• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 三次論諍退,其志亦剛強。

    “三次論諍退,其志亦剛強。”詩句出處:《祭退之》;是唐朝詩人張籍的作品。

    嗚呼吏部公,其道誠巍昂。生為大賢姿,天使光我唐。
    德義動鬼神,鑒用不可詳。獨得雄直氣,發為古文章。
    學無不該貫,吏治得其方。三次論諍退,其志亦剛強。
    再使平山東,不言所謀臧。薦待皆寒羸,但取其才良。
    親朋有孤稚,婚姻有辦營。如彼天有鬥,人可為信常。
    如彼歲有春,物宜得華昌。哀哉未申施,中年遽殂喪。
    朝野良共哀,矧於知舊腸。籍在江湖間,獨以道自將。
    學詩為眾體,久乃溢笈囊。略無相知人,黯如霧中行。
    北遊偶逢公,盛語相稱明。名因天下聞,傳者入歌聲。
    公領試士司,首薦到上京。一來遂登科,不見苦貢場。
    觀我性樸直,乃言及平生。由茲類朋黨,骨肉無以當。
    坐令其子拜,常呼幼時名。追招不隔日,繼踐公之堂。
    出則連轡馳,寢則對榻床。搜窮古今書,事事相酌量。
    有花必同尋,有月必同望。為文先見草,釀熟偕共觴。
    新果及異鮭,無不相待嘗。到今三十年,曾不少異更。
    公文為時師,我亦有微聲。而後之學者,或號為韓張。
    我官麟臺中,公為大司成。念此委末秩,不能力自揚。
    特狀為博士,始獲升朝行。未幾享其資,遂忝南宮郎。
    是事賴拯扶,如屋有棟梁。去夏公請告,養疾城南莊。
    籍時官休罷,兩月同遊翔。黃子陂岸曲,地曠氣色清。
    新池四平漲,中有蒲荇香。北臺臨稻疇,茂柳多陰涼。
    板亭坐垂釣,煩苦稍已平。共愛池上佳,聯句舒遐情。
    偶有賈秀才,來茲亦同並。移船入南溪,東西縱篙撐。
    劃波激船舷,前後飛鷗鶬。回入潭瀨下,網截鯉與魴。
    踏沙掇水蔬,樹下烝新粳。日來相與嬉,不知暑日長。
    柴翁攜童兒,聚觀於岸傍。月中登高灘,星漢交垂芒。
    釣車擲長線,有獲齊歡驚。夜闌乘馬歸,衣上草露光。
    公為遊谿詩,唱詠多慨慷。自期此可老,結社於其鄉。
    籍受新官詔,拜恩當入城。公因同歸還,居處隔一坊。
    中秋十六夜,魄圓天差晴。公既相邀留,坐語於階楹。
    乃出二侍女,合彈琵琶箏。臨風聽繁絲,忽遽聞再更。
    顧我數來過,是夜涼難忘。公疾浸日加,孺人視藥湯。
    來候不得宿,出門每回遑。自是將重危,車馬候縱橫。
    門仆皆逆遣,獨我到寢房。公有曠達識,生死為一綱。
    及當臨終晨,意色亦不荒。贈我珍重言,傲然委衾裳。
    公比欲為書,遺約有修章。令我署其末,以為後事程。
    傢人號於前,其書不果成。子符奉其言,甚於親使令。
    魯論未訖註,手跡今微茫。新亭成未登,閉在莊西廂。
    書札與詩文,重疊我笥盈。頃息萬事盡,腸情多摧傷。
    舊塋盟津北,野窆動鼓鉦。柳車一出門,終天無回箱。
    籍貧無贈貲,曷用申哀誠。衣器陳下帳,醪餌奠堂皇。
    明靈庶鑒知,仿佛斯來饗。

    【註釋】:

    三:

    (一)(sān)①數目。二加一所得。②代表多次或多數。如:三反四覆;三令五申。參見“三折肱”。(二)(sān,舊讀sàn)再三。見“三思”、“三復”。

    次:

    ①臨時駐紮和住宿。《左傳·僖公四年》:“師退,次於召陵。”《尚書·泰誓中》:“王次於河朔。”②指臨時駐紮和住宿的地方。《周易·旅卦》:“旅即次。”王勃《餞韋兵曹》:“征驂臨野次,別袂慘江垂。”③依次序排列。《荀子·王制》:“賢不能待次而舉。”④第二。《孫子兵法· 謀攻》:“凡用兵之法……全軍為上,破軍次之。”⑤量詞。表示動作或事物出現的回數。《徐霞客遊記·遊黃山記》:“歷險數次,遂達峰頂。”⑥中;中間。

    論:

    (一)①討論;研討。《論語·憲問》:“世叔討論之。”②議論;評論;談論。《左傳·襄公三十一年》:“鄭人遊於鄉校,以論執政。”③辯論。《史記·魏其武安侯列傳》:“今日廷論。”宋濂《送東陽馬生序》:“與之論辯,言和而色夷。”④陳述;述說。張衡《西京賦》:“眾形殊聲,不可勝論。”⑤評判;評定。諸葛亮《出師表》:“宜付有司論其刑賞。”《鹽鐵論·箴石》:“論其才能,然後官之。”⑥定罪;判罪。《史記·魏其武安侯列傳》:“故以十二月晦論棄市渭城。”(晦:每月最後一天。)⑦顧及;考慮。李斯《諫逐客書》:“不問可否,不論曲直,非秦者去,為客者逐。”⑧言論;學說。《荀子·成相》:“君法明,論有常。”⑨文體的一種。蕭統《文選序》:“論則析理精微。” (二)lún①《論語》的簡稱。劉向《別錄》:“魯人所學謂之《魯論》。”②通“倫”。順序,次序。《詩經·大雅·靈臺》:“於論鼓鐘。”③通“掄”。選擇。《國語·齊語》:“權節其用,論比其材。”

    諍:

    (一)直言規勸,使人改正錯誤。《三國志 · 吳書·吳主傳》:“今孤自省無恒公之德,而諸君諫諍未出於口。”(孤:帝王自稱。自省:檢查自己。) (二)zhēng ①爭奪。《韓詩外傳》卷四:“有諍氣者勿與論。”②爭論;爭辯。謝靈運《齋中讀書》詩:“虛館絕諍訟。”(訟爭論是非。)

    退:

    ①向後移動;與“進”相對。《三國演義》第九十五回:“大殺一陣,魏兵方退。”②使後退。《三國演義》第二十一回:“某有一計,可退曹操。”③離開。《韓非子· 亡征》:“親臣進而故人退,不肖用事而賢良伏。”(伏:退隱。)④使離去;擯斥。《新唐書·姚崇傳》:“由是進賢退不肖而天下治。”⑤辭去官職。范仲淹《嶽陽樓記》:“是進亦憂,退亦憂。”⑥歸;返回。柳宗元《捕蛇者說》:“退而甘食其土之有,以盡吾齒。”(齒:年壽。)⑦謙讓。《禮記·曲禮上》:“是以君子恭敬、撙節、退讓以明禮。”⑧衰減;減退。《南史·江淹傳》:“淹少以文章顯,晚節才思微退。”⑨遲緩;畏縮。《論語·先進》:“求也退,故進之。”

    其:

    (一)①代詞。1.相當於“他(她、它)”、“他的”;“他們(她們)”、“他們的”。《論語·衛靈公》:“工欲善其事,必先利其器。”宋濂《送東陽馬生序》:“或遇其叱咄(duō),色愈恭,禮愈至。”(叱咄:呵斥。)2. 相當於“我(的)”。王安石《遊褒禪山記》:“餘亦悔其隨之而不得極夫遊之樂也。”(極:盡。)3.表示指代。相當於“這”、“那”、“其中的”。《史記·項羽本紀》:“今欲舉大事,將非其人不可。”彭端淑《為學一首示子侄》:“蜀之鄙有二僧,其一貧,其一富。”(鄙:邊境。)②副詞。1.表推測;估計。相當於“大概”、“或許”。《論語·泰伯》:“才難,不其然乎?”2. 表反問。《左傳·僖公十年》:“欲加之罪,其無辭乎?”3. 表祈使。相當於“當”、“可”。曹操《求賢令》:“二三子其佐我明揚仄陋,唯才是舉,吾得而用之。”(仄陋:出身卑微。)4. 表時間。相當於“將”。《列子·湯問》:“以殘年餘力,曾不能毀山之一毛,其如土石何?”③連詞。1.表假設。相當於“假如”、“如果”。《孟子·梁惠王上》:“其若是,孰能禦之?”2. 表選擇。相當於“或者”、“還是”。韓愈《馬說》:“其真無馬邪?其真不知馬也。”④助詞。形容詞或不及物動詞詞頭。《詩經·邶風·北風》:“北風其涼。”《詩經·秦風·小戎》:“言念君子,溫其如玉。”(言:助詞,無義。)(二)jī語氣詞。表示疑問。《詩經·小雅·庭燎》:“夜如何其?夜未央。”(央:盡。)

    志:

    ①心意。《尚書·舜典》:“詩言志。”②志向。《史記·陳涉世傢》:“燕雀安知鴻鵠(hú胡)之志哉!”③通“痣”。皮膚上的斑痕。《梁書·沈約傳》:“約左目重瞳(tóng)子,腰有紫志。”④通“幟”。旗幟。《史記·劉敬叔孫通列傳》:“設兵張旗志。”

    亦:

    ①副詞。1. 相當於“也”、“也是”。《詩經·鄭風·將仲子》:“仲可懷也,人之多言,亦可畏也。”(仲:老二。懷:懷念。)《史記·廉頗藺相如列傳》:“秦亦不以城予趙,趙亦終不予秦璧。”2. 表示語氣的減弱。相當於“不過”、“隻是”。《戰國策·齊策四》:“王亦不好士也,何患無士?”(好:喜歡。患:擔憂。)②語氣詞。《詩經·召南·草蟲》:“亦既見止,亦既覯止。”(止:語氣詞。覯gòu:相遇。)[不亦]用於反問句。表示委婉語氣。《論語·學而》:“學而時習之,不亦樂乎?”

    剛:

    ①堅硬,跟“柔”相反。《呂氏春秋· 貴信》:“冬之德寒,寒不信,其地不剛。”②剛強;剛直。《左傳·僖公二十七年》:“子玉剛而無禮,不可以治民。”③副詞。相當於“才”、“剛才”。蘇軾《花影》:“剛被太陽收拾去,卻叫明月送將來。”④強盛;旺盛。《論語·季氏》:“血氣方剛,戒之在鬥。”⑤通“犅”。公牛。《詩經·魯頌·閟宮》:“白牡騂剛。”

    強:

    (一)①弓有力。《戰國策·韓策》:“夫天下強弓勁弩皆自韓出。”②強壯;有力。《詩經·周頌·載芟(shān)》:“侯強侯以。”(侯:助詞。以:弱。)《荀子 · 勸學》:“蚓無爪牙之利,筋骨之強。”③強大;強盛。《鹽鐵論·非鞅》:“秦任商君,國以富強。”④加強;增強。《荀子·天論》:“強本而節用,則天不能貧。”⑤有餘;略多。《木蘭詩》:“賞賜百千強。”⑥超過;勝過。《史記·平原君虞卿列傳》:“毛先生以三寸之舌,強於百萬之師。” (二)qiǎng ①強迫。《晉書·郭翻傳》:“(庾翼)躬往造翻,欲強起之。”(躬:親自。造:拜訪。起:起用。)②竭力;盡力。《戰國策·趙策四》:“太後不肯,大臣強諫。”③勉強。《史記·留侯世傢》:“留侯病,自強死。”


  • 三次论诤退,其志亦刚强。

    “三次论诤退,其志亦刚强。”诗句出处:《祭退之》;是唐朝诗人张籍的作品。

    呜呼吏部公,其道诚巍昂。生为大贤姿,天使光我唐。
    德义动鬼神,鉴用不可详。独得雄直气,发为古文章。
    学无不该贯,吏治得其方。三次论诤退,其志亦刚强。
    再使平山东,不言所谋臧。荐待皆寒羸,但取其才良。
    亲朋有孤稚,婚姻有办营。如彼天有斗,人可为信常。
    如彼岁有春,物宜得华昌。哀哉未申施,中年遽殂丧。
    朝野良共哀,矧于知旧肠。籍在江湖间,独以道自将。
    学诗为众体,久乃溢笈囊。略无相知人,黯如雾中行。
    北游偶逢公,盛语相称明。名因天下闻,传者入歌声。
    公领试士司,首荐到上京。一来遂登科,不见苦贡场。
    观我性朴直,乃言及平生。由兹类朋党,骨肉无以当。
    坐令其子拜,常呼幼时名。追招不隔日,继践公之堂。
    出则连辔驰,寝则对榻床。搜穷古今书,事事相酌量。
    有花必同寻,有月必同望。为文先见草,酿熟偕共觞。
    新果及异鲑,无不相待尝。到今三十年,曾不少异更。
    公文为时师,我亦有微声。而后之学者,或号为韩张。
    我官麟台中,公为大司成。念此委末秩,不能力自扬。
    特状为博士,始获升朝行。未几享其资,遂忝南宫郎。
    是事赖拯扶,如屋有栋梁。去夏公请告,养疾城南庄。
    籍时官休罢,两月同游翔。黄子陂岸曲,地旷气色清。
    新池四平涨,中有蒲荇香。北台临稻畴,茂柳多阴凉。
    板亭坐垂钓,烦苦稍已平。共爱池上佳,联句舒遐情。
    偶有贾秀才,来兹亦同并。移船入南溪,东西纵篙撑。
    划波激船舷,前后飞鸥鶬。回入潭濑下,网截鲤与鲂。
    踏沙掇水蔬,树下烝新粳。日来相与嬉,不知暑日长。
    柴翁携童儿,聚观于岸傍。月中登高滩,星汉交垂芒。
    钓车掷长线,有获齐欢惊。夜阑乘马归,衣上草露光。
    公为游谿诗,唱咏多慨慷。自期此可老,结社于其乡。
    籍受新官诏,拜恩当入城。公因同归还,居处隔一坊。
    中秋十六夜,魄圆天差晴。公既相邀留,坐语于阶楹。
    乃出二侍女,合弹琵琶筝。临风听繁丝,忽遽闻再更。
    顾我数来过,是夜凉难忘。公疾浸日加,孺人视药汤。
    来候不得宿,出门每回遑。自是将重危,车马候纵横。
    门仆皆逆遣,独我到寝房。公有旷达识,生死为一纲。
    及当临终晨,意色亦不荒。赠我珍重言,傲然委衾裳。
    公比欲为书,遗约有修章。令我署其末,以为后事程。
    家人号于前,其书不果成。子符奉其言,甚于亲使令。
    鲁论未讫注,手迹今微茫。新亭成未登,闭在庄西厢。
    书札与诗文,重叠我笥盈。顷息万事尽,肠情多摧伤。
    旧茔盟津北,野窆动鼓钲。柳车一出门,终天无回箱。
    籍贫无赠赀,曷用申哀诚。衣器陈下帐,醪饵奠堂皇。
    明灵庶鉴知,仿佛斯来飨。

    【注释】:

    三:

    (一)(sān)①数目。二加一所得。②代表多次或多数。如:三反四覆;三令五申。参见“三折肱”。(二)(sān,旧读sàn)再三。见“三思”、“三复”。

    次:

    ①临时驻扎和住宿。《左传·僖公四年》:“师退,次于召陵。”《尚书·泰誓中》:“王次于河朔。”②指临时驻扎和住宿的地方。《周易·旅卦》:“旅即次。”王勃《饯韦兵曹》:“征骖临野次,别袂惨江垂。”③依次序排列。《荀子·王制》:“贤不能待次而举。”④第二。《孙子兵法· 谋攻》:“凡用兵之法……全军为上,破军次之。”⑤量词。表示动作或事物出现的回数。《徐霞客游记·游黄山记》:“历险数次,遂达峰顶。”⑥中;中间。

    论:

    (一)①讨论;研讨。《论语·宪问》:“世叔讨论之。”②议论;评论;谈论。《左传·襄公三十一年》:“郑人游于乡校,以论执政。”③辩论。《史记·魏其武安侯列传》:“今日廷论。”宋濂《送东阳马生序》:“与之论辩,言和而色夷。”④陈述;述说。张衡《西京赋》:“众形殊声,不可胜论。”⑤评判;评定。诸葛亮《出师表》:“宜付有司论其刑赏。”《盐铁论·箴石》:“论其才能,然后官之。”⑥定罪;判罪。《史记·魏其武安侯列传》:“故以十二月晦论弃市渭城。”(晦:每月最后一天。)⑦顾及;考虑。李斯《谏逐客书》:“不问可否,不论曲直,非秦者去,为客者逐。”⑧言论;学说。《荀子·成相》:“君法明,论有常。”⑨文体的一种。萧统《文选序》:“论则析理精微。” (二)lún①《论语》的简称。刘向《别录》:“鲁人所学谓之《鲁论》。”②通“伦”。顺序,次序。《诗经·大雅·灵台》:“於论鼓钟。”③通“抡”。选择。《国语·齐语》:“权节其用,论比其材。”

    诤:

    (一)直言规劝,使人改正错误。《三国志 · 吴书·吴主传》:“今孤自省无恒公之德,而诸君谏诤未出于口。”(孤:帝王自称。自省:检查自己。) (二)zhēng ①争夺。《韩诗外传》卷四:“有诤气者勿与论。”②争论;争辩。谢灵运《斋中读书》诗:“虚馆绝诤讼。”(讼争论是非。)

    退:

    ①向后移动;与“进”相对。《三国演义》第九十五回:“大杀一阵,魏兵方退。”②使后退。《三国演义》第二十一回:“某有一计,可退曹操。”③离开。《韩非子· 亡征》:“亲臣进而故人退,不肖用事而贤良伏。”(伏:退隐。)④使离去;摈斥。《新唐书·姚崇传》:“由是进贤退不肖而天下治。”⑤辞去官职。范仲淹《岳阳楼记》:“是进亦忧,退亦忧。”⑥归;返回。柳宗元《捕蛇者说》:“退而甘食其土之有,以尽吾齿。”(齿:年寿。)⑦谦让。《礼记·曲礼上》:“是以君子恭敬、撙节、退让以明礼。”⑧衰减;减退。《南史·江淹传》:“淹少以文章显,晚节才思微退。”⑨迟缓;畏缩。《论语·先进》:“求也退,故进之。”

    其:

    (一)①代词。1.相当于“他(她、它)”、“他的”;“他们(她们)”、“他们的”。《论语·卫灵公》:“工欲善其事,必先利其器。”宋濂《送东阳马生序》:“或遇其叱咄(duō),色愈恭,礼愈至。”(叱咄:呵斥。)2. 相当于“我(的)”。王安石《游褒禅山记》:“余亦悔其随之而不得极夫游之乐也。”(极:尽。)3.表示指代。相当于“这”、“那”、“其中的”。《史记·项羽本纪》:“今欲举大事,将非其人不可。”彭端淑《为学一首示子侄》:“蜀之鄙有二僧,其一贫,其一富。”(鄙:边境。)②副词。1.表推测;估计。相当于“大概”、“或许”。《论语·泰伯》:“才难,不其然乎?”2. 表反问。《左传·僖公十年》:“欲加之罪,其无辞乎?”3. 表祈使。相当于“当”、“可”。曹操《求贤令》:“二三子其佐我明扬仄陋,唯才是举,吾得而用之。”(仄陋:出身卑微。)4. 表时间。相当于“将”。《列子·汤问》:“以残年余力,曾不能毁山之一毛,其如土石何?”③连词。1.表假设。相当于“假如”、“如果”。《孟子·梁惠王上》:“其若是,孰能御之?”2. 表选择。相当于“或者”、“还是”。韩愈《马说》:“其真无马邪?其真不知马也。”④助词。形容词或不及物动词词头。《诗经·邶风·北风》:“北风其凉。”《诗经·秦风·小戎》:“言念君子,温其如玉。”(言:助词,无义。)(二)jī语气词。表示疑问。《诗经·小雅·庭燎》:“夜如何其?夜未央。”(央:尽。)

    志:

    ①心意。《尚书·舜典》:“诗言志。”②志向。《史记·陈涉世家》:“燕雀安知鸿鹄(hú胡)之志哉!”③通“痣”。皮肤上的斑痕。《梁书·沈约传》:“约左目重瞳(tóng)子,腰有紫志。”④通“帜”。旗帜。《史记·刘敬叔孙通列传》:“设兵张旗志。”

    亦:

    ①副词。1. 相当于“也”、“也是”。《诗经·郑风·将仲子》:“仲可怀也,人之多言,亦可畏也。”(仲:老二。怀:怀念。)《史记·廉颇蔺相如列传》:“秦亦不以城予赵,赵亦终不予秦璧。”2. 表示语气的减弱。相当于“不过”、“只是”。《战国策·齐策四》:“王亦不好士也,何患无士?”(好:喜欢。患:担忧。)②语气词。《诗经·召南·草虫》:“亦既见止,亦既觏止。”(止:语气词。觏gòu:相遇。)[不亦]用于反问句。表示委婉语气。《论语·学而》:“学而时习之,不亦乐乎?”

    刚:

    ①坚硬,跟“柔”相反。《吕氏春秋· 贵信》:“冬之德寒,寒不信,其地不刚。”②刚强;刚直。《左传·僖公二十七年》:“子玉刚而无礼,不可以治民。”③副词。相当于“才”、“刚才”。苏轼《花影》:“刚被太阳收拾去,却叫明月送将来。”④强盛;旺盛。《论语·季氏》:“血气方刚,戒之在斗。”⑤通“犅”。公牛。《诗经·鲁颂·閟宫》:“白牡骍刚。”

    强:

    (一)①弓有力。《战国策·韩策》:“夫天下强弓劲弩皆自韩出。”②强壮;有力。《诗经·周颂·载芟(shān)》:“侯强侯以。”(侯:助词。以:弱。)《荀子 · 劝学》:“蚓无爪牙之利,筋骨之强。”③强大;强盛。《盐铁论·非鞅》:“秦任商君,国以富强。”④加强;增强。《荀子·天论》:“强本而节用,则天不能贫。”⑤有余;略多。《木兰诗》:“赏赐百千强。”⑥超过;胜过。《史记·平原君虞卿列传》:“毛先生以三寸之舌,强于百万之师。” (二)qiǎng ①强迫。《晋书·郭翻传》:“(庾翼)躬往造翻,欲强起之。”(躬:亲自。造:拜访。起:起用。)②竭力;尽力。《战国策·赵策四》:“太后不肯,大臣强谏。”③勉强。《史记·留侯世家》:“留侯病,自强死。”


  • san ci lun zheng tui ,ji zhi yi gang jiang 。

    “san ci lun zheng tui ,ji zhi yi gang jiang 。”shi gou chu chu :《ji tui zhi 》;shi tang chao shi ren zhang ji de zuo pin 。

    wu hu li bu gong ,ji dao cheng wei ang 。sheng wei da xian zi ,tian shi guang wo tang 。
    de yi dong gui shen ,jian yong bu ke xiang 。du de xiong zhi qi ,fa wei gu wen zhang 。
    xue mo bu gai guan ,li zhi de ji fang 。san ci lun zheng tui ,ji zhi yi gang jiang 。
    zai shi ping shan dong ,bu yan suo mou zang 。jian dai jie han lei ,dan qu ji cai liang 。
    qin peng you gu zhi ,hun yin you ban ying 。ru bi tian you dou ,ren ke wei xin chang 。
    ru bi sui you chun ,wu yi de hua chang 。ai zai wei shen shi ,zhong nian ju cu sang 。
    chao ye liang gong ai ,shen yu zhi jiu chang 。ji zai jiang hu jian ,du yi dao zi jiang 。
    xue shi wei zhong ti ,jiu nai yi ji nang 。lve mo xiang zhi ren ,an ru wu zhong hang 。
    bei you ou feng gong ,cheng yu xiang chen ming 。ming yin tian xia wen ,chuan zhe ru ge sheng 。
    gong ling shi shi si ,shou jian dao shang jing 。yi lai sui deng ke ,bu jian ku gong chang 。
    guan wo xing piao zhi ,nai yan ji ping sheng 。you ci lei peng dang ,gu rou mo yi dang 。
    zuo ling ji zi bai ,chang hu you shi ming 。zhui qiao bu ge ri ,ji jian gong zhi tang 。
    chu ze lian pei chi ,qin ze dui ta chuang 。sou qiong gu jin shu ,shi shi xiang zhuo liang 。
    you hua bi tong xun ,you yue bi tong wang 。wei wen xian jian cao ,niang shou xie gong shang 。
    xin guo ji yi gui ,mo bu xiang dai chang 。dao jin san shi nian ,ceng bu shao yi geng 。
    gong wen wei shi shi ,wo yi you wei sheng 。er hou zhi xue zhe ,huo hao wei han zhang 。
    wo guan lin tai zhong ,gong wei da si cheng 。nian ci wei mo zhi ,bu neng li zi yang 。
    te zhuang wei bo shi ,shi huo sheng chao hang 。wei ji xiang ji zi ,sui tian na gong lang 。
    shi shi lai zheng fu ,ru wu you dong liang 。qu xia gong qing gao ,yang ji cheng na zhuang 。
    ji shi guan xiu ba ,liang yue tong you xiang 。huang zi bei an qu ,de kuang qi se qing 。
    xin chi si ping zhang ,zhong you pu xing xiang 。bei tai lin dao chou ,mao liu duo yin liang 。
    ban ting zuo chui diao ,fan ku shao yi ping 。gong ai chi shang jia ,lian gou shu xia qing 。
    ou you gu xiu cai ,lai ci yi tong bing 。yi chuan ru na xi ,dong xi zong gao cheng 。
    hua bo ji chuan xian ,qian hou fei ou cang 。hui ru tan lai xia ,wang jie li yu fang 。
    ta sha duo shui shu ,shu xia zheng xin jing 。ri lai xiang yu xi ,bu zhi shu ri chang 。
    chai weng xie tong er ,ju guan yu an bang 。yue zhong deng gao tan ,xing han jiao chui mang 。
    diao che zhi chang xian ,you huo ji huan jing 。ye lan cheng ma gui ,yi shang cao lou guang 。
    gong wei you ji shi ,chang yong duo kai kang 。zi ji ci ke lao ,jie she yu ji xiang 。
    ji shou xin guan zhao ,bai en dang ru cheng 。gong yin tong gui hai ,ju chu ge yi fang 。
    zhong qiu shi liu ye ,bo yuan tian cha qing 。gong ji xiang yao liu ,zuo yu yu jie ying 。
    nai chu er shi nv ,ge dan pi pa zheng 。lin feng ting fan si ,hu ju wen zai geng 。
    gu wo shu lai guo ,shi ye liang nan wang 。gong ji jin ri jia ,ru ren shi yao shang 。
    lai hou bu de su ,chu men mei hui huang 。zi shi jiang chong wei ,che ma hou zong heng 。
    men pu jie ni qian ,du wo dao qin fang 。gong you kuang da shi ,sheng si wei yi gang 。
    ji dang lin zhong chen ,yi se yi bu huang 。zeng wo zhen chong yan ,ao ran wei qin chang 。
    gong bi yu wei shu ,wei yao you xiu zhang 。ling wo shu ji mo ,yi wei hou shi cheng 。
    jia ren hao yu qian ,ji shu bu guo cheng 。zi fu feng ji yan ,shen yu qin shi ling 。
    lu lun wei qi zhu ,shou ji jin wei mang 。xin ting cheng wei deng ,bi zai zhuang xi xiang 。
    shu zha yu shi wen ,chong die wo si ying 。qing xi mo shi jin ,chang qing duo cui shang 。
    jiu ying meng jin bei ,ye bian dong gu zheng 。liu che yi chu men ,zhong tian mo hui xiang 。
    ji pin mo zeng zi ,he yong shen ai cheng 。yi qi chen xia zhang ,lao er dian tang huang 。
    ming ling shu jian zhi ,fang fo si lai xiang 。

    【zhu shi 】:

    san :

    (yi )(sān)①shu mu 。er jia yi suo de 。②dai biao duo ci huo duo shu 。ru :san fan si fu ;san ling wu shen 。can jian “san she gong ”。(er )(sān,jiu dou sàn)zai san 。jian “san sai ”、“san fu ”。

    ci :

    ①lin shi zhu za he zhu su 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“shi tui ,ci yu shao ling 。”《shang shu ·tai shi zhong 》:“wang ci yu he shuo 。”②zhi lin shi zhu za he zhu su de de fang 。《zhou yi ·lv gua 》:“lv ji ci 。”wang bo 《jian wei bing cao 》:“zheng can lin ye ci ,bie mei can jiang chui 。”③yi ci xu pai lie 。《xun zi ·wang zhi 》:“xian bu neng dai ci er ju 。”④di er 。《sun zi bing fa · mou gong 》:“fan yong bing zhi fa ……quan jun wei shang ,po jun ci zhi 。”⑤liang ci 。biao shi dong zuo huo shi wu chu xian de hui shu 。《xu xia ke you ji ·you huang shan ji 》:“li xian shu ci ,sui da feng ding 。”⑥zhong ;zhong jian 。

    lun :

    (yi )①tao lun ;yan tao 。《lun yu ·xian wen 》:“shi shu tao lun zhi 。”②yi lun ;ping lun ;tan lun 。《zuo chuan ·xiang gong san shi yi nian 》:“zheng ren you yu xiang jiao ,yi lun zhi zheng 。”③bian lun 。《shi ji ·wei ji wu an hou lie chuan 》:“jin ri ting lun 。”song lian 《song dong yang ma sheng xu 》:“yu zhi lun bian ,yan he er se yi 。”④chen shu ;shu shui 。zhang heng 《xi jing fu 》:“zhong xing shu sheng ,bu ke sheng lun 。”⑤ping pan ;ping ding 。zhu ge liang 《chu shi biao 》:“yi fu you si lun ji xing shang 。”《yan tie lun ·zhen dan 》:“lun ji cai neng ,ran hou guan zhi 。”⑥ding zui ;pan zui 。《shi ji ·wei ji wu an hou lie chuan 》:“gu yi shi er yue hui lun qi shi wei cheng 。”(hui :mei yue zui hou yi tian 。)⑦gu ji ;kao lv 。li si 《jian zhu ke shu 》:“bu wen ke fou ,bu lun qu zhi ,fei qin zhe qu ,wei ke zhe zhu 。”⑧yan lun ;xue shui 。《xun zi ·cheng xiang 》:“jun fa ming ,lun you chang 。”⑨wen ti de yi chong 。xiao tong 《wen shua xu 》:“lun ze xi li jing wei 。” (er )lún①《lun yu 》de jian chen 。liu xiang 《bie lu 》:“lu ren suo xue wei zhi 《lu lun 》。”②tong “lun ”。shun xu ,ci xu 。《shi jing ·da ya ·ling tai 》:“wu lun gu zhong 。”③tong “lun ”。shua ze 。《guo yu ·ji yu 》:“quan jie ji yong ,lun bi ji cai 。”

    zheng :

    (yi )zhi yan gui quan ,shi ren gai zheng cuo wu 。《san guo zhi · wu shu ·wu zhu chuan 》:“jin gu zi sheng mo heng gong zhi de ,er zhu jun jian zheng wei chu yu kou 。”(gu :di wang zi chen 。zi sheng :jian cha zi ji 。) (er )zhēng ①zheng duo 。《han shi wai chuan 》juan si :“you zheng qi zhe wu yu lun 。”②zheng lun ;zheng bian 。xie ling yun 《zhai zhong dou shu 》shi :“xu guan jue zheng song 。”(song zheng lun shi fei 。)

    tui :

    ①xiang hou yi dong ;yu “jin ”xiang dui 。《san guo yan yi 》di jiu shi wu hui :“da sha yi zhen ,wei bing fang tui 。”②shi hou tui 。《san guo yan yi 》di er shi yi hui :“mou you yi ji ,ke tui cao cao 。”③li kai 。《han fei zi · wang zheng 》:“qin chen jin er gu ren tui ,bu xiao yong shi er xian liang fu 。”(fu :tui yin 。)④shi li qu ;bin chi 。《xin tang shu ·yao chong chuan 》:“you shi jin xian tui bu xiao er tian xia zhi 。”⑤ci qu guan zhi 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“shi jin yi you ,tui yi you 。”⑥gui ;fan hui 。liu zong yuan 《bu she zhe shui 》:“tui er gan shi ji tu zhi you ,yi jin wu chi 。”(chi :nian shou 。)⑦qian rang 。《li ji ·qu li shang 》:“shi yi jun zi gong jing 、zun jie 、tui rang yi ming li 。”⑧cui jian ;jian tui 。《na shi ·jiang yan chuan 》:“yan shao yi wen zhang xian ,wan jie cai sai wei tui 。”⑨chi huan ;wei su 。《lun yu ·xian jin 》:“qiu ye tui ,gu jin zhi 。”

    ji :

    (yi )①dai ci 。1.xiang dang yu “ta (ta 、ta )”、“ta de ”;“ta men (ta men )”、“ta men de ”。《lun yu ·wei ling gong 》:“gong yu shan ji shi ,bi xian li ji qi 。”song lian 《song dong yang ma sheng xu 》:“huo yu ji chi duo (duō),se yu gong ,li yu zhi 。”(chi duo :a chi 。)2. xiang dang yu “wo (de )”。wang an dan 《you bao chan shan ji 》:“yu yi hui ji sui zhi er bu de ji fu you zhi le ye 。”(ji :jin 。)3.biao shi zhi dai 。xiang dang yu “zhe ”、“na ”、“ji zhong de ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“jin yu ju da shi ,jiang fei ji ren bu ke 。”peng duan shu 《wei xue yi shou shi zi zhi 》:“shu zhi bi you er seng ,ji yi pin ,ji yi fu 。”(bi :bian jing 。)②fu ci 。1.biao tui ce ;gu ji 。xiang dang yu “da gai ”、“huo hu ”。《lun yu ·tai bai 》:“cai nan ,bu ji ran hu ?”2. biao fan wen 。《zuo chuan ·xi gong shi nian 》:“yu jia zhi zui ,ji mo ci hu ?”3. biao qi shi 。xiang dang yu “dang ”、“ke ”。cao cao 《qiu xian ling 》:“er san zi ji zuo wo ming yang ze lou ,wei cai shi ju ,wu de er yong zhi 。”(ze lou :chu shen bei wei 。)4. biao shi jian 。xiang dang yu “jiang ”。《lie zi ·shang wen 》:“yi can nian yu li ,ceng bu neng hui shan zhi yi mao ,ji ru tu dan he ?”③lian ci 。1.biao jia she 。xiang dang yu “jia ru ”、“ru guo ”。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“ji re shi ,shu neng yu zhi ?”2. biao shua ze 。xiang dang yu “huo zhe ”、“hai shi ”。han yu 《ma shui 》:“ji zhen mo ma xie ?ji zhen bu zhi ma ye 。”④zhu ci 。xing rong ci huo bu ji wu dong ci ci tou 。《shi jing ·bei feng ·bei feng 》:“bei feng ji liang 。”《shi jing ·qin feng ·xiao rong 》:“yan nian jun zi ,wen ji ru yu 。”(yan :zhu ci ,mo yi 。)(er )jīyu qi ci 。biao shi yi wen 。《shi jing ·xiao ya ·ting liao 》:“ye ru he ji ?ye wei yang 。”(yang :jin 。)

    zhi :

    ①xin yi 。《shang shu ·shun dian 》:“shi yan zhi 。”②zhi xiang 。《shi ji ·chen she shi jia 》:“yan qiao an zhi hong gu (húhu )zhi zhi zai !”③tong “zhi ”。pi fu shang de ban hen 。《liang shu ·shen yao chuan 》:“yao zuo mu chong tong (tóng)zi ,yao you zi zhi 。”④tong “zhi ”。qi zhi 。《shi ji ·liu jing shu sun tong lie chuan 》:“she bing zhang qi zhi 。”

    yi :

    ①fu ci 。1. xiang dang yu “ye ”、“ye shi ”。《shi jing ·zheng feng ·jiang zhong zi 》:“zhong ke huai ye ,ren zhi duo yan ,yi ke wei ye 。”(zhong :lao er 。huai :huai nian 。)《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“qin yi bu yi cheng yu zhao ,zhao yi zhong bu yu qin bi 。”2. biao shi yu qi de jian ruo 。xiang dang yu “bu guo ”、“zhi shi ”。《zhan guo ce ·ji ce si 》:“wang yi bu hao shi ye ,he huan mo shi ?”(hao :xi huan 。huan :dan you 。)②yu qi ci 。《shi jing ·shao na ·cao chong 》:“yi ji jian zhi ,yi ji gou zhi 。”(zhi :yu qi ci 。gou gòu:xiang yu 。)[bu yi ]yong yu fan wen gou 。biao shi wei wan yu qi 。《lun yu ·xue er 》:“xue er shi xi zhi ,bu yi le hu ?”

    gang :

    ①jian ying ,gen “rou ”xiang fan 。《lv shi chun qiu · gui xin 》:“dong zhi de han ,han bu xin ,ji de bu gang 。”②gang jiang ;gang zhi 。《zuo chuan ·xi gong er shi qi nian 》:“zi yu gang er mo li ,bu ke yi zhi min 。”③fu ci 。xiang dang yu “cai ”、“gang cai ”。su shi 《hua ying 》:“gang bei tai yang shou she qu ,que jiao ming yue song jiang lai 。”④jiang cheng ;wang cheng 。《lun yu ·ji shi 》:“xie qi fang gang ,jie zhi zai dou 。”⑤tong “gang ”。gong niu 。《shi jing ·lu song ·bi gong 》:“bai mu xing gang 。”

    jiang :

    (yi )①gong you li 。《zhan guo ce ·han ce 》:“fu tian xia jiang gong jin nu jie zi han chu 。”②jiang zhuang ;you li 。《shi jing ·zhou song ·zai shan (shān)》:“hou jiang hou yi 。”(hou :zhu ci 。yi :ruo 。)《xun zi · quan xue 》:“yin mo zhao ya zhi li ,jin gu zhi jiang 。”③jiang da ;jiang cheng 。《yan tie lun ·fei yang 》:“qin ren shang jun ,guo yi fu jiang 。”④jia jiang ;zeng jiang 。《xun zi ·tian lun 》:“jiang ben er jie yong ,ze tian bu neng pin 。”⑤you yu ;lve duo 。《mu lan shi 》:“shang ci bai qian jiang 。”⑥chao guo ;sheng guo 。《shi ji ·ping yuan jun yu qing lie chuan 》:“mao xian sheng yi san cun zhi she ,jiang yu bai mo zhi shi 。” (er )qiǎng ①jiang pai 。《jin shu ·guo fan chuan 》:“(yu yi )gong wang zao fan ,yu jiang qi zhi 。”(gong :qin zi 。zao :bai fang 。qi :qi yong 。)②jie li ;jin li 。《zhan guo ce ·zhao ce si 》:“tai hou bu ken ,da chen jiang jian 。”③mian jiang 。《shi ji ·liu hou shi jia 》:“liu hou bing ,zi jiang si 。”