- 繁体
- 简体
- 拼音
-
櫪馬苦踡跼,籠禽念遐征。
“櫪馬苦踡跼,籠禽念遐征。”詩句出處:《秋晚登樓望南江入始興郡路》;是唐朝詩人張九齡的作品。
思來江山外,望盡煙雲生。滔滔不自辨,役役且何成。
我來颯衰鬢,孰雲飄華纓。櫪馬苦踡跼,籠禽念遐征。
歲陰向晼晚,日夕空屏營。物生貴得性,身累由近名。
內顧覺今是,追嘆何時平。
【註釋】:
櫪:
①馬槽。也指馬棚。《齊民要術·養牛馬驢騾》:“氣勞者,緩系之櫪上。”曹操《步出夏門行·龜雖壽》:“老驥伏櫪,志在千裡。”②同“櫟”。木名。柞樹。韓愈《山石》:“時見松櫪皆十圍。”(圍:兩手合抱的長度。)苦:
(一)①苦菜。《詩經·唐風·采苓》:“采苦采苦,首陽之下。”(首陽:山名。)②苦味。與“甘”、“甜”相對。《國語·晉語一》:“言之大甘,其中必苦。”(大:太。)③辛苦;勞苦。《史記·項羽本紀》:“勞苦而功高如此,未有封侯之賞。”佚名《衣銘》:“桑蠶苦,女工難。”④痛苦。杜甫《石壕吏》:“婦啼一何苦。”⑤苦於。佚名《忼慨歌》:“貪吏常苦富,廉吏常苦貧。”⑥刻苦;勤學。白居易《與元九書》:“蓋以苦學力文所致。”(蓋:大概。)⑦甚;很。曹操《短歌行》:“譬如朝露,去日苦多。” (二)gǔ 通“盬”。粗劣。《管子·小匡》:“辨其功苦。”(功:堅固。)跼:
屈曲不伸。《後漢書·李固傳》:“居非命之世,天高不敢不跼,地厚不敢不蹐。”(蹐:小步走。)[跼蹐]同“局蹐”。拘謹;小心謹慎。《史記·淮陰侯列傳》:“騏驥之跼蹐,不如駑馬之安步。”(駑馬:劣等馬。安步:穩步走路。)陸機《辨亡論下》:“(孫權)屏(bǐng)氣跼蹐,以伺子明之疾。”(子明:呂蒙字。)籠:
(一)①畜養鳥類、獸類或蟲類的編竹器。《莊子·庚桑楚》:“以天下為之籠,則雀無所逃。”②用木竹做成的籠器或籃子。宋子侯《董嬌嬈》:“不知誰傢子,提籠行采桑。” (二)lǒng ①遮掩罩住。《齊民要術·脯臘》:“紙袋籠而懸之。”張居正《安肅道中雪》:“二月燕山雪尚飛,薄雲籠日轉霏微。”②包羅;控制。柳宗元《鈷鉧潭西小丘記》:“丘之小不能一畝,可以籠而有之。”《鹽鐵論》:“籠天下鹽鐵諸利。”③竹箱。吳處厚《青箱雜記》卷二:“官職是國傢的,非臥房籠篋中物,婿安得有之?”禽:
①擒捉;捕捉;獵獲。後作“擒”。《呂氏春秋·季秋》:“命主祠祭禽於四方。”②獸的總稱。《論衡·遭虎》:“虎也諸禽之雄也。”③鳥獸的總稱。《周易·師》:“田有禽。”《論衡·物勢》:“以十二辰之禽效之。”(十二辰:十二地支。效:證明。)④特指鳥類。《孟子·梁惠王上》:“君子之於禽獸也,見其生,不忍見其死。”念:
①想;惦念。《詩經·秦風·小戎》:“言念君子,載寢載興。”②考慮;思考。《淮南子·說山》:“念念者不得臥。”③念頭;想法。曾鞏《寄王介甫》:“迨(dài)茲尺書至,疑念始冰析。”(迨:等到。茲:此。)④讀。《漢書·張禹傳》:“欲為《論》,念張文。”⑤愛憐;憐憫。白居易《弄龜羅》:“物情小可念,人意老多慈。”遐:
①遠,兼指空間和時間。《尚書·太甲下》:“若升高,必自下;若陟遐,必自邇。”馬中錫《中山狼傳》:“奔走遐方,自迷正途。”②疏遠。張居正《答中丞洪芳洲》:“將(qiāng)伯助予,幸毋遐棄。”(將:請。予:我。)③長久;久遠。慧皎《高僧傳》:“復何羨於遐齡?”④疑問代詞,相當於“何”。《詩經·大雅·棫樸》:“周王壽考,遐不作人?”征:
①出征;遠行。《左傳·僖公四年》:“昭王南征而不復。”②征伐。《漢書·李廣傳》:“振旅撫師,以征不服。”③爭奪;奪取。《商君書·開塞》:“當此時也,民務勝而力征。”④賦稅。《孟子·盡心下》:“有佈縷之征,粟米之征,力役之征。”⑤收稅。《禮記·王制》:“關市譏而不征。”(關:關卡。譏:稽查。) -
枥马苦踡跼,笼禽念遐征。
“枥马苦踡跼,笼禽念遐征。”诗句出处:《秋晚登楼望南江入始兴郡路》;是唐朝诗人张九龄的作品。
思来江山外,望尽烟云生。滔滔不自辨,役役且何成。
我来飒衰鬓,孰云飘华缨。枥马苦踡跼,笼禽念遐征。
岁阴向晼晚,日夕空屏营。物生贵得性,身累由近名。
内顾觉今是,追叹何时平。
【注释】:
枥:
①马槽。也指马棚。《齐民要术·养牛马驴骡》:“气劳者,缓系之枥上。”曹操《步出夏门行·龟虽寿》:“老骥伏枥,志在千里。”②同“栎”。木名。柞树。韩愈《山石》:“时见松枥皆十围。”(围:两手合抱的长度。)苦:
(一)①苦菜。《诗经·唐风·采苓》:“采苦采苦,首阳之下。”(首阳:山名。)②苦味。与“甘”、“甜”相对。《国语·晋语一》:“言之大甘,其中必苦。”(大:太。)③辛苦;劳苦。《史记·项羽本纪》:“劳苦而功高如此,未有封侯之赏。”佚名《衣铭》:“桑蚕苦,女工难。”④痛苦。杜甫《石壕吏》:“妇啼一何苦。”⑤苦于。佚名《忼慨歌》:“贪吏常苦富,廉吏常苦贫。”⑥刻苦;勤学。白居易《与元九书》:“盖以苦学力文所致。”(盖:大概。)⑦甚;很。曹操《短歌行》:“譬如朝露,去日苦多。” (二)gǔ 通“盬”。粗劣。《管子·小匡》:“辨其功苦。”(功:坚固。)跼:
屈曲不伸。《后汉书·李固传》:“居非命之世,天高不敢不跼,地厚不敢不蹐。”(蹐:小步走。)[跼蹐]同“局蹐”。拘谨;小心谨慎。《史记·淮阴侯列传》:“骐骥之跼蹐,不如驽马之安步。”(驽马:劣等马。安步:稳步走路。)陆机《辨亡论下》:“(孙权)屏(bǐng)气跼蹐,以伺子明之疾。”(子明:吕蒙字。)笼:
(一)①畜养鸟类、兽类或虫类的编竹器。《庄子·庚桑楚》:“以天下为之笼,则雀无所逃。”②用木竹做成的笼器或篮子。宋子侯《董娇娆》:“不知谁家子,提笼行采桑。” (二)lǒng ①遮掩罩住。《齐民要术·脯腊》:“纸袋笼而悬之。”张居正《安肃道中雪》:“二月燕山雪尚飞,薄云笼日转霏微。”②包罗;控制。柳宗元《钴鉧潭西小丘记》:“丘之小不能一亩,可以笼而有之。”《盐铁论》:“笼天下盐铁诸利。”③竹箱。吴处厚《青箱杂记》卷二:“官职是国家的,非卧房笼箧中物,婿安得有之?”禽:
①擒捉;捕捉;猎获。后作“擒”。《吕氏春秋·季秋》:“命主祠祭禽于四方。”②兽的总称。《论衡·遭虎》:“虎也诸禽之雄也。”③鸟兽的总称。《周易·师》:“田有禽。”《论衡·物势》:“以十二辰之禽效之。”(十二辰:十二地支。效:证明。)④特指鸟类。《孟子·梁惠王上》:“君子之于禽兽也,见其生,不忍见其死。”念:
①想;惦念。《诗经·秦风·小戎》:“言念君子,载寝载兴。”②考虑;思考。《淮南子·说山》:“念念者不得卧。”③念头;想法。曾巩《寄王介甫》:“迨(dài)兹尺书至,疑念始冰析。”(迨:等到。兹:此。)④读。《汉书·张禹传》:“欲为《论》,念张文。”⑤爱怜;怜悯。白居易《弄龟罗》:“物情小可念,人意老多慈。”遐:
①远,兼指空间和时间。《尚书·太甲下》:“若升高,必自下;若陟遐,必自迩。”马中锡《中山狼传》:“奔走遐方,自迷正途。”②疏远。张居正《答中丞洪芳洲》:“将(qiāng)伯助予,幸毋遐弃。”(将:请。予:我。)③长久;久远。慧皎《高僧传》:“复何羡于遐龄?”④疑问代词,相当于“何”。《诗经·大雅·棫朴》:“周王寿考,遐不作人?”征:
①出征;远行。《左传·僖公四年》:“昭王南征而不复。”②征伐。《汉书·李广传》:“振旅抚师,以征不服。”③争夺;夺取。《商君书·开塞》:“当此时也,民务胜而力征。”④赋税。《孟子·尽心下》:“有布缕之征,粟米之征,力役之征。”⑤收税。《礼记·王制》:“关市讥而不征。”(关:关卡。讥:稽查。) -
li ma ku 踡跼,long qin nian xia zheng 。
“li ma ku 踡跼,long qin nian xia zheng 。”shi gou chu chu :《qiu wan deng lou wang na jiang ru shi xing jun lu 》;shi tang chao shi ren zhang jiu ling de zuo pin 。
sai lai jiang shan wai ,wang jin yan yun sheng 。tao tao bu zi bian ,yi yi ju he cheng 。
wo lai sa cui bin ,shu yun piao hua ying 。li ma ku 踡跼,long qin nian xia zheng 。
sui yin xiang wan wan ,ri xi kong bing ying 。wu sheng gui de xing ,shen lei you jin ming 。
nei gu jiao jin shi ,zhui tan he shi ping 。
【zhu shi 】:
li :
①ma cao 。ye zhi ma peng 。《ji min yao shu ·yang niu ma lv luo 》:“qi lao zhe ,huan ji zhi li shang 。”cao cao 《bu chu xia men hang ·gui sui shou 》:“lao ji fu li ,zhi zai qian li 。”②tong “li ”。mu ming 。zha shu 。han yu 《shan dan 》:“shi jian song li jie shi wei 。”(wei :liang shou ge bao de chang du 。)ku :
(yi )①ku cai 。《shi jing ·tang feng ·cai ling 》:“cai ku cai ku ,shou yang zhi xia 。”(shou yang :shan ming 。)②ku wei 。yu “gan ”、“tian ”xiang dui 。《guo yu ·jin yu yi 》:“yan zhi da gan ,ji zhong bi ku 。”(da :tai 。)③xin ku ;lao ku 。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“lao ku er gong gao ru ci ,wei you feng hou zhi shang 。”yi ming 《yi ming 》:“sang can ku ,nv gong nan 。”④tong ku 。du fu 《dan hao li 》:“fu ti yi he ku 。”⑤ku yu 。yi ming 《kang kai ge 》:“tan li chang ku fu ,lian li chang ku pin 。”⑥ke ku ;qin xue 。bai ju yi 《yu yuan jiu shu 》:“gai yi ku xue li wen suo zhi 。”(gai :da gai 。)⑦shen ;hen 。cao cao 《duan ge hang 》:“pi ru chao lou ,qu ri ku duo 。” (er )gǔ tong “gu ”。cu lie 。《guan zi ·xiao kuang 》:“bian ji gong ku 。”(gong :jian gu 。)跼:
qu qu bu shen 。《hou han shu ·li gu chuan 》:“ju fei ming zhi shi ,tian gao bu gan bu 跼,de hou bu gan bu ji 。”(ji :xiao bu zou 。)[跼ji ]tong “ju ji ”。ju jin ;xiao xin jin shen 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“qi ji zhi 跼ji ,bu ru nu ma zhi an bu 。”(nu ma :lie deng ma 。an bu :wen bu zou lu 。)liu ji 《bian wang lun xia 》:“(sun quan )bing (bǐng)qi 跼ji ,yi ci zi ming zhi ji 。”(zi ming :lv meng zi 。)long :
(yi )①chu yang diao lei 、shou lei huo chong lei de bian zhu qi 。《zhuang zi ·geng sang chu 》:“yi tian xia wei zhi long ,ze qiao mo suo tao 。”②yong mu zhu zuo cheng de long qi huo lan zi 。song zi hou 《dong jiao rao 》:“bu zhi shei jia zi ,di long hang cai sang 。” (er )lǒng ①zhe yan zhao zhu 。《ji min yao shu ·fu la 》:“zhi dai long er xuan zhi 。”zhang ju zheng 《an su dao zhong xue 》:“er yue yan shan xue shang fei ,bao yun long ri zhuai fei wei 。”②bao luo ;kong zhi 。liu zong yuan 《gu mu tan xi xiao qiu ji 》:“qiu zhi xiao bu neng yi mu ,ke yi long er you zhi 。”《yan tie lun 》:“long tian xia yan tie zhu li 。”③zhu xiang 。wu chu hou 《qing xiang za ji 》juan er :“guan zhi shi guo jia de ,fei wo fang long qie zhong wu ,xu an de you zhi ?”qin :
①qin zhuo ;bu zhuo ;lie huo 。hou zuo “qin ”。《lv shi chun qiu ·ji qiu 》:“ming zhu ci ji qin yu si fang 。”②shou de zong chen 。《lun heng ·zao hu 》:“hu ye zhu qin zhi xiong ye 。”③diao shou de zong chen 。《zhou yi ·shi 》:“tian you qin 。”《lun heng ·wu shi 》:“yi shi er chen zhi qin xiao zhi 。”(shi er chen :shi er de zhi 。xiao :zheng ming 。)④te zhi diao lei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“jun zi zhi yu qin shou ye ,jian ji sheng ,bu ren jian ji si 。”nian :
①xiang ;dian nian 。《shi jing ·qin feng ·xiao rong 》:“yan nian jun zi ,zai qin zai xing 。”②kao lv ;sai kao 。《huai na zi ·shui shan 》:“nian nian zhe bu de wo 。”③nian tou ;xiang fa 。ceng gong 《ji wang jie fu 》:“dai (dài)ci che shu zhi ,yi nian shi bing xi 。”(dai :deng dao 。ci :ci 。)④dou 。《han shu ·zhang yu chuan 》:“yu wei 《lun 》,nian zhang wen 。”⑤ai lian ;lian min 。bai ju yi 《long gui luo 》:“wu qing xiao ke nian ,ren yi lao duo ci 。”xia :
①yuan ,jian zhi kong jian he shi jian 。《shang shu ·tai jia xia 》:“re sheng gao ,bi zi xia ;re zhi xia ,bi zi er 。”ma zhong xi 《zhong shan lang chuan 》:“ben zou xia fang ,zi mi zheng tu 。”②shu yuan 。zhang ju zheng 《da zhong cheng hong fang zhou 》:“jiang (qiāng)bai zhu yu ,xing wu xia qi 。”(jiang :qing 。yu :wo 。)③chang jiu ;jiu yuan 。hui jiao 《gao seng chuan 》:“fu he xian yu xia ling ?”④yi wen dai ci ,xiang dang yu “he ”。《shi jing ·da ya ·yu piao 》:“zhou wang shou kao ,xia bu zuo ren ?”zheng :
①chu zheng ;yuan hang 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“zhao wang na zheng er bu fu 。”②zheng fa 。《han shu ·li an chuan 》:“zhen lv fu shi ,yi zheng bu fu 。”③zheng duo ;duo qu 。《shang jun shu ·kai sai 》:“dang ci shi ye ,min wu sheng er li zheng 。”④fu shui 。《meng zi ·jin xin xia 》:“you bu lv zhi zheng ,su mi zhi zheng ,li yi zhi zheng 。”⑤shou shui 。《li ji ·wang zhi 》:“guan shi ji er bu zheng 。”(guan :guan ka 。ji :ji cha 。)
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]