• 繁体
  • 简体
  • 拼音

  • 一振微言冠千古,何人執卷問吾廬。

    “一振微言冠千古,何人執卷問吾廬。”詩句出處:《答僧澈》;是唐朝詩人知玄的作品。

    觀君法苑思沖虛,使我真乘刃有馀。若使龍光時可待,
    應憐僧肇論成初。五車外典知誰敵,九趣多才恐不如。
    蕭寺講軒橫淡蕩,帝鄉雲樹正扶疏。幾生曾得闍瑜意,
    今日堪將貝葉書。一振微言冠千古,何人執卷問吾廬。

    【註釋】:

    一:

    ①數詞。《孟子·梁惠王上》:“吾何愛一牛?”(愛:吝惜。)《漢書·律歷志上》:“數者,一、十、百、千、萬也。”又表序數第一。《呂氏春秋·古樂》:“投足以歌八闋:一曰載民,二曰玄鳥。”(八闋:指舞樂的八章。載民、玄鳥:樂曲八章之名。)②專一。《荀子·勸學》:“螾無爪牙之利,筋骨之強,上食埃土,下飲黃泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;滿。《史記·淮陰侯列傳》:“至拜大將,乃韓信也,一軍皆驚。”④統一;使……一致。《史記·秦始皇本紀》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左傳·莊公十二年》:“天下之惡一也。”(惡:指惡人。)⑥整體。賈誼《新書·過秦上》:“合從締交,相與為一。”⑦古代哲學概念。指“道”及“道”所派生的“氣”。⑧副詞。1. 一概;都。《史記·孟嘗君列傳》:“食客數千人,無貴賤一與文等。”2. 一旦。《莊子·徐無鬼》:“一聞人之過,終身不忘。”(過:過失。)3. 乃;竟。《戰國策·齊策一》:“靖郭君之於寡人,一至於此乎?”⑨語氣詞。起加強語氣的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人恥之,願比死者一灑之。”⑩我國民族音樂記音符號之一。[一何]副詞。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,婦啼一何苦!”

    振:

    ①賑濟;救濟。《後漢書·趙典傳》:“散傢糧以振窮餓。”②挽救;拯救。《國語·周語下》:“故亡其姓氏,踣(bó)斃不振。”(踣:破滅。)③抖動;揮動。《楚辭·漁父》:“新沐者必彈冠,新浴者必振衣。”④奮起;振作。《呂氏春秋·孟春紀》:“東風解凍,蟄蟲始振。”⑤整頓。盧照鄰《上之回》:“振旅汾川曲,秋風橫大歌。”(回:回中,古地名。)⑥通“震”。1. 震動。《史記·蒙恬列傳》:“是時蒙恬威振匈奴。”2. 震恐。《戰國策·燕策三》:“北蠻夷之鄙人,未嘗見天子,故振懾。”

    微:

    ①隱蔽;藏匿。《左傳·哀公十六年》:“白公奔山而縊(yì),其徒微之。”(縊:吊死。徒:部下。)②暗中;秘密地。《史記·張儀列傳》:“使人微隨張儀。”③微小。《呂氏春秋·蕩兵》:“有巨有微而已矣。”④輕微。《莊子·養生主》:“動刀甚微。”⑤精妙;深奧。《晉書·葛洪傳》:“析理入微。”⑥衰敗;衰微。《戰國策·趙策三》:“周貧且微。”《後漢書·逸民傳論》:“漢室中微。”(中:中途。)⑦出身或地位低下;卑賤。《史記· 高祖本紀》:“大王起微細。”⑧不是;沒有。《史記·張丞相列傳》:“(呂後)見周昌,為跪謝曰:‘微君,太子幾廢。’”⑨副詞。1. 稍微;略微。歐陽修《賣油翁》:“見其發矢十中八九,但微頷之。”2.表示否定。相當於“不”。《顏氏傢訓·序致》:“雖讀禮傳,微愛屬(zhǔ)文。”(屬文:作文。)⑩古國名。1.殷代諸侯微子的封地。在今山西省潞城縣東北。2. 殷、周時西南夷諸國之一。在今四川省巴縣。

    言:

    ①說話。《詩經 ·衛風·氓》:“載笑載言。”(載:助詞。)②議論;談論。《國語·周語上》:“國人莫敢言。”③言語;言論。《尚書·大禹謨》:“無稽之言勿聽。”(稽:根據。)④表達;宣說。《尚書·舜典》:“詩言志,歌永言。”(永:同“詠”。唱。)⑤誓言;約言。屈原《離騷》:“初既與餘成言兮,後悔遁而有他。”⑥一字稱一言。王勃《滕王閣序》:“一言均賦,四韻俱成。”⑦一句稱一言。《論語·為政》:“《詩經》三百,一言以蔽之,曰‘思無邪’。”⑧助詞。無義。《詩經·秦風·小戎》:“言念君子。”

    冠:

    (一)①帽子的總稱。《戰國策·魏策四》:“佈衣之怒,亦免冠徒跣,以頭搶地爾。”(跣xiǎn :光著腳。)②類似冠的東西。《聊齋志異·促織》:“旋見雞伸頸擺撲,臨視,則蟲集冠上,力叮不釋。” (二)guàn ①戴帽子。《孟子·滕文公上》:“‘許子冠乎?’曰:‘冠。’”(許子:當時農傢許行。)②古代的一種儀式。男子二十歲舉行加冠禮,表示已成年。《禮記·曲禮上》:“男子二十冠而字。”(字:命以字。)男子成年也稱冠。《論語·先進》:“冠者五六人,童子六七人,浴乎沂,風乎舞雩(yú),詠而歸。”(沂:水名。風:吹風。舞雩:古代求雨之壇。)③居第一位。《史記·蕭相國世傢》:“位冠群臣,聲施後世。”

    古:

    ①往昔;歷時久遠。與“今”相對。《周易·系辭下》:“上古穴居野處,後世聖人易之以宮室。”(易:換。宮室:房舍。)蘇軾《水調歌頭》:“人有悲歡離合,月有陰晴圓缺,此事古難全。”②指古代的事物;舊;原來。《古詩十九首》之十六:“良人惟古歡,枉駕惠前綏。”③久遠;古老。趙與時《賓退錄》卷三:“客土二字,其來甚古。”④古體詩的簡稱。或稱古風、古詩。與近體詩相對,不受平仄、對仗等格律的限制,形式比較自由。《詩藪·古體上》:“歌至五、七言古,全不入樂矣。”

    何:

    (一)①疑問代詞。1. 什麼。《詩經·召南·何彼穠矣》:“何彼穠(nóng)矣?”(那長得很茂盛的是什麼?)2. 為什麼。《漢書·伍被傳》:“公獨以為無福,何?”3. 何處。韓愈《左遷至藍關示侄孫湘》:“雲橫秦嶺傢何在?”②副詞。1.表示反問。相當於“怎麼”、“哪裡”。《史記·項羽本紀》:“大王來何操?”《後漢書·馬援傳》:“男兒要當死於邊野,以馬革裹屍還葬身,何能臥床上在兒女子手中邪?”(邪:同“耶”。)2.表示感嘆。相當於“多麼”。曹操《觀滄海》:“水何澹澹。” (二)hè 扛;擔。《詩經·曹風·候人》:“何戈與祋(duì)。”(祋:兵器名。)泛指背負。《詩經·小雅· 無羊》:“何蓑(suō)何笠。”引申為承受。《詩經·商頌·長發》:“何天之休。”(休:福。)以上意義後來寫作“荷”。

    執:

    ①捉拿;拘捕。《左傳·僖公五年》:“執虞公及其大夫井伯。”《公羊傳·桓公十一年》:“塗出於宋,宋人執之。”②握;拿。《詩經·邶風·擊鼓》:“執子之手,與子偕老。”③持有某種主張。《三國志·吳書·吳主傳》:“惟瑜、肅執拒之議。”(瑜,周瑜。肅,魯肅。拒:抵抗。)④控制;掌握。《韓非子·揚權》:“聖人執要,四方來效。”⑤主管。《淮南子·說山》:“執牢獄者無病。”⑥執行;施行。《漢書·哀帝紀》:“有司執法,未得其中。”(有司:官吏。得其中:指妥當。)⑦固執;堅持。《漢書·外戚傳》:“書奏,上以問光,光執不許。”(光:霍光。)[執政]掌管國傢政事。《新唐書·朱敬則傳》:“及執政,每以用人為先,細務不省(xǐng)也。”(省:察,察看。)又掌管國傢政事的人。《舊唐書·黃巢傳》:“及巢見招,大詬(gòu)執政。”(詬:斥罵。)

    卷:

    (一)把東西向裡彎轉或向外翻轉。後作“捲”(今簡化為“卷”)。古樂府《西洲曲》:“卷簾天自高。”杜甫《聞官軍收河南河北》:“漫卷詩書喜欲狂。”(漫:隨便。)《淮南子·兵略》:“鼓不振塵,旗不解卷。” (二)quán ①彎曲;拳曲。《詩經·小雅·都人士》:“卷發如蠆(chài)。”(發:頭發。蠆:蠍子。)《莊子·逍遙遊》:“其小枝卷曲而不中規矩。”②通“拳”。親切的樣子。《禮記·檀弓下》:“執女手之卷然。”(然:……的樣子。) (三)juàn ①書籍或字畫的卷軸。泛指書畫、書籍。《論衡·商蟲》:“書卷不舒有蟲。”陶潛《與子儼等書》:“開卷有得,便欣然忘食。”《南齊書·江泌傳》:“夜讀書,隨月光握卷升屋。”(升屋:登上屋頂。)②量詞。古代書籍、文書等以一個卷軸為一卷。古樂府《木蘭詩》:“軍書十二卷,卷卷有爺名。”(軍書:軍中文書。)杜甫《奉贈韋左丞丈二十二韻》:“讀書破萬卷,下筆如有神。”

    問:

    ①詢問;與“答”相對。《史記 · 管晏列傳》:“晏子怪而問之。”②責問。《左傳·僖公四年》:“昭王南征而不復,寡人是問。”(復:返。)③管;幹預。柳宗元《童區寄傳》:“恣所為不問。”(恣:放任。)④慰問;問候。《論語·雍也》:“伯牛有疾,子問之。”⑤贈送。《詩經·鄭風·女曰雞鳴》:“雜佩以問之。”⑥通“聞”。1. 音訊。《晉書·陸機傳》:“既而羈寓京師,久無傢問。”(羈寓:寄居。)2. 名聲;聲譽。《詩經·大雅·文王》:“宣昭義問。”(宣昭:宣揚昭示。)

    吾:

    ①代詞。《論語·學而》:“吾日三省吾身。”②通“禦(禦)”。抵禦。《墨子·公孟》:“厚攻則厚吾,薄攻則薄吾。”③[吾子]對人的尊稱。《左傳·成公二年》:“病未及死,吾子勉之。”

    廬:

    ①簡陋的房舍。《左傳·襄公二十三年》:“猶有先人之敝廬在。”諸葛亮《前出師表》:“三顧臣於草廬之中。”②郊野接待賓客的房舍。《周禮·地官·遺人》:“十裡有廬,廬有飲食。”③古代官員值宿所住的房舍。《漢書·金日磾傳》:“日磾小疾臥廬。”④居住。張衡《西京賦》:“恨阿房之不可廬。”⑤舊廬州府(治所在今安徽省合肥市)的省稱。


  • 一振微言冠千古,何人执卷问吾庐。

    “一振微言冠千古,何人执卷问吾庐。”诗句出处:《答僧澈》;是唐朝诗人知玄的作品。

    观君法苑思冲虚,使我真乘刃有馀。若使龙光时可待,
    应怜僧肇论成初。五车外典知谁敌,九趣多才恐不如。
    萧寺讲轩横淡荡,帝乡云树正扶疏。几生曾得闍瑜意,
    今日堪将贝叶书。一振微言冠千古,何人执卷问吾庐。

    【注释】:

    一:

    ①数词。《孟子·梁惠王上》:“吾何爱一牛?”(爱:吝惜。)《汉书·律历志上》:“数者,一、十、百、千、万也。”又表序数第一。《吕氏春秋·古乐》:“投足以歌八阕:一曰载民,二曰玄鸟。”(八阕:指舞乐的八章。载民、玄鸟:乐曲八章之名。)②专一。《荀子·劝学》:“螾无爪牙之利,筋骨之强,上食埃土,下饮黄泉,用心一也。”(螾:通“蚓”。蚯蚓。)③全;满。《史记·淮阴侯列传》:“至拜大将,乃韩信也,一军皆惊。”④统一;使……一致。《史记·秦始皇本纪》:“一法度衡石丈尺。”⑤相同。《左传·庄公十二年》:“天下之恶一也。”(恶:指恶人。)⑥整体。贾谊《新书·过秦上》:“合从缔交,相与为一。”⑦古代哲学概念。指“道”及“道”所派生的“气”。⑧副词。1. 一概;都。《史记·孟尝君列传》:“食客数千人,无贵贱一与文等。”2. 一旦。《庄子·徐无鬼》:“一闻人之过,终身不忘。”(过:过失。)3. 乃;竟。《战国策·齐策一》:“靖郭君之于寡人,一至于此乎?”⑨语气词。起加强语气的作用。《孟子·梁惠王上》:“寡人耻之,愿比死者一洒之。”⑩我国民族音乐记音符号之一。[一何]副词。表示程度深。杜甫《石壕吏》:“吏呼一何怒,妇啼一何苦!”

    振:

    ①赈济;救济。《后汉书·赵典传》:“散家粮以振穷饿。”②挽救;拯救。《国语·周语下》:“故亡其姓氏,踣(bó)毙不振。”(踣:破灭。)③抖动;挥动。《楚辞·渔父》:“新沐者必弹冠,新浴者必振衣。”④奋起;振作。《吕氏春秋·孟春纪》:“东风解冻,蛰虫始振。”⑤整顿。卢照邻《上之回》:“振旅汾川曲,秋风横大歌。”(回:回中,古地名。)⑥通“震”。1. 震动。《史记·蒙恬列传》:“是时蒙恬威振匈奴。”2. 震恐。《战国策·燕策三》:“北蛮夷之鄙人,未尝见天子,故振慑。”

    微:

    ①隐蔽;藏匿。《左传·哀公十六年》:“白公奔山而缢(yì),其徒微之。”(缢:吊死。徒:部下。)②暗中;秘密地。《史记·张仪列传》:“使人微随张仪。”③微小。《吕氏春秋·荡兵》:“有巨有微而已矣。”④轻微。《庄子·养生主》:“动刀甚微。”⑤精妙;深奥。《晋书·葛洪传》:“析理入微。”⑥衰败;衰微。《战国策·赵策三》:“周贫且微。”《后汉书·逸民传论》:“汉室中微。”(中:中途。)⑦出身或地位低下;卑贱。《史记· 高祖本纪》:“大王起微细。”⑧不是;没有。《史记·张丞相列传》:“(吕后)见周昌,为跪谢曰:‘微君,太子几废。’”⑨副词。1. 稍微;略微。欧阳修《卖油翁》:“见其发矢十中八九,但微颔之。”2.表示否定。相当于“不”。《颜氏家训·序致》:“虽读礼传,微爱属(zhǔ)文。”(属文:作文。)⑩古国名。1.殷代诸侯微子的封地。在今山西省潞城县东北。2. 殷、周时西南夷诸国之一。在今四川省巴县。

    言:

    ①说话。《诗经 ·卫风·氓》:“载笑载言。”(载:助词。)②议论;谈论。《国语·周语上》:“国人莫敢言。”③言语;言论。《尚书·大禹谟》:“无稽之言勿听。”(稽:根据。)④表达;宣说。《尚书·舜典》:“诗言志,歌永言。”(永:同“咏”。唱。)⑤誓言;约言。屈原《离骚》:“初既与余成言兮,后悔遁而有他。”⑥一字称一言。王勃《滕王阁序》:“一言均赋,四韵俱成。”⑦一句称一言。《论语·为政》:“《诗经》三百,一言以蔽之,曰‘思无邪’。”⑧助词。无义。《诗经·秦风·小戎》:“言念君子。”

    冠:

    (一)①帽子的总称。《战国策·魏策四》:“布衣之怒,亦免冠徒跣,以头抢地尔。”(跣xiǎn :光着脚。)②类似冠的东西。《聊斋志异·促织》:“旋见鸡伸颈摆扑,临视,则虫集冠上,力叮不释。” (二)guàn ①戴帽子。《孟子·滕文公上》:“‘许子冠乎?’曰:‘冠。’”(许子:当时农家许行。)②古代的一种仪式。男子二十岁举行加冠礼,表示已成年。《礼记·曲礼上》:“男子二十冠而字。”(字:命以字。)男子成年也称冠。《论语·先进》:“冠者五六人,童子六七人,浴乎沂,风乎舞雩(yú),咏而归。”(沂:水名。风:吹风。舞雩:古代求雨之壇。)③居第一位。《史记·萧相国世家》:“位冠群臣,声施后世。”

    古:

    ①往昔;历时久远。与“今”相对。《周易·系辞下》:“上古穴居野处,后世圣人易之以宫室。”(易:换。宫室:房舍。)苏轼《水调歌头》:“人有悲欢离合,月有阴晴圆缺,此事古难全。”②指古代的事物;旧;原来。《古诗十九首》之十六:“良人惟古欢,枉驾惠前绥。”③久远;古老。赵与时《宾退录》卷三:“客土二字,其来甚古。”④古体诗的简称。或称古风、古诗。与近体诗相对,不受平仄、对仗等格律的限制,形式比较自由。《诗薮·古体上》:“歌至五、七言古,全不入乐矣。”

    何:

    (一)①疑问代词。1. 什么。《诗经·召南·何彼秾矣》:“何彼秾(nóng)矣?”(那长得很茂盛的是什么?)2. 为什么。《汉书·伍被传》:“公独以为无福,何?”3. 何处。韩愈《左迁至蓝关示侄孙湘》:“云横秦岭家何在?”②副词。1.表示反问。相当于“怎么”、“哪里”。《史记·项羽本纪》:“大王来何操?”《后汉书·马援传》:“男儿要当死于边野,以马革裹尸还葬身,何能卧床上在儿女子手中邪?”(邪:同“耶”。)2.表示感叹。相当于“多么”。曹操《观沧海》:“水何澹澹。” (二)hè 扛;担。《诗经·曹风·候人》:“何戈与祋(duì)。”(祋:兵器名。)泛指背负。《诗经·小雅· 无羊》:“何蓑(suō)何笠。”引申为承受。《诗经·商颂·长发》:“何天之休。”(休:福。)以上意义后来写作“荷”。

    执:

    ①捉拿;拘捕。《左传·僖公五年》:“执虞公及其大夫井伯。”《公羊传·桓公十一年》:“涂出于宋,宋人执之。”②握;拿。《诗经·邶风·击鼓》:“执子之手,与子偕老。”③持有某种主张。《三国志·吴书·吴主传》:“惟瑜、肃执拒之议。”(瑜,周瑜。肃,鲁肃。拒:抵抗。)④控制;掌握。《韩非子·扬权》:“圣人执要,四方来效。”⑤主管。《淮南子·说山》:“执牢狱者无病。”⑥执行;施行。《汉书·哀帝纪》:“有司执法,未得其中。”(有司:官吏。得其中:指妥当。)⑦固执;坚持。《汉书·外戚传》:“书奏,上以问光,光执不许。”(光:霍光。)[执政]掌管国家政事。《新唐书·朱敬则传》:“及执政,每以用人为先,细务不省(xǐng)也。”(省:察,察看。)又掌管国家政事的人。《旧唐书·黄巢传》:“及巢见招,大诟(gòu)执政。”(诟:斥骂。)

    卷:

    (一)把东西向里弯转或向外翻转。后作“捲”(今简化为“卷”)。古乐府《西洲曲》:“卷帘天自高。”杜甫《闻官军收河南河北》:“漫卷诗书喜欲狂。”(漫:随便。)《淮南子·兵略》:“鼓不振尘,旗不解卷。” (二)quán ①弯曲;拳曲。《诗经·小雅·都人士》:“卷发如虿(chài)。”(发:头发。虿:蝎子。)《庄子·逍遥游》:“其小枝卷曲而不中规矩。”②通“拳”。亲切的样子。《礼记·檀弓下》:“执女手之卷然。”(然:……的样子。) (三)juàn ①书籍或字画的卷轴。泛指书画、书籍。《论衡·商虫》:“书卷不舒有虫。”陶潜《与子俨等书》:“开卷有得,便欣然忘食。”《南齐书·江泌传》:“夜读书,随月光握卷升屋。”(升屋:登上屋顶。)②量词。古代书籍、文书等以一个卷轴为一卷。古乐府《木兰诗》:“军书十二卷,卷卷有爷名。”(军书:军中文书。)杜甫《奉赠韦左丞丈二十二韵》:“读书破万卷,下笔如有神。”

    问:

    ①询问;与“答”相对。《史记 · 管晏列传》:“晏子怪而问之。”②责问。《左传·僖公四年》:“昭王南征而不复,寡人是问。”(复:返。)③管;干预。柳宗元《童区寄传》:“恣所为不问。”(恣:放任。)④慰问;问候。《论语·雍也》:“伯牛有疾,子问之。”⑤赠送。《诗经·郑风·女曰鸡鸣》:“杂佩以问之。”⑥通“闻”。1. 音讯。《晋书·陆机传》:“既而羁寓京师,久无家问。”(羁寓:寄居。)2. 名声;声誉。《诗经·大雅·文王》:“宣昭义问。”(宣昭:宣扬昭示。)

    吾:

    ①代词。《论语·学而》:“吾日三省吾身。”②通“禦(御)”。抵御。《墨子·公孟》:“厚攻则厚吾,薄攻则薄吾。”③[吾子]对人的尊称。《左传·成公二年》:“病未及死,吾子勉之。”

    庐:

    ①简陋的房舍。《左传·襄公二十三年》:“犹有先人之敝庐在。”诸葛亮《前出师表》:“三顾臣于草庐之中。”②郊野接待宾客的房舍。《周礼·地官·遗人》:“十里有庐,庐有饮食。”③古代官员值宿所住的房舍。《汉书·金日磾传》:“日磾小疾卧庐。”④居住。张衡《西京赋》:“恨阿房之不可庐。”⑤旧庐州府(治所在今安徽省合肥市)的省称。


  • yi zhen wei yan guan qian gu ,he ren zhi juan wen wu lu 。

    “yi zhen wei yan guan qian gu ,he ren zhi juan wen wu lu 。”shi gou chu chu :《da seng che 》;shi tang chao shi ren zhi xuan de zuo pin 。

    guan jun fa yuan sai chong xu ,shi wo zhen cheng ren you yu 。re shi long guang shi ke dai ,
    ying lian seng zhao lun cheng chu 。wu che wai dian zhi shei di ,jiu qu duo cai kong bu ru 。
    xiao si jiang xuan heng dan dang ,di xiang yun shu zheng fu shu 。ji sheng ceng de du yu yi ,
    jin ri kan jiang bei xie shu 。yi zhen wei yan guan qian gu ,he ren zhi juan wen wu lu 。

    【zhu shi 】:

    yi :

    ①shu ci 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“wu he ai yi niu ?”(ai :lin xi 。)《han shu ·lv li zhi shang 》:“shu zhe ,yi 、shi 、bai 、qian 、mo ye 。”you biao xu shu di yi 。《lv shi chun qiu ·gu le 》:“tou zu yi ge ba que :yi yue zai min ,er yue xuan diao 。”(ba que :zhi wu le de ba zhang 。zai min 、xuan diao :le qu ba zhang zhi ming 。)②zhuan yi 。《xun zi ·quan xue 》:“yin mo zhao ya zhi li ,jin gu zhi jiang ,shang shi ai tu ,xia yin huang quan ,yong xin yi ye 。”(yin :tong “yin ”。qiu yin 。)③quan ;man 。《shi ji ·huai yin hou lie chuan 》:“zhi bai da jiang ,nai han xin ye ,yi jun jie jing 。”④tong yi ;shi ……yi zhi 。《shi ji ·qin shi huang ben ji 》:“yi fa du heng dan zhang che 。”⑤xiang tong 。《zuo chuan ·zhuang gong shi er nian 》:“tian xia zhi e yi ye 。”(e :zhi e ren 。)⑥zheng ti 。gu yi 《xin shu ·guo qin shang 》:“ge cong di jiao ,xiang yu wei yi 。”⑦gu dai zhe xue gai nian 。zhi “dao ”ji “dao ”suo pa sheng de “qi ”。⑧fu ci 。1. yi gai ;dou 。《shi ji ·meng chang jun lie chuan 》:“shi ke shu qian ren ,mo gui jian yi yu wen deng 。”2. yi dan 。《zhuang zi ·xu mo gui 》:“yi wen ren zhi guo ,zhong shen bu wang 。”(guo :guo shi 。)3. nai ;jing 。《zhan guo ce ·ji ce yi 》:“jing guo jun zhi yu gua ren ,yi zhi yu ci hu ?”⑨yu qi ci 。qi jia jiang yu qi de zuo yong 。《meng zi ·liang hui wang shang 》:“gua ren chi zhi ,yuan bi si zhe yi sa zhi 。”⑩wo guo min zu yin le ji yin fu hao zhi yi 。[yi he ]fu ci 。biao shi cheng du shen 。du fu 《dan hao li 》:“li hu yi he nu ,fu ti yi he ku !”

    zhen :

    ①zhen ji ;jiu ji 。《hou han shu ·zhao dian chuan 》:“san jia liang yi zhen qiong e 。”②wan jiu ;zheng jiu 。《guo yu ·zhou yu xia 》:“gu wang ji xing shi ,bo (bó)bi bu zhen 。”(bo :po mie 。)③dou dong ;hui dong 。《chu ci ·yu fu 》:“xin mu zhe bi dan guan ,xin yu zhe bi zhen yi 。”④fen qi ;zhen zuo 。《lv shi chun qiu ·meng chun ji 》:“dong feng jie dong ,zhe chong shi zhen 。”⑤zheng du 。lu zhao lin 《shang zhi hui 》:“zhen lv fen chuan qu ,qiu feng heng da ge 。”(hui :hui zhong ,gu de ming 。)⑥tong “zhen ”。1. zhen dong 。《shi ji ·meng tian lie chuan 》:“shi shi meng tian wei zhen xiong nu 。”2. zhen kong 。《zhan guo ce ·yan ce san 》:“bei man yi zhi bi ren ,wei chang jian tian zi ,gu zhen she 。”

    wei :

    ①yin bi ;cang ni 。《zuo chuan ·ai gong shi liu nian 》:“bai gong ben shan er yi (yì),ji tu wei zhi 。”(yi :diao si 。tu :bu xia 。)②an zhong ;bi mi de 。《shi ji ·zhang yi lie chuan 》:“shi ren wei sui zhang yi 。”③wei xiao 。《lv shi chun qiu ·dang bing 》:“you ju you wei er yi yi 。”④qing wei 。《zhuang zi ·yang sheng zhu 》:“dong dao shen wei 。”⑤jing miao ;shen ao 。《jin shu ·ge hong chuan 》:“xi li ru wei 。”⑥cui bai ;cui wei 。《zhan guo ce ·zhao ce san 》:“zhou pin ju wei 。”《hou han shu ·yi min chuan lun 》:“han shi zhong wei 。”(zhong :zhong tu 。)⑦chu shen huo de wei di xia ;bei jian 。《shi ji · gao zu ben ji 》:“da wang qi wei xi 。”⑧bu shi ;mei you 。《shi ji ·zhang cheng xiang lie chuan 》:“(lv hou )jian zhou chang ,wei gui xie yue :‘wei jun ,tai zi ji fei 。’”⑨fu ci 。1. shao wei ;lve wei 。ou yang xiu 《mai you weng 》:“jian ji fa shi shi zhong ba jiu ,dan wei han zhi 。”2.biao shi fou ding 。xiang dang yu “bu ”。《yan shi jia xun ·xu zhi 》:“sui dou li chuan ,wei ai shu (zhǔ)wen 。”(shu wen :zuo wen 。)⑩gu guo ming 。1.yan dai zhu hou wei zi de feng de 。zai jin shan xi sheng lu cheng xian dong bei 。2. yan 、zhou shi xi na yi zhu guo zhi yi 。zai jin si chuan sheng ba xian 。

    yan :

    ①shui hua 。《shi jing ·wei feng ·mang 》:“zai xiao zai yan 。”(zai :zhu ci 。)②yi lun ;tan lun 。《guo yu ·zhou yu shang 》:“guo ren mo gan yan 。”③yan yu ;yan lun 。《shang shu ·da yu mo 》:“mo ji zhi yan wu ting 。”(ji :gen ju 。)④biao da ;xuan shui 。《shang shu ·shun dian 》:“shi yan zhi ,ge yong yan 。”(yong :tong “yong ”。chang 。)⑤shi yan ;yao yan 。qu yuan 《li sao 》:“chu ji yu yu cheng yan xi ,hou hui dun er you ta 。”⑥yi zi chen yi yan 。wang bo 《teng wang ge xu 》:“yi yan jun fu ,si yun ju cheng 。”⑦yi gou chen yi yan 。《lun yu ·wei zheng 》:“《shi jing 》san bai ,yi yan yi bi zhi ,yue ‘sai mo xie ’。”⑧zhu ci 。mo yi 。《shi jing ·qin feng ·xiao rong 》:“yan nian jun zi 。”

    guan :

    (yi )①mao zi de zong chen 。《zhan guo ce ·wei ce si 》:“bu yi zhi nu ,yi mian guan tu xian ,yi tou qiang de er 。”(xian xiǎn :guang zhao jiao 。)②lei shi guan de dong xi 。《liao zhai zhi yi ·cu zhi 》:“xuan jian ji shen geng bai pu ,lin shi ,ze chong ji guan shang ,li ding bu shi 。” (er )guàn ①dai mao zi 。《meng zi ·teng wen gong shang 》:“‘hu zi guan hu ?’yue :‘guan 。’”(hu zi :dang shi nong jia hu hang 。)②gu dai de yi chong yi shi 。nan zi er shi sui ju hang jia guan li ,biao shi yi cheng nian 。《li ji ·qu li shang 》:“nan zi er shi guan er zi 。”(zi :ming yi zi 。)nan zi cheng nian ye chen guan 。《lun yu ·xian jin 》:“guan zhe wu liu ren ,tong zi liu qi ren ,yu hu yi ,feng hu wu yu (yú),yong er gui 。”(yi :shui ming 。feng :chui feng 。wu yu :gu dai qiu yu zhi 壇。)③ju di yi wei 。《shi ji ·xiao xiang guo shi jia 》:“wei guan qun chen ,sheng shi hou shi 。”

    gu :

    ①wang xi ;li shi jiu yuan 。yu “jin ”xiang dui 。《zhou yi ·ji ci xia 》:“shang gu xue ju ye chu ,hou shi sheng ren yi zhi yi gong shi 。”(yi :huan 。gong shi :fang she 。)su shi 《shui diao ge tou 》:“ren you bei huan li ge ,yue you yin qing yuan que ,ci shi gu nan quan 。”②zhi gu dai de shi wu ;jiu ;yuan lai 。《gu shi shi jiu shou 》zhi shi liu :“liang ren wei gu huan ,wang jia hui qian sui 。”③jiu yuan ;gu lao 。zhao yu shi 《bin tui lu 》juan san :“ke tu er zi ,ji lai shen gu 。”④gu ti shi de jian chen 。huo chen gu feng 、gu shi 。yu jin ti shi xiang dui ,bu shou ping ze 、dui zhang deng ge lv de xian zhi ,xing shi bi jiao zi you 。《shi sou ·gu ti shang 》:“ge zhi wu 、qi yan gu ,quan bu ru le yi 。”

    he :

    (yi )①yi wen dai ci 。1. shen me 。《shi jing ·shao na ·he bi nong yi 》:“he bi nong (nóng)yi ?”(na chang de hen mao cheng de shi shen me ?)2. wei shen me 。《han shu ·wu bei chuan 》:“gong du yi wei mo fu ,he ?”3. he chu 。han yu 《zuo qian zhi lan guan shi zhi sun xiang 》:“yun heng qin ling jia he zai ?”②fu ci 。1.biao shi fan wen 。xiang dang yu “zen me ”、“na li ”。《shi ji ·xiang yu ben ji 》:“da wang lai he cao ?”《hou han shu ·ma yuan chuan 》:“nan er yao dang si yu bian ye ,yi ma ge guo shi hai zang shen ,he neng wo chuang shang zai er nv zi shou zhong xie ?”(xie :tong “ye ”。)2.biao shi gan tan 。xiang dang yu “duo me ”。cao cao 《guan cang hai 》:“shui he dan dan 。” (er )hè gang ;dan 。《shi jing ·cao feng ·hou ren 》:“he ge yu dui (duì)。”(dui :bing qi ming 。)fan zhi bei fu 。《shi jing ·xiao ya · mo yang 》:“he suo (suō)he li 。”yin shen wei cheng shou 。《shi jing ·shang song ·chang fa 》:“he tian zhi xiu 。”(xiu :fu 。)yi shang yi yi hou lai xie zuo “he ”。

    zhi :

    ①zhuo na ;ju bu 。《zuo chuan ·xi gong wu nian 》:“zhi yu gong ji ji da fu jing bai 。”《gong yang chuan ·huan gong shi yi nian 》:“tu chu yu song ,song ren zhi zhi 。”②wo ;na 。《shi jing ·bei feng ·ji gu 》:“zhi zi zhi shou ,yu zi xie lao 。”③chi you mou chong zhu zhang 。《san guo zhi ·wu shu ·wu zhu chuan 》:“wei yu 、su zhi ju zhi yi 。”(yu ,zhou yu 。su ,lu su 。ju :di kang 。)④kong zhi ;zhang wo 。《han fei zi ·yang quan 》:“sheng ren zhi yao ,si fang lai xiao 。”⑤zhu guan 。《huai na zi ·shui shan 》:“zhi lao yu zhe mo bing 。”⑥zhi hang ;shi hang 。《han shu ·ai di ji 》:“you si zhi fa ,wei de ji zhong 。”(you si :guan li 。de ji zhong :zhi tuo dang 。)⑦gu zhi ;jian chi 。《han shu ·wai qi chuan 》:“shu zou ,shang yi wen guang ,guang zhi bu hu 。”(guang :huo guang 。)[zhi zheng ]zhang guan guo jia zheng shi 。《xin tang shu ·zhu jing ze chuan 》:“ji zhi zheng ,mei yi yong ren wei xian ,xi wu bu sheng (xǐng)ye 。”(sheng :cha ,cha kan 。)you zhang guan guo jia zheng shi de ren 。《jiu tang shu ·huang chao chuan 》:“ji chao jian qiao ,da gou (gòu)zhi zheng 。”(gou :chi ma 。)

    juan :

    (yi )ba dong xi xiang li wan zhuai huo xiang wai fan zhuai 。hou zuo “捲”(jin jian hua wei “juan ”)。gu le fu 《xi zhou qu 》:“juan lian tian zi gao 。”du fu 《wen guan jun shou he na he bei 》:“man juan shi shu xi yu kuang 。”(man :sui bian 。)《huai na zi ·bing lve 》:“gu bu zhen chen ,qi bu jie juan 。” (er )quán ①wan qu ;quan qu 。《shi jing ·xiao ya ·dou ren shi 》:“juan fa ru chai (chài)。”(fa :tou fa 。chai :xie zi 。)《zhuang zi ·xiao yao you 》:“ji xiao zhi juan qu er bu zhong gui ju 。”②tong “quan ”。qin qie de yang zi 。《li ji ·tan gong xia 》:“zhi nv shou zhi juan ran 。”(ran :……de yang zi 。) (san )juàn ①shu ji huo zi hua de juan zhou 。fan zhi shu hua 、shu ji 。《lun heng ·shang chong 》:“shu juan bu shu you chong 。”tao qian 《yu zi yan deng shu 》:“kai juan you de ,bian xin ran wang shi 。”《na ji shu ·jiang bi chuan 》:“ye dou shu ,sui yue guang wo juan sheng wu 。”(sheng wu :deng shang wu ding 。)②liang ci 。gu dai shu ji 、wen shu deng yi yi ge juan zhou wei yi juan 。gu le fu 《mu lan shi 》:“jun shu shi er juan ,juan juan you ye ming 。”(jun shu :jun zhong wen shu 。)du fu 《feng zeng wei zuo cheng zhang er shi er yun 》:“dou shu po mo juan ,xia bi ru you shen 。”

    wen :

    ①xun wen ;yu “da ”xiang dui 。《shi ji · guan yan lie chuan 》:“yan zi guai er wen zhi 。”②ze wen 。《zuo chuan ·xi gong si nian 》:“zhao wang na zheng er bu fu ,gua ren shi wen 。”(fu :fan 。)③guan ;gan yu 。liu zong yuan 《tong ou ji chuan 》:“zi suo wei bu wen 。”(zi :fang ren 。)④wei wen ;wen hou 。《lun yu ·yong ye 》:“bai niu you ji ,zi wen zhi 。”⑤zeng song 。《shi jing ·zheng feng ·nv yue ji ming 》:“za pei yi wen zhi 。”⑥tong “wen ”。1. yin xun 。《jin shu ·liu ji chuan 》:“ji er ji yu jing shi ,jiu mo jia wen 。”(ji yu :ji ju 。)2. ming sheng ;sheng yu 。《shi jing ·da ya ·wen wang 》:“xuan zhao yi wen 。”(xuan zhao :xuan yang zhao shi 。)

    wu :

    ①dai ci 。《lun yu ·xue er 》:“wu ri san sheng wu shen 。”②tong “禦(yu )”。di yu 。《mo zi ·gong meng 》:“hou gong ze hou wu ,bao gong ze bao wu 。”③[wu zi ]dui ren de zun chen 。《zuo chuan ·cheng gong er nian 》:“bing wei ji si ,wu zi mian zhi 。”

    lu :

    ①jian lou de fang she 。《zuo chuan ·xiang gong er shi san nian 》:“you you xian ren zhi bi lu zai 。”zhu ge liang 《qian chu shi biao 》:“san gu chen yu cao lu zhi zhong 。”②jiao ye jie dai bin ke de fang she 。《zhou li ·de guan ·wei ren 》:“shi li you lu ,lu you yin shi 。”③gu dai guan yuan zhi su suo zhu de fang she 。《han shu ·jin ri di chuan 》:“ri di xiao ji wo lu 。”④ju zhu 。zhang heng 《xi jing fu 》:“hen a fang zhi bu ke lu 。”⑤jiu lu zhou fu (zhi suo zai jin an hui sheng ge fei shi )de sheng chen 。