shi hang wei de gen ju 。《shi ji ·sun zi wu qi lie chuan 》:“shan zhan zhe yin ji shi er li dao zhi 。”4. biao shi shun ying qing shi 。《jing shi tong yan ·bai niang zi yong zhen lei feng da 》:“yin feng chui huo ,yong li bu duo 。”⑥lian ci 。lian jie duan yu huo gou zi ,biao shi shun cheng 。“yu shi ”。《shi ji ·gao zu ben ji 》:“qin jun jie ,yin da po zhi 。”(jie :song xie 。)

    tian :

    ①ru mei ;you kui yu 。《shi jing ·xiao ya ·xiao wan 》:“su xing ye mei ,wu tian er suo sheng 。”《jin shu ·fu xuan chuan lun 》:“kang ci zheng se ,bu que bi wei ,e e dang chao ,bu tian ji zhi zhe yi 。”(kang ci zheng se :yan yu ji ang ,biao qing yan su 。bi :jiu zheng 。e e :zheng zhi gan yan de yang zi 。)②qian ci 。《hou han shu ·yang ci chuan 》:“chen shou en pian te ,tian ren shi fu 。”

    fang :

    ①hua cao de xiang wei 。《chu ci ·jiu zhang ·bei hui feng 》:“lan zhi you er du fang 。”you fan zhi xiang qi 。《xin yu ·shu shi 》:“you nv er mo fang ze zhi shi 。”②hua cao 。qu yuan 《li sao 》:“fang yu ze ji za rou xi ,wei zhao zhi ji you wei kui 。”③mei hao ;hao 。fu shan 《yi you sui chu ba jue gou 》:“ma yun ji you hui yang yan ,ji de na zhi fang xin mo ?”(yang :zhi heng yang 。)④xian de de ren 。qu yuan 《li sao 》:“xi san hou zhi chun cui xi ,gu zhong fang zhi suo zai 。”⑤tong “fang ”,cao mu jie guo shi de zi fang 。《lv shi chun qiu ·shen shi 》:“xian shi zhe ,jing xie dai mang yi duan heng ,sui ju er fang duo 。”

    wei :

    (yi )①zuo 。《shi jing ·zhou song ·feng nian 》:“wei jiu wei li ,zheng bi zu bi 。”(zheng :jin suo 。bi :gei yu 。)《lun yu ·xue er 》:“ji wei ren ye xiao di (tì)。”(di :tong “ti ”。you ai 。)②zhi zuo ;chuang zuo 。《li ji ·qu li xia 》:“wei gong shi ,bu zhan yu qiu mu 。”(qiu mu :mu de de shu 。)《han shu ·mei cheng chuan 》:“si ma xiang ru shan wei wen er chi 。”(chi :man 。)③zhi li 。《shang jun shu ·nong zhan 》:“shan wei guo zhe ,cang lin sui man ,bu tou yu nong 。”(tou :dai duo ;hu shi 。)《lun yu ·wei zheng 》:“wei zheng yi de 。”④hang wei 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“yu chang qiu gu ren ren zhi xin ,huo yi er zhe zhi wei 。”(chang :ceng jing 。)⑤chong dang 。《lun yu ·wei zheng 》:“wen gu er zhi xin ,ke yi wei shi yi 。”(wen :wen xi 。gu :jiu de zhi shi 。)⑥dang zuo 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“ni wei yi xi feng wei ma 。”⑦bian wei ;cheng wei 。qu yuan 《li sao 》:“lan zhi bian er bu fang xi ,quan hui hua er wei mao 。”(lan 、zhi 、quan 、hui :jie xiang cao ming 。)⑧ren wei 。《meng zi ·gong sun chou shang 》:“er zi wei wo yuan zhi hu ?”(zi :ni 。)⑨shi 。《zuo chuan ·xuan gong san nian 》:“yu wei bai shu ,yu er zu ye 。”⑩jie ci 。1. biao bei dong 。bei 。《san guo zhi · wu shu · lv meng chuan 》:“wei zhang liao deng suo xi 。”2.biao dui xiang 。dui ;xiang 。《zhan guo ce ·han ce er 》:“(yan zhong zi )yin wei nie zheng yu yue :‘chen you chou 。’”(11)lian ci 。ru guo 。《zhan guo ce ·qin ce si 》:“qin wei zhi zhi ,bi bu jiu ye 。”(12)yu qi ci 。1. yu “he ”xiang pei ,biao yi wen yu qi 。《lun yu ·ji shi 》:“he yi fa wei ?”(fa :jin gong 。)2. duo yong yu gou wei ,biao shi fan wen yu qi 。《han shu ·wai qi chuan xia ·zhao huang hou 》:“jin gu gao zhi ,fan nu wei !”(gu :gu yi 。) (er )wèi ①bang zhu 。《shi jing ·da ya ·fu yi 》:“gong shi yan yin ,fu lu lai wei 。”②jie ci 。1. biao dui xiang 。ti 。《lun yu ·xue er 》:“wei ren mou er bu zhong hu ?”2. biao yuan yin 。yin wei 。《xun zi ·tian lun 》:“tian hang you chang ,bu wei yao cun ,bu wei jie wang 。”3. biao mu de 。wei le 。《kong qiao dong na fei 》:“shen wu wei fu si 。”③tong “wei ”。jia zhuang 。《li ji ·tan gong xia 》:“fu zi wei fu wen ye zhe er guo zhi 。”

    sa :

    (yi )①ba shui san bu zai de shang 。《shi jing ·tang feng ·shan you shu 》:“zi you ting nei ,fu sa fu sao 。”②shi fen san de la xia ;san bo 。du fu 《yong huai gu ji wu shou 》zhi er :“chang wang qian qiu yi sa lei ,xiao tiao yi dai bu tong shi 。”③fen san ;fen 。《yi zhou shu ·da kuang 》:“fu sa ji bi ,xiang zheng bao dai 。”④xiao sa tuo su ;bu ju shu 。《xin tang shu ·yuan lang chuan 》:“hou zhu wen ji cai ,zhao wei 《yue fu 》yi pian ,sa ran mo liu sai 。” (er )xǐ ①xi di 。hou lai xie zuo “xi ”。《zhuang zi ·shan mu 》:“wu yuan jun ku xing qu pi ,sa xin qu yu 。”②xi xue 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“gua ren chi zhi ,yuan bi si zhe yi sa zhi 。”(bi :ti 。)(san )xiǎn [sa ran ]1.han li de yang zi 。《su wen ·feng lun 》:“cou li kai ze sa ran han ,bi ze re er men 。”2.su jing de yang zi 。《shi ji ·fan ju cai ze lie chuan 》:“shi ri guan fan ju zhi jian zhe ,qun chen mo bu sa ran bian se yi rong zhe 。”3.zheng ji de yang zi 。《xu xia ke you ji ·yue xi you ri ji yi 》:“yi jing shi chuang ling xi xiang ,hu ta sa ran 。” (si )cuǐ gao jun de yang le 。《shi jing ·bei feng ·xin tai 》:“xin tai you sa ,he shui mei mei 。”

    kai :

    ①kai men 。《lv shi chun qiu ·ai lei 》:“xi shang gu long men wei kai 。”《lao zi 》di er shi qi zhang :“shan bi ,mo guan jian er bu ke kai 。”(guan jian :men shuan 。)②da kai ;zhang kai 。meng hao ran 《guo gu ren zhuang 》:“kai xuan mian chang pu ,ba jiu hua sang ma 。”(xuan :chuang 。)③shu zhan ;kai fang 。cen can 《bai xue ge song wu pan guan gui jing 》:“hu ru yi ye chun feng lai ,qian shu mo shu li hua kai 。”yin shen wei shu zhan 。li bai 《meng you tian lao yin liu bie 》:“an neng cui mei she yao shi quan gui ,shi wo bu de kai xin yan 。”④shen zhan 。du fu 《wang zai 》:“jing dou bu zai huo ,jing wei kai chou rong 。”(huo :zhan huo 。)cui jue 《ku li shang yin 》:“yi sheng jin bao wei ceng kai 。”(jin bao :bao fu 。)⑤fen kai ;fen li 。《lv shi chun qiu ·gui xin 》:“de bu gang ,ze dong bi bu kai 。”ruan ji 《da ren xian sheng ge 》:“tian de jie xi liu ge kai 。”(liu ge :tian de si fang 。)yin shen wei san kai 。du fu 《mei yu 》:“yun wu mi nan kai 。”du fu 《yu 》:“jiao long dou bu kai 。”⑥qie ;ge 。⑦kai bi ;kai fa 。《han fei zi ·chu jian qin 》:“kai de shu qian li ,ci ji da gong ye 。”《jin shu · yang hu chuan 》:“bi tu kai jiang 。”you wei kai tong 。《han shu ·zhang jian chuan 》:“jian kai wai guo dao 。”li bai 《wang tian men shan 》:“tian men zhong duan chu jiang kai 。”yin shen wei kuo da ,kuo zhan 。《xun zi ·fu guo 》:“jie ji liu ,kai ji yuan 。”du fu 《bing che hang 》:“wu huang kai bian yi wei yi 。”《shi ji ·qin ben ji 》:“kai de qian li 。”《xu xia ke you ji ·dian you ri ji shi yi 》:“na yu shan ji ,wei xin kai dao 。”⑧kai chuang 。《shi ji ·qin ben ji 》:“wei hou shi kai ye 。”⑨kai shi 。《shi jing ·zhou song · wu 》:“yun wen wen wang ,ke kai jue hou 。”(yun wen :que shi you wen de 。ke :neng gou 。jue :ji 。)《lun heng ·shu jie 》:“shang yang xiang xiao gong ,wei qin kai di ye 。”《hou han shu ·feng yan chuan xia 》:“kai sui fa chun xi ,bai hui han ying 。”⑩fa dong huo cao zong 。du fu 《deng bai ma tan 》:“shui sheng chun lan mei ,ri chu ye chuan kai 。”wei yuan 《dao guang xiang sou zheng fu ji shang 》:“guan tian pei kai bao ying zhi ,ji duan xiang chuan tou bi ,xi bing duo la hai si 。”(11)xiao san 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“re fu yin yu fei fei ,lian yue bu kai 。”