- 繁体
- 简体
- 拼音
-
感初時不載,思奮翼無假。
“感初時不載,思奮翼無假。”詩句出處:《焉》;是唐朝詩人張九齡的作品。
聖達有由然,孰是無心者。一郡茍能化,百城豈雲寡。
愛禮誰為羊,戀主吾猶馬。感初時不載,思奮翼無假。
閑宇常自閉,沉心何用寫。攬衣步前庭,登陴臨曠野。
白水生迢遞,清風寄瀟灑。願言采芳澤,終朝不盈把。
【註釋】:
感:
①感動。《荀子·樂論》:“其感人深。”《漢書·禮樂志》:“音聲足以動耳,詩語足以感心。”②感慨;情感。范仲淹《嶽陽樓記》:“滿目蕭然,感極而悲者矣。”曹植《洛神賦序》:“感宋玉對楚王神女之事,遂作斯賦。”③感覺。《莊子·刻意》:“感而後應,迫而後動。”④通“憾(hàn)”。遺憾。《漢書·杜鄴傳》:“內無感恨之隙(xì),外無侵侮之羞。”(隙:指人際關系上的隔閡。)⑤通“撼(hàn)”。動;搖。《詩經·召南·野有死麕》:“舒而脫脫兮,無感我帨兮。”(舒:徐緩。脫脫:腳步輕緩的樣子。帨:系在腰帶上的佩巾。)初:
①開始。《史記·賈誼傳》:“年少初學。”柳宗元《封建論》:“天地果無初乎?”②當初;原先。《後漢書·華佗傳》:“初,軍吏李成苦欬(ké),盡夜不寐……”③從前;往日。《三國志·蜀書·黃權傳》:“先主曰:‘孤負黃權,權不負孤也。’待之如初。”④表示序次的第一。《史記·秦本紀》:“二年初伏,以狗禦蠱。”白居易《暮江吟》:“可憐九月初三夜,露似珍珠月似弓。”⑤才;剛剛。《史記·秦始皇本紀》:“天下初定,又復立國,是樹兵也。”[初無]從來沒有,並沒有。《後漢書·蓋勛傳》:“群臣初無是言也。”時:
①季節;指四季。《論語·陽貨》:“四時行焉。”②特指農時。《孟子·梁惠王上》:“百畝之田,勿奪其時,八口之傢可以無饑矣。”③光陰;時光;時候。《呂氏春秋·首時》:“天不再與,時不久留。”④指按照規定的時間。南卓《羯(jié)鼓錄》:“黃幡繟亦知音,上嘗使人召之,不時至,上怒,絡繹遣使尋捕。”⑤時辰;時候。《莊子·養生主》:“始臣之解牛之時。”⑥其時;當時。魏禧《大鐵椎傳》:“時座上有健啖者,貌甚寢。”(健啖:食量過人。寢:醜陋。)⑦機會;時機;時運。《論語·陽貨》:“好從事而亟失時,可謂知乎?”《新唐書·武平一傳》:“時不再來,榮難人借。”(榮:榮華富貴。)⑧合時;應時。《莊子·秋水》:“秋水時至,百川灌河。”⑨時代;時世。《呂氏春秋· 察今》:“世易時移,變法宜矣。”⑩時勢;時尚。朱慶餘《近試上張籍水部》:“妝罷低聲問夫婿:畫眉深淺入時無?”(11)副詞。用以表示時間。1. 表示行為不斷發生,相當於“常常”、“經常”。韓愈《行難》:“聖人不世出,賢人不時出。”(不世:罕有。)2. 表示行為偶爾發生,相當於“有時”、“時而”。杜甫《自閬(làng)中領妻子卻赴蜀山行三首》之三:“行色遞隱見,人煙時有無。”(12)通“伺(sì)”。等候。《論語·陽貨》:“孔子時其亡也,而往拜之。”不:
(一)①不。《後漢書·班超傳》:“不入虎穴,不得虎子。”《詩經·魏風·伐檀》:“不狩不獵,胡瞻爾庭有縣(懸)特兮。”(特:三歲的獸。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是豈不必得之之道也哉?”③無;沒有。《左傳·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助詞。無實義。《逸周書·皇門》:“我不則寅哉寅哉!”[不祿]士死的諱稱。《禮記·曲禮下》:“天子曰崩,諸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不祿。” (二)fū花萼。後作“柎”。《詩經·小雅·常棣》:“常棣之華,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨樹。 鄂:同“萼”。 :有光采。)載:
(一)①乘坐。《史記·河渠書》:“陸行載車,水行載舟。”②裝載。《史記·酷吏列傳》:“載以牛車。”③交通工具。《尚書·益稷》:“予乘四載,隨山刊木。”(四載:四種交通工具。刊:砍。)④開始。陶潛《停雲》:“東園之樹,枝條載榮。”(榮:茂盛。)⑤充滿。《詩經·大雅·生民》:“厥聲載路。”⑥助詞。用於句首或句中,起加強語氣的作用。《詩經 · 齊風·載驅》:“載驅薄薄。”(薄薄:馬蹄聲。)⑦副詞。又;且。《詩經 · 鄘風·載馳》:“載馳載驅。”⑧做;施行。《左傳·襄公三十年》:“淑慎爾止,無載爾偽。”⑨通“再”。二;第二。《呂氏春秋·順民》:“文王載拜稽首而辭曰。”(二)zǎi ①年。杜甫《奉贈韋左丞丈二十二韻》:“騎驢十三載,旅食京華春。”(旅食:寄食。)②記錄。《左傳·昭公十五年》:“夫有勛而不廢,有績而載。”思:
①思考;想。《論語·為政》:“學而不思則罔。”《荀子·勸學》:“吾嘗終日而思矣,不如須臾之所學也。”②思念;懷念。《詩經·邶風·泉水》:“靡(mǐ)日不思。”(靡:無。)李白《靜夜思》:“低頭思故鄉。”③愁思。張華《勵志詩》:“吉士思秋。”(吉士:對男子的美稱。)④心情;情緒。李煜《虞美人》:“清霜殘雪思難任。”(清霜殘雪:指鬢發已白。)柳宗元《登柳州城樓》:“海天愁思正茫茫。”⑤助詞。可用於句首或句中,調整音節。《詩經·大雅 ·思齊》:“思齊大任,文王之母。”(齊:通“齋”。莊敬。大任:即太任。王季之妻,文王之母。)⑥語氣詞,啊。《詩經·周南·漢廣》:“南有喬木,不可休思。”(喬:高大。休:休息。)奮:
①鳥展雙翅。《詩經·邶風·柏舟》:“靜言思之,不能奮飛。”《淮南子·時則》:“(季春之月)鳴鳩奮其羽,戴鵀(shèng)降於桑。”②用力舉起或揮動。賈誼《過秦論》:“是以陳涉不用湯武之賢,不借公侯之尊,奮臂於大澤而天下響應者,其民危也。”《史記·張耳陳餘列傳》:“陳王奮臂,為天下倡始。”③用力;奮力。《宋書·柳元景傳》:“安都瞋目橫矛,單騎突陣,四向奮擊,左右皆辟(bì)易不能當。”(辟易:退避。)④搖動;震動;揮動。馬中錫《中山狼傳》:“遂鼓吻奮爪以向先生。”曹植《七啟》:“哮闞之獸,張牙奮鬣,志在觸突,猛氣不懾。”⑤振奮;奮發。司馬遷《報任安書》:“(李陵)常思奮不顧身,以徇國傢之急。”《孟子·盡心下》:“奮乎百世之上。百世之下,聞之莫不興起矣。”⑥發揚。賈誼《過秦論》上:“及至始皇,奮六世之餘烈,振長策而禦宇內。”翼:
①翅膀。《戰國策·楚策四》:“鼓翅奮翼。”(奮:舉。)《莊子·徐無鬼》:“若蠅翼。”(若:如同。)②指物體上像翅膀的東西。《山海經·東山經》:“其狀如黃蛇,魚翼。”③借指飛鳥。徐鉉《亞元舍人貽佳作聊以為報》:“仰頭忽見南來翼。”④鳥用翅膀覆蓋。《詩經·大雅·生民》:“鳥覆翼之。”引申為保護、護持。《左傳·哀公十六年》:“勝如卵,予翼而長(zhǎng)之。”(勝:人名。長:成長。)⑤輔佐;扶助。《漢書·晁錯傳》:“以翼天子。”⑥作戰時,軍隊向兩側分開的部分。《史記·廉頗藺相如列傳》:“李牧多為奇陳,張左右翼擊之,大破殺匈奴十餘萬騎。”(陳:陣。張:擺開。)⑦星宿名。二十八宿之一。《呂氏春秋·孟夏》:“孟夏之月,日在畢,昏翼中。”(畢:星宿名。)⑧通“翌”。翼日即明日。《尚書 ·金縢》:“王翼日乃瘳(chōu)。”(瘳:病愈。)⑨春秋時晉國古都。在今山西省翼城縣東南。[翼翼]1.恭敬謹慎。《詩經·大雅·大明》:“小心翼翼。”2. 整齊有序。《詩經·商頌·殷武》:“商邑翼翼。”3.壯盛的樣子。張衡《東京賦》:“京邑翼翼,四方所視。”(京:大。)4. 形容飛的樣子。屈原《離騷》:“高翱翔之翼翼。”無:
①沒有。跟“有”相對。陸遊《遊山西村》:“山重水復疑無路。”②副詞。表示否定,相當於“不”。《商君書·農戰》:“民以此為教,則粟焉得無少,而兵焉得弱也?”③連詞。表示條件,相當於“無論”、“不論”。《詩經·魯頌·灃水》:“不小不大,從公於邁。”④通“毋”。不要。《古詩源·箜篌引》:“公無渡河,公竟渡河。墮河而死,當奈公何!”⑤非;不是。《管子·形勢》:“則國非其國,而民無其民也。”⑥語氣詞。用於疑問句末,表示疑問,相當於“否”。白居易《問劉十九》:“晚來天欲雪,能飲一杯無?”假:
(一)①借;貸。《左傳·僖公五年》:“晉侯復假道於虞以伐虢。”《孟子·梁惠王上》:“久假而不歸。”(歸:歸還。)《後漢書·張禹傳》:“假於種(zhǒng)糧。”(種:種子。)②憑借;依靠。《呂氏春秋·用眾》:“故假人者遂有天下。”《荀子·勸學》:“假輿(yū)馬者,非利足也,而致千裡;假舟楫(jí)者,非能水也,而絕江河。君子生非異也,善假於物也。”③虛假;不真實。與“真”相對。《顏氏傢訓·勉學》:“假言而奸露。”④給予。《逸周書·史記》:“任之以國,假之以權。”⑤寬縱;寬容。《後漢書·和熹鄧皇後紀》:“自是親屬犯罪,無所假貸。”(是:此。貸:寬恕。)《北史·魏世祖紀》:“大臣犯法,無所寬假。”⑥暫時代理。《漢書·項籍傳》:“會稽假守(殷)通素賢(項)梁,乃召與計事。”《史記·淮陰侯列傳》:“不為假王以鎮之,其勢不定。”⑦連詞。如果。《列子·楊朱》:“楊子曰:‘世固非一毛之所濟。’禽子曰:‘假濟,為之乎?’”(固:本來。濟:救助。為:做。)《新序·雜事四》:“假有賢於子方者,君又何以加之?” (二)jià 假期。《隋書·禮儀志四》:“學生每十日給假。”《三國志·吳書·諸葛融傳》:“休吏假卒,或不遠千裡而造焉。” -
感初时不载,思奋翼无假。
“感初时不载,思奋翼无假。”诗句出处:《焉》;是唐朝诗人张九龄的作品。
圣达有由然,孰是无心者。一郡苟能化,百城岂云寡。
爱礼谁为羊,恋主吾犹马。感初时不载,思奋翼无假。
闲宇常自闭,沉心何用写。揽衣步前庭,登陴临旷野。
白水生迢递,清风寄潇洒。愿言采芳泽,终朝不盈把。
【注释】:
感:
①感动。《荀子·乐论》:“其感人深。”《汉书·礼乐志》:“音声足以动耳,诗语足以感心。”②感慨;情感。范仲淹《岳阳楼记》:“满目萧然,感极而悲者矣。”曹植《洛神赋序》:“感宋玉对楚王神女之事,遂作斯赋。”③感觉。《庄子·刻意》:“感而后应,迫而后动。”④通“憾(hàn)”。遗憾。《汉书·杜邺传》:“内无感恨之隙(xì),外无侵侮之羞。”(隙:指人际关系上的隔阂。)⑤通“撼(hàn)”。动;摇。《诗经·召南·野有死麕》:“舒而脱脱兮,无感我帨兮。”(舒:徐缓。脱脱:脚步轻缓的样子。帨:系在腰带上的佩巾。)初:
①开始。《史记·贾谊传》:“年少初学。”柳宗元《封建论》:“天地果无初乎?”②当初;原先。《后汉书·华佗传》:“初,军吏李成苦欬(ké),尽夜不寐……”③从前;往日。《三国志·蜀书·黄权传》:“先主曰:‘孤负黄权,权不负孤也。’待之如初。”④表示序次的第一。《史记·秦本纪》:“二年初伏,以狗御蛊。”白居易《暮江吟》:“可怜九月初三夜,露似珍珠月似弓。”⑤才;刚刚。《史记·秦始皇本纪》:“天下初定,又复立国,是树兵也。”[初无]从来没有,并没有。《后汉书·盖勋传》:“群臣初无是言也。”时:
①季节;指四季。《论语·阳货》:“四时行焉。”②特指农时。《孟子·梁惠王上》:“百亩之田,勿夺其时,八口之家可以无饥矣。”③光阴;时光;时候。《吕氏春秋·首时》:“天不再与,时不久留。”④指按照规定的时间。南卓《羯(jié)鼓录》:“黄幡繟亦知音,上尝使人召之,不时至,上怒,络绎遣使寻捕。”⑤时辰;时候。《庄子·养生主》:“始臣之解牛之时。”⑥其时;当时。魏禧《大铁椎传》:“时座上有健啖者,貌甚寝。”(健啖:食量过人。寝:丑陋。)⑦机会;时机;时运。《论语·阳货》:“好从事而亟失时,可谓知乎?”《新唐书·武平一传》:“时不再来,荣难人借。”(荣:荣华富贵。)⑧合时;应时。《庄子·秋水》:“秋水时至,百川灌河。”⑨时代;时世。《吕氏春秋· 察今》:“世易时移,变法宜矣。”⑩时势;时尚。朱庆余《近试上张籍水部》:“妆罢低声问夫婿:画眉深浅入时无?”(11)副词。用以表示时间。1. 表示行为不断发生,相当于“常常”、“经常”。韩愈《行难》:“圣人不世出,贤人不时出。”(不世:罕有。)2. 表示行为偶尔发生,相当于“有时”、“时而”。杜甫《自阆(làng)中领妻子却赴蜀山行三首》之三:“行色递隐见,人烟时有无。”(12)通“伺(sì)”。等候。《论语·阳货》:“孔子时其亡也,而往拜之。”不:
(一)①不。《后汉书·班超传》:“不入虎穴,不得虎子。”《诗经·魏风·伐檀》:“不狩不猎,胡瞻尔庭有县(悬)特兮。”(特:三岁的兽。)②非;不是。《荀子·君道》:“能中是者取之,是岂不必得之之道也哉?”③无;没有。《左传·襄公二十三年》:“不德而有功。”④未。《孟子·梁惠王上》:“直不百步耳,是亦走也。”⑤句中助词。无实义。《逸周书·皇门》:“我不则寅哉寅哉!”[不禄]士死的讳称。《礼记·曲礼下》:“天子曰崩,诸侯曰薨,大夫曰卒,士曰不禄。” (二)fū花萼。后作“柎”。《诗经·小雅·常棣》:“常棣之华,鄂不(wěi)。”(常棣:即棠梨树。 鄂:同“萼”。 :有光采。)载:
(一)①乘坐。《史记·河渠书》:“陆行载车,水行载舟。”②装载。《史记·酷吏列传》:“载以牛车。”③交通工具。《尚书·益稷》:“予乘四载,随山刊木。”(四载:四种交通工具。刊:砍。)④开始。陶潜《停云》:“东园之树,枝条载荣。”(荣:茂盛。)⑤充满。《诗经·大雅·生民》:“厥声载路。”⑥助词。用于句首或句中,起加强语气的作用。《诗经 · 齐风·载驱》:“载驱薄薄。”(薄薄:马蹄声。)⑦副词。又;且。《诗经 · 鄘风·载驰》:“载驰载驱。”⑧做;施行。《左传·襄公三十年》:“淑慎尔止,无载尔伪。”⑨通“再”。二;第二。《吕氏春秋·顺民》:“文王载拜稽首而辞曰。”(二)zǎi ①年。杜甫《奉赠韦左丞丈二十二韵》:“骑驴十三载,旅食京华春。”(旅食:寄食。)②记录。《左传·昭公十五年》:“夫有勋而不废,有绩而载。”思:
①思考;想。《论语·为政》:“学而不思则罔。”《荀子·劝学》:“吾尝终日而思矣,不如须臾之所学也。”②思念;怀念。《诗经·邶风·泉水》:“靡(mǐ)日不思。”(靡:无。)李白《静夜思》:“低头思故乡。”③愁思。张华《励志诗》:“吉士思秋。”(吉士:对男子的美称。)④心情;情绪。李煜《虞美人》:“清霜残雪思难任。”(清霜残雪:指鬓发已白。)柳宗元《登柳州城楼》:“海天愁思正茫茫。”⑤助词。可用于句首或句中,调整音节。《诗经·大雅 ·思齐》:“思齐大任,文王之母。”(齐:通“斋”。庄敬。大任:即太任。王季之妻,文王之母。)⑥语气词,啊。《诗经·周南·汉广》:“南有乔木,不可休思。”(乔:高大。休:休息。)奋:
①鸟展双翅。《诗经·邶风·柏舟》:“静言思之,不能奋飞。”《淮南子·时则》:“(季春之月)鸣鸠奋其羽,戴鵀(shèng)降于桑。”②用力举起或挥动。贾谊《过秦论》:“是以陈涉不用汤武之贤,不借公侯之尊,奋臂于大泽而天下响应者,其民危也。”《史记·张耳陈余列传》:“陈王奋臂,为天下倡始。”③用力;奋力。《宋书·柳元景传》:“安都瞋目横矛,单骑突阵,四向奋击,左右皆辟(bì)易不能当。”(辟易:退避。)④摇动;震动;挥动。马中锡《中山狼传》:“遂鼓吻奋爪以向先生。”曹植《七启》:“哮阚之兽,张牙奋鬣,志在触突,猛气不慑。”⑤振奋;奋发。司马迁《报任安书》:“(李陵)常思奋不顾身,以徇国家之急。”《孟子·尽心下》:“奋乎百世之上。百世之下,闻之莫不兴起矣。”⑥发扬。贾谊《过秦论》上:“及至始皇,奋六世之余烈,振长策而御宇内。”翼:
①翅膀。《战国策·楚策四》:“鼓翅奋翼。”(奋:举。)《庄子·徐无鬼》:“若蝇翼。”(若:如同。)②指物体上像翅膀的东西。《山海经·东山经》:“其状如黄蛇,鱼翼。”③借指飞鸟。徐铉《亚元舍人贻佳作聊以为报》:“仰头忽见南来翼。”④鸟用翅膀覆盖。《诗经·大雅·生民》:“鸟覆翼之。”引申为保护、护持。《左传·哀公十六年》:“胜如卵,予翼而长(zhǎng)之。”(胜:人名。长:成长。)⑤辅佐;扶助。《汉书·晁错传》:“以翼天子。”⑥作战时,军队向两侧分开的部分。《史记·廉颇蔺相如列传》:“李牧多为奇陈,张左右翼击之,大破杀匈奴十余万骑。”(陈:阵。张:摆开。)⑦星宿名。二十八宿之一。《吕氏春秋·孟夏》:“孟夏之月,日在毕,昏翼中。”(毕:星宿名。)⑧通“翌”。翼日即明日。《尚书 ·金縢》:“王翼日乃瘳(chōu)。”(瘳:病愈。)⑨春秋时晋国古都。在今山西省翼城县东南。[翼翼]1.恭敬谨慎。《诗经·大雅·大明》:“小心翼翼。”2. 整齐有序。《诗经·商颂·殷武》:“商邑翼翼。”3.壮盛的样子。张衡《东京赋》:“京邑翼翼,四方所视。”(京:大。)4. 形容飞的样子。屈原《离骚》:“高翱翔之翼翼。”无:
①没有。跟“有”相对。陆游《游山西村》:“山重水复疑无路。”②副词。表示否定,相当于“不”。《商君书·农战》:“民以此为教,则粟焉得无少,而兵焉得弱也?”③连词。表示条件,相当于“无论”、“不论”。《诗经·鲁颂·沣水》:“不小不大,从公于迈。”④通“毋”。不要。《古诗源·箜篌引》:“公无渡河,公竟渡河。堕河而死,当奈公何!”⑤非;不是。《管子·形势》:“则国非其国,而民无其民也。”⑥语气词。用于疑问句末,表示疑问,相当于“否”。白居易《问刘十九》:“晚来天欲雪,能饮一杯无?”假:
(一)①借;贷。《左传·僖公五年》:“晋侯复假道于虞以伐虢。”《孟子·梁惠王上》:“久假而不归。”(归:归还。)《后汉书·张禹传》:“假于种(zhǒng)粮。”(种:种子。)②凭借;依靠。《吕氏春秋·用众》:“故假人者遂有天下。”《荀子·劝学》:“假舆(yū)马者,非利足也,而致千里;假舟楫(jí)者,非能水也,而绝江河。君子生非异也,善假于物也。”③虚假;不真实。与“真”相对。《颜氏家训·勉学》:“假言而奸露。”④给予。《逸周书·史记》:“任之以国,假之以权。”⑤宽纵;宽容。《后汉书·和熹邓皇后纪》:“自是亲属犯罪,无所假贷。”(是:此。贷:宽恕。)《北史·魏世祖纪》:“大臣犯法,无所宽假。”⑥暂时代理。《汉书·项籍传》:“会稽假守(殷)通素贤(项)梁,乃召与计事。”《史记·淮阴侯列传》:“不为假王以镇之,其势不定。”⑦连词。如果。《列子·杨朱》:“杨子曰:‘世固非一毛之所济。’禽子曰:‘假济,为之乎?’”(固:本来。济:救助。为:做。)《新序·杂事四》:“假有贤于子方者,君又何以加之?” (二)jià 假期。《隋书·礼仪志四》:“学生每十日给假。”《三国志·吴书·诸葛融传》:“休吏假卒,或不远千里而造焉。” -
gan chu shi bu zai ,sai fen yi mo jia 。
“gan chu shi bu zai ,sai fen yi mo jia 。”shi gou chu chu :《yan 》;shi tang chao shi ren zhang jiu ling de zuo pin 。
sheng da you you ran ,shu shi mo xin zhe 。yi jun gou neng hua ,bai cheng qi yun gua 。
ai li shei wei yang ,lian zhu wu you ma 。gan chu shi bu zai ,sai fen yi mo jia 。
xian yu chang zi bi ,chen xin he yong xie 。lan yi bu qian ting ,deng pi lin kuang ye 。
bai shui sheng tiao di ,qing feng ji xiao sa 。yuan yan cai fang ze ,zhong chao bu ying ba 。
【zhu shi 】:
gan :
①gan dong 。《xun zi ·le lun 》:“ji gan ren shen 。”《han shu ·li le zhi 》:“yin sheng zu yi dong er ,shi yu zu yi gan xin 。”②gan kai ;qing gan 。fan zhong yan 《yue yang lou ji 》:“man mu xiao ran ,gan ji er bei zhe yi 。”cao zhi 《luo shen fu xu 》:“gan song yu dui chu wang shen nv zhi shi ,sui zuo si fu 。”③gan jiao 。《zhuang zi ·ke yi 》:“gan er hou ying ,pai er hou dong 。”④tong “han (hàn)”。wei han 。《han shu ·du ye chuan 》:“nei mo gan hen zhi xi (xì),wai mo qin wu zhi xiu 。”(xi :zhi ren ji guan ji shang de ge he 。)⑤tong “han (hàn)”。dong ;yao 。《shi jing ·shao na ·ye you si jun 》:“shu er tuo tuo xi ,mo gan wo shui xi 。”(shu :xu huan 。tuo tuo :jiao bu qing huan de yang zi 。shui :ji zai yao dai shang de pei jin 。)chu :
①kai shi 。《shi ji ·gu yi chuan 》:“nian shao chu xue 。”liu zong yuan 《feng jian lun 》:“tian de guo mo chu hu ?”②dang chu ;yuan xian 。《hou han shu ·hua tuo chuan 》:“chu ,jun li li cheng ku kai (ké),jin ye bu mei ……”③cong qian ;wang ri 。《san guo zhi ·shu shu ·huang quan chuan 》:“xian zhu yue :‘gu fu huang quan ,quan bu fu gu ye 。’dai zhi ru chu 。”④biao shi xu ci de di yi 。《shi ji ·qin ben ji 》:“er nian chu fu ,yi gou yu gu 。”bai ju yi 《mu jiang yin 》:“ke lian jiu yue chu san ye ,lou shi zhen zhu yue shi gong 。”⑤cai ;gang gang 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“tian xia chu ding ,you fu li guo ,shi shu bing ye 。”[chu mo ]cong lai mei you ,bing mei you 。《hou han shu ·gai xun chuan 》:“qun chen chu mo shi yan ye 。”shi :
①ji jie ;zhi si ji 。《lun yu ·yang huo 》:“si shi hang yan 。”②te zhi nong shi 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“bai mu zhi tian ,wu duo ji shi ,ba kou zhi jia ke yi mo ji yi 。”③guang yin ;shi guang ;shi hou 。《lv shi chun qiu ·shou shi 》:“tian bu zai yu ,shi bu jiu liu 。”④zhi an zhao gui ding de shi jian 。na zhuo 《jie (jié)gu lu 》:“huang fan chan yi zhi yin ,shang chang shi ren shao zhi ,bu shi zhi ,shang nu ,lao yi qian shi xun bu 。”⑤shi chen ;shi hou 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“shi chen zhi jie niu zhi shi 。”⑥ji shi ;dang shi 。wei xi 《da tie chui chuan 》:“shi zuo shang you jian dan zhe ,mao shen qin 。”(jian dan :shi liang guo ren 。qin :chou lou 。)⑦ji hui ;shi ji ;shi yun 。《lun yu ·yang huo 》:“hao cong shi er ji shi shi ,ke wei zhi hu ?”《xin tang shu ·wu ping yi chuan 》:“shi bu zai lai ,rong nan ren jie 。”(rong :rong hua fu gui 。)⑧ge shi ;ying shi 。《zhuang zi ·qiu shui 》:“qiu shui shi zhi ,bai chuan guan he 。”⑨shi dai ;shi shi 。《lv shi chun qiu · cha jin 》:“shi yi shi yi ,bian fa yi yi 。”⑩shi shi ;shi shang 。zhu qing yu 《jin shi shang zhang ji shui bu 》:“zhuang ba di sheng wen fu xu :hua mei shen jian ru shi mo ?”(11)fu ci 。yong yi biao shi shi jian 。1. biao shi hang wei bu duan fa sheng ,xiang dang yu “chang chang ”、“jing chang ”。han yu 《hang nan 》:“sheng ren bu shi chu ,xian ren bu shi chu 。”(bu shi :han you 。)2. biao shi hang wei ou er fa sheng ,xiang dang yu “you shi ”、“shi er ”。du fu 《zi lang (làng)zhong ling qi zi que fu shu shan hang san shou 》zhi san :“hang se di yin jian ,ren yan shi you mo 。”(12)tong “ci (sì)”。deng hou 。《lun yu ·yang huo 》:“kong zi shi ji wang ye ,er wang bai zhi 。”bu :
(yi )①bu 。《hou han shu ·ban chao chuan 》:“bu ru hu xue ,bu de hu zi 。”《shi jing ·wei feng ·fa tan 》:“bu shou bu lie ,hu zhan er ting you xian (xuan )te xi 。”(te :san sui de shou 。)②fei ;bu shi 。《xun zi ·jun dao 》:“neng zhong shi zhe qu zhi ,shi qi bu bi de zhi zhi dao ye zai ?”③mo ;mei you 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“bu de er you gong 。”④wei 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“zhi bu bai bu er ,shi yi zou ye 。”⑤gou zhong zhu ci 。mo shi yi 。《yi zhou shu ·huang men 》:“wo bu ze yin zai yin zai !”[bu lu ]shi si de hui chen 。《li ji ·qu li xia 》:“tian zi yue beng ,zhu hou yue hong ,da fu yue cu ,shi yue bu lu 。” (er )fūhua e 。hou zuo “fu ”。《shi jing ·xiao ya ·chang di 》:“chang di zhi hua ,e bu (wěi)。”(chang di :ji tang li shu 。 e :tong “e ”。 :you guang cai 。)zai :
(yi )①cheng zuo 。《shi ji ·he qu shu 》:“liu hang zai che ,shui hang zai zhou 。”②zhuang zai 。《shi ji ·ku li lie chuan 》:“zai yi niu che 。”③jiao tong gong ju 。《shang shu ·yi ji 》:“yu cheng si zai ,sui shan kan mu 。”(si zai :si chong jiao tong gong ju 。kan :kan 。)④kai shi 。tao qian 《ting yun 》:“dong yuan zhi shu ,zhi tiao zai rong 。”(rong :mao cheng 。)⑤chong man 。《shi jing ·da ya ·sheng min 》:“jue sheng zai lu 。”⑥zhu ci 。yong yu gou shou huo gou zhong ,qi jia jiang yu qi de zuo yong 。《shi jing · ji feng ·zai qu 》:“zai qu bao bao 。”(bao bao :ma ti sheng 。)⑦fu ci 。you ;ju 。《shi jing · yong feng ·zai chi 》:“zai chi zai qu 。”⑧zuo ;shi hang 。《zuo chuan ·xiang gong san shi nian 》:“shu shen er zhi ,mo zai er wei 。”⑨tong “zai ”。er ;di er 。《lv shi chun qiu ·shun min 》:“wen wang zai bai ji shou er ci yue 。”(er )zǎi ①nian 。du fu 《feng zeng wei zuo cheng zhang er shi er yun 》:“ji lv shi san zai ,lv shi jing hua chun 。”(lv shi :ji shi 。)②ji lu 。《zuo chuan ·zhao gong shi wu nian 》:“fu you xun er bu fei ,you ji er zai 。”sai :
①sai kao ;xiang 。《lun yu ·wei zheng 》:“xue er bu sai ze wang 。”《xun zi ·quan xue 》:“wu chang zhong ri er sai yi ,bu ru xu yu zhi suo xue ye 。”②sai nian ;huai nian 。《shi jing ·bei feng ·quan shui 》:“mi (mǐ)ri bu sai 。”(mi :mo 。)li bai 《jing ye sai 》:“di tou sai gu xiang 。”③chou sai 。zhang hua 《li zhi shi 》:“ji shi sai qiu 。”(ji shi :dui nan zi de mei chen 。)④xin qing ;qing xu 。li yu 《yu mei ren 》:“qing shuang can xue sai nan ren 。”(qing shuang can xue :zhi bin fa yi bai 。)liu zong yuan 《deng liu zhou cheng lou 》:“hai tian chou sai zheng mang mang 。”⑤zhu ci 。ke yong yu gou shou huo gou zhong ,diao zheng yin jie 。《shi jing ·da ya ·sai ji 》:“sai ji da ren ,wen wang zhi mu 。”(ji :tong “zhai ”。zhuang jing 。da ren :ji tai ren 。wang ji zhi qi ,wen wang zhi mu 。)⑥yu qi ci ,a 。《shi jing ·zhou na ·han an 》:“na you qiao mu ,bu ke xiu sai 。”(qiao :gao da 。xiu :xiu xi 。)fen :
①diao zhan shuang chi 。《shi jing ·bei feng ·bai zhou 》:“jing yan sai zhi ,bu neng fen fei 。”《huai na zi ·shi ze 》:“(ji chun zhi yue )ming jiu fen ji yu ,dai ren (shèng)jiang yu sang 。”②yong li ju qi huo hui dong 。gu yi 《guo qin lun 》:“shi yi chen she bu yong shang wu zhi xian ,bu jie gong hou zhi zun ,fen bei yu da ze er tian xia xiang ying zhe ,ji min wei ye 。”《shi ji ·zhang er chen yu lie chuan 》:“chen wang fen bei ,wei tian xia chang shi 。”③yong li ;fen li 。《song shu ·liu yuan jing chuan 》:“an dou chen mu heng mao ,chan ji tu zhen ,si xiang fen ji ,zuo you jie bi (bì)yi bu neng dang 。”(bi yi :tui bi 。)④yao dong ;zhen dong ;hui dong 。ma zhong xi 《zhong shan lang chuan 》:“sui gu wen fen zhao yi xiang xian sheng 。”cao zhi 《qi qi 》:“xiao han zhi shou ,zhang ya fen lie ,zhi zai chu tu ,meng qi bu she 。”⑤zhen fen ;fen fa 。si ma qian 《bao ren an shu 》:“(li ling )chang sai fen bu gu shen ,yi xun guo jia zhi ji 。”《meng zi ·jin xin xia 》:“fen hu bai shi zhi shang 。bai shi zhi xia ,wen zhi mo bu xing qi yi 。”⑥fa yang 。gu yi 《guo qin lun 》shang :“ji zhi shi huang ,fen liu shi zhi yu lie ,zhen chang ce er yu yu nei 。”yi :
①chi bang 。《zhan guo ce ·chu ce si 》:“gu chi fen yi 。”(fen :ju 。)《zhuang zi ·xu mo gui 》:“re ying yi 。”(re :ru tong 。)②zhi wu ti shang xiang chi bang de dong xi 。《shan hai jing ·dong shan jing 》:“ji zhuang ru huang she ,yu yi 。”③jie zhi fei diao 。xu xuan 《ya yuan she ren yi jia zuo liao yi wei bao 》:“yang tou hu jian na lai yi 。”④diao yong chi bang fu gai 。《shi jing ·da ya ·sheng min 》:“diao fu yi zhi 。”yin shen wei bao hu 、hu chi 。《zuo chuan ·ai gong shi liu nian 》:“sheng ru luan ,yu yi er chang (zhǎng)zhi 。”(sheng :ren ming 。chang :cheng chang 。)⑤fu zuo ;fu zhu 。《han shu ·chao cuo chuan 》:“yi yi tian zi 。”⑥zuo zhan shi ,jun dui xiang liang ce fen kai de bu fen 。《shi ji ·lian po lin xiang ru lie chuan 》:“li mu duo wei ji chen ,zhang zuo you yi ji zhi ,da po sha xiong nu shi yu mo ji 。”(chen :zhen 。zhang :bai kai 。)⑦xing su ming 。er shi ba su zhi yi 。《lv shi chun qiu ·meng xia 》:“meng xia zhi yue ,ri zai bi ,hun yi zhong 。”(bi :xing su ming 。)⑧tong “yi ”。yi ri ji ming ri 。《shang shu ·jin teng 》:“wang yi ri nai chou (chōu)。”(chou :bing yu 。)⑨chun qiu shi jin guo gu dou 。zai jin shan xi sheng yi cheng xian dong na 。[yi yi ]1.gong jing jin shen 。《shi jing ·da ya ·da ming 》:“xiao xin yi yi 。”2. zheng ji you xu 。《shi jing ·shang song ·yan wu 》:“shang yi yi yi 。”3.zhuang cheng de yang zi 。zhang heng 《dong jing fu 》:“jing yi yi yi ,si fang suo shi 。”(jing :da 。)4. xing rong fei de yang zi 。qu yuan 《li sao 》:“gao ao xiang zhi yi yi 。”mo :
①mei you 。gen “you ”xiang dui 。liu you 《you shan xi cun 》:“shan chong shui fu yi mo lu 。”②fu ci 。biao shi fou ding ,xiang dang yu “bu ”。《shang jun shu ·nong zhan 》:“min yi ci wei jiao ,ze su yan de mo shao ,er bing yan de ruo ye ?”③lian ci 。biao shi tiao jian ,xiang dang yu “mo lun ”、“bu lun ”。《shi jing ·lu song ·feng shui 》:“bu xiao bu da ,cong gong yu mai 。”④tong “wu ”。bu yao 。《gu shi yuan ·kong hou yin 》:“gong mo du he ,gong jing du he 。duo he er si ,dang nai gong he !”⑤fei ;bu shi 。《guan zi ·xing shi 》:“ze guo fei ji guo ,er min mo ji min ye 。”⑥yu qi ci 。yong yu yi wen gou mo ,biao shi yi wen ,xiang dang yu “fou ”。bai ju yi 《wen liu shi jiu 》:“wan lai tian yu xue ,neng yin yi bei mo ?”jia :
(yi )①jie ;dai 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“jin hou fu jia dao yu yu yi fa guo 。”《meng zi ·liang hui wang shang 》:“jiu jia er bu gui 。”(gui :gui hai 。)《hou han shu ·zhang yu chuan 》:“jia yu chong (zhǒng)liang 。”(chong :chong zi 。)②ping jie ;yi kao 。《lv shi chun qiu ·yong zhong 》:“gu jia ren zhe sui you tian xia 。”《xun zi ·quan xue 》:“jia yu (yū)ma zhe ,fei li zu ye ,er zhi qian li ;jia zhou ji (jí)zhe ,fei neng shui ye ,er jue jiang he 。jun zi sheng fei yi ye ,shan jia yu wu ye 。”③xu jia ;bu zhen shi 。yu “zhen ”xiang dui 。《yan shi jia xun ·mian xue 》:“jia yan er jian lou 。”④gei yu 。《yi zhou shu ·shi ji 》:“ren zhi yi guo ,jia zhi yi quan 。”⑤kuan zong ;kuan rong 。《hou han shu ·he xi deng huang hou ji 》:“zi shi qin shu fan zui ,mo suo jia dai 。”(shi :ci 。dai :kuan shu 。)《bei shi ·wei shi zu ji 》:“da chen fan fa ,mo suo kuan jia 。”⑥zan shi dai li 。《han shu ·xiang ji chuan 》:“hui ji jia shou (yan )tong su xian (xiang )liang ,nai shao yu ji shi 。”《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“bu wei jia wang yi zhen zhi ,ji shi bu ding 。”⑦lian ci 。ru guo 。《lie zi ·yang zhu 》:“yang zi yue :‘shi gu fei yi mao zhi suo ji 。’qin zi yue :‘jia ji ,wei zhi hu ?’”(gu :ben lai 。ji :jiu zhu 。wei :zuo 。)《xin xu ·za shi si 》:“jia you xian yu zi fang zhe ,jun you he yi jia zhi ?” (er )jià jia ji 。《sui shu ·li yi zhi si 》:“xue sheng mei shi ri gei jia 。”《san guo zhi ·wu shu ·zhu ge rong chuan 》:“xiu li jia cu ,huo bu yuan qian li er zao yan 。”
今日更新
-
导引冲和气,觉春生酒面。
[2020-05-03]
-
褘衣俱侍、玳筵启。
[2020-05-03]
-
贤均樛木,宜颂二南诗。
[2020-05-03]
-
奉圣德、坤宁俱备。
[2020-05-03]
-
移棹采初开,嗅金缨留取。
[2020-05-03]
今日推荐
-
惟有暗香长在,饱参清露霏微。
[2020-02-16]
-
檐外几声风玉,丁东敲断人肠。
[2020-02-16]
-
春晚不拈红粉,碧窗自录仙书。
[2020-02-16]
-
人似行云不见。
[2020-02-16]
-
羞容似替人垂泪。
[2020-02-16]